GEWELDIGE BRAND
TE GOUDA
MAAS- EN SCHELDEBODE
V/OENSDAG 13 MEI 1936
FRAUDE
BIJ VARKENSWtGING
DE ZOMERTIJD
ITALIË IS KEIZERRIJK
GEWORDEN
PE STEARINEKAARSENFABRIEK VERWOEST
De grootste brand, die ons land in tientallen jaren heeft
gekend is gisteravond omstreeks kwart over zeven te Gouda
uitgebroken.
In de „Vereenigde Fabrieken van Stearinekaarsen en
Chemische Producten" aan den Schielandschen Hoogen
Zeedijk was de middagplocg der arbeiders aan het werk
toen plotseling alle alarmschellen gingen werken. Het bleek,
dat in de groote stearineopslagplaats, bevattende anderhalf
millioen K.G. uiterst brandbare grondstof, door broeiing in
een stapel leege zakken, brand was ontstaan. Even probeerde
de fabrieksbrandweer met het beschikbare materiaal den
strijd tegen het vuur aan te binden, maar plotseling schoot
een vlam van meer dan 30 M. hoogte boven het gebouw
uit en in een wilde jacht moesten de arbeiders zich redden.
In ongelooflijk snel tempo verbreidde daarop het vuur zich
over het geheele fabrieksterrein en hoewel de wind gunstig
was en de brandweercorpsen van Gouda, Rotterdam, Hille-
gersberg, Schiedam en Waddinxsveen al hun krachten in
spanden is toch een groot gedeelte van het fabriekscomplex
door het loeiende vuur verslonden.
Hoe de brand uitbrak
De brand is uitgebroken in een der z.g.
koekenkamers. Arbeiders, die Uier werk
zaam waren, gaven ons een levendigen in
druk van de eerste angstige oogeubUkken.
Zij vertelden het volgende:
Wij belmoren tot de z.g. tweede dag-
ploeg, die om 2 uur 's middags opkomt
en om 10 uur 's avonds naar huis gaat.
We werkten in de perskamer toen in
eens het geroep „brand" weerklonk.
Ieder verliet zijn werk, want we we
ten allen, wat het beteekent als hier
brand uitbreekt. Op hetzelfde oogen-
blik begonnen de brandbellen al te lui
den. Onder leiding van baas Koster
werd nog even getracht met zout water
en pompen het vuur te beperken, maar
binnen Vijf minuten schoot al een vlam
zoo hoog als de nieuwe fabriek boven
alles uit en toen was het niet meer to
houden.
Onze eerste gedachte was: de gly-
cerinefabriek. Die stond nog
wel een eind van de plaats
waar de brand uitgebroken
was af, maar ieder wist, dat
als de stearine ging weg
vloeien, het vuur zóó het
heele terrein zou hebben
overdekt. Daarom werd met man
en macht gewerkt om een dam van
zandzakken op te werpen om de bran
dende vetlaag straks terug te kunnen
dringen. Er is overal op gerekend
voor het geval er brand imocht komen
en zoo lagen dus op alle hoeken de
zandzakken opgetast, die tot een dijk
van 1 Meter hoogte over de volle lengte
werden opgestapeld.
Deglycerinefabriekishier
het groote gevaar. Was die
door het vuur bereikt, dan
stonden we hier geen van al
ien meer, want glycerine is
practisch springstof en heel
de fabriek zou in de lucht
zijn gevlogen.
Ook de Goudsche brandweer was dus
het eerst er op uit om uitbreiding
naar die richting te voorkomen. liet
was echter monnikenwerk. Als u eens
rekent: voor de bereiding van de
stearine worden kuipen van 16.000 Li
ter inhoud gebruikt. Op één verdie
ping staan zoo 40 of 50 van deze kui
pen. Toen het vuur eenmaal de nieu
we fabriek had bereikt, was er geen
houden imeer aan: achtereenvolgens
ging alles in brand: de clariveer, de
perskamer, de oliekamer, het ijsge-
bouw, de tweede wassching, alle koe
kenkamers; naar den anderen kant
de gieterij, de plakkamcr, de wrijf-
kamer, de pittenfabriek, de zagerij,
de groote houtloods en zooals u ziet
gaat nu de nacRtlichtenfabriek er ook
aan.
In razend tempo
Inderdaad: wij zagen.
Eerst was het de opslagplaats van stearine
geweest, waaruit het vuur bulkend zijn weg
koos, toen vloog de nieuwe fabriek in brand
en wat daar acihter die laaiende toorts aan
vuur ontstoken werd, het was schier niet
meer te volgen.
