MIDDELBURGSCHE
C O U R A N T.
i8si.
No. 19-
Donderdag
ji r E u rr S T IJ D I N G E N.
den 12 Februarij»
NEDERLANDEN.
ZWEDEN.
STOCKHOLM rfen 2+ ia«uan,. Z. K. H. de kroonprins pref.deert fteeds
bii de deliberatiei) van den ftaatsraad.
-Het, reder: eenigen tijd ve-vv.chte. heeft werkelijk plaats. Z.M.
r TKteren avond gehouden Noorweegfchen ftaatsraadZ. K. H.
5" i ri;/ nlr^^^^^^ Noorwegen benoe.d De ,u,cenant Dun^
van deNoorweesfche garde, is belast met het overbrengen dezer ti,dmg
^«ChrisiLia. Z. M. heeft aan de Storthing overgelaten, de jaarwedde
«ndenpr. in deze ^lieuwe hoedanigheid, te bepalen Deze mare zal
rNoorwegèn des ,e meerder vreugde verwekken, zoo dezelve, gelijk het
'„.ar berekend is. in het midden der feestviering van des konings verjaardag
'tfenaö dezer, .Idaar aankomt. Daarentegen verwekt d.t bengt leedwezen
M het publiek dezer hoofdftadhetwelk van nabij met de minzame eigen-
fthappen van den prins bekend is. Hetzelve vleit z.chdathoezeer de
Noorweeüfch» grondwet uitdrukkelijk bepaalt, dat de onderkoning z.ch met
knger dan drie maanden in elk jaar buiten het koningrijk vermag op te hou
den te dezen aanzien eene zoodanige verandering zal kunnen gemaakt wor-
den' dat Z K H, de zes wintermaanden te Stockholmen Hechts de zes
tnde're maanden'te Christiania zal doorbrengen. Men denkt dat de prins, te-
een het einde van februarij of het begin van maart, naar zijne meuwe beftem-
toine vertrekken zal. Door dien het ambt van Rijks-ftedehouderbij de aan-
komit van den onderkoning komt op te vallen, zoo ziet men de benoeming
te eemon van den generaal graaf van Sandels. die thans eerstgemeld ambt be-
kleedt, tot de waardigheid van veldmaarfchalkwelke door den dood van den
«raaf von Wrede vakant is geraakt.
DülTSCHLAND.
FRANKFORT den 4 /^*rü«n;. De rooverbendenwaarvan men federt
èenigen tijd niet had hooren fpreken, verfchijnen op nieuws en m groot getal
te den Romeinfchen ftaat; in het koningrijk Napels heeft men ook eene der
gelijke bende ontdekt. Men zal zoodanige maatregelen, als de omftandighe-
den zullen vorderen, tegen hen in het werk ftellen, u-
De beruchte Bergami. die men gezegd had, dat zien in Besfarabie
wilde nederzetten, is in Italië terug gekomen, en heeft zich van Napels naar
Rome begeven. t
GROOT-BRITTANJE.
LONDEN den 6 februarij. Toen dingsdag-avond in het hoogerhuis het
dink-adrei aan Z. M.in antwoord op de openingsrede, voorgefteld werd,
fflaakie de marquis van Lansdowne de aanmerking, dat de miiiiste.-j des ko-
Btngs, na roet zooveel hevigheid in de vorige bijeenkomst van het parlement
«et begin van den laatften Spaanfchen oorlog afgekeurd te hebben, thans met
öuidelijb genoeg hun gevoelen nopens den afloop te kennen gaven. Dieafloop
kwam hem allerongelukkigst voormet betrekking tot de regten en de onaf
hankelijkheid der natiën, welke men niet in het fchier-eiland verkrachten kon,
xonder ons belang en dat van alle vrije ftaten, aan te randen. Na den val
van Bonaparte was, zeide hij, verklaard, dat de onafhankelijkheid der ver-
fchillende ftaten van Europaen het geluk der volkenop eenen vasten grond-
flag gevestigd warenen men heeft integendeel geziendat het gevolg der
aeerlaag van Bonaparte (lechts geweest ishet lot van Europa in handen van
4 of 5 vorsten te (lellendie hun gezag op eene willekeurige en zelfs tiran
nieke wijze uitgeoefend hebben. Op verfchillende punten van het vasteland,
voegde hij er bijbeftaan klagtenen tot zelfs de Zwitferfche republiek
eertijds onafhankelijk en vreedzaam is aan eene tusfchenkomst onderworpen.
