ANTIREVOLUTIONAIR ORGAAN VOOR DE ZUIDHOLLANDSCHE EN ZEEUWSCHE EILANDEN signo vinces' Vertrouwen en werken WOENSDAG 21 FEBRUARI 1934 48EJAARGANG N° 4035 KONING ALBERTt RAPPORT-COMMISSIE IDENBURG Voornaamste Nieuws. MAAS EN ELDEBODE Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post 0.90 bjj vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling 8.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. Uitgave N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ v.h. W. BOEKHOVEN ZONEN, SOMMELSDIJK Tel. Interc. No. 202 Postbus No. 2. Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers. AdvertenUën 20 cent, Reclames 40 cent, Boekaankondiging 10 cent pei regel. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 1.per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte. Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 8 uur Koning Albert I van België, wiens plotse linge dood de geheele' wereld deed op schrikken, is onder de staatshoofden van zijn tijd een figuur geweest, die aanvanke lijk bijna onopgemerkt zijn weg ging. Toen hij in 1909, als zoon van den broe der van koning Leopold II, die zelf van de rechten op den troon had afgezien, na den dood van zijn oom als koning optrad, was er niets dat hem tot op dat oogenblik on der het volk van België bijzonder populair had gemaakt. Men kende hem nauwelijks In de schaduw van de groote koningsfiguur van Leopold II bestond er weinig mogelijk beid voor hem op populariteit. Koning Albert heeft die populariteit nochtans verkregen door zijn kloeke hou ding gedurende den wereldoorlog. Tezamen met zijn gemalin, koningin Elizabeth, ;s hij bijna voortdurend vlak achter het front ge bleven in het kleine stukje onbezet België dat hun achter de Yzerlinie was overgeble ven. Men denkt zich koning Albert nog al tijd als de dappere vorst, die niet schroom de zijn soldaten tot in de loopgraven, on der het barsten der granaten en shrapnells, aan te vuren tot dappere verdediging van een vaak schijnbaar verloren zaak. En men weet, dat koningin Elisabeth haar gemaal in dezen moeilijken tijd steeds nabij was: een plichtsgetrouw en dapper paar, dat als zoodanig een eenige plaats in de geschie der,is van België zal blijven innemen. Wars van gerucht leefde koning Albert na den oorlog vrijwel teruggetrokken. Met groote toewijding en accuratesse ver zorgde hij de staatszaken in zijn paleis te Brussel. Slechts nu en dan, bij ernstige crises in het parlementaire leven kwam 's konings initiatief aan het licht in een of andere proclamatie, die tot saamwerking aanspoor de, in 's Lands belang. De grootste lof, die hem als constitutio neel vorst gebracht kon worden is zeker wel de verklaring van den socialistischen leider Vandervelde, dat koning Albert „de ideale belichaming der monarchie" was en die van dien anderen socialist, Kamiei Huysmans, dat wanneer België een repu bliek moest zijn, koning Albert nog de aan gewezen leider van den staat bad moeten wezen. Inderdaad koning Albert maakte de grootste ernst van zijn koningschap, dal hij „een moeilijk ambacht" achtte en dat hij beoefendo in een ingespannen le ven, steeds studeerend en tevens steeds voeling houdend met de practische vraag stukken van het staatkundig leven. Zoo kreeg hij een breeden kijk op het leven en op zijn speciale taak, die hij op een waarlijk voorbeeldige wijze volbracht heeft. Reeds in zijn jeugd was koning Albert een hartstochtelijk liefhebber van berg sport. In de Beiersche Alpen leerde hij bij die gelegenheid ook zijn toekomstige ge malin, de Beiersche prinses Elisabeth kennen. Behoefte aan ontspanning in den vorm van bergtochten in zoo groot mogelijke vrijheid bleef hem ook bij het klimmen der jaren en der staatkundige moelijkne den bij. Die bergbeklimmingssport, die dikwijls persoonlijke moed vereischt, is zijn dood geworden. De man, die in het hoogge bergte menige stoute