MIDDELBURGSCHE
s8ao«
COURANT.
No. 15.
Donderdag
den 3 Februari],
N E u TV S T r D l N G E N.
N E DERLAN D E N.
UUSSEL den-27 januarij De.vin de beide oevers van liet kanaal ont-
J vangen tijdingen zijn meer gerust Hellendedan men reden bad te ver
wachten.
Alhoewel de wateren aldaar tot eené buitengewone hoogte zijn gedegen,
zoo dat de diiken van bet kanaal op drie verlclitllende piaatfen doorgebroken
en op andere zeer befchadigd zijn, beeft men echter den troost, te kunnen
aankondigendat niemand omgekomen is. In weerwil van bet geweld.des wa
ters, is geene woning' weggefpoeld en het vee is overal behouden gebleven.
De wateren zijn thans zeer merkwaardig aan het vallen. D<* regering dezer
ftad bezigt een groot aai tal werkliedenom de dijken langs het geheelekanaal
-- ut. UC W.CJItC MCI WdlCf UCCIV V Ci UUÏ£9$ Kt C6
doen verdwijnen. Te midden der inundatie ontftond er brand in de gemeente
van Willehroek. Den 25 dezer, ten vier ure des morgens, werd het huls eens
landbouwers, alhoewel van onderen in het water (taandein weerwil der (poe-
dige hulp van de bewoners dor belendende gebouwen in den asch gelegdeene
koe en kalf welke op Hal Honden konden niet gered worden.
NYMEGEN den 25 januarij. Den 21 dezer, tegen den middag, begon
het water flerk te wasfen. Ten een uur brak de dam van onder dé Mey-
pnorcdie niet gefloten was, door, waardoor het water zijnen vrijen loop
kreeg en de geheele lage markt en het lage der Had, asn dien kant, onder
liep. Eenigen tijd daarna brak een diergelijke damaan de Boterflraat, döor,
hetwelk eene inundatie van dac lage gedeelte der Had veroorzaakte. Steeds
bleef het water wasfende, hetwelk zware rampen deed re gemoet zien. Ten
vijf uren zette zich de rivier wederom voor deze ftad vastterwijl het water
aanhoudend opliep. Des avonds ten zeven uren Hortte hetzelve, hetwelk
toen reeds de hoogte van 245 voet bereikt had, met een vreesfeliik geweld
over den Ooijfcheu dijk en reeds veel vroeger door de OoijHuis die, tot in
den top opengezet, niet weder digc gemaakt kon worden. Het overloopen
van den dijk heeft eene opening in dezelve geformeerd naar mén berekenen
kan, ten minste van 90 tot 100 roeden. Daar de Waal Heeds wasfende'
bleef, verminderde dit overloopen niet; zoo dat reeds zaturdag avond alle
binnendijks gelegene dorpen, tot aan den dijk toe waren volgeloopén. O11-
befcbrijöijk is de toeftand der bewoners dier gcinundeerde landen. Donder
de van menfehen zitten nog in eenen hopeloozen toeftanddie hun nierdan
het ontzettend vooruitzigt van in het water hun graf te zulien vinden,
doet te gemoec zien. Zoo wel van ftads wege als van wege het dijk- en ge-
mcentebeftunr, is men aanhoudend bezig met hec redden van menfehen en
Vee, terwijl die genen, die nog in hunne huizen zitten, zoo veel mogelijk
van levensmiddelen voorzien worden. Verfchcidene fchuiten met geredde
menfehen uit de Ooij, zijn in deze Had aangekomen, terwijl de meeste naar
de kanten van Beek gevlugt zijn, waar zij door de milde liefdadigheid van de
weinige gegoeddenbezorgd gevoed en verwarmd worden.
Van Leuth, KekerkomSiflijk en meerdere dorpen kan men geen berigc
bekomen; in een woord, alle ellende aan dezen kant te befchrijven ware on-
mooglijk.