Hij zag in dit alles eene ftrekking om een fystema van dwang te vestigen,
ten einde andere flaten van hunne onafhankelijkheid te beroovenhij zag
daarin eenen wezenlijken aanval tegen ons land eene vernietiging van het door
ens land altoos gevolgd bepinfelvan de balans der magt te bewaren door
den zwakken tegen den fterken te befchermen. Indien dit de ftaat van Europa
was. indien de talrijke kleine ftaten aan de bevelen der groote onderworpen
Boeten zijn. dan vroeg hij of men zulk eenen toeftand goedkeuten kon?
Graaf Liverpoolhet aOresorderfteunende zeide, met betrekking tot Span
je, dat hij den ir,val in dat land afgekeurd had niet alleen uit het beginfel
d»t geen land het regt heeft om in de inwendige zaken van een ander tusfchen-
beide te komen maar ook otrdat hij meende dat Frankrijk niet genoeg de
noodzakelijkheid van deszelfs tusfchenkomst bewezen had; hij was er voorts
voor geweest om Spanje aan zich zelve over te laten, maar had tevens gezegd
datwanneer het gevaar eener tusfchenkomst dreigend washet de pligt was
van hen, die aan het hoofd van het Spaanfche gouvernement waren, om tot
toegevingen te komen niet voor Frankrijk, maar voor Spanje zelve door
te bewilligen in eene modificatie der conftuutie, gefchikt om de daartegen
gemaakte aanmerkingen op te ruimen. Wij hebben, voegde hij er bij, daar
toe den raad gegevenen men kan het vragen aan hendie toen de volkspar
tij uitmaaktenof zij thans geen berouw hebben van dien raad niet gevolgd
te hebben. Ik heb, vervolgde hij, in april II. gezegd, dat. indien de Span
jaarden de vreemdelingen hatedenzij nog veel meer haat tegen de conftitu-
tie tudden, en het is federt bewezen dat de conftnuiionele partij zeer zwnk
was in vergelijking van de bevolking van dat land. Voorts het in Spanje door-
denheriog vin Angoulême betoond edelmoedig gedrag billijk prijzende, zei
de hij nog, dat de infpanningen van Frankrijk ten doel hadden gehad om den
geest van ultruïsme te onderdrukken, en de tegengeftelde partij in SpJnje bij
te fiaan; en met opzigi tot onze tusfchenkomst om dien uitflag te beletten,
moet ik zeggen, dat wij even weinig gezind zijn geweest om Engelfche ba
jonetten te zenden ten einde een volk in weerwil van zich zelf vrij te ma
ken, als wij dat zijn om bij te fpringen ten einde het in flavernij te houden.
igrooie toejuiching.^ Met opzigi tot Zuid-Amerika zeide hijdat de eerfte
ftap door ons gedaan was tot eene duurzame verbindtenis met dezelve; dat
Wij volkomen ongebonden en vrij waren om verder naar deomftandigheden te
handelen, en dat wij de plegtige erkenning van die ftaten alleen uitftelden tot
dn wij verzekerd zouden zijn dat hunne gouvernementen gevestigd en vast
zouden wezen.
Na dat nog lord Holland eenige aanmerkingen op het door het gouverne
ment geiouden gediag gemaakt had, werd het dank-adres eenparig aangenomen,
In de op gisteren gehouden zitting van het hooger huis is door lord Liver
pool de fir.anciele overeenkomst met Oostenrijk ter tafel gcbragt.
