G
Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhoilandsche en Zeeuwsche Eilanden
Dr H. COLIJN
WOENSDAG 26 MEI
No. 1 van LIJST
ms
A.R. Hulp-Centrale voor
Goedereede en Overflakkee
AE\ 1937
WOENSDAG 26 MEI 1937
52E JAARGANG Nö.'4899
IN HOC SIGNO VINCES
Met grooten aandrang ver
zoeken wij onzen lezers op
hun stem uit te brengen op
Op deze wijze zal het best elke aanslag op de
in het verleden verkregen vrijheden worden
weerstaan, en kan voortgebouwd worden op
de Christelijke grondslagen van ons volksleven
R. V. Maat)'
m, uitmakend
der, ltad. See-
R. V. Maat)
ikend tafel 34
Sectie C no.
R. V. Maat)
akend tafel 9
Secttie B no.
erfst 1937 en
tie, die na 18
ten kantore
te Dirksland.
r. Augustin te
'STA. 's-Gra-
LAJNTS, Dirks-
I
gtiout. 6 Ui
ran Ouddorp
lidmaten en
iienst. 6 u.
Haringvliet
Asch, van
ius
Ds Polhuija
)s van AscB
d. de Kleery
-eesdienst
nam. Ds
n 's avonds
nst
Leeedienst
ïam. 2 u IL
st
:enst
9.30 u. en
1
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en Z A 1 ERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 0.90 bij
vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling 8.50 per jaar.
AFZONI)ERI.IlKE NUMMERS 5 CENT.
Uitgave NV. DRUKKhKll EN U11'GEVER1| v.h. W. BOEKHOVEN
6 ZONEN. SOMMELSDI|K Tel. Lnterc. No. 202 Postbus No. 2.
Alle stukken voor de Redactie bestemd. Advertentiën en verdere
AHmin'-.'ratie franco 'rv re zenden aan de Uitgevers.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 8 uur.
Advertentiën 20 cent, Reclames 40 cent. Boekaankondiging 10 cent per
regel. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen I.per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte.
LAATSTE WOORD
Ons laatste woord voor de stemming kan
kort zijn, de tijd die ons nog rest is ook
zeer kort. Want morgen is de dag waarop
het geheele Nederlandsche volk zijn stem
uitbrengt en daarmee uitspreekt en een ge
tuigenis aflegt in welke zin het wenscht
dat ons land in de komende vier jaar ge
regeerd zal worden.
Dat stemmen is een daad welke voor
hem die recht tegenover zijn God staat een
geloofsdaad is.
Voor een Calvinist is het een vanzelfheid
dat "hij opkomt voor de eere Gods op het
Staatkundig terrein. Bij hem is geen schei
ding of verwaarloozing van de verschillen
de levensterreinen, maar hij ziet ze als één
geheel, waarvoor God Zijn ordinantiën
schonk.
Wel is er onderscheiding, doch voor het
gansche leven gaf God Zijn ordinantiën, er
is niet één enkel terrein dat wij daaraan
moj;en onttrekken.
Daarom voelt een A.R. liet als een roe
ping Gods, om te ijveren voor de doorwer
king der Calvinistische beginselen. Trots
allen tegenstand weet hij, dat een heilig
moeten hem beheerscht en begeestert» zoo
dat hij bij het vermeerderen van den tegen
stand ook zijn arbeid cn werkzaamheid
vergroot.
Een goed Calvinist laat zich nooit ont
moedigen, doch werkt door aan de verbrei
ding van Gods Koninkrijk op alle terrein
des levens.
Zoo zien wij ook doze stemming weer als
een getuigenis welke ons volk uitspreekt,
waarop de calvinistische beginselen vat ge
kregen hebben, maar waar nu van verschil
lende zijden getracht wordt die gezegende
invloed te neutraliseeren.
Van Communist en Fascist tot S.G.P.
maakt men zich op den invloed van die be
ginselen te beknotten of. zoo aan banden
te leggen, dat de vrije ontplooiing daarvan
in ons volksleven ernstig gevaar dreigt Ie
loopen.
