maas- en schel debode
woensdag 28 februari 1934
m
plf
BINNENLAND,
om de eer van de vlag
Ingezonden Stukken
KOLONIALE REDE VAN Dr. C0LIJN
IN DE TWEEDE KAMER
ERNSTIGE AANVARING
I venter
Jrn-a ton
us het
en vis-
imaleu
ir twee
ig; zoo-
vveer-
I vereen,
ing ge
net een
opend.
45, wat
iningm.
:ek ecu
houden
5)1.
twis en
I m een
lol een
Land-
bic prij-
[emngen
li leden
Maan-
Icontrac-
Iper kg.;
aan 't
Irooi der
1 brandje
IIamu in
|e Land.
n, omdat
pe brand
gPCU
lulp van
pn.
tot cr.
|oop van
edkoope
I verkrijg
J 4-4 cent
■wis aan
|NST
eester
aris der
pen voor
wegens
Inwis, A
J v Noord
Inneman.
latneete-
liting '35.
Ja TC. tien
luw een
pük, gel-
1934. in
Tevens
Itempeld.
Jo plaat1-
gedaau
Jd. Herv,
Iredenaar
Jerlezi-ng:
iaarlern,
[den en
voor dit
|met wcl-
Mgingeu
it w eer-
ten naar
IT
Dr
avonds
it ondeir-
Univer-
den ring
A Lug-
;n week
5 kon
mirt-'
diait de
moest
venslang
and zal
DE WATERLEIDING
Thans bedraagt net aantal gelegde dienst-
litn 1.350 (i. P- v. 1150). terwul weke
lijks 200 woningen worden aangesloten (1.
P Het^anntal opgegeven aansluitingen he-
araast op het i,ogenblik 4 471 (i. p. v. 4.820).
«8 .1 pot. a P- v. 88)
in de gemeenten Stellendam en Hei kin
een bedraagt hot aantal aansluitingen roeds
hoven de 00. ,)ct, in vier gemeenten (1. p. v.
drie) boven de 70 pet. en in dno gemeen
ten heneden de 50 pet.
Het ziin juist do grooto gemeenten Mid-
d.iliarnis en Som" ctsdijk, waar het -aantal
aansluitingen sterk achterblijft bij de ande-
re gemeenten. wnnS(.hciijk, dat de ingezete
nen er nog eens uitdrukkelijk op won en
cowezen welke de govolgon voor hen zijn.
indien zvi de gelegenheid tot tijdige aan-
shitting aan de waterleiding laten voorbij
glGeeft men zich als verbruiker op zoolang
er nog opzichters of fitters in de betrokken
gemeenten verkzaam zijn, dan kan men
aanspraak maken on een gratis aansluiting
met gratis binnenleiding.
I aat men deze gelegenheid voorbijgaan,
dan moet men later de kosten betalen en
dezo zullen dan toch al gauw f 50 tot I 10
per aansluiting bedragen.
Bovendien komen de gemeenten zelve in
moolliikheden, doordat zij óf verplicht zul
len zijn de watergolden voor de niet aanga-
sloten woningen verschuldigd in de kas van
de Waterleiding te storten, dan wel de wei-
gerachtigen tot aansluiting te verplichten-
De inwoners, van Middelbands en Som-
melsdijk zullen zich dus voor zeer veel
moedijkheden vrijwaren, indien zij zich -
evenals in andere gemeenten ts geschied
thans reeds als waterverbruiker opgeven.
AANSLUITINGEN WATERLEIDING.
Totaal overzioht.
Totaal overzicht van den stand viyi
aantal aansluitingen der verschillende
meenten op dit eiland'
Gemeeiito
Oude Tongc
Gocdereede
Stellendam
Melissant
Dirksland
Horkingen
Sonimelsdijk
Middelharnis
Nieuwe Tongc
Den Bommel
Ooltgensplaat
til
r
TJ 5
626
214
880
218
500
211
347
497
429
336
506
;i j
Stad aan 't Haringvliet 207
fi-
714
314
409
430
674
233
813
1069
521
381
717
2S9
87.7
68.1
02.9
50.7
74 2
90-6
42.7
46.5
82 3
88.2
70.5
71.6
Totani 4471 6584 68.1
Het achterste kolommetje geeft de gem.-
percentage aan.
KOOPT NEDERL. FABRIKAAT!
Deze uit economischen nood geboren leuze vond
overal weerklank en geen wonder, want ze deed
een beroep op het gezond nationalisme van den
consument en op het besef, dat wij steeds meer op
eikaar aangewezen zijn en elkanders daadwerke
lijken steun behoeven. Het is dus logisch en na
tuurlijk, dat de producent deze leuze aanheft en
de consument er bet oor aan leent, tenminste wan
neer bet betreft producten van werkelijk Neder
landsche herkomst en die minstens zoo goed en
niet duurder zijn dan de uitheemsche concurrenten.
