r
OboewmcA on oaat
Kerk en School
MAAS- EN SCHELDEBODE
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1934
DE „UIVER" TE MELBOURNE
Schaakrubriek*
-v- -ÏM
GEMENGD NIEUWS
Het verblijf in Australië
V er schillende huldeblijken
EEN VERHAAL
VAN DE ÜIVER-BEMANNING
Do
Aneta-correspondent te Melbourne
geeft een van de mannen van de „Uiver'
vernomen relaas over hun reis door.
Wij zullen er enkele trekjes uit meededen
Het begin van het interview stemt geheel
overeen met wat we van piloot Viruly in
de V.U.-vergadering te Rotterdam hoorden:
de vliegers weten eerst eigenlijk niet op da
vraag, hoe de tocht geweest is, te antwoor
den: „Het is alles zoo gewoon, zoo normaal
geweest". Net een gewone Holland-Indië-
vlucht. .Prachtig weer en geen moeilijk
heden- Dat is de samenvatting van de be
levenissen".
Zij vertellen dan van de vrij eentonige
reis. Ja, Batavia met zijn glorieuze ont
vangst, maakte een uitzondering.
In Australië kwam de tegenslag.
„De elementen deden nu een laatste hard
nekkige poging om zich tegen de overwin
ning van het luchtruim door de Hollanders
te verzotten.
Het onweerde voortdurend en op de hevig
ste wijze, waardoor radiocommunicatie on
mogelijk werd gemaakt. Wij stegen met de
„Uiver" tot op een hoogte van 15.000 voet,
doch werden ook hier nog door de elemen
ten achtervolgd, want de op die hoogte op
tredende aanzetting van ijs op de vleugels
noodzaakte ons om weer lagere regionen
op te zoeken.
Wij waren nog 200 mijl voor het eindpunt
en toen moest de Uiver" weer naar bene
den, terug naar Aibury, om grondzicht te
krijgen. Wij poogden nog met onze machine
onder het wolkendek tusschen de bergen
door Melbourne te bereiken, doch de ele
menten hielden niet op ons te bestoken en
zetten de strijd voort. Een hevige slagregen
gepaard met hagel, sloeg ons als het ware
met blindheid. Het zicht minderde sterk en
dwong ons tenslotte onverbiddelijk om terug
te gaan.
Parmentier en Moll vertellen dan hoe zij
besloten om te Cootamundra te landen, maar
hoe voor zij aan dat plan gevolg konden
geven, Albury alweer zichtbaar werd. Hier
deed zich een wonderlijke aanblik voor. De
stadslichten seinden, zij gingen uit en aan,
zij seinden in morse-taalWij zagen het
race terrein afgeteekend en sterk onze aan
dacht trekkend door de verlichting van een
massa auto's, welke, naar wij later met
dankbaarheid vernamen, door bemiddeling
van de radio-omroep waren opgetrommeld.
Dat vervolgt Parmentier. deed ons beslui
ten' om, ten bate van post, passagiers en
reputatie, voorloopig de strijd maar op te
geven. Wij wierpen parachutefakkels uit en
konden door deze verlichting van weers
zijden, èn van de grond én van ons eigen
vliegtuig uit, de „Uiver" behouden neerzet
ten. Onze eerste behoefte, na deze strijd, en
onze behouden landing, was: contact met
Holland.
Zoo spraken wij dus met onze betrekkin
gen in het oude land, maar na deze ver
kwikking werden wij door de slaap over
mand.
Het terrein was drassig en de „Uiver
zakte weg in den doorweekten bodem.
Maar de bevolking van Albury deed wat
zij kon om hulp te verleenen. Men haalde
de „Uiver" uit den modder, legde plan
ken neer om den ondergrond te verstevigen
en zoo konden we na acherlating van post,
passagiers en twee leden van de bemanning
weer weg.
De „Uiver" startte vlot, passeerde een
uur later de eindlijn en landde onder da
verend gejuich als tweede in den grooten
wedstrijd, met de zekerheid, dat Australië,
Indië en Holland dit moment met ons in
volle intensiteit doorleefden
Huldeblijk voor Australisch hulp
betoon
BATAVIA, 1 Nov. (Anetai De totale in
zameling bij de K.P.M. te Batavia ten be
hoeve van een huldeblijk voor hen, die de
„Uiver" te Albury hebben bijgestaan, be
draagt rond 4500.— De directie der K.P.M.
zal de initiatiefnemers in staat stellen, hun
huldeblijk persoonlijk aan te bieden, door
hun gratis passage naar Australië te ver
leenen.
Rondvlucht over Australië
Begin dezer week werd gemeld!:
Donderdagmorgen (d.w.z. Woensdagavond
Amsterdamsche tijd) zal de „Uiver" starten
voor een rondvlucht over Australië. Par
mentier en Moll zullen kalm vliegen. Het
toestel vervoert 14 passagiers en zal zich
eerst naar Canberra begeven. Op 8 Novem
ber zal de „Uiver" te Batavia arriveeren.
Zooals men weet ligt het in het voornemen
op 17 November a.s. te Amsterdam aan te
komen.
Een causerie van Viruly
De bekende KLM-piloot en schrijver van
boeken over het vliegen de heer A. Viruly
heeft Dinsdagavond voor een drukbezochte ver
gadering van de Rotterdamsche Volksuniver
siteit, in het Vereenigingsgebouw aan het
Stationeplein, gesproken over: „Parmentier
en de Nederlandsche Luchtvaart".
