COURANT**
tl
i
MIDDELBURGS CHE
No. 98
Zaturdag
^ijM»
den 14 Augustus,
S T n D J N G E N.
Ji I E V TV
o O s
M E N G E L I N G E N.
Z E ETT D I N G EN.
l^^
ffl
K
V
«i-
T - I N D IE.
De onderneming van Zr. Ms. korvetten Komeet
BATAVIA den -7
PnuSmvna, sel>'omiTiandeerd door de heeren Pieterfen en Mora.
Hia tegen den tidorfclieii prins
hoordkust van Ceram, te Hatel u j
het Nedprlandfche (lonvemementis in October 11. met den
beltroond. Onder het vuur der korvetten, is deszjifs benting
den beruchten Radja üjalolo, welke op de
Hateling, vaartuigen uitruste met vijandelijke oog-
'- 1
%/%/^VX<%l
tnetken tegen
^"nr'de^Nederlandfche troepen, onder kapitein van Ganzen, onderfteunddoor
Alfoeren bertormd en venueesterd. Het vijandelijk gefchut is in handen
Ar Nederlanders jjevallenwelke bij die gelegenheid tachtig praauwen heb-
Zn verbrand Radja Djelolü heeft de vlugt in de binnenlanden genufflen.
Het gedrag d'er bovengenoemde officieren, alsmede dat der luitenants v.an der
Loo vande koloniale marine en r-hreiber van de infanterie wordt zeergeroemd.
Het verlies der Nederlanders beftaat uit 9 doden en 20 gekwetften.
Ter bevordering van den handel van Malakka is deze plaats verklaard eene
vrije haven te zijn, en is mitsdien de heffing van inkoinende en uitgaande
leeteo aldaar afgefchaft.
GROOT-BRITTANJE.
LONDEN den 7 augustus. Men heeft alhier brieven van Lisfahonvan
den 19 julij. Des morgens van dien dag, ten 5 uren, had men aldaar een' ligr
ten fchok van aardbeving gevoeld.
Dezelve was voorafgegaan en werd gevolgd door bovenmatige hitte. Op
den 18 ftond Fahreuheits thermometer, in de fchaduw des namiddags ten 3
men tusfchen 9i2 en 96 graden, en des middeniachts tusfchen 79 en 83.
Den 19 rees de hitte tot 105 graden. De heete wind, welke toen waaide,
veroorzaakte onberekenbare fchade. Deze wind was zoo heetdat de therroo-
meter des middemadus op 91 graden bleef (laan. Den volgenden dag teeken
de dezelve 103 graden. De wijngaarden op de hoogten hebben voor het
grootfte gedeelte derzelver veelbelovende vrucht verloren.
Men is nog (leeds in de onzekerheid omtrent de overwinning, welke
Bolivar in Peru zoude behaald hebben. De jongde Amerikaanfche berigten
doen die onzekerheid voortduren.
FRANKRYK.
PAR YS den 8 augustus. Men verzekert, dat de onderhandelingen tusfchen
de commisfarisfen van St. Domingo en het Franfche gouvernement geheel af
gebroken zijn; dat deze commisfarisfen Parys reeds verlaten hebben, en bin
nen twee of drie dagen aanboord det Cosmt^o/itekapitein Donletnaar Port-
au-Prince moeten terugkeeren.
In de gemeente van Dampierre en Bresfein het departement van
Saóne en Loire, heeft dezer dagen een meisje van twaalf jaren, Jeanne Bar
bier genaamdeen voorbeeld van buitengewonen moed en onverfchrokkenheid
gegeven. Dit kind bevond zich des avonds alleen in eene boerenwoning
toen drie dieven de deur inkwamenhaar grepen en in eene fchuur opfloten
hieruit wist zij te onifnappennam eene hooivork op en liep op eea der
booswichten aan, die voor de deur gefteld was om er wacht te houden, ter
wijl zijne maltkers bezig waren*^et flelen. Deze ilond verbaasd, dat
het meisje, hetwelk hij wel bewaard meende, met eene dreigende hou
ding op hem afkwam en (loeg naar haar met zijnen flok, doch zij weerdeden
flag af en (liet hem de vork in het lijf, zoodat hij ter neder viel; in zijnen
val brak hij eenige ruiten van hetvenfter, bij hetwelt hij gedaan haden
dit geraas deed de twee andere dieven hun werk (lakenwelke nu ook door
het kind werden aangevallen en naauwelijks tijd genoeg hadden, om zich met
hunnen gewonden medgezel door de vlugt te redden.
