m m
mm m W
ma&Jli
li
T
Gemeenteraad van
MAAS- EN SCHEL DEBODE
ZATERDAG 7 APRIL 1934
I
Schaakrubriek»
i m
EMGO-DEBATTEN
Woensdagmiddag 3 uur kwam de Raad
van Middelharnis in vergadering bijeen on
der voorzitterschap van Burgemeester Den
Hollander.
De VOORZITTER opent de vergadering
met gebed, waarna de notulen van de vori
ge vergadering worden gelezen en onver
anderd goedgekeurd.
Aan de orde zijn de ingekomen stukken.
Goedgekeurd is door Ged. Staten de ver
ordening in zake de beschikbaarstelling van
drinkwater.
Ingekomen is van Ged. Staten bericht van
verdaging van de goedkeuring van de ge-
meentebegrooting 1934.
Ingekomen is bericht van den heer Boeter,
dat hij zijn benoeming tot regent van het
Burgerlijk Weeshuis heeft aangenomen.
Ingekomen is het verslag van de commis
sie tot wering van schoolverzuim.
Ingekomen is bericht van de heeren D.
Jansen en J. Autsema, dat zij ht benoe
ming tot leden van bovengemelue com
missie hebben aanvaard; van den heer
Nieuwland, dat hij voor deze benoeming
bedankt.
Ingekomen is bericht van de beslissing
van de Kroon inzake het geschil tusschen
Sommelsdijk en Middelharnis betreffende
de wisselplaats. De wisselplaats moet van
de begrooting worden afgevoerd.
Ingekomen is een prijscourant van de fa.
v. d. Boogerd te Oude Tonge en van den
Fit. tersbon d.
Ingekomen is bericht van het gemeente
bestuur van Melissant, dat in de vacature-
J. H. v. Nieuvvenhuizen als lid van liet vva-
terleidingbestuur is gekozen de heer Struik.
Al deze stukken worden voor kennis
geving aangenomen.
Ingekomen is een verzoek van het ge
meentebestuur van Sommelsdijk, tot liet op
nemen van een bepaling ingevolge üc
vleeschkeuringswet, dat de invoer van
vleesch in de gemeenten van het eiland vrij
zal zijn, zonder keuring.
De VOORZITTER deelt mede, dat B. en
W. keuring wenschelijk achten. Daarbij is
de verordening aangaande de vleeschkeu-
j-ing reeds ter goedkeuring opgezonden.
De heer KOESE verklaart zich voor inwil
liging van het verzoek. Spr. is er tegen om
het vleesch uit een andere gemeente hier
weer te keuren.
De VOORZITTER wijst erop, dat de ver
ordening gemaakt is in overleg met Ged.
Staten, die deze controle wenschelijk achtten
De Raad kan zich met B. en W. ver
eenigen.
Ingekomen is een verzoek van den heer
Rixoord om ontheffing van een bepaling
van de bouwverordening. Het verzoek wordt
ingewilligd.
Ingekomen is bericht van Ged. Staten, dat
bezwaar gemaakt wordt tegen de voorgestel
de radio-belasting. Wel zouden het aantal
meters draad, dat over de gemeentegrond
loopt belast mogen worden.
De VOORZITTER licht. toe. dat aanvan
kelijk B. en W. er voor waren om geen be
lastingverordening te maken maar een bur
gerlijke overeenkomst. Er is corresponden
tie gevoerd met den rechtskundigen advi
seur van den heer Blokland. 11i j het ge
meentebestuur van Sommelsdijk is door ge
noemden heer bezwaar gemaakt tegen een
overeenkomst en dat geldt ook voor Middel
harnis. B. en W. willen thans in de volgen
de vergadering kemen met een verordening,
waarin
het aantal meters draad
dat over openbaren grond loopt, belast
wordt. Dat is nog een heel werk
Ingekomen is een verzoek van den heer
Dijkers om vergunning tot het bouwen van
huizen ten Oosten van het Oostersch Voor
gors, welke grond de gemeente in erfpacht
heeft.
De heer KOOTE: De prijs is 4 cent.
De SECRETARIS: Nee, 6 cent en met den
weg erbij 7% cent.
Het verzoek wordt ingewilligd.
Ingekomen is een verzoek van T. C.
Nipius om overdracht van grond aan den
Donkerenweg voor 1-25 per meter.
De VOORZITTER wijst er op, dat dit een
moeilijke zaak is. 31 Mei 1933 is besloten
na bespreking met den gemeenteopzichter
grond te koopen voor 105,72 meter a
1,25, dat is 90.— en met N. is toen be
sproken dat deze 46 meter sloot erbij gege
ven zouden worden tot een totaal bedrag
.van 105,—.
N. maaikt daar nu bezwaar tegen en wil
voor die 46 meter ook de prijs van 1,25
per meter hebben.
De heer C. v. d. MEYDE merkt op, dat het
42,50 is. Spr. is bang, dat een procedure
met N. veel geld zal kosten en veei meer
zal worden dan 42,50.
De heer VOGELAAR: De gemeente-archi
tect is toch overeengekomen tot een totaal
bedrag van 105,—.