De heer Viruly, die met eenige wèlgekozen
woorden door den heer H. Dekking was inge
leid, begon met de opmerking, dat we met ons
heele hart aan „onzen Uiver" verbonden zijn.
Op luchtvaartgebied zijn wij Nederlanders
toch wel een uitverkoren volk, want zoo gauw
er op dat gebied wat te doen is, vergeten we
onze vele geschillen en hebben wy een feest
dag. Ook nu. hebben we weer wat om te lachen,
héél anders dan byv. de Engelschen, die op
het oogenblik elkaar zure dingen zeggen. Toen
de Pelikaan zijn mooie reis volbracht, hadden
we al het idéé: zóó'n dag komt nooit terug.
Toch was dat maar een besloten familie
feestje. Nu echter hebben we een volledigen
feestdag, die ook het buitenland zich moet
aantrekken, omdat het er zelf bij betr'okken
is.
Komende tot de wedvlucht zelf, zeide de
heer Viruly, dat de meeste deelnemers voor
bijmotieven hadden ingeschreven, omdat de
eno.me kosten aan zoo'n wereldvlucht ver
bonden, niet gedekt konden worden door de
beschikbaar gestelde prijzen.
Da K.L.M. kon de race zelf niet veel sche
len. We wilden de aandacht vestigen op onzen
verkeersdienst naar Indië. Al dikwijls hadden
we moeite gedaan dien dienst naar Australië
uit te breiden. Over de wedstrijdbepalingen
schoot je als verkeersvlieger van de K.L.M,
in c!e lach, hoewel sommige daarvan met het
oog op zekere deelnemers toch nog zoo gek
n1e waren, want er waren er bij de deelne
mers. die nauwelijks wisten, waar Australië
ligt i n die byv. den dag van vertrek al in
r- rcckria zaten! Ook de handicap-formule
v.us belachelijk en kon de K.L.M. niet {sche
len. Het belangrijkste was vlagvertoon!
Eén voorwaarde was wèl van bete^kmiis:
de tijd van de wedvlucht. Wy zegt Spr.
zouden liever in Juli gevlogen hebbsn, want
dan was er door de ongunstige weersomstan
digheden voor de vliegers zonder radio aan
boord geen doen aan geweest. Ze zouden alle
maal eerder in China dan in Australië terecht
gekomen zijn. October was voor óns, ervare-
nen, de aller-ongunstige tijd, omdat we
dan over het grootste deel van de .eis op
mooi weer konden rekem-n en dus de vojrdee-
len van onze „radio-oogen" veel mindei te
onzen gunste kwamen.
Spr. ging dan over tot het vertoonen van
eeni°e lichtbeelden van aan de race deelne
mende vliegtuigen, waarbij hij instructieve en
vaak geestige opmerkingen plaatste.
Zoo merkte hij op, dat het uit den booze
is met kleine vliegtuigen en een motor zulke
wereldvluchten te maken en dan alles op één
kaart te zetten; hij vertelde van de voordee-
len der laagdekkers, zooals de Eagle van Shaw
en de Douglas, o.a. omdat het landingsgestel
in den vleugel kan opgenomen worden; hij
plaatste de opmerking, dat het belangrijkste
deel van de race vóór de start is geschied, nl.
de voorbereiding; hy liet het kleine en niet
gestroomlijnde toestel zien waarmee Melrose
de reis volbracht heeft; hij prees de prachtige
Comets, die echter met hun zitplaatsen in
een soort botaniseertrommel niet het toppunc
van comfort zijn en door Smirnoff zeer tee
kenend „twee zitplaatsen op een gilette-
mesje" werden genoemd; hij prees de presta
tie van Scott als mensch, omdat hij, geregeld
opgejaagd door de Hollandsche machine op
één motor over „3000 kilometer haaien" vloog,
nergens tijd had om aan zijn motoren te doen
wat verantwoord was en van wiens uithou
dingsvermogen ontzaglijk veel is gevraagd;
hij prees ook de Mollisone voor hun toer tot
Bagdad, min of meer luk-raak en met twee
motoren van 220 paarden, die niet gewend
waren zoo veel te geven. (Probeer maar eens
lang te loopen met een boordevol soepbord,
zei Spr.).
Toen de Uiver en zijn bemanning op het
witte doek verschenen, ging er natuurlijk een
spontaan applausje op. De heer Virulv deelde
omtrent deze bemanning o.a. mee, dat Par
mentier voor de vlucht is aangewezen, omdat
hij in Amerika de Douglas heeft ingevlo'-en
en er dus vertrouwd mee was. verder, omdat
hij in Australië een speciale studie van nacht-
vliegen heeft gemaakt, een heel apart vak.
Moll heeft langen tijd by de K.N.l.L.M. ge
vlogen, heeft in 1931 met Pattist een vlucht
heen en terug naar Australië gemaakt en
was dus daar met den toestand bekend. Prins
en Van Bruggen zijn vrij willekeurig uit de
gewone bemanning gékozen.
Toen de heer Virulv na de pauze over het
verloop van de reis van de Uiver naar Mel
bourne kwam te spreken, zei hij, dat dit
eigenlijk „een vervelende geschiedenis" is.
't Was voor de KLM-piloten allemaal zóó dood
gewoon, dat er nauwelijks aan gedacht wera.