Voor klejne verschillen zouden wij een uitzonde
ring willen maken, maar onder invloed van deze
leuze mogen wij ons niet veroorloven, beter ge
zegd kunnen we ons niet veroorloven duur te
kojpen.
inderdaad wordt de leuze Koopt Nederlandsch
product" misbruikt door te trachten een onver
diende voorkeur te scheppen voor uit een oogpunt
vap kwaliteit en prijs niét aanbevelenswaardig
artikel. Erger nog wordt het. wanneer deze leuze
zelfs wordt gebruikt om buiteni'andsche goederen
onder Nederlandsche vlag aan de markt te bren
gen. Voorbeelden daarvan zijn er te over. Waren,
die men vroeger in de origlneele verpakking naar
hier zond, komen hier thans in groot fust en wor
den hier verder verpakt. Dan heeten ze op eens
..Neder^ndsch fabrikaat". Bul tenia ndsche produ
centen van gecontingen.eerde goederen vinden al
lerlei foefjgs om evengoed de Nederlandsche markt
te blijven leveren, waardoor de bedoelde uitwer
king der continge'nteering, steun aan het werkelijk
Nederlandsch bedrijfsleven, niet bereikt wordt.
De consument mag daarom zijn critischen zin
niet verliezen en er wel degelijk op le.ten, of de
Nederlandsche vlag we! altijd een werkelijk Ne
derlandsch e lading dekt.
Dat de leuze „Koopt Nederlandsch fabrikaat"
ook in den landbouw nog lang niet voldoende is
doorgedrongen, blijkt o-a. uit de omstandigheid, dat
er nog altijd suikerbietenzaad van buitenlandsche
herkomst wordt betrokken, terwijl Nederland zelf
beschikt over een eerste klas bedrijf, dat hier al
45 jaar werkt, dat van Kuhn 6 Co. te Naarden.
Haar product, de suikerbiet Kuhn P, mag zeker
met volle recht 100 pCt. Nederlandsch worden
genoemd, want het wordt in Nederland veredeld
en vermeerderd én neemt daardoor hier te lande
eep éénige plaats in. De suikerbietenteler zal ook
dit jaar weer gesteund worden en zeer terecht met
groote bedragen door andere Nederlanders op te
brengen, en van hem mag dan ook verwacht
worden, dat hij aan een prima 100 pCt. Neder
landsch product, waarvan hij zelf gebruiker is, de
voorkeur geeft. Laten wij het éénige Nederland
sche veredeJlngsfeedrijf voor de suikerbiet den
Steun geven, die het toekomt. In de oorlogsjaren Is
voldoende gebleken, welke waarde het voor onzen
landbouw en voor de Nederlandsche voedselvoor
ziening heeft.
NIET ONTSMET ZAAD IS NOG
GEEN ZAAIZAAD!
De intensieve propaganda voor het gebruik van
ontsmet zaaizaad heeft op zichzelf genomen een
groot aantal landbouwers tot een geregelde toe
passing van de ontsmetting gebracht.
Toch mag worden gezegd, dat de resultaten van
de propaganda nog belangrijk grooter hadden
kunnen zijn. De vele brochures, publicaties, voor
drachten, cursussen en vooral niet te vergeten de
in de landbouw- en dagbladen telkens wederkee-
rende Zaalzaadontsmettlngsberichten van den
Piantenziekenfenkundigen Dienst te Wageningen.
hebben de noodzakelijkheid van het ontsmetten
overvloedig aangetoond, In ons land wordt zeker
nog ruim SO pCt, van alle saaizaad niet ontsmet
uitgezaaid.
Er kan dan ook niet genoeg op worden ge
wezen. dat het grootste profijt van aan een H A.
graan bestede arbeldsloonikosten, bewerking, be
mesting, epa, wordt verkregen, wanneer men he
zaaizaad ontsmet uitzaait. Doet men dat niet, dan
loopt men steeds het risico, dat graanzlekten aar
het geheele gewas groote schade veroorzaken. Bil
het optreden van kiemschimmel-schad^ kunnen
zooveel jonge plantjes wegvallen, dat de stand van
het gewas te nol wordt en er zelfs opnieuw moet
worden gezaaid.
Ma* het omploegen ei\ opnieuw inzaaien gaan
alle vorige arNdsteop^fcosten en het zaaizaad ver
loren, een verliep vele raaien grooter is dan
de pntsraettiiK^östen zelf.
Bil het gebruik van Elite- of le Nabouw-zaad
blijft net on.smetten eveneens een noodzakelijk
heid, Kweekers van wereldbekende Elite-zaden
raggen dan ook kaarten in de zakken, waarop staat
géschreven, dat afgezien van de garanties be
treffende kiem- en groeikracht, soortechtheid, enz.
geen garantie kan worden gegeven ten opzichte
van kiemschlramelschade. Hiericgen kan men het
zaad op afdoende wijze beschermen door ontsmet
ting. Het opschrift van dit artikel blijkt dus ook de
meening van de beste selecteurs van granen in
verschillende landen weer te geven.
Op dit gebied is in Engeland, Schotland en Ier
land Iq de paar laatste jaren veel Interessants
ggbfcurd. Aldaar werd eveneens aan de ontsmet
ting van zaalzaad tot voor 1929 zeer weinig
gedaan In de haver trad echter de „S 111 p e n-
ziekte" op, waardoor geheele akkers reeds in
het begin van de groeiperiode werden vernietigd.
Spoedig vond men, dat deze ziekte door ontsmet
ting van het zaad uitstekend kon worden bestre
den. In korten tijd werden naast haver ook de
tarwe, gerst en rogge met den Ceresan-Droop-
ontsmetier algemeen ontsmet.