In het huis der gemeenten was het de heer Brougham, die, in eene lange
redevoering, zeer vinnige aanmerkingen op de door Frankrijk en het Heilig
Verbond genomen maatregelen tegen Spanjeen op den invloed welken het
Heilig Verbond in Duitscbland en Italië uitoefentmaaKte. Deze redevoe
ring door den heer Canning beantwoord zijnde, ging ook daat het dank-adres
eenparig door.
V-A]
In de Woensdag door dezekamer gehouden zitting. Zeidé de \iéét Carttilntf*
in antwoord op eene door den heer Hobhoufe gedane vraag, dat Spanje hé*
regt had om deszelfs koloniën te hernemen indien het zulks kon; iilsai' dut
Spanje en Europa wisten, dat Engeland, dit regt erkennende, ontkende dat
eenige vreerade magt het regt had om het moederland by te ftaan in het he?»
nemen van deszelfs Amerikaanfche bezittingen."
Gisteren is de kamer der gemeenten niet vergaderd geweest.
Er zijn brieven van Demerarj van den 25 december. Er Wareti aod
man van het psfte regiment van Cork aangekomenwelke echter flechts toC
na de kersdagen moesten blijven en dan naar l3arbados vertrekken. In Geor*
cetown bleef de militie dienst doen, en. hoezeer nog vele maga?,ljt)en geflo*
ten rvafen, begon er een weinig meerder levendigheid in den handeltekoinen.
De geheele kolonie was rustig, behalve het oostelijk gedeelte, waardeopftaod
het eerst uitgebroken is.
Volgens berigten van Barbados, van den 31 december, zoiide er Op
Martinique een complot ontdekt zijn onderde kleurlingen, om St. Pierre te
verbranden, de Blanken te vermoorden en het gouvernement omver te werpen»
Te Dominica is de martiale wet geproclameerd.
Men heeft tijdingen van Para, in de Brazilien, van den 43 noveitt'
bervolgens welke er de rust geheel herfteld fcheen.
F R A N K R Y K.
PARYS den 7 februarij. Heden loopt het gerucht, dat (5r ThonJa*
Maitland, opper-commisfatis van Z. Britt. M. over de lönifche eilanden, td
Maltha is overleden.
De overleden kardinaal Gonfalvidié onder de regering vaü patjs Piui
VII eene groote rol heeft gefpeeldwas geboren te Rome den 8 junij 1757.
De toeftand van den Paus is zeer verontrustend.
Van Madrid den 2 meldt mendat de koning van Spanje eene aktö
heeft geteekend, waarbij hij verklaart aan Frankrijk fchuldig te zijn eene Ibm
van 34 millioen, tot welker voldoening door Z. M. worden aangewezen, de
opbrengften der zoutgroeven van Arragon en der tollen van Miranda. Het
vertrek der gardes-dn-corps is onbepaald uitgefteld.
Uit Italië fchrijft men, dat de Ffanfche zeeraagt in den Archipel ver*
fterkt wordtwaaruit men opmaaktdat deze mogendheid een werkelijk deel
aan de zaken van het Oosten gaat neraen. Men meent ftellig te weten, dat
de verbondene mogendheden befloten hebben om een einde aan de beroerten
in dat gedeelte van Europa te maken.
AMSTERDAM den 7 fhruarij. In onze ftads courant van lieden leest
men eene bekendmaking van burgemeesteren dezer ftadhoudende kennisge
ving, dat met het einde der maand augustus aanftaande, alhier eene tentoon*
ftelling van kunstwerkendoor levende meesterszal plaats hebben.
VERSLAG van den flaat der hoge, miiielbart tn lagtre
fcholen in 1823.
(Vervolg en Slot.)