Doffe knallen volgden elkaar in onregel
matige volgorde op, waarna nieuwe vuur
erupties volgden, in stroomen klotste de
vloeibaar geworden stearine over het ge
heele terrein om straks ook vlam te vatten
en razend en blazend het vernielingswerk
.voort te planten.
Dit was geen brand meer, dit was een
Vulkaan-uitbarsting met brandende lava
stroomen
Dapper, maar machteloos bijna stond de
brandweer op bet middenterrein niet tien
en meer stralen te spuiten. Geen nutteloos
werk, want men kon voorkomen, dat een
massa vaten vol stearine, die rondom op
het terrein lagen opgestapeld en die een
verbmdingsbrug voor liet vuur konden vor
men naar de andere zijde van liet fabrieks
terrein, werden aangetast.
De gebouwen zelf waren echter niet te
houden.
'Assistentie
De Goudsche brandweer werd tegen half
acht gewaarschuwd, dat de kaarsenfabriek
'n brand stond. Onmiddellijk werd met de
twee motorspuiten uitgerukt, een met een
capaciteit .van 2000 en een met een capaci
teit van 1000 Liter. Binnen vijf minuten
stond men op liet terrein en nog enkele
oogenblikken later werd in snel tempo de
eerste slang uitgerold en liet water vloeide
toe.
Water? Ja korten tijd had men wa-,
terdoch na 20 minuten gingen de
zuigers van de motorspuiten steeds
langzamer werken om ten slotte den
strijd op te geven. Het bleek, dat het
water, waaruit men pompte zicil had
vermengd niet olie en parafine, waar
door de werking der motorspuit onmo
gelijk werd gemaakt.
Een der motorspuiten moest definitief
buiten gebruik worden gesteld, de ander
kon met behulp van een zinkstuk in dieper
water gaan werken en heeft na een zuive
ring den strijd onvermoeid voortgezet.
De leiding van het blusschingswerk be
rustte aanvankelijk bij den opperbrand-
meester J. C. de 11 Boe r. Deze zug, dat hij
met de Goudsche brandweer alleen tegen
liet uitbarstende vuur weinig zou kunnen
uitrichten. Een der Goudsche wethouders
was inmiddels ook op het terrein versche
nen en in overleg met hem werd besloten
de brandweer uit de omliggende steden te
waarschuwen, allereerst Rotterdam.
Rotterdam kon geen verdere assistentie
bieden. Men moest vier motorspuiten in de
stad zelf houden, om op alles voorbereid te
zijn. Den Haag kon in 't geheel geen hulp
bieden. Dan werd Waddinxvecn gevraagd
en Hilleigersberg, Reeuwijk, Schiedam.
Utrecht en Amsterdam.
Hlllegefsberg kwam, Waddinxvecn even
eens en Reeuwijk, maar Utrecht kon niet
helpen, wel kwam nog Schiedam.
Zoo had men langzamerhand een
brandvveerlegertje verzameld, dat in
totaal beschikte over negen motorspui
ten en voorts kon werken met een aan
tal slangen op de brandkranen. Het
vuur werd met in totaal ongeveer 30
stralen bestreden.
Nog steeds uitbreiding
Hoewel liet -vuur aan alle kanten door de
brandweercorpsen werd aangepakt breidde
het z.ïch desondanks in snel tempo uit,
Nadat de nieuwe fabriek was ingestort
was iiet vuur niet meer te houden. l)e
brandweerlieden moesten wegens de ondra
gelijke hitte en liet gevaar voor ontplof
fingen en instortingen terugwijken. Om
ruim 9 uur had de instorting van het voor.
naaniste fabrieksgebouw met z'n drie ver
diepingen plaats gehad en naar beide zijden
verspreidde zich de brandende stearine.
Te omstreeks kwart over tien scheen de
brand zijn lioogtopunt te hebben bereikt.
De reeks gebouwen ter linker zijde van de
hoofdingang stond 1111 o-p het Ketelhuis 11a
geheel in brand, maar liet vuur had nu
ook de nachtlichtenfaihi'ick aangetast en
begon het laboratorium aan te vreten.
In een uiterst nerveuze krach'tsinspan.
ning moest er nu alles op worden ge.
zet 0111 ten minste hier liet vuur terug ie
dringen. Brandde heit. laboratorium at
en sloegen de vlammen van de naclit-
lichtenfabrielc over maar de glyce-
rinefabriek, dan was alles verloren.
Onder zeer groote gevaren bleef de
brandweer op pos?. Ze klom op de-
dake.11 van belendende panden, zon-
der zich om de groote hitte te belkom-
meren; Schiedamsclie en Waddings-
veensche brandweerlieden voerden ach
terom slangen aan naar het bedreigde
punt en na een uur van hard werken
kon men zeggen, dat men het stratogi.
sche punt had behouden. Het vuur werd
uit het laboratorium verjaagd en on
danks woedende uitvallen uit de nachï-
lichtenfabriek slaagde het er niet in
de glycerinefabriek te bereiken.
