Het Bezuinigingsontwerp h Ondeskundige critiek Kerk en School 935 MAAS- EN SCHELDEBODE WOENSDAG 1 MEI 1935 n. CHR. KWEEKSCHOOL MIDDELBURG Gemengd Nieuws tal varï uiten da leer var- lden en ds vanaf teweeg n leven, >n menig het vóór ïancieelo verzoe- fc te ma- en bij de iet recht te stel lens vrij kkescben Voorz. iris. erflakkce Vrijdag |>ol 3.20-. bevelan* kg.; car- -1.40 pee 100 pd. pril 1935: 0: bloem- 100 stuks; 100 kg.} 100 bosj groenten A "dam ege dood» slecht is. sprung- :ocht voor nalta liepj 100 kilo. o-mandjes ende prij- che Blua- .60. Bon- .10—2.25. .70-2.80. Roodstar .10-2.40. f 1.90— Drecitsche oer<m en et; 2e slacht 100 per ct: 3e iiticht unrneren P stuk 46—47 ■ken3 43 f90— 80 gons ge- stig uit ide han- ï>r ijzen idel zeer "•een no- vluggö aanvóeiV S gedrukt, con- ruimer, koe k f 89 88—85 begm i disp kg Hoe het tekort van 1936 gedekt zal worden Voor belastingverlaging wordt 20 millioen beschikbaar gesteld Bij de Tweede Kamer is Zater dag j.l. ingediend het reeds eenigen tijd geleden aangekondigde en met spanning tegemoetgeziene bezuini gingsontwerp, dat door alle Minis ters van het Kabinet is ondertee kend. Het ontwerp draagt den titel van: „Wet ter verlaging van de openbare uitgaven", en is verdeeld in 10 afdeelingen, correspondeerend met de departementen, onder wel ke de voorgestelde bezuinigingen ressorteeren, terwijl de laatste beide afdeelingen door de straf- en slot bepalingen worden gevormd. Het ontwerp telt 56 bladzijden, de memorie van toelichting 80. In de toelichting op dit algemeene bezui nigingsontwerp zet de Regeering uiteen, dat zij de overheidshuishouding sneller dan thans geschiedt, wenscht te doen aan passen aan de gewijzigde bestaansvoor waarden, waaronder het Nederlandsche volk naar het zich laat aanzien voor langen tijd zal moeten leven. Zij acht dit onafwijsbaar noodzakelijk omdat de reserves der volkshuishouding in steeds sneller tempo worden opgeteerd zon der dat uitzicht bestaat, dat deze optering de overbrugging van een tijdelijke inzin king zal kunnen mogelijk maken, omdat reeds lang vast staat, dat van een tijdelijke inzinking geen sprake is en het economisch leven met ineenstorting zou worden be dreigd, indien aan deze reserve een einde mocht komen, voordat een nieuw even wicht zal zijn bereikt. Het geheele offer van deze optering van in lange jaren ge kweekte reserves van ons volksvermogen, zou ten slotto voor niet gebracht zijn en aan het einde van dit proces zou de dan ontstane economische situatie niet meer te beheerschen zijn. De aanpassing zou zich dan op onbe- heerschte wijze, vermoedelijk met he vige schokken, toch voltrekken en de levensstandaard zou veel dieper weg zinken dan bij een nog tijdelijk in grijpen het geval behoeft te zijn. Vervolgens vestigt de Regeering de aan dacht op Nederlands moeilijke internatio nale positie in economisch opzicht: de ont wrichting van het handelsverkeer, de nel- ging tot toenemende autarkie in het bui tenland en de ineenschrompelende koop kracht, het opdrogen van de welvaartsbron langen tijd door Indië gevormd. Al mag men de hoop koesteren, dat Indië als pro ducent van grondstoffen een aanzienlijk deel zijner oude positie op den duur zal heroveren, als markt voor Nederlandsche producten moet, men het volgens de Re geering niet optimistisch beschouwen. Een benauwend probleem Deze aantasting van juist de voornaam ste, wijl specifiek Nederlandsohe bronnen van welvaart, door oorzaken, die voor ver reweg voor het grootste gedeelte in het buitenland liggen, vormt een benauwend probleem, te benauwender, omdat de be strijding van die internationale oorzaken door een klein land slechts in geringe ma te succes kan opleveren. Ter Illustratie van den toestand verstrekt Se Memorie van Toelichting de volgende cijfers: Het gemiddeld inkomen per aange slagene in de Rijksinkomstenbelasting over 1915—1916 (inkomen 1914) be droeg (na de correctie met bet index cijfer 1.4) 3203. Over het jaar 19331934 (inkomen 1932) bedroeg het 2125. De opbrengst der rijks-, pro vinciale- en gemeente-inkomstenbelas tingen bedroeg