cQ-MMz
•f
i
^'1
N°. 143.
MIDDELBURGSCHE
i
Dingsdag
-ïy^.
den 29 November.
AK
r
NIEUfVSTlf DINGEN.
*t
ZWITSERLAND.
UCERN den ï6 mvetr.ber. Een zeer zonderling voorval vestigt
^A alhier en in geheel Zwitserland de algemeene oplettendheid, Den 13
gember i8i6, en dus nu bijna tien jaren gelden, werd de ambtman
Keiler van Lucern dood in de rivier de Reiiss gevonden. Dit geval
waaromtrent sedert geene andere bijzonderheden bekend werden, was bij
na vergeten toen nu onlangs de centrale commissie, belast met het on
derzoek in de zaak der rooverbende van de beruchte Clara Wendel, aan
den dagelijkschen raad kennis gaf dat vijf gevangenen in dit proces be-
nokken uit eenen mond verklaarden dat zij den ambtenaar Keiler ver-
moord en in de Reuss geworpen hadden. Hetgeen zij wegens de reden
van dien moord er bijvoegden wekte algemeene verbazing. Zij zeiden
namelijk denzelven gepleegd te hebben op aandrijven van twee aanzien-
«jke personen, tegenwoordig beide leden van den raad, de heeren
pajfFer van Heidde'gg en Corregiani van Lucern. Op deze aanklagte,
door de noodige stukken gestaafd, beval de dagelijksche raad den 5 het
ir hechtenis nemen der twee beschuldigden, en de groote raad heeft, in
eene buitengewone zitting van den 7, dit besluit bekrachtigd. De zaak
moet nu voor de regtbanken komen; inmiddels heeft de Lausanner cou
rant zich de verdediging der beide grijsaards, de een is 67 en de ander
68 jaren, aangetrokken. Zij doet opmerken, dat het proces-verbaal der
lijkschouwing van den heer Keiler (een proces-verbaal wel is waardoor
den heer Pfijffer zelven, destijds opper-ambtman van Lucern, in zijne
kwaliteitals zoodanig geteekend) uitdrukkelijk verklaart dat er geene
blijken van gewelddadigheid aan het lijk bespeurd zijndat noch de
beurs noch het horologie van den heer Keiler geroofd geworden zijn
schoon de bandieten verklaren den moord voor twintig francs verrigt te
hebben; dat de heer Keiler, die in den nacht van een familie-doopfeest
terug keerdedoor zijne beide dochters verzeld werd waarvanom de
engte van den weg, langs de rivier, de eene hem voorafging en de
andere hem volgdeen dat beide geenen aanval gewnar geworden zijn
dat een der roovers de verklaring der overigen tegenspreekten einde
lijk dat er sporen zijndat de gevangene bandieten in hunne kerkers on
derling gemeenschap gehad hebben en, zoo men gelooftom deze re
den de cipier en zijne vrouw gevangen gezet zijn.
F R A N K R IJ K.
PARIJS den 21 november. De procedure tegen het dagblad Ie Consti-
tntionnel, den 19 dezer voor het koninklijk geregtshof begonnen zijnde
is de voortzetting derzelve tegen den 26 bepaald geworden wanneer
de heer Dupin als verdediger zal optreden. De advokaat-generaal heeft
alstoen in een lang pleidooi, de verschillende artikelen die in dit blad
aanleiding tot de tegenwoordige aanklagt hebben gegeven ontleed en
daaruit den geest van aanranding pogen aan te toonenwaarna hij ge-
eischt heefteven als zulks in het bekende requisitoir van den proku-
reur-generaal Bellart geschiedt is, dat het genoemd dagblad gedurende
den tijd van ééne maand opgeschort zal worden.
Heden heeft gemeld hoog-geregtshof denzelven advokaat-generaalin
de zaak van het andere dagblad Ie Courriergehoord. Het pleidooi van
gemelden advokaat-generaal strekteom de misdadige bedoelingen van
gemeld dagblad bloot te leggen, zeggende, dat, wanneer men den
godsdienst aanvalt, men geheel de maatschappelijke orde aanrandt, en
besluitende met deze woorden: „Als verlichte en gemoedelijke overhe
den zult gij de noodlottige verantwoordelijkheid welke uit de straf
feloosheid van zoo zware misdrijven ontstaan zou niet op u nemen
de overheid is steeds de steun van den godsdienst geweest, en gij zult
eene zoo edele zaak niet willen verlaten."
Op verzoek van den advokaat Merilhouverdediger van Ie Courrier,
is ook deze zaak tot over acht dagen geadjourneerd.
