GÖÜRANT^
t
IVilDDELBURGSCHE
'G'
A]
Dingsdag
détl 2? JuniJ,
m
fl
V
,■1
X
■f)
8 Het'J
erJgd.:
ijn.
■jp 65;;
te ft:.
'or:iï,*.
A N D E N.
De majoor vnn HcofT c:i de
to:
Baoa.
1 va:,-;
ledeu:.
ke bl;;;.
tetivii
van V;;
11
1 SI dec-
5.
'olgeri
eeldv;;
;ea!lift-.
zenda-
liWti
i»I E D E R L
RAVENIIAGE den 23 jutr. De majoor vnn HcofT c:\ de luitetent
Webderadjudanten van dsn Prins van Ornuie, zijn, dezen morgen,
"op het Hifts in het Bosch anngekomenen hebben de eer gehnd, den Koning.
'de volgende rapporten tér hand te feilen:
Waterloo, den ip junij 1815.
Sire,
Iklieb de eer Uwe I.Iajeflïit te beri^tendat Buonaparte ti'sfclien den i o en 14
iezerde i rte 2de 3de4de en 6de korplen der Franfche amieede keizerlijke
garde en b;"'ra de gehe.-'.e kavnllérieaan de Sambre en tusfchen die rivier en
de Maas, bijeen verznmeld hebbende, den 15, vooruittrok, en, met b?t
tor.breken van den dag, d; Pruisfifche posten téThuin en Lobés bij de Sam
bre aantastte.
Ik vernam die gebeurtenis eerst in den avond van den 15, en gaf dadelijk
beveldat de treepen zich zii^don gereed maken om uit te trekkenen ver
volgens links te mrrclieren, zoc-dra ik van andere zijden berigton kad, die mij
ovenMigden, tiat de beWèging van den vijand naar Charleroi de wez;:iiiji:e
'aaaval vras.
De vijand verdreef dien dag de Pnüsfifche posten van de Sambfs; de gene
raal Ziethen die het bevel voertie over bet korps hetwelk te Cka'rieroi geftaan
tadweek naar Flei'riisen de maarfchalk Blucher concentreerde het Pruis-
iifcbe leger te Sombrefbezettende de dorpen vóór zijne pofitie van St. A-
xnacd ea Ligny.
De vijand zette zijnen niarsch langs den weg van Charleroi naar Brusfel
vcort, en tastte denzelfden avond van den 15 eene brigade der 2de divifie
van U. M.or.der den prins van Weitnaraanvelke te Frasn? geposteerd
was€n drong dezelve terug tot de pachthoeveles Qi;atre-Bras genaamd
op denzelfdcn v.'eg gelegen.
De pniiS van Oranje verfterkte dadelijk deze brigade met eene andwe van
ij. dezelfde divifieonder den generaal Byiandt, en vroeg in den njorgen, ber-
W uaiu Hoogstdezelve een gedeelte'van den grond, welke verloren geweest was
p zoodat hij meester bleef van de wegenvoerende vanNivelies en Brusfel nacr
F de poutie van den maarfcba'k Bh'.cher.
In dien tusfcheiiti'd hrd ik de geheele armee naar Quatre Bras doen m.ar-
cheren; en ae 5de Britfche divifie, onder den luitenant-generaal sir Thomas
picton, arriveerde, omftreeks half drie des middags, gevolgd van het leger-
1'korps, ond;r den hertog van Brunsvi-yk, en vervolgens van het Nasftufche-
|v. contingent.
Op dien tijd begon de vijandeenen aanval op den prins B'iicher, met zijne
igehëele magtmet intzondering van de eerste en tv/cede korpfen en een korps
kavallerié, onder dea generaal Kellermün, waarmede hij onzen post bij les
.Quatre Bras aanviel.
De Pruisfifche armee behield hare pofitie, met hare gewone dapperheid en
f- volhardhjg tegen eene groote overraagtdewijl haar 4Qe korps onder den
generaal Bulowzich nog niet bij haar gevoegd haden ik buiten ftaat w ss
dezelve bij te ftaanzoo a!s ik wenschte daar ik zelf aangevallen werd en
W;, v| de troepen, vooral de kavallerié, welke eenen langen weg hadden af te ieg-
W% 8^"aangekomen waren.