per hoofd der bevol king in de periode 1919—1914 (na cor rectie met het genoemde indexcijfer) gemiddeld 49. In 1932 bedroeg die opbrengst ruim 91 per hoofd. De verzwaarde belastingdruk alleen geeft echter geen volledig beeld van den werke- lijken toestand. Indien met deze belasting- Verzwaring de publieke diensten zonder ver deren teruggang nog eenigen tijd in even wicht gehouden konden worden, bestond er althans geen oogenblikkelijk gevaar en zou de aanpassing van het levenspeil aan de verminderde draagkracht met meer geleide lijkheid kunnen plaats hebben. Terwijl de belastingen echter Se grens der maximale opbrengst hebben overschreden komen nog telkens nieuwe behoeften voorziening vra gen, die de met zooveel inspanning verkre gen besparingen voor een belangrijk deel weer teniet doen. f 73 millioen tekort op de begrooting 1935 Deze achteruitgang openbaart zich ook reeds met betrekking tot de rijksbegrooting 1935. Het oorspronkelijk tekort werd ge raamd op f 30 millioen. Dit tekort dient evenwel te worden verhoogd met de volgende posten: Te verwachten lagere opbrengst van middelen 1 30 millioen; steun aan de scheepvaart f S millioen; boogere kos ten werkverschaffing t 2,5 millioen; booger spoorwegtekort f 2,5 millioen, zoodat het totale tekort over 1935 ta ramen valt op i 73 millioen. Voor 1936 zou dit nog, volgens voorlooplge ra ming, tot t 75 millioen oploopen. Ter dekking van dit tekort zijn thans beschikbaar: Perspectiefbesparing Hoofdstuk VI, opgenomen in bet dek kingsplan 1935 10 millioen. Id. ter vermindering van het spoorwegtekort De Regeering zegt in de toe lichting op het groote bezuini gingsproject 0. m.: Slechts een opmerkelijk g eb r ek aan inzicht of wel een verachtelijke dema gogie kunnen er toe drijven eenigen Nederlandschen regeer der te verwijten, dat de toestand niet snel genoeg verbetert, d.w.z. dat hij nog niet in staat is geble ken het huidige aangezicht der wereld te veranderen. Ware dit juist, dan zou men zich er in kunnen verheugen, dat door een eenvoudige verwisseling van re geerders de welvaart kon wor den hersteld. De regeering is er echter van overtuigd, dat de groote meerderheid van het Ne derlandsche volk voldoende ge zond verstand en van oudsher genoegzaam politieke scholing bezit om te begrijpen dat in deze voorstelling slechts een ondes kundige kritiek tot uiting komt, die in dezen moeilijken tijd de ontevredenheid aanwakkert doch niets ten goede vermag te keeren. De tegenspoeden, die alle vol ken te dragen hebben en waar van het Nederlandsche volk dit maal zijn deel ruim heeft te dragen zullen met dat geduld, met die bezonnenheid en met dat zelfvertrouwen moeten worden aanvaard, die hetzelfde volk in vroegere gene raties onder nog heel wat ern stiger omstandigheden getoond heeft te bezitten. Slechts dan kan de regeering allengs de maatregelen beramen en door voeren, die geschikt zijn om onder behoud, zooveel mogelijk, van het goede in het historisch gewordene, de voorwaarden te scheppen, waaronder het Neder landsche volk een nieuwe, naar men moet hopen, onbezorgder toekomst tegemoet kan gaan. Dit proces zal moeten zyn van lan gen duur; met de maatregelen, die in bijgaand wetsontwerp worden voorgesteld zal zeker het laatste woord niet zijn gesproken. T 10 millioen; Besparingsplan hierach- ter nader uitgewerkt 77 millioen. Totaal besparing 97 millioen. Wanneer deze besparingen ten volle zijn doorgevoerd, zal dus steeds weder met in achtneming van het bovengenoemde voor behoud niet alleen een sluitend budget zijn verkregen, doch zal bovendien een be drag van ruim 20 millioen gulden beschik baar zijn gekomen voor de noodzakelijke •'erlaging van die belastingen, welker hoog te een bijzonder nadeelige werking uitoefent met het oog op het economisch herstel. Deze belastingverlaging zal niet aanstonds voor dit volle bedrag kunnen worden ingevoerd, omdat de perspectiefbesparingen eerst gelei delijk doorwerken. Van het bedrag van 97 millioen zijn de navolgende posten reeds in 1936 als effectief te beschouwen: Salarissen en pensioenen 15 millioen; Hoofdstuk