Antirevolutionair
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden
IN HOC SIGNO VINCES
we11936
zaterdag 9 mei 1936
1
:ht
RELD
r 51e jaargang n?. '42951
flakkeesche boerenbond
Gedé-Zalf
WEEKOVERZICHT
DAM
IC HT
r 7.50
7.50
den des lands.
CHE
105
4 Lijnen
13
n11S13
'm. Giro G 2021
diverken der
'lans bestaan,
beschrijving
iELLER. 3 e
Zijden met
ende GROTE
eien 17.50.
gebonden I
voorhoen
mttig- bezit, dat
onze kennis der
gelegenheid to
>rp. zwakke ge-
1 een boek, dat
3 en vaak door
verzacht
men in de
?v. Voor wie de
naar verkiezing
.ar te A'dam-C„
an f 1.- of meer
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 0.90 bij
vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
Uitgave N.V. DRUKKER!) EN UITGEVER!) v.h. W. BOEKHOVEN
ZONEN, SOMMELSDIJK Tel. Interc. No. 202 Postbus No. 2.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere
Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 8 uur.
Advertentiën 20 cent, Reclames 40 cent. Boekaankondiging 10 cent per
regel. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 1.per plaatsing.
Groote letters en .vignetten worden berekend naar de plaatsruimte.
- EVANGELIEBELIJDER
Groen van Prinstorei' was voor alles E\ un-
geliebelijder.
Zeer bekend is het gevleugeld woord het
welk liij bezigde: „Een staatsman niet! Een
Evangeliebelijaer".
Hij bedoelde daarmede dat oen getrouw
beleven en een kinderlijk gelooven van liet
Evangelie bron cu drijfveer van zijn oplrc-
doii op staatkundig terrein was.
Mot de Staatkunde ging bij hem voorop,
al scheen zulks soms wel het geval Ie zijn.
Meen, die nieoiiing ontkent hij dadelijk, liij
wilae voor alles eerst Evaiigelieibelijder zijn.
Hij wilde zijn een goed Christen, welke liet
nauw nam, met zijn kerkelijke en godsdien
stige plichten, want liet getrouw belijden en
beleven van de waarheden van het Evan
gelie, zouden er vanzelf toe leiden, dat de
politieke atmosfeer gezuiverd werd.
Dat getrouw belijden zou oorzaak cn bron
zijn van liet optreden oer christenen op
Staatkundig terrein legen de dwalingen wel
ke daar overheerschende waren.
Voor alles wilde Groen een geloovig kind
,\an God zijn.
Daarna pas staatsman. Maar dan een
staatsman welke de beginselen welke hem
lief waren, ook tot gelding wilde brengen,
opdat er voor allen vrijheid zou zijn, vrijheid
in kerkelijk en politiek opzicht.
Geweldig is de worsteling geweest welke
Groen ondernam, alleen de geestelijke kracht
welke voortvloeide uit zijn onwrikbaar ge
loof was in staat hom staande (c houden.
Het was Groens oprechte begeerte dat de
zonen van hetzelfde luiis, welke rechtens bij
elkander hoorden; dat de belijders van den
Christus welke elkander zoo vaak bestreden,
zouden leoren eendrachtig voor de eere Gods
te strijden als goede Evangeliebelijders.
Daartoe riep hij hen telkens op, daarvoor
verteerde hij zijn kracht.
v OOK NU
Ook in liet hachelijke tijdsgewricht waarin
wij leven, mogen wij ons liet voorbeeld' van
onzen grooten Groen wel voor oogen stellen.
De revolutionaire macht grijpt om zicli
heen, Socialisme, Communisme en Fascisme
zijn bezig om to trachten de volksgeest te ver
giftigen, om daardoor te trachten beslag te
leggen op ons volk.
Zelfs onder een schijn van vroomheid
wordt er tegenwoordig een revolutionair
sentiment gekweekt, waartegen Groen zoo
hij het kon aanschouwen, zou toornen met
al de heilige kracht waarover hij beschikte.
Wij moeten ons daarvoor wel terdege vvach
ten, tegenover al het werk dat is van revo
lutionairen inslag, moeten wij positie kiezen,
zonder aanzien des persoons.
Het gaat om do hoogste en heerlijkste be
langen van ons volk.