P'^ Wij behielden mede onze pofitie en floegen al de vijandelijke pogingen om
wf' ier zich meester van te niaken volkomen af. De vijand viel ons herhaaldema-
p; leu aan, met een zwsar korps infaarerie en Itavallerie onderfteund door eer-e
vi talrijke en fterke artillerie; mét de kavallerié dc-ed hij verfcheidene aanvallen
op or.ze infanteriedoch die allen, op eene allerftandvastigfte wijze, terjg-
gefiagen werden. In dit gevecht Lebben Z. K. H. de prin3 van Oranjees
hertog van Brunsuyk, de luitenant-generaal sir Thomas picton, ae generaal-
tnsioor sh- G. Kempt ên sir Dennis Pack, welke, van het begin des vi'ande-
I 'ij'^en aanvals in gevecht gc\^ecst zijn grootelijks uitgenfuntalsmede de
':^y_ hütïnant-gencraal sir C. baron Alten, de genjrcai-mnioor s-r Charles Halkett,
de luitenant-generaal Cooke en de generaals-majoor MSitland en Byngnsar
mate zij fuccesfivelijk aankwamen.
De troc'pen van de 5de divifie en die van het Brunswijkfche korps hebben
tong en met beftigiieid geih-cdeu en zich met de gi'oocfte'dapperiicid gedragen.
Ik moet bijzonder melding maken van de aSSe, 42fte, /pfte on psfte
pritfche regimenten en het battaillon Hanoveranen.
Ons verlies was gi-oot, en ik betreur in het bijzonder 7.. K. H. den hertog
van Bninsv.-ijkdie gcfneuveld is, terwijl hij'heldhaftigliik aan het hoofd
zijner troepen ftrced.
Offchoon de maarfchflk Blucher zijne pofitie te Sombref behouden had
vond hij z.cb^echter zeer verzwakt door de heftigheid van den nrijd, waarin
hij zich bevonden hadendaar het 4de korps iiog niet aangekomen was|,
zoo befloot hij tetug te trekken en zijn leger té Wavre te concentreren; des
pachts, nadat het gevecht over was, trok hij daarheen.
U Dezi beweging van den maarfchalk maakte eene overeenftemiuende bewe
ging van mijne zijde nocdzakelijken ik retireerde dus van de landhoeve Ie;
Quatre-Bras nïar Genappe, en van daar naaf Waterloo, den volgenden mot-zxi
(oen 17), ten 10 uren.
De vijand deed geene poging om den maarfchalk Biucher te vervol^^en-
integendeeleene patrouillewelke ikdes morgensnaar Sombref zond
vod aues getast, en de vijandelijke vedettes weken, op het naderen van de
.pau; Uil e. OoK deed hij geene poging, om onzen terugtogt te onmisten
.of:Eh:.on dezelve op het inidden van den dag geféhiedde; uitgezonderd, dat
vhy met een zwaar korps kavalerie van zilnen regter vleugel getrokken de
BritfcLe kavalerie, ouder den graaf van Uxbridgé, volgde.^
Dit gai lord UxbriQKe gelegenheid, om met de. Britfche lijfgarden aanvallen
-5,,J.'*^'''^""°P''-"^'''''^'''..ehouché, van het dorp Genappe, bij welke .-■e'e'-en-
^^m^^' '.ordfchap verklaard heeft, óver dat regiment wel te vreden^t-zi'n
D:- pofitie, welke ik voor Waterloo nam, kruiste de groote wegen van
,#ban roi en NiveHeshad haren regter vleugel achtera-aarts naar eenen hol-
,^,^^5ien--,v:gge;tecrd, digt Dy Herbe-Brainéhetwelk bezet werd, en haar linker
.•i«(^iÉU-e. ftre^te zica uit tot eene hoogte boven het gehucht la Have; hetwelk
jV;,.m2'_i oezet werd. j
'corderegcerzijdevanons centmm en digt bij den weg van Niveiles
rteden WIJ het huis en de tuinen van Hongoumont, welke de zijde van
- tiank dekten, en voor de linkerzijde van ons centrom, bezetteden wij
-^.cht-oeve La Haije-Sainte. Door onzen Hnker-hadden wij geraeenfchap
-:en inaar^cnaik pnr.s Blucher te Wavre, door Ohain; en de maari-cbalk
ui.jbeloo.d, dat h.:ingeval w:j aangevallen wierden, mij m-t een of
korpfen, zoo ais noodig zijn zou, zou onderfteunen. De vi'land ver-
;.-e armee (met u.tzondering vanhec 3e korps, hetwelk afgezonden
..-- s-arfchalk Biudier gade te Caan J 00 «ene r.j hco .e; voi,r
ons, in den loop van d«i ièidit van den 17, en gk-eren morgen;'
10 uren, begon hij ecnen woedenden aanval op on^en post te ilöngou^tstit""'
te doeu. Ik had dien post bezet tnet een detaciiijnient van de brigade Brit-.