Aan de Ceresan-droogontsmettingsmethode Is
aldaar ver weg de voorkeur gegeven, omdat deze
methode veel eenvoudiger en daardoor a 1-
geraeener was door te voeren. Speciaal het
afleveren van ontsmet zaad door den zaadicler en
-handel werd als een uitstekend raiddel beschouwd,
om in korten tijd ertoe te komen, dat in iede*
geval alle haver ontsmet werd uitgezaaid. Zoowel
in Schotland, Ierland als ook in Engeland vind*
men tegenwoordig in de catalogi van groote eo
kleinere Zaaizaadleveranciers met Ceresan-droog-
ontsmette haver en tegelijkertijd ook hiermede
ontsmette tarwe, gerst en rogge aangeboden
Het oebruik, dat hiervan wordt gemaakt, is zoo
groot, dat men aanneemt, dat tegenwoordig 80 pet
van alle uitgezaaide granen worden ontsmet. D-t
voorbeeld bewijst, dat de mogelijkheid bestaat, om
•een algemeene toepassing van de zaaizaadontsmet-
'tinq door te voeren.
Men moet zich daarom afvragen, waarom piaakt
onze landbouw dan nog steeds maar voor hoog
stens 20 pet. gebruik hiervan? Eén. der redenen is,
dat in ons land, niet eerst de droogontsmetting
doch de natontsmetting ingang heeft gevonden.
Hoe goed de natte methode ten opzichte van de
ziektebestrijding ook werkt, het valt niet te ont
kennen, dat de natte metbode zich niet leende voor
het in massa ontsmetten van zaaizaden. Hierbij
toch moet het zaad worden vochtig gemaakt en
kan het dus niet gedurende langeren tijd zonder
terugdrogen worden bewaard. De natte methode
heeft dan ook het ontsmetten van groote partllen
zaad tegengehouden, zoodat praktisch gesproken
elke graanverbouwer hiervoor op zichzelf was
aangewezen. Hjj moest dus zelf voor aankoop van
de ontsmettingsbenoodigdheden zorgen en de ont
smetting in den drukken zaaitijd uitvoeren, wat
ook zijn bezwaren had.
Hierin nu is een groote verandering gekomen
sinds de Ceresan-droogontsmettingsmethode, zoo
als in andere landen, erkend werd voor ontsmet
ting van alle zaaigranen. De zaadhandel begon nu
den landbouw te voorzien van zaaiklaar, dus
droogontsmet zaad en sindsdien zien wij dan ook,
evenals dit in Engeland, Scho land en Ierland een
succes werd, dat het gebruik van ontsmet zaad
merkbaar toeneemt. De zaadhandelaren hebben
hiermede ook getoond, dat zij in dit opzicht niet
ten achter staan bij hun collega's in andere landen.
Het is nu aan den landbouw, speciaal de graar-
verbouwers om te toonen ,dat zij het door den
zaadhandel genomen initiatief willen steunen. Dit
kan het beste worden gedaan, door zoovee moge
lijk ontsmet zaaizaad te bestellen, mede geleid door
de gedachte: „Niet ontsmet zaad is nog
geen zaaizaad!"
LANDBOUWKUNDIGE.
SOMMELSDIJK. Gehuwd. Cornells van
der Mast, 21 j., te Nieuw© Tonge en Maria
Cornelia Ruskop, 20 j., alhier.
OOLTGENSPLAAT. Geboren: Izak Pieter.
z. v. Adrianus Mar'nus Leendert v. d. Griend en
Krijntje Leydens; Gerardus, z. v. Johannis Fran-
ciscus Brands en Elizabeth Koene: Willebrordus,
z. v. Anthoniu. Buys en Pieternella van Putten.
(Bulten vcrant\vo< rdeljlkheid der Redactie)
VLIEGVELD GOEREE-FLAKKEE
Het is begrijpelijk, dat het micces hetwelk
ik geoogst 1 eb inzake Vliegveld, vooi' enke
len wel tergend was. Ja, mijnheer Van Loo,
zoo iets had men to wachten. Het is echten'
niet om op dat succes te bogen dat ik even
uw gandaoht en die van de lezers vraag,
doch om de waarheid en uitsluitend de
waarheid in deze naar voren te brengen. U
deed zulks op de laatste algemeene verga
dering van S.B.Z., hoewel onwetend, niet;
uw gebi-ek aan zakenkennis braohi u op
een dwaalspoor. Ik noodig u uit op een
openbare vergadering uwe zelfde bewe-
ringen te herhalen; ik zal daar aantoonen,
dat uw betoog voor meer dan de helft leu
gen was. In de coui-ant kan ik dat niet
doen; ik ben al dankbaar wanneer men mij
eenige ruimte' i> .■-.at om een paar spreken
de feiten naar v ren te brengen, b.v.:
Niet i k weigerde bij den notaris het con
tract te teekenen, doch uw voorzitter de
Wilde zeide telefonisch tot notaris van der
Sluis: „U kan contracten opmaken als u
wil, maar iv ij teekenen niet" Wat moet no
taris van der Sluis, bij 't lezen van uw be
wering, van u denken'? Weer onwetend'?
Maar karei, zwijg dan toch op een open
bare vergadering, waar zelfs de pers uw
klachten opvangt.
Verder spreekt u zver het dichtgooien
van een rietbroek aan de Oostzijde van het
terrein; op het geheele terrein is geen
rietbroek aanwezig; u mag zelf guan zien;
hoe komt u aan deze f rtasie'? Do teeke-
ningen, in tweevot, l aanwezig, één bij de
Afdeeling Luchtvaa; t en één bij mij, moe
ten precies nageleefd op bet terrein; daont
u dat ik daar bij of at ken doen?