Maar hoe is hiervoor gevochten!
Te middernacht
Toen de klok van het ranke gotliisclio
stadhuis middernacht' aanwees men kon
er bij deze verlichting de wijzers van mi-
nuut tot minuut zien voortkruipen woed
de de braind nog steeds onverminderd voort.
Aan de zijde van den Schielandschen
Hoogein Zeedijk werd de hit'ie van het vuur
zoo groot, dat de aan de overzijde van den
dijk liggende villa van een der directeu
ren, den lieer Van Loon dreigde vlam Ie
'Watten. Het houtwerk blakerde, de rui
ten sprongein en hes was noodig de villa
nat te houden wilde men haar behouden.
Wel was op liet middenterrein het vuur
iets minder krachtig geworden, maar in
de lioutopslagplaatsen en in de nachtilich-
tenfabriek zoomede in de resten van de
groote pittenfabriek laaiden de vlammen
nog st.eds in felle aandrijving tot 50 nie
ter hoog'.'e op.
Nog steeds brandde ook de yloeibSie
stearine, nog steeds ontploften nieuwe va
ten, nog steeds werd de wijde omtrek rood
gekleurd door den feilen gloed van het
vuur.
Ongevallen
Helaas zijn bij de brand enkele ongeval
len gebeurd.
De Goudsche spuitgast Leeflang, die op
een ladder stond is door oververmoeidheid
duizelig geworden en achterover geslagen.
Met een hersenschudding is hij naar het
ziekenhuis vervoerd. Een andere spuitgast
is door een straalpijp in het gelaat getrof
fen en niet ernstig gewond.
Ook de hoofdman Van Sillevoldt van rle
Rotterdamsche brandweer werd bij l#t
blusschingswerk gewond; een ijzeren haak
waarmee gewerkt werd trof hem juist hij
de lip, die werd ingescheurd. Hij bleef ech
ter leiding geven aan liet blusschingswerk.
Leden van de E.H.B.O. hebben heel den
nacht gereed gestaan om hulp te bieden,
terwijl later op den avond ook een colonne
van liet Ned. Hoode Kruis op het terrein
werd opgemerkt.
Het gevaar geweken
Toen liet begon te lichten, was het dui
delijk geworden, dat de brand geen verdere
uitbreiding meer zou hebben.
Tiet laboratorium, dat door het vuur was
aangetast, is toch grootendeels behouden ge
bleven alsook de gebouwen waarin de mate
rialen, onr.erdeelen en gereedschappen der
iabriek geborgen zijn.
Het ketelhuis met de daarbij behoorende
benzinetank is geheel behouden gebleven. In
de tegenover liggende gebouwen woedde in
den vroegen morgen de brand met groote
felheid voort, daar nog enorme hoeveelheden
olie en vetten daar aanwezig waren. Telken
male ontploften vaten olie en veroorzaakten
geweh.ige vuurkolommen, die zulk een hitte
erspreidden, dat het op dertig meter af
stand van daar niet te houden was.
Het is w a a r s c h ij n 1 ij k, dat de
vlammen nog den ganschen
dag gretig voedsel zullen vin
den. In de kaarsengieterij zijn alle ma
chines tot één verwrongen massa geworden.
Vóór ce brandende gebouwen liggen tal
rijke ijzeren vaten met olie gevuld, liet vuur
heeft ze roodgloeiend gemaakt. Als de water
stralen er op worden gericht sist een witte
damp omhoog.
De schade
De omvang der schade is niet te ramen,
doch stellig enorm.
De directie kon vanmorgen geen enkele in
lichting geven wat van het bedrijf zal wor
den, evenmin of middelen kunnen worden
gevonden om arbeidsgelegenheid voor de
werklieden te scheppen.
De fabriek
De fabriek werd opgericht in 1859. Klein
begonnen, de kaarsenfabricage werd aan
vankelijk uitgeoefend met 19 arbeiders
■nam het bedrijf in latere jaren groote
vlucht en legde zich behalve op de gewone
stearinekaarsen, toe op de fabricage van
gothische kaarsen, thee- en nachtlichten, en
de bijproducten zooais glycerine, oleïne
crème, goudalite en andere teerproducten
voor den wegenbouw en oliën voor de tex
tielindustrie. Het zijn de laatste producten
die in den loop van den avond een ontplof
baar voedsel vormden voor de vuurzee.
Eenige jaren geleden werkten in do
fabriek 500 tot 700 arbeiders, thans
waren er 250 mannen en 10O meisjes
werkzaam. Deze zullen tot de slacht
offers van den brand behooren.