De heer VERMAAS wil geen beslissing
nemen alvorens de gemeente-opzichter en de
heer N. in besloten zitting hu-i meening
hebben gezegd.
Wethouder STRUIK wijst op nog wat an
ders. De oorzaak, dat de heer N. deze zaak
aan 't rollen heeft gebracht is deze, dat de
afrastering, die de gemeente-opzichter aan
gebracht heeft, niet naar den zin was van
den heer Nipius, deze wilde harmonicagaas
hebben. Zelfs heeft spr. nog met een proces
verbaal moeten dreigen, oendat de heer N.
de palen uit den grond wilde trekken.
De VOORZITTER: Laten we trachten tot
een oplossing te komen.
Weth. STRUIK: Ik zal er mij tc-gen ver
zetten ook maar één dubbeltje toe te geven.
Wij staan in ons recht.
De heer VROEGINDEWEY kan zich de
situatie, zooals B. en W. die geschetst heb
ben, indenken. Voortaan zal de gemeente
opzichter voorzichtiger moeten zijn en een
overeenkomst als deze schriftelijk moeten
V3Stst6ll63,
Spr. vindt het van Nipius kinderachtig om
de zaak zoo te stellen omdat hij een kwestie
heeft gehad met een wethouder. Daarom ge
looft spr. niet dat N. recht op het geld heeft.
Laat hem anders dat slootje houden, aldus
spreker.
Weth. STRUIK: Dat kan nietl
De heer VROEGINDEWEY: De hee.r Ven
maas heeft wel een heele straat genomen.
Wethouder SLIS vraagt zich af, waarom
de heer N. voor Mei niet tegen de overeen
komst was?
Besloten wordt B. en W. in de gelegen
heid te stellen tot een oplossing te komen.
Enkele verzoeken om ontheffing van
schoolgeld worden op voorstel van den
voorzitter naar de besloten zitting gewezen.
Ingekomen is een verzoek van dien Chr.
Besturenbond om steun aan de groote ge
zinnen.
B. en W. willen dit verzoek inwilligen voor
steuntrekkenden. De gemeente en het Nat.
Crisis-Comité zullen deze kosten daarvan
gezamenlijk dragen.
Het steunbedrag is vastgesteld op f 4.20 per
steuntrekkende. Er zijn in totaal 91 steun
trekkenden, wat dus komt op een bedrag
van f 200.—
De wiast- en verliesrekening van de wo-
ningbouwvereeniging wordt goedgekeurd.
De begrooting 1933 en 1934 voor de ge
meenschappelijke gasfabriek wordt goed
gekeurd.
De rekening 1932 van de gasfabriek kan
nog niet vastgesteld worden, omdat de gas-
commissie nog geen advies heeft uitgebracht.
De heer VROEGINDEWEY: We gaan er
heen!
Aan de orde is de vaststelling van de voor
schotten ingevolge art 103, 3e lid der L.O.
wet 1920 vooi' de bijzondere U.L.O school, de
Ned Herv. Chr. School en de Gereformeerde
School. De voorschotten 1933 bedragen resp.
f 1738.91, f 854.48 en f 907.47. De voorschotten
1934 zijn resp. f 1200f 1100 en f 658,56.
Tot lid van de Commissie tot wering van
schoolve.zuim wordt gekozen de heer J L.
Vink.
Vervolgens komt in behandeling de vast
stelling van het besluit tot korting van de
jaarwedden van de gemeente-ambtenaren.
De SECRETARIS leest de brieven voor van
de verschillende bonden, om. van den Bond
van Personeel in Overheidsdienst, den Bond
van Gemeenteambtenaren en den Alg. Bond
van Politiepersoneel.
De heer VROEGINDEWEY merkt naar aan
leiding daarvan op, dat de Bonden ten on
rechte B. en W. er van beschuldigen, dat zij
zonder dat de Bonden gehoord zijn hesiu.ten
tot salariskorting. In deze vergadering moet
daartoe besloten worden. De Bonden zun uus
wel degelijk gehoord. Het verwondert spr.
niet, dat de Bonden tegen deze korting zijn
Wie wil er nu naar beneden! Toch gelooft
spr., dat een korting van 5 pet, ze meege
vallen is. Spr. kent plaatsen, waar ze I2V2
pet korten!
Spr. is het niet met de bonden eens, dat
de salariskorting de sluitpost van de be
grooting vo.nit. Niet alleen de ambtenaren
maar de burgers gaan in dezen tijd nog veel
meer achteruit. Heel de regeering is daarvan
overtuigd. Als er over was, dan was geen
verlaging noodig. De ambtenaren zijn er nog
het beste aan toe. Hoeveien zijn er thans
niet broodeloos. die vroeger een goede posifi"
hadden en die hun zaakje met SO pet zien
terugloopen. Ze mogen ons nog
een dankbetuiging
sturen, dat we tnaar 5 pet korten.
De VOORZITTER wijst er op, dat er van
de goedkoops levensstandaard door de re-
geeringsmaatregeien niet veel overblijft.
De lieer VOGELAAR vraagt of er al iets
bekend is van de korting, die Ged. Staten
toe zullen passen.
De VOORZITTER: Die zal nog wel hooger
zijn. Hoe hoog is nog niet hekend. Deze
korting gaat in met 1 April.