Uwe bewering over f 800 is er weer vlak
naast; wilt u even de notulen bij dokter
Oosthoek ter inzage vragen en deze des
noods publiceeren? Dan zult u zien dat niet
gij doch ik waai eid spreek. Uw burge
meester heeft mij in de gecombineerde ver
gadering van Zaterdag 10 Februari j.I. zijn
volle tevredenheid betuigd over mijn Ikiu-
ding inzake de ineensmelting stichtingen
vliegveld Dirksland en Middelharnis; deie
beweerde daar dat egoïsme mijnerzijds ge
heel was uitgesloten. Dit zeigt m.i. genoeg.
Geachte heer Van Loo, ik zal het bij deze
sprekende feiten hier laten; ik bied u de
gelegenheid om de andere elders te verne
men het is geen gebrek aan sympathie je
gens u, noch jegens Dr. Oosthoek dat mij
doet schrijven, doch ailleen de noodzake
lijkheid om recht te zetten wet door u op
de bewuste vergadering van S.B.Z. niet
lukte.
Daar we met ccturnntenr-schrijf gewoon
lijk de goede zaa.k niet dienen, zal ik het
hierbij laten; ik zou het echter zeer op prijs
stellen als ik van u eens een telefoontje
ontving ter aankondiging van oen thee
visite bij mij aan huis, waar ik u met het
grootste genoesen eens wil uiteenzetten wat
er toch eigenlijk wol is voorgevallen waar
gij niets van wiet of nooit begrepen hebt,
en dat u als een der voormannen van zoo n
mooie en nuttige vereniging toch diicnde
te weten.
Onder dinkzwrging voor de verleende
plaatsruimte.
Dirksland, 19 Febr. 1934.
H. GROOTENBOER Az.
DE NIEUWE BURGEMEESTER
VAN MIJNSHEERENLAND
EN WESTMAAS
Met ingang "an 1 Maart as. is tot burge
meester van Mijnsheerenland en Westmaas
benoemd Mr A. de Jong te Dordrecht
De nieuwbenoemde dignitaris werd i Aug.
1899 geboren te
Westmaas, waar
zijn vader land
bouwer was, en
wordt dus thans
in de onmiddel
lijke nabijheid
van zijn geboor
teplaats tot re-
geeren geroepen.
Hij bezocht het
Marnix-gymna-
sium te Rotter
dam en studeer
de vervolgens aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht. Na een drietal jaren in d9 ge
meente-administratie werkzaam te zijti ge
weest, en wel in dezelfde gemeente waar
van hij thans het hoofd wordt, vestigds hij
zich in 1927 als advocaat te Dordrecht. Hier
werd hij weldra in allerlei functies gp'uo-
zen. Zoo is hij rentmeester der kerkvoogdij
der Ned. Herv. Gemeente aldaar, secretaris
Door de Federatie van Chr. Vereeni/jin/jen voor Vrouwen en Meisjes werd te Oud-
Leusden e, Chr. Boerinnendag gehouden, die zooals op onze foto blijkt goed
bezocht was.
van het district V der Gewestelijke tarwe
en aardappelorganisatie voor Zuid-Holland
(omvattende Dordrecht, de Alblasserwaard
en de Vijfheerenlanden), secretaris der
Vereen, van Kerkvoogdijen in de Ned. Herv.
Kerk, secretaris der Holl. Mij. van Land
bouw afd. Dordrecht e. o., secretaris van de
afd. Dordrecht der Vereeniging voor Vol
kenhond en Vrede, en lid van het bestuur
der Dordrechtsche huisvlijtschool. Uit dit
alles blijkt voldoende zijn activiteit en mee
leven, terwijl zijn werkzaamheden hem oen
schat van ervaring hebben gebracht dn
hem in zijn njeuwe functie zeker van dienst
zullen zijn.
Mr. de Jong is lid der Ned. Herv. Kerk
en is wat betreft zijn politieke richting
anti-revolutionair.
DE HANDEN INEEN.
In een rede van twee uu- heeft de Minis
ter van Koloniën hel algemeen debat over
de Indische begrooting beantwoord. Met pe-
noegen hebben we geluisterd naar zijn drie-
dcelig helder betoog, dat de groote lijnen
voor 's ministers Indisch beleid nauwkeurig
aangaf, maar bmnen die omtrekken ook aan
allerlei details bun juiste plaats schonk. Het
was alles even duidelijk als concreet, ook wat
de toekomst betrof. Voor die toekomst ont
popte de gewoonlijk als financieel pessimist
gescholden minister zich als gematigd opti
mist. Maar hij doet dat op zoodanige aanne
melijke eronden, dat er van de redeneeringen
van den Schvvarzmahler in het kwadraat,
den heer Max v. Pol! vrijwel niets overblijft,
zooriat ge te diens behoeve de verzucht ng
slaakt: was met uw gewroet in een stof, die
u overmeesterde, maar niet begonnen. Allicht
waren dan ook al uw andere buitennissige
denkbeelden zuiver theoretische, maar prac-
tisch volkomen vvaardelooze bedenksels, ach
terwege gebleven.
