cötrs. ANï»
MIDDELËURGSCHE
4**
Donderdag
den 4
TURK Y E N.
,T7" ONSTANTÏNOPEL den 10 februari}. Men heefl alhier de tijdingont-
IV vangen dat er in het Noord-Oosten van het Óttomanniiche keizerrijk
een opfland uitgebarsten is. Re inwoneren van Erjerum hoofdllad van Groot-
Armenieverbitterd om dat men de Hechte behandelingWelke eenige Turk-
Tche vróuwen ondergaan hadden, ongefiraft had gelaten, vatteden de wape
nen op en verdreven den gouverneur Pehlivan of Jlaba-pacha uit zijne red
dende; intüsfchen trad hij met de voornanmite ingezetenen der (tad in onder
handeling en wist door het ter dood brengen van zijnen Kiajade hoofden
der opftündelingen tot bedaren te brengen, waar door de onlusten-geftiid zijn
en de gezegde pacha weder in zijne refideritie teruggekeerd is.
Het woeden van de pest in deze hoofdflad vermindert van dag tot dag,
zoo als zulks insgelijks, volgens de jongde brievenin Siiiirna en Thesfalotiica
plaats heeft: intüsfchen woedt deze ziekte nog in té.nabijheid Van laatstge-
zegde ftad. Vo gens brieven uit Canée; op het eiland Candia, heeft Zichdë
pest ook aldaar geopenbaard.
ZWITSERLAND.
BERN den 16 maart. De heer de Beaufetwelke onlangs uit den dienst
van de aartshertogin Maria LoUifa is ontilagen, is alhier, met de Franfche
huisbedienden .van genoemde vorstinwelke uit Oostenrijk teruggezonden
Worden, aangekónien. Hij keert over Geneve naar Frankrijk terug. 1
Brieven uit Chtir, in Grauwbünderlaudvan den 7 maart, maken mel
ding van eene aanftekende ziektewelke in het Lunerthal van liet graaffchap
Worms is ontdaan en waaraan reeds verfcHeiden peffoneii zijn overleden en
welke, zoo wel van den itaiiaanfehen als van den Zwitfcrfehen kantaanleiding
heeft gegeven tot maatregelen van voorzigtigheid waardoor alle gemeenfehap
van dit dal niet hét Öberengadin en hóoggerigt Püschlaf is afjjefnéden gewor
den. IV.
DUITSCHLaND.
WEENEN den 14 maart'; Sedert het vertrek der aartshertoginne Maria
Louifa, wordt het kasteel van Schönbrunn niet dan door den jongen prins van
Parma bewoond. Men weet nog niet of het hof, ua deszelfs terugkomst uit
Italien Schönbrunn of Laxeuiburg zal berrekkeii.
Te Triest worden groote toebereidfelen tot ontvangst des keizers gemaakt
ierfcheidene kunftenaars en werklieden zijn uit Weenen derwaarts ontboden,
WEENEN den 17 maart. De raad van 'oorlog zet zijne werkzaamheden
voort, tot hét brengen der armee op den voet van vrede.
Eene menigte nieuwspapieren hebbeii gefproken van eenëii Afiatifchen prini
die onlangs te Warfchóu aangekomen is, zich uitgevende voor den zoon en
troonsopvolger van den keizer der Birmanén; Ónze BeobacHter trok reeds op
het eerste befigt de echtheid van dien prins in twijfel. Heden zegt dit blad
j, Onze twijfel tvördt door een fchrijven, welk wij zoo even van eenen on
zer correspondenten Uit Bücharest (waar die voorgewende prins zich eenigen
'tijd opgehoüden heeft) ontvangen; ten vollen gpregtvaardigd. Ten Óngeluk-
ke van dien zich noemenden neef der zon en aanverwant der maan en toren,
moest Zich juist ter zeiver tijd de Engelfche majoor Stewart, adjudant van
den gouverneur-getiPt.ini van Oost-Indien, lord Moiraop zijne reis over land
haar Londen; te Bticharèst bevinden. Gezegde majoor, die door ee'11 tien
jarig verolijf in Óóst Indien, met de talen, de gebruiken en de zeden dier
landen zoo bekend is als met die van zijn vaderendwas zeer verlangende
om dezen zóogeriar.mden afllamineliog van den gezegenden vriend en neef des-
Aimngtigen Gods te leeren kennen. Hij vond daartoe des te betere, gelegen
heid daar hem de regerende vorst van Wallachijen, bij \vien ook reeds be
denkingen nopens dien voorgewenden aframmeling van het Birmanifehe keizer
lijk huis gerezen waren, verzocht, zich tot denzelveri fe begeven, daar nie
mand beter dan' hij berekend kon zijn, óm der waarheid of liever der logen op
het fpo'or'Ée komen: De heer Stewart vervulde den wens'ch des vórsten', en
begaf zich mes den te Bücharest refiderendén Engelfch'en Conföl tót den avan-
turier, Wiens logenachtige vertellingen hij niet .alleen zonneklaar wederlegde,
maar beur ook daardoor, dat hij hem in de Indiaahfche taa! aanfp'rak(waarvan
die bedriegef geen woord verltond), zoodanig in verwarring en verlegenheid
bragt, dat hij het raadzaamst oordeelde zièh voort te maken," en nog dien
eigen nscluBücharest verliet, om zijn geluk' elders te gaan beproeven."