Er was door den heer Plesman eenvoudig een
schema voor de vlucht gemaakt en volgens
dit schema is de reis vrywel regelmatig ver-
loopen. Men had alles ceheel zakelijk opge
vat. Zelfs had men gewoon een passagiers-
vlucht naar Croydon gemaakt en had zelfs ook
nog graag passagiers meegenomen naW Mil-
denhal. Het eenige byzondere is eigenlijk ge
weest, dat de reis een aaneenschakeling van
nachtvluchten is geweest, waa-by het, zooals
de heer Viruly nader toelichtte,, vooral op de
organisatie van de gronddiensten aankomt en
die daarom door de K.L.M. eerst sinds het
laatste jaar worden beoefend.
Spr. gaf een indruk van den gang van za
ken op zoo'n doodgewone Indië-vlucht, waar
voor men immers geen hoera meer roept, om
dat ze practisch op hetzelfde neerkomen als
op het regelmatig aankomen en vertrekken
van de boot naar Oostvoorne.
Men heeft boven Frankrijk een peiling ver
zocht aan Le Bourget en eens naar het weer
in Marseille geinformeerd, is by volle maan
te Aleppo geland, een paar uur na de Molli
sons te Bagdad aangekomen, heeft daar ge
tankt op de gewone wijze: 300 Liter per mi
nuut, was 12 minuten te vroeg te Djask, vond
den tweeden nacht gemakkelijk Allahabad,
tankte daar en vloog door naar Calcutta, ter
wijl Scott een zwaren nacht had^ boven de Golf
van Bengalen. De nachtreis over Burma, met
de door schijnwerpers verlichte gouden pagode
als baak, de altijd wat moeilijke landing en
start op het modderveld van Alorstar, verlie
pen vlot. De landing te Batavia, na 48 uren,
waardoor de reis van Smirnoff gehalveerd
werd en er de aandacht op gevestigd, dat men
's ochtends te Batavia kan ontbyten en den
avond van den volgenden dag te Amsterdam
eten, was wel iets heel opvallends.
Alles verliep goed, behalve die laatste
nacht, met die „ontzettend vervelende drama
tische wending", die er de aandacht op ves
tigde, dat ook met dit materiaal en met deze
kerels de kans op catastrophale complicaties
nog altyd bestaat. Een S.O.S. zendt men niet
gauw uit. Het kan ook beteekenen, dat de
vlieger in een moeilijke situatie, zonder onmid
dellijk gevaar, voorrang vraagt in het radio
verkeer. In dit geval kwam men in een on
weer boven hooge bergen in een lage tempe
ratuur, waardoor ijsvorming op vleugels en
schroeven de draagkracht van het toestel
dreigden te verminderen, terwijl bovendien
de radio by het zoeken van de richting in den
steek liet.
Wie toen de Albury op het idee gekomen
is die auto's nsar de renbaan te roepen, is een
reusachtige vent" geweest, die Spr. graag
hier wilde hebben gehad om hem dat te zeg
gen en hem voor die mooie sportieve kame
raadschap te bedanken. Misschien had hy de
film gezien, door Roscoe Turner, die juist in
zyn Boeing onzen Uiver op de hielen zat, ge
ïnspireerd en velke een handeling vertoont,
zooals hier in practyk is gebracht. Turner kan
op het idéé gekomen zyn, doordat zooiets hem
door Scott verteld is als werkelijke ervaring,
toen op Bima een bestuursambtenaar hem een
nachtelijke noodlanding mogelyk maakte door
zijn auto-koplampen te richten op een geschikt
terrein.
Jammer, dat die meneer uit Albury niet
hier is, zei Spr., maar we zullen aan die spor
tieve houding blyven denken en wie die men
schep daar in Aubury prettig mee wil helpen
huldigen, die storte een gulden méér niet!
op het gironummer van Piersons Bank te
Amsterdam: 1142.
Ontvangst der bemanning door de G. G.
BATAVIA, 31 Oct. (Aneta). Naar Ane-
ta verneemt zal, indien de tijd dit toes
laat, de bemanning van de Uiver bij
het verblijf in Ned.-Indië door den
Gouverneur-Generaal op het paleis te
Buitenzorg worden ontvangen.
TERUGKEER VAN GEYSSENDORFFER c. s.
Naar wij vernemen zuilen G e y s s e n
dorffer, Asjes en Pronk terugkeeren
met de „Johan de Witt, welke boot op 14
November uit Colombo zal vertrekken.
De scheepvaartmaatschappijen hebben de
sympathieke gedachte gehad aan de beman
ning van den Panderjager vrij vervoer
eerste klasse, hetzij per Efempo of Johan de
Witt, naar Nederland aan te bieden.
MELROSE DACHT DAT ZIJN EIND
GEKOMEN'i WAS
De jonge Australische vlieger Melrose
heeft met zijn kleine Moth—toestel nog ang
stige oo'. enblikken doorgemaakt vóór hij te
Port Darwin aankwam.
Hij was uit Koepang vertrokken Zondag
morgen om half negen met voldoende benzine
voor 8% uur vliegen. Om één uur 's middags
werd hy in Port Darwin verwacht en toen hy
er een paar uur later nog niet was, begon
men zich ernstig over hem ongerust te ma
ken. Men vreesde, dat hy tijdens noodweer in
de Timor-zee was gevallen. Een myl vóór het
vliegveld van Port Darwin hoorde men den
motor van Melrose's toestel voor het laatst;
de kleine machine landde met stilstaanden
motor. Melrose vertelde een opwindend ver
haal.