De heer v. Poll scheen zoo'n beetje van de
gedachte uit te gaan: er is een N. V. in den
vorm van den Nederlandschen staat, tot ex
ploratie of tot beheer can Ned. Ind:ë. De
zaken gaan slecht, welnu schrijf van uw ka
pitaal. d.w.z. van de Indische staatsschuld,
af, zooovee! als noodig is; verlaag voorts de
rente en werk dan maar weer verder. Ge
denkt er binnen enkele jaren met 300 mil-
lioen aan inkomsten er. uitgaven te komen
Maar dat is een illusie; ik, v. Poll, die door
de hoornen he* boseh n;et onderscheiden kan.
voorspel het u. Het is zonde van den tijd
geweest, die met t uitspreken van deze
zonderlinge en onvruchtbare beschouwingen
gemoeid was. >1- de heer v. Poll meent dé
Regeering op deze manier in de. richting
van devaluatie o' iets daaraan verwant te
krijgen, zal hij hopen we thans torli
wel begrepen hebben dat hij daarvoor bij mi
nister Colijn aan bet verkeerde adres is. Aan
d'ens mmistersstoel is hij voorloopig nog
niet toe.
Behalve de heer v. Poll voerden voor den
minis'er nog het woord de heeren Joekes,
Sneevliet en Kupers.
Laatstgenoemde verviel in allerlei sociale
beschouwingen die met Indische toestanden
en de «vereldconstellatie wein!g reken ng
hielden. Zijn betoog was 'n mooi artikeltje
in een vakblad. Daar kan men met eenige
oppervlakkigheid wel volstaan.
De heer Sneevliet scheen vooral interesse
voor de inlandsche extremistische volksbewe
ging te he' ben. Hij weige-de in den trein
plaats te nei '?n .die op den weg van Indië's
financieel herstel het eerst stoppen zal hij
..kilometerpaal 340", gelijk minister Colijn
zeide.
Mr. Jofekes reisde wel mee in het gezel
schap, waarto" ditmaal tot veler genoe
gen ook de heer Cramer en de zijnen zul
len behooren.
De vrijz.-dem. woordvoerder schonk aller
eerst eenige aandacht aan de zeer gewensch-
te samenwerking tusschen Nederland en In-
dië. Daarna behandelde hij de financiën,
waarbij hij naar onzen smaak wel wat al te
veel geurde met de overschotten op den ge
wonen dienst in de jaren 'ot 1932. Dat leek
ons minder juist omdat op deze wijze de
ernst van den toestand zoo licht wordt on
derschat. V\ e hebben ten slotte te maken
met de uitkomsten van dpn geheelen dienst.
Bezuiniging op defensie lokt den heer
Joekes. ook voor Indie, nog steeds bijzonder
aan. Afwachten! Dat hij ook met eenige eri-
t'ek kwam op een verbod voor ambtenaren
om in dezen tijd aan „De Stuw'' mede te
weken, verbaasde ons wel niet geheel, maar
zij ware toch beter achtenvc e gebleven. De
Stinv groep was de groep, die allerlei VVes-
tersche denkhpelrien voor Indie propageerde
en nogal eens neiging vertoonde om over te
buigen naar de meer extreme groepen. Dat
geschiedde wel niet goede associatiebedoe
lingen, maar in dezen tijd minister Co
lijn wees daar op is het toch voorztohtt-
ger, dat ambtenaren zich niet plaatsen tus
schen de Regeering en de volksbeweging in
haar onder: 'heiden schakeeringen.
Over 's ministers rede willen wc kort zijn.
De economische toestand werd er in zijn
donker heden scherp in eeteekend; 'envijl
daarna de toekomstmogelijkheden werden be
licht en tevens uiteengezet werd wat Neder
land voor Indie kan ioen en reeds heeft ge
daan, niet zonder succes.
Een helder inzicht schonk do minister ook
in de finnncieeie situatie en in het beleid,
dat hii zich voorstelt, te volgen om naar
veilige haven te koetsen.
Ind 2elf heeft reeds ontzaglijk veel ge
daan om de uitgaven te beperken. De onge
fundeerde critiek van den lieer Wcsterman
krep.g hier een stevige deuk en de wonder
dokters a la v Poll werden mede aan den
kant gezet
Aan het Nederlandsche volk werd in dit
verband hartelijk dank gebracht, voor de
schitterende medewerking aan de conversie
der dollarleeningen. Dat beteekent voor Iri-
d'ë een blijvende verlichting van 15 mil-
lioen per jaar.
Ook ten aanzien van de overige millioe-
nen aan leeningen boven 4 zuilen nog
maatregelen genomen moeten worden; daar
mee valt nog weer circa 25 millioen te be
sparen. En overigens staat Nederland mei
zijn cred et achter Indie, welks schuld thans
voor de helft door Nederland is gegaran
deerd.
„Voorloopig", aldus besloot de minister dit
deel van zijn rede, „gaan we met 7,'n allen
op een paar na naar pleisterplaats 340.
Ook de heer Cramer en zijn fractie gaan
mee". Met een hoofdknik bevestigde de heer
Cramer deze woorden.
Over den politieken toestand sprak Dr. Co
lijn slechts kort, maar toch zoo, dat ten aan
zien van de gezagshandhavmg precies de
puntjes op de i's werden gezet Besloten
werd met een krachtigen oproep tot samen
werking in onderling verstaan en waardee-
ren. Om dat te bevorderen heeft de minister
het voornemen om eind April ot begin Mei
naar Ind c tc gaan. De handen moeten in
een worden geslagen om, met Gods hulp,
elkaar door deze moeilijke tijden heen te
helpen.
