voor de Zuidhollandsclie en Zeeuwsche Eilanden
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOG SïGNO VINC3
Zilveren Jubileum van de
School met den Bijbel
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1936
51E 'JAARGANG N°. 4326
ij
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 0.90 bij
vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling 8.50 per jaar.
vooruitbetaling. BUITENLAND bij
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
Uitgave N.V. DRUKKERIj EN UITGEVERlj v.h. W. BOEKHOVEN
b ZONEN, SOMMELSDIjK - Tel. lnterc. No. 202 Postbus No. 2.
Alle stukken voor de Redactie bestemd Advertentiën en verdere
Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers
Vs VERKAPTE KERMIS
In de meeste plaatsen werd indertijd de
officieele kermis afgeschaft. De oude wijze
van pretmaken, welke helaas veelal uitliep
op het banale, werd mede niet hot minst
door den invloed onzer A.lt. mannen, als
onbehoorlijk aan kant gezet.
Naast de principieels bezwaren tegen de
kermis, welke tocli altijd liet zwaarst moe
ten blijven wegen, zijn er ook andere welke
zeer steekhoudend zijn, n.l. het in groote
mate onttrekken van geld uit de beurs dei-
ingezetenen, op oen wijze waardoor de mid
denstand gedupeerd wordt, groote schade
lijdt en mitsdien het kermisgelag van velen
moet betalen, door de groote schade welke
zij in hun zaken oudervindon.
In deze zoo moeilijke tijd, moeten wij ook
dat bezwaar niet onderschatten, want het
weegt werkelijk zwaar.
Terwijl liet niet opgaat dat do zuur ver
diende centen, ja dikwerf liet steungeld, op
zulk een wijze verbrasd wordt.
Doch nu schijnt op verschillende plaatsen
do kermis weer in gewijzigde vorm te lier-
leven. Onze residentie-stad gaf daarin een
slecht voorbeeld door liet jaarlijksch zomer
feest, andere plaatsen op het platte land
volgden dat slechte voorbeeld na, zoodat wij
nu weer voor de oude kwestie komen te
staan, zij het dan in een gewijzigde vorm.
Wij betreuren dit zeer. Wij zijn breed ge
noeg om in te zien, dat een plaatselijke
overheid niet alles absoluut kan weren.
Doch er is een zekere grens, welke wij in
het algemeen belang in acht moeten nemen,
een grens welke niet straffeloos geschonden
mag worden.
Wij kanten ons niet tegen ieder vermaak,
maar een kermis, ook een z.g. verkapte ker
mis, achten wij uit den booze. Principieel
moeten wij die afkeuren en materieel vin
den wij hot een groote schade voor de
burgerij.
Waarom moet in dezen tijd, welke vol is
van moeite en zorgen, nu toch telkens het
publiek opgewekt worden, zich over te ge
ven aan brood en spelen?
De taak der overheid, in dit geval de
plaatselijke overheid, is wel degelijk zoo in
de wet vastgelegd, dat zij die dingen kan
verbieden, de Raad van Middelharnis gaf
daarin een goed voorbeeld. Wij zijn echter
geen voorstander van al die verordeningen.
De beste weg is altijd dat de Burgemeester
met het geven van toestemming rekening
houdt niet alleen met de aard der bevol
king, maar dat hij ook eigen beginsel uit
durft te dragen.
Wij weten wel, dat dit een teer en moei
lijk punt is, doch als gezagsdrager is hij
verplicht toch rekening daarmee te houden.
De wet geeft hem de volle bevoegdheid om
zijn macht te gebruiken ter wering van dit
kwaad.
De houding van den Burgemeester dor
Residentie in deze kwestie werd algemeen
in onze pers gelaakt. Wij zouden zoo gaarne
willen, dat wij in dit opzicht al onze bur
gemeesters verdedigen konden.
Sommelsdijk
Lagere Landbouwschool
Zooals blijkt uit de in dit nummer voor
komende advert optie kunnen nieuwe leer
lingen op deze school weer worden aange
nomen op Donderdagmorgen 3 Sept., 9 uur
nieuwe tijd.
liet verwondert ons altijd, dat nog gere
geld propaganda moet worden gevoerd voor
deze school, want indien er één onderwijs
inrichting noodig is op ons eiland, dan is
dat zeker de Landbouwschool. Behalve
voortgezet rekenen en taal, natuurkennis
en boekhouden, leeren de jongens er de
teelt van onze gewassen, 't gebruik van
kunstmest, bestrijding van plantenziekten,
berekenen van voederrantsoenen en nog
veel meer.