fche garden yan den generaal Byng., well;e eepe pofitie iiiderzeivcr.f.cüterhlje-
de had, en dezelve ftoiid, eenigen tijd©nder het ko.n-.iiando.vai; dea
luuer.ant-kolonel M. O'Donnel, en naderhand onder den ko;onei ifome, ea
ik acht mij gelukkig er bij te kunnen voegen, dat dezelve, niet.-i;enfiaande
herhaalde pojfingen van grocte vijandelijke korpfen, den geheelen dag, door
deze brave troepen met de meeste dapperheid werd behouden,
Deze aanval op de regterzijde van ons centrum ging op oaze geheele Jiiiis
verzeld van eene zeer hevige kanormade beftsmd om de herhaalde aa.ivailen
welke de kavalerie eii de infanteriedan eens gezamenlijk, dan eens afzonder
lijk,, op dezelve deden-, te onderfleunen. In eeaea van dezemaakte dü
vijarfd zich vau de pachthoeve van La Haye-Saiiiic meester, om dat het lig;^
ba.aillon van het Duiticlie legioen, hetwelk dia hoeve Bezet hield, al zijije
ammunitie ve^nukt liad en de vijand meester was vau de eenige gemeen*
fcbap v.'e'ke men met dat battaillon had.
Herhaaldelijk viel de vijand onze infanterie met zijne kavalerie aanmaar
deze aanvallen liepen beflendig ougeiukkig voor hem af, ên gaven aan bnz3
kavallerié gelegeulieid om aan ta vallenin een' van welke aanvallende bri
gade Engelfche ka\aierie van lord E. Somerfet, beilaaaia uit de-lijfgarden i
dtt gardes te paard en het eerfie regiment van de garde-dragonderszich te;i
hoogfle onderfcheiddezoo wel als die vau den generaal-majoor sir Wm* Pon-
foKbydie vele krijgsgevangenen maakte en een' adelaar beraeesfïrdc. 1
Deze aanvallen werden telkens herhaaldtot zeven uren des avondste eU
de vijand, ora het linker gedeelte van het ceiurum bij la Haye-Sinte te f. r-
ceren, met kavallerié en infanterie, door het vtjur der anillerle onierfleui.d
eene wanhopige poging deedwelkena een feherp gevechtafgeflageii
v/erd; en befpeurd hebbende dat zijne troepen van dezen aanval in grOoté
wanorde terug trokkenen dat de marsch van het korps aa den geiieradl Bu
low over Fishermont nuar Planchinois en la Belle-Aliiancebegon en had, li'ar
ik het \uur v;,:i zijn kanon reeds kon onderfcheldenen ue veldmaarfcharii
prins 31ucher zich in perlbon met eea ander korps van z-^n lerer san den lin-^
ker-vleugel onzer linie bij Ohain aangefloten hadbeHoot ik zeive den v'jaud
te attakkerenen deed onverwijld de geheele linie ialauteriedoor kivalleiJe
en artillerie onderfieundvoorwaarts rukken.
D.; attakke gelukte opjaüe punten. De \ijand werdjtüt zijne pofitien op
de hoogten vertlagenen nam iii de iiiterfte wanordece vlugtachterla
tende, zoo veel ik beoordeelèn kon, ongeveer 150 ftukken gefchutdie mee
derzelver ammunitiein onze handen vielen. Ik zette de vervolging voort
tot lang na het vallen van den avonden (laakte ze toen eeniglijkuit hoof
de der vermoeidheid or.zer troependie twaalf uren in het gevecht geweekt
warenen om dat ik mij tóen op denzelfden weg bevond als de maarfcaaik
Blucherdie mij verzekerde den vijandden geheelen nacht doorte willen
vtrvplgen. Dezen morgen, heeft hij mij doen weten, da? hij zestig fh.i'fe-
ken gefchut, de keizedijke ganie toebehoorendeea ia Genappe verfchillen-
de rijtuigen eu bagage van Buonaparte, buit gemaakt heeft.