VI f 8 millioen: Hoofdstuk VII B f 9 millioen; Hoofdstuk IX 14 millioen: Hoofdstuk XA f 16 millioen. Overige hoofdstukken 1 mil lioen. Totaal y 63 millioen. Er blijft derhalve over 1936 een tekort van ,f 12 millioen. Terwijl nog aan perspectief- besparingen beschikbaar is f97 63 f34 millioen. Belastingverlaging oecono misch urgent! De regeering acht het indien de budge- taire positie zich in de naaste toekomst niet in nog ongunstiger zin gaat ontwikkelen niet noodzakelijk cn ook niet gewenscht eerst tot belastingverlaging over te gaan. nadat van deze 34 millioen een voldoend bedrag is effectief geworden. Belastingverlaging toch is oeconomisah urgent en zal een invloed ten goede uit oefenen op het budget, waardoor per saldo minder voor 's Rijks schatkist verloren gaat dan hetgeen aanvankelijk aan belastingop brengst wordt opgeofterd. Dat. tengevolge daarvan aanvankelijk nog een beperkt tekort op de begrooting zal blijven bestaan, is niet ernstig, wanneer de maatregelen zijn geno men, die menschelijkerwijze de zekerheid verschaffen, dat dit tekort spoedig zal ver dwijnen. Bovendien zal dit tekort blijven be neden het bedrag, dat jaarlijks op de Staats schuld wordt afgelost zoodat het wel de ver betering der schuldpositie eenigszins zat remmen, doch die positie niet slechter zal maken. Na aanneming van het ondethavige ontwerp hoopt de regeering derhalve voorstellen tot verlaging van enkele belastingen te kunnen doen. Vermoedelijk zal dan in de eerste plaats gedacht worden aan een ver mindering van de opcenten op de aan slagen in de grondbelasting wegens gebouwde eigendommen, zulks tenein de de lasten op het huizenbezit. die op hun beurt een nadeeligen invloed oefenen op het huurpeil, althans ecni- germate te verminderen. Daarnaast zal aandacht zijn te ge ven aan een vermindering der omzet belasting.' voor zoover het gas en da electrisclie energie betreft. Bijzondere redenen doen voorts een verlaging van de accijnzen op het ge distilleerd en het bter zeer gewenscht zijn. Vervolgens herinnert de Regeering aan de verre van rooskleurige toestand der ge meenten, waarvan er thans 300 zonder extra bijdrage uit het werkloosheidssubsidiefonds geen sluitende begi-ooting kunnen verkrij gen. In een land, waar telken jare tenminste 30.000 a 40.000 nieuwe werkkrachten om arbeid vracen, kost het paal en sterk stellen aan de stijging der werkloosheid bijzondere inspanning. Dit zal voldoende zijn om duidelijk to maken, dat op den tot dusver gevolgden weg niet langer kan worden voortgegaan. Wil het Nederlandsche volk gespaard blijven voor de rampen, die van een niet meer te beheerschen oeconomischo situatie bet on vermijdelijk gevolg zijn, dan zal het de kracht en de eensgezindheid moeten toonen om de offers te brengen, die, voor zoover zulks van binnenlandsche factoren afhanke lijk is, voor het stuiten van den verderen teruggang noodig zijn. Het herstel van het eco nomisch evenwicht Herstel van het oeconomisah evenwicht zal ook verkregen kunnen worden zonder eenig ingrijpen der overheid. Het proces zou dan deels veel te snel, anderdeels veel te langzaam plaats grijpen. De te snelle aanpas sing zou zich vooral openbaren op het ter rein van den landbouw en van de koop kracht der arbeidersklasse. Zij wordt daar geremd door de overheidsmaatregelen tot steun aan den landbouw cn de door de over heid getroffen voorzieningen op het terrein der werkloosheid. Te langzaam heeft de natuurlijke aanpas sing plaats op het gebied van de vaste las ten, die op het bedrijfsleven drukken en op dat van sommige kosten van levensonder houd. welker onvoldoende daling op haar beurt belet, dat in een aantal bedrijven het loonpeil zich zou aansluiten aan do gewij zigde omstandigheden Dit te hooge loonpeil leidt tot wederom hoogere kosten van le vensonderhoud voor andere groepen. Het verzwaart middellijk en onmiddellijk de be staansvoorwaarden voor de bedrijven en ver groot uiteindelijk de werkloosheid. Op het nemen van maatregelen tot versnelling van het aanpassingsproces is de aandacht der Regeering voortdu rend