Het gaat nu om de groote vraag, of ous
land straks zal bukken voor de vaan der
revolutie, ot dal het zal hooren naar liet
liefelijk geklank van het Evangelie.
Daarom mogen wij op geencrlei wijze dat
revolutionair gevoelen aankweeken, maar
moeten wij trachten allen weer onvoorwaar
delijk terug te keeren tot de kenbron der be
ginselen, tot de Schriften.
Vooral Groens lichtend voorbeeld, moge
ons een voorbeeld zijn om met kloekheid en
beslistheid dien strijd te voeren.
„De afval van Hem die gezegd heeft; Ik
ben ae weg, de waarheid en het leven, is
oorzaak der revolutie; de werkzame belijde
nis van den eenigen Redder is het middel
van Herstel en behoud", aldus Groen in On
geloof en Revolutio.
Aan dat beginsel had hij zijn loven ver
pand, aan datzelfde beginsel moeten ook wij
ons leven verpanden, daarvoor moeten wij
strijden en werken niet alle kracht waarover
wij beschikken.
Doen ook wij liet onder do zinspreuk: „Een
Staatsman niet! Een Evangeliebelijder".
EMERITAAT Ds B. W. DE GRAAF
Door Ds B. W. de Graaf, Gerei, predikant
te Stad aan 't Haringvliet, is tegen
1 Juli a.s. emeritaat aangevraagd.
Ds de Graaf is 70 jaar oud en in 1922 can-
didaat geworden. In dit. jaar aanvaardde
hij het eimbt te Rilland Batli; sedert l't Oei.
1923 is hij te Stad aan 't Haringvliet. Ilij is
deputaat voor de Evangelisatie in de classis
Brieile.
Buitengewone Algemeene
Vergadering
Woensdag 0 Mei 1936 ',l liotci Spee,
Sominclsdijk
De vergadering werd niet een welkomst
woord geopend door den lieer van Schou
wen, voorzitter van don Flukkeeschoii Jioe-
renbond. Spr. deelt mede, op verzoek van
enkele leden deze buitengewone algemeene
vergadering te hebben bijeen geroepen, ten
einde de doelstellingen van Landbouw en
Maatschappij ter kennis van de Joden te
brengen. De heide sprekers, <Jc weled. hoer
Smid, oud-rclerendaris bij de directie van
den Landliouvv, geestelijk vader van L. ert
M., alsmede de welcd. heer Barend recht,
landbouwer te Groote IJpoIder, zullen dan
ook gelegenheid krijgen hun «necningen uit
een te zetten. Meerderen hebben al gevraagd
of de Flakkeesche Boerenbond nu haar
zwaai gaat nemen door de hand te reiken
aan Landb. cn M. Dit is niet Jiet geval, om
dat de Fl. Boerenbond zich speciaal ten doel
stelt het behartigen der strcekbelangen, wel
ke uniek zijn en niet te vergelijken met die
van andere strekn. De leden behooren tot
diverse richtingen en de Bond uenscht zijn
isolement, waarin nog steeds zijn groote
kracht schuilt, onverzwakt te handhaven
Wat ook gebeurt na afloop dezer vergadering
en bespreking, gaat buiten den Flakkeesdien
Boerenbond oui.
De heer Smid lieert vanaf zijn jeugd ire.
volgd wat er op sociaal en economisch go-
biel) gebeurd is en is daarbij uitgegaan van
het proctischc leven, dat hii door zijn af
komst uit dc kringen dei' landarbeiders Van
nabij kont. Spr. heeft zich daardoor zijn
ideeën gevormd en propageert die nu nog op
zijn ouden dag, daarbij geleid door hoogc
idealen.
Spr. Jierinncrt aan de uitspraak van Prof.
Huizinga, nl. dat wij leven in een bezeten
wereld. Dit komt wel heel sterk tot, uiting
door de behandeling van de landbouwende
bevolking. Toen in en kort na de oorlogspe
riode do prijzen der landbuvvproducten sterk
stegen, vond men het heel natuurlijk, dat,
loon cn en salarissen zich bij deze stijging aan
pasten. Bij dc prijsdaling verzuimde men het
verhand tusschen loonen en prijzen tc hor
stellen, waardoor de schromelijke tegenstel
ling ontstond in de belooning van landbomv-
arbcid en den arbeid der andere bevolkings
groepen. De bedrijven zijn toen gaande ge
houden doordat do landbouwers loonen aan
vaardden, die andere groepen niet acccptecr-
den.
