Middelburgse
courant»
No.
Jo.
Saturdag
Ao. 1777I
öfc# Ij. Felruary
Cm T U R K Y E N-
AL I .E .N-
c Z W E E D E N-
ÜEENNEMARKEN.
tlf p O O L E N.
urna, den DecemberIVIen geniet thans de
Volraaa];fle rust en zekerheiddoor het draden van
»ge Agas der omliggende plaatzen welke de voornaam-
het?h°' 011 waren van de onlusten, die deze Stad beroerd
ZVn en de laatfle van deze muitzieke nabuuren heeft ook
tan /jUel verdiclldc ftraf ontfangenwant zoo dra de Capi-
tnet °P zyn te ruS komst van de Kusten van Syrien
zyn vloot te Folieri aangekomen is, heeft hy denAga
an Meneme zeer behendig doen opligtenen hem terltond
aa^' onthoofden.
heeft tyoing, dat de Rusfifche Agent Fetrieribe-
v5ac door zyn flegt gedrag en knevelaaryendoor zyn Hof
jg Ampt afgezet is. Hy eischt van't gemelde Hof
daa 0 Leeuwendaaldersdoch men twyffeld zeerofhy
r ooit wel iets van krygen zaldoor dien zyn rekenin
ïeer verdagt gehouden worden.
n en 19 der laastleeden Maand is alhier een onaange-
j, 'n geval gefchied, welk zeer gevaarlyke gevolgen had
des nnen liebbeQ* Een jong vreemd Christen Chirurgyn ging,
Turk aantS> CC" zyner patiencen bezoekenen wierd door eên
mét 7vn ger De jongman verweerde zich zoo dapper
bende i,meS^y> den Lurk 2 wonden toegebragt heb-
de voor tio°d liet leggen: Maar vreezende voor
velgen in een land, alwaar bezwaarlyk recht aan een
fcbié° e''n® ver'eend wordvlugte hy op een Franfcb
•jt en is daar mede direft 'na Marfeille vertrokken. De
d' 's nogthans van zyn bekomen wonden geneezen,en
te 'er geen navorfchingen gedaan zynfchynd hy niet
Weetenwie hem gekwetst beeft.
Apei-s, iïcn \jj January. Men ziet," hier, een
bf.efA dE1'S' den -
la"gs', aa°r een voornaam Heer, in Spanjen reizende, on
voJJrpJamin Zekeren Hertog alhiergefchreevenwegens de
Eange/et-r) r l'eer Olivades, in dat Koningryk
is gevanap' n wien WY die door de Inquifitie aldaar
Coiirom- iv? gen°menhet een en ander, breeder, in de
3 dezes jaars onder dit Articulgemeld heb-
Den zesden dag na myn vertrek van Madrid (zegd hy)
'Va®en wy in het geweezen kleine Koningryk van Ja'ên
der 4 quartieren van de Provintie Andaluften. Dit is
j? Plaatsdaar ik gewenscht had door u verzeld te zyn.
0 11 ®oen om 'er te komen, een zeer hoog gebergte
r reizen, 'twelk het hoog gedeelte van Caftilien van
leed^2 VSU ^n^aM'en affcheid. Het is nu 10 jaaren ge-
enc'at deze geheele ketting van gebergtenen meer
was 'min vlak Iand in den omtrek, een woestyne
plaats vnn nc''ste,en en doorneneen akelige fcbuil-
dien wp en moordenaars, die 'er nestelden, en
van pP VOor rciziSei's zeer gevaarlyk maakten. Een man
Uit he" tVèrl?.even aftand, Don Paulus Olivadesgenaamd,
heeft ,1- K°mn§ryk Peruin Zuid-Americageboortig
tile. üle wildernis, in den aangenaamften oorddie men
Eur °°§en aanlchouwen kan hervormd. Na dat hy in
ten gekomen washeeft hy in de voornaamfte gedeel-
geianj at vveerelddeelinzonderheid in FrankrykEn-
heeft hy?Iloltar'^Sereisden in Spanjen wedergekeerd,
legd 0,, kundigheden en gvoote febatten te koste ge
ile Sicrr 200 aanmerklyke uicgedrektheid landsais
^rs daar' ore"a is» te bevolken, en de nieuwe inwoon-
ter, tol? selukkig te maaken. By den Eerften-Minis-
Va\i j ,.'s J*r'maidibekend en bemind, verwierf hy
Voorn511 ng jie eigendom (dier ftreek, en bragt zyn
mt-cmen ter uitvoer. Het gelukte hem zoo weldat
dit
Woeste landfehapheden, alles vertoondwat de natuur.