EERVOL ONTSLAG
AAN DEN HEER MUSSERT
VOORSTEL GEDEPUTEERDE STATEN
VAN UTRECHT VERSCHENEN
Gedep. Staten van Utrecht schrijven aan
de Provinciale Staten:
Bij brief van 19 Febr. 1934 heeft de heer
Mussert ons bericht,, dat hij bij zijn lid
maatschap van de Nationaal Socialistische
Beweging wenscht te volharden.
In verband daarmede stellen wij U voor
aan den heer Ir. A. A. Mussert eervol ont
slag le verleener. uit zijn functie van Hoofd
ingenieur van den Provincialen Waterstaat
in dit gewest.
In de buitengewone Jtting van de Provin
ciale Staten van Utrecht komt dit voorstel
aan do orde.
DE WEERBAARHEID VAN DE
N.S.B.
IS GEEN MILITAIRE ORGANISATIE.
Naar aanleiding van de vragen van het
Eerste-Kamerlid Polak inzake de weerbaar
heid v;»i de Nationaal-Socialistisglie Bewe
ging heeft de Tijd zich om inlichtingen tot
den heer Mussert gewend, die ontkende,
dat de weerbaarheid van de N.S.B. een par
ticuliere militaire organisatie zou zijn.
„Onze weerbaarheid", aldus ir. M u s-
sert, „maakt jongelui recrutief en betrouw
baar om behoorlijk ons land te dienen niet
als militair, maar in tucht, ter handhaving
van de maatschappelijke orde. Ik weet wel,
dat het in ons land zeer moeilijk is, aan
de jeugd tucht en discipline te leeren".
De lieer Mussert ontkende verder, dat de
weerbaarheid der N.S.B. over wapenen zou
beschikken.
18 BUITENLANDSCHE REVOLU
TIONAIREN AANGEHOUDEN
In het kamphuis „Da Toorts" te
Laren, dat door de O.S.P. wordt ge- j
exploiteert!, heeft Zondagavond 'n vijf- V
tiental politie agenten en veldwach
ters uit Laren en omgeving een inval
gedaan. Er was een jeugdleiders-con
ferentie gaande, waaraan behalve
door een twaalftal Nederlandsche re
volutionaire leden van O.S.P. on
R.S.P., ook door een negentien-tal bui
tenlanders deelgenomen werd. Onder
hen bevonden zich twee Duitschers,
twee Zwitsers, twee Amerikanen, een
Belg en een Franschman. Het doel
was om een vierde Jeugd-internatio-
nale op te richten. Het bleek, dat en
kele dezer heeren niet in hot bezit
waren van een geldig paspoort.
Een verblijfsvergunning bezaten zij
geen van alien, zoodat zij alle negen
tien naar het politiebureau werden ge
bracht. Daar men in Laren slechts
vier cellen heeft moest het meeren-
deel dezer vreemdelingen bij de Am-
sterdamsche Vreemdelingen Politie
worden ondergebracht. Slechts de tolk
die ambtshalve het gezelschap had be
geleid, werd weder op vrije voeten
gesteld.
Een telegram aan Colijn
Door den heer Sneevliet is daarop
een telegram verzonden aan minister-presi
dent Colijn, van de volgende inhoud:
„Ondergeteekende, bericht ontvangende
aanhouding aantal buitenlanders jeugdcon-
ferentie Laren, van oordeel deze daad in
ternationaal als schending tradities vrij
heid en verdraagzaamheid gezien zal wor
den, verzoekt tusschenkomst Uwe Excellen
tie vrijlating aangehoudenen, bevorderen
subsidiair uitwijzing over Duitsche gren
zen, gelet op politieke gezindheid van be
trokkenen, in elk geval te voorkomen".
Men meldt ons uit Hansweert:
Zondagavond heeft nabij Lillo op den Bel
gischen oever van de Schelde een aanvaring
plaats gehad. De schapen „Mars", schipper
Schmids, van Luxemburg, „German II",
schipper De Souter en „Zoia", schipper
Flots, de beide laatste van Belgische natio
naliteit, lagen bij Lillo voor anker. Zjj wer
den aangevaren door de Zweedsche sleep
boot „Normandia". De „Mars" kreeg groote
schade. De beide andere schepen kregen
mindere schade.
Door den schok van de aanvaring zijn do
vrouw van schipper Schmids en schipper
Flots cn zijn vrouw over boord geslagen
en verdronken.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK
Te Die-men is een bejaarde wielrijder, die op den
Hartveldscheweg door een uit de richting Muiden
komende auto werd achterop gereden en gegrepen.
De automobilist wilde den wielrijder links passec-
ren. kwam daarbij op de zich ter plaatse bevinden
de tramrails te slippen en greep den wielrijder,
w-aardoor deze over een der voorspa:boorden heen
geslingerd werd en met het achterhoofd op straat
terechtkwam. Bloedend werd hi) opgenomen en bij
dr. Derkinderen binnen gedragen, die slechts den
dood kon constateeren. De identiteit van het slacht
offer kon nog met wordt vastgesteld. Door de
politie wordt een uitgebreid onderzoek ingesteld,
NOODLANDING
Men meldt ons uit Spijkenisse:
Zaterdagmiddag heeft een militair vlieg
tuig, bestuurd door piloot van Rhoon. een
noodiand ng moeten maken, doordat do
koers onzeker was. De zeer gevaarlijke lan
ding op het bouwland van Gebr. Berkhout
gelukte, waardoor geen persoonlijke onge
lukken voorkwamen. Het vliegtuig zal he
denmiddag worden weggehaald.
