MIDDELBURGSCHE
COURANT.
No. 14*
Dingsdag
182e.
den 1 Februarij.
N I L U IV S T r D I N G E N.
NEDERLANDS N,
LUIK tien 14 jan ar ij, Zie hier een voorbeeld van zeldzame vruchtbaar
heid, hetwelk in onze provincie beeft piaats gehad. Zekere Mariö-
Conftance D^ierechtgenooce van h'enri Joie, wonende in de gemeente van
Moha, arrondis'ement Iluy, is den 17 dezer, voorde zevende maaivan
vier meisjes bevallen, {Iet eerste kwam ter wereld ten tien oren des avonds
hec tweede te middernachten 'net derde en vierde den 18 ten vier uren dés
ochtends. De twee laaiden zijn. eenige uren na hare geboorte overleden.
De moeder geniet eene goede gezondheid.
TER.MONDE (Oost-Vlaanderen)den 22 januari}. De dooi en Het
fmelten van de fnecuw he'oben de grootfte Ichaden in onze omneftrèken r> rui
gerst; hec water van den Dender, op verfchillende plaarfen buiten de oevers
getreden zijnde, zijn daardoor verfcheiden gemeenten, onder andere die van
Sc. Gilles-lez-Termonde, Appels, Andegem, Denderbelle, Wieze en een ge
deelte van die van Lebbeke en van. Baeferode geïnundeerd.
Het water, dat meer en meer toenam, overltroomdegisteren, binnenkor
ten tijd de gemeente Sc. Gilles, ter hoogte van acht ft tien voeten, zooda
nig, dat de inwoners, welke zich met derzelver vee trachten te redden, on
der elkander verward raakten, zoo. dat hun mets anders overbleef, dan de
daken hunner huizen te beklimnrn, en aldaar hulp af te wacuten; van daar
boorde men heden ochtend fnarceiiik ichreeuwcnten einde den droevigen
toeftand beiceud temaken, waarin zij zich bevonden, en waarbij zij onver
mijdelijk omgekomen zouden zijn, indien de bewoners van Tenuonde niet
fpoedig ter hulpe gefnekl waren, aan welk*}, het, met een dertigtal booten
gelukte hen cc redden. Meer dan drie honderd perfonen zijn zoo uit Ter-
monde, als uit de naburige gemeentenweggevoerd, en het vee, hetwelk uit
dat gevaar gered is, bcllaat uit 250 koéijen en.40 varkens.
BRUSSEL den 23 januari']. De (Vestdijk van liet kanaal, bij Thisfelt,
is, voor de kracht van het water, dat met ijslchollen bezet was, bezweken.
De breuk is 108 voeten breed en 14 diep. Drie a vier honderd werklieden;
door de autoriteit in requifitie gelle'd, hebben de overftrooming der naburige
velden niet kunnen beletten, die hec gevolg dezer doorbraak geweest is. Ver
fcheiden woningen zijn door het water vernield. Van het wedervaren van der
zelver bewoners is men onbewust. Het beftnnr heeft de zekerde en fpoedigsc
werkende maatregelen genomen0111 dadelijk deze bres te floppen en alzoo
het lijden der (lagtoffers van dit verfchrikkelijk onheil te bekorten.
H. Keiz. K. H. de Prinfes van Oranje, heefc den burgemeester van
Brusfel eene fom van zes duizend franken ter hand gefieldter onderlleuning
van de behoeftige klasfe. Deze magiftrnnts perfoon heeft zich beijverddie
fom te (lellen in handen van den algemeenen raad van liefdadigheid en onder-
fteuningten einde op de fpoedigst mogelijke wijze, aan dearmmeesterenia
evenredigheid der behoeften, te worden uitgereikt, en inzonderheid aan die
der parochiën van Bons-Secoursder Riches Claires, en van Sime-Catharina
alwaar de overftrooming hare verwoestingen heefc aangerigt.
BRUSSEL den 25 januari']. De weldadigheid, deze deugd, welke (leeds
de inwoners van Brusfel gekenmerkt heefcen die zoo krachtdadig in dezen
llrengen winter, waarin een groot aantal arbeidslieden geen werk hadden, is
Uitgeoefendis zelfs op het oogenbiikdat de overftrooming van het water
vooral onder dc minvermogende klasfenzoo vele ongelukken veroorzaakt heeft
niet veriiaanwd. De dagbladen van gisteren kondigden aan, dat eene lijst tot'
infehrijving, ter onderlleuning van de llagtoffers der overftroomingbij den beer
Thomas, notaris, in de Ruijsbroekflraatgereed ligt.