Het A,R. beginsel komt op voor vrijheid
van godsdienst, vrijheid van consciëntie,
opdat mede daardoor Gezag en Vrijheid
zich vrij zullen kunnen handhaven. Want
juist deze twee pijlers waarop ons volks
leven rust, loopen ernstig gevaar.
Gezag zonder vrijheid brengt ons de dic
tatuur, vrijheid zonder gezag brengt de
chaos.
In de goede verhouding moeten beide
betracht en beoefend worden.
Deze kostelijke goederen zijn ernstig in
gevaar, daarom moeten wij met al de
kracht waarover God ons doet beschikken
zoo arbeiden dat het hechte fundament on
zer staatsorde niet verbroken maar veeleer
verstevigd worde.
Er moet onzerzijds gedaan worden wat
mogelijk is, om ons stemmenaantal zoo
hoog mogelijk op te voeren.
Ieder lid der Kiesvereeniging zij nu ook
een ijverig propagandist.
Het zou zonde zijn en een grove ver
waarloozing van onze roeping en plicht zoo
wij één middel verzuimden. Om in deze
dagen ons schoon Antirevolutionair begin
sel uit te dragen moet voor ons een eer zijn.
V ant besef het toch goed, de gezegende
werking van een Regeering-Colijn kan al
leen behouden blijven voor ons Vaderland
zoo wij er ons ook met al onze macht aan
geven.
Het gaat en om. ons A.R. beginsel te
plaatsen in het volle centrum van het leven
van ons volk. Daaraan mee te mogen ar
beiden moet ons een behoefte des harten
zijn.
Het gaat om het behoud van de hoogste
en kostelijkste goederen welke wij bezit.ou.
Het gaat er om, om Gods Naam uit te
roepen op liet Staatkundig terrein van ons
Vaderland
Een zeer dringend beroep doen wij op II
allen, om in groote getrouwheid, biddan-1
en werkend deze stembus te strijden met al
de kracht waarover wij beschikken
God geve ons daartoe allen getrouwheid
en genade.
In memoriam
In den ouderdom van 72 jaar is Woens
dagmiddag te Sommelsdijk overleden de
hoer L. Pen
De heer Pen werd 30 April 1865 te Mun-
nikebunen (Friesland) geboren.
Hij begon zijn loopbaan als onderwijzer te
Ilocrenveen, werd daarna benoemd als lsto
onderwijzer te Nieuwe Tonge en in 1900 in
gelijke betrekking te Sommelsdijk, terwijl
hij intuesohen te Wagieningen de Acte Land
bouwkunde L.O. behaalde
Jarenlang was hij Secretaris van de Com
missie tot wering van Schoolverzuim.
Hij gaif les in die Natuurkunde in de Rijks
Normaal School te Middelbands. Het was
zijn trots, dat van de vele camdidaten voor
het onderwijzersexamen, die in zijn vak
..Kennis der Natuur" geëxamineerd wer
den, slechts één camdidaat een onvoldoende
behaalde.
Voorts was hij Leeraar aan de Ambachts
school en Hoofdactecursus. Hij gaf les aan
diverse Land- en Tuinbouw cursussen, die
onder zijn leiding werden gehouden.
Ook maar het verecniginigslevien ging zijn
belangstelling uit.
Hij behoorde tot de onri-chters van de
Vereoniging Centrale Proeftuin, waarvan hij
vanat 1913. liet jaar der oprichting, her
Secretariaat met groote ambitie heeft waar
genomen
Hij heeft een tijd lanig het Secretariaat
ve zorgd van den Kolenibood „Helpt Eikan
der"
Ged'unendie de mobilisatie was hij Secre
taris van de Landbouwcomimissie, die ten
gevolge van die tijdsomstandigheden in het
leven werd geroepen.
Uithoofde van zijn liohaamsgebrek kon hij
de ijesport. niet beoefenien, doch niettegen
staande dat, op de vergaderingen v-an de
ijsclub ontbrak hij bijna mooit.