En todh verbreidde dc groot-stedelijke pers
de meening, dat dc landbouwende bevolking
te veel en de andere groepen tc weinig ont
vangen. Men rekent dan voor, dat als do
landbouwsteun er niet was, dc kosten van
het leven van plm. 135 tot plm. 1'25 van het
vooroorlogsche peil zouden dalen.
Spr. stelt daartegenover, dat als de niet-
landbouwende J^evolking voor haar produc
ten en diensten tevreden is mot prijzen, die
tol de prijzen der landbouwproducten in de
zelfde v erhouding staan als in 1913, de kos
ten van het levensonderhoud, met behoud der
nuidige landbouvvproductenprijs, dalen van
135 tot 100.
Deze dingen zijn mogelijk doordat dc land
bouwende bevolking te weinig actief is ge
weest, door tc verzuimen dc publieke opinie
te bewerken.
Spr. geeft een staatje van den te grooten
invloed, die loon en salaris genietenden op
de politiek uitoefenen. Van de 150 leden dor
Staten--Generaal zijn 46 afkomstig uit amb
tenaarskringen, 21 uit onderwijskringen, 21
hoofdbestuurders van vakorganisaties, 17 ad
vocaten, 13 uit andere groepen dan landbou-
wers, 8 landbouwers en 21 die andere beroe
pen uitoefenen.
Hieruit blijkt dat er te weinig leden zijn
die de economische moeilijkheden van het
platteland kunnen aanvoelen. Hieruit vloeit
voort dat men de ^middelen ter verbetering
6lechts aarzelend toepast.
Landbouw en Maatschappij stelt zich ten
doel deze leemten aan te vullen en streeft
naar opheffing van liet platteland niet al
leen in matericelen, maar vooral ook in cul.
tureclen zin.
„Crisis", zegt spr.. is er niet meer. Er is
op komst een algcheele verandering in de
structuur der maatschappij. Tot nog toe
heeft men maar wat geprutst bij de pogin
gen verbetering in den toestand ten plaftte-
lande te (brengen. Er is een tegenstelling ge
schapen tusschen akkerbouw en veehouderij.
De veehouders hielden nog vast aan het
denkbeeld dat hooge voederprijzen een groot
nadeel voor hen zou zijn. Onder invloed
van de propaganda van Landb. en M. begin
nen ook de veehouders liet anders te zien.
Hoofdzaak is een loonende borlemexploitatie.
Dan moet ook gestreefd worden naai' terug
keer der bedrijtsvrijheid. Spr. heeft iiet twij
felachtig voorrecht lid tc zijn van de Com
missie-van Loon, voor vereenvoudiging cri
siswetgeving. Door de toenemende stroom
van wetten en beschikkingen dreigen de
groote problemen uit het oog verloren tc ra
ken.
Ook handel, industrie en middenstand on
dervinden groote last van al die maatregelen
cn daardoor ontstaat tegenzin.
Men heeft de cijfers van L. en M. sterk
overdreven genoemd, o.a, de Kamerle
den van don Heuvel en Smeenk, maar deze
heeren moesten toch ook erkennen, dat er
een groote wanverhouding bestaat tusschen
dc belooning van de stedelijke en de landar
beiders. Eenerzij cis wordt door arbitrage be
paald dat de loonen b.v op het eiland Hie
len voor de landarbeiders ongev. op 23 tot 25
cent worden vastgesteld, ni.a w. nauwkeurig
onderzoek heeft aangetoond dal de bedrijven
niei meer kunnen betalen. Anderzijds gelden
voor werken uitgevoerd via hei Werkfonds,
eigenlijk een vorm van werkverschaffing,
loonen lot 00 cent per uur.
Spr. bestrijdt ook liet Plan van den Ar
beid. Bij betaling van alle ge piest eerden ar
beid in de»i landbouw volgens loonen in an
dere bedrijfsgroepen zou de prijs der geza
menlijke l'odo-nprndurtcn nog wel inet 200
millioen moeten stijgen.
Spr erkent dat ook andere bevolkingsgroe
pen het moeilijk hebben, maar z.i. komt dit
juist door de wanverhouding tusschen dc be-
looning van landarbeiders en stedelijke be
volking.