De monarc4iale bladen zijn het voor alsnog met den advokaat-ge
neraal, die eene vrije verdediging der verschillende leerstellingen toe
staatniet eens, maar trachten het daarvoor te doen houden, dat de
grondwetaan de onderscheidene eerediensten eene gelijke bescherming
toekennendedaarom aan' de andere eerediensten geenzins gelijke regten
als aan den godsdienst van den staat zijn verleend verzekert.
PARIJS den 22 november. De Etoile van heden avond bevat een uit
voerig artikel, hetwelk, beschouwd als een ministerieel uitvloeisel, de
aandacht verdientin zoo verre als het een voorgevoel schijnt te geven
van de aanstaande erkenning der onafhankelijke Zuid-Amerikaansche sta
ten, door alle de Europesche mogendheden. De steller van dit artikel
blijft beweren, dat de voortred aan Spanje moet gelaten worden, maar
bij toont dat gouvernemunt de noodzakelijkheid aan om dien voortred te
nemen, en dat, in de gegevene omstandigheden, aan hetzelve volstrekt
.geene andere keus overig blijft. Te gelijk doet de steller evenwel ge
voelen, van hoeveel belang zulk een stap van den kant des konings van
Spanje vooral voor de Amerikanen zelven blijft, en dat elke hoege-
naam de bewilliging van Z. Kathol.*IVI. van meer waarde voor hunne
vastheid is dan alle de erkenningen der andere mogendheden.
Niets kondigt tot nog toe eene aanstaande verandering aan van het
ministerie. Men wildat de vraag wegens de panstaande bijeenroeping
der kamers in den raad der ministers is behandeld; doch van het be
sluit, deswegens genomen, is nog niets bekend.
Men begint nu de kracht der stoomwerktuigennaar eenen kleine
ren maatstaf, ook bij het huisselijke leven en bij kleine bedrijven in te
voeren. Zoo ziet men b. v. in de straat Richelieu te Parijs, achter
het raam van spiegelglas van eenen chocolade-fabriekant een zeer zwie
rig geheel van koper gemaakt klein stoomwerktuigvan ten hoogsten
een mans krachtbijna alle dagen werken en op eene plaat van por-
fyrsteen, met een stalen rol, het chocoladen-deeg rollen; zoo ziet
men te Londen niet zelden kleine stoomwerktuigen van drie tot vier
menschen krachtwaarvan het onderhoud dagelijks niet meer dan on
geveer 45 centen kostbij smeltovens geplaatstom de blaasbalgen te
drijven', of in eenige groote tuinen bij Londenom een pompwerk tot
het begieten van den tuin te bestieren; op de markt van Smithfield ge
bruikt een slager een klein stoomwerktuig tot het vleeschhakken en.
worstmakenwaartoe het zeer fijn gehakt vleesch door middel eener
persin de lange darmen woi'dt gedreven om daarvan worst te maken.
NEDERLANDEN.
BRUSSEL den 23 no^'ember. Dij besluit van Z. M. is aan F.Maer-
lasse, te Brugge, autorisatie verleend om eene stoomboot aan te leg
gen voor de geregelde heen- en wedervaart tusschen Brugge en Gent..
Den 18 dezer, des avonds omstreeks 6 uren, heeft op den weg
van Fechaux naar Maironsel inde provincie Namen, eene ontmoeting
plaats gehad tusschen Franschc sluikers en Nederlandsche tolbedienden.
Zekere Pierre Mamelotvan Givet, die de bende sluikers tot wegwij
zer diende, is aan den schouder door een snaphaanschot gewond, en.,
den volgenden dag te Fechaux, waarheen hij gcvlugt was overleden..
Het dr.gblad van Kamerrijk meldt, dat verscheiden jonge Belgen,
die zich voor den geestelijken stand bestemmenin het bisschoppelijk
seminarium dier Fransche stad getreden zijn. Dezelve komen uit de
bisdommen Gent, Mechelen en Doornik.
In een onzer dagbladen vindt men een artikel tot aanprijzing v^a
den onlangs genomen maatregelomtrent het publiek onderwijs en het
oprigten van bet Collegium philosop'iicitm waarin onder anderen ook
aangetoond Wordt, dat dezelve volstrekt, geene overeenkomst heeft met
de veranderingen, die keizer Josepfi //.had willen invoeren, en ver
der dat dezelve zeer strookt met de oude wetgeving der zuidelijke pro
vinciën, tot staving waarvan een edikt wordt aangehaald van keizerin
Maria Theresiavan den. 22 december 1755, waarbij aan alle onder
danen in de Nederlandsche provinciën ten strengsten verboden wordt,
omzonder daartoe speciaal verlof bekomen te hebbenbuiten 's lands
philosophie te gaan studeren, uit hoofde, dat dit de Leuvensche uni
versiteit benadeelt, onnut geld naar buiten 's lands voert, en bij de
jeugd indrukselen kan doen ontstaan, die zoo strijdig zijn met den pu-
blieken dienst, als het welzijn des lands. Bij het.edikt worden dege
nen die daartegen handelen, bedreigd met eene boete van twee dui
zend guldens en onbekwaam verklaard om ooit eenige waardigheidpost
of beneficie te kunnen bekomen, hetzij in geestelijke of burgerlijkeof
om het beroep van geneesheer te kunnen uitoefenen.