Ik ben voornenKiisdezen tnorgen, cp Niveiles te marclieren en mijne
operatien onafgebroken voort te zetten.
Uwe Majeileit gelieve o? te merkendat eene zoo wanhopige actie niec
geftreden en een zoo groot voordcel, niet behaald worden kon, zonder een
grooi verlies; en het fmert mij er te moeten bijvoegendat het onze oniiit-
telijk is geweest. In den luitenant-generaal fir Thomas Picton mist Z. jBrit.
Maj. een officier, die zich menigmalen in Hüogstdeszelfs dienst heeft onder
fchelden. Hij fneüveide roemrijk terwijl hij zijne divifie tot een aanval met
de bajonet aanvoerdewaardoor eene der ernftigfts attakkendie de vijand op
onze tofitie gemaakt heeft, afgeihgen werd. De graaf van Uxbridgé, na de
zen gevaarvolien dag gelukkig te hebbea dooTgeftaan kreeg bij een der iaat-
fte fchoten, eene wond die ik vreeze dat Zijne Britfche Jlajefteiteenge-
nümen tijd vau zijne dienfleii beroovea zal. Z. K. H. de Prins van Oraije
onderfcheidde zich door zijne dapperheid en beleidtot dat bij een geweer
kogel in den fchouder kieeg, het geen hem dwong het flagveld te ver.aren;
Het ftrekt mij tot het grootfte genoegen U. INI. te berigtendat de armee
zich nog nimmer in eenige gelegenheid beter gedragen heeft. De Engelfche
gardesonder den generaal Cookedie zwaar gewond werd en de genaraal-
majoors I\Iait:aiid en Byng, gaven een voorbeeld, dat door allen gevolgd werd,
en daar is geen officier en geene focrt van troepen, die zich niet wel gekwe
ten hebben.
Generaal Krufein den dienst van Nasfau voldeed mij zeer door zijn re-
drag, rlsmede de generaal Ti^, Ur. Ms. brigude zware kavalerie komrüande-
rendeen ds generaal D'.*ubrêmedie eeae brigade infanterie van de derde
divifie onde zijn bevel had. - -
De generaal Pozzo di Borgo, de-generaal baron-Vincentde generaal varr
lleede, de generaal Wu filing en de generaal Alava xvaren, gedurende de ac
tie op het ilagvelden bewezen mij alie hulpdie in hunne magt was. Da
baron Vincent is gekwetst, maar ik hoop niet gevaarlijk, en de generaal Poz
zo di Bor^jO bekwam eene coatufie.
Ik Zoude noch aan mijn eigen gevoel,.noch aan den maarfchalk Blucher
en aan de Pniisfifche armee regt doen, indien ik den heilrijken uitdsg vatj
dezen hagchelijken dag niet toéfchreef aan denhartelijken en tijdigen bijHand,.
dien ik van hen oiuvirg. Generaal Eiilow's operatien op den flank-van den
vijand waren zeer beilisfeiideen al hadde ik mij niet in liaat gevonden deat-.
takke té dt)enwelke dien eindelijken uitflag te weeg bral*tzoo zoudeff die
operatien den vijand gedwongen hebben t| retireren, indien zijne aanvallen
mislukt wf.ren, en hem belet hebben er voordeel uit te trekken, bdieu bij in
dezelve onverhooptelijk warï gefiaajd.
Wij hebben reeds 7000 Itrljgsgevangenen, onder welke zich <Je graaf van
Lobaudie het zesde korpsen de géijer&al Cambroe die éeae divifie def
garde kommaiideerde.
Ik heb de eer re zijn,
Sire, -
Uwer Majeftei'.ï zeer gehoorzame en zeer cicterdanige dienaar,'
WELLINGTON.
Ik zend U. M. deze depêche door den luitenant Webfteradjudant van
dea Prins va.; Oranjedie Z. K.H., gird-neade den (lag, vergezeld heeften
in ftaat is zulke verdere bijzonderheden ic geven, als M. zal verlangen. Ik
verzoek hem jn U. iVI. gunst te mogen aanbevelen.
B.irssr.L den C2 ji;r.ij iSif,
Na cc2rg van den 16waaaan ik t"e -ctr heb gci:ad ?.>n aau Uwe Maje.'
