Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden
IN HOC SIGNO VINCES
Brandwonden
zaterdag 21 november 1936
51e jaargang n°. 4350
gerestaureerd
kerkorgel
Gemeenteraad van
ooltgensplaat
gemeenteraad van
dirksland
Pu rol er op
Purogeneest
Ue2e t.ourant verschijnt eiken WOkNbUAG en Z A 1 t R L) A G.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 0.90 bij
vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling 8.50 per (aar
AFZONDERI 1|KE NUMMERS 5 CENT.
Uitgave N V DRUKKERIJ EN UliL.EV.hRlJ v.h. W. BOEKHOVEN
6 ZONEN. SOMMELSU1IK - TeL lnterc. No. 202 - Postbus No. 2.
Alle stukken voor de Redactie bestemd Advertentiën en verdere
Administratie Iranco toe te renden aan de Uitgevers.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 8 uur.
Advertentiën 20 cent. Reclames 40 cent. Boekaankondiging 10 cent per
regel, üienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte.
Algemeene vergadering der Hulpcen
trale D.V. Woensdag 25 November des
nam. 4 uur in Rehoboth te Middelharnis.
Agenda:
1. Opening.
2. Notulen.
3. Propaganda.
4. Onderwerp: Wat zal de toekomst
ons brengen. Inleider Weled. Heer
I- v. d. Waal.
5. Rondvraag en sluiting.
Trouwe opkomst van al de Kiesver-
eenigingen is zeer gewenscht.
Deze vergadering is de inzet voor de
verkiezing, verschillende voorzieningen
zullen getroffen moeten worden.
De Secretaris,
J. H. DIJKERS.
Sommelsdijk, 18 November 1936.
DE WARE DEMOCRATIE
Tegenwoordig is de politieke constellatie
zoo, dat partijen welke vroeger do vijand
der democratie waren, zich thans daarop
beroepen en zich daaraan trachten vast te
klemmen. Mag men hen gelooven dan gaat
de politieke strijd nu enkel en alleen om
het behoud der democratie, waarvan zij do
ware vertegenwoordigers zijn.
Sociaal-democraten, zelfs Communisten,
werpen zich op als strijders voor dat
schoone ideaal; dat zal wel meer bedoeld
zijn als leuze tegen het Fascisme, waarvan
zij doodsbang zijn; doch hoe het zij., wij
hebben dat wel niet te aanvaarden, doch
met die toestand moeten wij wel rekening
houden.
De woordkeus aanvaarden doen wij ech
ter niet. Want wat is democratie? Dat is
toch geen zinledig begrip, waarmede maai
gesold kan worden naar eigen believen.
Want de democratie welke het Commu
nisme ons brengen zal, brengt ons even
goed de dictatuur. In wezen is die ondej
linge strijd slechts een strijd tusschen
volks- en staatsabsolutisme.
Beiden brengen de volken in een dwang
buis waarin de geheele gezonde ontplooiing
van het leven verstikt.
De ware democratie vinden wij hier in
ons land. Voor haar instandhouding hebben
wij te ijveren. Zij is gegrond op de twee
hechte peilers welke de eeuwen getrotseerd
hebben, n.l. Gezag en Vrijheid, waarin de
juiste verhoudingen tusschen Regeering en
onderdanen in het oog gehouden worden.
Alleen de Anti-revolutionair heeft steeds
gestreden voor de ware democratie welke
haar wortelen diep ingeslagen heeft in ons
volksleven, welke wortelt in onze historie,
die onder Willem van Oranje bevestigd is
en waarvoor onze Vaderen hun beste krach
ten gegeven hebben.
Gezag en Vrijheid zijn de kostelijke goe
deren welke wij mogen bezitten in onder
scheiding van andere landen. Daarom kon
de correspondent van de Times zeggen dat
bij, na alle landen van Europa bezocht te
hebben, het hier een paradijs vond. in ver
gelijking met de andere landen,
Zonder Gezag en Vrijheid is de Democra
tie een zinledig begrip geworden en van
haar kracht beroofd.