Van Koepang af had hij op een hoogte van
3000 M. gevlogen. Een storm van vyftig mijl
per uur joeg hem uit zyn koers. Ik kreeg de
kust in zicht, vertelde hij, na vijf uur te heb
ben gevlogen. Ik dacht, dat ik ten n.-oosten
van Darwin was, maar in werkelijkheid was
ik er 75 mijl ten Zuidwesten van. Ik vloog in
zuidelijke richting, verwachtende Darwin te
zien, doch ik vloog er vandaan. De machine
zat in een zware onweensbui. Het weer werd
erger, zoodat ik besloot terug te keeren. Ik
was toen 165 myl ten zuid-westen van Dar
win. Ik volgde de kust terug, mijn vergissing
bemerkend.
Twintig minuten voor Darwin bleek één
tank leeg. Ik kon de stad nog niet zien, dus
trok ik de machine hooger op. Maar toen was
mijn laatste tank leeg, waarop ik besloot een
noodlanding te maken op het strand. Plotse
ling za<> ik Port Darwin en besloot het er op
te wagen een glijvlucht te maken naar het
vliegveld. Ik ben nu de gelukkigste man ter
wereld. Ik dacht werkelijk dat myn einde ge
komen was.
DE HULDIGING TE AMSTERDAM
Het Initiatief Comité Amsterdam (I.C.A.)
verzoekt alle vereenigingen, corporaties enz.
welke wenschen deel te nemen aan de a.s.
huldiging van de „Uiver" bemanning, zich
te wenden tot het I.C.A. (telef. 53168. Michei
Angelostraat 31), opdat in gezamenlijk over
leg deze huldiging zal kunnen worden tot
een ware manifestatie van de gevoelens van
alle deelen der Amsterdamsche bevolking.
Op korten termijn zullen dan de vertegen
woordigers van de deelnemende vereenigin
gen worden uitgenoodigd tot een bespreking
betreffende de wijze, waarop de huldigings
plannen ten uitvoer zullen worden gebracht
Schepelingen door de tram
aangereden
VREESELIJK ONGELUK AAN DE
BRIELSCHELAAN
Eén ernstig gewonde
Gisteravond omstreeks kwart voor elf reed
de 40-jarige trambestuurder P. J. S.„ wonen
de Htggenad, met motorwagen 496 van lijn
2 over de Brielschelaan, toen hij plotseling
8 mannen ter hoogte van de graansilo de
tramrails zag oversteken. Hij remde uit alle
macht, doch een aanrijding bleek niet te
voorkomen. De 26-jarige tremmer A. T. Nor
it em an van het in de Maashaven aan paal
14 liggende Zweedsche s.s. Indianic werd ge
grepen en verdween geheel onder den wa
gen. Na een poosje is het gelukt den onge
lukkige te bevrijden. Het bleek, dat zijn Tin,
berbeen vrijwel was afgereden. Tevens wa
ren het rechterbeen en de linkerarm gebro
ken. In hoogst ernstige toestand is de man
naar het ziekenhuis aan den Coolsingel ver
voerd, waar onmiddellijk tot amputatie van
het verbrijzelde been moest worden overge
gaan. Hedenmorgen was de toestand van het
slachtoffer nog zeer ernstig.
Ook de 26-jarige stoker J. Andersen, even
eens een Zweed, verblijf houdend op ge
noemd schip, bleek er ernstig aan toe te zijn.
Hij had een duw van het voorbalcon gekre
gen en is met inwendige kneuzingen in het
zelfde ziekenhuis ter verpleging opgenomen.
De derde, de 32-jarige stoker H. Groen-
sing, kon op het laatsle oogenblik nog ach
teruitspringen en kwam met den schrik vrij.
Het onderzoek heeft uitgewezen dat de
trambestuurder geen schuld treft. Het drietaj
is niet vrij van sterken drank geweest. In
den loop van den avond hadden zij reeds
verschillende café's bezocht en .nen zou juist
nog even binnenloopen in een café aan de
overzijde van, de Brielschelaan. met het voor
melde droevige gevolg.
Doodelijke Auto-ongelukken
De heer J. van Maris uit Utrecht, die bij een
ruto-ongeluk nabij Elburg, ernstig werd ge
wond en naar het Sophiaziekenhuis te Zwol
le is vervoerd, is aan de bekomen verwondin
gen overleden.
De 64-jarige venter Bolwyn uit Groningen,
die door den geweldigen stormwind slingerend
op de fiets over den weg reed, is op zijn teiug-
reis tusschen Zuidlaren en Haren, nabij Om
men (Gr.) door een auto uit Kollum (Friesl*)
overreden.
De ongelukkige werd met verpletterden
schedel ongenomen, en was onmiddelijk dood.
De chauffeur, die verklaarde 18 jaar auto-rij-
óer te zijn, en nog nooit een ongeluk veroor
zaakt te hebben, was zeer onder den indruk.
Knaapje overreden en gedood
Men meldt ons uit Rotterdam:
Dinsdagmorgen kwart over elf reed de 11-
jange 1. Abbas, gewoond hebbend in de Van
Alkemadestraat, met zijn fiets over het Croos
wijk. Voor hem reed een vrachtauto, be
stuurd door P v d K, uit de Feijencordstraat.