De heer VROEGINDEWEY: Wanneer de
provincie meer wil verlagen dan wij ver
jaagd bobben, dan behandelen we de zaak
opnieuw!
De VOORZITTER: Ja, dat is in de vorige
vergadering ook besloten.
Het voorstel om tot verlaging over te gaan
wordt met de stemmen van de heeren J. v.
d. Meyde en Kooy tegen aangenomen.
De heer VOGELAAR vraagt nog, als
iemand f 997 per jaar verdient of 't dan niet
onbillijk is, dat iemand met een salaris van
f 1000.gulden veel meer gekort wordt,
want de grens is f 1000.
De heer KOOTE: We hebben dit ook in de
vorige vergadering besproken en besloten
om deze mensehen onschadelijk te maken
door het verleenen van een gratificatie bijv.
Het voorstel van B. en W. tot aansluit-
ting van de gemeentegebouwen aan de wa
terleiding wordt m. a. s. aangenomen.
Het voorstel van B. en W tot vaststelling
van het 'besluit tot wijziging van de ge-
meentebegrooting 1933 wordt m. a. s. goed
gekeurd.
Eveneens de wijziging van art. 103 van de
Alg. Politieverordening in verband met de
winkelsluitingswet.
Aan de orde zijn vervolgens het voorstel
tot wijziging van de statuten van de EMGO.
De heer VERMAAS vraagt hoeveel de
kosten zijn van de algemeene vergadering
welke men thans 2 maai wil laten ver
gaderen.
De VOORZITTER: Dat is niet zooveel! Het
presentiegeld is f 5 en er zijn 7 of 8 menschen
op die veigaderingen. Deze uitgaven zijn niet
var. invloed op het bedrijf.
De heer VERMAAS heeft bezwaar tegen
de wijziging van art. 14 betr. de vaststelling
van de stroomtarieven. Op 't oogenblik is dit
in handen van de aandeelhoudersveigade
ring en thans wil men die bevoegdheid geven
aan de Raad van Commissarissen. Spr. acht
dat een ongezonde toestand, dat jicht men
schen over de tarieven mogen beslissen. Wat
schiet e.r voor de aandeelhouders, de afge
vaardigden van de gemeenten dan nog ovei
om te behandelen.
Voorts, am aan, dat er een flinke winst
gemaakt zal worden, dan kan de Raad van
Commissarissen het wenschelijk achten die
te reserveeren, terwijl de tarieven onveran
derd blijven. De gemeenteraden hebben daar
in oan niets meer te vertellen. Spr. zou de
EMGO willen verzoeken art. 14 aldus te
wijzigen, dat het in handen blijft van de alg
vergadering om de tarieven vast te stellen.
De VOORZITTER wijst er op, dat de alg.
vergadering de alg. voorwaarden van stroom-
levering vaststelt.
De lieer VERMAAS: Dat handelt over
grond enz!
De VOORZITER noemt een groot aantal
van de werkzaamheden van da alg. vergade
ring op, o.a. vaststelling, begrooting, tabel
van afschrijving, instructies, aangaan van
geldleeningen, ojienbaar aanbesteden enz.
De heer KOESE: Het voornaamste wordt
uit handen genomen.
De heer VERMAAS: Het doel moet zijn
electriciteit te leveren tegen zoo laag mo
gelijken prijs.
De VOORZITTER: De Raad van Commis
sarissen denkt daar niet anders over. Natuur
lijk zai tot verlaging worden overgegaan als
dat kan.
De heer KOOTE ondersteunt hetgeen do
heer Vermaas gesproken heeft.
De heer VOGELAAR wijst erop, dat de vast
stelling van de stroomtarieven op eigenaar
dige moeilijkheden stuit. Zoo zijn er tal van
aansluitingen van particuliere bedrijven.
Zou dan telkens, wanneer voor zoo 'n bedrijf
de tarieven vastgesteld moeten worden, en
die zijn telkens verschillend, een algemeene
vergadering bijeen geroepen moeten worden?
De heer DOORNBOS: Dat zijn buitenge
wone gevallen van tarief bepaling, die geen
invloed hebben op de reserve. De algemeene
bepalingen moeten ia handen van de afge
vaardigden zijn.
Wethouder SLIS vindt dat de Raad van
Commissarissen het Dagelijksch Bestuur is
en dat de afgevaardigden heit geheele bestuur
vormen. Dan moet het geheele bestuur daar
over kunnen oordeelen.
De heer J. v. d. MEYDEN vraagt wat de
aanleiding tot het voorstel vaa deze wijzi
ging is.
De VOORZITTER: Het is gebeurd in over
leg met Gedeputeerde Staten en de accoun
tant.
De heer VROEGINDEWEY: Er moet toch
een reden zijn.
De heer J. v. d. MEYDEN wijst er op, dal
de hoofden van de gemeenten de commis
sarissen zijn. Het ligt op tam weg de EMGO
ia goede richting te sturen. Welk wantrou
wen is er nu tegen dit besluit?
De VOORZITTER merkt op, dat de geop
perde bezwaren meegedeeld zullen worden.
De heer VERMAAS vindt, dat de president
commissaris voldoende beloond wordt met
presentiegeld.