Al dat gescherm met democratie is uiterst
verdacht, want in de practijk moeten velen
welke er nu in hun angst voor het Fascis
me zich er op beroepen, er niets van heb
ben, maar huldigen zij het beginsel der
Volkssouvereiniteit.
De ware democratie neemt haar uitgangs
punt in Gods Woord, welke de mensch als
zondaar ziet, doch in menschenwanrde allen
gelijk stelt voor Gods aangezicht en daar
om ook Zijn volstrekte souvereiniteit be
lijdt en verdedigd op elk terrein dep levens.
Die Souvereiniteit Gods is feitelijk het
fundament waarop de twee hechte peilers
Gezag en Vrijheid opgetrokken zijn.
Dat is een trio waarvan er niet één gemist
kan worden. Alleen zoo die in goede ver
houding harmonieeren en samenwerken is
de democratie, de ware democratie gewaai
borgd.
Ingebruikneming in de
Ned. Herv. Kerk van N.-Tonge
Op plechtige wijze is in 'n speciale kerk
dienst het kerkorgel der Ned. Herv. Kerk
ill gebruik genomen..
Ondanks het zeer ongunstige weer was de
kerk geheel bezet. Ook van elders hadden
verschillenden gehoor gegeven aan de Uit
noodiging deze ingebruikneming bij te
wonen. De kerkorganisten uit de omliggen
de plaatsen waren vrijwel allen aanwezig.
Ook burgemeester Sterk en Dr. de Man,
niet verschillende nolabelen der gemeent -
waren aanwezig. De leiding berustte bij Ds
Verkerk, van Oude Tongc, die de bijeen
komst opende met gebed, nadat vooraf de
gemeente gezongen had Ps. 33 2
Ds. Verkerk hield daarna een rede, waar
bij Z.Eerw. als uitgangspunt nam Psalm 130
Het orgel dat onder Israel al bekend was
en genoemd wordt in de Psalmen, was
oorspronkelijk een eenvoudig blaasinstru
ment. Hieruit gegroeid is het instrument ;n
zijn velerlei mogelijkheden, zooals dit i'i
dezen dienst in gebruik genomien zal
worden.
Van groote bet eekenis is het orgel ge
worden bij de beeefening van den gemeen.e
zang. Bij het orgel weergalmen Davids
psalmen, die zoo rijk zijn aan uitdrukking.
De psalmen, die nu ongeveer 3000 jaren
oud zijn en nog gezongen worden in alle
wcrelddoelen.
Men vindt in de psalmen zoowel ver
maningen als vertroostingen, men vindt er
in uitmuntende gebeden voor allerlei staat
en gevallen; bemoediging voor de twijfel
moedigen; psalmen als de kerk verdrukt
wordt of als de ware godsdienst dreigt
Uloor te gaan.
De Kerkvader Ambrosius noemt de psal
men, de raad der bekommerden, het onder
pand des vrodes en do voorraadschuur dor
geestelijke wapenen.
De Kerkvader Augustinus is van oordeel
dat het zingen der psalmen den toorn en do
hartstochten stilt, krakeel en onrust doet
verdwijnen en de vrede herstelt onder die
genen die z,e zingen.
Wie zou iémand voor zijn vijand kunnen
houden, waarmede hij een psalm ter eere
Gods zingt
Do gemeente Nieuwe Tonge heeft zich
eenigen tijd zonder orgel moeten behelpen,
maar hierbij is gebleken dat er in Nieuwe
Tonge nog goede zangers zijn. Het oude
orgel was onbruikbaar geworden. Eiken
Zaterdag moesten in den laatsten tijd door
den organist kleine herstellingen gedaan
worden om het voor Jen Zondagsdienst
weer in orde te hebben. Ook de beruchte
houtworm heeft veel schade gedaan. Er
heeft zich toen op initiatief van den orga
nist een orgelcommissie geformeerd, die
ruim f 600.— bijeen heeft gebracht. Om een
doelmatige herstelling tot stand te brengen
is er bovendien nog een groote som beschik
baar gesteld door vie Kerkvoogdij. Er zijn
nu verschillende verbeteringen aangebracht
Bij het oude waren nog 2 klavieren, nu is
een nieuwe speeltafel ingebouwd. Het bin
nenwerk is geheel verwijderd. Voorheen
vond men verschillende registerknoppen,
die men onder het spelen had te bedienen,
nu zijn er registerkleppcn voor in de plaats
gekomen die aangebracht zijn direct boven
het klavier, waardoor de bediening zeer
vereenvoudigd is, wat natuurlijk aan het
spel ten goede kan komen.