klimpartij onderno men heeft, heeft bij de val van een lage rots in eigen land zijn leven geëindigd. Dit abrupte levenseind, hoe tragisch ook, past echter volkomen bij het leven van den koning-soldaat. Koning Albert, die ruim 58 jaar oud was, zou juist dit jaar zijn 25-jiarig regeerings- jubileum hebben gevierd. EEN LEERZAME REDE OVER HET FASCISME De Commissie-Idenburg heeft de vraag beantwoo-d, op welke wijze 13 millioen op het leger en 13 millioen op de vloot bezui nigd zou kunnen worden. Zij ac.it c'aarvoor o.a. noodig invoering van het capitulanten stelsel voor onderoffi eieren, opheff'ng van het vooroefenings instituut, idem compagnie Torpedisten; ophe fin. Korps Mariniers en Muziekkorp sen, concentratie Marine-bedrijven, halvee ring beroepspersoneel in Indië, sterke inkrim ping der leger-organisatie aldaar. De besparing zou in totaal voor Nederland 14 en voor Indië 12 millioer. bedragen. Een anderrraal laat de Commissie een waarschuwend geluid hooren, Vrijdagavond werd in het Zondagsschool geibo'uw te Sommelsdijk om 7 uur een ver gadering gehouden van de A. R. Kiesvereeni ging aldaar ondor leiding van den heer .1. H. D ij k e r s. Als spreker trad op de heer H. Brou wer H.M.zn. van Dordrecht over 't onder werp: het Fascisme. De heer D ij k e r s 'tiende de vergado- ng met het laten ngen van Psalm S9 s. 9, waarna hij las Psalm 20 en voor ging in gebed. In zijn openings woord heette hij al Ion welkom, in hei bijzonder den spre ker. Spr. ging ver volgens in vogel vlucht na de op komst van de anti revolutionaire partij en wees daarbij op het beginsel van de par tij: de eerbiediging van de rechten en vrij heden van ons volk. Daarna kreeg de heer Brouwer het woord. Spr. begon met op te merken, dat hij tot nu toe in de zes maanden dat hij op Flak- kee over het fascisme en het nat. onaal- sociaJisme gesproken heeft, zich strikt er- van onthouden heeft bepaalde plaatselijke bewegingen om een of ander feit aan te vallen. Steeds heeft spr .getracht de zaken principieel te zien en een oordeel gevormd over de bedoeling van beide richtingen. Ik wijk daarvan n et af, aldus spr. Wij hebben echter den plicht om het Nederland sclie volk te wijzen op het 9e gebod- gij zult geen valsohe getuigenis spreken. Dit gebod hebben wij voor de consciëntie van ons volk te laten spreken. Dit zegt spr. in vel band met het feit. dat van de zijde van den tegenstander is Sommelsdijk per strooibil jet onware geruchten verspreid zijn over de veggader ng van Woensdagavond te Den Bommel. In dit pamflet wordt beweerd, dal spr. in Don Bommel een min of meer sma delij'ke nederlaag geleden heeft. Ik kom hier niet tegen op omdat het mijn eer ~eld' maar de eer van de Anti-Revolutionair» Partij, welke ik daar vertegenwoordigd heb, aldus spr. Spr. zegt niet te willen voldoen aan de uitnoodiging van de fascisten om op één van hun vergaderingen te komen debattecren. Daartegenover wil spr. direct zeggen, dal hij gaarne zal komen spreken op uitnoodiging van de Hulpcentrale. Spr. wil niet sproken voor een vergadering onder leiding van een fascist sche of nat. socialistische vorecniging Spr. wilde hoven hetgeen hij dezen avond spreken wilde plaatsen: Vertouwen en werken aan de hand van de volgende punten: Waai het vertrouwen geplaatst moet worden; hoe wij vanuit dat vertrouwen kunnen arbeiden op maatschappelijk en kerkelijk gebied. Noodzakelijk is het volgens den sproke; om het beginsel van de openbaring te laten spreken voor het Nederlanrisrhe volk. Daar mee moeten het hart en het geweten trach ten te raken. Vroeger riep de pers van de linkerzijde uit waarom Dr. Kuyper toch die antithese in het leven had geroepen. D e tegenstelling had hij echter niet geroepen maar lag er. Bijzonder als er tijden van verwarring zijn komt deze openbaar. Bij de oplossing der moeilijkheden, bij het zoeken van vertrouwen, wordt dan twee erlei weg