Zondag morgencirca ten half elf urenwerd het ijs in de Waal eensklaps
in beweging gebragcen kruidde met een ontzettend geweld langs de dijken
waarvoor men zoozeer vreesde. Ziender oogen liep het water opter hoogte
van 26 voeten en 9 duimenzoo dac men de kanonnenwaarmede de nood-
fchoten moesten gedaan worden, van de brug, op de Molenwal moest ver-
piaatfen. Door eene langs de havenmuur afdrijvende ijsfchol werd een ge
deelte van den muur aan de linkerzijde derbrug omvergeworpen: waarop men
vreesde, dat zoo er ijsfchollen doorkwamen, die het andere gedeelte des muurs,
do ftad der Halve Maan affnijdende, mogten omverwerpen, men daardoor
hec water in de Halve Maan en zoo in het Schependom zou zien loopen. - Om
d>t zoo veel mogelijk voor te komen, werden op die plaats van wege het ba-
taillon artilleriehier in garnizoen, verfcheiden zware ijzeren afuiten naast
elkander ter neder gefteld om alzoo de fchollen over dezelve te doen fchie-
ten en den muur te behouden. Zeer is de ijver dier kanonniersdie tot aan
de knien door het water moesten badente prijzen.
Verder geeft men uit Nijmegen berigt van de doorbraak te Oosterhoutals
mede vau die bij den huize Altona, waarbij nog eene derde op die hoogte ge
komen isdie bijna met de tweede .v'ereenrgd is.
Wijders nóg, dat m bet huis van Seger Verinegen, in de buurfchap Wer-
cheren, een zijner kinderen en 18 beesten, verdronken zijn. Alle deze beés-
teu drijven thans rondom hec kasteel in de Ooijwaarop ruim tachtig men
fehen zich bevinden, en hetwelk heden morgen gevaar liep van door eer.e
zeer grooce ijsfchol omvergelloken te worden. (De menfehen, die zich op
dit kasteel bevonden zijn gered volgens nadere tijdingen.) Een kind van
Peter Groothuizen aldaar, circa vier jaren oud, is ook hedenmorgen ver
dronken. Genoemde Groothuizen en zijne vrouw zijn nergens te vinden, en
reeds twee dagen uit het huis. Een zeer groot aantal huizen drijven door de
Ooij, aan den kant vandenTorcnfchcn molen.
'3Avonds ten zes uren. De nitfpoeling in den Wescervoordfcben dijk is
thans zoo ver herfteld, dat de dijk buiten gevaar is. Men zal nu daaraan het
noociige verrigtenten einde dezelve als weg weder bruikbaar worde. De
communicatie met Westervoort, die door het ijs belemmerd was, is weder
geopend, door middel van het losflaan van het ijs in de weiden, zoo dat men
met aken daardoor kan komen.
's Avonds ten negen wen. Heden morgen ten acht uren was de ijsdam in
den mond van den Yslel losgegaan; doch dit ijs zette zich dadelijk weder
vast voorden tweeden ijsdam, beneden hec veer van Westervoort. Heden
avond om vijf ureu is echter ook deze ijsdam losgebroken, en waarfchijne-
lijk doorgegaan, daar men eenigen tijd daarna feinfeboten van Doesburg beeft
gehoord. Zoodra bet ijs losgegaan isis het water met eene ontzettende
kracht uit den Rhijn in den Yslel gedrongen zoodat de laatstgemelde rivier
verbazend droomde.
NIJMEGEN den 28 januarij. Steeds is het water der rivier de Waal fterk
vallende; zoo dac reeds heden de peil 19 voet en6duim teekende, en de mees
te huizen in deze ftad van het water bevrijd zijn. Weinig of geen ijs drijft
meer voor deze ftad. Eene ijsdam van Beuningen tot Druteu is nog zittende.
Volgens berigten zoude de Rhijndijk te Eldcnop de fcheiding van Hoog-
velds hof ter breedte van 30 roeden, in den nachc van den 25 od den 26
dezer doorgebroken zijn. Zeer veel water ftroomc door deze opening, hier
van is de val buitendijks zoo aanmerkelijk, dat daardoor, twee andere in-
fpoelingen behouden blijven,.