Hij wilde deze wagen passeeren doch slipte
en kwam juist voor het achterwiel te vallen,
dat over hem heenging. Met zware inwen
dige kneuzingen is de knaap naar het zie
kenhuis aan den Bergweg vervoerd, waar
hij echter bij aankomst reeds overleden
bleek te zijn.
JONGEN DOOR DE TRAM OVERREDEN
EN GEDOOD.
Dinsdagmiddag omstreeks half vijf heeft
op den Nieuwen weg te Poeldijk een ernstig
ongeval plaats gehad. Op het moment dat
een vrachtgoederentram der Westlandsche
Stoomtram naderde, stak een 5-jarig zoontje
van den landbouwer Nic. v. d. Knaap de
tramlijn over. De machinist van de tram
kon den trein niet tijdig meer tot stilstand
brengen met het verschrikkelijke gevolg,
dat het knaapje door de tram werd gegre
pen en overreden. Het kind was op slag
dood
EEN HONDERDJARIGE MENSCHEN-
REDDER
Uit Ameland wordt ons medegedeeld, dat
de oud-roeier van de W.- en Z.-Hollandsche
Reddingsmaatschappij J. E. de Vries, op 17
November 100 jaar oud hoopt te worden. Hg
heeft gedurende vele jaren, toen schipbreuken
op de kust van Ameland in het slechtste jaar
getijde geregeld voorkwamen, moeilijke en ge
vaarlijke tochten met succes medegemaakt.
Motorschoener Jupiter" vergaan
Zeven opvarenden te IJmuiden
binnengebracht
Woensdagmiddag te kwart voor vier
kwam te IJmuiden een alarmecrend en tege
lijk geruststellend bericht binnen „De motor
schoener „Jupiter", afkomstig uit Delfzijl, is
op de Noordzee vergaan, doch de beman
ning, bestaande uit zeven koppen, wordt
door den Duftschen politiekruiser „Weser"
veilig en wel, te IJmuiden aan land ge
bracht".
We waren 's avonds tegen negen uur aan
de toeristensteiger in de IJrauider haven.
Statig voer de slanke. Duitsche politiekrui
ser onder commando van kapitein-luitenant
Hanns Isenlar de haven binnen. Op de stei
ger stonden de Duitsche consul te IJmuiden,
de havenmeester van IJmuiden, de heer Seyf-
fert, en de heer C. Oud, van N. en Z. Hol
landsche Redding Maatschappij.
Bevelen weerklonken, zoeklichten scheer
den over de haven en steiger en korten tijd
later lag het Duitsche schip, dat 's morgens
vanuit IJmuiden zee had gekozen, weer ge
meerd, met aan boord de zeven geredden
van de „Jupiter", die zulke benauwde oogeo
blikken hadden beleefd.
De kapitein Vertelt
De commandant was onmiddellijk bereid ons te
woord te staan en weldra waren we geïnstalleerd
In zijn hut. waar zich ook de gezagvoerder van de
„Jup.ter", W. Komdeur, zich bevond.
„U moet me maar niet kwalijk nemen, ik ben er
niet erg op gekleed, om „in het publiek" te ver
schijnen. maar we hebben er niets afgebracht dan
ons leven en daar zijn we al erg dankbaar voor,
want het was een „narrow escape". Maar, zoo
vervolgde de kapitein, ik zal bij het begin begin
nen, dan kunt u er zelf over oordeelen. We zijn
dat weet u afkomstig uit Delfzijl; de „Jupiter",
van de reederij N.V. Jupiter, is een nog nieuw
schip, gebouwd in 1931. en netto 314 ton groot.
We hadden in Yarmouth onverpakte haring gela
den; ze hébben er daar zooveel van, dat de vangst
op die manier naar Zweden wordt gebracht waar
de visch machinaal wordt verwerkt. Om half elf
Zondagochtend vertrokken we uit Yarmouth's ha
ven. Het weer zag er al direct niet erg aanlokke
lijk uit, een hooge zee, een stevige wind en zware
regenbui~r. Tot zeven uur Zondagavond ging alles
aard'g naar wensch, maar toen merkten we korten
tijd later, der er werking in de lading was. Die
onverpakte haring is altijd gevaarlijk en we waren
niet heelemaal vol. Het schip begon slagzij aan
stuurboord te maken. Er was geen verhelpen aan
en zienderoogen werd het erger. Op een gegeven
oogenblik lagen we 45 slagzij. Ik zag in, dat het
schip niet te behouden was. Radio hebben we n
aan boord, alleen een eenvoudig ontvangtoestel
letje en meer niet.
Zeven mannen in een sloep
Van de twee sloepen konden we door de slagzij
de bakboordsloep natuurlijk niet gebruiken, dus
met z'n zevenen moesten we de eene sloep gebrui
ken. Er stond veel zee, maar ten slotte gelukte hc
toch om de sloep buiten boord te zetten. Een ge
makkelijk karweitje was het nu niet bepaald. Van
de bemanning werd niemand gewond. Dat gerucht
ging misschien, omdat er hier aan boord wel een
gewonde zeeman is. maar die is afkomstig van een
ander schip en heeft met.onze redding niets tema
ken. We waren dan zoo vervolgt de kapitein
zijn spannend maar sober gehouden relaas
de sloep. Er was water, wat scheepsbeschuit en
andere eetwaren, maa. veel was het niet. We heb
ben niets van onze kleeren of bezittingen kunnen
redden
Om kwart voor acht begon de vreeselijkste tocht
dien ik ooit heb meegemaakt.
