Het Geheim
der Muggen en Vliegen
Kasteelen in het Sticht
Predikbeurten
MAAS EN SCHELDEBODE
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1934
Plaatselijk Nieuws.
Waar de Oranjes meermalen gast waren Een
geschenk van den Grooten Keurvorst Aanbieding
van de hertogskroon van Gelderland
BURGERLIJKE STANDEN
De wetenschap heeft het ontdekt
SOMMELSDIJK. De inschrijving voor de
afbraak van een huis, ten overstaan van den
heer Burgemeester dezer gemeente, op Dins
dag, 7 Augustus 1.1. gehouden is als volgt:
T. van Heemst 75.— (Gegund)P. Mackloet
j 42.50; J. van Eek en A. Vijfhuizen te Dirks-
land 40.—.
Met de afbraak van bedoelde woning,
staande aan de Voorstraat, hoek West- Kra-
keelstraat, zal zeer spoedig worden begon
nen. Ongetwijfeld zal de afbraak van dit
huis een belangrijke verbetering zijn voor
het drukke verkeer daar ter plaatse.
Na des morgens bevestigd te zijn door
Ds. D. J. Kleijne van Ooltgensplaat deed
onze vroegere Dorpsgenoot Ds. C. van den
Boogert, in een overvolle kerk 1.1. Zondag
middag zijn intrede bij de Ned. Hervormde
Gemeente te Zuid Beijerland. Spreker be
paalde zijn gehoor bij Jesaja 40 G8:
„Eene stem zegt: Roep, en bij zegt: Wat zal
ik roepen? Alle vleesch is gras, en al zijne
goedertierenheid als eene bloem des velds:
het gras verdort, de bloem valt af, als do
Geest des Heeren daarin blaast; voorwaar
het volk is gras. Het gras verdort, de
bloem valt af, maar het woord onzes Gods
bestaat in der eeuwigheid." Spr. wees op de
vergankelijkheid des menschen en het blij
vende woord Gods.
Na de predikatie volgden de gebruikelijke
toespraken. De nieuwe leeraar werd toege
sproken door ouderling Weij, Ds. Jonkers
uit Goudswaard en Ds. Ten Bokkel Huijnink
uit Numansdorp, die des morgens ook aan
de handoplegging had deel genomen.
MIDDELHARNIS. Uitslag van de postdui-
venwedvlucht door de P. V. „De Reisduif"
vanaf Ciney afstand 176 K.M. van Zaterdag
4 Augustus 1934. De prijzen werden behaald
als volgt: 1. 5 E. de Lint; 2. 6, 7 D. Kardux;
3 M. Holleman; 4 C. Smit; 8, 10 P. Schuur
man; 9 L. Vroegindeweij; 11 J. v. Eek; 12 A.
Vroegindeweij. Losgelaten 11.30 uur. Aan
komst 1ste duif 2 u. 30 min. 2 sec.
Bij den heer A. v. Zetten, Christiaan de
Vrieslaan is een postduif aan komen vliegen
gemerkt 3—32 C 1000.
Onze dorpsgenoot de heer .T. M. van
Paassen, gemeente-ontvanger alhier is te
Ooltgensplaat benoemd tot rentmeester der
Ambachtsheerlijkheid St. Adolfsland.
Het benedengedeelte van het Zandpad
is deze week door de Gemeente van een
stofvrij wegdek voorzien, hetwelk voor de
bewoners van het bovengedeelte een ware
verbetering beteekent.
Donderdagmiddag heeft een ernstig
ongeval plaats gehad, dat de schippers
knecht St. Dupree het leven heeft gekost.
De jongeman wilde op een in beweging
zijnde vrachtauto spingen, die juist met
grind geladen was. Hij greep daartoe de
spiegel aan de voorruit van de cabine. Deze
brak echter af en de jongeman kwam ach
terover met het hoofd op de straatsteenon
terecht. Met een hevig bloedende hoofd
wonde bleef hij op den grond liggen. Direct
werd Dr Arends gewaarschuwd. Deze waar
schuwde den geneesheer van bet zieken
huis in Dirksland, en beide konden niet
anders dan den dood constateeren tenge
volge van zware hersenschudding.
Naar wij vernemen is Dinsdag a.s. de
officieele goedkeuring van de Prov. Staten
te verwachten van de stichtingsacte van de
stichting „Veerdienst OoltgensplaatDintel
sas". Direct daarna kan met het verbete-
ringswerk aan de Sluissche haven begon
nen worden. Het werk neemt een tijd van
tien weken in beslag, zoodat half October
de aanlegsteiger en de haven in 'orde zal
zijn.
De landbouwer A. Holllaar had tijdens
zijn werkzaamheden Woensdag het onge
luk, dat een aldaar staande ladder omver
viel en op zijn hoofd tereohi kwam, waar
door hij zoo ernstig aan zijn hoofd werd
verwond, dat men genoodzaakt was medi
sche hulp in te roepen. De dokter die hem
onderzocht, constateerde een lichte hersen
schudding.
