tó agasasg.!: jgag^stss^1?
DE STERRENHEMEL
Engelands
Koningsfeest
1935
Heel het Britsehe wereldrijk
viert het zilveren regeerings-
jubilee van Koning George V.
mmm -•
fen slotte een foto van den koning in Schotsch uniform. ^euiyt en Koningin Mary en
■ndhcid.
!P reden
i l'nina
el enz.
(L 444Ü7.
De 'jubïleerenij.e Koning getooid met de
kostbare Keizerskroon.
11a zijn troonsbestijging uitbrak, stonden bij
en zijn gezin reeds zóózeer in het middel
punt 'der natie, dat liet leek alsof hij toen
ree.ds veel langer aan de regeering was.
En toen de oorlog eenmaal aan den gang
>vas en alles zich daartoe om den koning
schaarde, die met de koningin liet voorbeeld
gaf: hijzelf door 'herhaald bezoek aan het
rfront en de koningin als leidster van de hulp
.verleening aan de door de oorlogsellende
getroffenen, was de aanvankelijke houding
van voorzichtig afwachten geheel geweken.
Bij het opgroeien der vier prinsen tol
{mannen, die alle een deel van de taak huns
.vaders overnamen bij 'het binden van het
groote imperium aan de kroon en daardoor
aaneen, steeg de waardeering voor het
koningshuis zelfs lot een ongekende hoogte.
Achteraf gezien was het voornaamste ele
ment voor deze groote sympathie reeds
aaftwezfgbij' de troonsbestijging. Maar men
kreeg er .eerst later oog voor.
Zeeman-Koning
Immers, een meer E n g e 1 s c h e Koning
dan George V kan men zich nauwelijks
denken en een meer van de eenheid des
rijks overtuigd vorst evenmin.
Was hij niet door zijn vader, Ko
ning Eclward, voor den zeedienst
bestemd en had hij zich aan dat
karakteristiek Britsehe beroep niet
met hart en ziel overgegeven?
Bekend van hem is, dat hij in
zijn jeugd op de eerste zeereis die
hij te samen met zijn ouderen
broer, den troonopvolger Albert
Victor, later hertog van Clarence,
op het opleidingsschip „Brittannia"
maakte, gewoon was zijn instruc
teurs er aan te herinneren, dat zijn
broer tóch niet ging varen en ze
dus hun volle attentie beter aan
hèm konden geven.
En töen zijn broer zich te land
aan de plichten van den toekomst;-
gen troonopvolger ging wijden, zet
te George met volle toewijding zijn
zeereizen voort en bracht liet in
1891 zelfs tot de positie van kapi
tein-luitenant ter zee, in welke hoe
danigheid hij zich ook als een be
kwaam zeeman onderscheidde.
Veel binnenlandsche veran
deringen
De Koning-zeeman in zijn element. Tijdens een vacantietochi
op zijn aloude yacht .„Brittannia" is de Koning, blijkbaar in
goede stemming,\in -een gesprek met een der opvarende offi
cieren gewikkeld.
Men kan zich dan ook wel een voorstel
ling vormen van de gevoelens waarmee
Prins George in 189?, gedurende een infuen-
za-epidemie, de plotselinge ziekte on dood
van zijn broeder moet vernomen hebben.
Niet alleen verloor hij zijn geliefden broer
en makker, maar hij moest nu ook afscheid
nemen van de zee, terwijl de zwaar druk
kende taak van de troonopvolging op zijn
schouders kwam te rusten.
Het zeemanschap van den toekomstigen
koning had echter een grondslag gelegd,
die vooral in Engeland niet in heteekenis
onderschat moet worden, want zee en zee
vaart hebben altijd in het eilandenrijk een
eerste rol gespeeld.
Met een Engelsche prinses
getrouwd
Een andere waarborg v oor verbondenheid
tusschen vorstenhuis en volk werd gelegd
toen Koning George in 1893 met een E n ge 1-
sclic prinses in liet huwelijk trad, nd. niet
Victoria Mary of Teek.