Vierentwintig uren op zee
We hadden door de overslaande stortzeeën geen
drooge draad meer aan het lijf. En koud!
koud! Tegen negen uur zagen we het laatste licht
van onze „Jupiter" in de golven verdwijnen
Zoo hebben we bijne 24 uur roodgedobberd. Ik
zal u maar geen beschrijving geven van die 24 uur
op zee in de open sloep. We voeren een zeiltje en
sleepankersWe wisten, dat we in vrij druk
vaarwater waren, dus er was alle hoop, dat we
gauw zouden worden opgepikt.
Maar ik kan u toch zeggen dat we meer dan
blij waren, toen we een logger in 't oog kregen, die
ons óók opmerkte. Het bleek de Duitsche logger
B.V. 7 „Hagen" van Vegesack te zijn. 't Was
toen Maandagavond half zes. Het aan boord ko
men was geen pretje, maar de Duitschers wisten
van aanpakken. Behouden en wel wisten ze ons
aan boord te brengen. Onze sloep ging echter ver
toren. Het was op 't nippertje.
Aan boord van de „Weser"
De Duitsche logger we laten nu de luitenant
kapitein Isenhar, commandant van de „Weser",
aan 't woord seinde radiografisch, dat hij zeven
schipbreukelingen van de „Jupiter" aan boord had.
Wij waren in de nabijheid van Smith Knoll en
hebben eenige moeite gehad om de juiste plaat,
van den Duitschen logger te bepalen. Het bestek
was niet heelemaal duidelijk. We hebben oomid-
dellijk koers veranderd en om drie uur kregen we
de „Hagen" in zicht.
We zijn met de kleine sloep driemaal heen en
terug moeten varen om ze alle zeven over te ne
men. Maar tenslotte is het gelukt en dat is het
voornaamste.
De geredde bemanning is vol lof over de wijze,
waarop zij aan boord van de Duitsche politiekrui
ser zijn opgenomen en verzorgd. De schipbreuke
lingen zijn ondergebracht in het Koning Willems-
huis te IJmuiden. Ze keerden heden naar hun res
pectieve wocoplaatsen terug. De bemanning van
de „Jupiter" bestond uit vier Hollanders en drii
Duitschers.
MINNENIJD TUSSCHEN TWEE NEVEN
Te Groningen leefden twee neven den laat-
sten tijd in onmin. De oorzaak hiervan was,
dat de eene neef tegenwoordig verkeering
heeft met het vroegere meisje van den anderen
neef. Zondagavond ontmoette de afgedankte
nïinnaar het meisje met haar nieuwen vrijer-
Later op den avond was hij in de buurt, waar
het meisje aan boord woont. Toen hij zijn neef
in gezelschap van dat meisje zag, viel hy zijn
medeminnaar aan. Een gevecht ontstond daar
door, waarbij de neef, die door het meisje wa«s
afgedankt, een mes trok en zijn medeminnaar
daarmee een groote snede over de wang toe
bracht. Met een hevig bloedende en gapende
wonde werd hij in de buurt van zijn woning
gevonden. Aan het politiebureau werd hij voor
loopig verbonden en later door den politiedok-
ter gekramd. De neef-messensteker, de 19-ja-
rige M., is door de politie gearresteerd.
HET DRAMA TE NIEUWKOOP
Men herinnert zich het drama te Nieuwkoop,
waarbö de 18-jarig:e v. d. W. door een schot
hagel werd getroffen uit een karabijn, opge
steld door de gepensioneerd majoor der Rijks-
veldwacht T., om he't stroopen in zün visch-
water tegen te gaan. met het gevolg dat v. d
VV„ blind werd geschoten. T. is hiervoor tot 8
maanden gevangenisstraf veroordeeld.
In een civiele procedure, welke te dezer zake
tegen T. voor de Haagsche rechtbank is inge
steld, heeft deze hem thans veroordeeld aan
v. d. W., een schadevergoeding te betalen van
f 10.000 en hem tevens in de kosten der pro
cedure veroordeeld
f/StECHTS\ Mr'/ -
f mm// TOT 30. O VEM3ER f,934 jORTVANGT U
i/o -TEGEM; INLEVERING..VAK *0 VOaRZjJ&ÉNfrVAlJ 0
V J' PRESTÖVPAKJES AAN'.' Ö"NS 'ADRES-'t£*AMER£-.
NjfTS-/ FOOfti,-, GRATIS ÉÉN' PRACTISCH 'ÓESCHENK -
l - V -• .Vut, EtiV*.-* .A.. r-iftf-,
EEN SLORDIG POLITICUS
Geen geloofsbrieven ingezonden
De onlangs tot lid der Prov. Staten van
Zeeland benoemde heer H. v. .1. Veen te
Goes (SD.A.P.) heeft verzuimd zijn ge
loofsbrieven binnen den wettelijke'.! termijn
in te zeilden. Zijn benoeming is daardoor
vervallen. Opvolger op de lijst der S D.A.P
is nu de heer B. Barkunt te Hansweflt-t.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Asten, J. C. B. Eykman te
Antwerpen. Te Rijswijk (Z.H.) (Evangelisa
tie), J. van Kuiken te Uithuizermeeden. Te
Midsland op Terschelling, J. Visser, cand. te Buik
sloot. Indische Kerk, J. Tjebbes te Vrou
wepolder.