Bij gelijke loonstandaard zou ruiling van
diensten plaats vinden. Nu is er een kleine
elite met hoogc loonen en daarnaast breede
groepen die loven van ondersteuning. Door
verschillende bladen en personen, waarvan
men toch beter mocht verwachten, wordt de
meerling: verkondigd, dat cle landbouwende
:..\n'Vinjy ir vepi ontvangt en deze onder
houden wordt door do andere doelen der be
volking. Niets is minder waar. Zonder land
bouwsteun zouden de kosten van levenson
derhoud dalen lot 135 a 135 pet. van het voor
oorlogsche peil, maar, zégt spr., hoe ver zou
alles tlahm als ieder voor zich ziin loon of
salaris zag dalen tot dat vooroorlogsche pcif.
vermoedelijk zouden dan de kosten van le
vensonderhoud slechts 50 pet. van dat vorige
peil zijn.
Met hel oog op den huidigen toestand vvor
den twee punten vooral voorop gesteld. In
do eer-te plaats de oude waarheid, dat de
landbouw den grondslag vormt van hot
economisch leven en dat, wie dit niet in het
oog houdt, de maatschappij niet kan begrij
pen.
Het tweede punt betreft liet misbruik, dat
wordt gemaakt van de vrijhandolsgedachte.
Deze wilde zoogenaamde vrije prijsvorming,
wolk uitgaat van wereldmarktprijzen en
aanpassing van het gcheole loon- cn prijs
peil aan do wereldmarktprijzen.
Lijnrecht daartegenover staan dc hccr-
schepdc sociale opvatingen, die meer- en
moer leiden tot de ordeningsgedachte. Hier
bij gaat men uit van sociaal wenschelijk ge
achte loonen en aanpassing van de prijzen
aan die loonen.
Terwijl nu deze ordoningsgedachte voort
durend terrein wint in andere bedrijven, wil
men de belooning van dc landbouwende be
volking blijven baseeren op dc vrijhandels-
gedachto En zoo is de legende in de wereld
gekomen, dat de landbouwende bevolking
200 millioen giilden steun zou ontvangen
ten koste van andere groepen. Als men ech
ter van do ordoningsgedachte uitgaat, komt
men tot geheel ander resultaat, nl. dat, om
den landhoiiwarbeid te kunnen beloonen op
een wijze, die in overeenstemming is met
die van anderen arbeid, de landbouw
zeker nog veel meer dan 200 millioen gulden
te kort komt. liet. streven van Landbouw
en Maatschappij is er nu op gericht, de
prijzen der landbouwproducten te brengen
op zoodanig peil. dat de landliouvv arbeid
beloond kan worden op een wijze, die in
een redelijke verhouding staat tot dc be
looning van anderen arbeid.
Langs welken weg men dit doel wil be
reiken, komt in de tweede plaats aan de
orde. Toch is spr. van meening, dat men
door het huidige stelsel van maatregelen dit
doel niet kan bereiken. Daarom staat Land
bouw en Maatschappij een ander stelsel
voor, nl. der zoogenaamde hoogc invoer
rechten of monopolieheffingen. De Bond wil
door heffingen bij den invoer de prijzen
van de producten, die wij minder producee-
ren clan wij noodig hebben, op een peil bren
gen, dat in overeenstemming is met het
binnenlandsche kostenpeil. En met de op
brengst der heffingen kan men den uitvoer
van wat wij te veel hebben zoodanig steu
nen, clat ook deze producten op het ge-
wenschte prijspeil komen. Doordien wij
meer invoeren dan wij uitvoeren, is de op
brengst der heffingen ruimschoots voldoen
de om de toeslagen bij uitvoer uit tc beta
len.
Voor den internationalen handel behoeft
dit stelsel geen belemmering te zijn, terwijl
binnen de grenzen de bedrij fs vrij held veel
minder behoeft te worden beperkt dan bij
het huidige systeem. Dit geldt vooral ook
voor handel en industrie dooi' het wegvallen
der binnenlandsche heffingen.
