cjdïpdn:^,,^*;
N'. i4o.
MIDDELBURGSCHE
II
Donderdag
NIEUWSTIJDINGEN.
^ii.
1
RUSLAND.
PETERSBURG den 31 octoher. Uit het leger van Georgië heeft
men, van den 12 October, berigten, dat, na de nederlaag der Per
zen, op den 25 september, waarbij zij door overhaascing gevlugt zijn,
de Russische generaal Davydoff den vijand op den 3 October-, op nieuwe
heeft aangevallen. De P.-rzen zijn al wederom verslagen en tot de biirgt
Soiidagenttwee kleine dagmarschen van Erivan vervolgd. De zoöri van
den gewezen chaii van Elisabethpoldie op de Jertex is gevangen ge
maakt, heeft verklaard, dat hij den vorigen veldslag van den 25 sep
tember, het leger van Abbas-Mirza 24 bntaillonS sterk was, elk van 300
tot 1000 man bonevens 24 stuk geschut en 12,000 man ruiterij en
meer dan 8000 man van verscheidene wapenen. Het hoofdkwartier vaii
den Rnssischen generaal Paskevitsch was te Kondolanniet ver van
Chouchaen dat van den generaal YermoiofF, te Hassansonin het dis
trict Chamchadal.
DUITSCHLAND.
FRANKFORT den 16 november. Berigten uit Konstantinopelovet:
Odessa en Bucharest ontvangen, en welke tot dert 23 October gaan ma
ken intusschen melding van eene nieuwe ontdekte zamenspanning der
Janitsarenten gevolge waarvan de verbanningen en executienhet ge
wone middel tot herstel of handhaving der rust in Konstantinopelwe
derom zeer menigvuldig geworden waren.
GROOT-BRITTANJE.
LONDEN den 15 november. Men verzekert sedert eenige dagen
dat de kabinetten van Europa stellig overeen zijn gekomen om bij de
Portè ten voordeele der Grieken tusschen beide te treden.
Men heeft alhier tijding van de westkust van Afrika, van een' slag
asn de Ashantynen geleverd, door de gezamenlijke troepen der Britsche,
Nederlandsche en Deensche accra's en die van hunne inlandsche bondgc-
nooten. Onder bevel van den luitenant-kolonel Purdon, waarin de vijand
met verlies van 5000 man op de vlugt gedrevenen zoo men verzekert
de koning der Ashantynen verwond is.
Het congres van het nieuwe gemeenebest Bolivia isden 25 mei
geïnstalleerd. De generaal Sucre heeft voor de waardigheid van presi
dent bedankt en zijn verlangen te kennen gegevendat daartoe een in
boorling des lands mogt worden benoemd.
F R A N K R IJ K.
PARIJS den 18 november. Het tweede gedeelte der memorie van
den heer Ouvrard is nog belangrijker van inhoud als het eerste gedeel
te. Werd in het eerste het bestuur van het departement van oorlog,
onder den hertog van Belhino, zoo duchtig doorgestrekenin het twee
de deel wordt het bestuur van den minister de Villèle niet gespaard.
Uit de opgave des schrijvers blijkt duidelijkdat men, bij dien oorlog,
tan den beginne af aan, geen ander doel heeft gehad, dan om het Spaan-
«che leger en de ingezetenenwelke het meest belang hadden bij het
handhaven der goede ordete ontwapenenen om die wapenen in han
den te geven van eene dweepzieke menigte het werktuig van een deel
baatzuchtige kloosterlingen, die dezelve te ligter aan hare belangen wis
ten te verbindenomdat zij haar steeds tot moord en plundering aan-
hitsen.
In den nacht van den 14 op 15 dezer heeft hier een verschrikke
lijke orkaan gewoedwaardoor groote schaden aan de schoorsteenen en
daken veler gebouwen toegebragt zijn. Op het land is de uitwerking
niet minder geweestde zwaarste boomen zijn ontworteld en boeren
woningen omvergeworpen.
Sedert het vertrek van den heer Canning merkt men eene buiten-
gewone drukte op bij het departement van buitcniandsche zaken en heb
ben er dikwerf bijeenkomsten bij den minister baron de Daraas van
vreemde ambassadeurs plaats gehad. Sommigen zeggendat Frankrijk
én andere mogendheden van het vaste land de nieuwe Amerikaansche
Staten zullen erkennen en anderen beweren, dat er aan de zaak der Grie-
ken gearbeid wordt; 'alien zijn het daarover eens, dat tusschen het Fransch
en Engelsch gouvernement de volmaakste eenstemmigheid heerscht.
Sir Walter Scott heeft, zegt men, zijne historie van Napoleon
aan de boekverkoopers Longemann en Comp. verkocht voor iiooo p.