Deze week zijn aan de Kaai aange
bracht en per scheepsgelegenheid verzon
den ongeveer 1500 kisten aardappelen.
Toen de landbouwer L. Peeman met
zijn maaimaohine, bespannen met twee
paarden door de ring kwam rijden, brak op
het onverwachts de as van de machine, zoo
dat men gencodaakt was de paarden uit tc
spannen en de maaimaohine te verwijderen
hetwelk epnige versperring van de rijweg
veroorzaakte.
Door het bestuur van liet waterschap
de dijkring Flakkee wordt bekend gemaakt
dat tot en met 6 Sept. ligt voor Ingelanden
van genoemd waterschap ter inzage ten
kantore van den secretaris J. M. van Paas-
eehe een voorstel van 28 Ju'li 1934 tot wijzi
ging van art. 22 alinea 1 van het reglement
van het Waterschap Dijkring Flakkee.
De landbouwersknecht P, Vroeginde-
wey Kz. had deze week met het tarwe-
jnaaien met de machine het ongeluk m°t
zijn hand daarmede in aanraking te komen
waardoor hij zich zoo ernstig verwondde
dat medisohe hulp noodzakelijk was.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Ter secre
tarie ligt tot den dag der behandeling in
den Raad ter inzage de gemeentebegrooting
voor het dienstjaar 1935 en is tegen betaling
der kosten in afschrift verkrijgbaar.
Vanuit deze gemeente werden de vo
rige week vervoerd 3750 kisten aardappelen
Bij den agent der Arbeidsbemiddeling
staan 3 wer loozen ingeschreven.
Voetbalnieuws. V.V.S. I verloor voor de
competitie van Voorwaarts uit Ooltgens
plaat met 7—2. De V.V.S. junioren speelden
te Middelharnis tegen D.J.S. junioren en
wonnen met 41. Zaterdag a.s. krijgt V.V.S.
bezoek van Xerxes uit Oude-Tonge.
DEN BOMMEL. Gedurende 'de afgeloopen
week zijn uit deze gemeente vervoerd: 2500
H.L. aardappelen en 100 H.L. koepeen.
Eon span paarden voor een boerenwa
gen van A. de Woerd geraakte in de weide
op hol. Een der paarden liep ernstige ver
wondingen op. Veel materieele schade ont
stond aan het tuig. Gelukkig liep hot onge
val zonder persoonlijke ongelukken af.
Bij den agent der arbeidsbemiddeling
staan thans geen werkloozen ingeschreven.
Bij de heden gehouden afslag van het
café van M. van Sint Annaland is dit cafe
aangeloopen. Het was ingezet door den heer
J. Mooijaart voor de som van f 6000.
OOLTGENSPLAAT. S. B. alhier is veroor
deeld tot f 15 boete wegens beleediging van
J. K.
Verschillende personen zijn vcrbali-
se-erd omdat zij niet in het bezit waren van
een rijwielplaatje.
Uitslag verkooping van een café, woon-
en winkelhuis van Joh. de Waai door Nota
ris Mr. W. J. Hopink. Aangeloopen op f 5000
voor Corpclis de Vos Johz.
Vergadering van de leden der 1 a kens
verzekering „de Voorzorg" in Hotel nkol
te 7.30 uur.
De voorzitter P. I-lokke opent de vergade
ring. Na een welkomstwoord verklaart hij,
dal het bestuur deze vergadering heelt uit
geschreven omdat er veel varkens aan de
vlekziekte overlijden en derhalve veel geld
van de kas wordt gevorderd. Het bestuur
adviseert om de vergoeding voor zieke var
kens van boven de 100 K.G. terug te bren
gen van 40 ct. per K.G. tot 30 ct. por K.G.
en de vergoeding voor varkens bonedon de
100 K..G van 50 ct. per K.G. terug te bren
gen tot 40 ct. per K.G.
Het bestuursvoorstel wordt met alge-
meene stemmen aangenomen.
Punt 2 betreft de verkoop van een varken
door W. Buscop aan een slager alhier. By
keuring door den dierenarts bleek het
vleesch voor de consumptie ongeschikt. Be
sloten wordt ook hiervoor een vergoeding
uit te keeren en tevens wordt beslist om
zulke gevallen reglementair vast te stellen.
Bij de rondvraag worden nog eenige
kleine huishoudelijke zaken besproken,
waarna de voorzitter de vergadering sluit.
OUDE TONGE. Aan den Langeweg geraakte
een inwoner van Middelharnis met zijn rijwiel in
de sloot. In zijn val sleepte hij een naast hem fiet
send zoontje mede, terwijl bovendien een jonger
zoontje van hem op zijn eigen rijwiel meereed, wel
ke eveneens in de sloot verdween. Het drietal kon
zich op de hofstede van Joh. Huizer van droge
kleeren voorzien, waarna allen door L. Huizer van
Stad aan 't Haringvliet huiswaarts werden ge
bracht.
Van den landbouwer J. A. van Vught ver
brandde een klamp stroo. De oorzaak was, dat op
eenigen afstand koffie werd gekookt, waarvan het
vuur langs de kant van een droge sloot naar de
klamp werd geleid.