De heer Leeflang, orgelbouwer te Middel
harnis, aan wien de opdracht was ver
strekt, heeft alles grondig nagezien en m
orde gebracht. Het Kerkbestuur heeft nu
goedgevonden in een afzonderlijken dienst
het orgel opnieuw in gebruik te nemen, om
elkeen in de gemeente in de gelegenheid te
stellen te hooren, welke schoone klanken
door het orgel nu worden voortgebrarht.
Dat dan nog velen gedrongen zullen worden
onder begeleiding van dit. orgel van
ganscher harte van hun God te getuigen in
psalmen die lieflijk zijn en het harte tref
fen. Welgelukzalig de mensch die alzoo de
greep van Christus in zijn ziel heeft gevoeld
en een vat wil zijn ter eere van Gods Naam
Na het gezamenlijk zingen van Ps. 150
vers 2 en 3, laat de organist, de heer S.
Ifeyzer, van Nieuwe Tonge, hooren, welke
capaciteiten het orgel heeft Achtereen
volgens hooren wij de volgende stukken:
a. Largo, van G. F. Handel.
b. „Traumerei", van Schumann.
c. „Solvejgslied", van Grieg.
d. „Ascs Tod"', van Grieg.
e. „Letzter Frühling", van Grieg.
f. „Faritaisie over -„Rust mijn ziel uw
God is Koning", van S. Keizer.
Nadat gezamenlijk gezongen is Ps. 89 3
en 65 1, brengt de heer B. W. Schipper Jr
organist te Oud-Beyerland, ten gehoore:
a. „Concerto G-dur", van J. S. Bach.
b. „Andante quasi Allegretto", van J
Schravenzande.
c. „Alle menschen mussen sterben".
d. „Tobe den Herra, den machtigen
König der Ehren",
Wat MiJnhardt maakt it goed
(c. en d. koralen van J. S. Bach)
e „Gedeelten uit Sonate VI (Gebed de.-
Ileeren)Mendelssohn.
f. „Concerto Bes dur", G. F. Handel.
g. „Toccato", L. Boëllmann
Ds. Verkerk brengt dan dank aan allen
die op eenige wijze hebben medegewerkt
aan de herstelling en de totstandkoming
van dit orgel en aan hen die blijk van hun
belangstelling hebben gegeven. Na dank
gebed wordt met Ps. 68 10 de dienst op
gebruikelijke wijze beëindigd. Resumeeren
de kunnen wij de gemeente Nieuwe Tonge
gelukwenschen met haar als weer nieuw
verkregen orgel en den heer Leeflang als
bouwer, met hef resultaat hier verkregen.
De heer Leeflang, die al meerdere orge's
heeft geplaatst, zoowei nieuw, o.a. in de
Geref. Kerk te Middelharnis, als gerestau
roerd, heeft met zijn laatste werkstuk
opnieuw eer ingelegd.
De beide organisten hebben ons laten
hooren de groote waarde, die dit instrti
ment thans weer heeft gekregen.
Hieronder volgen enkele technische go
gi.-vens over het orgel. Het is een pnetima
tiscli orgel met wisïel wind-systeem. De
dispositie is als volgt: Pedaal, sub bas 16"
open bas 8", gedokt bas 8", .koppel p 1
koppel p 2.