HAMBURG den 26 maart. Men meldt uit St. Petersburg van den
dat vrijdag te vóren de feesten bij gelegenheid van het hooge hiiwelijk van
Z. K. H. den Kroonprins der Nederlanden, befioten zijn gewórden door e>n
aller prachtigst gemaskerd bal in bet Tóiirifche paleis, 'twelk Z. M. de Kei
zer en al de boó'ge vorftelijke perfónen hebben bijgewoond. Het foupef bé-
ftond uit rooo couverts.
Berigtcn uit Saxen en Hanover melden dat in hét Êrtzgebergtê en op den
Jlarz de fneeuW op verfcheidene plóótfen nog 18 a 20 voeten hoog ligt.
FRANKFORT den 24 maart. Eindelijk zijn, volgens een fchrijven uit
Augsburg, deohderhaiidelingen tésfehen Oostenrijken Beijeren', te Munchen
tot volkomen wederzijds genoegen ten einde gebragt. y
Gister ochtend "ten 5 Üreil is de hertog van NasTati, Frederife August, te
Biberich overleden,' eri ohmiddelijk, ingevolge de wetten van het huis van
Nasi au én overeenkomstig de ftaasregeljng des hertogdomsopgevolgd door
zijnen neef Willem.
Men fpreekr hier véél van eénè zaïöenkómstcVelke de keizers van Rus
land eh Oostenrijk' én de koning van PrUisfen, in den aanftaandeii Corner, te
Töpiitz zouden hebben voorgenomen.'
Den 15 dezer heeft te Weenen de verloting plaats gehad der heerlijke land
goederen Proiëtsch en Póschnagefchat op eene waarde van eenige honderd
duizend guldens'; dezelve zijn door het lot aan eenen kleermaker uit eené der
■voorlieden vaii Weenen, vader v& 8 kinderen, ten deel gevallen,
FRANKFORT den 27 maartIn de (laten van den keurvórsf van Hes'-
fen-Kasfel moeten de Gildennaar eene nieuWe daaromtrent verfchenen en min
óf meer naar de tegenwoordige veranderde omltandighedéu gewijzigde veror
dening wederom herfteld worden.'
Te Straatsburg heeft men den 20 dezer,' op dé parade-plaatsbij het op
trekken der wacht, openlijk verfcheide zegel-llempels van het gouverne
ment van Buonaparte verbrijzeld.' De ingezetenen hebben niet genoegen die
overblijffelen der overweldiging en vaii her despotisrtius zien vernielen op deu
dag zelve die voorleden jaar gekenmerkt wierd dóór de terugkomst van dien
man, die, in den tijd van weinige maanden, zoo veie rampen aan Frankrijk-
berokkend heeft.
FRANKRY K.