De toeftand in de Overbetuwe, is allertreurigst. Behalve een aantal
ongelukkigen, die nog op hunne half ter neder gellageue buizende hulp van
anderen afwachten, bevinden zich meer dan 4oo menfehen, Wasronde
fchsidene doodenop den hoek der doorbraak te OosterbótHop den
genaamd dn groote Altona. Thai s is men bezig deze ongelukkigen naar t,enc7
over te halen; zullende zij van daar herwaarts, en vervolgens, naar men vér-
neemt, in het zoogenaamd fabriek inde hezelftraatdoor de zorg van beereo
burgemeesteren daartoe in gereedheid gebragcgeborgen worden. Door dei»
algemeeneti ramp, die zoo wel van Rhijn- als Waalzijde, de Betuwe treft,
is men nog niet in ftaac een overzigt der ongelukken te makenen de fchade
te berekenenwetende men voorzekerdac de bouwman Cornelis Sanders al
leen 35 (Tuks vee verloor, en dat hij eene groote fchade in zijne landerijen
lijden zaldaar voor zijn huis eene diepte van meer dan zestien voeten ge-
fpoeld is. -
De overlaten te Dalem ,_bij Óomrchciü foopen reeds met verval van twéé
voeten fterk overzoo dat men mede op eenen fpoedigen val binnendijks kan
hopen,
De berigten van den Maaskant zijn ook allerdroevigst. Te Kuik waren
den 24 alle aangewende pogingen ter behoudenis van de dijkenover welke
bijna overal 2 4 3 voeten waters droomdevruchtelooszifnde er verfebei-
dene doorbraken ontdaan, en groote gaten gefpoeld, waardoor de communi
catie aan de zijde vau OeffeitLinden, Beers en Haps is gedreind.
Het groot aantal ongelukken, is van daar zoo min als van elders óp te fora-
men. Eene groote menigte huizen ziet men ronddrijven, welker getal alsme
de dat van het verdronken vee, op te gevcu, vooralsnog, onmogelijk is.
Men vreesde eerst in de felle woede van den ijsgang dac het grootfte gedeelte
van Kuik zoude vergaan, daar in een der heerefttaten zich eene doorbraak
formeerdewaardoor de fondamenten der groote kerk almede van vele an
dere woningen, doorgraven en ondermijnd zijn. Thans is de Maas geheel van
ijs bevrijden nog vallende. De polders vau Gasfel en Esfcharen zijn door
de Beerfche Maas ingeloopen.
In den Teersdijk zijn verlcheidene gaten onftaan als ook in den overigen
weg naar Grave. 6
Altijd nog is men in de Oy bezig de menfehen en vee te redden en her-
waards over te brengen, terwijl die genen die nog io hunne huizen zitten van
levensmiddelen worden vorzien.
ARNHEM den 27 januarij. s Middags ten twaalf uren. Volgens berig
ten van den BovemRhljii, was het water aldaar bij aanhoudendheid langza
merhand vallende.
In de overlaatkade van de Lijmers zijn drie doorbraken gekomen. Oud-
Zevenaar enz., zijn geheel overftroomj.
Te Lacum warm de ingezetenen op den dijk gevlugt. Men heeft hun
van Velp bijftand gezonden.
Ie ResterenNederbetnwe, was den 25dezer reeds alles overftroomd. De
meeste menfehen hadden hunne huizen moeten verlaten,- doordien zij op de
zolders niet meer veilig waren. Eenig vee is omgekomen. Vier vijf kleine
hntsjes zijn weggcipoeid 0fi» rtukken geflagen.
ARNHEM den januarij. s Morgens ten tien uren. Het water inden
Rhijn bliilt bij aanhoudendheid vallende, fchoon dezelve op de hoogte vat»
jden üootwerth nog geflopt zit.