De onverbiddelijke dood heeft hier een
leven afgesneden, dat als eten voorbeeld mag
worden gesteld van werkzaamheid en
ptlüdht-sbetraclMing. Zijn werk was zijn alles
en niets was hem te veel. Zoowel zij-a vele
leerlingen als de personen, waarmede Irj
uithoofde van zijn werk in on-derwijsinrich
ingen en vereenigintgen in aanraking kwam,
Verkiezingsrede van
Z.Exc. Minister De Wilde
Vrijdagavond waren onze A.R. menschen
van liet eiland opgekomen naar de Geret.
Kerk te Middclharms oni te tiouren naar de
rede van Z. Evc. Min. de Wild e, no. z van
lijst 3. Vrijwel alle piaatsen van liet eiland
w aren vertegenwoordigd.
De vergadering stond onder leiding van
den lieoi J. A. J uiigs ma, voorz. der IIulp
Centrale, die na liet zingen van Psalm 89 7
allereerst dc Kerkcraad der Gerei. Kerk dank
bracht voor liet afstaan van liet kerkge
bouw, de regelings-commissie dankte voor
de voorbereidende werkzaamheden en ver
der ook den organist en anderen voor hun
medewerking.
Na gebed en het lezen van Psalm 46 surak
de voorzitter ongeveer t volgende openings
woord
Excellentie, geachte vergadering.
Van harte heet ik u allen welkom, nu eb
in zoo grooten getale ziit opgekomen.
Excellentie, predikanten, burgemeesters en
wethouders der verschillende gemeenten e.a.
Inzonderheid Z. E. minister de W ilde van
ganscher harte: Welkom op Flakkce
Excoltentie, wij zien in u de getrouwe
handhaver van liet gezag in de algeloopcn
vierjarige periode. Daarvoor danken wij u.
Daardoor bleef er orde in ons dierbaar va
derland, zoodat Kerk, school, gezin en maat
schappij zicli konden ontwikkelen naar do
richtlijnen in Gods Woord gegeven
Kerk, scliool, gezin, ze zijn beschut en be
schermd gebleven door de krachtige gezags-
handhaving van de liooge Overheid, die re
geert hij de gratie Gods.
Daarom hebben we ook den Ileore daar
voor gedankt in het midden der broederen
U is hij ons geen onbekende, van ouds lier.
Uw vaders naam, dien we hier met zeer
groote piëteit noemen, leeft ook nog onder
ons. Wij kunnen uw vader nooit vergoten.
Hij was een der eersten, die Flakkce wees
op de onvergankelijke kracht van liet A.R.
beginsel.
Nog staat mij persoonlijk voor den geest
de landdag ill de oude Zondagsschool
waar uw vader, de lieer Schouten en inr.
Rutgers aanwezig waren
De heer Schouten vergeleek zich toen met
een schildknaap t.o.v. uw vader.
Inmiddels is deze oude A.R. ridder van
zijn post afgelost, doch wij vergeten liem
nooit, evenmin als de heer Warnaar, wiens
naam we ook nu met liefde en eerbied in
ons liart noemen.
De schildknaap van toen zèide n u od de
laatste Deputatenvergadering: „Wij gaan
ten strijde voor het aloude anti-rev, begin
sel". Welnu, wij zeggen het hem na: „Ook
nu gaan wij ten strijde voor liet aloude anti-
rev. beginsel, want zoolang wij nog voetstap
pen willen volgen van een Warnaer en een
De Wilde, zoolang weten wij dat ons begin
sel nog niet is verbleekt, noch iets van zijn
oude kracht heeft verloren.
Ons wenkt nog liet beeld der vaderen
Deze beelden zijn voor ons een symbool van
de hechtheid en onvergankelijkheid van ons
A.R. beginsel. Daarom: wie vroeger op Flak-
kee A.R. was, i s liet ook nu nog. Het kan
niet anders. Alleen deze tijden vragen een
andere toepassing. Het A.R. beginsel is nog
aloud, omdat in dit beginsel is vertolkt de
onderwijzing Gods, in Schrift cn historie
beide. Daarom is ons beginsel ook Chr.
nationaal.