Men kent de kluchtige uitspraak in een proces, waarin zich iemand
beklaagdedoor eenen anderdie van eenen hoogen ladder viel en zich
niet bezeerde, zwaar bezeerd te zijn. Een dergelijke val heeft eergiste
ren een metselaar, te Gent, gedaan. Hij stortte van een der hoogste
huizen, viel, door een zonderling geluk, op een juist voorbij rijdend
rijtuig, en door een nog zonderlinger geluk, kwetste hij zich niet in,
het minst, schoon hij aan het rijtuig eene schade van vijf-en-dertig gul
den toebragt.
Men heeft hier een brief ontvangen, geschreven aan boord van
het fregat Bcllonaden 28 september uit Texel gezeild om Z. Exc.
den commissaris-generaal naar Batavia over te brengen. Die brief is
van den 10 October op de hoogte van kaap Finisterre aan de Spaan-
sche kust, gedagteekenden meldt, dat men met zware stormen te
kampen had gehadmaar dat niet te min alles aan boord wel was.
De konings brik de Courier en het schip d3 Admiraal Buij'skens,
hetwelk van Batavia komt met 5000 balen koffij zijn te Marseille bin
nen geloopenwaar het laatste onder quarantaine gelegd isals heb
bende op de reis drie man verloren.
's GRAVENIIAGE den 24 november. In de zitting van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal van gisteren is ingekomen eene boodschap
des Koningsbegeleidende een ontwerp van wethoudende in het be
lang der nationale nijverheid, eenige veranderingen in het bestaande tarief
op de regten van in-uit- en doorvoervergezeld gaande van eene me
morie tot toelichting.
Voorts eene missive van Zijne Exc. den minister van binnenlandsche
zaken, daarbij, ter voldoening aan art. 226 der grondwet, inzendende
het verslag van den staat van het hoogermiddelbaar en lager onderwijs,
over den jare 1824.
De vergadering is zonder bepaald adjournement gescheiden.
>- Bij het ontwerp van wetbetreffende eenige veranderingen in het
tarief van in- en uitgaande regten, wordt onder andere bepaald: datgee-
ne schepen als Nederlandsche zullen worden aangemerkt, dan de zoo
danige, welke van zeebrieven zijn voorzien, uitgegeven uit kracht van
de wet van 14 maart 1819.
Verder wordt voorgesteldom te heifen te rekenen van i januarij
1826 van de rogge bij den invoer f j 50van de tarve f 11 25
van de ongesponnen katoen de 100 ponden 80 cents, van de koffi} de
zelfde hoeveelheid ƒ2; van olie plat en rond zaad, het vat i 80;
van kool- en raapzaad het last 2 bij den invoer f 5 bij den uitvoer
en 4 bij den doorvoor.
Voorts worden er nog veranderingen voorgedragen op de navolgende
voorwerpen bier huidenkoperlijnwaten manufacturen meekrap
peper, slagtveesuiker, tabak, visck en vlas.
Volgens berigten uit Batavia van den 13 julijheeft de gouver
neur-generaal den 12 een nieuw reglement op de entrepots enz. vastge
steld inhoudendedat in alle plaatsen waar het belang van den handel
zulks vorderten er geene redenen van gewigt daartegen bestaanen
trepots zullen worden opgerigt, in welke alle goederen, behalve bus
kruid'en schietgeweerzullen worden toegelaten, tegen betaling van
één ten honderd van den oorspronkelijken factuur-prijs, of, bij onsten--
tenis daarvan van de waarde dat de goederen niet zullen mogen wor
den ingevoerd dan in balentonnenmanden of kisten en niet uitge
voerd onder eene waarde van looo Indische guldens; dat er, behalve de
entrepots te Batavia en te Riouw, dadelijk een entrepot te Anjer zal
worden geopend.
Men was te Batavia, volgens latere berigten, van den 20 augustus,
bijzonder te vredeover deze door den gouverneur-generaal baron van
der Capellen uitgevaardigde publicatie dezelve werd door de kooplieden
aangemerkt als niet minder strookende met de ware beginsels van handel
als voordeelig voor de nijverheid en commercie van Java.
Brieven uit Canton, van den 22 mei melden, dat de (rompagnies-
magazijnen aldaar ten ruimste voorzien zijn: er liggen 100,000 kisten
'thee ter inlading gereedzoo dat de eerste schepen waarschijnlijk spoe
dig de reis zullen aann;racn.
i
i
;1.
'i