gevonden. Die tweeërlei levenshouding vond spr. ook eens sterk in 't oog springend toen hij te Parijs stond bij het gr-af van Napoleon. De bezoeker wordt getroffen door de grootheid en de pracht .waarin de beende ren van dezen grooten veroveraar geplaatst zijn. Hef oog wordt getroffen door het paar se licht, dat door de vensters op de donkere mahonihouten kist valt en men wordt ge dwongen om na te denken over „den kleinen korporaal" Een eind verder valt het oog op een cru cifix van den Christus in gouden schittering. Hier ziet men het groote verschil. Tegenover den wereldveroveraar het kruis van Christies, die gezegd heeft: niet door krach', niet door geweld, maar door- Mijn geest zal het geschi eden. Ook thans is het zoo: tegenover het haken kruis het Kruis van Christus, tegenover de fasces, dé roedenhundel het Kruis van Golgotha. Daarom staan tegenover elkaar twee levensopvattingen, die niet te verdoezelen zijn. Zoo moot de tegenstelling zijn. Wij willen elkander tot vertrouwen op wekken. Er is een verzwakking van vertrou wen in de wereld en in ons volksleven. Het vertrouwen, de verhouding tusschen de menschen is ondermijnd: allerlei stoffe lijke en geestelijke factoren hebben daaraan meegewerkt. Spr. wees in dit verband op de vorige eeuw, toen alles leefde onder de spanning van het menschelijk kennen. Het debacle van dit menschelijke kennen en weten kwam met de wereldoorlog van 1914. Na den oorlog greep men dien draad weer op en ondanks de sombere voorspellingen van Oswald Spengler in zijn „Untergang des Abendlandes" en van Colijn, die in 1922 in den Volkenbond reeds waarschuwend den vinger ophief. Zij werden niet geloofd: het was zoo erg nog wiet. En als men nu rondgaat is er wanhoop, de menschen zijn verkild door twijfel en met den wil om zichzelf te handhaven wordt uitgezien naar wat nog hulp zou kunnen bieden: het fascisme dn het nationaal-socia- lisme zal aan de misère nog een einde kun nen maken. Spr. ging vervolgens in op de levensgrond slagen van deze beweging Wanneer men de wcreldopbouw ziet, die de macht van de kennis zou brengen, dan is dat, aldus deze stroomingen, misgeloo- pen. Nu mooten we niet meer vooropzetten liet verstandelijke, nu moeten we niet meer rationaliseeren. Er is niet alleen verstand maar er zijn ook driften, van die eigenaar dige begeertestrevingen. Je moet gaan aller eerst naar de intuïtie. Er zijn van die men schen, tiie zien wat het volk noodig heeft. Eén is er dio 't ziet, daarin culmineert zich de intuïtie. De daad daar komt het op aan. Wilsdrift en daadkracht zijn de pilaren waarop tiet gebouw van het fascisme en liet nationaal socialisme rust. Maar om tot de daad te komen moet men hebben de macht. Hun eerste befloeren ,s dat, zij moeten staan naar de macht anders kan men niet tot de daad komen! Macht is do vader van de daad! Vooral de jeugd trekt dit aan, want hier is romantiek, spnnn ng. Deze gedachte be zielt hen: er komt wel iets moois door de doorbraak heen! Wie zal nu worden de man die ons helpt? Niet de denker, niet do priester, niet de profeet, maar de held. Niet do held. zooals Corlyle lion ziet, maar de man, van de uit wendige macht. De held zooals men van Christus heeft w llcn maken door tot hom te zeggen: jaag do Romeinen weg! I'ocn Christus niet wilde was het mis! In Christus' tijd zag de wereld ook, da' Socrates, Plato en Aristotelcs de menschep niet gelukkig konden maken, lie wereld was uitgeput. Een vertegenwoordiger van deze zielsgesteldheid was Pilatus, die den Chris tus toevoegde: Wat is waarheid? Er was toen ook een verlangen naar een heiland. Jezus is gekomen, maar ook toer. zijn zij Hem voorbijgegaan. Jezus, voor Jo den een ergernis, voor Grieken een dwaas heid. Spr. wees vervolgens op het principe: niets buiten dn Staat, n ets tegen de Staat alles voor de Staat. De Staat moet alles overkoepelen! Wat is dat? Dat is een geloof! Dat