Jterling,
De staat der bevolking van Rome, met Paschen 11. opgemaakt, le
verde 139,R47 zielen op; onder dit getal telde men 35 bisschoppen,
2523 wereldlijke priesters, 1726 monniken, 2040 nonnen, 382 semina
risten en coilegiancen 2255 armen in de godshuizen, 998 gevangenen
6n 159 Protestanten'Turken of ongeloovigen de Joden, die niet op
de liist-:'n aangeteekcnd waren, daarorder niet begrepen. Het getal der
genen welke in de jaren waren om hunne communie te doen beliep
106,293. Sedert Paschen van het afgeloopen jaar waren er 1230 huwe
lijken gesloten en 4382 kinderen gedoopt; het getal der overledenen be-
''^P 3578. De bevolking is, sedert 1817 trapsgewijze met 8491 per
sonen vermeerderd; ook merkt men op, dat het getal der kerspelen der
hoofdstad, hetwelk voormaals 81 beliep, thans niet meer dan 54 be
draagt, aangezien de kloosters afgeschaft zijn; daar waren voormaals
kerspelen die niet meer dan 2 of 300 zielen telden.
Van de Spaansche grenzen meldt men den 7 november: „Wij kun
nen als zeker berigten, dat verscheidene monniken van Navarre en Bis-
Caije zichveertien dagen geledenverkleednaar Bordeaux hebben
tegevenmet oogmerk om sabels, geweren en andere wapens te koo-
pen, en dat zij geslaagd zijn om er zich een vrij groot aantal te ver
schaffen, welke, over IBastan en St. Jean-Pied-de-Portnaar Spanje zijn
verzonden. Eergisteren waren twee hunner te Baijonne doch zij heb
ben er niemand gevonden die met hen wilde handelen. Want, Zoo rtieft
immer reden had de monniken te mistrouwen het is thanshet is toch
hekend dat elk klooster zijne onderwijzers in den wapenhandel heeft
<n reeds doen deze heeren de lading in twaalf tempo's Zoo goed als ge
oefende soldaten."
NEDERLANDEN.
BRUSSEL den \6 november. Z. K. H. Prins FreJerik def Neder-
lafiden is met zijne gemalin en geheel gevolg, gisteren avond ten 10
"ffiJi,. van'Berlijn in deze stad aangekomen.
'Van Gent wordt gemeld, das een groöt gedeelte van hef jaetóel-
werk vnn het niétlw kanaal van NeiizeUj tusschen de hrüg eH cié feëftt
van ZelzAete, is ingestort, en dat de naburige- huizen dre/gen in té
vallen.
-^ Bij besluit van Z. M.van den 6 dezer, heeft Zi M. deti Staatse
raad inspecteur-generaal Blanken Van allen Werkelijken dienst in iijrié
laatstgenoemde hoedanigheid ontslagen, en den2elven aan Z. Exc; deri
minister van binneniandsche zaken toegevoegd als adviserend raad betref
fende aile werken en voorwerpen van dert V/aterstaat afhangende; Di
heer Blanken zal voorts lid blijven van de vergadering 3 ingesteld Bij
art, 94 van het reglement van 17 december 1819.
MIDDELBURG deti 22 november. Door vriendelijke medëdeeliHg
kunnen wij weder de volgende bijzonderheden üit Groningen meldeü j
getrokken uit een' alhier ontvangen' brief" uit die stad, van den 18 dè^
zer t
„Met onze stad ziet het er allerdonkerst en treurig uit. Het géWl
der overledenen is, in de laatste acht dagen van Vrijdag den 10 tot éft
met donderdag deil 16 november, geklommen tot de hoogte van 128
personen, waaronder j^ ouden en 49 jongen. Ongetwijfeld zijn daar^
onder vele aanvankelijk hersteldendie wederom instorten en sterveflt
Dat zelfde lot staat, naar menschelijke berekening, nög velen te waëH»
ten gedurende den winter:welk een akelig vooruitzigt
f. Ik mag nog welvaren -, maar bertgelijk v§le gezonden met üiij j al*
tijd neergedrukt'doortrokken van gevoel en aangedaan op de zenüweilj
van wege al de treurige berigten en gesprekken die men hoortén dé
tooneelen van smart en rouw, welke ikin mijne betrekking gestadig
bijwoon.
De sterfte, zoo verneem ik dezen ochtendheerscht wederoöi üieésé
in mijne wijk, die het eerste is aangetast en waar dus de meeste zwak
ken zijn. De koster van de nieuwe-kerk zeide mij onlangs, dat hij j itt'
die week eene opschrijving had moeten doen rondom en bij gemelde
kerk (mijne wijk), en dat hij, letterlijk, onder 80 huisgezinnerisleehtj
twee gevonden had waar al de bewoners van het huis gezond waren;
hij verhaalde er bijdat gedurende deze heerschende ziekte in die keftt
of op het kerkhof 50 paren begraven waren dat wil zeggeil j inan étl
vrouw beide.