In zekere Engelsche kringen is liet inder
tijd wel in Prinses Victoria Mary veroor
deeld, dat zij, die de verloofde was geweest
van George's overleden broer, zich een jaar
later met den nieuwen troonopvolger in iiet
huwelijk begaf. Maar die gevoelens zijn
reeds lang gesleten en algemeen heeft men
de karaktersterkte en de wilskracht van de
koninklijke gade van George V erkend als
benijdenswaardige eigenschappen van een
vrouw wier levensweg haar tot een zóó
hooge en verantwoordelijke positie heeft ge
voerd.
Na een rustig huwelijksleven gedurende
aclit jaren te hebben gesleten, kreeg de reis
lust den aanstaanden koning opnieuw le
pakken en zelfs nadat zijn grootmoeder,
Koningin Victoria, was gestorven en hij hij
de troonsbestijging van zijn vader den t.ra-
ditioneelen titel van Prins van Wales bad
geërfd, is hij nog door Koning Edward naar
Australië afgevaardigd om daar in diens
naam bet eerste parlement van het pas ont
stane gemejenebcst te openen.
Plichtsgetrouw vorst
Begin Mei stierf Koning Edward en de
Souverein, die zich bemind had gemaakt
door zijn druk deelnemen aan het Engel
sche openbare leven, werd opgevolgd door
zijn zoon, van wicn men niet veel meer
wist, dan dat iiij een. gelukkig vader van
een voorbeeldig' gezin was, zich in zijn syfn-
pathieën voor de uiterlijkheden des levens
vrij gematigd betoonde eiii -het liefst op
zijn jacht „Brittannia" met de matrozen
meetrok aaii een kabel, bij de laatste
krachtsinspanning om een race te winnen.
Koning George heeft zich echter van den
beginne aan met 'alle macht en volle plichts-
bevvustzijn op zijn groote taak gericht en
liet is daaraan zeker wel te danken, dut hij
in de vijf-en-twintig jaren van zijn rogec-
ring oen der meest geliefde en geachte En
gclsche koningen is geworden.
Een groote periode
Groote veranderingen hebben zich gedu
rende zijn regeering op elk gebied voltrok
ken.
Op buitenlandse}! terrein, onder steeds ac
tieve deelneming van zijn regeering, in lie
eerste plaats.
Reeds ruim een jaar na zijn troonsbestij
ging spitsten zich de internationale verhou
dingen, 'die lëii Sfoltó Iri dén gruwelijken
wereldoorlog hun hoogtepunt vonden, toe.
in Juli 1911 n.l. vond het incident van Aga
Maar voorloopig had Koning George nog
vooral te doen mei belangrijke binnenland
sche aangelegenheden, als de reeds in 1010
na veel strijd 1.ot een besluit gekomen hor-
vorming van liet Hoogcrlmis, waardoor dc
macht van de Lords word beperkt. Al dade
lijk bleek bij dit conflict, dat de nieuwe
koning zich van de bijzondere plichten van
zijn positie goed bewust was. Ilij wist zich
nauwgezet buiten, de politiek te houden.
Ken dor hoofdlijnen van zijn regeering:
saambinding van de onderscheidene doelen
van liet Britsehe keizerrijk, was reeds op
het einde van 1911 te zien, toen hij als -eer
ste Engelsche Koning zich te Delhi in Inclië
tot keizer Het, kronen, met alle Qostcrsche
praal, die daarbij behoort.
Een der opmerkelijke en veel beroering
brengende gebeurtenissen uit de eerste po
riode van zijn regeering was de revolutio
naire agitatie der zoogenaamde suffragettes
voor het vrouwenkiesrecht. Arrestaties van
militante strijdsters was aan do orde van
den dag en het teekent wel de gewijzigde
omstandigheden, dat in Maart van dit jaar
voor de bekende aanvoerster van die bewe
ging, mrs. Pankhurst, door den plaatsver
vangenden cersle-minisler Baldwin, een
standbeeld is onthuld.