öiingd.e kunst geholpen, kan opleveren. Onder de befcher-
huiso- ^egeering lokte hy derwaards meer dan 10,000
fond eZlilnen200 uit Frankryk, als Vlaanderen en Duitsch-
Voor'za een 'ecter eenige morgen land te bebouwen,
bouWma leder hoef met een wel getimmerd huisen ieder
kuisraad'1 'nC- 'iet noodige bouwgereedfehap, graan en
k°stenCver'chietende de kroon de daar toe noodige on-
heffend' en de Panters voor 10 jaaren van alle lasten ont
Zy jw' Pe hier een korte befcliryving dezer Colonie
is" v-jié Zig uit meer clan 100 mylen in den omtrek, en
grooten u een emde toc 'iet andci' doorfiieeden door een
tUsfchen en"weS» aan weerzyden met boomen beplant,
gebouvv-téV£1!<e men' om de 3 of 400 fchreden de nieuw-
hiy]en VjS. "Zen der bouwlieden ziet. Om de 4, of 5
en goedé0!, ïen een aart'g Dorpje, voorzien met een kerk
eroerg voor Reizigersiets'c geen men elders
in Spatijen vrugteloos zoeken zou. Hier en daar zyn ook:
eenige lusthoven. Dus komt men door een landflreekdie
het oog door een keurige verfcheidenheid van behaaglyke
voorwerpen vermaakt, tot het middelpunt, alwaar de hoofd
plaats der volkplanting gebouwd is. Zy is na den tans re
geerenden Koning Carolina genaamden binnen haar jnuu-
ren heeft de Heer Olivades, als Dircfteur-Gcneraalzynt
verblyf gevestigd. De Stad is een der aangenaamftedie
men zien kan zy heeft 8 poortenen haar ftraaten zyn, op
de HoUandfche wys, met boomen beplant, die in eeu
heet land, als Spanjen, een ongemeene verkwikkingdoor
haar fchaduw, geeven. Men teld 'er heden 7, of 8000
zielen. Uit deze plaats komendeen dezelfde grooten weg;
volgende, vind men, als vooren, lusthoven, landhoeven
en Dorpentot dat men aan een tweede Stad komtChar-
lotta genaamd, gelyk aan de voorigedog kleiner, ver
mits het getal der Inwoonders maar op 3 4000 word ge
rekend. Eindelyk, na nog anderhalven dag reizens, vincfc
men een derde Stadde kleinfle der 3Louijiana gehee-
ten. Hoe zeer deze volkplanting meest uit vreemdelingen
beflaat, is ze egter binnen weinig jaaren fterk aangegroeid*
dooreen menigte gebooren Spanjaards, die'erzig, 'tzyr
in de Stedenof op 't platte landhebben neder gezet»
Vrugteloos zou men, misfehien, geheel Europa doorkruis-
fenom een nieuw bevolkte fireek te vindenzoo volk-
ryk, zoo wel geregeld, en binnen zoo een korten tyd toc
volkomenheid gebragt. Overal ontmoet men'er een werk
zaamheid eenvoudigheid en welgemanierde vrymoe
digheid die Spanjaards zelden hebben, en die voor eet*
reiziger dus te aangenaamer is, dewyl zyn oog, door dej
dorheid der overige gedeelten van dat Ryk, is vermoeid
gelyk zyn geestdoor de vadzigheid en hoogmoed der In
woonders niet dan verdrietende denkbeelden heeft onder
vonden, enz.
Stok 11 olm, den 16. January. Men (preektveel vat*
deze Stads uitgaaven op een beteren voet te brengen, et*
veel onnoodige onkosten te beipaaren. Alle Staats Colle-
gien zullen hun gevoelens op dit ftuk aan den Koning:
moeten geveneenige hebben zulks reeds gedaan.
K 0 p p en h a g En den 20. January. Te Elfeneur zyn.
in tvoorleeden Jaar, gebooren i2ï kinderen, geftorven 158
perzoonenen getrouwd 37 paaren.
WArscüau, den 22. january, Zederd het fluitem
der overeenkomst, van den 22 Augustus van het voorlee-
den jaartusfen zyn Pruisfifcbe Majefteic en den Koning*
nevens de Republyk van Poolen, had men ziggevleiddac
alle verfchillen tusfehen beide die Mogendheden, en alle
redenen van klagten zouden ophouden: Maar de verrepan-
de verongelykingenwaar over de ingezetene der landen^
welke, ingevolge van die overeenkomst, aan de republyk:
moeten te rug gegeeven wordenby aanhoudendheid zig;
beklaagenen eenige andere inbreuken tegen de voorwaar
den van dat verdraghebben de republyk genoodzaakt, om.
door den Groot-Kancelier Mlodziejo-josktals prefidentvati
het Departement der buitenlandfche zaaken, aan den Hr.
BlancbotRefident zyner Pruisfifcbe Majefteiteen Nota,,
of Memorie te doen overgeevengedagteekend den 7 De
cember 1776., om herjlel van de daar in gemelde Grieven
te erlangen en een tweedevan den 8 Decemberaanr
den Baron Rewiczky, buitengewoon Afgezant van 't Hof
van PPeenen om de bemiddeling hunner Keizerlyke en Ko-
ninglyke Majejleitentot bekooming van zoodanige ge
noegdoening, te verzoeken. Beide die (lukken zyn zeec
aaomerklyk, zoo uit hoofde van het onderwerp, als de be
woordingen. 't Eerde luid als volgd.
De zorgvuldigheid, met welke de Koningen Republyk
van Poolen al de verbintenisfen vervuld hebbenwelke des
omftandigheden hen met zyn Majefteit den Koning vare
Pruis/en hadden doen aangaangaf reden, om van haar zyde
een wederkeerige gelykheid van handelwys te verhoopen
overeenkomflig de zoo dikmaals herhaalde verzekeringen zy
ner Pruisfifcbe Majt. gundige inzigten voor de Republyk. Dog
het verhaal van 't gebeurde geduurende degrensfeheiding, aan
welke men tegenwoordig, voor de grenzen der beide Staa-
ten, arbeid laat geen twyffel overig, dat die geene, welke
daar toe van wegen zyn Majefteit den Koning van Pruisfeti
gelast zyn, de ordres, die hen zekerlyk gegeeven zyn,
hebben te buiten gegaan. De wys, waar op men handeld,
en de nadeelige gevolgendie voor de Republyk fpruitea
