MIDDELBURGSCHE
C O tJ R A N T,
No. it;
Donderdag
'd'ett 19 Mei.
GROOT-BR I t t a w J e.
1r ONDEN den 6 mei. Lord Castlereagh en zijne echtgeiloote worden bin-
nen 8 dagen van Parijs terug gewacht. f Onstand
De voornaam0$ artikelen van hetdefinitif vredesverdrag
Oostenrijk, I'rnisfen en Frankrijk zijn reeds geregeldI, en e^r1,'^e d;
{lagen van bet verdrag tOsfch-n Groot-Bnttanje en ran rj an flaat.
doch daar dit laat (Ie verdrag zoo vele gecompliceerde onderWerpenvan^at
kundig en commefCieel belang omvatten moet zoo vor luer de gea|.
gingen en kan zoo fpoedig niet geregeld worden. Voor dat eelt er g
j'ieerde fouvereinen Frankrijk definitief verlaten Zullen, «al les
De beste verftandhouding en de welmeenendfte opregtheid zo ei ->
bij de raadplegingtn over een en ander voor. p
De heer Makeofie is hier met eenen brief van de PropagancI»
den Roorosch-Katholijken opperden bisfehop ,n Engeland aan«e^me"'^^
brief de ondubbelzinnigfle affiand vanalle magt of autorue.t over de K.tholtjU
onderdanen van Z. M. bevat. Het regt van Z. M. om elkebenoem J
ren Katholijken bisfehop in Groot-Brittan,naaf verktez.ng goed- of afteken
ren wordt daarbij ten fterkften erkend en bevestigden te gelijk verbied
Zijne Heifgheid alle geheime briefwisfeling hoegenaamd tusfehen d
IM. ie» «...«ken «o«.
de. Heiligen ftoe! open, en *an de inzage van zoodanige pe
jyi zal verkiezen te benoemen onderworpen zullen moeten zij"-
wdell 'n Üezen bri.t .«e K.ihoipen de
cooftitueerdé autoriteiten tot het betrachten hunner pl.gten tdgen-overde
ftaat en tot dankbaarheid omtrent hunnen fouverein vermaand en >l»°o^
in ze'ker opzigt oproerig gedrag van de Katholijke kerk van Ierland beftraft
geheel afgekeurd. Deze brief febijnt de eerfte vrije daad van Z. H. e zijn.
Men heeft hedenavond alhier de Parijfche pap.eren van den 3 II. ontvan-
gen, en, hoewel zij weinig nieuws bevatten, echter dezelve met het g'ootftt
genoegen gelezen en ontwaard dat by den intogt des komng» de h rtelijkfte
vreugde en de meeste eensgezindheid geheerscht hebben. Zoo zulks m de
daad bewaarheid wordt, 't welk men niet in twijfel ban trekken, heeft de
■vrees welke fommigen nog voor het vervolg aan den dag leggen, weinig
grond'. Een der voornaamfte ministeriële morgen-bladen fchljnt heden neg
eenigë ongerustheid te willen inboezemen wegens deaanftaande terug keer van
500,000 Franfche foldaten (thans nog krijsgevangenen). Hetzelve laat zich
aldus uit: „Men heeft de reductie zelfs van eene gedisciplineerde armée, bij
het fluiten van eenen vrede, altijd voor zeer gevaarlijk gehouden. Wat heeft
men nu van 500 duizend foldatendie fteeds onder de vanen vBo Napoleon
gediend hebben, te verwachten, indien men dezelve op eens Frankrijk laat
overfiroomen Zij zijn onbekwaam om zich weder aan den landbouw toe te
wijden; zij zijn te trots om te bedelen 5 zoo zij allen op eens ont.flagen wor
den zal Frankrijk vol banditen geraken. Blijven zij bijeen onder zulke zacbt-
aartige en gematigde bevelhebbers, als Sonlt en d'Avoust? als dan is de troon
van Lodewijk XVllI op een zandgrond gebouwd en de misdaoiger vsm het
eiland Elba kan met reden verwachten om eenmaal weder uit zijne ba,''",g
fchap geroepen te worden, ten einde zijne handen op nieuw in het bloed der
Bourbons te rioopenhet rounder, 't welk na de fchrikkeli,ke les ij jp-
zig, nog durfde verklaren dat hij geen vrede zoude maken voor dat hij Mon.