Deze en andere veranderingen van ziens
wijze hangen nauw samen met den groot en
oorlog en den nasleep daarvan.
Dat Koning George dc oorlogsgebeurte
nissen als een zware last op zich heeft voe
len drukken is duidelijk le zien aan de
foto's, die in dien tijd van hem zijn ge
maakt. Ilij is gedurende die vreeselijke pe
riode snel verouderd,
j Tot de zeer belangrijke beslissingen, welke
tijdens zijn regeering vielen, behoorden de
'staatkundige wijzigingen, die zich in en
i ten opzichte van Ierland voltrokken, de een
zijdige zelfstandigverklaring van Zuid-Ier
land, de langdurige troebelen in Indië, de
ouafhankelijk-v ei-klaring van Egypte. Voorts
t za.g Koning George's rcgeerings-periodc voor
j de eerste maal een Laboui -regeering, do mis
lukking van een algemeene staking van po
litiek karakter en, onder den indruk van de
economische wereldcrisis, het ontstaan van
liet nationale kabinet ouder leiding van den
oud-Labour-man MacDonaM, doch steunend
op oen groote conservatieve meerderheid in
het parlement.
Een geliefd vorst
In den winter van 1928 en 1929 bleek op
onmiskenbare wijze hoezeer de Koning dc
liefde des volks bad verworven. Als oen
donkere wolk hing over de Engelsche natie
de ernstige ziekte, die zijn leven bedreigde,
waarvan de Koning echter gelukkig lier
stelde, al moet hij zicll, mei het oog op zijn
leeftijd, sindsdien voor guur weder steeds
bijzonder in acht nemen.
Het koninklijk gezin, zooals dat. bij de re-
gecrings-aanvaarding was samengesteld, ia
'niet door verliezen getroffen.
Prinses Mary is in 1922 gehuwd met
Jvurggraaf Laseelles en uit -dit -huwelijk zijn
twee zonen geboren. Do hertog vtm York-
huwde in 1923 met lady Elizabeth Bowes-
■5TERREN:
1! »2E .3? GR
QVM. DC K.
VENU3
MAR&
JUPITER
SATURN US'
UI D
De Koninklijke familie, zooals ze was in 1923: de Koning en de Koningin,
voorts Prinses Mary en staande achter deze: de Prins van Wales de
Hertog van Gloucester, de Hertog van York en de Hertog van Kent.
dir plaats, toen de Duilschc kanonneerboot
Panther voor de reede van die Marokkaan-
sche stad het anker liet vallen, teneinde
Duitsohlands ontevredenheid met de Fran
sche activiteit in Marokko te demonstree-
ren.
De verhouding tusschen Engeland enj
Duitschland Was destijds'nog heel vriend
schappelijk. Keizer Wilhelm II bad nog in
1910 op zijn witte paard naast Koning
George V achter de doodsbaar van Edvvanf
VII gereden. Men had er nog geen notie vani
dat vier jaren later Engeland naast Franlij-
rijk in oorlog zou zijn met Duitschland etji
dat -die oorlog zich over vrijwel de gelicelp
wereld zou uitstrekken.
Lyon en uit dit huwelijk zijn twee prinses
jes geboren. Dc hertog van Kent huwde het
vorig jaar met Prinses Marma van Griekon
land. Nog twee prinsen: de Prins van Wales
en de hertog van Gloucester bleven tot dus
ver in den ongehuwden staat volharden.
Het Britsehe volk en het geheele conglo
meraat van volken, die samen het Britsehe
keizerrijk vormen, kunnen met dankbaarheid
op het 23-jarig koningschap van George V
terugzien. In Engeland zelf en over heel dc
wereld waar Engelschen wonen gaat die
dankbaarheid bovendien gepaard met een
innige vereeniging voor de eenvoudige en
mensoheiijke persoonlijkheid van den jubi
leerenden vorst.
Jupiter in oppositie. Mercurius
zichtbaar ais avondster.