Hoofdklavier: Bourbon 16", Prestant S",
Fluit Aravers S", Holpijp 8", Salicionaal
8", Octaaf 4", Octaaf 2", Mixture 34 steil,
Cornet 3 Trompet 8".
Koppels: Hoofdklavier, I super; I II
sub; I II; I -f II super.
Manuaal, dubbelwandige zwelkast.
Quintade-na 8"; Bourdon 8" Gamba 8"
Aeoline 8", Fox celese 8", Fluit harmonique
4" Fluit dolee 4", Noserd 2 2/3", Woud
Fluit 2", Basson Hobo 8". Tremulant.
Het is hiermede het grootste orgel dat
op Flakkee aanwezig is en de bespeling op
Woensdagavond heeft ons doen hooren dal
de heer Leeflang, te Middelharnis op uit
nemende wijze de reslaura'ie ter hand heeft
genomen. Onze gelukwenschen èn aan den
herbouwcr èn aan do gemeente van Nieuwe
Tonge. In ons volgend nummer zullen wij
trachten een foto te plaa sen van het orgel
dat ook uiterlijk een sieraad is voor de ver
rassend mooie kerk van Nieuwe Tongc.
Woensdagmiddag te vier uur kwam de
Raad bijeen onder voorzitterschap van bur
gemeester Donkersloot. Afwezig de heeren
de Vos en Jacobs.
De VOORZITTER opende de vergadering
met gebed, waarna de notulen der laatste
vergadering werden gelezen en onveranderd
vastgesteld.
De VOORZ. deed mededeeling van de na
volgende ingekomen stukken:
Van de gemeente Nieuwe Tonge bericht
dat tot afgevaardigde in de stichting Drink
waterleiding was benoemd de heer P. C.
Tijl.
De goedkeuring van Ged. Staten over de
verlengingsaanvrage voor den ontruimings
termijn van de onbewoonbaar verklaarde
woningen in de Nieuwstraat.
De VOORZ. deelde mede dat 1 gezin in
middels de woning aldaar heeft verlaten
zoodat er nu nog eon bewoond is gebleven.
Deze stukken werden voor kenisgeving
aangenomen.
Een verzoek van me}. A. C. Bakker om
ontslag als onderwijzeres aan de o. 1. school
II met Ingang van 1 Januari a.s., wegens be
noeming te Dinteloord.
B. en W. stellen voor dit gevraagd ontslag
op de meest eervolle wijze te verleenen, on
der dankzegging voor de aan de gemeente
bewezen diensten.
De VOORZ zeide dat het jammer was dat
mej. Bakker wegging, doch anderzijds mo
gen wij haar niet kwalijk nemen dat zij lie
ver te Dinteloord is dan in de Langstraat.
Werd goedgevonden.
Van het Borgstellingsfonds een schrijven
waarbij werd bericht dat ter verkrijging van
de Rijkssubsidie de opzet van het fonds
eenigszins gewijzigd dient te worden. Ver
schillende bepalingen waaraan zal moeten
worden voldaan ter verkrijging van de rijks-
steun zullen overwonnen moeten worden.
Bovendien acht de Regeering dat het fonds
in zijn huidige opzet overgekapitaliseerd zal
zijn en de inkomsten te laag blijven. Dien
tengevolge stelt het bestuur voor het eerste
jaar 10 cent en daarna 3 jaren achtereen
3 cent per inwoner te schenken en geen ren
teloos voorschot te verstrekken zooals oor-
spronkeliik is toegezegd. Hierdoor zal ook
de mogelijkheid om meer steun te verleenen
vergroot worden.
De VOORZITTER zeide dat B. en W. zirh
geen illusies hebben gesteld het renteloos
voorschot ad 20 cent per inwoner nog immer
terug te ontvangen, zoodat het voor de ge
meente vrijwel hetzelfde blijft. Zij stellen
mitsdien voor aan dit verzoek te voldoen.