chen verbrand en zijne adelaars op de puinhoopen van Weenen geplant had
leeft nog Het is van het grootfle belang voor Frankrijk dat deze benden
krijgsgevangenen* in zeer klein» afdeelingen terug kotnen. Wy lezen in de
adresfen welke aan Lodewijk den XVIU geprefenteerd worden te veel van de
eer en roem van de legers. Die roem heeft voor her grootste gedeelte
eene onuitwischbare fchandvlek op den Franfchen naam gedrukt en heeft al
wat in Frankrijk nog edel en deugdzaam was, ongelukkig gemaakt. Welke
roem ligt er in den moord van Madrid, in de vernieling van Serragosfa Ir
de wreede vervolging van de brave Hamburgers? Wij willen ons deze
looneelen van ellende en afgrijzen niet herinneren, doch zoo men er gedu
rig toefpelingen op maakt komen dezelve ons als van zei ven voor den geest
en zijn wij genoodzaakt om zonder achterhoudendheid te fpreken. Men moet
de deugdzamen onder de Franfchen den Souverein, de Bondgenootenen
ook onze regering aanmanen om op hunne hoede te Zijn tegen den geest van
iiet foldaten dëspotlsmus.
B E L G I E N.
BRUSSEL den 7 mèi. Antwerpen, Luxemburg, Osterde en alle de ove
rige Piaatfen in de Belgifche provintien, welke in bezit van de franfche troe
pen water, Zijn in den loop van dén 3 4 5, a,n d« onderfchndene
troepen der Bqndgenooten overgegeven. Dezeovergtve heeft alomtne onder
de toejuichingen van de menigte plaatsgehad. In Antwerpen echter zijn nog
eenige onlusten ontdaanhet huis van den voormaligen maire Cornelisfen ts
geplunderd geworden en de vrijheidsboom is, na omver gehóuwen te ziju
voor de deur van den genen, welke dezelve geplant had, verbrand. De rust
is echter dadelijk hertfeld en de Ergelfchen doen met en benevens de naftona-
Ie garde van Antwerpen den diëtist. Het is de Ocstenrijkfche generaal
Kunigl welke bet kohimando over de vesting op zich g».nomen heeftmen
werk! op dat de meeste piaatfen, welke door de Franfchen, bezet warenaan
Oostettrijkfche opper-officieren zijn overgegeven; deze officieren hadden ech
ter comtnisfie-brieven door de vier voorname Bondgenooten uitgevaardigd.
VEREEN 1GDE NEDERLANDEN.
BIERVLIET den 4 mei. Het blijde oogenblik onzer yerlosfing Is daar.
Eergister zijn de Hollandfche troepen alhier, trader het gejuich der inwoners,
die hen met oranje vlaggen waren te gemoet gegaan, binnengetrokken. Er
worden eere-bogen opgerigt tegen de «anftaande komst van den Commisfans-
generaal van onzen fouverein, De vreugde is ombefchnjfelijk groot.
MIDDELBURG den 18 tnei. Daar thans ook aan Middelburgs burgerij
gelegenheid gegeven wordt om hunne mildadigheid aan de ongelukkige inwo-
woners der ftad Woerden te betoonenachten wij het niet ongefchikt het re
laas der rampen, d>e plaats getroffen, mede te deelenzoo als hetzelve des
tijds door de Hollandfche dagbladen is publiek gemaakt.
Woerden den 30 »o ember 18.3. De dag van Woensdagden 54 dezer was
voorzeker voor deze ftad d noodlotcigfte welke Immer in dezelve beleefd
is en die eene algemeene droelbeid en rampzalige ellende heeft zien geboren
Worden Des avonds te voren vertoonden zich voor deze ftad nagenoeg
,<o nationale gardes, uit den Haag, met twee ftukben gefchut, en.e.sch-
ten van oen Franfchen kommandant, die de ftad met bijna vijf-en-twintig man
van Zijne natie bezet hield dat hij dezelve overgeven zoude. Hieraan
werd voldaan, en nog denzelfden avond ontving de ftad de nieuwe bezetting.