Welaan dan, Excellentie, licht u ons dan
op dezen weg voor met de u gegeven ridder
lijke moed, niet de u eigen sprankelende blij
moedigheid.
We zullen u volgen, ook als u ons naar
onzen leider Leenwijst, ook als u ons wijst
op het gevoerde beleid der Regcering in de
laatste 4 jaar.
Licht ons voor, en zij het u gegeven die
genen onder ons. die niet in den engeren
zin de A.R. beginselen zijn toegedaan, toch
te overtuigen van de juistheid van ons be
ginsel, ook voor dezen tijd èn van de groote
waarden der regeeringsdaden èn van de
juistheid van liet gevoerde Jieleid, opdat ook
diegenen ons hun steun en stem niet zuilen
onthouden op 26 Mei a.s.
Doch voor we ons daartoe opmaken, zullen
we als echte A.R. beginnen met samen de
strijd in te gaan met het strijdlied dat onze
Duitsohe broeders in hun benauwdheid zoo
menigwerf aanlieiien:
Een vaste burcht is onze God.
Een toevlucht voor de Zijnen.
Al dreigt het leed, al drukt het lot.
Hij doet Zijn hulp verschijnen.
De vijand rukt vast aan.
kenden hem als de gemoedelijke, eenvoudi
ge. doch serieuse, knapipe heer Pen.
Hij was de steeds dienstvaardige vraag
baak voor den geheelien Flakkees-Oliien Land
en Tuinbouw.
Hij heeft zijn groote laennie niet voor zicli
zelf gehouden, maar heeft daze, waar zioh
de gelegenheid maar voordeed, aan ande
nen trachten mede te deelien.
Ontelbaar vellen zulten dien beer Pen in
dankbare herinnering blijven terugdenken.
Met opgestoken vaan.
Hij draagt zijn rusting nog,
Van gruwel en bedrog.
Maar zal als kaf verdwijnen.
Hierna was het woord aan Z. Exc. minis
ter de Wilde.
De spr. teekende aan de hand van een
eenvoudig voorbeeld uit liet gezinsleven de
moeilijkheid van liet regeeron. Menigeen
weet zoo goed hoe de kinderen geregeerd en
opgevoed moeten worden, maarzelf heli-
hen zij geen kinderen, m.a.w. zij dragen
geen verantwoording. Ook de regeering van
den Staat is moeilijk, temeer omdat zij die
tot regeeren geroepen zijn, ook met macht
bekleed zijn. Groote verantwoordelijkheid
brengt dat niet zich en gevaar voor machts
misbruik. Daarom is liet zoo goed, dat wij
die regeeren liet niet alleen te zeggen heb
ben. maat' er dc volksvertegenwoordiging is,
die waakt tegen machtsmisbruik. Dat is ons
een voorrecht boven vele andere landen.
Volgende week kan ons volk heslissen hoe
het geregeerd wenscht te worden en aan de
hand van dezen uitslag door het volk op
rechtmatige wijze tot uiting gebracht zal de
Koningin de vorming van een Kabinet aan
een kabinetsformateur opdragen.
Spr. releveert de geringe belangstelling
die er vroeger bestond voor het huiten
landsch gebeuren, maar dat is nu gewijzigd.
In de eerste plaats Ietten wij in de krant op
wat in liet buitenland, in Spanje en Rusland
geschiedt. In Rusland is voor 21) jaar een
groote revolutie ontstaan, waaruit door revo
lutie de sovjet gegroeid is, die een haard
van revolutie is voor de geheele beschaafds
wereld. In andere landen is de dictatuur
ontstaan en heeft één persoon alle macht
in handen. Ons volk ziet deze dingen en be
grijpt voor het grootste deel dat dit ook hier
kan dreigen, dat ook onze vrijheid bedreigd
wordt. Binnen de perken der wet heeft ieder
een nog dc vrijheid te spreken, dc regeering
te loven of te laken.
