N°. 99-
MIDDELBURGSCHE
COURANT.
w
"m--
Donderdag
NIEUWSTIJDINGEN.
SPANJE.
MADRID den i augustus. De raad van Kastilie heeft aan den ko
ning in eene memorie de noodzakelijkheid betoogdom de heilige inqui
sitie te herstellenen men zegtdat in de eerstkomende vergadering der
ministers deze zaak in overweging zal genomen wordenterwijl men
echter zeker isdat zij er vele tegenkanting zal vinden.
F R A N K R IJ K.
Se helir'^r'"'?' I'"/^"^^ charter,'h'etweir nog 'op
de helhng taande geheel afgebouwd is gewordgn, liep, onder eenher-
ha ld gejoel van het werkvolk, statiglijk en met de best; orde, van stL
Llden var^'^^''^''^'"' gewaarwording bij' de d" -
den 18 Augustus.
ZEE-TIJDINGEN.
MEISGELINGEN.
DUITSCHLAND.
FRANKFORT den 11 augustus. Het scheeps-berigtnopens de ver
wonding en gevangenneming van Ibraliim-pachais nog door ver
scheidene andere uit de Levantte Triest te Livorno en in andere ha
vens aangekomen schepen herhaald geworden maar allen schijnen die
tijding alleen opgedaan tet hebben uit den nrqnd der bevelhebbers van
Grieksche kruisers. De berigten uit Konstantijiopelvan den 21 julij
snelden alleen, dat Ibrahim-pacha, na eene mislukte poging om zich van
den post der Molenstegen-over Napoli-di-Romania, meester te maken,
teruggetrokken is naar Tripolitza, welke plaats hij tot het njiddelpunc
fijner operatien verkozen heeft.
PARIJS den 11 augustus, In de fabrijken van Rouaan en verschei
den andere gemeentenheerschen zware onlusten onder de werklieden
welke hun loon eigendunkelijk willen doen vermeerderen.
Sommige Grieksche berigten melden dat Odysseus geenszins zij
nen dood gevonden zoude hebben in eene mislukte poging tot vlugten,
maar dat hij gewelddadig van den top des torens gestort zoude zijn.
De bisschop van Nantes heeftin den loop der vorige maandde
pogingen der wereldlijke magttot bevordering der vaccinedoor eenen
aanmaningsbrief aan de geestelijkheid van zijn stift ondersteund.
PARIJS den 12 augustus. Gisteren ontving men door middel der te-
legraaph de tijding van Brestdat aldaar eene goelet van St. Domingo aan
gekomen was met depêches van den kapitein baron de Mackau, die met het
fregat Circé den 4 mei derwaarts gezeild is, en welke inhielden, dat
de ordonnantie des konings, die genoemde kapitein moest overbrengen,
ie St. Domingo met eerbied en dankbaarheid ontvangen was. Deze or
donnantie luidt aldus:
Gelet op de artikels 14 en 73 der charter en willende voorzien in
hetgeen het belang van den Franschen koophandel, de rampen der oude
kolonisten van St. Domingo en den onzekeren staat der tegenwoordige
bewoners van dat eiland vorderen, hebben wij bevolen en bevelen het
geen volgt
Art. I. De havens van het Fransche gedeelte van St. Domingo zul
len voor den handel van alle natiën openstaan. De regten aldaar geheven
wordende, hetzij op schepen of goederen, zoo inkomende ais uitgaande,
zullen gelijk en eenvormig zijn voor alle vlaggenuitgezonderd de Fran
sche vlag, tot wier voordeel deze regten op de helft zullen verminderd
worden.
2. De tegenwoordige bewoners van het Fransch gedeelte van St.
Domingo" zullen in de algemeene kas van depots en consignatien van
Frankrijk, in vijf gelijke termijnen, van jaar tot jaar, de eerste verval
lende den 31 december 1825, de som storten van 150,000,000 francs,
welke bestemd is, om de oude kolonisten, die schadevergoeding mogen
vragen, schadeloos te stellen.
3. Op die voorwaarden staan wij bij deze ordonnantie aan de tegen
woordige bewoners van het Fransch gedeelte van het eiland St. Domin
go de volkomene en geheele onaf hankelijkheidvan hun gouvernement toe."
Onze fondsen mogelijk ten deele ten gevolge van den gelukkigen
«floop der onderhandelingen met St. Domingo, hebben zich heden we
derom eehigzins opgebeurd.
- Volgens een schrijven uit Port-LouisIsle-de-Francevan den 15
aprilwas aldaar van Calcutta aangekomen Ie Robustevan Bordeaux
meldendedat de oorlog met de Birmannen eenen noodlottigen keer
voor de Engelschen genomen had dat de Birmannen Rangoon herno
men en aldaar eene groote slagting onder hunne vijanden aangerigt
hadden.