AthenaeakoUegien en latijnfche fcholen^
In het algemeen kan men naar waarheid zeggen, dat op da athenaea, kof-
legien en latijnfche fcholen. het onderwijs zich meer en meer verbetert. Ëf
zijn. wel is waar. nog vele dezer inftellingen. bijzonder de kleinere, die
veel te wenfchen overig latenmaar op de meeste grootere valt die heilzame
voortgang in het oog. Nieuw uitgekomene verbeterde leerboeken en eene
meer naauwgezette vorming van aankomende leeraars fchijnen hier van de voor
naamfte oorzaak. Het grieksch en de wiskunde worden beter en algemeeder
geleerd dan voorheen; maar, gelijk in het eerfte de meeste fcholen in de
Noordelijke provinciën bijzonder uitmunten, zoo heeft dit in de Zuidelijke
provinciën, ten aanzien van het laatfte plaats. Het ware te wenfchen, dat,
zonder benadeeling van de beoefening der oude taleneen middel konde wor
den uitgevonden, om de beginfelenniet alleen der wiskundige, maar ook
der natuurkundige wetenfchappengrondig te onderwijzen. Het groote nut,
dat de jonge lieden hiervan zouden trekken in hun volgend levenen het be
lang der maatfchappijwelker atgemeene nijverheid met óe uitbreiding dezer
wetenfchappen in een zoo naauw verband ftaatfchijnen dit allezins te vor
deren. In de oude en nieuwe gefchiedenis, de oude en nieuwe aardrijksbe-
befchrijving worden in eenige fcholen mede goede vorderingen gemaaktdoch
de beoefening dezer kundigheden is in de meeste op verre na niet wat z\j zijn
moest. Intusfchen is het waarfchijnlijk aan de voortgaande verbeteringen
voornamelijk dank te wetendat het getal der leerlingen meest overal toe
neemt, en het publiek alzoo toont in het goede beheer der inftellingen ver
trouwen te hebben.
In die provinciën waar het Nederduitsch de landtaal is, en waar federt den
aanvang van dit jaar.'die taal in alle openbare ftukken moet worden gebezigd,
heeft men op alle athenaea en kcllegien ook begonnen de Nederduitfche taal
te bezigen, als micidel om door dezelve de oude talen te onderwazen. Dit
heeft in den beginne zijne rooeijeltjkheidom dat, door den invloed van het
Fransch-bertuur-m de laatfte jaren, gew«onttjk geene andere dan de Franfehc
taal hij het onderwijs was gebruikt. Maar de langzame doch vaste tred, mee
welke dit werk is begonnen en voortgezet wordten de algemeene wensch
die zich bij alle klasfen van ingezetenen, zelfs inde Waalfche provincienopen-
baartom de Nederduitfche taal te leerenzullen deze eerfte moeüelijkheid
ligtelijk doen te boven komen. Het is alleen te hopen, dat een genoegzaam
getal van Vlaamfche jonge lieden zich voor den leeraarftand behoorlek zal wil
len vormenen hiertoe is op de hooge fcholen ruime gelegenheid.
Hooge fcholen.
Wanneer men het getal der ftudenten op de hooge fcholen volgens de t«-
belle, welke hiernevens gaat, vergelijkt met het getal der ftudenten inde laatst
I vorige jaren, dan befpeurt men eene merkbare toeneming. De goede ftudien
i en het zedelijk gedrag fchijnen ook volgens de geti-.igenisfen en volgenson-
derfcheidene daarvan voorhandene bewijzen, niet minder te zijn dan voorheen.
Alle vakken, echter, gelijk ligtelijk te denken is. worden niet overal even
i gelukkig beoefend; noch kunnen op iedere hooge fchool de gebouwen en hulp
middelen voor het onderwijs in alle deelen even zeer uitmunten.
In het verftag van vroegere jaren is reeds het meest merkwaardige in deze
opzigten vermeld. De volgende bijzonderheden mogen echter der aandacht
niet onwaardig zijn: Te Leuven ftelt men de loffelijke pogingen in het werk
tot het vormen van bekwame philologendie tot fieraad zullen kunnen (trek
ken der kollegien en athenaeawaaraan zij als leeraars ftaan geplaatst te wor
den, om welligt eenmaal tot het hoogleeraarambt op de hooge fcholen te
worden bevorderd, Aan het clinicum voor de vet'oskunde heeft men hier eene
zeer nuttige uitbreiding zien geven. De oranjerie en ftookkasfen in den bow»