gevestigd. Deze aanpassing wordt echter mede geremd, doordat de pu blieke huishouding op te groote voet is geschoeid. Voor de overheid ligt voorshands daar de voornaamste taak. Een bezuiniging van 77 millioen Een ingrijpende wijziging van het rijksbudget moet een besparing op leveren van rond 77 millioen. Dit be drag staande dus naast de bespa ringen, tot dekking van het begroo- tingstekort 1935 is als volgt over de departementen verdeeld: alge meen, voor alle departementen 15.000.000; Buitenlandsche Zaken 220.000; Justitie 530.000; Binnen landsche Zaken 600.000; Onderwijs, K. en W. 14.000.000; Financiën 9.650.000; Defensie 5.550.000; Wa terstaat 14.150.000; Economische Zaken 500.000; Sociale Zaken S 17.000.000; totaal 77.150.000. Teneinde deze resultaten te kunpen verkrijgen, is voor een deel wetswijzi ging noodig; een ander-deel kan-wor- don verkregen door gebruikmaking van thans reeds aan de Regccring toe komende bevoegdheden en een deel eindelijk komt alleen in de begrooting tot uitdrukking en wordt dus door den begrootingswetgever bekrachtigd. Verlaging van salarissen en pensioenen De algemeene voor alle departementen gezamenlijk geldende maatregelen, welke een besparing van 15 millioen moeten op leveren, zullen voor 10 millioen moeten worden verkregen uit de Rijkssalarissen en -loonen. De regeering, zich ervan bewust, dat in de laatste jaren reeds zeer belangrijke offers van hot Rijkspersoneel zijn gevraagd, is niet dan zeer noode tot het besluit geko men, dat de salarissen opnieuw moeten wor den verminderd. De toestand van 's lands geldmiddelen maakt dit echter onvermij delijk. Een daartoe ingestelde commissie is belast met de voorbereiding van de hier voor noodige voorstellen. Van de resteerende 5 millioen zal een deel verkregen moeten worden uit een om rekening van de loopende pensioenen. Nu de Rijkssalarissen bij herhaling verlaagd moesten worden, acht de regeering het niet onbillijk, dat de pensioenen van hen, die het voordeel hebben genoten naar een vroe- geren op het hooge salarispeil berustende grondslag te zijn gepensionneerd, worden omgerekend naar den tegenwoordigen lage- ren grondslag. De hieruit voortvloeiende pensioensverlaging zal in geen geval meer dan 10 pet. bedragen. Ook voor de verdere uitwerking van dit beginsel is een speciale commissie aangewezen. Permanente wachtgelders naar het Pensioenfonds Het laatste bestanddeel van de bovenge noemde 15 millioen wordt geleverd door een maatregel met betrekking tot de wacht gelders. Naarmate de inkrimping van den Staatsdienst voortgaat, stijgt bet aantal wachtgelders. Speciaal bij 't onderwijs zal ingevolge de hierna toe te lichten voorstel len het aantal wachtgelders sterk toenemen. Een deel van hen moet voor herplaatsing beschikbaar blijven, maar velen zijn er, die jaar in jaar uit wachtgeld blijven trekken en van wie met zekerheid kan worden ge zegd, dat zij nimmer voor herplaatsing in aanmerking zullen komen. Het ligt in de bedoeling, deze laat ste categorie onder nader te formulee ren voorwaarden naar het pensioen fonds over te brengen. Tegelijkertijd moet dan echter het pen sioenfonds worden ontlast, teneinde zonder verhooging van de tekorten dezen nieuwen last op zich te kunnen nemen. Om dit te bereiken is aan de bovenge noemde commissie tevens opgedragen, ten einde tot een vereenvoudiging te komen van 't 'zeer ingewikkelde pen sioenrecht, een verdere unificatie van pensioen-aanspraken voor te bereiden en voorts na te gaan of niet onder de Pensioenwet 1922 ambtenaren of groepen van ambtenaren zijn gebracht, die daar- voigens den aard van hun dienstverband niet thuis behooren; bij bevestigende beant woording van deze vraag, zal' onderzocht moeten worden, of het mogelijk zal zijn het Pensioenfonds te ontlasten van de aan spraken van de reeds in dienst zijnde tot deze categorie behoorende ambtenaren (b.v. door uitkeering van de te hunnen behoeve gekweekte wiskundige reserve of door te rugbetaling van de eigen bijdragen of door voor hen te reserveeren het bedrag, dat zij zouden hebben ontvangen, indien zij