De school onttrekt de jongens niet aan
het bedrijf, omdat ze slechts één of twee
dagen per week les hebben en in de drukke
tijden vacantie. De school is bestemd voor
alle landbouwjongens: voor groote zoowel
als voor kneuterboertjes.
Waarom komen er toch van deze laatste
zoo weinig jongens naar de landbouw
school?
Zouden deze geen onderwijs meer noodig
hebben? We weten wel beter.
Daarom stuur uw jongens naar de land
bouwschool!
U bewijst er Uw jongens voor hun later
leven een onschatbaren dienst mee en thans
reeds een genoegen, want dit ond»- vol
gen de jongens mot vreugde!
Hartelijke viering onder groote
belangstelling
Belangrijke historische over
zichten
Onder groote belangstelling is Dinsdag
avond een herdenkingsavond gehouden van
liet 25-jarig beslaan van bovengenoemde
School. Tal van genoodigtlen hadden gevolg
gegeven aan ue uitnoodiging, zoodat do vier
verbonden lokalen geheel gevuld waren
toen clc voorzitter, de heer Mol, de bijeen
komst opende door te laten zingen Psalm
25 1, waarna gelezen werd Jozua 21 1
27. Vervolgens werden de aanwezigen wel
kom gehèeten, waarbij in het bijzonder ge
noemd werden Ds. Rcininc, te Amsterdam,
die een feestrede zou spreken; de heer Van
Duyvcnaijk, Insp. Ghr. Nat. O.; het eerste
Iloofd de lieer Hartsema, thans te Den Haag
en de eerste hulponderwijzers mej. de Groot
en de heer Üe Ruiter; Weth. Dijkers, na
mens het gemeentebestuur; de afgevaardig
den der kerkeraden en zustervcrcenigingen.
Historisch overzicht
Dc voorzitter geeft dan het volgende over
zicht van de oprichting der school in 1911.
Wij schrijven 1910.
In Sommelsdijk loopen geruchten over een
te bouwen Ziekenhuis en een School met
den Bijbel. Het ziekenhuis prijkt thans olders
maar Sommelsdijk heeft zijn School, welker
totstandkoming, nu 25 jaar geleden, dank
baar mag worden herdacht.
Op 23 Aug. 1910 komen in de oude Zon
dagsschool 23 mannen bij elkander, die de
aangelegenheid van een School met elkan
der wcnschen te bespreken. Het zijn de hoe
ren: J. Joppo, J. Timmerman, P. van der
Sluis, W. Boekhoven, K. Doornbos, A. Knape,
J. Spec, J. Bienefcld, P. Kieviet, A. Mol, B.
Vis, II. van der Velde en J Kranse. De lei
ding was toevertrouwd aan den heer J. Tim
merman.
De meerderheid der vergadering achtte
het wénsolielijk, dat de Kcrkcraad der Ned.
Herv. Kerk meewerkte, waarom besloten
werd Ds. Wcstrik uit te noodigen deze ver
gadering bij te wonen. De hoeren Kieviet
en Mol werden afgevaardigd met Z.Eerw.
hierover te gaan spreken en deze hoeren
smaakten het genoegen Doniinc ter verga
dering in te leiden. Op verzoek van den heer
Timmerman nam Ds. Westrik de leiding der
vergadering op zich en werd overgegaan tot
het kiezen van een voorloopig bestuur. Dit
bestuur bestond uit: Ds. Westrik, Voorzitter;
J. Timmerman, Vice-Voorzitter; W. Boekho
ven, Secretaris; J. Joppe, Penningmeester;
K. Doornbos, P. Kieviet en A. Mol.
De heer Doornbos had bij geruchte ver
nomen, dat er iemand was, die f 500 be
schikbaar stelc.e voor een te bouwen School
en vroeg of een der aanwezigen ook wist,
wie dat was.
De heer J. Joppe zegt, dat hij dat is. Dit
wordt dankbaar aanvaard, terwijl eenigc en
kele aanwezigen voor f 200 teekenen. Nadat
nog commissies zijn benoemd voor een rond
gang door de gemeente sluit Ds. Westrik met
dankgebed deze welgeslaagde eerste verga
dering.