'sMiddags ten twaalf ttren. Een huis, dat voor de doorbraak in den
Drieifchen dijk Hond, is gisteren middag weggefpoeld, of door het ijs omver
I gefloken.
Er is berigt van LiendenNederbetnwegekomendat men daar alleen
750 ongelukkigen, die in de kerk en elders geplaatst zijn, te onderhouden
heelt. Ook nier is het getal zeer aanzienlijk, eu er komen bij aanhouden-
heid nog meer aan.
Men verneemt, dat een particulier beer binnen deze ftad met de post van
heden tnorgerr, van een* enkel* heer van Amlferdnmde aanzienlijke fora van
duizend guldens ten behoeve der noodlijdenden door den watersnood, ont
vangen .heeft met toezegging van meerdere hulp zoo door zijne relatien als
anderzins.
sAvonds ten acht uren. Het water in den Rhijn blijft vallende. Er zijn
geene verdere berigten ontvangen.
Wij behoeven bijna niet te melden, dat allerwege, waar men kan, hulp
en bijftand wordt Verleend en levensmiddelen worden gezonden. Wij zullen
nader gelegenheid hebben, om de loffelijke daden, die zoo wel hierbij als
bij andere omltandighede» zijn tentoon gefprcid, kenbaar te maken.
ARNHEM den 29 januarij. Zoo als men verneemt, heeft Z. M. de
Koning (die door gfoote gebeurtenisientot den VVaterftaac, in de provinci<|t
Holland, betrekking hebbende, in zijne reis herwaarts is verhinderd) reeds
meer dan dertig duizend guldend ter dispofitie van den beer gouverneur van
Gelderiand gefteld, ten einde te worden gebruikt ter voorziening inde behoef
ten van de noodlijdenden door den watersnood.
\an alle kanten worden ook reeds milde giften ten zelfden einde ontvan
gen, en men twijfelt geenszins of de bemiddelde ingezetepen der Hollandfcho
provinciënwier milddadigheid bij vroegere gelegenheden te regt hoog geroemd
is, zullen verder blijken geven, dat zij nog dezelfde zijn gebleven. De el
lende is inderdaad onbefehrijfelijk groot, en kan niet dan door vereenigden
ruimen ondetfland van allen, die minder of meer mee middelen gezegend zijn»
eetiigzms gelenigd worden.
MIDDELBURG den 2 februarij. Z. M. de Koning is des avonds van
den 29 januarij in 'sllage terug gekeerd, van Schoonhoven komende.
De berigten van de hoven-rivierenden 30 in *s llage ontvangenzijn
j meer gerustliellendzijnde hét water, zoo in de rivieren als in de over-
ftroomrie landenaan het vallen. Desniettemin blijft de ellende onbefchrijf-
j lijk groot.
j Om Heeds meer een denkbeeld van dezen geduchcen ramp te geven latenwij
een uittrekfel volgen uit een brief vaneen' heer uit Dierenvan den 27 januarij
jaau zijnen vriend te Amfterdam
- Neengeachte'vriend 1 zulk een tafereel van ellende als bier in den om.
j trek, bijzonder bij Arnhem eu Nymegen plaats heeft en zich voordoet, kunc
i gij u met geene mogelijkheid voordellen. Al wat in de jaarboeken vau ons
land, zoo lang hetzelve beftondvan ijsgang en ovetHrooming is aangetee-
kendwordt verre overtroffen door de rampen, die de Betuvye en gedeeltelik
de Veluwe, federt eenige dagen getroffen hebben; terwijl intusfehen de toe
ftand der callooze ongelukkigen, welke hun leven op de waggelende woningen
die hun nog voor weinige dagen tot eene veilige fchuilplaats verftrekten, heb-
I ben trachten te redden, nog even gevaarvol blijft. De val van het water,
1 gedurende een half etmaal, waardoor hunne hoop op redding wordt opgewekt
I wordt in hec volgende halve etmaal, door eenen nieuwen was, terneergefl*.
gen. Wac m.u redden kan, wordt gered, niets wordt daartoe gefpamdmaa-