NEDERLANDEN.
BRUSSEL den 16 augustus. Eergisteren avond zijn hier vijf couriers
van de commercie gepasseerdkomende van Parijsen zich begevende
te weten: drie naar Amsterdam en twee naar Hamburg, ongetwijfeld om
derwaarts de tijding der daling in de Fransche 3 pets. over te brengen.
•-Z. IVI. heeft de srraf des doods, w^'&no^ Reinier Delmotte te Brug
ge was verwezenter zake van het snoeijen van Fransche kroonen
verzacht in twee jaren gevangeniszonder tepronkstelling.
Men verzekert, dat althuizen buiten de poort van Namen moe
ten afgebroken worden ten einde er het plein van Waterloo te maken
men voegt er bijdat voor een dier huizen 100,000 franken gevraagd wordt!
Z. M. heeft den heer PTtllem Lobéthans consul te Kadix be
noemd tot consul-generaal der Nederlanden op het eiland Cuba. De heer
Ellerman is als Britsch consul te Antwerpen toegelaten.
De burggraaf Dubus de Gkisigniesdie voor 3 jaren als commissa
ris-generaal naar Indie gaat. Zal 190,000 in het jaatiebben, en Z M
trr Tcc"r.ï'^^l"T'"? f ^'J"^ uitrusting toegestaan.
VLiiMNGEN den i5 augustus. Heden namiddagten twee uren
IS, in tegenwoordigheid van Z. Exc. den Minister voor de marine en
kolomen, welke vergezeld was van den Kapitein-ter-zee Lantsheer
Adjudant van Z M. en Directeur voor de zaken van de marine; van
HrL. f V'ce-Admiraal GobiusDirecteur en Kommandant van het ma-
K^van hÏ '?'"'T' r" °^"'g^ hoofd-beamb
ten van de manne alsmede van een aanzienlijk gezelschap van heeren
en dames, welke in eene tent op de constructie-werf vergaderd waJen
te water gebragt Zr. Ms. schip van linie DE ZEEUW
rfirS.'L"''"^'/^ eene nieuwe wijze met eene ronde achterboeg, onder
directie van den kundigen constructeur Soetermeergebouwd! en ge
^deze nrn\ zamengevloeid waren
<»n deze prachtige vertooning bij te wonen. w«.n
MIDDELBURG den 17 augustus. Op den 14 jiinij 11., is te D.
rarij gearriveerdhet fregacschip de Ondernemingkapt. H. Eeltjes.
VLISSINGEN den 16 augustus. Heden is alhier ter reede gekom»
het schip de Frouw Jantinakapt. G. G, Smitvan Dantzig naar Bru8
sel gedestineerdmet houtwaren.
Ook zijn, van den 14 dezer tot heden, voor Antwerpen bestemd,
op onze reede aangekomen
Louise, kapt. D. Guijtvan IJerseij met stukgoederen; Je Foltigeur^
kapt. W. de Rnijtervan Lissabon met fruit enz. Rebeccakapt. J.
Anderson; de Jonge Alida, kapt. H. Brinkman beide van Huil, en
Fictoria, kapt. G. Kuper, van Londenalle drie met stukgoederen'
i;^*-'
S T o o M - S C H E P N.
De stad Middelburg heeft thans een zeer fraai Stoom^agt in g«ig,
hetwelk met algemeene belangstelling wordt beschouwd, doch waar van
de ware werking niet zoo algemeen begrepen wordtmen meent dus
dat het niet ongevallig zijn kandes aangaande iets bepaalds mede te
deelen.
Een StoombootStoomjagtStoomschipof hoe men het noemen mo.
ge, is eigenlijk een Roeivaartuigwelks riemen bestaan uit scheprade
ren welke door hunne rondgaande beweging met de schepborden on.
ophoudelijk het water slaaneven als anders met roeiriemen plaats heefc
doch hier natuurlijk met een veel grooter en aanhoudender vermogen
geschiedt.
Zoodanige raderen zouden nu zekerlijk op meer dan eene wijze kun.
nen worden in beweging gebragtb. v. door de levende kracht van
menschen of dieren; doch men voelt terstond dat zulks bij groote vaar.
tuigen niet dan met eene spoedige vermoeijing zoude kunnen geschieden,
en dus het vermogen van zeer vele menschen of dieren vereischen.
Het menschelijk vernuft heeft een zoo sterk als bestendig werkend
vermogen gevonden in den Stoom, voortgebragt door kokend water.