Op 5 September werd vergaderd met 34
leden. Een schrijven van Ds. Westrik werd
voorgelezen, waarin Z.Eerw. meedeelde, dat
hij als lid en voorzitter bedankte. Als voor
zitter werd in zijn plaats gekozen dc heer
Timmerman, als vice-voorzitter de heer Mol
en als bestuurslid de lieer W. van Beek.
Op 15 September was een bedrag aan gif
ten ontvangen ad f 1740.80 en 1' 100 renteloos
voorschot, terwijl voor enkele honderden
guldens aan rcntelooze aandeelen werden
toegezegd.
Op 4 October*werd de vraag aan de orde
gesteld of tot bouwen zou worden overge
gaan. Met algemeene stemmen werd tot bou
wen besloten. Er zouden al vast 100 rente-
looze aandeelen van f25 worden gedrukt.
De hand werd gelegd op een terrein in erf
pacht en een concept-statuut werd voorge
steld.
Op 24 October was in kas f 2302.55. De heer
C. Mosterdijk komt ter vergadering met een
teekening der te bouwen school.
Op 8 Nov. werd besloten drie lokalen en
een onderwijzerswoning te bouwen. Drie
hecrcn zeggen ieder f 500 als kasgeld toe,
terwijl f 4000 als le hypotheek zal worden
aangevraagd, wat later op f 0000 wera ge
bracht.
Op 11 Februari 1911 werd vergaderd met
63 leden en werd het voorloopig bestuur met
algemeene stemmen tot definitief bestuur
gekozen.
De eerste steenlegging had plaats 28 Febr.
De plechtigheid was hoogst eenvoudig. Aan
wezig waren: het bestuur, enkele ambachts
lieden en neringdoenden, wat vrouwen en
kinderen uit de buurt, dat was het publiek.
Eén man hield een rede, het was de steen-
leggor .T. Joppe, wiens geheele toespraak be
stond uit dc woorden: „In den naam des
Hoeren Ho eren log ik do - uiu dit
gebouw", waarop hij de steen zoo vuoi/.u-hlig
neerlegde, dat de metselaar aannemer hem
aanmaande dezelfde een paar peuters te ge
ven.
Op 12 April 1911 werd de heer A. Hartsema
tot hoofd der School benoemd op een jaar
wedde van het wettelijk minimum plus 1150.
Op 29 Mei Mej. Joh. de Groot als onderwij
zeres en op 10 Juni de heer II. do Ruiter als
onderwijzer, beiden op een .jaarwedde van
f 550. Er stonden toen 107 leerlingen inge
schreven.
De feestelijke opening der School had
plaats op Donderdag 29 Juni 1911. De rede
voor ucze plechtigheid werd uitgesproken
door Ds. Beekenkamp, van Delft. Na hom
werd gesproken door den heer Hartsema.
daarna door Ds. Rossing, van Ouddorp en
ton laatste door den heer J. van der Waal,
hoofd dor Ghr. School to Middelharnis. Door
deze spreker wera de heer Timmerman ge
kwalificeerd als kapitein, do hoor Hartsema
als stuurman en do heer Joppe als machinist
van hot se.hools.ehip en wij mogen met dank
baarheid constateeron, dat genoemde hoeren
hun functies met cere hebben vervuld.
Van dc bestuursleden zijn drie ons door
den dood ontvallen nl. de hoeren Joppe, Tim
merman en Van Beek. De eerste was slechts
3 jaar, de tvvoe.de 9 jaar, de derde 11 jaar in
ons midden. Twee gingen door bijzondere
omstandigheden van ons heen, de hoeren
Boekhoven en Kieviet en twee bobben nog
hot voorrecht in liet tegenwoordig best urn
zitting te hebben, de hecren Doornhos en Mol.
Wij kunnen ons overzicht niet eindigen,
zonder aan enkele personen, zij het dan
slechts met wéinige woorden, hulde gebracht
te hebben voor de sympathie, die zij bewe
zen hebben voor onze School te bezitten.
In de eerste plaats noemen wij ons mode
lid, wijlen den heer J. Joppe, wiens beelte
nis in onze school een plaats gekregen heeft.
Behalve zijn eerste gift van f 500 schonk
hij bij testamentaire beschikking f 6000, vrij
van successierechten en gaf bovendien zijn
niet onbelangrijke bibliotheek aan de school
ten geschenke.