Sinds eenige jaren is de Koninkl. Stearine
Kaarsenfabriek door een fusie imet de Kaar
senfabriek „Apollo" te Schiedam vereenigd
in de N.V. Vereenigde Fabrieken van Stea
rine, Kaarsen en Chemische Producten.
De fabriek is verzekerd bij Lloyd's.
Noodweer boven de Peel
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
boven Sevenum (Limburg) een hevig
onweer losgebarsten tengevolge waarvan
op vele plaatsen ernstige schade is aange
richt. In tal van woningen werden de tele
foon- en/of radiotoestellen beschadigd, ter
wijl ook vele electrischc leidingen werden
vernield. De ontginningsboerderij van den
heer G. moest het zwaar ontgelden. De
bliksem sloeg hier in het woonhuis en ver
oorzaakte een begin van brand, welke door
snel ingrijpen gebluscht kon worden. Het
hemelvuur maakte een groot gat in het pla
fond van een der voorkamers, circuleerde
door deze kamer en vernielde radio- en te
lefoon-toestel en eenige meubelen. Door een
der buitenmuren baande bet vuur zich een
uitweg.
In de nabijheid dezer boerderij werden
nog een drietal telefoonpalen geheel ver
splinterd. Een koe van den landbouwer N.
werd door den bliksem getroffen en gedood.
Dit ongekend heftige onweer ging verge
zeld van een ontzaglijken regenval.
Tachtigjarige vrouw
levend verbrand
De ruim 80-jarige alleen wonende weduwe
L. Boverhof, wonende aan de Paardenmarkt
te S t e e n w ij k, is Zondagochtend in haar
woning verbrand.
Toen de melkboer kwam vond hij de deur
gesloten hetgeen hij, naar de deur ander3
geopend is, verdacht vond.
Hij waarschuwde de politie, die do deur
forceerde. Toen men de deur openmaakte
kwam direct een dikke rookwolk naar bui
ten. Achter de deur vonc.' men het gedeel
telijk verkoolde lijk van de oude vrouw.
Haar kleerui smeulden nog. Het bleek, dat
alleen het bed in brand stond. Deze brand
was spoedig gebluscht. De oude vrouw, die
zeer slecht van gezicht was, heeft waarschijn
lijk in oe bedstee een lucifer aangestoken of
een ongeluk gehad met een nachtlichtje,
tengevolge waarvan zij in brand is geraakt.
Daarna heeft ze getracht nog naar buiten ie
komen, hetgeen haar echter niet is mogen
gelukken.
DOOR DEN BLIKSEM GERTOFFEN
Tijdens een hevig onweer, dat zich Zon
dagmorgen in de vroegte boven Esc haren
(N.B.) ontlastte is de boerderij van den land
bouwer H. de Kleyn aldaar door den blik
sein getroffen. Er ontstond een begin vai
brand, dat evenwel dadelijk kon worden ge
bluscht. De hofstede werd ernstig bescha
digd, terwijl eenig meubilair werd vernield.
Nadat de bliksem door een zijmuur de boer
derij had verlaten, sloeg hij in het kippen
hok, tengevolge waarvan een 20-tal kippen
werden gedood. Persoonlijke ongelukken
den zich niet voor,
de-
De slimme boer, die zich
niet liet vangen
Twee arrestaties
Sedert geruimen tijd liepen cc op do
Veemarkt geruchten over fraude bij da
weging van varkens. Door de activi
teit van een veehouder, die er voor was
gewaarschuwd en liet bedrog consta
teerde is het de politie thans gelukt
een koopman en een wegers-bediende
te arresteeren, die zich op groote
schaal aan fraude hebben schuldig ge
maakt.
Boer V P. uit Stolwijk kreeg een paar
weken geleden den 21-jarigen varkenskoop
man II. B. uit Bergambacht op bezoek. Er
werd over de aankoop van varkens gespio;
ken en P. was zeer in zijn nopjes, toen nij
een li-tal dikhuiden tegen een sohappelijken
prijs aan B. kon verkoopen. -
Naar goede gewoonte werd geaccorJ.ein,
dat de varkens zouden worden geleverd op
de Rotterdamsche veemarkt, waar ze ook
zouden worden gewogen; zooals steeds waren
de varkens per kilo verkocht.
Nog vóór P. naar de Rotterdamsche vee
markt vertrok, werd hij gewaarschuwd, dat
Iiij op zijn qui vive moest zijn, want nat er
den laatsten tijd bij het wegen zwaar werd
geknoeid. P. knoopte dat goed in zijn 001
en besloot alvorens met de beesten naar
Rotterdam te vertrekken enkele daarvan
zelf te wegen eri te merken.