I)o sterrenhemel vertoont zich als een
koepelvormig gewelf, waaraan de sterren
evenals de zon en de maan, in het Oostci:
I opkomen eu in liet Westen ondergaan.
Dé circumpolairsterren die men op het
Noordkaartjp binnen de gebogen lijn vindt
gaan ob or breedte niet onder.
De sterrenkaartjes
l)e kaartjes stellen elk bet Iialve hemel
gewelf \oor, boven den Noordelijken en den
Zuidelijken horizon, in den -tand van lij
Mei, 's avonds te negen uur. Helzelfd
aspect vindt men begin Mei te tien uur en
aan liet einde der maand te aclit uur.
De Poolster, in'de Kleine Beer,.hotgeuig.;
hemellicht, dat altijd op dezelfde plaats
'staaf', geeft' het Noorden aan!
De sterrenbeelden
De' Groote Beer staat in het zenith, In
het Oosten komen de Lier, de Zwaan en de
Arend op De witte ster We.'ia, alfa van dr
Lier, is een der helderste sterren. Androme-
da gedeeltelijk circumpolair Cassio
poia en Perseus staan laag in het Noorden
De Stier (waarin twee planeten slaan) gaat
in liet Westen onder. Ilong in het Z.O. staat
Boötes met de heldere ster Areturas. lager
liet weinig opvallende sterrenbeeld Weeg
schaal, waarin de planeet Jupiter, luist in
liet Zuiden zien wij de Maagd, waarin Mars
nabij de ster gamma tot, stilstand is ge
komen. In liet Z.W. staat de Leeuw met
de heldere Regulus en liet kleine sterren
beeld Kreeft. Dit kleine en onaanzienlijke
sterrenbeeld bevat een merkwaardige ster
renhoop, dc Krib, die onder gunstige om
standigheden, voor het bloote oog als ern
wazig vlekje zichtbaar is. Reeds in kleinen
kijker blijkt de schijnbare nevel een groote
en uitgebreide sterrenhoop.
Laag in liet N.W. ongeveer, is deze
maand in tiet sterrenbeeld Stier, Mercurius
zichtbaar. De kleinsto en vlugste der pla
neten is deze maand onder bijzonder gun
stige omstandigheden als avondster waar
■te nemen.
Voor de goede zichtbaarheid van Mercu
rius, die op het Noord kaartje in de positie
van 15 Mei is aangegeven, moeten verschil
lende omstandigheden meewerken. Zoo
neemt b.v. in den loop der maand de zons
afstand der planeet toe, maar de helder
heid vermindert, zoodat hoewel de gioot-
ste oostelijke elongatie op 26 Mei valt, dc
derde week in .Mei als de beste tijd voor
waarneming kan geacht worden. Duim ge
nomen is M. echter ditmaal ongeveer een
maand, van de eerste week in Mei tot de
eerste week in Juni, zichtbaar. Er zij op
gewezen, dat het kruisje op het kaartje met
den datum 1 Mei geldt voor de positie van
Venus.
Er staan dus vier heldere planeten boven
den horizon en deze lange rij van hemel
lichten, neg aangevuld met de sterren der
eerste grootte: Spiru en Regulus (in Maagd
en Leeuw), ïnarkeeren zeer fraai de ligging
van de e cliptica aan don avondhemel.
Het snijpunt van ecliptica niet hemelequa
tor, in de Maagd, is het Ilerfst-nacht-
evi'iiingspiml. Dit punt, is liet begin van
bel „teeken" Weegschaal en de plaats der
zon op 23 September.
De Melkweg staat laag boven den Noor
delijken horizon.
Algol minima zijn wegens den on-
gunstig-n stand van Perseus, in do avond
uren, niet waarneembaar.
Dc Zon eu de Maait
De zon treedt 22 Mei in het teeken Twee
lingen.
Het eerste kwartier der maan Van 19
Mei staat in Ie Leeuw, dc volle maan vaip
T8 Mri in de Sdhorpioen.