De VOORZITTER deelt mede, dat de se
cretaris vermindering van salaris toei wil
staan ten behoeve van den president-com
missaris.
De heer VERMAAS: Er is reeds voldoende
schadeloosstelling door het presentiegeld.
De VOORZITTER: De taak van den voor
zitter en den secretaris is geheel anders dan
van de commissarissen. Zij hebben do
meeste weikzaamheden.
De heer C. v. d. MEYDEN vraagt hoeveel
de secretaris verdient.
De VOORZITTER: 400 gulden.
De heer VOGELAAR: De voorzitter en de
secretaris hebben het reuzenaandeel in ae
werkzaamheden. Is dit nu geen p.achtop
lossing. De secretaris had f 40U en te tegen
wooruige secretaris wil dit splitsen, f 250
voor hem en f 150 voor den president-com
missaris, omdat dit billijk is.
De heer KOOTE: Dat is een fidele daad
van den heer Rooy uit Dirksland.
De heer VROEGINDEWEY: Wie stellen de
salarissen vast de aandeelhouders of de com
missarissen zelf? (hilariteit).
De h-er VERMAAS vertrouwt de zaak van
de conunissai issen wel, maar wil zekerheid
voor de toekomst Spr. wil niet den eersten
stau zotten op den weg, die leidt tot gebeur
tenissen, zcoals in écq van onze grootste
steden \an Nederland plaats gevonden heb
ben, dat de een 'l.et salaris \an den anuer
vaststelt
üc lieer VOGELAAR: De aand.elhoui.ers>
stellen de salarissen vast.
Welk bezwaar is er nu legen, dat de pres.-
commissaris een belooning krijgt!
De heer VERMAAS: Dat is verschil van
meening. Dat de heer Rooy f 150 van zijn
salaris laat vallen is goedheid "an tem.
maar thans krijgt de pres.-c( mmissaris een
beloon ing. Daar gaat het om!
Sbr. wijst vervolgens op het feit dat
Middelharnis steeds 2
afg:vaardigden in de Emgo heeft gehad
'Thans t ..t voorgesteld, nu de vacature-
Nijgh is ontstaan, deze niet aan te vullen,
zoadat er 8 afgevaardigden overblijven.
Vooral met staking van stemmen is dit na-
dcehg!
De VOORZITTER: Dat is nog nooit, ge
beurd'
Uevhouder STRUIK: Dat deugt al nietl Ei
moet wrijving wezen!
De VOORZITTER wijst erop, dat het feil
det Middelharnis 2 afgevaardigden heeft aai.
leid Tig geeft tot allerlei kwesties. De lieer
N'ijgh heeft er altijd hard vorr g u erkt en
daarom is hij in de Emgo gebleven. Waarom
moeten er echter 2 afgevaardigden zijn voor
één gemeente.
De heer KOOTE: Daar zal niet één ge
meente tegen zijn!
De heer VERMAAS: Als dan het eerste
recht van Midelharnis niet erkend wordt,
laat dan de 9e afgevaardigde rouleeren over
alle gemeenten.
Wetjiryder STRUIK: We moeten onze reel,
ten niet prijsgeven, want gemeenten ligger,
ook op den loer.
De VOORZITTER: Waarom heeft Middel
harnis de nieesle rechten?
De lieer VERMAAS- Als raadslid van Mid
delharnis is h<?t mijn plicht het beste voor
deze plaats te zoeken. Wanneer de plaats i
van den heer Nijgh niet aangevuld wordt
door een afgevaardigde vqp Middelharnis!
aoht ik dit schadelijk.
De VOORZITTER: Ik zou niet weten waar
om!
De heer VERMAAS' Indien men weet wat
schadelijk is, is het al te laat.
De heer VROEGINDEWEIJ acht het kin
derachtig wanneer men dit niet zou toestaan
Herkingen b.v. is wel een vierde van Middel
harnis. Middelharnis is de hoófdgemeente
van Fiakkee.
De heer VERMAAS uit voorts zijn bezwaar
tegen art. 31, waarin gesproken wordt over
4rt, pet. rente aan de gem enten De wijz.
ging houdt in, dat de rest in de reserve voor
diverse belangen gestort zal worden. Spr.
hoeft daar bezwaar tegen, want wat zijn
„diverse" .belangen?
De VOORZITTER antwoordt, dat deze vooi
stellen gedaan zijn in overleg met Ged. Sta
ten. Het is voor een jong bedrijf noodig, dat
een behoorlijk reservefonds gevormd wordt.
Deze reservevorming komt ook in de aan
deelhoudersvergadering.
De heer VOGELAAR licht nog toe. dat dit
ook noodig is ■•v.u" de annuïteitsaflossing.
Het eerste jaar b.jV. was de winst niet groot
en was de annuïteit groot
De heer VERMAAS is bevreemd dat onder
diverse -hangen ook verstaan moet worden
een ni' I bedrijf voor gas en electriciteit.
De \T.ORZITTER: Dat ligt aan u. Over
deze kwestie meet de Raad beslissen.
De heer VERMAAS: En daarvoor wil ik
nu geen reserve gaan maken.