Groote moeilijkheden zijn er in het buiten
land, maar niet minder in het binnenland
De economische toestand is nog zorgelijk, al
zijn er tal van lichtpunten. Nog tal van
vverkloozcn stellen groote eischcn aan de pu
blieko kassen. Spr. vergelijkt den minister
van Financiën bij een huismoeder, die de
beschikking had ovej- een vrij goed inkomen
waarvan ze net rond kan komen en die dan
on eenmaal hoort dat haar inkomsten tot
de helft of nog lager gereduceerd worden,
terwijl haar uitgaven gelijk blijven en zelfs
nog slijgem Eenerzijds daling der inkom
sten. anderzijds stijging der uitgaven. Aller
lei bedrijfstakken moesten gesteund worden,
alleen de landbouw vorderde al pl.m. 200
millioen steun. Een steun, die noodig was
om deze voorname bedrijfstak voor nlge-
heele ineenstorting Ie behoeden. Onbillijk is
het al de moeilijkheden in den landbouw
aan de regeering te vviiten. Als vvii alleen
ui nar eens letten op de sterk verminderde
evnorl. Duitsohland, vroeger een onzer beste
afnemers, waardoor het Wcstland tot bloei
is gekomen, is sterk verarmd en neemt niet
meer af tot prijzen die looneud zijn. Ver
geleken met het buitenland maakt ons land
nog een goed figuur. Zeer te betreuren is t
dat partijen, die zelf geen verantwoordelijk
heid te dragen hebben, gebruik maken van
deze economische depressie, om ontevreden
heid te kweeken. Het staatsbestel rust op
uvee zuilen: gezag en vrijheid en geen be
ginsel is méér in staat tot handhaving hier
van dan het A.R. beginsel. Niet omdat de
anti-revolutionairen zulke beste menschen
zijn en zoo knap zijn, neen, het program
waarnaar zij werken, dat nu reeds ongeveer
60 jaar oud is, is hierom zoo goed omdat het
gebaseerd is op Gods oord. Alles gaat hijyr
voorbij, maar liet Woord Gods staat in
eeuwigheid en wij anti-revolutionairen stel
len ons op dit blijvend standpunt.
Gezag en vrij heid.
Weest uw overheden onderdanig. Alle ge
zag is van God, geen macht of zij is van God
gegeven en daarom hebben wij de overheid
onderdanig te zijn. De overheid bestaat uit
menschen. uit zondige menschen en regeert
over zondige menschen, maar die zelf weer
gezag uitoefenen over hun gezinnen, een ge
zag niet afkomstig van de regeering maar
een gezag hij de gratie Gods. Op dit terrein
zijn rechten en vrijheden der burgers, die de
overheid niet mag aantasten.
Dat minister Colijn zooveel belangstelling
geniet is niet alleen omdat hij een groot
Staatsman is. maar omdat ons volk beseft
dat er vastheid moet zijn, een vastheid steu
nend op de A.R. beginselen.
Op het oogenblik heeft de A.R. partij 14
zetels en dat beteckent dat er nog 86 ande
ren zijn. Als A.R. kunnen wij ook nooit de
meerderheid behalen en zullen vvii daarom
genoodzaakt zijn samenwerking te zoeken,
want het land moet toch geregeerd worden.
Ook de regeering is een instelling Gods. Als
de overheid wegviel, zou het een hel op
aarde zijn. Wij mogen niet meedoen met die
menschen die zeggen dat wij ons niet met
de politiek hebben te bemoeien. God eischt
het van ons en geeft ons Zijn Woord, om er
onze richtlijnen en ibeginseJen uit te putten.
Spr. bespreekt dan het optreden van het
kabinet-Colijn, dat voor een zware taak ge
steld werd, nl. herstel der finantiën. Er was
oen jaarlijksch tekort van 190 mill, gulden,
liet vorig kabinet beschikte nog over een
spaarpot, over liet Leeningsfomis met pl.m.