Aldus geschiedde en de hoer voelde zien
tamelijk sate toen zijn krulstaarten te Rot
terdam op de weegschaal stonden. Zooals
sieeds werd de wicht van eik dor dieren
afgeroepen en boer P. noteerde ijverig.
Oogenschiinliik had er bij de weging geen
enkele onregelmatigheid plaats, maar boer
P. vond liet wel vreemd, dat enkele van de
dieren toch aanmerkelijk minder wogen dan
thuis. Hij wilde de weegschaal wel eens
controleeren en slapte er daarom ook zelf
op. Hoe vreemd of het ook was. hij moest
erkennen, dat de schaal 1111 precies het juisle
gewicht aanwees, want hij had zich zelf
thuis ook gewogen en was tot het zelfde
resultaat gekomen. Zijn argwaan was eeliler
ougewekt en daarom liet hij zonder daar
van iets te laten blijken een der gemerkte
varkens ook nog eens bij een ander wegen
Toen bleek, dat alleen op dit dier er een
verschil in gewicht was van 10 K.G.
Met opgestreken zeil wendde boer P. zich
tot den koopman, die toegaf, dat er niet
eerlijk gewogen was. Hij bood aan alle var
kens te laten overwegen en den boer nog
50 te geven als hij over het geval zijn
mond hield en de politie er niet in mengde.
Dit vond de boer aanvankelijk goed. De
varkens werden gezamenlijk over gewogen
eu bleken plotseling 100 K.G. te zijn aange
komen. Dit bedrog was den boer te grof en
liij eisclite van den koopman een „zwijg
geld" van 1000. Hiervoor was B. niet te
vinden en hij weigerde zelfs de aanvanke
lijk aangeboden 50 vergoeding te geven.
De boer is daarna kwaad naar het politie
bureau gcloopen en heeft aangifte gedaan
Uiteraard heeft de politie direct een nauw
keurig onderzoek ingesteld. De koopman B,
werd gearresteerd, maar ook de 46-jarige
wegersknecht G. J. Beiden hebben een vol
ledige'bekentenis afgelegd.
De wegerskneoht wist op het oogenblik da;
de weging aanving een stuk ijzer zoodanig
op de schaal te plaatsen, dat deze een lager
gewicht aanwees.
Toen de argwanende boer echter zich zelf
wilde laten wegen had hij kans gezien dit
ijzer snel te verwijderen en toen woog de
schaal weer goed.
De beide mannp.n bekenden reeds een paar
jaar op deze wijze de boeren te hebben be
drogen. Als men weet, dat de firma, waar
J. in dienst was, wel 2000 k 3000 varkens
per week woog. kan men zicli indenken hoe
groot het bedrag waarover de fraude loopt
is geweest.
Tiet bericht van de fraude ging als een
loopend vuurtje over de markt en het ge
volg is geweest, dat de patroon van J., die
aan de fraude part nocli deel heeft, thans
geen enkel varken meer ter weging krijgt...
Natuurlijk zijn de beide fraudeurs door de
politie in bewaring gesteld.
Zal 15 Mei aanvangen
Wij willen er nu reeds de aan
dacht op vestigen dat 15 Mei a.s.
de Zomertijd zal ingaan. Dat
ivil dus zeggen dat het in den
nacht van Donderdag li op
Vrijdag 15 Mei om 2 uur geacht
ivordt 3 uur te zijn! Men ver-
gete daarom Donderdag niet
voor het naar bed gaan de klok
een uur vooruit te zetten.
Jubileum-Bondsdag
Herv. Geref. Jongelingsbond
Op Hemelvaartsdag in Utrecht
Hemelvaartsdag a.s. hoopt de Bond van
Ned. Hervormde Jongelingsvereenigingen op
Geref. Grondslag zijn 25-jarig bestaan te
berdenken in een groote jubileuinvergadc-
ï'ing in Tivoli te Utrecht. Ook oud-leden en
belangstellenden worden hiertoe uitgenoo
digd.
Deze Bondsdag zal onder leiding staan
van den voorzitter der Jubileumcommissie
Prof. Dr. J. S e v e r ij n.
Sprekers zullen zijn: Ds. II. A. de Geus
van Dc Bilt, Herdenkingsrede en Ds. J. II
F. R c m m e van Amsterdam, Feestrede.
Toegangskaarten voor leden, oud-leden
en belangstellenden kunnen worden aange
vraagd hij den secretaris der Regelingscom
missie. den lieer C. A. Bakker, Keulsclie-
kade 32, Utrecht, alwaar ook de aanvragen
voor logies moeten worden gedaan vóór
14 Mei a.s.
Secretaris der Jubileumcommissie is de
heer S. Dammer, burgemeester van Gouds
waard en Piershil.