Ook wijlen den lieer J. Bonman, burge
meester van Sommelsdijk, overleden in Mei
1921, blijve bij dc vereeniging in dankbare
herinnering, lloewcl geen bestuurslid zijnde,
woonde hij, vanaf 11 Januari 1911 steeds
onze vergaderingen bij en wij mochten van
zijn adviezen profiteeren. Ook financieel ver
leende hij grootcn steun. Voor den houw
schonk hij f 100 en toen in 1018 een cxploita-
tie-tokort was van f 116.78, stopte hij dat
gaatje alléén. Ook kregen wij van hem een
boekenkast voor de bibliotheek van wijlen
den heer Joppe. Dat hij ook voor dc gewone
collecten, zooals Unie-collecte, lidmaatschap
enz., een goed adres was, behoeft geen be
toog.
Dan nog heeft zich voor dc verecniging
verdienstelijk gemaakt do heer M. Born.
Door zijn groote bekendheid op geheel Flak-
kce distribueerde hij menig renteloos aan
deel van f 25 en wel aan zulke adressen,
die bij eventueele uitloting geen betaling
wenschtcn en toen enkele jaren na de uit
gifte dezer aandeelen do heer Bom zijn eigen
aandeelen aan de vereen iging schonk, volg
den verscheidene aandeelhouders, door zijn
bemoeiingen, dit voorbeeld.
Ook werd van niet-loden citér school verecni
ging meermalen grootcn steun ondervon
den. Zoo werd o.a. van iemand, die onbe
kend wenscht te blijven oen gift voor de
schoolbouw ontvangen met een begeleidend
schrijven, waarin werd toegezegd, dat zoo
lang er geen financieele gelijkstelling met
liet openbaar onderwijs was verkregen, kon
worden gerekend op regelmatige financiec-
len steun. Deze belofte werd getrouw ver
vuld, want tot 1920 toe, ontvingen wij jaar
lijks het aanzienlijke bedrag van f 50.
Hiermede toehoorders willen wij eindigen.
Wij mogen constateeren, dat onze school,
wat het onderwijs betreft, een waardige
plaats onder haar zusteren inneemt en dat
zij niet, gelijk verscheidene barer, onder
zware financieele zorgen gebukt gaat.
Soli Deo Gloria. Wat Gods Woord voor
onze school geweest is en nog zijn zal, blijft
bewaard voor den dag der eeuwigheid.
Hiervoor gekit deze regel, zoowel voor
school, als kerk, zoowel voor onderwijzer,
als prediker: „Die met tranen zaaien, zullen
met gejuich maaien. Die het zaad draagt,
dat men zaaien zal, gaat al gaande en vvee-
nende, maar voorzeker zal hij met gejuich
wederkomen, dragende zijn schooven".
Overzicht door het Hoofd der School
Dc heer J. v. d. Poel, Hoofd der School,
geeft hierop een overzicht van het verloop
van de school in die tijd. In de eerste plaats
vvenscht spr. het Bestuur namens het ge
heele personeel der School geluk met dezen
dag, vyaarop over een tijdvak van Vi eeuw
mag teruggezien worden op en herdacht de
weldaden clcs ITeeren. Drie der Bestuurs
leden trof spr. reeds aan in het bestuur toen
hij Sept. 1914 zijn arbeid aan deze school
aanvaardde, n.l. de voorzitter A. Mol, de
penningmeester K. Doornbos en de secre
taris G. v. d. Ecogert. De meeste vergade
ringen werden bijgewoond als vertegen
woortfiger van liet personeel en dankbaar
werd herdacht dat de goede veisUindhou
ding in die lü'/a jaar nimmer werd vei
Moord. De school begon met lü7 leriiingen
on groeide tot ruim 169 toen in it>14 hel
eerste hoofd, dc heer Hartsema, de leiding
der school aan spr. overdroeg. De schooi
was inmiddels reeds met 1 lokaal uitge
breid en werd gewerkt door Mej. de Groot,
.Mej. v. d. Porei, Maalderink en spr. Na dien
hebben nog verschillenden aan de schooi
gewerkt die nu weer vertrokken zijn n.l
.Mej. v. d. Hoeve, Mej. Beversluis, L. v. Wal
lenburg, T. v. elzen, K. W. Jager, de Jong.
Jongsma, v. Eek, v. d. Slugs, de helaas ie
vroeg ver.-cheiden Jonker, Mej. Kieviet, Mej.
Doornbos, v. Pijlen, totdat we aanlanden
bij het tegenwoordige personeel, die alle
ook reeds verscheiden dienstjaren aan deze
schooi lellen.