op 1 Januari 1936 gepensionneerd waren of op eenige andere wijze). Enkele punten van minder belang, die de commissie bovendien nog zal hebben te onderzoeken, mogen hier kortheidshalve onvermeld blijven. Hetzelf de onderzoek zal uiteraard ook plaats heb ben met betrekking tot de militaire pen sioenwetten. De besprekingen hierboven vermeld, wel ke op de hoofdstukken III, IV, V, XIII, X en Xa verkregen zullen worden, bestaan, voor zoover zij geen wetswijziging vorderen en uit dien hoofde hierachter nader zullen worden toegelicht, uit een reeks maatrege len van minder ver gaande strekking, wel ke straks op de ontwerp-begrooting voor 1936 tot uitdrukking gebracht zullen worden en die om die redenen te dezer plaatse niet nader uitgewerkt behoeven te worden. NED. HERV. KERK Beroepen: Te Schraard (Fr.), cand. M. A. Visser te Santpoort. Aangenomen: Naar Dinteloord, G. J. Koldewijn te Hattem. GEREF. KERKEN Drietal: Te 2e Exloërmond F. van Dijk. cand en hulpprediker te Haaksbergen; H. Meye- rink, cand. te Ede en A. Kuiper, cand. te Zuid- wolde (Dr.) Aangenomen: Naar Rotterdam-Gentrum. Dr. S P. Dee te Haren bij Groningen (belast met den ambtelijken arbeid in „Eudokia"). CHR. GEREF. KERK Beroepen: Te Oosterbeek, W. F. Laman te Middelharnis. GEREF. GEMEENTEN Bedankt: Voor Grand Rapids (N.Am.), W. C. Lamain te Rotterdam-Zuid. HERST. EVANG. LUTHERSCHE KERK. Bedankt; Voor Den Helder, W. F. ten Rouwelaar te Zwolle. REMONSTRANTSCHE BROEDERSCHAP Beroepen: Te Boskoop G. J. Hoenderdoe], proponent te Utrecht. BAPTISTE GEMEENTE Bedankt: Voor Emmer Erfscheidenveen, J. B. de Neef te VriescheJoo. Dr. S. P. Dce Het beroep naar Rotterdam aangenomen Nu Dr S. P. Dee het beroep naar Rotter dam voor den ambtelijken arbeid in Eudo kia heeft aangenomen, kan nog worden medegedeeld, dat Dr Deo twaalf keer per jaar in den Dienst des Woords van de Gcref. Kerk te Rotterdam zal voorgaan. Dr. S. P. Dee werd geboren 8 Aug. 1889 en heeft gestudeerd aan de Theol. School, waar hij zijn candidaats-examen deed. Na in 1912 andermaal candidaatsexamen te hebben gedaan aan de V.U., heeft hjj aan die hooge- school zjjn studie voortgezet. Hjj is gepromo veerd op een dissertatie over: „Het geloofs begrip bij Calvjjn". Dr. Dee was eenige jaren lettor aan het Gymnasium te Kampen. Op 24 November 1918 deed hji zijn intrede in zjjn eerste gemeente Dwingeloo. Sedert 17 Mei 1925 dient Dr. Dee de Kerk van Haren. NED. HERV. KERK Aangenomen: Naar Schraard (Fr.), cand. M. A. Visser te Santpoort Naar Piershil, cand. W. L. Speelman, hulpprediker te Voorburg. Ds. L. Boone In den ouderdom van 75 jaar is Donderdag 1. te St. Philipsland overleden Ds. L. Boone, emeri tus Oud-Gereformeerd predikant aldaar. Ds. Lourens Boone werd in 1860 te Wolfaarts- dijk geboren. Als boerenarbeider werkte hij op het land. Hij gevoelde door God van achter den ploeg geroepen te worden. Eerst was er veel strijd, daar men aan zijn roeping geen geloof wou hechten. Boone. wel vervuld van zijn roeping, ging oefenen en werd later, toen men zag dat hij invloed kreeg, door de Classis Middelburg onderzocht naar Art. 8 en toegelaten tot den dienst des Woords der Geref. Gemeenten. Door Ds. Jans werd hij 26 Dcc. 1900 te Ter- neuzen bevestigd. De invloed van Ds. Boone (die steeds in de oude predikantskleeding, steek, korte broek en bef preekte en liep), was enorm groot. Hij had duizenden vereerders, die overal ver spreid zaten. Toen Ds. G. H Kersten naar voren trad wilde Ds. Boone niet diens richting uit en trad met 22 Gemeenten apart. Ds. Boone verkreeg het vorig jaar eervoT eme- iitaat. In 1904 werd hij door Ds H. Beversluis, van Rotterdam, te St. Philipsland bevestigd Ook heeft Ds. B negen jaar te Krabbeudijk gestaan In 1929 herdacht Ds. B. het feit. dit hij (met de jaren als oefenaar meegerekend) 40 jaar in clen pred'kd;enst stond. Van de hand van den overledene zag een pre dikatie het licht, tot titel dragende „Gelijk de dagen van Noach" (Matth. 