OSTENDE den 26 januarij. Het te dezer llede onlaligs opgerigte depar
tement der Maatfchappif: Tol Nu* van Algemeenbegint dtszelfs welua-
digen invloed op eene krachtige wijze uit te oefenen. Eene cotninisfie van
wege hetzelve departement is, door ruime infehrijving van de leden, in (laat
geiteleiotü een' zoogenaaniden Papin.aanfchen Pot aan te l'Chatfen, en aan
een aantal arme lieden dagelijks oecoiiomifche foep voor met uit te deeien.
Gok heeft het gezegde dep* cementde,kennis en aank weeking onzer fclioorie
moedertaal mede tot cie werkzaamheden der Maatfcnappjj ootdeeiencle te be
boeren, en in ranmerfcing nemende, dat de Nederdnitlcbe taal, volgens Ko
ninklijk beiitiic van den 15 (eptl-"iber 18:9, door de openbare ambtenaren
zal moeten, woriien gebruikt, bedoten. om 's wekelijks twevmafen eene bij-
eenkomst ce hondenter oefetim, .11 de Nedertluicfche taal: tot welke bij
eenkomsten niet alleen de desbegeereude leden bes öepsrtementsmaar ook
andere inwoners der tladwelke ut deze taalkennis belang (lellenWorden
toegelaten. Bij voorkeur bedient men zien van ue Grammatica of Spraakkunst
der Nederduul'che taal., uitgegeven door 'de Ataat'.chappgTot Nut van Al
gemeen. De beer Adr. van Üeiiffe, fecretaris van het departement, heeft
het belluur over dit taal bevorderend gezeifchnp op zich genomen.
'sGRAVENHAGE den 26 januari}. In de zitting van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaalheden vergaderdwerden gelezen en eer tafel ge-
btagt tirie boodfehappeu van Zijne Majefteit den Koning, (Irekkende ten ge
leide van een gelijk getal ontwerpen van wetten, en wel:
i°. Houdende aigeineeue bepalingen, die in de toepasling der beftaande
Wetten op de Nationale Militie noodzakelijk bevonden zijn.
2°. Waarbij bepaald wordt, dat oe loting van het gedeelte der uitgellelde
fchuld bcliand om dit jaar over te gaan tot de werkelijke fcbtild op den 20 maart
aanmaanden een begin zal nemen en dat die loting zal loopen over een nion-
tonc van 5 miljioenen; zullende voorts 9 millioenen der uitgellelde fchuldmet
de daartoe behouiende kansbiljettenworden venietigd.
30. Vafcftelier.dc eenige wijzingen inde wet van den 27 februari! 18.5
betrekkelijk de Icliutcerijen, die de ondervinding in iiec noorden des Rijk's
noodzakelijk heelt doen voorkomen, en verder iot het algemeen maken van
de ais nu te wijzigen wettelijke bepalingen op dat Huk, over alle gedeelten
van het Rijk.
Bedoten alle deze (lukken, in beide talen, te doen drukken, aan de leden
te distribuerenen de concept-wetten naar het onderzoek der afdeeiingen van
de rooand januari) te verzenden.
(wee boodfcl,tippen van de Eerde Kamer der Staten-Generaalhou
dende kennisgeving, dat dezelve zich heeft vereenigd met de door de Tweede
Kamer goedgekeurde koninklijke voordragten, omtrent het creëren van 24
millioenen werkelijke fchuld, tot dekking van het te kort van 1819 en vroe
gere diensten, en omtrent het provifioneel voortduren der financiële verorde-
ningen voor den jare 1819 vastgelleldwerden gelezen en voor notificatie aan
genomen.
