imili Sié
M
s
I i
No. nU
MIDDELBURGSCHE
Dingsdag
C o U RAN
den 6 September*
T.
£11
l IS
t i o I
I fe Zak.
T I E.
VDbrengt bij dec
mghebbeHoe dat de
ister van Financieii
nige huurders van
f zij niet verplicht
iet Perfoneel te vol»
geene belasting des-
«•elke ingevolge
rderdgeheel en al
er vSn het 2de ac-
eelwaarbij onder
ER J A GT.
ikverkoopfters.
g
re
s 'S
3
3
e.
rt
»-)
a
u
^3
-so
-
-ïï-S g.«
S^
S-^
a
■nie tet tiet 6R|ê-
loeren wordöngc-
ke cot dus verrs
belast is,
M' vin de Iiitres-
n kunnen worden
?r-GeiiEraal als de
de geccnverteer.»
)trpons te voegen,
tratie ziiüen zich
ïtvangers^Generaal
c'neel en f,; binr;n
moeten zrn atVc-
r publieke ?clnii
rniijn, iii'-gt v;n.
EtTccten of Icv,'"-
il Jiij ons een rap-'
lieze llicli-yilr.j
A N E N.
fciiell.
f de Go!-
't Last.
lagtcn worden
gevolge de daartoe
rftrokte auftoiiade
volgen vvelke uit de
rofluërcnde buur.
;e tot dus verre her
niet mogten hebhen
ingtcii dien ©pzicke
:ers der Befehrevene
hlTurd(?rs of gebrul-
dring mogten nalatig
;e voldocyiaJ'n den
i het Departement,
>ande ove; het Rcs-
antegeventen einde
nen worden geproce-
iflig de Wett'in vaa
reii,
)rost voornne-:id,
D O O n N*
Jagf van het Eer(l«
dhevelavdDeparte'
alle daar bij bela;?
;n huize zal vaeere'!
is September iS
)t Afgifte va:n Afteni
tegens Coutants iie
DER MAiVnrT!?.
n Kinderen van J/*
de LutherfcheKerk,
md i8o3 des VooE'
er SchooI-conuTli?i'5'
!CLAIPv,Secretari>.
zen dr.g Overleed tpi
oefheid, ni'jne leliel'
)iIANNA SCHANS
m lp Jaren en ruii»
'n opgevolgde Vcrlo;
er liefde rukte has;
irmcn.
Ie gebruikeliil:c we!r<
mij van Condoleafe
OHs. ftLAAKHERT
O)
c
S
W g
o
K) O
OJ
O
o C- .c
A; i/: 6? o
OJ
"5
o
o
S o
c2
..O
IDDELCURG den 5 &ptemhey. Ingevolge ver
zoek plaatfen wij het volgende ten tweeden male
Kort onderligthoe zich vooral de Landlieden en
alle die in de opene liucht werhnvoor den r.n-
óeeligen invloed der groote Zomerhitte en bran
dende Z'jnneftynlenmoeten in acht iiniien
om geraarlyke toevallen en hevige ziektenonder
Cuds zegenvjortekonien tn in goeden ftaai
van gezondheid te hlyen.
Dewijl ecne groote en aanhuiutende Zoirorliittc in ons Va
derland', altoos veel zwnnrder toevallen en ziekten voorrlircng:
en vcripreidtdan ooit de ilrengfte Win'erhoiidc doet, fchoon
h-t gemeen over die gezondere konde doorgaans veel meer
khiajt: zoo nmecmcn in rfcniiectcn tijd de voli^ende raadgevin
gen wel ter liarie nemen.
I, In de lieetltc dascn zal men aUiu i^v-arcn ^i-lici,: en L'g-
di.iams bewegingen dit liet zweet uitdrijvenin de opene en
brandende Zonne zoo veel lie: zi,jn kan, yrrmyden. \oor al
itoet men duf riet bioot!:it«fih werken iiiaar altijd het hoofd hicli-
tl» iiedekt homlen niet een lioi-djevan il oo (W andere ligteftof-
le;"ook moei men dan van tijd tot t'jd wat rji;; lien nrheidzid:
r^rpozen de fehadiiw zoeken en op het hectfle vnn t!^n t'.::g tus-
Jrlien iI en 3 uren geheel resten en mrder tink blyen.
l\. ISooitlilas men In tie Zotireflrakn op het veld of cpene
f'aatfcn zieh nedcrleggen cm te paf.en want zoo diiCniie valt
t.en ligt in cene dodekjkej'eroerte, wnaf vandedrocvigc voi r-
leclden in alle tijden en plr.ailen zeer hekend zijn.