PARYS den 22 maaat. Derinvoering der Dampbooten in het vaste land
van Euroj aoflchoon deze wijze van fcheepvra t reeds in Amerika en En
geland met vitl.'ht gebruikt wordtis te nieuw en te be.angrijk. dan dat niet
iet verflag der zeereize van den heer Andriei, in zulk een V: a.T'igverdie-
nen zou omflandigér bekend te Worden. Zie liier een extract üifc zijn rappori®
dat in onze dagbladen het licht ziet
Uittrekfel uit een vérilag, gedaan door den heer Andriei, réeder Van dè
(loomfchuit Elizaaan den heer eerden commisfaris-ordonnateur det\
haven van Havre, én overgezonden aan Z. Èxc. den niinister (laats»
féCretaris der marine én kolönien, den 20 maart 1816.
Den 9 dezerOp den middagverlieten wij Londeji niet eerie frjsfchl
oostelijke kcfeltehet tij, fchoon Zwak,.was ons anderhalf uur lang günftig»
Kwart na drie iiren waren wij te Gravefend. Des anderen daagszondag J
gingen wij van die ftad weder op reis. Den zelfden dag 'ten elf Ure 'savóudj
waren wij op de hoogte vati Douvres.
„Den 12 ten tien uren des morgénsbevond zich onze fchiiit in liet üi-
naai tusfeheri Havré eri Beachijhcad, vijf-en-dertig mijlen bezuiden laatstgéi
melde plaatsJ toen een geweldige zuidweste wind, de aarzeling vaii hei
fcheepsvolk en de vrees voor fchade, ons onder Dnngeraefs deed tertig ko»
men en rtldaar het anker Werpen. Het llechte weder duurde verfcheidenè da-i
gen voort, en eerst den 15, ten vijf uren des ochtends; namen wij weder
koers naar Havre. Des middags van dienzelfdep dag maakte een hevige zui
den wind de zee zoo hol, dat wij vier der ijzeren bladen van onze ridereij
Verloren, het geên ons dwong te Newhaven binnen te loopen.
J, Den 17 ten een uré namiddag verliet ik met eene (lerke zuidweste koel
te die haven. Naauwelijks was de Engelfche kust óns uit het gezigtof de
zee werd zeer ontliiiimig. Menigmaal voer de fchiiit maar óp één radterwijl
het ónder door het hellen buiten waterwas. Ómltreeks middernacht blies
éindelijk de wind met zulk een geweld, dat het volk verfchrikt door het on
gelijk vlerken der machine, door de ontzaggelijke golven, en dóór de nieuw-»
heid eener proevedie ons in een ftikdonkeren nacht, als ware het, tusfeher»
vuur en water plaatite, van mij vorderde, om met den daartoe gunlhged
wind, nogmaals naar Engeland terug te keeren.
Ik ging als toen zorgvuldiglijk den (laat van het ihechanismus in alle des-
zelfs deelen opnemenen met mijne bevinding te vreden (daar. en boven uit
de beide vorige proeven wetendewat hét vaartuig doen kón) bleef ik tegen
wind eri gdlven Inhouden, met het vaste befluit om eindelijk Havre te be
reiken.' Den.gèlïeelen nacht doof; ichoou de wind niet vlagen om, en bul
derde fómwijien met zulk een geweld, dat kapitein Coftis, een oud zeeman,
die langen tijd fchepen naar beide de Indien gekommandeerd hadmij verze
kerde dót het voor een gewoon fchip woei om bij te houden.
^Eindelijk; daags na ons vertrek uit Newhavendén (8ten 6 'ure
'smorgens, kwamen wij op dereëdo, na een oveitugt vin zeventien uren,
tegen wind en droom.
„De bemerkingendie ik heb kunnen maken, .hebben bij^ mij den.voorrang,
dezer nieuwe wijze van fcheép vaartvoorde inwendige wateren van .Frank
rijk buiten allen kijf gedeld. Mijn doel is niet geweest' eenig meerder geA-
wigt aan deze eerde proeve te hechten, Dé geleerden zullen het nut der on
derneming in algemeener betrekkingen onderzoeken .kunnenen de tijd zal da
omwenteling te weeg brengenweike deze, ontdekking eenmaal iri het zeewe
zen kan veroorzaken, ,w
„Mórgen ochtend ten elf ure hoop ik mijne reize voort te zetten, en da
Seine wt Parijs toe op te varen. Jlet fpijt mij dat de bruggen en de duis
terheid der nachten tnij beletten onafgebroken door te varenmaar dat zal mij
te meer tijd geven om alle de bijzonderheden dezer niéuwe rèize op te reeke
nen als zijnde derzelver hoofdbedoelingmet zorg. te onderzoeken al wat
kan tóebréngen tot de ontzaggelijke verbetering welke de vaart op de Sein»
doof ons etóblisfetnent flaat te erlangen."