2U0 millioen. Nu was liet gemakkelijk ge
weest gewoon door te gaan en dat zou de
eerste maanden applaus verwekt liehhen.
Ook kun de regeering gaan lecnen, er was
nog crediet en dan na 4 jaar altreden met
een toegenomen staatsschuld van pl.m. 800
millioen en de oplossing laten aan de op
volgers.
Maar spr. las voor eenigeij tijd in „Het
Volk' „Wat je van Colijn mug zeggen: liii
is eerlijk" en dit brengt mede dat de waar
heid onder de oogen uordl gezien en maat
regelen beraamd worden.
Ten opzichte van de devaluatie van den
gulden heelt de regeering tot het einde toe
stand gehouden, tot eindelijk de beide laat
ste landen in Europa ook overstag gingen.
Hot was een moeilijk moment maar geen en
kel ander volk heelt zoo geruischloos de
devaluatie gedragen, liet heeft hier plaats
gehad zonder dat de speculatie er zich mees
ter van kon maken.
Ten opzichte van de werkloosheid is ge
daan wat redelijk mogelijk is. Door het
Werkfonds is werk verschaft aan duizenden
handen. Op sociaal gebied staat de wetge
ving nog volkomen overeind. Hun die recht
liebl/en op weezen-, weduwen-, ouderdoms-
of invaliditeitspensioen, is dit recht nog ge
waarborgd.
De vrijheid van het onderwijs is gehand
haafd. Orde en rust lieorscht in het geheele
land. Een voorrecht als wij zien*op de toe
stand in Spanje. Toen daar de revolutie
kwam en de republiek uitgeroepen werd
juichte de socialistische pers dat het nu
goed zou worden, maar hoe is het geworden'!
In Frankrijk mot zijn volksfrontregeering
vindt men de „sit down "-stakingen, het be
gin van liet naderend einde. Zoo is het ook
in Italië gegaan Dan zijn er nog de landen,
waar orde en rust heersrhen omdat men er
zijn mond niet open mag doen, waar geen
critiek uitgeoefend mag worden
Spr. bespreekt dan do S.D.A.P., waarvan
spr. niet kan ontkennen dat er een kente
ring is gekomen. Tot voor enkele jaren ston.
den zij nog op het republikeinsche stand
punt en werd liet Koningschap verworpen,
maar Duitschland werd een nat.-socialisti-
sclie republiek en dc socialisten zijn er weg
gevaagd. Nu is er nog een republiek met een
president en rijkskanselier maar de demo
cratie is verdwenen. Alle democratische lan
den staan thans onder een koning. Door
kracht der feiten is ook de S.D.A.P. tot de
erkenning gekomen dat het nog niet zoo
slecht is onder onze Koningin. Zij zijn reeds
zoover dat zij een ridderorde durven aan
vaarden. Wat een verandering in slechts
enkele jaren. Het A.R. beginsel is nu IX) ja
ren oud: klein begonnen, oorlog en crisis
meegemaakt, maar het program staat nog.
De S.D.A.P. heeft nu ook een andore mee
ning over de landsverdediging, want zij
heelt ingezien dat hier nog iets te verdedi
gen is. In Duitsohland waren de socialisten
aan het bewind en leverden ministers en nu
is alles weg. Alharda bracht hulde aan de
geloofshelden in de Evangelische en Katho
lieke Kerk, die zicli durfden te verzetten te
gen de overheersching door den Staat, maar
hij kon niet spreken over de „socialistische
helden". Waarschijnlijk is daarom de S D.
A.P. zoo bang voor Mussert, want zij zullen
vreeen, dat als die aan liet bewind komt er
over 6 jaar ook hier geen socialisten meer
zijn. Zij Degeeren nu ook mee te regeeren
maar spr. zou het betreuren, niet omdat er
geen knappe menschen onder zijn, maar het
beginsel is en blijft revolutionair
De regeering heeft steeds de meeste moei
te gehad met de gemeenten die overwegend
socialistisch waren. In Rotterdam liep alles
vast. Er wordt steeds gesproken over een
vlotte leeningspolitiek, maar daar waren ze
zoo ver, dat er geen crediet meer was. Nu
na bezuiniging, waardoor niemand schade
heelt geleden, is liet crediet weer terugge
keerd en kunnen zij hun verkregen voor
schotten terug betalen.