-Dan, den volgenden morgen, bovengemelden 34 November, werd die meur
wg bezetting op het onverwachtstdoor een zeer talrijk ko-p:. Franfcijatï
uit Utrecht, voorzien van eenig gefchat, overrompeld, en, ha ée e kleke t
n .- ,jA«aiii aAniir., mnnT IsAtsn^n (Vlllll IIoMdA
Uil tHICV,"1 wuifivii t»*"f 1— V - - -- - -- 'J
fchermutfelingwaarin, ter wederzijden, eenige manfehippan fneuveldefL/'|
(lO'menderhand ingenomen. Nu imnen verwoesting plundering en ontmensch-
te moorderijen haren fchrikvollen aanvang. ,De huizen welken door het in-
flaan van deuren en venders niet konden worden geopend, werden openge-
fchoten kabinetten, kisten en kasten opengehonwen pn opengebroken; de
gereede gelden ongemunt goud en zilver,, kleinoodien^linnen en kleederen
geroofd; papieren van.waarde verfCheurd; fpiegelsglas- pn aardewerk ver-
bryZeld, en op bet ongegrond vermoeden, dat nog aniderekostbaarheden ver-i
borgen Waren, de reeds UH den dood veifchrikte, en om lijfsgenade fmee-
kehde inwoonderen door bedreigden dood tot verdere aanwijzing gedrongen.
Eindelijk Waarde dood en vernieling door aller woningen s het blped der
dengözaamfte echtgenopten en vaders, der braaffte moeders, van afgeleefde
grijsaards, van teedere zuigelingen, van welke kunne ook,, moest de wanden
hunner vreedzame woningen ver^j^en uit de huizen langs de .ftraten
ftroomen. Vier-en-twintig inwoners dezer kleine ftad, die reeds bekend
zijn, zijn door die barbaren, zonder de minfte reden of eenige gegevene aan
leiding, jammerlijk vermoord. Nagenoeg vijftig apderen zijnfommigey
zwaar, anderen ligtermet wonden overdekt, waarvan zeer zeker nog eeni-
gen onder hunne fmarten Zullen bezwijken. De bedienaren, van
welken godsdienst ook, zelfs dan niet, wanneer,zij tot voor het altaar
vlugteden, zijn gefpaard geworden; grijsaards, van meer dan tachtig ja*
renzuigelingen op de armen hunner moeders zijn baldadig doodgefcho-
ten ofdoorftoken; eene vrouw in barensnood, en die twee kinderen zoud^
hebben ter wereld gebragt, werd, op deaUergruwzaarnftp.wijzemisnandeld]
en moederen vrucht jammerlijk omgebragt. Geene tranen van om genade fmee-
kende echtgenooten geen jammerkreet van knielende kinderCTikonden het hart
aier booswichten vermurwen die.integendeelfomtljds onder een luid gelach
en de menscbheid onteerende fpotternijhunne wreedheid zoo verre botvier
den om de rtioorden voor de oogen der naaste bloedverwanten te voltrek-
hen' en de trillende lijken, met bloed en uitgefpatte herfenen bedekt, in het
bijzijn der wanhopige weduwen en gillende kinderen uittefebuddejnen zoo
naaktmet dezelven den fpot te drijven. Er is geene mogelijkheid de ge-
pleegde gruwelen in dit beftek naauwkenrig te befchrijven: de pen weigert
en de fchaamte verhipdt al!» de gruwelen te verhalen, welke deze kannibalen
die de vroégere Franfche tiranni) tot eene beuzeling gemaakt hebben, alhier
hebben bedreven. De droefheidde kille fchrik is op ieders gelaat te lezen.