-^ Van Madrid fchrijft men, dat de generaal Digeon de gevraagde genoeg
doening van den koningvoor het mishandelen der Franfche troepenop den
35 julijverkregen heeft en dat de Spaanfche troepen van Quefada dehoofd-
flad moesten onuuimen.
Te Bilbao moeten ook, op den as julij, ongeregeldheden hebben plaats
gehad. Verfcheiden liedendie voor conditutionelen doorgaan, lyn op de
linten en wandelingen raishaodeld en fommige vrij erg gewond.
is Z. M.
NEDERLANDEN.
's GRAVENHAGE den 11 auguitus. Heden op den middag
de Koning, van het Loo, in deze refidentie aangekomen.
ROTTERDAM den 11 augustus. Laatstleden maandag zijn hier op de
Koninklijke werf de brikken Falk en Brak gelukkig van llapel geloopen.
ARNHEM den 9 augustus. Den 4 augustus II. heeft een onweder in de
ommeftreken der ttad Hattem meer dan één droevig onheil te weeg gebragt.
In de buurfcbap Werven, werd een achttienjarige jongeling, met name Cö»«e-
Us van mrven bezig zijnde met rog op eenen wagen te laden, door den
blikfem getroffen en dood'ter aarde geworpen, terwijl te gelijk de wagen in
den brand geraakte. Eene muts, die de overledene had op gehad, was,
even als zijn hemd en borstrok aan de achterzijde aan flarden geflagen. B ij
examinatie van het lijk werd door eenen heelmeester bevonden, dat de flag
op den derden en vierden halswervel was aangekomen.
In het voormalig Hattemer fchoutambt, fioeg de blikfem in de woning
van den landman G^«/7(^ van Ülstdie, metal het zich daarin bevindende
in weinige oogenblikkendoor de vlammen werd verteerd. Twee kinderen van
dien landman, het eene negen en het andere zes jaren oud werden beide,
terwijl zij nabij het ouderlijke huis bezig waren met fpelen, door dien zelf
den flag getroffen en plotfelijk gedood. Aan het oudde vond men geene ande
re uitwendige beleedigingdan eene blondbeid aan de regterzijde van het hoofd
ter plaatfe van het flaapbeen, dewelke langs den ruggegraad afdaalde; terwijl
aan het jongde mede geene andere uitwendige beleedigingenbehalve eene ge
lijke blondheid aan het achterhoofd en den ruggegraad te befpeuren waren.
ZIERIKZEE den 8 augustus. Heden vierde de Protcstanfche Franfche
gemeente alhier het zeldzame feest, dat haat leeraar, de wel eerw. heer N.
H. Hartman, zijn vijftig jarige dienst onder haar volbragtna alvorens ze-
ven jaren de gemeenten van de Groede en Aardenburg gedicht te hebben.
Deze eerwaardige, meer dan 80 jarige grijsaard, fprak nog levendig en vol
vuur, doch niet zonder fterke aandoening, tot zyn onderwerp hebbendepfalm
116vers 12 en had het genoegen een der genen, welke hem alhier beroe
pen hebben, en een ander welke destüds te Parijs was (zijnde deze twee de
eenige overgebleven ledematen van dien tijd), onder zijn gehoor te zien.
TEXEL den 9 augustus. Zr. Ms. fchip van oorlog WASSENAAR
kapitein Spengkr, aan boord hebbende Z. Exc. den fcbout-bij
is, 'uil de Middellandfche zee, alhier bionengetoopen.
OvERziGT VAN Algiers,
(^Fervo/g en Jlot.')