In 19T5 werd een Fransche cursus opge
richt, iu 1918 werd de school vveei mot -
lokalen vergroot en omgezet in oen U.E.O.
volgens de oude wel. Er kwamen nu 2 leer
krachten bij zoodat liet personeel van 4 op
6 onderwijskrachten kwam. In 192 werden
de oude U.E.O. scholen opgeheven en modi
ten geen talon meer worden onderwezen
liet aantal leerlingen klom gestadig: in 19-.t
212 leerlingen en in 1929 zelfs boven de 309
Van 192 i 1926 arbeidde de heer de Zeeuw
als hoofd Een 7o lokaal was noodig on werd
gebouwd waardoor dé ideale toestand
klassen 7 leerkrachten 7 lokalen wei
verkregen. Later is door verschillende ooi
zaken het leerlingental gaan dalen en zijn
nu aan de school verbonden 5 leerkrachten
n.l. de lieer v. d. Poel, Hoofd; J. II. Ruijs.
J. Visser, van Hemmen. Mej. N. v. d. Poel
ondervv. en M. Edewaard, als kw. m. akte
Ziende op dc vrucht van deze 25-jarigen
arbeid, zegt spr. te arbeiden; ziende op het
gebod on blind voor de toekomst, do, uit
komst alleen aan den Heere overlatende.
Zeker is dat Zijn Woord niet ledig zal we
dei koeren, maar 't zal doen al wat Hou
behaagt. Do arbeid geschiedde Ei veM
zwakheid en met zonden hevfckt, maar God
wil zwakke en zondige rnenschon nog ge
hruiken in dun dienst van Zijn Koninkrijk
Spr. eindigt niet do wenscli dat God gov«\
diit de Ghr. Nat. School te Sommelsdijk nog
lot in lengte van jaren een goede plaats in
dit dorp moge hebben, gefundeerd op het
onfeilbaar Woord Gods, gedragen door hei
gebed van hen die ze liefhebben, opdat ook
deze school bij den voort duur moge mede
werken tot de komst van het Koninkrijk
van Jezus Christus.
Ds. Re ni me vond in Gods Woord alle
steun voor het herdenken van het 25-jarig
bestaan: vier Uwe vierdagen en herdenk
'het vele goede dat God in Zijn Genade wil
schenken. Noodig is een recht in/icht, ge
duchtig aan het woord van den Apostel, dat
hij die plant of natmaakt niets is maar al
les afhankelijk is van den Zegen Gods. En
dan wordt hier niet mee gezegd dat
hel planten en natmaken maar achterwege
moet blijven, neen liet besluit tot oprichting
der school was goed en hel moge dan ook
in biddend opzien zijn geweest dat het be
stuur besloot tot de oprichting. Er is te
meer oorzaak om hiermede voor Gods aan
gezicht te verwijlen, omdat liet niet liet
zelfde is hoe wij Gods gave benutten. Al-
eerst het gemis ons brengt tot dc juiste
waardeering, hapert er iets aan ons bezit on
raken wij gewend aan de goede gaven in
ons leven. Dit euvel is niet te verhelpen
door mijlpalen op te richten, maar wel kan
onder beding van Gods onmisharen zogen
ook deze herinnering tot zegen zijn voor
hart en leven.
Spr. heeft als onderwerp van zijn rede do
aanhef van Ps. 118: „Looft den lleere, want
Hij is goed".
Dit Bijbelwoord wijst de juiste stemming
aan. Het groot maken van Zi jn Naam, het
erkennen van Zijn trouw is de voornaamste
levenstaak van den mensch. Jammer ge
noeg is de mensch ontrouw geworden aan
dit doel en staat liet najagen van eigen eer
moer op den voorgrond. Toch hehoeft dit
geen oorzaak to zijn (le Broeders en Zusters,
die God als instumenten in Zijn Hand ge
bruikte, niet te herdenken. Als alles maar
eindigt in den Heere en niet in de men-
schen.
„Looft don Heere, want Hij is goed."
God loven is vragen, vvai wilt Gij is bid
dend worstelen tegen a! wat Hem mishaagt.
De profeet zegt: „Dit volk nadert tot Mij
mot de lippen, maar het hart blijft verre
van Mij".
Biddend en ernstig moet toegezien worden
dat dit ook niet van de Chr. School gezegd
moet worden. Alleen als de Heere er in
wordt geprezen en geloofd is dc Chr. School
goed. „De ITeere is goed" zou een passend
opschrift zijn voor elke school met de Bijbel.