De toegangskaarten voor den Bondsdag
geven recht op reductie op den prijs der
spoorbiljetten, bedragende voor eendaagsche
retours 45 pet.
De huishoudelijke vergadering wordt des
avonds te voren gehouden in het Gebouw
voor K. en VV. te Utrecht.
Voor verdere mededeelingen wordt ver
wezen naar de „Vaandrager", orgaan van
den Bond.
Bond van Meisjesvereen.
op Geref. grondslag
Meer dan 23.000 leden.
Bovengenoemde Bond nam met 36 ver-
eeniginpen toe, w.o. enkele afdeelingen,
die zich als zelfstandig Bondslid lieten in
schrijven. Het aantai leden d.er aangeslo
ten vereenigingen bedraagt nu 23.100. De
Bondsdag in Arnhem werd in 1935 door 8000
Bondsleden bezocht, lot nu toe de drukst
bezochte Bondsdag. Het orgaan „Bouwen
en Bewaren", dat in nieuw gewaad ver
scheen, had op 1 April j.l. een oplage van
17.500.
De verlies- en winstrekening van den
Bond Wijst een bedrag van f 14.317.72 aan;
de balans f79.271.63; de exploitatierekening
.Huize Henriëtte" f4.012.39; de exploitatie
rekening van het orgaan 42.209.55.
Dc teruglevering van ondermelk
Voorloopig opgeschort
Naar ons van bevoegde zijde wol'3?meJe-
gedeeld, zal met ingang van 10 Mei flo rege
ling, ingevolge welke de torugle vering van
ondermelk door zuivelfabrieken aan veehou
ders verplichtend is gesteld, in verband met
de inmiddels opgetreden wijziging in do
prijsverhoudingen van dit artikel voor
loopig worden opgeschort.
Zulks houdt in da; dat de productie van
kaas, of melkproducten voorshands evei-
min aan eenig beperkend voorschrift zal
zijn gebonden.
De leeuwen van den Negus
Uit liet leeuwenpaar, dat H. M. de
Koningin verleden jaar Juli ten geschenke
ontving van den Negus van Abessinië en
dat aan de zorgen van „Artis" te Amster
dam werd toevertrouwd, zijn 30 April j.l.
des namiddags, even na een uur, vier
jongen geboren. De eerste dagen na de ge
boorte vormen vaak een precaire periode
in liet leven van jonge roofdieren.
Thans kan worden medegedeeld, dat do
vier jongen liet uitstekend maken. De moe
der zoogt en verzorgt ze voortreffelijk 011
is volmaakt rustig. Zooals tegenwoordig de
gewoonte is in „Artis" werd de leeuw,
vóór de geboorte, niet van de leeuwin afge
nomen; ook hij gedraagt zich onberispelijk
en geheel normaal.
liet bleek meer dan eens, dat een en de
zelfde leeuwin zich na de geboorte van
jongen rustiger en meer als normale moe
der gedroeg, wanneer de leeuw, die tot
haar gewone omgeving behoort, hij haar
gebleven was, dan wanneer hij kort voor de
geboorte der jongen van liet wijfje gesepa
reerd werd.
Een zeldzaam huwelijk
Vrijdagmiddag 0111 drie uur had op liet
Gemeentehuis te Horst (L.) dc huwelijks
voltrekking plaats van den 75-jarigen Ja
cob Daniels uit Blerick, weduwnaar van
Marie Elisabetli Verhaeg, met wie hij
eenige jaren geleden zijn gouden huwe
lijksfeest vierde, en dc 71-jarige Anna
Maria Kleuskens, weduwe van Hendrik
Lamberts, die in 1934 in den ouderdom van
94 jaar is overleden. Er was veel belan
stelling op het Marktplein, voor deze niet
allcdaagsche gebeurtenis. De kerkelijke in-
zegenin geschiedde aMandag j.l. te 9 uur
in do R.K. Kerk.
Oswald Spengler overleden
Schrijver van „Der Untergang
des Abendlandes"
De bekende Duitsclie phiiosoof Os
wald Spongier is op 56-jarigen leeftijd
te Münclien overleden.
Oswald Spengler, werd op 29 Mei 18S0 Ie
Blankenburg in den Harz geboren. Hij is
beroemd geworden door zijn boek „Der Un
tergang des Abendlandes", dat in 1918 het
licht zag en Dij zijn verschijnen groot op
zien baarde. I11 dit werk, dat in de weten
schappelijke wereld vele heftige bestrijders
maa rook enthousiaste voorvechters vond,
toont Spengler zich de schepper van de idee
eener vormleer der geschiedenis.