24 vs. 37—39) Ds. Boone behoorde tot de Ledeboerianen. In 1905 werden vereenigd dc Geref Gem. onder het Kruis en de Gemeenten (volgelingen) van wijlen Ds. Ledeboer (waar dus Ds. B. bij behoorde) en waar Ds. B. de tweede onderteekenaar was van de vereeniging (na Ds. Beversluis, voorzitter), welke tot stand kwam en waaruit geboren is de Geref. Gemeente, trok Ds. B. zich terug uit deze vereeniging, met enkele gemeenten, die hem per soonlijk bleven volgen en dus bleven de Ledeboe rianen Kerk en Staat in Duitschland Drie predikanten te Berlijn gearresteerd Reuter meldt uit Berlijn, dat thans opnieuw drie predikanten te Berljjn zjjn ge arresteerd, n.l. Harnisch, perschef van de oppositie, alsmede de predikanten Praetorius en Bronisch. De eerste van deze beiden is eerste secretaris van de Berlijnsche oppositie groep. De drie arrestanten staan onder be schuldiging relaties te hebben met de bui tenlandsche pers en het contact te onder houden tusschen de Protestantsche oppositio on de R.-K. Kerk, met de bedoeling gezamen lijk het neo-paganisme van Alfred Rosenberg te bestrijden. Besprekingen tusschen den leider der oppositie bisschop Mahrarens en minister Frick hebben niet tot succes geleid. SPELLING EN SPLITSING De Calvinistische Studentenbladen, die te Kam pen verschijnen, zullen voortaan weer in de oude spelling in het licht komen. Marchant is er uit. Dientengevolge hebben 4 van de 5 redacteuren ontslag genomen en verklaren hunnerzijds de op richting van een nieuw maandblad in Marchant- sehe spelling in het voornemen te hebben. Mr. Dieleman spreekt de feestrede uit Vrijdagmiddag werd in het Schutters hof te Middelburg een drukbezochte sa menkomst gehouden ter viering van het 25-jarig bestaan der Chr. Kweekschool aldaar. In deze bijeenkomst sprak de voorzitter van het bestuur de heer Mr. P. Dieleman, een feestrede uit. Een belangrijke periode, aldus Mr. D i c- 1 e m a n, ligt achter ons, een periode van fundatie, van kin derziekten, van po- sitieverwerving. Een kweekschool voor onderwijzers dient niet alleen om ken nis bij te brengen, maar ook voor ka- raktcrvoiming, voor de vorming van den mensch. Het gaat om de vraag wie stuurman zal zijn, wij of Christus. Een kweekschool voor a.s. onderwijzers is daarom van zoo Veldwachter van Kerkwijk verdronken Vermoedelijk door een duizeling De gemeente Kerkwijk, in de Betuwe werd opgeschrikt door het bericht, dat de rijksveldwachter Diekman was verdronken. Bij onderzoek bleek, dat hij lag in de on diepe Drielsche wetering onder deze gemeen, te. Alle pogingen om de levensgeesten weer op te wekken waren vruchteloos en Dr. Krijger, uit Nederhemert, kon slechts den dood constateeren. Verondensteld wordt, dat de ongelukkige door een duizeling bevangen van zijn rijwiel is gevallen en in genoemde wetering terechtgekomen. Diekman laat een jonge vrouw met een kind achter. De verslagenheid in de gemeente is groot. Mr P. Dieleman groote beteekenis, omdat daar mcnschen gevormd moeten worden voor het moeilijk ste werk dat er is: de vorming der kinde ren, de jeugd van ons volk. Deze kweekschool is opgericht in 1910, dus na de groote heftigheid \an den school strijd, waarin het ging om de geestelijke goederen van ons volk. Financieel was die oprichting mogelijk. Er was behoefte aan meer dan een normaalschool opleiding. Men verkeerde nog volop in het tijdperk der technische beschaving. De karaktenormin, gevolg van de geest der 19e eeuw werd ver waarloosd. Intellectucele ontwikkeling stond op den voorgrond. Maar technische vaardig heid levert een gevaar op als daarmee niet gepaard gaat geestelijke en zedelijke, diep godsdienstige cultuur. Wanneer niet tegelijk het zieleleven wordt verzorgd, stort dc be schaving ineen. Heel onze tijd staat in het teeken van den haast. Toen de kweekschool werd opgericht vierde de abstracte theorie nog hoogtij. Daarop moest deze kweekschool reagee- rcn. Aan haar werden direct dus hooge eisehen gesteld. Zo heeft zich dadelijk geplaatst in het concrete leven cn streef de naar een werkelijke opvoeding, naar geloof en vertrouwen, naar gemeenschap met God. Haar oprichting was een daad. Ze werd een zegen voor velen. Ook in onzen tijd moeten we terug tot ootmoed en