De heer KOESE: Die 4% rente aan de ge
meenten blijft altijd hetzelfde hoe de reserve
ook wordt. Spr. is het eens met den heer
Vermaas, die reeds een tipje van den sluier
heeft opgelirfit.
De VOORZITTER: Daarover zal ik in be
sloten zitting nog wel iets meedeel n.
De heer VERMAAS: Als we dit goedkeu
ren, geven we onze rechten aan een ander.
De VOORZITTER: Ik wensch in het beha.
tigen van de ware belangen van de gemeen
te geen stap bij 11 achter te doen. Er moe.
toch een beetje vertrouwen zijn. Wanneei
alle zaken van de Emgo in de raden bespro
ken moesten worden kwam er
niets van de Emgo terecht.
Hoe ka 2 men veronderstellen dat de heeren
commissarissen de belangen van hun eigei.
gemeente zouden benadeelen en de winst
maar in de reserve stoppen om de één of an
dere uitbreiding te doen!
De heer VERMAAS: Het geld in de reservi
zou gebruikt kunnen worden voor ding.n,
die de raden niet wenschelijk achten.
De VOORZITTER (de beide armen om
hoog): Zou kunnen! Ja, zou kunnen! Als u
zoo begint!
Als aat gebeurt, dan past de Raad niet op
zijn zaken. De Raad heeft de volle bevoegu
luid om te zeggen: wij gaan er niet mes
accoord.
Spr. roept met verheffing van stem: Stem
het dan af! Dat is uw recht!
De heer DOORNBOS vindt het heel goed,
dat V/z pet. van de winst thans niet ineei
voor directie en personeel zal zijn. Dat zou
zelfs de tariefsbepaling kunnen beinvloeden.
Wethouder SLIS: De reservevorming en de
afschrijving geschiedt op deskundig advies.
Do heer VERMAAS: Waarom komt men b>
dan mee in den Raad?
Wethouder SLIS: Dat is nu eenmaal voor-
srhrift. Daar weet jij niets van, net zoo min
als ik!
De heer C. v. d. MEIJDEN vraagt op welke
koers de aandeelen aan de gemeente blijven
De VOORZITTER: Die blijft vastliggen!
De heer C. v. d. MEIJDEN: Wij hebben
het geluk een afge-aardigde in de Emgo te
hebben, die symjrafhiek is in den Raad.
De heer VOGELAAR kucht. (Vrooiijkheidï
De heer C. v. d. MEIJDEN: Ik vind het
echter niet goed dat hij er levenslang in zit.
Art. 8 sluit het kiezen van een ander uit.
De heer VOGELAAR: Dat kan door den
Raad zelf vastgesteld worden.
De heer VROEGINDEWEIJ merkt op, dat
de gemeenten niets meer te zeggen hebben,
wanneer de reserve gebruikt wordt voor di
verse belangen. Er is aan de gemeenten het
eerste jaar een winst van f 28.000 beloofd.
De VOORZITTER: Dat heb ik nooit ge
hoord of gezien!
De heer VROEGINDEWEIJ: Het volgende
jaar zou 't wel f 100.000 kunnen zijn! (Vroo-
lijkheid).
De Voorzitter hoeft zich straks zoo opge
wonden, maar spr. is ook van meening, da\
de winst ten goede moet komen aan de ge
meenten en niet aan diverse belapgen.
De heer VOGELAAR: Wat verstaat u on-
der diverse belangen!
De heer VROEGINDEWEIJ: Ja, juist dat is
rekbaar. Niemand kan zeggen wat dat alle
maal is!
De .heer VOGELAAR: Laten we er dan
aan toevoegen: in 't belang van de Emgo.
De VOORZITTER brengt de wijzigingen
artikelsg&wijze in stemminj.
De F.mgo zal verzocht v. Ten art. 14 te
wijzigen in den door den heer Vermaas aan
gegeven zin.
Besloten wordt art. 16 te grande ren zoo
danig, dat inplaats van 8 weei 9 afgevaar
digden zitting zullen nemen.
Art 31 wordt met de stemmen van de hee
ren Vermaas en Koote tegen goj-clgekenru
De overige artikelen worden alle goedge
keurd.
De vaststelling van het reglement van het
Burgerlijk Wi es-huis en do goedkeuring van
de instructie voor den boekhouder en den
weesvader wrrdt op verzoek van den heer
Vroegindeweij aangehouden.
Op voorstel van B. en W. wordt aan den
openharen dienst onttrokken en een stukje
grend verkocht van het slop Wostdijk bij
Van Su'unter.
Daarna gaat de Raad over in geheimi.
zitting.
KANAAL ZUID-BEVELAND
EN DE SPOORWEGBEUG BIJ VLAKE.
Na lezing van de memorie van antwoord
op het voorioopig verslag nopens het wets
ontwerp houdende verklaring van het al
gemeen nut der onteigening van perceelen,
erfdienstbaarheden en andere zakelijke
rechten, noodig voor' verbreeding van bei
kanaal door Zuid-Beveland en verhooging
van de spoorwegbrug over dat kanaal bij
Vlake met bijkomende werken, gevoelde de
commissie van rapporteurs de behoefte om
trent enkele punten, betrekking hebbende
op het wetsontwerp, schriftelijk met de re
geering in overleg te treden. Zij deed daar
toe aan de regeering een aantal vragen
toekomen, welke door de regeering werden
bantwnord.