God heeft liet mogelijk gemaakt dat er een
school opgericht werd en heeft nu een
kwart eeuw de school in stand gehouden.
Blijkt hieruit niet Gods goedheid, dat God
den mensch zijn Bijbel gaf en niet overgaf
aan zijn zondig hart. Ook voor onze kinde
ren is er Zijn Woord. De School met de
Bijbel is niet alleen mogelijk, maar ook
werkelijkheid geworden. Wat een groot
voorrecht is dit als wij zien op de omlig
gende landen, waar óf de belijdenis bruut
wordt verboden óf wel met fluweelen han
den wordt geworgd.
Maar een ieder bedenke dan ook dat wie
voel gegeven is, van dien zal veel gevraagd
worden.
Kt geslacht is nu opgegroeid in den
li -lil'ring van dc genadige bearbeiding
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 8 uur.
Advertentiën 20 cent. Reclames 40 cent. Boekaankondiging 10 cent per
regel. Üienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 1.per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte.
door Gods Woord, maar, zegt spr., gedenkt
aan de gelijkenis van den vijgeboom, die
geplant, geniest werd, maar als er geen
nichten gezien worden ligt de bijl aan den
wortel.
Ook zal aan de school de strijd niet voor
bij gaan. Dc \ijand rukt nog aan, alles wij.it
er op dat er geen verlichting van den strijd
zal zijn. Maar bedenk dan bij dit alles, dat
Christus Zijn Kerk in stand houdt en laat
(hm de hel \t ij woeden.
Verschillende toespraken
Na de pauze was er gelegenheid om het
bestuur der school te complimenteeren. Als
eerste sprak de heer van Duyvendijk,
Inspect, van Chr. N. O. Een jubileum heeft
alleen zin als het staat in het teeken der
dankbaarheid. Spr. wijst op het karakter van
het onderwijs. Al heel klein wordt onder
richt ontvangen van vader, moeder, broertjes
of zusjes, maar dit is geheel toevallig. Op de
school is het onderwijs meer systematisch
en planmatisch. In de school komt voor het
kind de sfeer der autoriteit, het gezag. De
nationale gedachte in het onderwijs is van
verre strekking en stelt het onderwijs op
hooger plan? Spr. wenscht de Vereeniging
namens Chr. Nat. O. geluk met deze herin
nering.
Doordat Burgemeester den Hollander met
vacantie is, spreekt weth. Dijkers namens
het gemeentebestuur, dat zich verblijdt in
dit 25-jarig jubileum. Voor de overheid is
het een groote steun, dat er ook in deze da
gen van onrust en woeling op de school Chr.
onderwijs gegeven wordt. Uw taak is moei
lijk, zegt spr., maar ook schoon, want door
uw werk wordt het gezag gesteund. De ver
houding tusschen gem.-bestuur en schoolbe
stuur is steeds zeer goed geweest. Het gem.-
bestuur dankt op dezen dag voor de loyale
en prettige samenwerking en doet een be
roep op het bestuur om in de komende tij
den, nu alles dringt naar versobering er, be
zuiniging, mede te trachten deze goede ver
houding te behouden.
De heer J. H. Ru ijs, onderwijzer, wijst
op dc prettige samenwerking tusschen be
stuur en personeel en zegt daar dank voor.
Spr. wenscht het bestuur geluk en hoopt
dat het nog lang de belangen der schot 1
mogen behartigen. Gememoreerd wordt het
werk dat de oud-bestuursleden Kieviet en
Buurveld gedaan hebben en brengt er hun
dank voor.
Spr. richt zich eveneens tot den heer van
der Poel, die steeds voor het personeel een
hoofd was in de goede beteekenis van het
woord. Dankbaar zijn allen dat hij weer her
steld zijn arbeid kan hervatten.
De heer Hartsema, de eerste hoofdon
derwijzer, heeft geen oogenblik geaarzeld om
gehoor te geven aan de uitnoodiging. Met ge
noegen denkt hij steeds nog aan Sommels
dijk terug, wegens de groote waardeering die
hij genoot van bestuur en ouders. Trouw is
spr. de eerste dagen bijgestaan door juffr.de
Groot en de heer de Ruiter. Na nog enkele
ervaringen uit het schoolleven te hebben ge
memoreerd, eindigt spr. met de wensch dat
God, de Heere, Zijn zegen aan deze school
zal blijven geven.