De bezwaren, die tegen dit stelsel wor
den aangevoerd, berusten clan ook grooten-
deols op onwil of misverstand. Daarom is
teneinde het gestelde doel te bereiken, één
ding boven alles noodig, nl. een krachtige
politieke actie en een intensieve bewerking
d,er publieke opinie door middel van de pers
De maatschappelijke ontwikkeling leidt
er nu eenmaal toe, xlat de belooning, welke
iemand zal ontvangen, meer en meer be
paald wordt door den invloed dien de groep,
daartoe hij behoort, weet uit te oefenen op
de overheid cn op dc publieke opinie. Spr.
wil daarmede niet zeggen, .dat hein deze toe
stand sympathiek is, maar dc zaak staat nu
eenmaal zoo. En mot dit feit heeft de land
houwende bevolking rekening te houden. Zij
heelt dit tot dusver niet voldoende begre
pen. De overheid speelt oen steeds groot er
wordende rol bij cle verdeeling van het
maatschappelijk inkomen en zij kan voor
een bepaalde groep alleen doen wat politiek
mogelijk is.
Als dus de landbouwende bevolking wil.
clat het onrecht, waarvan zij de dupe is ge
worden, wordt hersteld, dan moet zij door
<vn krachtige actie deze politieke mogelijk
heid scheppen.
Men vraagt zich in landbouw kringen af,
waarom do overheid veel minder rekening
hoiidi met de landbouworganisaties dan met
dc arbeidersorganisaties. Het antwoord op
deze vraag is ai heel gemakkelijk te geven.
De landbouworganisaties hebben geen poli
lieke macht gevormd cn de arbeide.rsorgan:
sat lea wel.
Spr. herinnert er aan, dat het kabinet
Goliju bij zijn optreden in 1933 zich als doei
heeft gesteld, alles te brengen op tiet peil
van 1913 liet komt spr. voor, dat dit een
zeer juist standpunt was en, dat, als liet
was bereikt, ons economisch leven, zoowel
in den landbouw als in de industrie, er
heel wat beter voor gestaan zou hebben
dan thans Intu>sehen heeft het kabinet het
doel niet kunnen bereiken, zelfs op geen
stukken na, zooals blijkt uit het feit, dat de
prijzen der landbouwproducten op 70 a 80
pet van bel vooroorlogsche peil staan en cle
kosten van liet leven, grootendeels door de
hooge belooning van andere groepen op
plm 135. En dat het kabinet dil doel niet
heeft kunnen bereiken is, naar sprekers
overtuiging voor een groot deel de schuld
dei landbouwende bevolking. Zij heeft ver
zuimd door een krachtige politieke actie
een tegenwicht te vormen tegen do actie
der stedelijke bevolking voor hooge loonen
cn lage prijzen der landbouwproducten.
Landbouw en Maatschappij nu wil cle
landbouwende bevolking op economisch en
politiek gebied scholen, om zoodoende tot
de bedoelde machtsvorming to komen. Men
wil daarbij echter niet optreden als afzon
derlijke politieke partij, maar aanhangers
van verschillende politieke partijen, zonder
dat ze cle partij behoeven te verlaten, samen
brengen, teneinde gezamenlijk .te strijden
tegen cle fout, die alle politieke partijen ge-
meen hebben, nl. dat zij veel te voel staan
onder den invloed van de belangen en dik
wijls zeer onjuiste economische inzichten
der stedelijke bevolking.
Ook slaat Landbouw cn Maatschappij niet
vijandig tegenover de bestaande landbouw
organisaties. Men wil niet deze organisaties
vreedzaam samenwerken cn daarvan als
liet ware een economisch-politieke aanvul
ling zijn. Spr. meent, dat Landbouw on
Maatschappij den grondslag beeft gelegd,
voor een krachtig agrarisch front, dat wij
zoo noodig hebben als brood. Daarom doet
hij een beroep op de geheele plattelandsbe
volking om zich achter Landbouw en Maat
schappij te plaatsen En hij heeft daarbij
ook het ooir on de landarbeiders cn midden
standers, die evenzeer als cle landbouwers
belang hebben bij een rendeerend landbouw
bedrijf.
Bovendien gaat het hier om dc belangen
van ons geheele volk, want de wanverhou
ding, welke bestaat tusschen cle prijzen der
landbouwproducten en het stedelijk loon-en
prijspeil, zal de werkloosheid vooral ook in
handel en industrie voortdurend doen toe
nemen.
Spr. eindigt daarom met het advies:
plattelandsbevolking, sluit dc gelederen,
want de tijd dringt.