Alzoo werd besloten
Van K. Pausse was een verzoek ontvangen
om ontslag als schoonkouder van de be
graafplaats. Werd verleend legen 1 Jan a.s.
De VOORZ. stelde namens B. en W. voor
dit werk door de gemeentewerklieden te
laten doen en in deze vacature niet meer te
voorzien. Werd goedgevonden.
Aangeboden werd de begrooting van het
Gasbedrijf voor 1937
Deze zal ter visie liggen voor iedereen en
bezwaren kunnen binnen 14 dagen worden
ingediend
Van de gemeente Oude Tonge was een
voorstel ingekomen tot wijziging van de ver
ordening botr. de keuring van vleeseh.
Deze wijziging hield in een bepaling voor
ten invoer van vleeseh uit andere keurings-
distrirten
De heer VAN KEMPEN merkte op dat hel
herhaalde malen voorkomt dat vee uit nood
geslacht te laat wordt gekeurd, vroeg daar
in een wijziging te brengen.
De VOORZITTER r.al dit onderzoeken en
naar de mogelijkheid streven.
B. en W stelden voor de verordening re
pelende de eischen van benoembaarheid en
bezoldiging van de veldwachters te wijzigen
in verband met het rapitulanlenstclsel. Ook
eierloe werd besloten.
Besloten werd bei postkantoor te verhu
ren aan de niéuwe kantoorhouder van der
Woude a f 2.50 p/ week, voor den tijd van
10 jaren
B. on W. stelden voor een lokaal beschik
baar te' stellen vóór den Ned. BlindenUmd,
tot het houden van een propaganda-avond.
Ook dit werd goedgekeurd.
B. en VV. Stelden voor het onderhoud op
zich te verkrijgen van het Boomgaardpad
van de Domeinen, aangezien dit voor het
verkeer zeer gevaarlijk is. B. en W. zouden
inplaats van het brugje aldaar dan een
dam willen maken. De directeur van de Do
meinen heeft er echter nog enkele bezwaren
de bepalingen bij gemaakt, die B. en W
gaarne nog veranderd zagen. Besloten B. en
W. te machtigen die zaak geregeld te krij
gen.
B. en W. stelden voor de heer A. A.
Baardse te benoemen tot hoofd van de o. 1.
school II. Alzoo werd met algemeene stem
men de tijdelijk benoemde benoemd.
Op voorstel van B en W. werd besloten
ontheffing aan de Kroon te verzoeken voor
de invoering van het capitulantenstelsel.
B. en W. stelden voor aan het Burgerlijk
Armbestuur een kasgeldleening te verstrek
ken van f 4500, waartoe werd besloten
De gemeentebegrooting dienst 1937 werd
gewijzigd met een af- en overschrijving in
zake een inkooppost van een pensioen dat
over dat jaar niet meer betaald behoeft-te
worden.
In de rondvraag vroeg de heer KREEFT
maatregelen to nemen voor een betere be
woning Van het schoolhuis door de (wee ge
zinnen. Spr. zeide vernomen te hebben dat
rie gezinnen zich niet elk vrij naar de slaap
plaatsen kunnen begeven en achtte dit oen
ongcwenschtc toestand.
De VOORZITTER zeide de situatie thans
aldaar niet te kennen doch daarnaar een
onderzoek in te stellen en indien dit zoo ia,
te zullen trachten daaraan spoedigst een
einde te maken.
De heer HOKKE vroeg een betere water
afvoer van de Emmastraat, aangezien het
water bij zware regenval onjler de vloeren
van de huizen dringt.
Ook dit zal ten spoedigste worden onder
zocht en verbeterd.
Dan siuitingi
Openbare vergadering van den Gemeen
teraad van Dirksland, gehouden op Maan
dag 16 November 1936 dos voormiddags te
half elf uur.
De VOORZ., Burgemeester D. J. Visscher.
opent de vergadering met gebed, waarna
de notulen worden gelezen en vastgesteld
Onder de ingekomen stukken en mode
deelingen is niet veel vermeldenswaard;
eenige terugontvangen goedgekeurde raads
besluiten; bericht var, kasopname, mede
deeling bestuurswisseling Wa'erleiding en/.