Aangênomen: Naar Krimpen a. d. Lek, G.
Enkelaar te Oud-Beijerland. Naar Midsiand
(Terschelling). J. Visser, cand. te Buiksloot.
Naar Wageningen, H. S. van Rijs te Vianen.
Naar Wageningen, H. S. van Rijs te Vianen.
Naar Besoyen, A. Hoffman, cand. te Utrecht.
Naar Westerbork (toez.) C. A. Schenck tc
Dokkum.
Bedankt: Voor Prot. Kerken in N.O.-Indië T
A. de Klerk te Lellens. Voor Oosterlittens, A.
Carsjens te Oudega (Small). Voor Zoetermeer-
Zegwaard, H. S. van Rijs te Vianen. Voor
Dinteloord, P. J. Steenbeck te Oudewater.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Nieuwolda, L. Praamsma, cand.
te Sneek en B. Slingemberg, cand. ie Zaandijk.
Te Rijswijk, (vac.-Deddens), Dr. W. H. Gispen
te Delft en D. Zwart te Aalten.
Beroepen: Te Heinenoord, F. J. B. Schie-
baan. cand, te Utrecht.
Aangenomen: Naar Elburg, cand. H.
Brinkman te Harmelen.
Bedankt: Voor 's-Gravenmoer, cand. H.
Brinkman te Harmelen. Voor Nieuwer Amstel-
Noord, J. Bavinck te Gramsbergen.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Alphen a. d. Rijn, W. F.
Laman te Middelharnis.
Aangenomen: Naar Leerdam, D. L. Aan-
geeübrug, voorg. te Nieuw-Vennep.
Bedankt: Voor Sneck, N. Brandsma te Bun
schoten.
TENTOONSTELLING-AFSCHEIDING
Te Rotterdam
In aansluiting op ons vorig bericht kunnen wij
thans melden, dat de Ten toonstelling-Af scheid'ng
1834 vermoedelijk 19 November te Rotterdam zal
heropend worden, en in de Gemeentebibliotheek
een week ter bezichtiging zal zijn. Er heeft z:ch
voor deze Tentoonstelling waarvan het naar Rotter
dam komen het initiatief van den heer J. H. D o n-
ner geweest is, een klein comité gevormd.
K. ZUIDERDUIN
De heer K. Zuiderduin, Evangelist te Roekan-
j e heeft dezer dagen herdacht, dat hij 40 jaren
geleden als Evangelist begon te arbeiden. Eerst
werkte hij vele jaren onder zeevarenden, daarna
was hij huisvader van het Chr. Mil. Tehuis te
Hellevoetsluis. In 1923 werd hij Evangelist te
Nieuw-Helvoet en Rockanje en sedert 1929 is hij
dit alleen te Rockanje.
Kerk en Staat in Duitschland
Zal Dn Müller aftreden?
Volgens door V.D. als officieel aangekon
digde berichten heeft Dr. Jager thans ook
alle andere kerkeij'ke functies neergelegd en
is hij definitief uit den dienst der kerk ge
treden.
Deze „aanvulling" was te verwachten. Het is
meer dan waarschijnlijk dat Dr. Jager door Hitier
is geofferd, om den weg naar onderhandelingen te
effenen, die het ergste zouden voorkomen. In deze
meening worden wij ook versterkt door een bericht
van het Ned. Perskantoor te Berlijn, dat er in de
kringen der Duitsche belijdenisbeweging mee ge
rekend wordt, dat de volgende maand „de vrede
in de Duitsche Evangelische kerk zal worden ge-
teekend op een basis, die beide part ij en
bevredig t". De omstandigheid, aldus gaat dit
Berlijnsche bureau verder, dat de oudste en
trouwste medestanders van Hitier
in Z u i d-D uitschland tot de kerke-
lijke oppositie behooren, komt den on
derhandelingen tusschen beide groepen ten goede
Zelfverdediging van Dr. Jager
Van het N.C.P. als tribune gebruik makende,
richt Dr. Jager zich tot de Nederlandsche pers
met de mededeeling, „dat het zonder meer ten
eenenmale onjuist" is, wanneer men hem ten laste
legt een „nationale" kerk, die het onderscheid der
Confessie verdoezelen zou, nagestreefd te hebben
of te begeeren. „Nooit", aldus dr. Jager, „heb
ik iets van dien aard gezegd. Uitlatingen aan welke
men zich vastklampt, betreffen uitsluitend de bij
bepaalde gelegenheid uitgesproken hoop, dat eens
door Gods kracht zich, afgezien van ons bou
wen aan de diverse kerken, een grootere Chris
telijke eenheid zou kunnen openbaren, dan thans
mogelijk is. Hierbij heb ik er echter geen oogen
blik aan gedacht, zulks tot een programmapunt
van onze kerkpolitiek te moeten maken, integen
deel".
In het licht van Dr. Jagers jongste optreden
tegen de bisschoppen Meiser en Wurm zal men
deze laatste bewering op haar juiste waarde kun
nen afwegen.
