MIDDELSURGSCHË
liif;
wi^!^m^:
No. iöft.
Donderdag
U
D 1 t
.,'t..:,.!P"'*"
■'"v."!'/?? .öia'
o o S T I is D t E;
AT AVI A den i8 jautiarih Commisfarisfen-generaal hébben ds navolgen
de publicatie docu afkondigen
Bij de aanvaarding van ons befumr, verzekefden wij, boe vasteüjk on:?s
luverein geziod Wasook deze verafgelegen gewesten te doen deelen in hec
'ièl aan Nederland zelfonder zijue regetiiig aangebragt.
Wij zijn nu weder inde geUikkigc mogelijkheid daarvan openlijk eené
ondubbelzinnige proeve te geven.
Zoo toch Zijne Majefteit dooreencn regtvaardigen wel dBordacbtenrtioe-
jigenen door elk in de gevdgen toegejuitJhten maatregelNeêrlands gelde-
lijken toeHandop eenén onwrikbfiren grond gevestigd heeftHij hffeft ons
io last gegeven Neêriands-Indie êen gelijk voorregt ce doen genieten en hij
Ijeeft ons daartoe wet aanzienlijke middelen uitgerustdie wel belieed eenen
juimen en onafgebroken omloop van geld verzekeren.
Wij ïiillen die middelen openlijk bekend maken j tvant openhartigheid en
goede trouw waren de zuilen van Ncêrlands vroegeren welvaart; en onze op
nieuw ontluikende bloei, kan op geene andere gronden tot wasdom komen.
Ruim twee roilliocneu fchats, zijn ons in klinkende fpecie, ter bevorde-
ting van den geidoniloop medegegevendan daartoe bepaalde zidh dés konings
ibrge niet.
Zijne Majefteit toch, hoe zeer ten vollen overtingddat eene oubelera-
toerde befchikking overgeld j ftlshandelwaar befchouwd deheilzaarafte vruch
ten voortbrengt, kende te wel de plaatfeüjke behoeften van Indie, om niet
tegen eenen onraatigen én ongeregeUlea afvloei daarvan te doen waken. Van
daar hei bevel, om eenen VoorNeèrlands-Indie eigen nationalon ftandpenning j
dadelijk te doen aanmunten: van daar het bcfluitom een ander middel van
geftadigen geldsomloop-te bezigen,, het aanmaken, nnmetijk van eene papiijren
muntdie door hare uiterlijke voowreftielijkheid en wezenlijke waarde met de
klinkende eenen gelijken tred loopen zou.
Zijne Majefteit droeg cns opj om met de meeste naauwkeurigheid en zor-
.^e, gade te fiünn alles, Wat in vroegere en latere tijden, met betrekking tot
den ftaat der klinkende en papieren muntin deze bezittingen had plaats gahad ,.om
diarnam verband met echt ftaats-tiuishoudelijke begihielen enden veranderden
toeftand van beftuur en handel, degefehikEXIe bepalingen, ter voldoening aan
aijne bedoelingen vest te Itelien. Wij hebhen nift alleenlijk ons zelven.ge
raadpleegd maar de iniicluing van .vele ,vürftandige en achtingswaardig^; man
nen verzochtwier, befpiagclend;- klmriigheden niei enkelmaar wier piaatle-
iijke kennis, wier ervaring, wier deeigenootfciiap aaij iiee. belhiur onder ou-
^;-4ere en nieiiwere vormenhen u.t goede en verkeerde, de Waarheid, en de
dwaling bij vorige maatregelen hac den doenkenni^n, wier eerbied voorhi^nen
Ttoiiingwier liefde voor hun vaaei ianddoor göciie vooroordeelen of bekrom-
jene begrippen beperkt.word.