Voorstel verleenen eervol ontslag aan J
E Weitering als lid van de Commissie van
plaatselijk schoolloezirhit, ingaande heden
Wordt eervol verleend.
Voorstel benoeming leden van de com
missiè \ian plaatselijk schooltoezicht, vaca
'ure C. A. Potter. Aanbeveling no. 1 A'. A
Jansen no. 2 J. Meppelink
De eerste wordt met algemeene stemmen
benoemd.
Vacature J: E. Weitering. Aanbeveling
no. 1 M. Brooshooft; no. 2 A. Hagens Wz
De eerste wordt eveneens met algeme,
stemmen benoemd.
Vacature P. A Duhen. Aanbeveling no. 1
P. A Duhen, no. 2 G. van Markensfeijn.
De heer Duhen wordt benoemd; 2 blanco
stemmen.
Voorstel goedkeuring wijziging begrooting
1936 van de Stichting Drinkwaterleiding
Goeree en Overfiakkee. Dit loopt over den
aankoop Middclduinen ad f 50.000. Wordt
goedgekeurd.
Behandeling balans per 1 Mei 1036 en
Winst- en Verliesrekening 1933—1936 van
de N V. EMGO. Wordt goedgekeurd.
Voors.el vaststelling suppletoir kohier
Hondenbelasting 1930.
Eveneens goedgekeurd.
Voorstel om aap de Kroon ontheffing te
vragen van de verplichting opgelegd in atl
179, tweede lid, der Gemeentewet. (Capitu
lantcnstelscl), Hier.oe wordt besloten.
Voorsiel verleenen vergoeding voor liet
bezoeken van de U.L.O. school te Middel
harnis door kinderen van Mundcrs en
G Bakker.
leder wordt f 10 toegestaan.
Voorstel goedkeuring aan-ulling Begro
ting boekjaar 1936—1937 van de NA. I'MG'
in verband niet de plannen tot stichting
van een eigen kan.oor, bijgebouwen en wo
mug directeur.
Pit wordt door den VOORZ. toegclicht-
Wcth. ROODZANT meent te weten, dal
de villa van Mevrouw Koert voor dit doel
is bekeken en dat voor dit gebouw slechts
f SOOO wordt gev raagd.
Pe VOORZ. antwoordt dat dit wel een
hooger bedrag zal zijn. Bovendien is daar
verbazend veel erfpacht aan. liet is van
alle kanten bekeken, er zou ook veel aan
verbouwd moeten worden.
Mei algemeene stemmen worden do plan
ncn goedgekeurd.
Dan comité-generaal.
Nuts-Volksuniversiteit
Een Volksuniversiteit op ons eiland?
De poging zal gewaagd worden!
Het voorbereidende werk is zoover gevor
derd, dat overgegaan kan worden tot het pu-
bheeeren van de plannen.
Waarschijnlijk zijn heel velen met het be
grip Volksuniversiteit voldoende vertrouwd.
Doch ook met de mogelijkheid, dat enkelen
een toelichting welkom kan zijn, dient reke
ning gehouden te worden, vooral omdat ver
warring met de naam universiteit moge
lijk is.
Een „Universiteit", oen hoogeschool, leidt
op tot de bij uitstek wetenschappelijke vak
ken. vormt de wetenschapsmannen (en
vrouwen).
Dit kan nooit de bedoeling zijn van een
„Volks"-universiteit. Zij wil niet anders dan
algemeene ontwikkeling brengen, een uit
breiding van kennis, die in de eerste plaats
voeren moet tot verdieping van inzicht Zij
wil trachten iets meer te doen begrijpen van
wat ons omringt, van wat er gebeurt, van
„het leven". En omdat het terrein van „bet
leven" zoo heel uitgebreid is, kan ze eigen
lijk alles lot onderwerp van sliidio maken.
