J
COUR A
MlDDELB URGSCHE
No. I43>
Zaturdag
deii 27 November.
fep?
UJEVTVSTTJniNGEN.
be-
X W I t S E R L A N D.
BRIENTZ den ii november. Sedert den 27 October heeft de revert bij
niet opgehouden; de fneeuw, welke de Alpen reeds overdekt had
dekte den eerften dezer ook de oevers van ons meer. Des avonds ontlfORd
er een ziiid-westen wind; elk oogenbliU hoorden wij fneeuwvallen nederllor-
tenftroomen regens overftelpten de hoogten. De beken en rivieren groeiden
nlotfeling op de verfchtikkelijklle wijze aan; de Trachtbach dreigde te zullen
överftroomen; men fnelde naarden oever, om te pogen het gevaar af te wen-
den waarmede de dorpen Briëntz en Tracht bedreigd werden, In den ach
termiddag van -^en 3 had aan den kant des bergs eene inftorting plaats. Onder
liet puin dat in den vloed nederviel, bevonden zich Hukken rots van ver-
fcheidene'cnbiekvoeten; alles nam de vlngt. Eene ontzaggelijke rotskloinp
bleef aan den mond van den Trachtbach liggen; van dat oogenblik af aanftort-
ie een flroom water, modder, fteenen en rotsklompen met groot geweld over
den regter-oever naar het uiteinde des dorps, omringde twee woningen met
flljk. vernielde er twee andere gedeeltelijk en droomde, aan den verfchrikke-
Jijkften bergval gelijk, van daat in het meer.
De eigenaar van het naast aan het meer gelegen huis, een man van twee
en-dertig jaren, was op het punt om zich met zijne drie zonen, zijne vrouw
en eene andere vrouw welke zich bij toeval bij hem bevond in eene boot
te begeven. Zijn oudfte zoonvan negen jarenwilde zijne familie niet vol-
«en, en vlugtte naar eenen anderen kant, waar hij den dood vond. De va
der greep den tweeden, de moeder voerde den derden in hare armen mede.
Naau>veli)ks waren zy ingefcheept of de ftortvloed bereikte en verbrijzelde
linrine fchuit; alle werden verzwolgen. Eenander inwoner, gevaar loopen-
de om door zijne inftortende fchnur verplet te zullen worden, vlugt naar het
meer, bemerkt eene vrouw die met de golven worllelt; hij vermaant haarom
hare krachten in te fpannen, werpt zijne kleederen af, fpringt in het modde-
rige en onftuimige waterweet de ongelukkige aan wal te brengenen her
kent in haar zijne fchoonzusterde vrouw van den ongelukkigen huisvader,
die met zijne zonen en hunne gezellin was omgekomen. Hij trotfeert nog
maals de woede der golven maar kan geen der overige nagtofFers vinden.
Middelerwijl viel de regen onophoudelijk, onderfcheidene min of meer aan-
merkeiyke inftortingen waren op de eerfte gevolgd. Het gevaar werd voor het
grootfte gedeelte van dit fraaije dorp, waar men meer dan duizend zielen telt,
hoe langer hoe dreigenderde meeste inwoners namen bij den aankomenden
tiacbt de wijk in het pastorijhuis en de omliggende woningen. De nacht ver
liep onder den grootften angst. Men vreesde dat een tweede ftortvloed verdere
onheilen zou veroorzaken. Wederom hadden er aardftortingen plaatsdie ech
ter van geene ongelukken verzeld gingen. De dag die op dien vreesfelijken
nacht volgde, leverde aan het oog een tooneel van verwoesting: de in den
Trachtbach op een geftapelde ftukken van neergertorte rotfenveertig zooge
naamde poset grond, met fteenen overdekt; ingeftorte of door den modder
omgeworpen huizen, hnisgezinnen zonder wijkplaats, andere wier huttenbe-
roofd zijn geworden van al wat het water kon medevoerenomtrent geheel
naakte, en aan het ftrenge jaargetij blootgeftelde vrouwen en kinderen: ziedaar
een fchouwfpelwelk het reeds vóór deze noodlottige gebeurtenis arme dorp
Briëntz oplevert. Maar het droevigst van dit alles is het ongeluk dier jonge
vrouw, welke in een oogenblik van haren echtgenootkinderen, huis en ver
mogen beroofd is. De godvruchtige gelatenheid, welke zij betoont, wint
haar geene mindere deelneming dan haar ongeluk.