Uit de'wrijyjngdef.gedachten bij dit onderzoek, is oi?s een licht ontfteken,
'kij het welk wij de voortreftelijkheid der gronden ons ter regeling onzer ge
dragingen van wege Z. M. voorgefchrevenklaarlijk inzagen» gelijk ook de
ad>?tferende comraisfle itv^haar berigt erkent, f,'m de middelen tot inftandhou-
ding der nieuwe papifiren-m.unt eenen irs? van klaarheid en eenvoudigheid
gevonden te hebben, di^ t|iminer te voren., *lthaus niet op Java over deze
j, ftoffe werd v'errpreJd, dis het zegel der waarheid drukt op het.ganCche rtel-
Ji.fel, en een waarborg dfltirllelj tegen de reeks van onheilen, welke het ge-
volg ïijn van eene g^jdeprecieefde munten aan ieder nog zoo versch inhet
gehengeu.liggen."; r
,-.»Wij- brengen bij deze de.döor ons gemaakte feepalingen ter keitöls van het
algsmeen, op dat elk bij ziehzelven zal kunnen overtsigd wotden, dat zij in
waarheid de gefehiktfte zijo, om aan den handel en landtjouw j aan nernijv^en
en handteringen j aan alle takken van nijverheid en middelen van beflaan, kracht
leven bij te zettenom aan ëigendt>mmen en bezittingen derzelver waarde
.té verzekeren, om si Ie ^ebtek aaa geld te verhelpen, om den omloop van
fbetzelve gemakkelijk te makenom den irivoer en de vermeerdering van klin
kende munt te bevorderen j om den onmaiigen uitvoer, zonder belemmering
;A(an den handel, te venrunderettj en-dö'papieren munt tot eene vaste en roet
de khokende altijd gelijk iifiande waarde te houden: door de heihge vasthou
ding aan deze twee g^wigtige beginfelen geeiié overmatige uitgifte van papier
»te doen; geetiverfcfii! in klinkende inuut m eenige bet/iiiugcn (ifutitp.mgi/eK van
•ylandiwege ooit te gedogen.
Wij hoiidSn ons Overtuigddat allen, die in hoogere of lagere betfekkingen
■:Zijn,.zich beijveren jSullen, om tot bereiking onzer goede oogmerken, si wat
f ir. hun vermogen istoe t« brengendat zijaich aap geene onttouw jegens
jden dienst Zijner Majefteit, noch kuevelarij aan d» ingezetenen, wie ook,
aullen fchuldig maken.
i ^^^y hebben op deze gronden-regt en hoojJ, om te verwêchten, dat elft
jnet ons ten goede zal medewerkenWij vennanen den eenvofidigen. Bijzon
der onder de inlanders, zich niet tj laten wegliepen door de vslfche indrukken,
w«lke welligt-kwaadwükgen hun jowden willen geven, ten einde zich afzoo
op «ene looze wijze, van IvUn eigendom, tot lage prijzen, meester te maken..
Wij gevoelen wijdersna zulk eene openlijke verklaring onzer bedoelingen
*>p« geregtigden vetpligt, om zoodanige bevelen, te geven, als tot inftandhou-
dmg onzer bepalingen dienstig zijn,
En het is op alle deze gronden, dat Wij, verklaren, bepalen en bevelen;
EeistelijkDat, ten gevolge Zijner Majefteits beflnjt van den 8 november
15, zoo fpoedig mogelijk zal worden asngemunt een Nationale Indifehe
^andpctmitighebbende den naam en voerende de type van den gewonen Ne-
•«('•derlandfchen guldenmet dit ondericheiddat nevens het ftandbeeld zölleir
geplaatst worden de letters N. O.en dat hei omfchtift aan de andere zijde
y.^al wezen: mo. Abc. reó. töt. belo. jav.
Ten tweeden: dat dezie nieuWe ftandpenmrig dezelfde^Ci'Sffrde hebberi zal als
:^e gewone Nederlandfche gnlden, en'met dien gulden, ter gelijker waarde,
«ai worden uitgegeven en ontvangen door 's I»nds kasen alZoo verdeeld wor-
^^iha'm honderd, en-tmntig duiten oCdertig Indifehe fluivers, gelijk ftaande mee
i,,,lHa'-en-twintig Nederlandfcheten gevolge waarvan alle tracternenten en ande-
ftjeJjetahngen in Nederland zelven in guldens vastgelteld ofl» in Indie'bet»fld
'4e worden, berekend zullen worden-naar den gemiddelden wisfelkoers, welke
.*iWj deze bepaald wordt op vijf-en-twintig ftuiven Indiuh oi honderd duiten voor
.«Iken gulden; zullende wijders alle rekeningen met den lande Worden gefteld
- in Indifehe guldens.
fCTeti derden: dat de papieren munt op last van Zijne M'ajefteit voor Indie?