Getuigt het dan niet van een beetje zelf
overschatting, op Flakkee een Volksuniver
siteit to stichten? In do groote steden zijn
de inrichtingen gegroeid verre boven elke
verwachting uit. Heeft u wel eens een pro
gramma doorgezien van b.v. Rotterdam Om
jaloerseh op te worden. Dat zoo n bloei mo
gelijk is, bewijst de drang der massa naar
zelfontwikkeling. En zou die drang op Flak
kee ontbreken? Geen denken aan. We zullen
niet kunnen roemen op cursussen die hon
derden, misschien duizenden deelnemers tel
len Dat is ook niet noodig. Maar hier is
voldoende belangstelling en is ook „de drang
der massa naar zelfontw ikkeling" voldoende
uitgegroeid, om behoorlijk bezette leergan-
ge.n mogelijk te maken. Alleen, we zullen op
bescheiden schaal moeten beginnen. Ook
Den Briel en Sliedrecht hebben een Volks-
universiteitl
Gelukkig zegden verschillende heeren hun
medewerking toe. zoodat we reeds met een
programma voor de dag kunnen komen;
Cursus A. Onderwerp: Het geestesleven
der natuurvolken, door Dr. Verseput. Data:
8 en 15 Dec. 1936.
B. Nieuwe letterkunde, door den heer Jan
sen. 30 Nov. 7 en 14 Dec. 1936, 4 en 11 Jan.
1937.
C. Rubber, door Dr. Ramaer.5 en 12 Jan.
1937
D. Sterrekunde, door Dr. C. v. d. Pol. 18
Jan., 25 Febr., 1, 8, 15, 22 Maart 1937.
F.. De Bouw van de materie, door Dr. Bon
ter. 15. 22. 29 Jan, eventueel 10 Febr. 1937.
F. Voorgeschiedenis van de wereldoorlog,
door Dr. Verseput. 9, 16, 23 Febr., 2, 9, 16
Maart 1937.
G. Opvoeders van ons volk ln de 19e eeuw,
door den heer Jansen. 8, 15, 22 Maart, 5, 14
April 1937.
Voor ieder belangstellende zijn de cursus
sen toegankelijk, onverschillig welke gods
dienstige of politieke richting men is toege
daan. immers propagande voor een bepaal
de godsdienstige, politieke of sociale rich
ting is nadrukkelijk uitgesloten.
Ook financieel is dit beginsel: „voor ieder
toegankelijk" niet waar het moet een
„Volks"-universifeit zijn, doorgevoerd, (na
tuurlijk zijn er kosten aan verbonden, zelfs
veel; we hopen in een volgend artikeltje op
enkele punten terug te komen) en is beslo
ten tot het instellen van meerdere betalings-
groepen.
De „kali"-bemesting
der graangewassen
In een vorig artikeltje wezen wij op de
noodzakelijkheid van een volledige bemes
ting der wintergranen.
Dat hiertegen echter nog vaak gezondigd,
wordt, dat dikwijls van een oordeelkundige
oemesiing geen sprake is, waardoor dit be
langrijke onderdeel van het bedrijf lang niet
zoo rendabel is als mogelijk zou zijn.
Dat bij de zoo sterke uitbreiding d<r
graanteclt de volledige bemesting geen ge
lijken tred daarmee gehouden heelt en voor
al de kali in liet gedrang gekomen is.
Wij ontvingen dezer (lagen een keurige
brochure getiteld: De „Kali" bemesting der
graangewassen, geschreven door den heer
M v d Broek le Boxel, welke wij in handen
van alle graanboiivvers zouden vvensclien.
Ku dit is mogelijk want deze brochure is
aan onderstaande adressen gratis verkrijg
baar.
Schrijver geeft in liet begin in „Algemeene
opmerkingen" een korte, maar duidelijko
omschrijving van den invloed der kali op
de granen in het algemeen.
Die invloed heeft betrekking op. le de
ontwikkeling en de opbrengst; 2c de stevig
heid van het stroo: 3o de aantasting door
rostzvvammen: 4e de kwaliteit.