Gedurende dit leveringstijdvak is het crisis-
vleesch in blik verkrijgbaar op bon 35 bij slager
de Vos: de magarine op bon no. 1 bij mej. wed.
van Nieuwenhuijzen aan de Kerkring, waar even
eens de bonkaarten worden uitgereikt.
Voetbal. A.s. Zaterdagavond speelt Xerxes
1 te Stad aan 't Haringvliet tegen V.V.S. I aldaar.
Mej. N. van der Welle werd bewusteloos in
het land gevonden. De heer van Oostenbrugge ver
voerde haar per auto naar Dr. Eschauzier. welke
haar met eenige injecties heeft bijgemaakt, waarna
zij naar de ouderlijke woning werd gebracht, waar
de huisarts, Dr. Parree, werd ontboden.
Een zoontje van den heer L. Barnat had het
ongeluk met een hooivork zich aan het linkeroog
ernstig te verwonden. Medische hulp van Dr.
Eschauzier werd ingeroepen, welke den kleine deed
overbrengen naar een ooglijdersgesticht te Rotter
dam.
Mej. van Noord—de Leeuw is overgebracht
naar het Bethesda-ziekenhuis te Dirksland, tot het
ondergaan van een blindendarm-operatie.
NIEUWE TONGE. Bij Jack te Battenoord
ontstond schoorsteenbrand. Gelukkig dat dit
spoedig werd bemerkt, zoodat dit brandje
met eenige emmers water gebluscht werd
en erger werd voorkomen.
De heer J. B. kwam met zijn boeren
wagen in botsing met een melkwagen van
I. M. Hierbij gingen verscheidene liters
melk en een aantal eieren verloren. Verder
iiep dit ongeluk good af.
Doordat eenige vonken van de tram
in het stroo vielen, verbrandde van den
heer J. B. een klamp stroo. Naar men ons
mededeelde dekt de verzekering de schade.
De heer A. W. had het ongeluk door
een defect aan het stuurrad met de vracht
auto I. P. P. aan den Rooden Haan in de
sloot te rijden. Wonder boven wonder bracht
de W. het zonder ongelukken er af. De
auto is met de kraanwagen van Taaie uit
de sloot gehaald.
DIRKSLAND. Verleden week werden van
uit deze gemeente verscheept 6728 H.L.
aardappelen en 340 balen peen. Met het
rooien van aardappels is het hiel' nog zoo
druk dat verscheiden landarbeiders van el
ders hier tewerkgesteld worden.
Bij de gehouden examens der Mode
vakschool vereeniging te Den Haag slaagden
voor coupeuse Mej. W. de Bonte alhier,
Mej. H. den Boer en Mej. C. Huizer te Her-
kingen, Mej. A. den Hollander alhier en
Mej. L. van Putten te Ooltgensplaat. Zij ge
noten allen hun opleiding aan de Modevak
school van Mej. S. Meyer alhier.
HERRINGEN. Het zoontje van den heer
C. O. kwam al spelende zoo ongelukkig te
vallen, dat hij bloedend verwond werd en
geneeskundige hulp moest worden inge
roepen.
Men wordt er aan herinnerd dat in
verband met de heffing op eetbare oliën
voor den verkoop na 6 Augustus geen L.
slaolie meer vrij van belasting is.
Navordering zal geschieden van alle
voorraden, die op 6 Augustus op eenige
verkoopplaats aanwezig was.
In de polders Battenoord en Klinker-
land is men vanwege don Provincialen Wa
terstaat druk bezig met het verrichten van
metingen in toevoersloten. Deze metingen
houden verband met het stichten van het
Electrische Watergemaal te Battenoord
De Rijksnajaarskeuring van tot dek
king bestemde hengsten zal, voor zooveel
deze provincie betreft, worden gehouden te
Kedichem op 23 Augustus a.s. ten 10.30 u.
voor type tuigpaard en te Rotterdam op
13 Sept. a.s. 9 u. voor type trekpaard. In
schrijvingshiljetten voor de keuringen zul
len op vrachtvrije, schriftelijke en ondertee-
kende aanvragen van eigenaars en houders
van hengsten verstrekt worden door den
secretaris der Prov. Regelingscommissie,
den heer P. Olij, Frankenslag 400 te Den
Haag. (Zie verder aanplakbord).
Deze week werd per scheepsgelegen
heid van hier vei'zonden een groote lading
vlas. Er is dit jaar van dit artikel weinig
onder deze gemeente geteeld geworden.
Deze week is een begin gemaakt met
het machinaal dorschen der tarwe. Naar we
vernemen is het dit jaar over het algemeen
een flinke korrel, zoodat de opbrengst ook
flink zal wezen. t
Het fruit, vooral de steenvruchten, heeft
veel te lijden van de wespen. Het weinige
dat er nog van is, wordt door deze dieren
grootendeel vernietigd.
Van den arbeider J. B. is vorige week
het Rijwielbelastingmerk ontvreemd. Van
de daders geen enkel spoor.