Dergelijke onheilen zijn het bekoorlijke dorp Hofftetten, aan den voet van
den Bruning, Oberried en andere reeds door den hagel van den 30 julij ge-
teisterdeen door den hevigen zuidewind van een deel hunner herfstvruchten
beroofde ftreken overkomen.
De omtrek van Unterleen, is overftroomd. De aardgrond, welke er Hechts
eenige duimen dikte heeftwas reeds verzadigd door de aanhoudende regen
buien, toen uit derzelver oever getredene ftortvloeden, na de dijken te heb
ben gebroken, zich nog op die plaats vereenigd hebben; de aan den armenaf-
geftane geroeentelanden hebben het zwaarst geleden. Het water heeft de
meeste nog 'ongerooide aardappelen weggevoerd.
In den omtrek van Wohlen, prefectuurfchap van Bern, voerde een jong
man den 4 dezer een wagen met drie paarden naar eene plaatswaar het wa
ter van de Aat den weg bedekt had zonder dat er echter gevaar wasomden-
zelven langs te rijden. Een der paarden door de beweging van het water
fchichtig wordendefleepte de andere paarden en den wagen in het bed der
Aar, waar zij verdwenen. Den jongen voerman alsmede eenen knecht, die
hem verzelde, gelukte het echter zich te redden.
S P A N E.
MADRID den 11 november. Dezer dagen zijn de nieuwe verordeningen
op het openbare onderwijs afgekondigd. Sommige fcholen, welke men door
den revolutionairen geest befmet achtte, zijn vernietigd, en in de overigen
moet, onder opzigt der hooge geestelijkheid, een ftrenger beftuur worden in
gevoerd. Omtrent de regeling der ftudien bevat de verordening het volgende;
Een iegelijk, die het vak der letterkunde kiest, zal dtie volledige curfusmoe
ten houdenvolgens de Latynfche traktaten over de wijsbegeerte van den Je-
znit Guebara en Bafanfabal. Het onderwijs der Spaanfche regtsgeleerdheid
dat iu het Kastiliaansch gehouden werd zal insgelijks in het Latyrt gefchieden
zoodra de hiertoe gekozene profesforen met hunne vertaling gereed zullen zijn.
Alle fti.identen in de theologie niet alleenmaar ook die in de regten zullen
een halven curfus moeten hefteden met de beftudering van het traktaat
i/era religione. De ftudenten in de medicijnen zullen de anatomie beftuderen
volgens Caldani, de phyfiologie en pathologie volgens Gregori, de innerlijke
ziekten volgens Selleis, en de gefchiedenis der geneeskundeals ook de medi-
fche bibliographie, volgens Blumenbach. Elk ftudent moet de lesfen bijwo
nen, gekleed in zijnen tabbard, en moet eene ronde buis en korten broek
dragen van zwart inlandsch lakennimmer mag hgmet eenen pantalon aan
in het onderwijs verfchijnen.
Het plan voor de militaire fcholen is insgeiyks gereed en aan Zr. Ms. goed
keuring onderworpen. Er zal er een te Ciudad-Realen een ander te Segovia
zdn; deze laatfte voor de artillerie.
NEDERLANDEN.
BRUSSEL den 21 november. Z. M. de Koning is eenigzins ongefteld
door eene zwelling van bet been. Deze ongefteldheid belet Z. M. echter
niet, om met zijne ministers te arbeiden.