De Commissie vreesde n.b, dat de Regee
ring in deze aangelegenheid zoowel tegen
over de commissie voor de Rijnvaart ais,
ten aanzien van een eventueeie tweede
scheepvaartverbinding door de Tusschen-
wateren de indruk had gevestigd, dat zij
niet meer ten volle vasthield aan het stand
punt, dat Regeering en Staten-Generaal in
1929, na de beslissing der Eerste Kamer,
nebben ingenomen.
De Minister heeft op de gestelde vragen
een bevredigend antwoord gegeven en de
rommissie van rapporteurs komt ten slotte
tot de volgende conclusie:
Nu de commissie uit de gewisselde stuk
ken de overtuiging heeft gekregen dat dit
wetsontwerp, heoogende een verbetering
van de bestaande verbinding welke reeus
voor den wereldoorlog een onderwerp van
studie uitmaakte, en welke bij een ople
ving van de bedrijvigheid dringend noodig
kan worden, niet berust op eenige door do
regeering gedane belofte of aangegane ver
plichting, m.a.w. dat de Nederlaudsche sou-
vereiniteit op de Tusschenwateren onaan
getast gebleven is, en voorts dat de Kanaal
verbetering niet een bereids richting gevend
onderdeel beoogt te vormen in het geheel
van het vraagstuk van eventueeie nieuwe
onderhandelingen betreffende herziening
van de verdragen van 1839, is zij van oor
deel, dat met ae mededeeiing van het bo
venstaande de openbare behandeling vol
doende is voorbereid.
BOEKBESPREKING
Kronieken van Spaansche soldaten.
Uit *t uejin van üen 80-jarigcn oorllog.
Dit boek is verschenen bij de firma W.
J. Thieme en Cie, te Zutphen, en geschreven
door dr. Joh. Brouwer.
Deze kronieken van Spaansche soldaten,
hebben wij met de grootste spanning gele
zen, slechts met moeite scheurt men zich
van deze lectuur los, vooral zij, die de ge
schiedenis van ons volk lie.hebben, zullen
zeer geïnteresseerd zijn bij een dergelijke
schat van historische bij nderheden. Voor
al onderwijzers, die de geschiedenis van den
80-jarigen oorlog vertellen, vinden hier in
teressant materiaal.
In dit boek Heeft de schrijver getracht een
beeld te geven van het leven der Spaan
sche soldaten, die in de eerste helft van den
80-jarigen oorlog in de Nederlanden hebben
gestreden. Daarbij heeft hij gebruik gemaakt
van de werken, die zij zelf geschreven heb
ben.
Dit boek is slechts een eenvoudige verza
mei ing van wat de schrijver noemt „mo
ment-opnamen uit het leven der Spaansche
soldaten in de Nederlanden".
De schrij'. zegt in zijn voorwoord: „Ik
zou willen, nat dit boek in handen van de
jongeren kwam, omdat hun vaak zulke zon
derlinge mededeelingen over het Spanje en
cie Spanjaarden uit de zestiende en zeven
tiende eeuw worden gedaan.
Nederland is tegenover Spanje ondank
baar geweest. Alleen de naam van Gasper
de Robles wordt hier nog met eere ge
noemd zelfs heeft men een standbeeld voor
hem opgericht. Doch niermede is onze
schuld aan Spanje niet afgedaan. Spanje
heeft in de zestiende eeuw een grooten, en
in menig opzicht heilzamen, invloed op ons
land uitgeoefend.
Nederland is aan de hand van Spanje
groot geworden. Zeer zeker is het een ver
heugend feit, dat Nederland zich van Span
je heeft vrijgemaakt, de belangen van bei
de Janden waren niet meer te vereenigen
en dit hebben de katholieken en de protes
tanten lang voor Alva's komst reeds inge
zien.
Het is echter te betreuren, dat men daar
na door leugen en laster haat heeft gewekt
tegen Spanje en dat de geschiedenis niet
met voldoende onpartijdigheid is beoefend.
Nu, eeuwen na den opstand, werken de
leugens over Spanje nog na, en weinigen
weten, dat Spanje in de zestiende eeuw een
land van hooge cultuur was, en dat zijn
groote mannen doorgaans door nobele over
wegingen werden geleid, en geen blinde
dwepers of woeste geweldenaars waren.
Om deze redenen geef ik deze lezing uit
eenige kronieken ter perse als een eerlijke
getuigenis van eenvoudige mannen, die hier
naar hun beste weten handelden. Zij stre
den voor beginselen, die hun heilig waren:
Dios, Partia y Rey, God, Vaderland en
Koning".
Wij gelooven. dat do sabfjjvar mot dit
Een afbeelding van de zendingsboot Madjoe Voorwaartsdie Zaterdag a.s. te Groote
Lindt om 1.15 te water wordt gelalen en om drie uur aan de Nieuwe Haven te Dor
drecht wordt overgedragen aan de Utrecht sche Zendinqsvereeniginq voor het werk op
Nieuw-Guinea. Hei geld er voor werd bijeengebracht door de jongens van het Zendings
werk van het Nederl. Jongelingsverbond.