Volgens dezen geleerde is er geen conti
nuïteit in de beschavingsgeschiedenis der
menschheid, maar zijn de culturen als bloe
men of planten, die naast en na eikander
bloeion, en hun gelijkvormige kenmerken
van opkomst, bloei en verval hebben. De
West-Europeesch-Amerikaansche cultuur
zou in het stadium van civilisatie verkeeren.
en gedoemd zijn te verdwijnen en spoorloos
onder te gaan, zooals eens de Egyptische
dc Perzische, Klassieke, Indische en andere
culturen.
Een korte samenvatting van dit lijvig en
van groote universeele kennis en belezenheid
getuigend werk gaf Spengler in zijn onlangs
ook in Nederlandsche vertaling verschenen
„Mensch und Maschine" „De Mensch en
de Techniek".
Noodweer boven Limburg
Te Simpeiveld werd door het
noodweer groote schade aangericht. Er
zijn schapen in de weide verdronken. Te
Egelshoven sloeg de bliksem in het woon
huis, gelegen op de Bosschen, bewoond
door de familie W. De bovenverdieping
van dit huis en van het er naast gelegen
woonhuis van, de familie P. zijn uitge
brand.
In tuinen en boomgaarden is veel schade
aangericht. Do tuinen van het St. Eliza-
bethskioostcr zijn geheel verwoest, mede
door de sterk gezwollen Anselerbeek. De
schade is zeer groot. In de kelderverdie
ping van het klooster stond het water on
geveer een Meter. De autoriteiten hebben
zich van den toestand op de hoogte ge
steld. Het is het zwaarste noodweer, dat
sedert jaren heeft gewoed. In Herzogen-
rath moest het electrische tramverkeer
worden stopgezet. Het water spoelde de
sraatstcenen en de trottoirs los. Er is ook
groote schade aangericht. De brandweer
uit Aken werd ter assistentie geroepen om
liet water uit de kelders van de huizen te
pompen. De materieele schade is zeer
aanzienlijk.
DOOR EEN KOE MEEGESLEURD
EN' GEDOOD
Bij Nee de liep de 46-jarige landbouwer
Vruwink niet een koe over de Bergstraat toen
plotseling de koe op hol sloeg. V. had het
touw, waaraan de koe vastzat me' een lus om
zijn arm geslagen met het gevolg dat hij ibor
de koe werd meegesleurd en tweehonderd me
ter verder tegen een paal werd geslagen
Hierdoor raakte het touw los, Vruwink was
deerlijk aan het hoofd gewond en werd 'n be-
wusteloozen toestand bii een der omwonenden
binnen gedragen. Dr. Funke, die de eerste
hulp verleende, achtte overbrenging naar het
ziekenhuis te Enschede noodzakelijk. VruwinK
is s nachts ca 11 zijn verwondingen overleden.
En Abessinië komt onder de
souvereiniteit van Italië
Korte rede van den Duce
Zaterdagavond heeft Mussolini een korte
rede gehouden in verband met de afloop
van den oorlog in Abessinië.
Reeds 0111 hall aclit in den avond is de
opmarsch der troepen naar de Piazza
V enezia begonnen. Sterke afdeelingen trok
ken in velduitrusting door de straten. I11
geheel Rome heersebte een feestelijke stem
ming, dio. haar hoogtepunt bereikte om
streeks 10 uur. Het geheele Romeinsclie
garnizoen was uitgerukt en stond opge
steld op de treden van het groote monu
ment van Victor Emanuel II.
Op de Piazza Venezia was liet omstreeks
10 uur barstens vol, zoodat bet onmogelijk
was zich te verplaatsen. Het was zelfs nog
voller dan tijdens de groote fascistische
mobilisatie van 2 October 1935 en 5 Mei 1.1.
Ook de aangrenzende straten waren stamp
vol. Het paleis van den Duce was door
reflectoren verlicht.
De zitting van den grooten Fasristischcn
Raad duurde 10 minuten, die van den Mirtis-
terraau slechts 3 minuten.
„Italië heeft zijn keizerrijk"
Te half elf verscheen de Duce op het bnl-
con van het paleis, door stormachtige toe
juichingen begroet. In zijn toespraak tot
het volk zeide hij:
„Italië iieeft t"n slotte zijn Keizerrijk.
Het is een fascistiscli keizerrijk, omdat liet
de kenmerken draagt van den wil en van
de macht van den lictor. Het is Romeinsch,
omdat het liet doel is geweest van het
streven gedurende 14 jaar der jonge Itati—
aansclie generates. Het is een vredesrijk,
omdat Italië voor zich en voor allen den
vrede wil en slechts tot oorlog overgaat,
indien liet daartoe wordt genoodzaakt door
de gebiedende noodzakelijkheid van het
leven, liet is een rijk van beschaving en
menschelijkheid voor liet geheele Abessijn-
sclie volk, in overeenstemming mot de Ro
meinsclie traditie.