-'irtlgemaaktnimmer voordes lands rekening tot eene andere, betzij hóogeYa
of lagerewaarde zal worden aangenomen of uitgegevendan op dezelve iy
uitgedrukteu dus nooitdan gclijkftaadig met de klinkende i»vhk waaivan
zij'eéri volkortiiiti reprefetitatiefM'; gulden voci gulden ót hhderd-th^twUfig
duiten klinkende j vOor /widerj-rn-tnintij 'Juiieii papieren miint;
Ten vierdedat de alzoo. Ontvangen papiei'eri Ifiiint dagelijks zal künnèiü
worden ingewiSfeld tegen papieren van grootere of klcinete fdmiüenof öoK
tegen klinVende niiintnair verkiezing der hüiiders.
Ten vijfHe: dn: bet algemeen VerWisfelings-kantOor_ ziil zijn te èatiivia i éii
dagelijks, van '5 nlorgens acht tot elf iiren j Openftaah, Wet uitzondering éei
zon- en feestdagen;
Ten zesde: dat, te» einde alle de goede ingézetencfn inde overige gedeelteas
vin JavS, zoo veel iliogélljk, tégerievéii; bovendien *»Ög ziillen béftaan ver-
wisfelings-kantoren te Samatang en Sonrabayawelke almede dagelijks, Vao
acht tot elf uren, zullen openltaan:; -itiet dien VeHiandé tiogtansdat provifio-
néUl op die beide ktntoreri niet vervVlsfeld zullen wordén papieren via grëotèró
waardedan van hónderd guldens.
Ten zevende Dat vöOr het Overige., voor het grtJöt papier kiem zal g«gÖ^
veil wordenj of vObr papiergotid geld, zilver geld Of koperen Heele eit
halve duiten^ of voor goud en zilver geld, duiten, alles iti zoodanige even
redigheid, als ten theesten geiioegeil d^s houdefS;'fiiet iii aChtneming' van dé
gefteldheid der kasllrekken kan.
Dat wijder^ aan niemanddie tér géietter tijd zich aahméSdt j dé verwisfe-
ling, om welkjï reden ook, zê! mogen geweigerd worden.
7t'»/Sf/</,<?^Dat alle pachten en belastingen, vSri wélken aard, aan deti
lande zullen- kunnen worden voldsiin in klinkende of papieren munt, ter keuze
van-den fchuldenaar, en beide voor eehe gelijke wa^de;
Van deze bepaling echter blijft uitgefloten de voldoening vat) alle inkorinen-
de en uitgaande regten j welke achtervoigens de uitdrukkelijke bevelen vao
Zijne Koninklijke Majefteit, in klinkende iltvefCn raWntinöeteii worden op-
gebragt.
Ten negende: Dat alle betalingen doör ingezctenéh aan dè pagters vin eénige
middelen, tiit hoofde dief pScht te voldoen zullen kunnen worden gedaan in
klinkende of papieren ihüutwordende bij deze aSn die j>achters verboden
eenige dier munten tot eene hoogere of Idgere waarde aan té rekenen, dStt
hier onder is bepaald.