Drie landsbisschoppen bij Hitier
Intusschen is het van meer belang, dat Hitle
dezer dagen in tegenwoordigheid van den Rijks
minister van Binn. Zaken, dr. Frick, de opposi-
tioneele landsbisschoppen van Beieren, Wurtem-
berg en Hannover, dr. Meiser, dr. Wurm en dr
Marahrens, in audiëntie ontvangen heeft. De bis
schappen hebben den Rijksleider de verklaring
voorgelegd, welke de Belijdenissynode twee weken
geleden te Dahlem heeft aangenomen en waarin zij
tot afscheiding besloot. De bisschoppen hebben
zich drie uur met den Führer onderhouden. Zij
weigerden bij het verlaten van de rijkskanselarij
ook maar eenig commentaar te geven.
De Tel., die deze mededeeling uit Berlijn ont
ving, voegt er aan toe, dat Hitier tijdens het on
derhoud nogmaals als zijn standpunt uiteengezet
heeft, dat hij niet in den kerkelijken strijd wenscht
in te grijpen en dat de kerkelijke leiders zelf het
geschil moeten trachten bij te leggen.
Dit laatste zal ongetwijfeld door feiten van
ander gehalte achterhaald worden, gelijk hierboven
is aangegeven.
30 Beiersche boeren op pad
Blijkens een Reuter-telegram uit Berlijn, heeft
zich daar dezer dagen nóg een merkwaardig be
zoek aangediend, doch dit tevergeefs. Dertig
Beiersche boeren als deputatie van 200.000 Beier
sche protestanten, wilden persoonlijk aan Hitier
verslag uit brengen over de gespannen verhoudin
gen, die door het optreden van dr. Jager in Beieren
zijn ontstaan. Den boeren werd echter bij den in
gang van de rijkskanselarij door de S. S.-wacht
de toegang geweigerd. Hierop verklaarden de
boeren dat zij allen tot de nationaal-socialistische
partij behoorden en op grend daarvan ook het
recht hadden den Führer persoonlijk van hun grie
ven op de hoogte te stellen. De S.S.-wacht bleef
echter onverzettelijk en zoodoende moesten de
Beieren, luide protesteerend, onverrichter zake
weer vertrekken. Zij werden verwezen naar het
ministerie van Binnenlandsche Zaken, waar een
der chefs, Puttmann, hen te woord stond en hun
klacht aanhoorde.
Tenslotte zij gewezen op de uit meer dan één
bron komende voorspelling, dat op het aftreden
van Dr. Jager het heengaan van Dr. Müller wel
zou kunnen volgen.
I
Correspondentie deze rubriek betreffende te
zenden aan F. W. NANNING, St. Gerardus-
laan 15, Eindhoven.
No. 362
De sleutelzet van probleem nummer 441 is
1. Le4. Tempo. Een eigenaardig dual bestaat
er na 1Le4: dan gaat ook de korte
rochade.
No. 442 heeft tot sleutelzet 1. Lb4, Ook gaat
1. Tf4:
Men kan altyd tot de oplossingswedstrijd
toetreden. Een goede oplossing van een twee-
zet telt voor twee punten enz. Voor een fou
tieve oplossing wordt een punt in mindering
gebracht. (Minimum aantal punten is nul).
Voor de maandelijkse pry's van f 2.50 moet
men de meeste punten hebben. Ook niet-
abonné's zyn welkom. Heeft men tien keer
achtereen geen oplossing ingestuurd, dan ver
liest men zijn aantal punten. Een onoplosbaar
probleem vervalt voor de wedstrijd.
Ter besparing van porti is de oplossings-
termyn op circa 4 weken gesteld, zoodat de
oplossers meerdere oplossingen eventueel
te zamen tegelijk kunnen inzenden.
Problemen voor den wedstrijd
No. 450
Dr. J. VALLADAO MONTEIRO
O. Xadrez 1934
g
Wit: Kh3, Df8, Tf6 en g4, Lel en f3, Pel eii
h6, pi.c4, c5
Zwart: Ke5, Da6, Ta3 en c7, Lc8 en h2, Pd4
en g7, pi.b5, c2, d3, e2
Wit geeft mat in (2) zetten
No. 451
Dr. J. VALLADAO MONTEIRO
Xadrez 1934
Wit: Khl, Dfl, Tdl en d8, La5 en g8, Pg&,
pi.a4
Zwart: Ivc5, Db8, Lal en a2, Pd4 en d6, pi.c4,
c6, e6 en e7
Wit geeft mat in twee (2) zetten
Oplossingen inzenden vóór Zaterdag 1 Dec,
Oplossing Eindspel No. 542
1. Dc6 dc6; 2. Td8 Kg7 3. Pg4 h5 4. Lh6 enz,
Eindspel no. 543
v. HALBERSTAAT
Wit: Kf2, Tal, Phl
Zwart: Kd3, pi.a2, b3 en d5
Wit speelt en wint
LADDERWEDSTRIJD
B. Vis (1)
P. Klein (3)
B. Wagner (2)
A. Wagner (21
J. L. Braber (4)
441 442 Totaal
82
78
61
42
J. P. Coppens (7) 31
F. C. Laas (10) 13
2
2
2
2
2
2
D. Kareis (4)
13
2 90(Prijs)'
2 86
2 82
2 65 f
2 46
2 35
2 17
2 17
De winnaar over September is
B. VIS
CORRESPONDENTIE
F. C. L. De zet 1. Pfe3 is een abuis in hei
venslag. No. 13 van de tweezetten faalt 1,
Pe6 na. 1Te4. U ontving hiervoor 4
punten.