III. Men viiehie zich voor cie i!:ii!iie lleetUng, way,! d.ïn bra'U't
<le Zon zoo veel te heviger op he- ligchsani; niet min vachte
men zich voor ontbloiiing. vooral, zil men w.anirer nu-n be
zweet van «verken nitCcheidtzijne onder d''n arbeid afydegdr
jücederen aanTlond': ivcit twiitrelken om gevaa) i'ik;' verki>nd:ng
voortekominaook moet men om dns te brkoc en by het
vitrusien, e-'o.' t:ooit trrn lieii top v«w vind llont pcHciiwant
die koele togt, hoe aangenaam en vfrkv.ikïend ook, brengt
tiikv.'ijls doodclijke gevolgen voort-
liet gaan e-!\ vertoeven in een koele f -.c'.tige Kelder rds
men ?:eer warm is, kan. dezelfde ei ge gerii^j-: '.■.cbiv. n.
Kindelijk moet ilicn vooral na dat men des daa s Of nachts
gezweet beeft, !:ooit in
f.lat! zitten nistcn
in hare gevolgen.
IV. Matig drinken, in ccne ivsrane waarin-.ion zoo velevog-
ren verzwcct, is zekerlijk noodig; maar, relijk het aanhoudeml
iuiwelgen van eene groote veelheid Thee, K'ollij of warme Wa
terdranken het ligchaam verzwakt en nog meer
zoo i« liet fehieisk te In'r./?-"" van vc
oiHier, terwijl hei ligchiiam heet eu
)-g,t il fomtijds fchicliik dondclnk. f.len (pi.ele dan vn} met
koud Water ziin mond, i:eel en ncn'holte, w.:s(tHe ook daar
inedezünnangezigt, want daarbij zalmen znm-do:st en droogte
1 inmerkelijk gematigd vindenmaar om koud •\Vater i'eel te drin
ken moet liet men niet dar. nici kieine tengen en langzaam door-
Cikv'en zoo dat hctvogt zijne kondc verloren hebbc vóór het
in de maag kome; met deze voorzov:, mag men dan ooh kond
t'iinUen, bil voorbeeld, kond zn'ver V.'ater, vuoral indien
rien, in de hitte, met maten Water, vermengt t maatBrari-
c':ewijn of Jenever en i maat
tie min of meerdere (Icrkte dezer byvoegiefen
/."den der iriagcn, vooral met vette crt iware Spijzen, die in de
iiltte niet zao wel verteren, maar ligt tut ledtrf overgaan,
r.oed voedfel zijn de gebruikelijke Graan-Spijzen goed Brood,
Woriclen, Aardappelen, Boomvruchten en Groenten, met
VleesChd;icb dat niet eenigflnts bedorven ofte oud moet zijn, c^j o
Visch meer bederfelijk vooral die niet versch maar gezoutenj-, -g 3
gedroogd of gerookten veeltijds niet wel bewaard is. jèp v
XI. Kindcliik moet men Zijn Jld/ip in zulke tijden niet veel be
fartii; maar behoorlijk uitrusten, om tot nieuwen arbeid ingoe
to fi
de k.
%\'ant ook
eh avond- o
zu'k eenc bi
'■ehtend- /:;-/:( flil
!-celing is gevaariijk
ilocc zwceten
'J k' fiiï tt'iter Karncmcik
heet en bezweet is tillertuidee-
ietsmeér of minder j naar
\'er(Ch goed
jiler matig en langzaam gedronkenis dan ook nnttilg en voor
iTi'cer vermogenden nu en diueen glas goeden V.'ijn; maar kou
iilien
indien menkci.d
door beweging iP. makenof
ite Kaamenieik kan het meeste nadeel doen van
V Is men onder het worsen door Regen overvallen en nat
«cw'oiden, dan moet men, r'/'.T.'i't komende, vooral de ncrfc
t'leedereit iiiet .aan zijn j;„ebaam laten koud worden, maar eian-
Jlond! aficg^en, drooge Kloederen nemen en,
geworden "is, zich verwarmen
•loor een vmir te zitten, nemende daarbij wat warm dr nken,
en voorts lydig te bed gaande 0111 de nitwaieming te hcrfiel-
jcn Peze larttfte raadgeving kan ook te pas komen na het 011-
vocrzigtig vatten van koude of togtivaar tegen in Artikel 3
oewa.ufchouwd is.