Vervolgens sprak de heer Barendrecht, die
eveneens er op wees, dat de waarde van den
landbouw als het fundament der samenle
ving niet meer erkend wordt. Met voorbeel
den uit de grijze oudheid trachtte hij aan te
toonen dat een volk dat zijn landbouwende
bevolking niet eert, te gronde gaat.
Ook de landbouw heeft hier zelf schuld,
omdat die niet gezorgd heeft voor een goede
organisatie. De landbouwer heeft te veel be
rust o.a. met de steeds doorgaande verlaging
der richtprijzen. Ook deze spr. ziet als oor
zaak de overheersohing van het platteland
door de industrieele bevolking.
Op een vergadering in Amsterdam, waar
spr. ook was uitgenoodigd om te spreken over
propaganda van Ned. Fabrikaat, heeft spr.
gezegd bereid te zijn mede te werken als dan
ook de Ned. bevolking dit consequent zou
doorvoeren en dan ook ons nationaal product
de boter zou consumeeren in plaats van het
in hoofdzaak buitenlandsch margarinepro
duct. Er bleek toen dat zelfs de voorz. van
dat comité margarine gebruikte. Dit teekent
den toestand. Propaganda maken voor Ned.
fabrikaat en zelf een product gebruiken dat
voor 80 pet. uit buitenlandsche grondstoffen
is samengesteld.
Het vervolg van spr.'s rede was een aan
eenschakeling van crisis-schandalen. Wij er
kennen ,dat er massa fouten gemaakt zijn in
de uitvoering der crisis-wetten, maar zijn er
ook ten volle van overtuigd, dat er hoog
staande menschen zijn geweest die zich ge
geven hebben voor de behartiging der boe-
renbelangen. zooals zij die zagen.
Dit gedeelte van spr.'s rede had dan o.i.
ook geen enkel verband met het doel der
vergadering. (Verslagg.).
Na deze rede stelt de voorz. de aanwezigen
in de gelegenheid vragen te stellen. De heer
de Leeuw van Oude Tonge vraagt waarom
L. en M. zoo bang is voor regeling van pacht
en hypotheek en devaluatie geen uitkomst
zal bieden?
De heer de Bonte van Dirksland heeft zich
als lid van den Fl. Boerenbond de vraag ge
steld of dit nu we] op den weg van den F. B.
ligt om L. en M. hier te introduceeren? In
den F. B. zijn alle groepen vertegenwoordigd.
Spr. vreest dat deze vergadering den Fl. B.
geen goed zal doen.
Over de rede van den heer Barendrecht zal
spr. geen vragen stellen, want dat was een
aaneenschakeling van schandalen, maar hij
heeft met belt ngstelling geluisterd naar dc
uiteenzetting van den heer Smid en vestigt
de aandacht op het Plan van den Arbeid der
S.D.A.P., dat evenals de heer Smid ook orde
ning bepleit. Maar hoe zal de toestand voor
de kleine landbouwers zich ontwikkelen, zal
de vergrooting van den graanbouw niet meer
werkloosheid brengen? Is de verbouw van
handelsproducten als b.v. de uien ook niet
van groot belang?
De heer Smid kan zich begrijpen dat
iemand, die plotseling voor deze vragen ge
steld wordt, dit niet direct kan overzien. Aan
tasting van hypotheek-kapitaal zal het cre-
dietvraagstuk geheel ontwrichten.
L. en M. is niet tegen een pachtregeling,
maar heeft bezwaar tegen het continuatie-
recht. Dit zou groote ambtenarij mede bren
gen. o.a. zal elk pachtcontract door den kan
tonrechter beoordeeld moeten worden. L. en
M. zou zich er mede kunnen vereenigen, mits
de eigenaar het recht behoudt de verpachting
tegen de vastgestelde prijs te gunnen.
Iets anders is, dat iemand, "die op een boer
derij zit, genoodzaakt zou zijn deze te verla
ten doordat een ander misschien 2 a 3 gul
den per H.A. meer biedt. In dat. geval bestaat
er reden voor een billijke vergoeding, en dit
zou excessen kunner voorkomen.
De landbouw uit laten zieken, zooals de
heer de Leeuw voorstelt, kan alleen als alles
vrij is, dus geen trust, geen vakorganisatie,
geen werkffr»versvercenYg'ing. enz. Maar de'
huidige wereld is daar te ingewikkeld voor.