Als oud-onderwijzer spreekt de heer A. v.
E c k, hoofd der Herv. school te Stellendam,
over zijn eerste vorming, ontvangen van den
heer van der Poel. Gaarne maakt spr. ge
bruik van deze gelegenheid om personeel en
bestuur geluk te wenschen met dit zilveren
jubileum en eindigt met de hartelijke bede
dat dc Sch. m. d. B. van Sommelsdijk tot in
lengte van dagen gesteld mag worden.
De heer J o n g s m a, hoofd der sch. m. d.
B. te Stellendam, eveneens oud-onderwijzer
aan deze school, heeft van 1917—1921 hier
gewerkt. De leerlingen die destijds hem in
de klas waren, zijn nu van 2430 jaar en
sturen hun kinderen nu ook weer hierheen.
Spr. gewaagt van de goede leiding van den
heer van der Poel en roemde de goede ver
houding tusschen het personeel onderling.
De opening van Gods Woord geeft licht en
spr. getuigt van de weldaden en zegeningen
op deze school ontvangen. Hij gevoelt er zich
dan ook nog volkomen thuis. Spr. wenscht
het bestuur van de sch. m. d. B. geluk en
hoopt dat er vruchten van het werk gezien
mogen worden.
Vervolgens spreken de heer van B i e r t,
namens de school te Stad aan 't Haringvliet:
de heer S w a r t, H. d. Sch. te Melissant, na
mens de Schoolvereeniging aldaar herinnert
aan de oude voortrekkers. Deze geest moet
levend blijven, dan ducht er geen gevaar
dat het werk zal verslappen. De toon moet
zijn: „Hulpe van God ontvangen hebbende,
staan wij nog tot op deze dag"; de heer van
Kempen namens het schoolbestuur te den
Bommel; de heer van Asperen, H. d. Sch.
te Oude Tonge, namens de vereeniging al
daar, wijst er op dat het vooral in dezen, nu
alles leeft bij brood en spelen, het de tijd is
om gedachtig te zijn de weldaden des Hee-
ren. Spr. ziet de vrijzinnigheid als de moe
der van alle afwijkingen. Alleen de aloude
Gereformeerde religie moet het doel zijn en
een biddend volk, dat vaardig gemaakt wordt
om te strijden voor Gods eer.
De heer A. v. d. Sluis is het een aange
name taak namens de school te Dirksland
de gelukwenschen over te brengen. Veel is
er gebeurd in deze 25 jaar dat de school be
staat. maar zeker niet minder in den tijd die
aan de oprichting voorafging.
De heer M. de Fockert, H. d. Chr.
U.L.O.-school, is door zijn bestuur verzocht
de gelukwenschen over te brengen. Al is spr.
nog wel haast een nieuweling op Flakkee,
toch wil hij dit gaarne doen. De voorz. ge
waagde van de finantieele welstand der
school, maar dit getuigt toch ook van het
medeleven der leden met het Chr. onderwijs.
Buiten Flakkee begint men de klacht te
horen dat de Chr. school niet meer bekrom
pen is, te wereldgelijkvormig is: maar op
Flakkee is dit gelukkig nog niet het geval.
Ds. Hovius, van Ouddorp, feliciteert na
mens de oudere zuster te Ouddorp, die de
50 al gepasseerd is. Het past ons den Heere
te verheerlijken, „Looft den Heere, want Hij
is goed", maar bij dit verheerlijken moeten,
v/ij niet vergeten dat God een offer van ons
eischt. Op dit jubileum zij er ook een buigen
voor het recht Gods, voor het zwaard der
gerechtigheid. Spr. eindigt met de bede dat
gij a*llen eenmaal moogt jubileeren op den
berg des Heeren.
De heer de Ruiter, de eerste onderwij
zer aan deze school benoemd, heeft hier haid
werken geleerd, wat hem in zijn verdere
loopbaan uitstekend te pas is gekomen.
Ds. van A s c h, Ned. Herv. pred. alhier,
wil gaarne gebruik maken van deze gelegen
heid om namens den Kerkeraad dank te zeg
gen voor de uitnoodiging en het bestuur te
feliciteeren. Gedenken gaat samen met her
denken. Als wij dit goed inzien, komen wij
op de plaats waar Asaf stond, toen hij zeide:
„Ik zal de daden des Heeren gedenken".