's HERTOGENBOSCH den 22 november. Nadat het water alhier gepas-
feerden vrydag toe i el 95 duim boven o geftegen wasen mitsdien de merk
waardige hoogte van den jare 1807 bereikt had, is hetzelve federt vallende
-.'feil
eworden, ztio dat het heden niofgen ten 8 uren sön de peilpaalvto^r^f^^z^'iJJ^ n
(lad I el 80 duim teekende. Met uitzondering van dematkt, deV. hcici^^f^.y^f?y
fteenWeg, de hinthamér-kerk- en karrellraat, IS de ganfché ftad oVe'N^^tiji't^'ji^^^'
geweest ên ftaat nog meestendeels onder water Men kan zich hierdif'eeffi*^^
denkbeeld vormen van den toeftand. waarin een groot aantSl ingezetenen vër^
beeren, doch bijzonder die, welke de achterftraten bewonenwier woningeii
niet anders genaakbaar zijndan door iniddel van ("chuiten waardoor zij iti
de grootfte ellende gedompeld en als Het wnre van den bijftand hiinner mede^
ingezetenen verftoken zijn, welker hulp zijzelf, aangezien zij voor het groots
fte gedeelte zondef middel van beftaan zijn, in gewone en gevolgelijk in dd
tegenwoordige omftandighedenzoo zeer behoeven en hun thans ook door on-^
derfcheidene derzelven, verleend wordt. Het is te hopen, dat de dphanderi
zijnde winter het lot dezer ongelukkigen niet nog zal verzwaren door nijpen
de koude of feilen vorst, daar het alsdan, zonder tegenfpraak, zeer korilmeri
vol met hen gefchapen zoude ftaan.
OYEN (prov. Gelderland), den 19 november. Dank zij de Voorzienig
heid die ons thans door het bedaren der ftormwindenweder ruimer doet
adem halen. Sedert den nacht tusfchen den 13 en 14 dezer, zijn wij doof
inundatie van onzen polder verfchrikkelijk gefolterd. De meeste ingezetenen
hebben met veel gevaar derzelver woningen met hun vee moeten verlaten eiJ
zich naar den dijk begevenmet achterlating van alle noodwendigheden.
Onze Maasdijk werd daarbij zoodanig bedreigd en geteisterddat méniei
der oogenblik vreesde, dat dezelve bezwijken zon; de aanhoudende ftórni
kon echter de leden van het dijkbeftuur niet terughouden, om met dert
meesten ijver werkzaam te wezen, de gevaarlijkfte plaatfen te voorzien, aan
wier goede directie wij ook den meesten dank zijn verfchuldigddat wij toe
nu toe van doorbraken in onzen dijk zijn bevrijd gebleven.
Indien ergens de vaderlandfche bekende liefdadigheid kan worden ingeroepeii
voor diep ongelukkigen, is het ook te dezer plaatfe; zullende de ondergetee-
kende met den heer A. Har.tnotaris alhier, zich met den ontvang der liefde*
giften en het doelmatig bedeelen derzelve gaarne belasten.
De Schout van Oyen.
D. H. V. D. BOGAARTi
NVMEGEN den 43 november. Sedert onze laatfte is het water in de ri-*
vier de Waal vallende gebleven, en ftond hetzelve den 21 op 6 ellen 61 dui
men; den 22 op ellen 57 duimen, en hedenmorgen op 6 ellen 41 dniraeni
Gisteren meldde men van Beek het volgende S
Sedert voorleden vrijdag is het water te Beek en te Ubbergetiuit hoofj
de van de doorbraak in den Ooifchen dijk, zoodanig gewasfendat de beide
polders aldra tot eene aanmerkelijke hoogte onderliepen zoo dat den volgen
den dag reeds drie en twintig huisgezinnen te Beek, waaronder ook dat vati
den predikant der Hervormde gemeente aldaarhunne woningen verlaten moes
ten, en in de hoogere flaande huizen herberging zoekenwaar zij dezelve
dan ook met alle beteidvVilligheid vonden. Het vooruitzigt bij den naderenden
winter is vooral zeer verontrustend voor alle de gemeenten van het Schoutambc
Uöbergen, daar de ópen dijk haar, gedurende denzelven, bij den minden
hoogen rivierftand, aan overilroomingen blijft blootftellen. Heden, maandag
morgenbefpeurt men een weinig val,'*
Heden ontvingen wij nog van Beek de volgende tijding:
Het water is te Beek in de laatfte 24 uren 4 N. duimeii gevallen. Dö
val is op dit oogenblik onbeduidenden kan nog meest aan den wind toege*
fchreven worden.'"