Tegen de automobilist S. alhior is pro
cesverbaal opgemaakt, wegens het niet in
zijn bezit hebben van een wegenbelasting-
kaart.
Onder de varkens komen de laatste
dagen nogal ziektegevallen voor. Gelukkig
tot op heden nog geen met doodelijken af
loop.
Maandagavond werd van hier ver
voerd naar liet ziekenhuis te Dirksland, om
aldaar een spoedoperatie te ondergaan, de
heer P. N. Hoogerwerf. De operatie ls goed
geslaagd.
Daar zich de laatste dagen, in verband
met de oogstdrukte, geen werkloozen ter
Gem. Secretarie hebben gemeld, is de steun
regeling stopgezet.
In verband met de op 1 Augustus 1.1.
in werking getreden aardappelsteunrege
ling, wordt men er aan herinnerd, dat be
langhebbenden zich om inlichtingen ver
voegen kunnen bdj den plaatselijken agent
of kringsecretaris.
OUDDORP. Woensdagmiddag waren eeni
ge werkmenschen van den landbouwer Jb.
Sandifort in het West-Nieuwland aan het
tarwesnijden. Een hunner zou, als de ge
woonte is om met sehaftijd koffie te zetten,
een vuurtje daarvoor aanleggen, met het
gevolg dat de kok heit vuur te dicht'bij het
slaande koren had aangelegd en het koren
in brand ging en een groot gedeelte van
afbrandde; het was niet verzekerd.
Op de beurs van Donderdag werd be
steed voor erwt-en van 1012% cent; poot-
uien f 2.20 per 60 K.G.; sjalotten f 1.25 per
baal.
Een persoon uit Nieuwe Tonge, die de
zer dagen in deze omgeving met een auto
reed zonder geldig rijbewijs, kreeg een pro
ces-verbaal.
Medegedeeld wordt dat het in 't lande
lijk gedeelte, dus buiten de kom der ge
meente, verboden is toe te staan dat aan
eigendommen reclameborden worden aan
bracht of bevestigd.
Woensdag werd het strand zeer druk
door vreemdelingen bezocht. In geen jaren
was er zoo'n groote drukte. Ook zijn er veel
pensiongasten uit alle ooi'den des lands,
zoodat alle gelegenheden zoo goed als bezet
zijn.
Donderdag stond in deze gemeente
geen een werklooze ingeschreven. Het was
te hopen dat het zoo bleef. Door de drukte
met de oogst is het maar voor korten tijd.
A.s. Zaterdagavond om 7 uur hoopt
voor de Geref. Gemeente voor te gaan de
heer J. v. d. Berg van Rotterdam.
Houders van spaarbankboekjes welke
in de maand Juli zijn afgegeven, worden er
aan herinnerd deze ten spoedigste op te
zenden voor bijschrijving van rente.
Donderdag had de molenaar W. Ha-
meeteman het ongeluk over zakken erwten
uit te glijden en zich zoo te verwonden, dat
geneeskundige hulp noodig was.
In het laatste nummer van „Utrecht Sticht
en Stad" het tijdschrift van Vreemdelingen
verkeer in stad en gewest Utrecht vilden
we van de hand van don heer B(annier) een
artikel over Kasteelen in het Sticht, waarin
besproken worden het huis Amerongen en
het Huis Zuylcnstein.
We laten het artikel hier volgen:
Al heeft in de laatste eeuwen de moker
va-n den siooper in het eens zoo kasteelen-
rij-ke Sticht gruwelijk huisgeliou-den, toch is
het getal van oude burchten en riddermatige
huizen in onze provincie nog aanzienlijk ge
noeg.
Het is al een groote uitzondering, wanneer
zulke heerlijke huizen voor het publiek toe
gankelijk zijn, zooals met de Haar thans nog
en met Nijenrode tot op zekere hoogte vroe
ger het geval is en was. Wat niet wegneemt,
dat zij, vooi-al wanneer zij een belanrijke rol
in de geschiedenis van gewest en land ge
speeld hebben, een plaats van beteekenis in
de belangstelling van den buitenstaander
plegen in te nemen en zoo schijnt er eenige
aanleiding te bestaan van enkele der belang
rijkste Stichtisohe kasteelen hier eenige his
torische bijzonderheden te boekstaven.
Amerongen
Onze kennis van de heeren van Ameron
gen gaat terug tot de 12e eeuw, wanneer in
1166 een zekere Tihericus co-mes de Amerun-
ga (graaf van Amerongen) onder een bis
schoppelijke oorkonde voorkomt. Deze graaf
oefende de, burgerlijke rechtsmacht uit in
DEN BOMMEL. Geboren: Gerardtis Jaco
bus, z. v. N. A. Jochems en J. M. Brands; Leo
Adrianus, z. v. N. A. Jochems en J. M. Brands;
Jacobus Comelis, z. v. J. Vervloed en E. J. Moe
renhout; Maarten, z. v, J. Kreeft en N. j. Kop
penaal; Anna Apolonia Sophia Maria, d. v. J. v. d.
Klundert en M. Wagemans; Jan Jacob, z. v. L. A.