Aantasting van hypotheek kapitaal tast alle
ambtenaren cn werknemers aan via hun pen
sioenfondsen, hun levensverzekering, hun
spaarbanken. Spr. noemt een voorbeeld van
een executie van een boerderij, waarvoor L.
en Maatsch. zich bijzonder geïnteresseerd
heeft en waar bleek dat de hypotheek be
rustte bij een pensioenfonds van een groote
fabriek in Delft. Dit toont aan dat door de
landbouwsteunmaatregelen ook de spaarders
en pensioen-gen iet end geholpen.
Betreffende devaluatie meent spr. dat als
Nederland direct Engeland gevolgd had dc
toestand wel beter zou zijn. Devaluatie be
oogt hooger prijspeil, heffink aan de grens
beoogt dit ook, maar dan hebben wij het niet
meer in de hand. Spr. was er voorheen wel
voor, maar nu durft hij zich niet uit te spre
ken, acht het thans minder aanbevelenswaar
dig, maar gelooft wel dat, als er geen ver
andering komt wij toch devaluatie krijgen.
Dat de kosten van het levensonderhoud zoo
hoog zijn, is zeer zeker veroorzaakt door de
hooge loonen. In vele bedrijven is het loon
100 pet. hcoger dan voorheen. Speciaal in de
distribpeerende en verwerkende bedrijven.
Dat graanverbouw extensieve productie bc
oogt is een groot misverstand. Nu kunnen
Tegen Lelt en Likdoorns. Het nooit falende
middel. Staat sinds 30 jaar aan de spits.
Verkr. bij H. H. Apotli. en Drog. k 45 ets.
Ged^-pleister. zeer aanbevelensw. a 45 ets.
Gedé-Voetbadzout, zeer verkw. a 45 ets.
wij de exportartikelen al niet meer kwijt,
doordat de prijzen loonend zijn gaat men in
extensieve richting. Maakt men nu de ak
kerbouw loonend dan zal vanzelf dit meer
werkgelegenheid scheppen.
Grasland is altijd nog voordecligcr te ex-
ploiteeren. Men heeft gezegd dat L. en M.
autarkie wil, maar dit is niet juist. Wel wordt
Holland er nu naar toegedrongen. Ons Land
kan niet van eigen bodem bestaan, maar juist
daarom moeten wij aLies inspannen om zoo
veel mogelijk te proöuceeren. Dit idee moet
levend worden in onze bevolking.
L. en M. wekt het platteland op tot bestu
deering van haar program.
De heer de Bonte zegt dat spr. heeft ge
zegd dat ook de S.D.A.P. ordening wil, even
als L. en M., maar hierin is groot verschil.
L. en M. gaat er van uil dat ieder mensch
verantwoordelijk is voor eigen bestaan en
daartoe is noodig een constant prijspeil. De
S.D.A.P. wil die verantwoordelijkheid van
het individu overbrengen naar de gemeen
schap. Dit idee in zijn consequentie dooi'ge-
voerd, voert tot het uiterste .als b.v. in Rus
land en gaat ten koste van persoonlijke vrij
heid. Wij beoogen te produoeeren wat wij
zelf kunnen gebruiken, omdat het buitenland
onze producten met wil gebruiken.
De heer Barendregt betoogt, dat onze pro
ductie van dierlijk- en melkvet niet voldoen
de is voor de behoefte van ons land. Het te
kort moet nu nog gedekt worden door invoer
van plantaardige en dierlijke vetten en oliën
als b.v. walvischtraan. Onze zuivelexport
willen wij gaarne aanhouden. Dit blijft ook
mogelijk onder het stelsel van L. en M. door
het verleenen van uitvoerpremies. Dc aard
appelen worden thans verkocht voor een
prijs gelijk of even boven het bedrag van
den denaturatietoeslag. In ons systeem zou
de waarde als veevoeder de prijs bepalen.
Door de heffing op buitenlandsche granen
azl nl. de prij. der voedergranen ook stijgen
en daarmede de waarde van aardappelen als
veevoeder. Een suikeroverschot zal ook uit
gevoerd kunnen worden met behulp van ex
portpremies. Spr. betoogt dat de moeilijkhe
den niet alleen komen door pacht- of hypo
theekrente maar door de buitenlandsche con
currentie, die de andere bevolkingsgroepen
niet aanvaarden. Ais de boer de concurrentie
van Japan, China, Indië en Rusland moet
aanvaarden moeten wij die ook toepassen op
het loon van de andere bevolkingsgroepen.