De tijdingen van langs den Rijn en verder, tot Lent, zijn zeer gerust-»
(lellende, overal was het water vallende, en de dijken waren grootcndecis in
goeden ftaat, behalve even beneden Angeren, alwaar, aan den zoogenaamden
Lodderhoek, eene fcheuriug in den dijk is ontdekt, doch welke niet gevaar*
lijk was.
De tijdingen van langs de Maas- en Waaldijken van gisteren en hedeil
zijn zeer gerustftellende; het water was in de Maas mede vallende. De ver
zinking in den dijk te Winsfen-Ambts was genoegzaam voorzien, zonder dat
men voor verder gevaar vreesde.
Van Keulen meldt men dat het wSter gister (den 22) ter hoogte vail
19 voet 9 duim Berlynfche maat ftonden dat hetzelve in de laatfte 24 uren
I voet 5 duim gevallen wasnog op eenige plaatfen in de ftad ftond het wa.
ter nog in de huizen, doch men had hoop, das men in 24 of 36 uren daar-'
van bevrijd zou zijn.
AMSTERDAM den 93 november. Offchoon het gevaar ook voor deze
ftad nog niet geheel geweken is, melden echter de berigten van Vreeswijk,
dac de rivier de Lek drie voeten onder o peilen dus merkelijk vallende is.
Van wege den heer gouverneur van Utrecht wordt alles aangewend wat ter*
beste ftrekken kan om onheilen te voorkomen en de hoop op afwending vaii
gevaar te verwezenlijken.
Van Wageningen heeft men berigtdat er eenige noodfchoten gehoord zijn.
Den 25. -^ De heden ontvangene tijdingen zijn gunftig. Bij Jaarsveld
houdt de dijk zich bijzonder wel, en de rivier is overal langzaam vallende.
DORDRECHT den 24 november. Op de beneden-rivieren, de Lek*
Waal en Merwede, blijft het water federt onze vorige beftendig vallende. On-
dertusfclien is eergisteren nog eene nieuwe verzakking oniftaan, namelijk in
den dijk bij Viane, en wel ter lengte van 8 Rijnlandfche roeden en 4 Rijnh
duimen diep; doch verder fchijnt dit niet gegaan te zijn, en men ook weinig
gevaar in die verzakking te ftellen. Meer bedenkelijk oordeelde men gisteren
nog eene in den bovenden post van Pannerden beftaande vetzinkinèdoch hes
fchijnt ook daarmede niet verergerd te zijn.
MIDDELBURG den 26 november. Behalve de, bij de ondergeteefcen-
den, ontvangene llefdegiften voor de zes weduwen en acht kinderente
Hutsdimen, welker mannen en vaders den 14 October II. zoo edelmoeóigUjk
hun leven voor dat hunner raedemenfchen hebben opgeofferd, en welke out-'
vangst door hun, in de Middelburgfche. Couranten van den 30 October tot den
23 november ingeflotenfpecifiek is aangekondigd geworden, en te zameii
eene fom bedraagt van475 20.
zijn bij hun, voor hetzelfde doel, van tijd tot tijd, onder
fcheidene giften ingekomen, waarvan, op verzoek, geene
bijzondere melding is gemaakt, uitmakende eene fom van - Ijo Jo.
I I 1 >i I r T m
Zijnde dus het geheele bedrag 625 5 70.
Welke fom Van ƒ625 70 zij, den 24 dezer, aan den heer AndriesKoft
Ilid van de door het Gemeentebeftüur van den Heldertot inzameling der gif-"
ten, benoemde Corflmisfie, per wisCel hebben overgemaakt.
I DE GésróedèRS ABRAHAMS,-