Breeman en S. van Gelder.
Gehuwd: Daniël Kievit en Jobje Wouterina
van Rossum.
NIEUWE TONGE. Ongetrouwd: Leendert
van Zielst en Dina Felsbourg.
OP ZONDAG 12 AUGUSTUS
NED. HERV. KERK
Den Bommel: 9% u. Leesdienst; 6 u. Ds
Langhout
Dirksland: 10 -u. en 6% u. de heer Ba-art.
Herkingen: 9% u. (o. t.) Ds Langhout, van
Den Bommel, 's Avonds geen dienst.
Middelharnis: Vm. en 's av. Ds v. d. Berg,
van Amersfoort
Ooltgensplaat: 9% u. Leesdienst. 6 u. D6
Kleyne
Ouddorp: Vm. Leesdienst; na-m. de lieer
Bournan van Stellendam
Oude Tonge: Vm. Ds Verkeek; nam.
cle heer Vetter, van Langstraat
Stad aan 't Haringvliet: Vm. Leesdienst;
6 u. Ds Verkerk, van Oude Tonge
Sommelsdijk: Vm. Leesdienst; 's av. Ds
van Aech
GEREF. KERK
Den Bommel 9% u. er. 5% u. Ds Schaafsma
Middelharnis: Vm. en 's av. Ds Zeilstra
Ooltgensplaat: 9% u. en 6 u. Leesdienst
Oudid-orp: Vm. Leesdienst; na-m. Ds Zeilstra
CHR. GEREF. KERK
Middelharnis: 10 u. en 6% u. Ds Laman
GEREF. GEMEENTE
Dirksland: 10% u. en 7 u. Ds de Blois
Herkingen; 9% u., 2 u. en 6 u. (o. t.) Lees
dienst
Middelharnis: Vm., na-m. en 's av. de heer
Van d-en Berg
Ouddorp: Vm. en nam. Leesdienst
OUD-GEREF. GEMEENTE
Herkingen: 9 u. en 2 u. (o. t.) Leesdienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Ouddorp: Vm. Ds Foppema
De vermaarde entomoloog Prof. Dr. Gnadinger van
de Universiteit te Minneapolis, Ver. Staten van
Amerika, vindt een nieuwe methode ter bestrijding
van de plaag der menschheid.
7wermen van vliegen, muggen en steek-
vliegen, j-upsen, bladspinners, spint,
black beetles, motten, Colorado kevers, meel-
wormen en hoe al de schadelijke insecten
van huis, hof en vee, plant en boom mogen
hceten, teisterden jaar in jaar uit de
menschheid.
Heldhaftige pogingen werden aangewend,
om dit euvel meester te worden. Het ge
lukte slechts ten deele. Met verbijsterende
snelheid vermenigvuldigen zich deze plagen
der menschheid en het leek wel, of er nooit
een eind zou komen aan dit schrikbewind.
Oogsten mislukten, vee, gewas, huis, hof en
v:e bleven bedreigd.
Het is de verdienste van een vermaard ge
leerde, Prof. Dr. Gnadinger, die al deze
ellende tot liet verleden Iaat behooren.
In zijn laboratorium, in zijn uitgestrekte
proefvelden, proefstallen en proefkamërs
vond deze wereldvermaarde entomoloog ten
slotte het middel, dat de wetenschappelijke
wereld in verbazing heeft gebracht.
Uit de Insectenbloesems: Flores pyrethri van
Japan heeft deze geleerde ten slotte na
jarenlang volhardend onderzoek een gecon
centreerde oplossing weten te verkrijgen, die
aan ai deze ellende een eind maakt.
Landbouwproefstations, Planteuziektenkun-
Ilct slot Zuilenstein
een geibied, dat van oudsher aan het Utredht
sche Domkapittel behoorde, m-aar waarover
geschillen met den bisschop en de heeren
van Aibcoude niet uithieven, Toen in de
tweede helft der 13de eeu-vv de hollandsche
graaf meer en meer invloed in het Sticht
kreeg, erkenden in 1286 de toenmalige hee
ren van Amerongen, Heinric Borre en zijn
broeder Diederic, dat zij leenmannen voor
hun huis aldaar waren van Floris V. Sedert
was het kasteel een hollandsch leen, al bleef
de ambachtsheerlijkheid een leen van
Utrecht.