De Planden
De planeten voor liet bloote oog zicht
baar ziin: Mercurius. Venus, Mars, Ju-pi
lei en Saturmis De planeten stralen zelve
geen licht uil, maar weerkaatsen het zon
licht.
Mercurius is zichtbaar als avondster,
onder gmi-iigr omstandigheden (zie boven).
Do planeet gaat in de tweede helft dei
maand meer dan twee uren na de zon
onder. Mercurius is van groote helderheid,
aanvankelijk hélderder dan Wega b.v., cn
zul met behulp van het kaartje, bij helde
ren horizon, kort na zonsondergang in het
N.W. wel te vinden ziin. De planeet is 2t!
Mei in g-root.-le oostelijke elongatie (zons
afstand).
V onus straalt in grooten glans aan den
avondhemel en is, zoo men de plaats der
planeet ©enigszins weet, reeds voor zons
ondergang zichtbaar. Men ziet op hei kaart
je met stippellijn den weg aangegeven dia
de planeet in Mei in dc sterrenbeelden
Stier en Tweelingen aflegt. (De streep-stip-
pellijn stelt de ecliptica voor). Venus gaat
in de tweede helft van Mei te half twaalf
onder.
Mars komt in Mei. in hel sterrenbeeld
Maagd nabij de ster gamma, tot stilstand
om in liet laatst der maand rechtloopend
ie worden De helderheid der planeet is
dun afnemend.
.1 u p i e r, terugloopend in de Weeg
schaal de verplaatsing is echter gering
en niet te vergelijken met de snelheden
waarmede Venus en Mars door de sterren
beelden loopen komt 10 Mei in oppositie
n'ct de zon. Jupitcr-aarde-zon staan dan op
ë.ni lijn cn dc planeet gaat dus dan t9
middernacht door het Zuiden.
Sat urn us, in de Waterman, komt ivf
het midden van Mei te 2 uur, aan het einde
reeds te 1 uur, op.
Allo heldere planeten zijn dus, omstreeks
midden Mei, in den loop van den nacht
zichtbaar.
Nog enkele dagen en dan zal Engeland
\veer een zijner groote nationale herdenkin
gen aanvangen, met. alle luister en pracht,
die de traditie in liet land der Britten voor
schrijft.
Het zilveren rogeeringsjubilee van Koning
(George de Vijfde en Koningin Mary zal ge
vierd worden gedurende agenoeg anderhalve
maand, n.l. van 6 Mei tot en met 20 Juni.
Er bestaat geen sebijn van twijfel of heel
het Engelsche; volk zal dit zilveren regee-
oingsjubiiee van harte meevieren. En heel
Jiet Britsehe wereldrijk zal cr zijn bijdrage
}oe leveren.
Want Koning George V is een vorst wiens
persoon geliefd is cn zijn echtgenoote deelt
in die. gevoelens, evenals het gansche ko
ninklijke gezin.
Niet voor den troon bestemd
Dat George V na 25 jaren zulk een groote
plaats in hel hart zijner onderdanen zou in
nemen was nauwelijks te verwachten toen
hij in .Mei 1910 als 45-jarige tot de moeilijke
taak geroepen werd zijn zeer populairen
'vader, Ediward VH, op te volgen.
Edward VII was reeds tijdens de regee
ring van zijn moeder, Kopingin Victoria,
als Prins van Wales, een figuur, die zich
èn in Engeland èn in liet buitonland wist
ito presenteeren en zicli ook in staatszaken
pn buitcnlandsche aangelegenheden wist te
'doen gelden.
George, do hertog van York, die eerst
Prins van Wales en werkelijk troonopvolger
kon worden toen zijn grootmoeder op hoogen
leeftijd, na een meer dan 60-jarige regeering
ltsen grave daalde, was daarentegen een
iman, die zich eerder wat schuchter op den
achtergrond hield en in elk geval heel an
dere eigenschappen had dan zijn vader.
Spoedig populair
Tooit is George V reeds heel spoedig na
Zijn troonsbestijging in de gunst des volks
gekomen.
Toen dc groote oorlog, ruim vier Jaren