Ten tiende: Dat de eerfte liitgifië der aSngebrdgte pajiiéren ninnt zal gedaii»
worden, ten beloope Vin twee millioenen guldens; onder Welk getal mede
begrepen zijn de papieren munt, naar de giooté Oost en andere ocderhoo-
righeden uit te zendenwordende hierbij tevens bekend gemaaktdat de pa
pieren munt beftaat in biiletten van duizend, zei honderddrie honderd, hon'-
derdi vijftig vijf-en-twintig, tien, vijf en téii guldèfii
Tett elfdet Dat ter ruimeren omloop van fpede, lUede öp de lands kantb*
ren,zullen worden aangeiiotrieni en iiirgegeven ahdere op deze eilanden gang
bare munten 4 wordende alÈoo het algemeetï tarief, naar welke betaling sati*
neming of verv/isfelingvoor rekening van den lande zal gedaan worden
paald, alt volgt»
De Nederlandfche Stuiver
De Inlandfche dito
Het Dubbeltje ^-iJ
De Schelling EUrl;
De gewone Nederlandfche 5 de nieuw SSn te muntefn én dê
Papieren Guidea,-ié
De Javafche, Souratfche en Arcotfche Rop^ é-^%if.^'-i
De Sicca Ropij w i i
De Aiuerikaanfche Daalder
De Spaanftihii Daalder of Piaster
De. oude DuEinon
De gerande Dueaton
De Gouden Necerlandfche Duiaat t
De Gouden halva. R(jpij f'Wi^i^^t''ï0^-^êiïK^:/i~ i
De Gouden heele, Rq)i} .-
liij de volgende Artikelen woftic bepaalddat het ^en en ander niet deti
eerilen maart in werking zal worden gebragti dat ambtenaren en pachters dé
bovenllaande munt en papier niét voor meerdere of mindere waardedan be
paald is 4 mogen «a'hflemeiiop ftraf van knevdarijdat de geen welke pa-
,^ier namaakt of vervalschtmet den dood Zal woWen g^jftraftdat de gén8\
welke door raachinatiénden omloop der munten en papieren bezwaarlijk po
gen te maken, met verbanning of aan den lijve zulleii wofdén geftraft, eni
dat eindelijk bet tegenwoordig befluit in de Nederduitfdhe Chinefche en In
landfche talen zai worden airtgepiakt.
PORTUGAL.
LISSABON den 98 juHji De Potttigefche troepen betóoneii weinig lust
om naar Brazilië te tvoidon ingefcheeptzij deferteren in groot aantal.- Meer
Aan honderd man zijn Onlangs varr ee^r bataillon't welk in dezen omtrek was
aangekomen, >yeggegaan.- Omtfent 180 deférteur» zijn iriet hunne volle
wapenrusiipg door Leyria gekomen en hebben aldaar levensmiddelen verlangd
toen iBcn dezelve weigerde, hebben zij geweld gebfiiikt en 5n de verwérrir'g
zijn verfcheidene perionen om *t le-^en geraakt, in andere distrikteu hebben
zij contributien geligt. Mew rekent dat omtrent 6000 man naar Brazilië ge
zonden zullen worden. De gelrileenmgwelke ten beloope van 400,000 poii-
rien fterlings is voorgedagen,- te bijna volen Wel op de door het regentfcTiap
voorgeftelde voorwaarden. ^Men mfdat de vonnisfen der perfonen, die in
de zamenzweïJng begrepen-ïijn, ter Bttkfachtisi'ng naafr feio-JaneÈfö gezonden
worden^
S C H L A N D.
Op een' hndgoed vam det^ Prins van Sittrfb
Moravie, is eené göudingn onco.ekt door een Oostenrijksch officier; meir
heeft reeds middelen in' het werk gefteld, om' de waarde van dezelve te doe»
Onderzoekeiv
•»- De Öostenrijktilié troeften,- die jfich zo'ó lang iii' het' koningi'Ok Napels
opgehouden hebben-, tot dat Se rust rtldaér geheel herfteld en de fchidever-
goeding, welke de koning van Napel? aan Oostenrijk ih geld' mOest doéfi*, af
gedaan was, z«lleh' achtervotgelijk dat rijk verlaten.
G R O O T - B R 1 T T A j E.
LONDEN tleri 15 augtfsiui. Eérgfet-er is lord CastKreaghvöof het eerst
fta de geweldige beet van denhortd zijnef echtgehooté, naar deftad gekomen}
hij ïiad ee« gehoor bij dfen prins-regent öp Carfton-houfeet)' Woonde er vet-
volgcns eeneu kabincts-raad bij. Zijn lordfcbap draagt dé regterband ia eesA
doek.-
Met groot geisoegsiï kiimiert ixH5 dén dageftjéx verbefe'tefld'eii tóéfftind onzéf'
lands tiD^en^ »lté o»2e Ëibri^téa' eA tfiOëlK!)-tteAöv^ri ociDiËUW,- ëu hwM.
WEENEN den avgustus.