De Borre's bleven in het bezit van het kas
teel te Amerongen, totdat omstreeks 1430
Gerrit van Culetnborch door zijn huwelijk
met Beerte Borre Amerongen v^n den graat
van Holland in leen kreeg; doch reeds in
1434 verpandde hij 't huis aan Gijsbert van
Nijenrode, wat aanleiding gaf tot allerlei
moeilijkheden mef de Culemiborchs, die zich
later voortzetten, na-dat in 14-70 de heeren
van Swieten en in 1477 die van Hemert in
het bezit van het huds waren gekomen. Na
al deze herhaalde veranderingen van bewo
ners kiwa-m cr voor zeer langen tijd even
wicht in liet bezit van het k-asteel, toen in
1557 een oom en een neef van Hemert het
gezamenlijk verkochten aan Goei-t van Ree
de, he-er van Saesveld, kastelein van het huis
te Lage, rentmeester van Twenthe, drost van
Diepenheim, hoogschout van Utrecht en
raad-ordinaris in den Hove van Utrecht. Im
mei® tot het einde der 19e eeuw is Ameron
gen sindsdien in het bezit der Reedo's ge
bleven en heeft het al de lotgevallen van dit
geslacht, dat aan ons land zooveel krijgs- en
6taa-tslie-den heeft geschonken, ten volle
meegemaakt. Een jaar voor Goert van Ree-
de's dood, in 1584, geraakte het huis in han
den der Spanjaarden, doch vijf jaar latei-
was het weer vast onder het ge-zag der Sta
ten van Utrecht. Van Godert en zijn vro-uw
Geertruid van Nijenrode siert de graftombe
van de han-d van den -bekenden Utrecht-
sollen beeldhouwer Jacob Colijn de Nole nog
de kerk van Amerongen.
Een achterkleinzoon vat hen was de be
kende staatsman Godard Adriaan van Reede,
die de Republiek als gezant aan de hoven
der Noorscbe rijken, van Polen, Spanje en
verschillende duitsche staten heeft vertogen-
Een pari II Flores pyrethri is gearriveerd en
wordt geloat. Straks gaat zij naar de fabriek
om te wnrden verwerkt tot Edel-lnsecto.
dige dienstMi in de geheele wereld bereikten
met zijn middel verbluffende resultaten.
Vliegen, muggen, kakkerlakken, steekvlie
gen, spint en al de kwaadaardige insecten
verdwijnen.
Men moet zelf het middel hebben toegepast,
om te kunnen heseffen, welk een zegen voor
de menschheid deze vinding beteekent.
De werking berust op het krachtige gehalte
r-n Pyrethri, dat doodeüjk is .voor alle in-
woordigd. Terwijl hij in het rampjaar 1672
aan het hof van Brandenburg vertoefde, om
met den keurvorst een verdrag tegen Fran
krijk te sluiten, trof zijn huis in het Sticht,
waarvan wij ons het uiterlijk in dien tijd
uit de t-eekeningen van Roeland Roghman
zeer wel kunnen voorstellen, een onoverko
melijke ra-mp. Nadat bij den opmarsoh der
Franschen het huis eerst tot verblijf van
Lodewijk XIV en van den hertog van Or
leans had gediend en ook daarna nog onder
sauvegarde had gestaan, werd het, nadat de
Franschen de lucht gekregen had-den van
Van Ileede's verblijf aan 't Brandemburgsdht
hof, eerst door krijgsvolk bezet en werd het
bezit van den kasteelheer verbeurdverklaard
totdat op 27 Febr. 1673 op last van den Zon-
ne-konin-g het kasteel, nadat het met allerlei
brandbaars was opgevuld, in brand gesto
ken en dusdanig door het vuur verwoest
werd, dat de overblijfselen geen twintig gul
den meer waard bleken,
In Amerongen teruggekeerd zette Godard
Adriaan zich aanstonds aan het herstel van
zijn huis in trots-ciher vorm dan voorheen,
van welke werkzaamheden een door hem
zelf opgesteld stuk in het huisarchief van
Amerongen -gewag maakt. De Groote Keur
vorst schonk heim voor timmerhout 800 hoo
rnen uit zijn bosschen bij Berlijn, terwijl de
St-aiten-Goneraal Van Reede in 1676 f 40.000,
schadelosstelling toekende. Zoo is het huis
Amerongen herrezen in den vorm, zooals wij
het nu nog kennen, waarbij slechts van de
fundamenten van één der torens van het
oude gebouw kon gebrüik gemaakt worden,
zóó grondig was d-e verwoesting geweest.
Godard Adriaans zoon, Godard van Reede
van Ginkel, was een van Willem Ill's met
gezellen naar Engeland in 16SS en werd, na
zijn overwinning op de Fransdien en Stu-
artsgezinden in Ierland in 1691, het volgend
jaar door den koning-stadhouder tot graaf
van Athlone en baron van Agfhrim verhe
ven. In 1747 erfde een van zijn kleinzoons
de heerlijkheid Mid-dachten; diens zoon, de
vijlde graaf van Athione, in 1790 tot Rijks
graaf verheven, ging n-a den val van de
oude Republiek in 1795 --raar Engeland en
nam daar als -pair zitting in het Hooger-
huis. De achtste graaf van Athlone verwierf
voor het geslacht der Van Reede's weer het
huis Zuylensteyn, dat het reeds eenmaal
in de 16de eeuw bezeten had, terug. De
laatste gravin van Athlone, de zuster van
dien achtsten graaf, Elisabeth Maria van
Repde, gehuwd met Frederick William
Child Villiers, heeft nog bij haar leven
Amerongen, Ginkel, Eist, Lievendaal en Eek
en Wiel getransporteerd aan haar neef, den
tcgenwoordigen heer van Amerongen, Go
dard John George Charles graaf van Alden
burg Bcntinck, die na haar dood ook Zuy
lensteyn uit haar erfenis verwierf.