Een te kort aan kali wreekt zich bij den
groei der granen. Deze reageeren op kali-
gebrek door een minder krachtige wortel-
vorming, een onvoldoende uitstoeling. een te
dunnen stand, slap stroo. een le ontijdig,
soms plotseling rijpen, een to klein blijven
der korrels, een te geringe opbrengst en een
zwak weerstandsvermogen tegen aantasting
door sommige zwammen.
Dat er nauwe samenleving bestaat tus-
sehen de kalivoeding en do stevigheid van
het sfroo is aan do practijk zeer goed be-
komi. liet stroo wordt door de kali niet al
leen grover, maar ook vaster, wat toege
schreven moot worden aan een betere ont
wikkeling der steunweefsels.
In niet geringe mate vergroot de aanwen
ding van kali het weerstandsvermogen
tegen de aantasting van zwammen, speciaal
roest en meeldauw. Dit is aan de practijk
minder bekend, maar door verschillende
onderzoekingen is het. meer voor de Rest-
zvvammen onomstuotelijk vastgesteld.
Inzake den invloed der kali op de korrel-
kwaliteit kan hier volstaan worden met de
mededeeling, dat flink ontwikkelde, stuk-
kige korrels alleen verkregen kunnen wor
den bij oen krachtige kalibemesting van
het graangewas. j
Vorder bespreekt het geschrift de doel
matigste en voordeeligste kalibemesting der
verschillende graangewassen benevens dq
beste tijd van aanwending op zand- en klei
grond
Het is nu nog tijd voor de Ualibemesting
der graangewassen.
De leerzame brochure is op aanvraag gra
tis verkrijgbaar bij de N.V. Vereenigde Kali
mij. Heerengracht 342, Amsterdam. Verder;
aan het Landbouwkundig Bureau „Zwolle",
Prins Hendrikstraat 2, Zwolle en ook aait
het Landbouwkundig Bureau „Breda", Ko
ninginnestraat 41, Breda.
Uitvoer van landbouwproducten
in October
Verschenen is de maandstatistiek van den
in- en uitvoer October 1936, bewerkt door
het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Wij ontleenen hieraan de volgende gege
vens die betreffen producten die van belang
zijn voor onze omgeving.
Uitvoer vau aardappels
Ons land heeft do vorige maand weer be*
langrijke hoeveelheden aardappelen uitge
voerd. De uitvoer van kleiaardappelen heeft
bedragen 2S.930 ton ter waarde van f 944.00»
tegen 10.373 ton ter waarde van 1 21S.000 in
October van het vorige jaar.
Er zijn 12.S42 ton kleiaardappelen ver
scheept naar Argentinië, 24.888 ton naar
Egypte, 1694 ton naar Zwitserland, 1596 ton
naar Uruguay, 1594 ton naar Spanje, 1483
ton naar Groot-Brittannië, 12S8 ton naar Gi
braltar en 88 ton naar Venezuela-
De uitvoer van zandaaiHappelen bedroeg
4986 ton (waarvan 4789 ton naar Zwitser
land) ter waarde van f 149.000, tegen 276 ton
ter waarde van f 6000 in dezelfde maand
van het vorig jaar
Verder zijn er deze hooge cijfers voor poot-
aardappelen: 42.574 ton ter waarde van
f 2.616,000, tegen 36.031 ton ter waarde van
f 2.084.000
Van dit, voor onzen landbouw en export
zoo schitterend artikel, zijn 20.589 ton naar
Frankrijk gegaan, 13.397 ton naar België en
Luxemburg, 7040 ton naar Duitschla.nd. 450
ton naar Brazilië en 405 ton naar Zwitser
land.
Uien en sjalotten
Hiervan werden geëxporteerd 21.251 ton,
waarvan 18 481 ton naar Groot-Brittannië eri
1642 ton naar België en Luxemburg, ter
w-aarde van f 479.000 tegen 15.431 ton ter
waarde van f 104.000, y