De bevolking vin Noord-Afrika beftaat grootendeels uit deafkonielingeH vM
de veroveraars diens landsdie zich meer of min met elkander en de inboar-<
lingen vermengd hebben. De oorfpronkelijke bewoners, wier bloed het zöi"
Verfte gebleven iszijn de Berbers of Berebes. De bergbewoners onder hen
leven deels in huttendeels ook in holenop de wijs der oude Troglodyten;
in de vlakten bouwen zij zich huizen van fleen en hout. Zij vormen eea
dapper en lloutmoedig volk, dat ligt geraakt en in zijnen haat onverzoenlijk is.
Het dwingelandfche gezag van den deij ttrekt zich geene vijf uren landwaarf»
uit, en de meest afgelegene bewoners erkennen flechts daardoor opperheer-
fchappU dat zij eene jaarlijkfche (chatting betalen en in geval van nood
krijgsdienst verrigten. De onder het gebied van Algiers wonende Betbes, die
ook den naam Kabilec voeren, zijn bekend wegens hunnen onrustigen aard-,
en zön deeds tot oproer geneigd, uit welken hoofde ooit de Turken, vol
argwaan en wantrouwen, hen nimmer uit het oog laten, en vele van devoor-
naamftendes volks, alsmede de kinders der vorsten, als gyzelaars in dehoofd-
ftad gevangen houden. De Berbers gehoorzamen den vreemden beheerfchej'
met geheimen wroken fchijnen flechts eene gunstige gelegenheid af te wach
ten om in masfa op te daanen zich met de wapenen hUnue vrijheid te ver-
fchaffen. Reeds raenigmalen zijn enkele dammen door de Turken aangetast
geworden, doch deze laatden met een aanmerkelijk verlies uit de bergklovetï
waarin zij zich gewaagd hadden, te rug geflagen. Enltele districten, waar
onder de hoogde toppen van het gebergte Atlas begrepen zijn, worden, zoo
men zegt, door een volk bewoond, dat zich wezenlijk van de Berbersóndér-
fcheidt. Aan de blanke gezigts kleur, de bfonde haren en blaanwe oogeride-
zer bergbewoners heeft men gemeend in hen afftammelingen der Wandalen té
herkennen, die aan de algeraeene vernieling ontkomen, zich op deze eenzame
plaatfen gered hebben. Doch deze onderdelling berust op geene zekere be
rigten, en verdient bevestiging. Een ander zeer wezenlijk gedeelte des lands
vormen de Beduinen, die van de Arabieren afftammen en wier tjal zij fpre-
ken. De meesten leiden een Nomaden leven, op de wijs hunner voorvaders;
flechts fommigen wonen in dorpen en bebouwen bet land. Geen volk op aar
de is deszelfs gebruiken en levenswijs getrouwer geblevendan zijmet uit
zondering van hunnen godsdienst zijn zij dat wat de Arabieren ten tijde Van
Job waren. Wanneer men de fchilderingen leejtwelke de oude fcbryver»
van hen makenzoo gelooft men de berigten van latere reizigers te vernemen.
De dammen der Arabieren, die zich in de nabijheid van Algiers ophouden;
zijn aan het onbeperkte geweld van den deij onderworpen; de meer verwy*
derde echter worden door hunne eigene vorsten, Scheihs genaamd, beduurd.
De bevolking der deden beftaat uit MorenTurkenNeger- en Chnsten-fla-
ven en Jodenwelke laatften in Barbarye met de grootde verachting behan
deld worden. Algiers geheele bevolking bedraagt ongeveer twee millioende
geregelde toepen hoogstgenomen 15,000 man, die buitenslands in Europisch»
Turkye of Klein-Azie geworven worden, en uit de heffe van de bevolkirig
dier landen beflaan. Zij worden goed en geregeld betaalden gehoorzameit
hunnen bevelhebber, die aitijd uit hun midden verkozen wordt, blinde
lings. Met regt toemt men de dapperheid dezer Turkfche militie, die tot nU
toe bijna altijd, in de tusfchen Algiers en de aangrenzende daten uitgeberste
oorlogenheeft gezegevierd. Wanneer de deij eene oproeping aan de ftatn-
men der Beduinen en Berbers toezendt, en deze hunne contingenten leveren,
zoo groeit zijne magt aan tot tusfchen de 604 70,000 man,die echter, inde
hoop van .buit te zullen makentoefnellenmaar wanneer zij een verlies lij
den of dat de oorlog van langen duur iseven zoo fnel wetler uit elkaudet
ga«n.