Zuylensteyn
De naam van dit nabij Amerongen onder
Leersum gelegen huis zegt reeds, dat het
een van de vele kasteelen in het Sticht va-i
Utrecht van het geslacht der Zuylens is
geweest. De eerste bewijsbare heer van
Zuylenstein uit dit geslacht is in het mid
den der 14de eeuw Wouter van Zuylen ge
weest, al waren de Zuylens er natuurlijk
reeds veel vroeger gevestigd. Tot in het
begin der 16de eeuw zijn zij i*i heit bezit
er van gebleven, waarin zij toen achtereen
volgens zijn opgevolgd, eerst door een heer
van Renswoude, toen door een Badensch
edelman in dienst van den Utreohtschen
bisschop Frederik van Baden, genaamd Fre-
derik van Sel-deneck, en sedert 1549 door
Ernst van Nijenrode, die in 1551 het oud
ste gedeelte van het tlhans nog bestaande,
in de 17de eeuw verbouwde en vergroote
kasteel deed verrijzen. Diens eenige doch
ter Geertruid huwde met Goert van Reede
(sedert 1557) heer van Amerongen, waar
door diens geslacht voor het eerst ook in
het bezit van Zuylenstein kwam. Doch
reeds een dochter Aleid, van het elftal kin
deren uit dat huwelijk, die Zuylenstein had
gekregen en gehuwd was met "een Engelsc-h
kapitein, verkocht in 1609 het huis voor
f 12.000 aan ha-ar neef Johan van Renesse
van der Aa, proost van St. Jan te Utrech..
welke verkoop evenwel aanleiding gaf tot
een proces met de Reede's van Amerongen,
dat de stadhouder Frederik Hendrik in
1630 op gelukkige wij-ze oploste, door voor
f 30.000 Ziuylcnstein voor zich zelf aan te
koopen.
De nieuwe heer, die veel geld aan het
nieuw verworven bezit ten koste legde en
het huis aanmerkelijkve vergrootte, vertoef
de er zelf weinig en gaf het in 1640 aan zijn
natuurlijken zoon Jhr. Frederik, comman
dant van Buren, ten geschenke, die dus
de eerste heer van Nassau-Zuylenstein
werd. Deze, die de gunst van zijn vader in
Uooge mate genoot, ondervond ook de
vriendschap van zijn halfbroeder, stadhou
der Willem II, en later nog het meest van
zijn neef Willem Hendrik, den lateren ko
ning-stadhouder Willem III, wiens gouver
neur hij van 1659 tot 1666 is geweest. Drie
Oranje's zijn dan ook achtereenvolgens
meermalen Nassau-Zuylens-teins gast op
diens huis geweest. Toen Willem III in den
zomer van 1672 voor de aanrukkende Fran
schen van den IJsel op Holland terug trok.
hield hij er nog van 4 op 5 Juni verblijf,
eenige weken voordat op Zuylenstein mis
lukte onderhandelingen over vrede met de
Franschen werden gevoerd. Het huis Zuy
lenstein, door zijn heer, die met Willem III
mede naai' Holland terugtrok, verlaten, liep
nu groot gevaar hetzelfde lot te ondergaan,
dat het volgende jaar Amerongen trof,
maar 't bleef op voorspraak van den bond
genoot van Lodewijk XIV, den Engelschen
koning Karei II, die bijzondere redenen
had om Zuylen-stem dankbaar te zijn, voor
verwoesting gesipaard. De eerste lieer van
Nassau-Zuylenstein heeft zijn bezitting niet
meer teruggezien, daar hij in October van
hetzelfde jaar bij Grevenbrug in de buurt
van Woerden tegen de Franschen sneuvel
de. Zij-n zoon en erfgenaam Willem genoot
niet minder de gunst van Willem III, die
in 1675 zijn gast op Zuylenstein was, toen
de Staten van Gelderland den Prins de door
dezen geweigerde hertogskroon van Gelder
land kwamen aanbieden. In 1688 mede met
Willem III naar Engeland overgestoken,
werd Willem van Nassau-Zuylenstein daar
genaturaliseerd en in 1695 als graaf van
Rochford in den Emgeischcn pairsstand op
genomen. Zijn latere levensdagen sleet hij
evenwel toch weer op Zuylenstein, waar
hij in 1697 tijdens de vredesonderhande
lingen te Rijswijk nog eens den koning
stadhouder ontving en in 1708 overleed.
Langer dan een eeuw blijft -het huis dan
in het bezit der geheel Engelschen gewor
den Nass-au-Zuylenstein-Rochfords en was
in dien tijd meestal verhuurd. In 1830 is
dit geslacht in Engeland met den vijfden
graaf van Rochford uitgestorven.