Hun Plan van den Arbeid wordt nu ten
tooneele gevoerd. Ook Frankrijk had zoo'n
plan, maar minister Blurn moest al een
pauze aankondigen omdat zij niet verder
kunnen. Voor 4 jaar was er liet socialisatie-
rapport, dat opgeborgen werd na de verkie
zingen en zoo zal het ook gaan met dit Plan.
Economisch is het niet uit te voeren. Gesteld
dat er geld voor beschikbaar is, moet er toch
jaarlijks 40 millioen rente en aflossing be
taald worden, want spr. neemt aan dat niet
geleend zal worden met de bedoeling niet
terug te betalen.
Ook de N.S.B. is een groot gevaar voor ons
volk. Deze wil alle partijen afschaffen er
heeft zelf gezegd alle stembussen op de vaalt
te zullen deponeeren. Het leiders-principe is
voor ons onaanvaardbaar. Wij willen wel
leiders, maar wij willen ze zelf kiezen, geen
leider als in het N.S.B.-systeem, die zichzelf
opwerpt en die geen verantwoordelijkheid
draagt. Als minister is spr. gebonden aan de
Grondwet en verantwoording schuldig aan
de Koningin, terwijl de Staten-Generaal
hem tot de orde kunnen roepen of zijn be
grooting afstemmen.
Zoo oefent het volk een gezonde invloed
uit. In het buitenland, dat trouwens een heel
andere geschiedenis heeft, beslist de Fuhrer,
en daarmee is alles uit. Het buitenland is
ons een baken, ons ter waarschuwing. Het
leidersprincipe brengt mede gelijkschake
ling, zoodat gij uw beginsel niet uit kunt
leven. Hier te lande vindt men verschillende
kerkformaties, in Duitschland slechts één,
één scliool, één organisatie, één jongeren
actie. ilet buitenland moet di.t zelf weten,
maar wij kunnen er onze conclusie uit trek.
ken. Hun sirijdmetliode gaat alle perken te
buiten; critiek is geoorloold, maar zooals zij
Golijn voorstellen als een algeieefde grijs
aard lijkt nergens op. Gij, zegt spr., leest in
uw kranten vaji alle vergaderingen waar de
min.-president spreekt, maar gij weet nog
niet halt wat hij daarnaast doet, zooals wij
dat weten die dagelijks met hem verkeeren.
Een veeg teeken voor een partij, die zijn te
genstanders zoo bestrijdt. Aan de vruchten
zult gij den l.oom kennen, maar daarop af
gaand concludeeren wij dal liet een slechte
boom is.
at betreft de Christelijk-Protestantsche
partijen, spr. heeft getracht aan te toonen de
lioogst ernstige omstandigheden waarin ons
land verkeert. Ligt liet dan niet voor de
hand, schouder aan schouder te staan. Jam
mer genoeg is er de neigiug tot versplinte
ring. Ook die vrijheid bestaat, maar er mag
geen misbruik van gemaakt worden. Hier.
door gaat alle invloed van het Christelijk-
Protestantsch volksdeel teloor.
Zoo is liet ook v roeger geweest en het is
de groote verdienste van Groen van Prinste-
rer, Lohman en Kuyper liet Chr. volk te
hebben vereenigd. Alles tezaam maakt liet
4 deel der bevolking uit, maar is er een
land waar liet Christelijk lieginsel zooveel
invloed op de landsregeering heeft? Elke
verdere scheiding leidt tot verzwakking.
Men spreekt van Roomseh gevaar, maar de
eigen verdeeldheid is oorzaak. De C.H. en
A.R. tellen nu 24 zetels: wat meer kracht
zou er van uitgaan als het één partij was.