vi. Behalve zulke iioodigc Voorzorgen tegen de gevaarlyke
Cevoigen van groute hiite en hanslige hekotling des ligthaams
"i« h°t niet minder noodzakelijk (dewijl morfigheid en onrein-
lieid ook zeer zekere bronnen zyn van bederfelijke Ziekten en
]~.efmettin<'en) om te zorgen voor eerst voor reinheid van Lig-
c'-Min door vlijtig wa'^lchen van handen beenen aangezigt
1' oil'door bacien in zuiver niet al te kond Water en zich daar
na we'l af'ed'-.iogen voorts dnor tijdige verfdiooning met droog
Linnen en Kleedcren, dragende bij dit alles zorg tegen hetvat-
tn i'an koude togt. -„ r,
VU Vervolgens moe: het JJed ofStroo waar op, en hetZJfA'
waar onder men liaapt, wel zniver onderhouden, dagelijks af-
fe'haild wel gelucht, ververscht en droog gehouden worden.
))c B"d' of «laapfleden niet alleen, maar ook liet geheel fFoo;;-
-fro-fit met "al w.at daarin iS .moet men dagelijks, wanneer het
■VVerkvolk uit is, wel doorhichten fehoonlwtiden. de Vloer en
Winden zoo veel noodig, afwasfchen of fchrohhcndoch
daarbij z'orgendat het nat gemaakte fpocdig weer rf;-«f ^ü-
I VIII Verder moet de zorg voor Reinheid zich uitfirekken
tot alles ,<v,f in en om de Unizeh is j en dus ook toe GotenWe-
pen Vuilnis en IMesthoopen Secreten en al wat rotting en kwa
der tiampkanverfpreiden om dezelve zoo veel aoenUik door te
fnoeb-n, fchoon te houden, van de Woningen te venvijderen
met aarde of iets anders te bedekken, te begraven., en vooral
de Lijken haastig te kisten en ter aarde te doen beftcllen.
XI Behalve ziilkr^i" hniien aankomend b(derf, moet men met
min op zijne hoede zijn, tegen een nog fcliromelijkcrirrf.-./rf«-
J.ueht, door de nitvaasfeming ch adem der menschendie m
-Kleine of digtgeüotene vertrekken, foms ook met yimrkolcn
hiieen zitten of rusten. IMen kieze dan voor zulke bueenkom-
jien of rustplaatfen het ruimst ^'ertrckluchte het vooral en
achterna, nuite de zuivere buitenlucht niet uit, legge geen
Mehsch te flaoen in eene met deuren of gordijnen dichtgeflote-
re Bedftede.'waar inde dus opgeOoteneluchtallervérderfelijkst
zoude wordenvooral doe men dit nietindien er meer dan
«en Mensch fariien moet liggen.
X. Bij dit alles moeten de Werklieden hunne krachten herftel-
Un en onderhmden dacr goed VoedCelmatigen tijdig genomen.
iier bij moeten zij zich wachten voor gulzig injlokken encvj'-
den (ïa.at te zijn, ook, indien men wat koude gev.at had, om
de uitwaasfeming te lierflellenzie Art. 5. 'g
Èn dit was i:et hoofdzakelijkedat ons ter voorbehoeding in
de Zomerhitte, bijzonderlijk voor de Lamllieden, meest noo
dig èn uitvoerbaar is voorgekomen, o q
Xll. Wordt intusfchen de een of ander ^qot aanmerkelykc'^ t^O
Ziekte; koorts, pijnen of andere ongelbeldheid aangedaan, 'ie /"'S <u
zulken moeten hel huis houden rust nemen ofte bed ga.an voor o ;S
den dorst warm drinken gebruiken, fpoedig de hulp van een,-.