'sGRAVENHAGE den 27 jauuarij. Z. M. de Koning, gisteren in den
voor-avond, van hier vertrokken, is heden ochtend teruggekeerd. [n <]ea
iy
3
loop van den nanacht en den vroegen morgen, zijn alhieronderfcheideiw kom
riers aangekomenmat 'berigten wegens de toedragt van zakenbetrekkelijk
den watersnood. Zoo men verneemt, is gisteren avond de dijk van den AL
blaSferwaard bij het dorp Lnngerak doorgebroken. Op de bekomene tij
ding daarvanis Z. Ex:, de gouverneur van Zuid Hollandmet eenige be
ambten, heden ochtend naar Schoonhoven vertrokken, om op de plaats zel
ve waar de nood het vereischc, dadelijke orders te (lellen tot hulp en voor-
zieniwg.
Heden op den middagis Z. M. wederom van hier vertrokkenden n
naar Leiiden nemende, werwaarts HM. KK. HH. de Prins van Oranje 31
Prins Fredcrikzich mede begeven hebben.
Op bekomen berigt van de doorbraak van den dijk in den AlHlréfehvrwd
even boven het dorp Lanserak. bezuiden de Let, welke noodlottige /eBéuj-
cenis, gisteren avond ten 9 ure, heeft plaats gehad en door het voorschre
ven fein van ia kanonfehpten is bekend gemaakt, is Z. Exc. de gouverneur
van Zuid-Holland, benevens de heer griffier dar Staten, en twee ambtenaren
van de bureauder griffie van Zuid-Holland, heden morgen naar Schoonhoven
vertrokkenten einde van daar op het toebrengen van allen mogelijken bij-
(land dadelijk order te (lellen.
Bij bellmt van heden heeft Z. IVT. ter dispofkie van den gouverneur van
Zuid-Holland, uit -Hoogstdeszelfs bijzondere fondfen, aanvankelijk gelHd
eene fom van ƒ10,000: 00, tan einde daarmede te voorzien inde onmiddelij-
ke behoeften van die ingezetenen, welke door den watersnood van de roodi-
ge levensmiddelen voor zich zelve en hun v.;e verdoken zijn.
ARNHEM den 25 januari}. Ifec tooneel der rampen, da: zich ope>baart
is bedroevend, neen dit is niet fterk genoeg uitgedrukt het is hartver-
l'ehcurend. Reeds de aanschouwingvan den waterplas van de muren dezer
tlad af, tot zoo ver het oog reikt, (veroorzaakt, doordien de Rhijn verre
boven zijne oevers is getreden, en alles buiten dezelve overftrö<wit) ftemt
tot treurig bei#!, en bij het vernemen en overdenken van hetgeen gebeurt en
nog gebeuren kan, in de uitgellrekce vlakte, onderden naam "van Betuwe en
Tielerwaard bekent:wordt het hart van den niet Voift'rekt hmgevbeTtgbn rfrep,
diep gewond. De doorbraken in den dijk bij Panuetdcrtzéttende dorpeii
Pannerden, Aardt, Ik; wenenz., onder water. Door de drorbraak te
Oosterhout en de uitl'poeiing in den Rhijndijlt bij Eldenwilde met h wige
kracht zaïuenwerkeiiwordt eem grcot gedeelte der Overhetnwe, dc Neder-
bet tuve en de Tielerwaard ov rftrooind. Door de doorbraak té Nedér-Asf&R
eindelijk, komc een deel van hec rijk van Nijmegen en hec ambt Maas éit
Waal onder water. Deze overftrooming gefchietic niet langzamerhandmaar
zoo verbazend fnel dat .daar, waar men op hec drooge is weinige minuten
later ds vloed zich verhetczoo dat alles onder water lóópt. In een punt
des tijds moeten de menfehen dan nagr het bovenfle gedeelte hmner wonin
gen viugten, en flechts éemge weinige uren zijn er noodig, op dat het wa
ter zich dermate yerheffedat men alleen op de daken der huizen zich voor
het water kun beveiligen, terwijl men zijn have en vee, zoo mén dit niet
vroeger heefc kunnen berger, aan hetzelve moet prijs geven. Dim is men
dan zonder voedi'el en ar.11 al de guurheid des weders blootgefteld. Meh roept
om hulp, maar, .uit hoofde van de algemeenheid vap rampkomt dié fch aars
of in het geheel niet opdagenen men is dan aan de woede des watefs ontl