Bij de eerfte ontmoeting omhelzen de menfehen van allerlei rang eikanderen,
verwonderd elkandercn nog in dit leven te ontmoeten. De bebloede ftraten
de rouwgewaden, de verbrijzelde meubelen maken eeh gehepl, hetwelk ieder
mensch terng doet beven. Zij, die anderen mededeelden zijn thans van de
ee-fte behoeften beroofden flaan nu een hopend oog op de handen hunner
mede Nederlanderen die door de Goddelijke goedheid van de overweld ging
dezer beulen zijn bevrijd gebleven. Zij zijn zoo lang hier gebleven tot zij
met geftoten wagens en paarden, hunnen bloedigen buit hadden vervoerd,
en zijn voorts, als mor.ftersdie het daglicht fchuwèn, in den nacht van
den 27 in groote ftütediefachtig de ftad ontwekenniets nalatende dan bloéd
en tranen {"God beware Nederland voortaan voor zulke wreedaards en ver-
vuile de harten van alle weldenkeoden met een deelnemend gevoel, om uic
'welgepaste menselijkheid jegens ongelukkigenen uit dankbaarheid, van
niet in deze jammerlijke rümp gedeeld te hebbenbij te dragen om de gele-
dene verliez-en zeo véél mogelijk te herilellen welke zulks zonder bijftand
van anderen in geene halve eeuw zich zeiven zouden kunnen doen, terwijl
het onherftelbare gemis van dierbare bloedverwanten en waardige vrienden
door Godsdienst en den tijd zullen moeten gelenigd worden.
Woerden den ii december 1813. De akelige toeftand waarin deze ftad door
het franfche moord- en plonder-rotop den 34 november en volgende dagen,
is gebragt wordt nn van dag tot dag meer en meer gevoelig en zigtbaar.
Lenigzins van den eerften fchrik bedaard gevoelt ieder, wat hij in bloedver,
wanten, in vrienden en in bezittingen verloren heeft, Over het gemis der eer
ften wil' ieder, die zulks bekostigen kan of die door anderen van elders dat
kan bekomen de gedachtenis zijner vermoorde gelieven door eep rouwgewaad
vereeren, en daardoor zijn weinige huisgezinnen of de een of ander van her-
zelve is in dit fomber gewaad gekleed. Anderen zijn angstvallig, dat hunne
gekwetfte aanhorigen oader hunne fmarten zuilen bezwijken; terwijl bij allen
eene moedeloosheid heerscht die aan wanhoop grenstdaar men geen kans
ziet zich en zijn huisgezin in het vervolg ftaande te houden. Men troost
zich wel met de edelmoedigheid der Nederlandersook ondervindt me" wei
reeds de deelneming van edele roenfehenvrienden die. te regt begrijpen dat
Woerden het flagt-offer niet voor zichzelve alleen, maar voor de zaak van
geheel Nederland is geworden en aanfpraak heeft op aller hulp»; dan daar
zeer weinige en genoegzaam geene hnizen van plundering zijn vrij gebleven,
is de fchade zeer groot. Dat men toch niet denke dat de berigtcn vergroot
zijn, integendeel, er is nog veel té zeggen dat niet is bekend gemaakt, en
dat zeker ."voor zoo vgel de fchaamte niet gebiedt te zwijgeneenmaal ken
baar worden zal. God beware leder plekje grortds. van ons dierbaar vaderland
voor eene gebetirtems «is Woerden bejegend en doe een ieder jegens Woer-
den zoodanig handelenals bij eenmaal zal wenfehen gehandeld te hebben I
Heden had door hetgeheeje Diftrict van Walcheren, ingevolge de sanfcMj.
ving van Heeren Coramisfarisfen-generaal van den ia dezer, een plegtige
iDankftond plaats. Bij die gelegenheid hebben de Leeraren der onderfchei-,
poene gezindheden binnen deze Stad de volgende tekften ten grondflage hunner
Godsdienst-oefeningen gelegd.
Bij de Gereformeerde Gemeente.
In de Nieuwe Kerk door Mr. A. van Detnfe>zephanja III r 14 en ié,
In dé OostKerk door Mr. A. J. Snouck Horgronje r v
In de.Walfche Gemeente,
Door Mr. Lafout, Pfalm CXLIV 15^.
In de Lutherfehe Gemeente.
Door Mr.'Nieman, Pfalm CXI 9.
In de Doopsgezinde, Gemeente.
Door Mr. MenaldaPfalm CXXVI 3.
In de Israëiitifche Gemeente.,
Door Mr. E. H. Brandes, Spreuken XX 2—9. 1
Terwij! ook in de Roomichgezinde Kerk eeo plegtfge üeredletut heeP
plaats gehsd.