liefde, tot een opvoeding tot Christus en niet tot het Christendom. Spr. gaf hierna in den breede het ontstaan en de historie der school weer. Een com missie heeft gedurende enkele jaren do op richting voorbereid. Op 14 Aug. 1907 begon de commissie met haar arbeid. Vele moei lijkheden moesten overwonnen, vooral over den grondslag der vereen. Met meerderheid van stemmen werd de Geref. grondslag ge kozen. Verschillende malen werd met de schoolbesturen vergaderd. De Chr. normaal school kan worden overgenomen. Op 15 Oct 1909 werd de vereen, opgericht. Op 26 No' 1900 werd het bestuur geconstitueerd. Tot directeur werd benoemd de heer C. Wceda. Ook leeraren werden benoemd. Spr. felici teert den heer W. de Graaf die al deze 25 jaar leeraar in gymnastiek aan de school is geweest. Op 29 April 1910 werden direc teur cn leeraren geïnstalleerd en op 1 Mei d.a.v. begonnen de lessen en eindigden die aan de Chr. normaalschool. Verder memo reerde Spr. de verschillende mutaties onder het personeel. De eerste directeur cn onder directeur, de heeren C. Weeda cn A. Rade- maker zijn reeds overleden. Eerst werd les gegeven in een school op de Wal, maar op 30 Jan. 1911 kon het nieu we gebouw aan de Heerengracht worden ge opend. De school marcheert nu goed. Over de re sultaten van het onderwijs mag men tcvre den zijn. Ze is van groote beteekenis voor de provincie en voor het vaderland geweest. Gods Geest bczicle bestuur, leeraren cn leerlingen. Brand in een meubelfabriek Vrijwel geheel uitgebrand Te Haastrecht is Zaterdagmiddag te ruim 3 uur brand uitgebroken in de muebelfabriek De Nijverheid annex lijs- meubelfabriek De Nijverheid annex lijs- aan de Hoogstraat is eigendom van den heer C. Hoogendoorn. De brand liet zich ernstig aanzien. Weldra sloeg het vuur dat ontstaan is op de droogzolder, hoog op. De vlammen vonden gretig voedsel in het vele brandbare materiaal. De motorbrandspuit uit Haastrecht was wel dra ter plaatse doch intusschen waren ook de beide belendende perceelen, de graancoöpe- ratie van de Samenwerking en de electri- cienswerkplaats van den heer Verkroost door het vuur aangetast. De burgemeester ver zocht assistentie aan Gouda en binnen een half uur arriveerde vandaar een tweede spuit Uitbreiding wist men te voorkomen en tegen half vijf was men den brand vrijwel meester. De 48 meter lange fabriek is vrjjwel geheel uitgebrand. Het dak stortte in, waardoor de 12 machines, die zich in het gebouw bevon den, werden vernield. De schade bedraagt naar schatting ongeveer een halve ton. Het bedrijf is op beurspolis verzekerd. Ook het woonhuis, dat aan de fabriek was vastge- bouwd, is ernstig beschadigd. De beide be lendende perceelen kregen eenige brandscha de en veel waterschade. In het bedrijf van den heer Hoogendoorn waren ongeveer tien arbeiders werkzaam. VERDRONKEN Te Zuidwolde (Dr.) is de ongeveer 40-jarige koopman J. S., op weg naar zjjn werk, in een sloot, geraakt. Toen hjj korten tjjd later door voorbijgangers werd gevon den bleken de levensgeesten te zijn gewe ken. S. was gehuwd en vader van eenige kinderen. Het twee-jarig dochtertje van den arbei der van Zanten te O p jj n e n is in een beer put gevallen en verdronken. Door de rook gewekt Vrijdagnacht ongeveer halfdrie werd de brandweer opgeroepen voor brand in per, ceel M. A. de Ruyterstraat ülbis te Utredht. Onmiddellijk rukte bet aan de wacht zijn de personeel met één der autospuiten en dg ladderauto uit. Bij aankomst van de brandweer bleek in de achterkamer op de le verdieping van genoemd perceel brand te woeden. Onmiddellijk werd een straal op de wa, terleiding in gereedheid gebracht. Do bewoonster van het perceel met haar twee kinderen hadden zich reeds in veilig heid gebracht, terwijl eveneens de op de 2e verdieping slapende 3 meisjes, die door do rook waren gewekt, het perceel reeds had den verlaten. De omwonenden zijn gewekt, daar deze perceelen eveneens veel hinder van rook hadden. De brandweer was het vuur spoedig mees ter. De kamer op de le verdieping brandde geheel uit, terwijl de daarboven gelegen kamer nogal brandschade