De voorzitter wijst er den heer de Bonte
op. dat in het begin reeds gezegd is dat er
geen verband is tusschen de Flakkeesche
Boerenbond en L. en M., maar deze vergade
ring uitsluitend op verzoek belegd is ter
oriënteering. Vervolgens brengt de Voorzitter
dank aan de sprekers en sluit de vergadering.
BINNENLAND
IIoc dc voorstanders van het openbaar
onderwijs, dat aan dc natie gehecht is, de
ehr. school bestrijden, kan uil het volgende
blijken, dat te Rotterdam is gesciiied.
Aan de ouders van kinderen, die den
leerplichtigen leeftijd naderen, is een pro-
paganda-blaadje voor de Openbare School
gezonden, om hun kinderen vóór 16 Mei
voor dig school te laten inschrijven. Dat
blaadje kwam p o r t v r ij van liet Bureau
Onderwijs te Rotterdam, want de geslotefi
enveloppe draagt het hoofd: „Onderwijs
en Volksontwikkeling Rotter-
d a m. Dienst. Departement van
Binnenlandsche Zaken. No. 1161.
Hel Gemeentebestuur van Rot
te r d a m."
Deze circulaire is dus op kosten van de
algemeene kas verzonden. Bovendien is
de postwet ontdoken.
Het is een kras straaltje., waarvoor mis
schien de „palstaanders" in den „goeden
ouden tijd" zich geschaamd zouden hebben.
De roode onderwijzersbond schijnt zich te
vóélen nu Rotterdam een rood bewind heeft.
De groothandelaren in varkensvleesch,
sjiek cn reuzel zijn van meening, dat de
Ned. Varkenscentrale in strijd met haar
opdracht liet Zwanenberg-concern bevoor
deelt cn de prijzen zoodanig drukt, dat de
grossiers weinig winstkansen meer hebben.
Om een beslissing van den rechter uit te
lokken, is de N.V.C. gedagvaard.
Rotterdam krijgt thans ook een iucht-
vaartgarnizoen, n.i. vijftien vliegtuigen van
Snesterbcrg.
In de Hotterdamscher Kamer van Koop
handel is dc kreet geslaakt, dat Rbltcrdaiu
economisch alleen tc redden is door deva
luatie of regeeringshulp.
He Rolterdanisehc gcincentcbcgrooting is
thans eindelijk aangenomen. Voorheen was
dit reeds het geval in liet najaar.
He Tweede Kamer heeft tot baar voor
zitter gekozen Mr. P. J. M.„Aalberse.
Ken raad voor de luchtvaart wordt inge
steld, om ongevallen van burgerlijke lucht
vaartuigen Ie onderzoeken.
Dc vrijstelling van omzetbelasting op
brood wordt 15 Mei ingetrokken, waardoor
alle kleinbrood cn luxe brood voortaan be
last zal zijn.
De cicctrificatie van de spoorwegen zal
Allan Ie Rotterdam, Beynes te Haarlem en
Werkspoor te Utrecht weer werk geven
door de levering van tal van rijtuigen. De
werf „Gusto" ie Schiedam heeft opdracht
gekregen voor levering van mijuvegers en
een tin baggermolen.
Woensdagmiddag is het achtste werk
kamp van dc centrale voor vverkloozenzorg
te Cliaam (N.Br.) geopend door minister
De Wilde. De April-collecte voor de cen
trale heeft reeds HO.ÓOO opgebracht. De
opbrengst zal wei de ,f 120.000 overschrij
den. Een negende werkkamp wordt op do
Woeste Hoeve bij Apeldoorn gevestigd en
is bestemd voor dc vrijzinnigen, terwijl ook
voor de Oud-Katholieken een kamp ter be
schikking is gesteld. Ook zuilen internaten
tot opleiding van dienstboden gevestigd
worden.
Hel kantoorpersoneel der glasfabriek
„Leerdam' is tegen 15 Juni a.s. ontslagen.
Bij Wilton-Fijenoord zijn velen ontslagen
na hot gereedkomen van den kruiser ,^Ue
Huyter".
He stakers in den Wicringcrmecr (raclit-