Juist die partijen die zeggen op te komen
regen Iloomsche overheersching bevorderen
dat gevaar door hun splitsing. God roept
ons tot strijden schouder aan schouder. De
-S.G.P. ondermijnt dc kracht van C.H. en
A.R. en geen enkele positieve invloed gaat
cr van uit. Ook de C.N.A. beoogt de eenheid,
maar is ondertussohen weer een nieuwe
partij. Niet genoeg kunnen wij aandringen
op eenheid, wat nog niet altijd bedoelt het
eens te zijn. Er kunnen toch discussies zijn
in ouderlingen kring, om de geschilpunten
in overleg op te lossen. De C.D.U. heeft het
gemakkelijk. Deze kan alles vragen, er is
toch geen kans dat zij aan liet bewind ko
men en gevoel voor verantwoordelijkheid is
niet aanwezig.
De S.G.P. maakt gebruik van de ontevre
denheid over de steunmaatregelen en klaagt
over het leger van ambtenaren, maar zoo
lang niet alle menschen eerlijk zijn blijft
controle noodig. Er zijn onnatuurlijke han
den, maar die moeten als het kan met des
kundige hand worden losgemaakt.
Meer dan ooit is er thans behoefte aan
mannen van beginsel. Het gaat om hoog»
belangen, om het voortgaand economisch
herstel, en bovenal om de twee pijlers van
ons volksbestaan, gezag en vrijheid. Staan
wij dan allen eendrachtelijk pal voor deze
beginselen.
De voorz., de heer Jongsma, dankte den
spreker voor zijn mooie en rustige uiteen
zetting, die allen overtuigd zal hebben dat
het antwoord op de vraag: „Wie zal het
zijn?", op 26 Mei a.s. niet anders kan zijn
dan: Dr. Colijn, lijstaanvoerder van lijst 3.
Nadat Z. Exc de vergadering met dank
zegging gesloten had, werd door den orga
nist het Wilhelmus gespeeld, dat staande
werd meegezongen.
Het was een goede ure en velen zullen ge
sterkt in hun A.R. overtuiging huiswaarts
gegaan zijn.
Steunvergoeding
erwten en veldboonen
De Nederl. Akkerbouwcentrale maakt be
kend, dat de steunvergOc-diiag voor groene
erwten, gedenatureerd in het tijdvak van 18
Mei 1937 tot en met 22 Mei 1937 zal bedra
gien: voor kwaliteitsklasse A f 3.15; voor
idem B 2.65. voor idem C 2.15 alles por
106 kg.
Voor groene erwten van de laagste klasse
en voor andere erwten, in hetzelfde tijdvak
gedenatureerd, bedraagt de steunvergoe-
ding f 1.65 per 100 kg.
De steunvergoedi rag voor veldboonen,
welke blijkens de dateering van het dorsch-
briefje in genoemd tijdvak zijn gedorscht, is
vastgesteld op f 1 per 100 kg.
BOERDERIJ AFGEBRAND
Zondagmiddag omstreeks hall vier is de
groote boerderij van den landbouwer
Berkvens in het gehucht Diesdonk. on
der de gemeente Asten (NBr.) totaal af
gebrand. De levende have en het grootste
deel van den inboedel konden worden ge
red. De brand is waarschijnlijk ontstaan
doordat kinderen met vuur hebben ge
speeld. Verzekering dekt de schade. Het was
juist vier jaar geleden, dat op dezelfde plek
de vorige boerderij van B. afbrandde
LASTIGE MUGGEN
Bij de werkzaamheden aan de tramhaan
en den vijver in het Boschplan teAmster-
dam zijn vele arbeiders gestoken door mug
gen, die daar in grooten getale rondzwer
men. Deze plaag is zoo erg, dat het werk
haast onmogelijk wordt. Men is er nog niet
in geslaagd te ontdekken, met welke soort
muggen men hier te doen heeft, doch de be
ien va.n deze insecten zijn zeer venijnig.