Dor erfenis ging het huis toen over op
een afstammeling van een dochter van den
eersten graaf van Rochford, George Go
dard Henry van Reede van Amerongen,
graaf van Atihione, na wiens dood het het
erfdeel werd van zijn zuster Elisabeth Ma
ria van Reede, de laatste gravin van Ath
lone, die reeds eerder Amerongen aan
haar n-eef Godard John George Charles
graaf va-n Al-denhurg Bentinck had over
gedragen en na haar kinderloos overlijden
ook Zuylenstein aan dezen, den tegenwoor
digen eigenaar, naliet. Het hiuis wordt
thans bewoond door diens broeder Carl
Renaud Adalbert graaf van Aldenburg Ben
tinck.
In tegen-stelling met het geheel verbouw
de Amerongen vertoont Zuylenstein zich
thans nog in l dezelfde gedaante, waarin
het in 1551 door Ernst van Nijenrode is ge
bouwd en later door Frederik Hendrik en
diens zoon Frederik van Nassau-Zuylenstein
is vergroot.
CENTRALE VEILING TE MIDDELHARNIS
Veiling van Dinsdag 7 Augustus
Bloemkool f 1.50—10 per 100 stuks.
Roode kool f 3.80—6.
Savoyekool f 5.70—6.80.
Komkommers f 1.503.20.
Meloenen f 37—38.
Sla f 33.60 per 100 krop.
Andijvie f 2.40—3.60.
Stoksnijboonen f 9—17 per 100 kilo.
Stamsnijboonen f 8.50—9.50.
Dubb. prinss. f 8.2010.10.
Perfect f 12.50.
Eigenheimers f 3.804.
Noord Holl. peren f 5.50—7.50.
Postelein f 5.60.
Keswick f 5.50-7.50.
Peen f 5.50-6.70 per 100 bos.
Kroten f 2.
Druiven f 20—21 per 100 pond.
Roode bessen f 12.50.
Veiling van Woensdag 8 Augustu
Bloemkool f 2—4.80 per 100 stuks.
Roodekool i 3.305.
Savoyekool f 3.106.70.
Komkommers f 0.80—1.60.
Meloenen f 15.5030.
Perziken f 2—8.50.
Sla f 1.20-2.40 per 100 krop.
Andijvie f 3.
Rhabarber f 4.50 per 100 bos.
Peen f 3.50-6.
Kroten f 0.90-1.10.
Stoksnijboonen f 10—17.50 per 100 kilo.
Stamsnijboonen f 11.
Dubb. prinss. f 9—12.50.
Postelein f 5—6.50.
Eigenheimers f 3.70—3.80.
Noord-Holl. peren f 3.50—7.70.
Dirkjes f 3.50—4.40.
Zigeurinnen f 8.50.
Tomaten f 4.60.
Keswick f 8.50—10.50.
Pruimen f 817.50 per 100 pond.
Druiven f 17.80.20.
Krozen f 7—8.
Roode bessen f 13.50.
Veiling van Donderdag 9 Augustus
Kipeieren 58—60 kilo f 3.253.45 per 100 stuks.
Idem 57-58 kilo f 3.10-3.25.
Bruine 58 kilo f 3.35—3.50.
Eendeieren f 44.10.
Aanvoer 7000 stuks.
Roode kool f 3.50—5.10 per 100 stuks.
Komkommers f 1.80—2.10.
Meloenen f 23—33.50.
Eigenheimers f 2.80—3.40 j>er 100 kilo.
Kriel f 1.10.
Stoksnijboonen f 15.50.
Stamsnijboonen f 9.50—10.10.
Dubb. prinss. f 9.80—11.50.
Postelein f 4.50—5.10.
Peen f 5.50—6.
Aardappelen
Eigenheimers E 3.95—4.10 per 100 kilo.
Aanvoer 11.250 kilo.
seeten, larven enz., doch geheel onschadelijk
voor mensch en dier.
De grondstoffen van dit bei'oemde preparaat
woi'den nauwkeurig getoetst, alvorens zij
waardig worden gekeurd, om te dienen als
Do nauwlceurlge scheikundige controle, of de
goederen het volle percentage Pyrethri bevatten
basis van het Nieuwe Geconcentreerde Ex-
tract van Pi-of. Dr. Gnadinger, genaamd
Edel Insecto.
De fa. Wielhouwer te Middelharnis heeft het
licentie-recht, voor den verkoop van dit
prachtige middel en geeft U gaarne airi in-
lichtingen over de insectenbestrijding en
over Edel-lnsecto.
Een spuit vol met dit preparaat en U be
seft hoe het enthousiasme van de critische
Amerikanen zich kon uiten.
Verbluffend eenvoudig is de toepassing en
de P"jselkeen kan het zich aanschaffen.
Wacht geen dag langer. Zend dezen bon op
en U ontvangt alle gewenschte inlichtingen.
Begin nog heden den strijd tegen de in
secten. Ste! niet uit. Uitstel is afstel, zend
don bon direct.
nsK|| Aan de firma
Wielhouwer
Middelharnis.
Zend mij volledige inlichtingen over
Edel Inseeto, nieuwe insecticide ter be
strijding van vliegen, muggen en alle
insecten gratis en franco.
NAAM
STRAAT
PLAATS
In eon open envelop verzenden mot 114 ets.
gefrankeerd.