N E D E R L ANDEN.
BRUSSEL den 26 maart Önder de p'eifonen, aan welke de eer vergund
\Verd om verleden zaturdag bij t. M. ten gehoor te worden toegelatenheeft
men opgemerkt, dat de afgevaardigden van de confuitative kamér der fabrie
ken kunflen en handwerken der ftad Doornikeen geheel uur lang bij den
koning hebben mogen doorbrengen. Hunne reclames zijn' aangehoord en ontU
vangen met eené welwillendheidwelke grond tot hoop geeft omtrent de na.
tiona'e fabrieken. r
Zie hier' eenige gedeelten uit de memorie, door gezegde kamer aan
Z. M.', nopens dit onderwerp, aangeboden:,
Eene noodlottige llelfel-geest fchiiut zich te willen vêrvvijderen van de
echte gfondbeginfelendie in verband liaan met' de hulpbronnen,prizer nijver
heid en met onze behoefcen tól-bepalingen kweeften reeds onze fabriek-bei
langen cn die, waarmede wij' bedrai^d worden moetentot .noodlottig reful-
taat van dezelve, de vernietiging onzer fabrieken te weeg brengen. Trou
wens, vaft dien aard fchijnen de. bepalingen te Zijn van het 3de artikel dés
befltiits van den ƒ4 óctober f815 betrekkelijk defebeepvaart en den han
del:4 Zoodanig zouden de bepalingen zijn, die het, bij het tarief van den 27
octobef 1814 vermelddeverbod zouden opheffen tegen den invoer der ka
toenen garens en der linnens en gewone katoenen' ftoffenhet zoude overtóllig
zijnhier het betóog van dit gevoelen te onderriemen; wij zouden daarbij
fteehtS herhalen hét gene met Zoo veel nadruk eif juistheid, de (leden Brus-
felG'endLokerenLier en St.' Nikoiaasde eer gehad hebbenbij eené
eerfte memorie, voor U.' M.'t'e óntwikkelenihet zij ons vergund, Sire I ons
daaraan te gedragen.
g Maar onze belangen bepalen' zich niét alleen tot de onderwerpen dier
memorie; andere fabriek-takkentót óns arrpndisfemént behporende, zien den
lóóp der zaken met de, levendigfte bekommeringonze gebreide vyarenonzó
witte en blaauwe linnens, onze linnen garens, onZe tapijten, ojize porcelei-
nenen ónze-bronzén verdienen met onze kacoenfginnerijen enpnze andefe we
verijen dé gefieele goedgunllige aandacht van U. M. Eene ftad als ae onze g
die zich door haré nijvere werkzaamheid zoo vpordeelig onderfcheidteena
ftad', die op gerie bevplking van 2300Ó zielen, ióopo telt, tot.de klas—
fe der werklieden behoorendeeen arrondisfenientvvaariri 8 kiasfen van fa
brieken, op zich zelve, 60000 perfor.cn werk verfenaft en gev^d hebben
en die 100,000 daarmede kunnen onderhoudenhebbeii eenige aanfpraak of'
de befcherraing van den monarch.. Ja, Sire l dat de fedett zoo langen tijd
verlangde maatregelen bewerkltelligd worden, zoo zal eene onmetelijke bevol
king daaraan haar heil ert haare forttiin te danken hebben
En deze maatregelen Zijn aangewezen in.de cpnferentienwelké fte wijs.-
heici Uwer Maj; te Brusïel, in dé maand maart 1815 deed openen;; de daar
toe Betrekkelijke (lukken bevatten het' eenparige gevóélen der afgevaardigden
uit de kooplieden der Zuidelijke proviuéieu.
De prelident dier cpnferentienuw commisfaris-generaal der ftnaricieri, Sire
de tolk uwe Mal. bij de afgevaardigden, had hun de hoop doen koesteren,
dat nuttige wijzigingeninhec tül-tarii wtld.a zouden ingevoerd worden,' ende-.
J ze "vertroostende hoopZich vervolgens ór.dir het tot dé Fabrijkep bel)oo#B«<f