De dey wordt uit het korps der Turkfche foldaten gekozenzonder dat
er op rang of geboorte acht geflagen wordt. Wanneer een deij geflorven is
verfchijnt elke foldaat in het paleis van den pacha en geeft deszelfs ftem inde
verkiezing van eenen nieuwen beheerfcher. Wordt de voorgedelde niet mee
eenparige demmen aangenomen, zoo blijft hij daarvan uitgefloten en op
deze wijs gaat de keuze voort, tot dat alle (lemmen ten voordeele van eên
eenigen overeen gekomen zijn. De aldus verkozene moet dey wordenöf
hij wil,of niet. Men begrijpt ligtelijk dat in eene vergadering, waar eenpa
righeid van ftemmen moet plaats hebben alle woede van kabaal en partijgeest
moet opgewekt worden. Dikwijls vallen er hevige gefchillen voor, en wan
neer de kiezers niet door overtuiging vereenigd kunnen worden» zoo gèfcbiedt
zulks door de overmagt en geweld. De regeringsvorm van Algiers kan eene
op despotismiis gegronde militaire republiek genoemd worden. Deze bedaat
uit den d.eyals opperhoofd van den ftaat en des legers, en uit eene raads
vergadering der voorjiaamde officieren. De magtwaarmede deze vergade
ring, die den naam van Divan draagt, bekleed is, is echter zeer beperkt,
vermits de dey over alles befchikken kan. Geen «orst heeft een gevaarlijker
post dan hij, want de minde reden tot misnoegen die hij den janitfarengeeft,
beeft gewoonlijk zijne afzetting en vermoording ten gevolge. Menigmalen re
geert zulk een despoot flechts eenige urenen eer de zon ondergaat heb-
ben verfcheiden zijner opvolgers hunne loopbaan geëindigd. Een treffend be»
wijs, van denfnellen ommekeer dezer waardigheid, levert eene voordepoóN
ten van Algiers liggende grafftedewaarop zeven lijkdeenen geplaatst zijn
welke de graven van even zoo vele dey's beteekenen, die op eenen dag ver
kozen en door de janitfaren vermoord geworden zijn. De ganfche zorg van
eenen dey beflaat daarindat hij de Turkfcbe troepen te vreden moet hou
den; op het voordeel en de wenfchen van een ontzenuwt volk, gelijk de
Moten en Joden zijn, en waaruit de bevolking der deden grootendeels be
ftaat wordt niet ée minde acht gellagenen zoo moet de oorlog eene on
vermijdelijke kwaal in eenen ftaat wezen, waarvan de regering zich g;enood-
zaakt ziet, om den geest van ruwe en bloedgierige foldaten op te volgen. De
gouvernements-zaken wordenonder naauw opzigt des dey'sdoor verfchei
den ftaatslieden afgedaan. De minister van buitenlandfche zaken en der mari
ne bekleedt den gewigtigdèn post; op hem volgen de admiraal, de Kiaja of
plaatsvervanger van den vorstde aga of-aanvoerder des legers, de generaal
der kavalletie en de aga-bastondie ftokflagen doet uitdedenwelke in de
Afrikaanfche ftaien eene derke drijfveer der ftaats-machine zijn. Er is ook
nog een opperhoofd der juftitie, vericheidene pohcie-beambtendrogmans of
tpiken een hayen kapiteindie alle uitvarende fchepen onderzoektten einde
".«rhrTXll zich te'ovettnigendat zij geene flaven medevoeren, een groot getal
•uatnt i\»y»t« I ai ai.7P heamhien tenieten
enz. Al deze beambten
een
genieien geene l'oldij
kad^s
en pc^eti
i "5