Behalve de stad Groiiingen is Appingadam de eenige plaats iil dezë
provincie die aanmerkelijk heeft geleden en waar de behoefte groot is»'*
Een onzer dagbladen behelst het volgende artikel i i«
Iets over de Stad Groningen. "'-"^
De stad Groningen, eene der schoonste van on2e vaderlarldstilié èié»
den, werd, volgens oude aanteei:eningendikwijls door geduchte rStflj
penwaaronder zware ziektenbezocht. Ih den herfst van het jaaf
1455 heerschte er de pest, often minste eene Ziekte, die men alstoelt
zoo noemde; de bisschop Johan Kuyf overleed aan dezelve. In het jöaf
1623 woedde aldaar eene groote sterfte, waarbij, tot overmaat vail
rampeen oproer plaats had over het begraven der doodenwelker aail*
tal zeer groot was. Het wegvoeren der lijken scheen daar te dier tijtlj
aan de manspersonen geheel verboden te zijn geworden, en dit treürigf
bedrijf (hoe zonderling dit nu schijnen moge) werd alleen door vrouwetl
waargenomente wetenhet ter aarde bestellen der lijken vatl bëjaaf^
den des voormiddags door vrouwenen die Van jonge lieden des namida
dags door ongehuwde dochters. Misschien heeft de tegenwoordige Vef.»
deeling bij de opgaven der sterfgevallen aldaar in oude en jonge liederij
haar oorsprong hiervan. Bijna eene eeuw geledenin den nazomer Vail
het jaar 1727, werd de provincie van Groningen, mitsgaders de üabü*
rige landenwederom door eene hevige ziekte, die vele duizendcj 2öd
wel oude als jonge lieden, ten graVe sleepte, verwoest; zoo dat el" ld
ééne week binnen de Stad Groningen (waarschijnlijk toenmaals minde?
bevolkt) 72 menschen stiervenen die vreesselijke ziekte duurde vööfê
tot eencn geruimcn tijd- ih het volgende jaar.
Men ziet hieruitdat deze tegenwoordige of soortgelijke Ziekten W
en om Groningen van eeuw tot eeuw gewoed hebben 5 zij zijn waar*
schijnlijk door dezelfde oorzaken ontstaan. Immers ligt Groniiigetl tÖs*
schen moerassen, welker Uitwasemingen steeds voor de gezondheid na»
deelig, zoo niet doodelijk zijn; deze ligging kan voorzeker tiiet verati»
derd wordenmear er zullen ongetwijfeld middelen kunnen üitgedaChÉ
en door het bestuur bewerkstelligd worden, om, door het uitdroogetl
der moerassen of anderzins, de omliggende oorden Van gemelde stad té
verbeterenvan die uitwasemingen te bevrijden en dus de lucht te Zui
verenook is het wenschelijk, dat het begraven in de stad of in de kef-i
kenzoo allernadeeligst voor de gezondheideeh eindejaeeh Spoedig
einde moge nemen 1 Bij elk lijk dat bijgezet of op een aiider gelegd
wordt, verspreidt zich, om zoo te spreken, de dood meer eil itieer, doof
het opstijgen der dampen van de lijken aan de aanstekende Ziekte gestor-s
ven, welke dampen Steeds slagtofïers aantreffen, zoo lang aldaar OOg
menschelijke wezens aanwezig zijn. Verschrikkelijk denkbeeld fc ?.t»- «1^
De heer Labarraquete Parijs, uitvinder Van bederfwerende Zolitettj
bekend onder den naam van chlorurê de chauni en oxide de sodiumHeeft
de edelmoedigheid gehad eene groote hoeveelheid hiervatt om iiiet tiaa?
Groningen te zenden, met bijvoeging van een uitvoerig ötiderrigt liOe*
danig dezelve moeten gebruikt worden.
Deze chloruretum cakis en chloritretiim sodti Zijtl door died heer al*
een sterk bederfwerend middel bekend gemaakt, tevens bijzonder dieiis'a
tig zijnde, om de bedorVerte lucht in de vleeschhallen of op visehtnark*
ten weg te nemen: men behoeft deze plaatsen slechts met eerie waterige
ontbinding van een dezer Zouten te besprengen, om de Iticht volico^
men gezuiverd te erlangen. Te Parijs Zelve heeft men bij zoodanigö
markten of halleneene kuift met deze ontbinding geplaatstom er dö
manden of vaten in te dompelen en aldus de önaangènaöie iocht er tart
af te wasschen.
De zouten zelve of hunne ontbindingen Zijfl voor derl ffietisdi geheel
onschadelijken het nuthetwelk deze toepassing op door Ziekten b'ê-»
zochte plaatsen heeft, is onbepaald; overtreffende deze zouten hieriö
verre de lücht-zuivereiide berookingeft van Guyton-Morveau,
- - sWl»!^ '"-'-
De correctionele kaïtter der Regtbank vatl êetstert iinisg tó IfiflWH
Siaeft, defl löde^er JSaatid zekete AmanJ Loézé i deszeffs hfikVfiSflW
il