De gebieden en de stammen, die tot
het Abessijnsche keizerrijk behooren,
zijn onder de voile en volledige souve
reiniteit van liet Italiaansche Konink
rijk geplaatst. De koning heeft voor
zich en zijn opvolgers den titel „Keizer
van Abessinië" aangenomen. Abessinië
wordt geregeerd en vertegenwoordigd
door een Gouverneur-Generaal, die don
titel „onderkoning" heeft en aan wien
ook de gouverneurs van Ervthrea en
Sonialiland ondergeschikt zijn. Maar
schalk Badoglio is tot gouverneur-
generaal van Abessinië benoemd met
den titel „onderkoning". Ilij heeft vol
ledige volmachten.
Het Italiaansche volk heeft met zijn
bloed een keizerrijk geschapen en zal
het door zijn arbeid vruchtbaar maken.
Het zal zich met de wapenen verdedi
gen tegen wien ook".
De rede van Mussolini werd met harts-
tochtelijken bijval ontvangen. Langdurige
ovaties werden den duce gebracht en veie
malen vertoonde hij zich op liet halkon.
De Negus te Jeruzalem
Een bezoek aan de Abcssijnsck-
Koptische Kerk
De Negus heeft zich Zondagavond 7 30
uur tc Jeruzalem naar de Abessijnsrh-
Koptische kerk begeven om hier de mis fe
hooren. Alle Abessijnsche gebouwen waren
gepa voiseerd te zijner eer. De monniken van
bot klooster ontvingen den negus en oloar-
sten hem een kostbare gouden kroon, niet
edelsteenen versierd, op liet hoofd. Deze
kroon is sedert eeuwen in he; klooster he-
waa rd.
Na de mis hield de negus een toespraak
tot de verzamelde geloovigen. Vervolgens
gaf hij de kroon terug, welke weer in do
kelders werd opgeborgen Dij de schatten,
welke de negus uit Abessinië heeft medege
nomen en welke door Britsche soldaton wor
den bewaakt.
De Negus begaf zich hierna onmiddellijk
terug naar hoiel Koning David, waar hij
logeert.
Vertrouwen in de Volkenbond
Aan de pers verklaarde de Negus: „Een
land. dat al zijn vertrouwen in den Volken
bond. waarvan het steeds lid was. heeft ge
stold, kan niet geloovcn, dat de Bond niet
zal trachten hot kwaad te herstellen aange
richt door een lid. dat veroordeeld is als
aanvaller. Wij vragen, dat gerechtigheid zal
worden bewezen, opdat een zwak land be
schermd zal worden ïegen een sterker".
Waarom de Negus zijn land verliet
„We verlieten Addis Abeba, omdat het mo
reel van onze troepen was geschokt door liet
gebruik van gifgas en liet. dus evident was,
dat onze troepen dergelijke onmensclieliiko
strijdwijzen nie; konden weerstaan", zeide
de Negus tegen een aantal journalisten, die
bij hem op een tea waren genoodigd.
„Onze tegenwoordigheid te Addis Abeba
of eenig ander dee] van Abessinië werd een
ware bedreiging, niet alleen voor on*»
eigen bevolking, doch ook voor rle vreemde
lingen. voornamelijk in de hoofdstad. We
meenden de belangen van ons volk beter ;e
kunnen dienen door buiten het land onze
pogingen voor liet behoud van de onafhan
kelijkheid van Abessinië voort te zotten".
De Negus bleef verder zeer gereserveerd.
Twee broers in een kano
verdronken
De een klampte zich vast aan den ander
Bij Blerick (L.) lieten twee broers zich
in een kano door een sleepboot voort nek
ken op de Maas. Ten zuiden van de Maas
brug, ter hoogte van den houthandel Van
Gassolt, is de kano plotseling omgeslagen,
waardoor beide jongens ;e water geraakten.
De jongste, die niet kon zwemmen, heeft
zich in zijn angst vastgeklampt aan zijn
ouderen broer, die do zwemkunst wel mach
tig was. Hei gevolg was, dat beiden in de
diepre verdwenen en verdronken.
De omgekomenen zijn de 17-jarige Corne
lls en de 13-jarige Joiian den Harlog, oud
ste en jongste zoon uit een gezin van zes
kinderen, wonende in de Mathijsenstraat te
Venlo. Zij stonden rechtop in de kano toen
deze omsloeg, met Jiet gemelde gevolg.