wettigen Genees- of Heelmeester inroepen en dieijs raad getrou- g
welijk vol.gen. .S -ë
Ilie y.iekeii móeten dan ook hchóorlyi opgepastbediend van Bes
ver^ehoóning en het verder noodige verzorgd worden. Terwijl Ji ^,3
het bij armen of onvermogenden aan. vfoldadige Voorziening in S"
de nocdige behoeften niet zal ontbreken. .S
XIIJ. aiaar indien eëne invallende ziekte van dien aard mogt m
Wijken te zijn, dat zij niet alleen aan velen gemeen is, maar
ookvan den eenen tot den hinderen feJiynl over te jïaan dan
moet daar van, om epidemie of yolkziekte voor te komen 'O
door den Genees-of HeeUricester dadelijkhet Beftuur-aaimvi- 5
keurig berigt worden gegeven, op dat er van Landswégc tij. J;
diglijk de noodige voorziening hier in genomen iumnen worden. Sd g
Intusfchen is in deze gevallen de voorzorg van reinigen, ver- -5 tSi
fchoonen en luchten in Art. 6--io aanbevolen, voor allesf;oorf-fc!
zak'elyk. Hiermede toch kan veeltijds' alle befmetting voorge- n,
komen worden zoo dat ook zindelijkebehocdz.inie en vCi-
ftandige Oppasfers der Zieken daar van geen gevaar loopen. 73
XIV. !s echter deze voorzorg niet naar wensch uitvoerbaar
of niet voldoendeen wordt men ook door een onaangerraame
wa'chclijkc lucht by d-n Zieken bediicht gemaakt voor iiefmette-
lykl;eid, dm moeten zonder uitftcl i.tó'kraclitiglle middeienhier
tegen te werk gefield worden.
Men moet ziirh toch, tot het verdry-en ofverdelgeti van fmet-
hieutgeenszins verlaten op het branden van Wierook, Jene-
verbesfcn of dergelijke rookerijen, die we! de kwaade lucht ver
anderen, maar de fmetftofTen niet verdrijven noch t'onder bren
gen kunnen; tieter dient hiertoe heifprenkelen en de datnpvan
fierken ylzynonder de onze federt lange in gebruikgelijk
ook de rookdamp van op een .gloeijende kole brandende Salpe
ter, of ook van aangeftoken Buskruid daar voor wel gebruilct
wordtmaar dat wij niet aanbevelen.
XV. Doch de beter zuiverende mineraal Zure dampen cioot
Vitriool-Olie losgemaakt uit Salpeter of gemeen Zout enBruin-
ileen zijn in de latere tijden, tot het we,en en vernielen der
>nict-I.nchthoven alles verkzaam en zeker bevonden de eer-
fie door denEngelfchen Dr.Smyth, de iaatfte door den verdien-
ftelijken rranfchen Gnyton Morveaui gelijk ook deze heilzame
werking in ons Vaderland genoegfaam is bevestigd.
Ons fchijnt nog 'de voorkeur toe te kotncn aan de damping
n:et verzuurd ZbutziiiirvoIgSnS Gnyton ivaar van thans
de kracht, ter wegneming of vernietiging van alle hffmettelyk-
ieiV der meest .aanftekende zware Koortfen en Ziektendoor^
fteike proeven genoegfaam is gebleken gelijk die danipingen^
dan ook, en nu laatftelijk in fommige Zenuw-ro'-koortfcn (Tv-li^
thi nerroso-pudridtc'j te Spakenburg en Kartcnhoèvein ons Ge-
westmet vrucht zijn aangewend.