„MAAS"-N YMP HEN
HULP
Twee broeders, Jan en Willem, werden
Geboren op denzelfden dag
Ze vormden, en dat doen ze nog steeds.
Een tweeling, die er wezen mag.
Wim lijkt op Jan en Jan op Wimpie
Je houdt ze haast niet uit elkaar
Ze hebben beiden blauwe oogen
En dragen 't zelfde lichtblond haar.
Als baby, in hun tweemanswiegje,
Heeft men ze menigmaal verward
Toen kreeg Jans arm een lichtrood
lintje
En Willems dito droeg een zwart.
Als Wimpie, toen ze grooter werden,
Wat kattenkwaad bedreven had
Dan werd door vader of door buurman
Soms Jantje bij z'n kraag gevat.
Ons tweetal leefd' als beste maatjes
Ze buitten hun gelijk'nis uit
En desnoods droeg de een voor d'andet
Gerust een pakje op z'n huid.
Ze zijn nu beiden in de twintig
Zelfs nu vergist men zich nog licht
Want Jan lijkt nog precies op Willem
En Wim heej t steeds nog Jans gezicht.
Onlangs ontmoette Jan een meisje,
Hij sprak haar aan, ging met haar mee
Dat spel herhaalde zich voortdurend
Men zei: „het wordt wat met die
twee!"
Toen het een enk'le maand aan gang
was
Had Jan op zeek'ren dag geen tijd
„Wim", zei hij, „feit'lijk moest 'k naar
haar toe
„Maar ik heb geen gelegenheid.
„Toe, breng jij eventjes een boodschap
„Zeg haar maar: morgen komt hij
vast!
Natuurlijk heeft vriend Wim zich
daad'lijk
Met d' opdracht van z'n broer betast.
Toen onze Jan den and'ren avond
ij. eel knusjes bij z'n meisje zat
Zei 't kina: „nees nu eens net als
gister
„Want toen was je een reuzenscnat!
(Nadruk verboden) HAKATE.
boek zijn doel bereikt heeft: de beschrijving
van cie Neuei i,nucu, aoor de fepanjaarden,
is zeer karakteristiek. In geen gevai blijkt
er naat uit tegen de Nederlanders, integen
deel worden de Hollanders in vele opzich
ten geroemd als dapper en onverschrokken
en vooral de Hollandsche vrouwen staan
bijzonder bij hen aangeschreven. Zoo
schrijft een Spanjaard o.a.:
De vrouwen zijn onbevangen van aard;
zij zijn blank van huidskleur, blond, knap
en voorkomend. Zij hebben geen 'keurige
tafelmanieren, maar kleeden zich met de
uiterste zorg en zijn heel sct.irandcr, want
zij kunnen, zonder eenige uitzondering, over
geloo.szaken spreken als waren zij tlieolo-
gen. Dit komt, omdut er vele boeken in de
landstaal zijn gedrukt. Voornamelijk de
Bijbel is zeer verbreid, en zij ieeren dien
van hun prille jeugd af en kennen hem uil
het hoofd. Daar er geen Inquisitie is en
niemand hen van hun dwalingen doet terug
komen, geven zij zich zonder eenigen rem
aan het genot van het lezen over en daar
door kr.jgen zij licht allerhand onjuiste
denkbeelden, want van uit de omliggende
landen worden er vele kettersche en ver
dorven boeken ingevoerd en zij maken daar
geen enkel bezwaar tegen. De vrouwen ge
dragen zich in vele opzichten als mannen
en zij verrichten het grootste gedeelte van
de taak van haar man. Want niet alleen
zijn zij het die het koopmansbedrijf uit
oefenen en het bestuur hebben van huis en
hof en gezin, maar zij doen ook wel het
werk van barbier en helpen in den bar
bierswinkel met knippen en scheren. Zij
doen dit zoo keurig, zindelijk en ongedwon
gen, alsof het vaik door haar uitgevonden
was. De mannen zitten den meesten tijd in
de kroeg cn daarom beijveren zich do
vrouwen hen met de grootste zorg en hm
grootste beleid, te vervangen. Zij zijn ook
zeer bevaren, want men vertrouwt haar het
roer van het schip toe, en dit is de post
van het hoogste belang op een vaartuig.
Zoo ziet men dan wel op de schepen die
van Holland op Vlaanderen varen, en op
de schuiten die langs de rivieren en kana
len koopwaar vervoeren, twee of hoogstens
drie man, die belast zijn met dn zore van
fuig en want; doch de vrouw staat in het
hennegaat en stuurt.
Om geen tijd nutteloos te laten voorbij
gaan. binden zij den helmstok met een touw
vast en nemen zij hun spinnewiel en gaan
zij zitten spinnen, of doen zij eenig ande
ren 1 vrouwelijken arbeid, als het weer en hei
getij haar dit toelaat. Aldus verrichten zij
zorgvuldig en naarstig twee onderscheiden
dingen; zoo groot is haar zucht tot gewin
en haar ijver, dat men haar zelden me:
ieege handen ziet. Zij hebben een doortas
tenden, mannelijken aard, en zijn zoo dap
per, dat zij bij de verdediging der stedec
en bij andere krijgsbedrijven, met grooten
moed hebben gewerkt en gestreden en bij
wijlen de mannen hierin overtroffen.