vlngc, om een prooi van den hongersnood te worden. Komt er hulp opda
gen dan wordt men. van1 alles beroofd aan land gezet en moet door da
mededeelzaamheid van anderen zijn onderhoud vinden. Dit lot treft er niet
tien of twintigmaar honderden. Ieder oogenbiik komen er zulke ongeluk-
kigen aanmet troepen vee, hetwelk dikwijls zeer langen tijd in hec water
heefc moeten (laanen naar land heeft moeten zwemmen. Het voedfel voor
het vee is ongenaakbaar, of gaat verloren, en de plaatfen waar Bet komt van
geen genoegzaam voeder, voorzien zijnde, derft hetzelve van hongeren ook
niet zelden aan de gevylgen van geleden ongemak, Grooter is het ongeluk
nog in de nabijheid der dooi brakeijs huizen l'poelen weg, menfehen en vee
ko; „li om en fc'ioone weilanden en vruchtbare akkers worden met bergen
van zand overdekt. Ziedaar een oppervlakkig maar niet te zwart geteekend
tafereel der rampen, waarbij wij geene bijzonderheden kunnen voegen, ulc
hoofde de correspondentie niet dan zeer moeilijk isen met fotnmige plaatfen
geheel afgebroken terwijl ieder op hec tooneel des ongeluks (lechts op red-
ding uit gevaar bedachtjs. Schaken Zijn van hier derwaarts gezonden, om
hulp toe te brengen. Van alle kanten wordt daarom geroepen.
De ellende ftaai nog te vermeerde,endoordien er berigt is ontvangen das
het water boven fterk wast. De heer gouverneur en de heeren burgemees-
teren dezer Had zijn even zeer bezig om alles te doen, wat tot redding en
Oiiderlleüning der ongelukkige» kan bijdragen. Ér is eene infehrijving fon be
hoeve van dezelve geopend, waarbij de heer gouverneur het voorbeeld van
rüinie giften heeft gegeven. Maar de vereenigde pogingen van Arnhems,
zelfs van Gelderlands ingezetenen, zijn niet vermogend genoeg, om de ver-
eiscbce onderlleuning toe te brengen. Mogten de harten en handen onzer broe
derenuic de Hollnnrilc'ne provinciënwier hulpvaardigheid bij vroegere ge
legenheden zoo zeer gebleken is, nu. ook weder tot ruime giften bewogen
wordenDe. verwachting der ongeinkkigen is mode op hen gevestigd; dezel
ve zal, hiervan zijn wij ten vollen verzekerd, niet befebaamd worden.
's HERTOG1- 'vBOSCH den 25 jauuarij. De hooge (land des waters ottj
deze iladdé welke van uur tot uur aangroeit, maakt velen onzer inwoners
voor eene inundatie beduchtverfcheiden derzeive zijn reeds op middeien be
dacht hunne ondervemekkente ruimen,, en bereids hebben ter dezeroorzake,
héden morgen, de twee alhie'r in garnizoen zijnde coaipagnieu rijdende artille
rie met hunne paarden de llad verlaten.
Dc ingekomen water-en ijsberigten, zijn van allerwege treurig en fchrilt-
verwekkend. Een particuliere brief van Maastricht van den 21 dezer, deelc
de volgende bijzonderheden mede: „Het water levert hier akelige gezigte»
op, gedeeltelijk van verbrijzelde huizen meubelen, fchepenook onder-
fcheiden veëals varkens, fchapen, enz komen hier de Maas afdrijven,
waardoor men veronderlleiddat het den bewoners In den naclu moet overval
len zijn. Ook te Valkenburg moet gisteren nacht eenê algemeene ontfteltenis
geheerscht hebbendaar het water uit en boven van den berg afdrongen
met veel gedruis eenige karren aarde uitwierp; ook te Loonackai heefc hec
water groote verwoestingen aangerigt. Onze omftrekeu verkeeren in treurige
omftanciigheden en doen ons om uitkomst zuchten."
MIDDELBURG den 31 jauuarij. De jongde berigten omtrent de rivieren
zijn bij voortduring allertreurigst. Bij de doorbraak te Ooscerhout is aldaar
behslve d"e Roomiché kerk en de pastoors-woningook hec kasteel wégge-
fpoeid. Dc dijk bij Neder-AsfcJt is doorgebroken, waardoor het rijk van