Deze zure D.ampingen d;tn ftelle men iii allen gevalle van <u
gevreesde tefmettelijkheid der ziekte, aantiands te werk; zij
ziin gemakkelijk uit te voeren; niet oiigcnaam, niet hinderlijk, o
niet kostbaar, derzelver ingrediënten zullen overal ligt te be-"^
kómen ziinook voor de Armen om nttttetTens met een berigt •g'
van liet gebruik, 'va.ar mede tvü deze onze raadgevingen nu ziillen
befluiten. S
o
•D
O
r/5
tl
o
o
O
o
C
UI
3
O
r
o
ff5
0>
IXl
W".i
W
U)
-tï
r:
tr,
ci;
o
"o
td
at
de.§
c
o
<u o
o
13 .w^
tsj
H
o
a 5S
- n
to
■cv O
.4. rt
kort Berigt wegem de zamenflelling en het gcbniik
der Dampingcn met Over-zuurd Zovt-zuurwel-
ke op de proef voldoende zyn bevonden om alle
befmetting van Zieken voor te komen en t€ ver- o t^'
fjietigen. g
De ingrediënten dezer daropingen beftaan uit gemeen Zout a
C5 f
K
<u
'S
Bruin/leen (natuurlijk zwart Bruinlleen-Oxüde) en Zwavet-zuur -^
(Vitriool Olie) met tvater verdimd,
Om deze ingrediënten tot het gebruik Voor te bereiden,
msngr men eerst 5 deelen Zout, tot een grof poeder geftooten
met één deelBruinffeen, insgelijks tot een grof poeder gebragt, -° 3
vervolgens mengt men 4 deelen Vitriool Olie met 2 deelen Wa- S
ter. Deze Iaatfte vermenging moet, eenigen tijd vóór dat het-ë jT Co P
worden, voorzigng zoo gefthieden dat A —.5
O
o.
co
H
O
Ui S
tN,
O
O
o-,
o
X fe T5
•s D 'S.
is -- f»
y, R
H S
mengfel gebruikt zal
men in een glaê de Vitrióol-Olie, bij kleine gedeeltens tevens, ^^S -^ S
in het Water giete; onder deze vermenging ontftaat et w.armte bc 'j j; tj
doch hei mengfel wöfdt niet gebruikt vóór dat het geheel koud .S; .'S, ~-
geworden is. o 'S pi 'S
W.anneer men nu een matig groot Vertrek, tij voorbeeld la's, g g,t!
vbeten lang, i? voeten breed en 11 voeten hoog, waarin Zie-^ -° c O
"5 Wïï
t4
O
t-^-
o c
5 ?s-'
ken H.ggen, bcdampen wil, neemt men ëén en een tweede lood g
Vïn lier m m* rmn-\ n^*^ '7.-Ï11». nrt Tï •-. iï /l-..^ a».. -]I« --.-.^«.-../^.I
doet men
acTit en ee
Ml
-ON g^
s5
v..
i bi Si
Pi fe
acngfel uit gemeen Zout en Bruinfteen, dit mengfel c jD .s |5 g
in een Bierglas of hard Kenlscli Potje, en giet er dan 'o S '-
en tweede lood vafl oe verdunde Vitriool-Olie op. -. tai x; to s
p. -^ u. g;
t dit Glas of Potje, waar Uit men nu grijsaehtige dampent« Pi q^ ;-
bc
1- GJ
fc/;'—
F-et
die men niet fterk moet inademen ziet te voorfchijn komen, "^S o'^ö~
.- --fc? c V E o
^aat men het geheeie Vertrek door, zoo d.it alle hoeken we! S S
met die dampen doortrokken faken i vooral komt er ook mede c c S5
aan en in de Slaapftedewaarin de Zieken leggenten einde S S .S F S
ook daar de lucht behoorlijk gezuiverd worde; v,an tijd tot tijd,». :s< bj)
roert men het mengfel iiiet cên (abakSpijpflee! omom de dam- c c ^3 q
p-ng te verlevendigen. Indien men een Vertrek wil zuiveren c.
■e
ft, e
o
C (D
wr;arin riu geene Menfclien meer' zijn, maar waarin befmettelij
ke Ziel;en gelegen heilbengaat men eenigfins anders te werktCLÜ-.^ |ii-{x5'"
men Iluit dan alle de Vengfters riigt toe, neemt alle ijzerwerk
uit het Vertrek weg zet er in tegendeel de Bedden en iUatras- 4
fen luchtig uit, en hangt er de Kleedcren, die men vreest bc-*
fmet te zijn in op. Nu plaatst men in een Vertrek zoo
groot als het flraks opgegevene, 3 lood van het mengfel iiieeti
Keslsch Kommetjeoj) een Konfoor met een weijig VuwWf
Ij L^
sa <u C .1
pC
U
U)
wÜ