His'nt i-"i verhaal over de gebeurtenissen
van 1830-1833
Dooi J. SNOEP Jr.
(15
„De Prjns w-as allesbehalve jf,"
gen de heeren, dié hem voor
wachtten. Wat hji zeide kon k natuurlijk
niet verstaan, maar dat hij de heeren op
geduchte wijze de levieten las, was wel te
zien. Do Burgemeester boog als n kn pmes
en scheen een redevoering te houden. Maar
geen sterveling kon hem verstaan in da
groote lawaai. Toen sprak de Prins het
volk toe. Wat hij zeide, verstond k even
min, want met de minuut werd 't spekta
kel grooter. Alleen hoorde 'k hem aan t
einde van zijn toespraak luid roepen: „Leve
de Koning!" Maar een groote hoop rad
draaiers schreeuwden terug: „Leve de vrij
heid! Weg met Van Maanenl"
Opeens ontstond er vlak voor 't Stadhuis
een groot gedrang. „Steekt het beest dood!"
hoorde ik schreeuwen. „Hij moet afstijgen
en te voet gaan, evenals wij! Wij zijn niet
gemaakt om vertrapt te borden onder de
poot-en van de paard-en der Hollanders!"
Ik zag d-en Prins werkelijk van zijn paard
springen en met omstanders praten. Wat
er precies gebeurd was wist Ik toen niet.
Ma-ar latep hoorde ik dat een van die op
roerkraaiers 't p&ard een klap had gegeven
Het solp'chti-ge dier sloeg achtoru-it en de
onverjoat moe&t bewusteloos worden weg
gedragen. De Prins besteeg daarna een an
der paard, want hij zeide n:ette willen lij
den op een dier, dat een zijner mede-bur
gers gekwetst had.
Wat er toen verder gebeurde, ménschen,
zal 'k nooit vergeten, ook al word ik hon
derd iaar! Plotseling za.g 'k den Prins in
galop verder rijden. Hij vloog de Violet-
straat in, slechts door een paar ruiters ach
tervolgd. 't Was d-aar een gegil en ge
schreeuw van belang. „Weg met de Hollan
ders! Leve Frankrijk!" loeiden een troep
half waanzjnn'-ge kerels en men scheen den
Prins te willen inhalen. Maar er was geen
bijhouden aan. Ik had hem ook spoedig uit
't oog verloren en 'k dacht stellig, dat onze
Kroonprins voor de haai.il was. Maar een
poosje later wist heel Brussel, dat hij zon
der sohram Of buil in zijn Paleis was aan
gekomen.
Leve mensohen, dat is e-en tocht geweest!
Ik ben langs ■denzelfd-en weg naar t Paleis
geloopen en 'k heb dus alles met m'n eigen
oogen gezin. De Hospitaalstraat had 't ge
spuis heelemaal opgebroken en een kolos
sale berg van steenen Sloot die straat af.
Maar onze Prins gaf z'n paard de sporen
en in een schitterenden sprong g'wg dier
erover heen. Ik hoorde dat -de ruitens, die
bij den Prins 'waren, 't hem niet na durf
den -doen en 'k kan ze heus-ch niet kwa
lijk nemen. In de Ruysbroeksc-hestraat werd
't nóg gekker. Daar gooide 't canaille tafels
en stoelen uit de ramen om 't paard te la
ten struikelen. Maar ze kregen geen kans.
-en zoo frisch al-s 'n hoentje bereikte de
Pr'ms ?ijn Paleis
De oogen van Henk Rijkers straalden,
toen de paardenkoopman dit vertelde en
ook Geurt en Nel schenen 't een mooi en
boeiend verhaal te vinden.
In Dordt was deze stoute tocht van den
Prins van Oranje reeds lan-g bekend: op
straat, in de huiskamer cn zelfs op de
schoolbanken was hij druk -besproken. E.i
de D-ordtsch-e jongens waren er wat trotsch
op, d-at zij dien heldhaftigen ruiter, wiens
naam thans op aller Jipp-en was, v.'-er maan
den geleden in hun stad hadden gezien cn
toeigej uicht.
„Maar nu naar bed!'' zei moe der Bij-kers
tot de twee joragsten. Ze hadden nog niot
veel zin, Henk en Ge-urt. Maar 't was al veel
late)- dan gewoonlijk en er zat niets anders
op dan naar boven te gaan. Ze benijdden
Nel, die aog een poosje mocht opblijven
maar die was ook al zestien jaar.
Toen ze onder de dekens lagen, hoorden
ze nog de zware stem van Kees Sanders, die
nog veel meer to vertellen had. De jongens
kond-en niet in slaap komen en praatten
nog lang oven den dapperen Prins en 't
t.rouwelooze Brussel.
„Als er een leger Hollandsche soldaten
naar Brussel ging om die lui eens flink op
hun tabberd te geven, zou ik best mee wil
len en Jij?" zei Henk.
Maar Geurt antwoordde niet. Hij was moe
van 't luisteren en zoo juist ingeslapen.