Men moet Stoom niet verwarren met Damp. Onze taal heeft'voor
die twee vloeistoffen ook twee namenandere talen hebben die niet i
b. V. in het Fransch worden beide Fapeur genoemd. Damp koomtal.
leenlijk voort aan de oppervlakte van verwarmd wordend water; doch de
Stoom uit de geheele massa van het waterwanneer het kooktmen kan
dit zeer fraai zien wanneer men in een fleschje van zeer dun glas, W8.
ter boven een wijngéestlampje aan het koken brengt.
Deze Stoom ziet men bij kokend water aan de oppervlakte de opbor.
ling te weegbrengenwaar hij door het breken dier waierblaasjes ver»
(Vliegt.
Op de kookhitte is deze Stoom veertien duizendmalen uitgezet; zoo
dat één druppel water, door de hitte tot stoom geworden de plaats be.
slaat van veertien-duizend droppelendoch zoo dra deze Stoom verkoeld
wordt, keert hij oogenbliklijk tot zijne vorige yeertien-duizendmalen
kleinere uitgebreidheid te rug, en wordt weder water en het is eenig-
lijk deze eigenschap des Stoomsdie thans eene tallooze menigte van ai«
lerlei werktuigen in beweging brengt.
Wanneer deze Stoom in groote hoeveelheid is opgeslotenen meer en
meer verhit wordt, kan hij zelfs de hai-dste beenderen tot gelei maken:
doch tevens wordt in nog grootere mate deszelfs veerkracht vergroot
zoo dat deze die van buspoeder nog verre overtreften de verschrik»
kelijkste uitbarstingen zoude kunnen veroorzaken.
De primitieve of eerste beweging welke in alle werktuigen door den
Stoom wordt te weeg gebragtis eene regtstandige op en neder-of
eene horientale heen en wedergaandeen welke uit haren aart wel
niet grooter dan ten meesten van eene el, of drie oude voeten zijn kan.
Zij geschiedt op de volgende wijze
In een wijd rolrond ijzeren vat, kan een bos, die aan een ijzeren
stang vast is luchtdigt, op en neder schuiven, even als een zuiger in
eene pomp. Wanneer nu deze bos geheel beneden in het vat iswordt
uit eenen nabij zijnden ketelwaar in water kooktde Stoom onder de bos
gebragt, en deze door de veerkracht van den Stoom om hoog gedreven,
waartoe natuurlijk noodig is, dat de geheele toestel te voren reeds ge.
noegzaara heet geworden is daar anders de Stoom terstond bij het aan».
raken van den toestel verkoeld zoude wordenen in 't geheel geene
werking doen.
De bos nu boven in het Stoomvat zijnde, zoo wordt oogenbliklijk des.
zelfs uitzettend vermogen vernietigd door eene golp koud water, wel.
ke uit een in de nabijheid zijnde koelvat er wordt in gespuit; dus is er
als dan onder de bos, eene bijna luchtledige ruimte zonder werkkrachty
■doch iiT het zelfde oogenblik wordt nu ufc den ketel de Stoom hovttr
de bos gebragt, en perst hem neder: terstond wordt ook hier dooreene
golp koud water de Stoom vernietigd en oogenbliklijk komt weder uff
den ketel Stoom onder de bos, en drijft hem omhoog en ZOO gaat dit
spel onophoudelijk voort zoo lang men het verkiest.
Men zal wel begrijpendat hier toe eenen zeer kunstigen toestel van
leibuizenkranen en kleppen behoortvan welke de laatste zich beur»
teling openen en sluiten en waar van de geheele werkingdoor bet in
gang zijnde Stoomtuig zelve, met de meeste naauwkeurigheid wordt te
weeg gebragtdoch waar van men daar alles inwendig isniets kan
zien.
Zoodanig is de primitieve beweging, door den Stoom veroorzaakt,
door welke nu een ondenkbaar aantal andere bewegingen aan werktuigen
kunnen worden medegedeeld, en waarvan het menschelijk vernuft dan
ook reeds het uitgebreidste nut heeft weten te trekken. Hier zal men
zich echter alleenlijk tot de zoogenoemde Stoom vaartuigen en bepaalde,
lijk tot het Stoomjagt de Marianne bepalen.
De ketel is van geslagen ijzer en zeer ruim; een gedeelte koomtboven
het dak uit, doch binnen eene houten kast verborgen. Hij wordt tot
op eene zekere hoogte met water gevuld: doch er blijft eene aanmerke,
Iijke ruimte, naar gissing wel de helft ongevuld, hetgeen de eigenlijke
verzamelplaats des stooms is. Er dient, volgens de ondervinding, aU
4faê,hoeveelheid Stoom te zijn, gelijk aan vijf-en-twiotig malen ds
4i)ï^,