bekwam, terwijl het perceel beneden veel waterschade kreeg, Do oorzaak van den brand is onbekend. Te ongeveer 5 uur was het personeel met het materiaal weer in de garage aan de Annastraat teruggekeerd. Over een hond gereden Te Ra al te heef: op de Almeloschestraat- weg een ernstig motorongeluk plaats gehad, tengevolge waarvan twee personen ernstig werden gewond. De heer J. Biemans, caié- houder te Raalte, reed op genoemden weg met zjjn motorrijwiel over een hond, tenge volge waarvan hjj de macht over zijn 6tuur kwjjt raakte en tegen den grond werd geslin gerd. Zoowel hjj als zijn huishoudster, die op de duo gezeten was, werden ernstig gewond en in bewusteloozen toestand naar het Zie kenhuis vervoerd. Hun toestand is zorgwek kend. WEDERRECHTELIJK GEVISCHT ONDER STELLENDAM De rechtbank te Rotterdam heeft de mos- selvisschers J. J. B. en M. B. uit Bruin isse, ter zake van het wederrechtelijk visschen in een water onder Stellendam, veroordeeld ieder tot drie weken gevangenisstraf on M. J. Boot uit Bruinisse wegens hetzelfde feit, tot 50 6ubs. 10 dagen. Het Haagsche Gerechtshof bevestigde deze vonnissen. KIND LEVEND VERBRAND Te V i a n e n moest bjj het jongste kind van de familie Bbks gestoomd worden. Door tot nog toe onbekende oorzaak vattte het wiegje, waarin de kleine lag, vlam. Het kindje liep dusdanige brandwonden op, dat het ongeveer één uur later overleed. INBRAAK In de nacht is ingebroken in het kantoor der N.V. Scheepsbouwwerf Gebr. Pot te Bolnes. Door middel van het inslaan van een ruit in de achterzijde van het: kantoor zjjn de daders binnengekomen. Zij hebben alle kasten opengebroken. De deur van de kluis, waarin de loongelden voor het personeel wa ren geborgen, is zoodanig geforceerd, dat deze niet meer te openen is. Pas als de deur door deskundige hand is geopend, kan worden nagegaan wat wordt vermist. Wel is een sleutel gevonden bij de kluis, welke er niet op paste, doch vermoedelijk gebruikt ie voor het Xorceeren van de deur. EEN VREEMD GEVAL Een Belgische dame, die al eenige dagen in Doorn gelogeerd had en blijk gaf niet ge heel normaal te zijn, stelde herhaaldelijk po gingen in het werk om den ex-keizer te spre ken te krjjgen. Dit idéé iixe werd zóó sterk, dat zij het plan opvatte zich >oor de auto van den keizer te werpen, waartoe zjj het voornemen te ken nen gaf. Voor het zoover kwam, heef: de Rijkspolitie, die een oogje in het zeil hield, haar in verzekerde bewaring gesteld in het belang van haar eigen veiligheid en in dia van het verkeer. Daar enkele papieren niet geheel in orde bleken te zijn, is zij naar de grens geleid. ONRECHTMATIG STEUN GETROKKEN Voor de politie van het bureau Warmoas- straa'; te Amsterdam, zjjn een zevental leden van de Federatie van Bouwvakarbeiders onder wie twee bestuursleden in arrest ge steld. Deze worden beschuldigd zich aan knoeierijen met steungelden te hebben schul dig gemaakt. Aan vjjf gewone leden zou steun verstrekt zjjn door de Fede-atie met medewetten van de twee bestuursleden, terwijl die leden niet werkloos waren. De zaak wordt door de politie nader onder zocht. GEZOUTEN SPEK De Nederlandsche Veehouderij cent r. maakt bekend, dat gedurende het tjjdvak van 13 Mei tot en me1: 18 Mei a.s, de inneming van gezouten spek zal geschieden tegen dezelfde voorwaarden en prjjzen als die welke zullen gelden in de week van 6 Mei tot en met 11 Mei. DOODSLAG TE ZOETERWOUDE De Haagsche Rechtbank heeft uitspraak gedaan in de zaak tegen den 50-jarigen A. van K. en diens 23-jarigen zoon F .W.van K. beiden ged. terzake dat zij in den avond van Zondag 27 Januari jl., te Zoeterwouda in hun woning den loswei'kman Van Pola- nen uit Leiden, zoodanig hebben mishan deld, dat deze aan de gevolgen is overleden. De rechtbank veroordeelde den vader we gens zware mishandeling tot 2 jaar gevange nisstraf en den_ zoon wegens doodslag tot 5 jaar gevangenisstraf. Het beroep op nood- door de rechtbank afgewezen. Het O.M. had tegen de verdachten resp. 3 en 8 jaar gevangenisstraf gccischt.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1935 | | pagina 3