Toen keerde Henk z c-h met 'a ruk op de
andere, zij. En niet lan-g daarna was -hij in
Brussel. Hij droomde, dat hij door een troep
oproerlingen werd nagezeten. En toen hij
wilde wegloopen, kon hij z'n beenen niet
bewegen. Bijna ha-dd-en ze hem te pakken,
maar op 't laatste oogenblrk kwam broer
Anton opdagen. En toen gingen alle oproer
kraaters aan d-en ha^tl
De paardenkoopman had aog heel wat te
vertellen.
Vrijdag 6 September was d-e Prins uit
Brussel vertrokken, uitgejouwd door 't ge
peupel. Maar te 5'ilvoorden was hij door
zijn broeder Frederik en de Nederlandsche
troepen hartelijk en geestdriftig ontvangen
Hij was vol goeden moed. en toen hij m
den vroegen morgen van d-en volgenden dag-
te Breda aankwam, zei hij- .„Alles zal wél
ga en: zonder bloedstorten hopen wij alles
te schikken".
Hij had haast om in Den Haag te komen
.want er was met zijn Vader veel te bespre
ken. Bijna onopgemerkt trok hij dom
Dordt., maar toen hij Rotterdam bereikte,
werd hij met gejubel begroet. En Den Haag
vierde feest over zijn behouden aankomst.
Ja, er was nog veel te bepraten, want er
was sinds die eerste dagen van Herfst
maand weer veel gebeierd.
De gehate minister Van Maanen was
eindelijk door d-en Koning ontslagen. Maar
deze daa-d van den Vorst versterkte bij de
onruststokers d-e meening, dat men -n '1
Noorden ban-g begon te worden voor de
dreigende houding van 't Zuiden.
l>e toestand werd steeds ernstiger. Van
alle zijden kregen d-e Brusseisohe oproer
makers steun. Uit Luik kwamen vierhon
derd fabrieksarbeiders, voorzien van uit
munten-de wapenen, die b'nnen hun stad,
vermaard door haar geweerfabrieken, in
menigte, voorhanden waren. Verder kwam
er hulp uit. Tienen. Leuven, Waveren, Na
men, Dinant en vele andere plaatsen.
't Braseelsrhe oproer, uitgelokt door 't ge
peupel uit de achterbuurten, begon allengs
meer het aanzien te krijgon van een strijd
tusschen twee volkeren, de Belgen en de
Hollanders. Te Brussel en te Luik groeide
met d-ea dag het aantal van hen, di„ hoop
ten hij een omwenteling groot voordeel te
verkrijgen.
En toen de Gouverneur der provincie, de
Burgemeester der stad en een vijftiental
Staatsleden de vlucht naar veiliger oorden
namen, waren de revolutiemannen zoo goed
als de baas. Honderden burgers verlieten
de stad, die aan willekeur en woest geweld
scheen overgeleverd.
Vele inwoners van Brussel smeekten den
Koning het teger toch te doen aanrukken
om hun veilighe.d en rust te verzekeren.
Maar dit bevel bleef uit. Eerst moest de
buitengewone zitting d-er S-taten-Generaal
wonden gehouden.
En die vergadering zou morgen in Den
Haag worden gehouden.
Daar zou over gewichtige zaken worden
besloten. Daar zou- beslist worden over dr
steeds lu der voorgestelde scheiding van
Noord en Zuid.
„Liever vandaag dan morgen!" zei San
ders. .Een fantsoenlijk mensch schaamt
zich, dat zul-k Janhagel tot de natie gere
kend moet worden!"
Maar grootvader sprak ernstig en ver-
manend: „Ik voorzie voor land en volk een
moeilijk© tijd. Moge de Heere morgen aa*i
d.ie hoogo vergadering wijsheid geven, in
zonderheid ook aan onzen Kon hg."
Met die woord-en waren vader en moeder
Rijkers t hartelijk eens.
Eindelijk ging de paardenkoopman heen.
t nas erg laat geworden. De Breestraat
lag eenzaam en verlaten.
En d-e lucht was vol donkere, jagende
wolken
ACHTSTE HOOFDSTUK,
'n Dubbeldamsch avontuur,
t Is al ein-d September, maai' nog een
prachtige zomerdag.
Piet van Dam moest, voor zijn vader een
boodschap doen in 't Dorp Dubbeldam, en
Henk eti Geurt, Rijkers gingen met hem
mee. Ze hatld-ea 't aan hun moeder go
vraagd en die had toestemming gegeven
onder een voorwaarde: „Voor den donker
thuns!
En zoo waren de drie jongens op sta.u
gegaan, t. Was een heerlijke wandeling;
hier buiten de stad, op den mooien Dubbel-
d-ams-che weg, waar je tot ver in den om
trek kunt rondkijken.
De jongens hadden veel te bepraten.
Dordt was vol over d-en Belgischen opstand
d-e schoolmeester vertelde er bijna eiken
dag van.
Moeder Rijkers had altijd vee] achting
gehad voor den ouden meester, die al haar
kinderen lezen en schrijven en rekenen had
geleerd. Maar zij keurde 't sterk in hem
al, dat hij tal keus over de Belgen sprak.
Henk was de laatste weken toch in in zoo'n
oorlogzuchtige stemming en dat was
voor geen kto:a deel de schuld van de
school.
Dominee Vai Kooten moest er harteliji--
om lachen, toen moeder Rij-kers hem haar
bezwaar meedeelde. Ten slotte waren a'
die mannen precies gelijk: ze ston-den mei
de Belgische kwestie op en gingen er meo
naar bed.
(Wordt vervolgd))
l