Ds. L a m a n, Chr. Geref. predikant, sprak
namens zijn kerkeraad zijn dank uit voor de
invitatie en wenschte het bestuur geluk. Gods
zegen ruste op uw werk. Veel strijd is er
nog en op verschillende wijze wordt deze
gestreden, maar het doel is één, nl. het aan
tasten van Gods Woord. Noodig is daarom
niet alleen, dat Gods Woord van buiten
wordt gekend, maar vooral dat het innerlijk
beleefd wordt.
De heer Kievit had niet de bedoeling te
spreken, maar merkte dat er iets vergeten is.
Spr. wenscht allereerst bestuur en vereeni
ging geluk met hun jubileum, maar wenscht
dan als ouder van zijn kinderen dank te
brengen aan personeel en bestuur voor alles
wat zij gedaan hebben om die kinderen Chr.
onderwijs te geven. Als oud-oprichter staat
de naam van spr. op de gedenkplaat in de
schooi, maar dat reeds drie der oprichters
zijn overleden toont de vergankelijkheid van
het leven. Gelukkig kan ook gewezen worden
op het symbool der verlossing, op Hem, die
gezed heeft: „Laat de kinderkens tot Mij ko
men en verhinderd ze niet, want dezeulken
is het Koninkrijk Gods".
De Voorzitter c t aan het eind al
len voor de hartelijk:" Lm en voor hun
bewijs van medeleven.
Trouwe bestuurders
Wij willen nog aan ons g toevoegen
de vermelding dat de heer K. Doornbos, pen-
ningm., die mede 23 jaar bestuurslid is ge
weest, in deze periode geen enkele der ruim
500 gehouden vergaderingen en besprekingen
heeft verzuimd bij te wonen. Een trouwe op
komst. die méér dan woorden getuigt van
liefde voor het Chr. onderwijs. Zonder iets te
kort te doen aan het werk der overige be
stuursleden, willen wij ook nog noemen den
heer G. v. d. Boogert, de volijverige secre
taris, die ook al ruim 20 jaar bestuurslid is.
Begrafenis van den res.-serg.-
vlieger G. C. Koese
te Middelharnis
Dinsdagmiddag tc half 2 uur \011d onder
overweldigende belangstelling de begrafenis
plaats van den Vrijdagavond bij liet vlieg
tuigongeluk bij Hilversum oni het leven ge
komen piloot G. C. Koese. Zaterdagmiddag
was bet stoffelijk overschot van Soesterberg
naar de ouderlijke woning te Middelharnis
ov ergcbracht.
De begraafplaats was 0111 1 uur voor be
langstellenden opengesteld. Gemeente- en
Rijkspolitie zorgden op uitnemende wijze
voor een goede regeling en afzetting.
De tiaar werd gedragen door zijn ktasse-
genooten, reserve-sergeant-vliegers en werd
vooraf gegaan door vrienden en familiele
den, die een ir>-ta! kransen droegen.
I)e volgende autoriteiten waren aanwezig:
Majoor Motké, als vertegenwoordiger van
Z.Exc. Dr. H. Colijn, min. van Defensie a i.;
de kolonel van <ten Generalen Staf. Ct. van
de Luchtvaartafd. P. W. Best; de officieele,
deputatie van de 2e vlicgtuiggroep, bestaan
de uit kapitein vlieger, Ct. van de 2e vlicg
tuiggroep F. Raland; le luit-vlieger C. ,1. vl,
Xass, en res. serg.v lieger G. Sonderman; na-
-mens de Marine Luchtv. dienst, 2e luit.-
vlieger Vonk en sergt.-vlieger de Vries.
De Inspecteur der Militaire Luchtvaart
was vertegenwoordigd door de le Iuitenant-
adjudant-vlieger S. Mante.
Namens den Directeur van den Lucht
vaartdienst en Commissarissen en den Ct.
van do Kweekschool voor de Zeevaart was
aanwezig le luit.-vlieger Grandia, comman
doerend officier van het wachtschip der
rijksvliegopleiding. Voor de K.L.M. waren
aanwezig de piloot Anceaux-, met begelei
der. Voorts merkten wij op een vertegen
woordiger van de N V. Nedcrl. Vliegtuigfa
briek (fa. Fokker), de heer Gerritsen.
Een schat van kransen van collega's, van
K.L.M., van öe klas H.B.S. 1933, van Marino
Lurlitv. Dienst, van vrienden en familiele
den dekten de baar.
De Ct. van dc Luchtvaartafd. kolonel P,