Ten tijde van den Groot-Commandeur
(Requesens, red.), bijvoorbeeld, toen de
Siwnsüaivx».-! TCEuii busvjht tU,
Antwerpen beschoten, droegen twee jonge
meisjes, zusters, een mand aarde naar de
stadsmuur. Een kanonskogel doodde een
der beide meisjes, maar de andere ging on
verschrokken voort alsof er niets gebeurd
was, hetgeen zelfs voor een dapper man
een staaltje van groote stoutmoedigheid zou
zijn geweest Zij hebben veel liefde voor
haar kinderen en wijden zich met onver
droten ijver aan hun opvoeding.
Te middernacht, als zij de dagtaak heb
ben volbracht, gaan zij naar de kiroeg op
zoek naar haar man.
Iedere vrouw beeft dan een lantaarn bij
zich, en zij brengen zoo haar man naar
huis, aan de hand, strompelend en strui
kelend".
Op andere plaatsen worden de mannen
weer omhoog gestoken.
Wij bevelen dit historische werk gaarne
bij onze lezers aan. Met alles kunnen wij"
ons natuurlijk niet vereenigen, het is door
Spanjaarden geschreven, maar toch kan 'h-et
zijn nut hebben de historie ook belicht te
zien door den vijand van onze voorvaderen.
Het zal wel op vele zalken een ander licht
werpen.
Correspondentie deze rubriek betreffende
le zenden aan F. W. Nanning, St. Gerar-
duslaan 15, Eindhoven.
No. 336
Probleem nummer 400 heeft tot sleutelzet
1. Ddl, een afwachtende zet. Drie varian
ten in verband met de drie vluchtvelden
van den koning.
No. 401: 1. Lh4 dreigt 2. Lf2 mat Tw.ee
blokkeeringen door het rossinant van c5.
Men kan altijd tot den oplossingswedstrijd
toetreden. Een goede oplossing van een
tweezet telt voor twee punten enz. Voor een
foutieve oplossing wordt een punt in min
dering gebracht. (Minimum aantal punten
is nul). Voor den maandelijkschen prijs van
f 2.50 moet men de meeste punten hebben.
Ook niet-abonné's zijn welkom. Heeft men
tien keer achtereen geen oplossing inge
stuurd, dan verliest men zijn aantal pun
ten. Een onoploshaar probleem vervalt voor
den wedstrijd.
Ter besparing van porti is de oplossings
termijn op circa 4 weken gesteld, zoodat op
lossers meerdere oplossingen eventueel te
zamen tegelijk kunnen inzenden.
Problemen voor den wedstrijd
No. 407
J. P. COPPENS Amtserdam
Zwart (5)
Wit (5)
Wit: Ka3 Del, Lc5, Pd3, pi.fo
Zwart: Kd5, pi.a4, c6, e5 en f6
Wit geeft mat in drie (3) zetten
No. 408
B. WAGNER, Stad a. h. Haringvliet
Opgedragen aan J. P COPPENS
Zwart (9)
mmm i
Wit (5)
Wit: Kd3, D 2, Tf8 en gl pi h4
Zwart: Kf5, LIj8, P.i7, pi.a7, b5 e6, f3. f4 fG
Wit geeft mat in twee (2) zetten
Een gioet van don jonasten aan don
oudsten!
Oplossingen inzonden (van 40? lot en met
2de zet van wit) vóór Zaterdag 3 Mei.
Oplossing Ei ulsael 513
Kg^Tg^Kfgo'TgK83- G *"6: 4
Eindspel no. 514
BACHMANN
Wb2. MVg* h2 LC1' PU3' pU2'
f7,1:7™ en Lc8 Pf6' I)ia7'
ivo o-s v+ ttzi-ot*
r
Deze wee I
dent der af
opgegeven:
5 timmerliel
ders. 10 tral
boekbinder,
2 matrozen
Totaal 58 j|
Deze weel
gang van tl
Nadat de tl
hadden, hl. I
was PersotJ
voon
Dinsdagn|
auto door
even liet stB
kwajongens
daarmede
door hem a|
veldwachte; I
PL
Woensdai I
publieke I
huizen van f
huis, staan.
L. Wouters, L
terstraat, dl
een huis aal
Een winkelT
heer Wibbtl
heer M. Jo
Binnenweg
door dien hl
Door den I
week tegerl
opgemaakt,
rijwielwet.
CHR
Mej. Trijr
voorzitster
van Zuid-Hl
OND
Volgens
peroord zij I
aan den V
aan den hel
DEN BC
Ds. Roots I
het beroep I
hier bedanB
Dit is hel
Bij den
staan 61 w
Tegen di
gemaakt w
sten in ve.
steun
Geduren
zich 13 per
terwijl er
komen.
De gemi
pen maan
m.M.; in k
Geduren
deze geme
pelen, 900
Wegens
dorcu.sus
OUDE T
AUTO
Zaterdaj
diik. gems
auto, kom
plaat, wa:
van den t
cn 3 maa
Inzitten.