is de mythe, het begeesterende: de snnprimatu \an den Staat. Do mythe wordt gesuggereerd natie staat! Wat voortvloeit aan recht, komt van den top, de elite. Menschen zijn slechts instru menten. Er is volstrekte overheersching Eerst komt de uitvoerende macht, daarna komt de wetgevende macht. Provbrie en gemeente worden beroofd van haar autono mie. De dictator, het hoofd van de partij is het hoofd van de regeering. De pers staat onder het regime van den dictator. Weg Standaard! Weg Rotterdam mer! Ook de vrijheid van vergaderen is weg. De vrede n uw huis is niet gewaar borgd, de huisvrede bestaat niet meer. Hei Hollandsche pr.ncipe: in ons huis zijn wij souverein. daar staat de Staat buiten. Over ons lichaam zijn wij niet meer vrij! Wil men gezonde mensohen krijgen dan moeten de zwakken wijken. De zwakke moet benerkt. Serilisatie wordt toegepast. Dat zeg ik niet alleen op ITakkee om in druk te maken, zooals mij de fascisten op dit eiland toevoegen, dat zou ik ook in Utrecht zeggen, want het is een anti chris telijk beginsel. Rechtsgelijkheid voor alle burgers wordt niet meer gevonden, concentratiekampen en deportaties zijn dan noodzakelijke dingen. Ook de vrijheid van godsdienst en van school komen m gevaar. De fascisten en na- tionaal-socialisten ontkennen dit wel, maar het is in hun stelsel noodzakelijk, dat de Kerk gelijkgeschakeld wordt. Men wil de Koningin de dictatoriale macht geven, zeg gen anderen. Nu heeft prof. Gerretson wel in zijn brief aan onzen Minister Presi dent gewezen op Koning Willem I, maar dat argument kan niet erg gelukkig genoemd worden. Wat Willem 1 voor de Kerk gedaan Heeft, is door die historie als onjuist verklaard. De Kerk moet protesteeren tegen gelijk schakeling, omdat dit beginsel afgeleid s van do Hegeliaansche idee: de souvereiniteit van den Staat. Spr. kwam vervolgens tot de corporatieve Staat. Alle maatschappelijke organen worden cor poratieve staatsorganen. Ook hier weer Het zelfde. Spr. wil iedereen, die het fascisme aan hangt om een baantje waarschuwen, want i lussolini heeft kort geleden gezegd, dat het tot stand komen van een corporatieve staat nog wel een eeuw zal duren. De democratie brengt zooveel mislukkin gen zegt het iascisime. Maar is dat iets nieuws. Heeft de antirecvolutionaiire partij reeds niet veel langer geleden hierop ge we zen. De vyereld heeft van de democratie valsche democratie gemaakt, dat moet men ons niet verwijten maar liberalen en sociaal demo craten. De mislukking is gekomen omdat de we reld een verkeerden weg is ingeslagen. Men heeft de Bron van vertrouwen ver trouwen verlaten en het vertrouwen gesteld op eèn held, maar Psalm 20 komt tot het: Dezen vermelden van wagens, en die van paarden; maai' wij zullen vermelden van den Naam des Heeren, onzes Gods. Terug naar de Bron! Hij stelt niet teleur Dat. kan niet. Wie zich in gevaren wendt tot Hem komt niet bedrogen uit. Menschen, die zeggen dat het nog nooit zoo T)c opening van 'act Ziekenhuis te Dirksland zal volgende maand plaats vinden. Dit nieuwe prachtige ziekenhuis beterkent voor Flakkee een groote vooruitgang, het isole ment zal tha veel minder gevoeld worden dan vroeger. Hierboven zien de lezers de Zuidzijde van het Z'"henhuis. donker is geweest in de wereld hebben het mi». De donkerste ure voor de wereld is reeds voorbij. Het is dat uur, waarin de zonde der wereld geworpen is op het hart van Eén, de hei, de afgrond, al z'n venijn wierp zich op den Christus Dat is het donkerste uur van do wereld geschiedenis geweest. De vloek, de modder de laster van de hel en (le toorn van den hemel drukten op Hem. Toen is het hart van dien Eén trouw ge bleven aan de Bron van Zijn vertrouwen En daarom is liet dat wij langs die gekruiste armen en die naar hoven gerichte handen de Bron van Vertrouwen hebben gevonden, de weg naar den hemel. Daar hebt ge, aldus vervolgde spr. me! vuur. de vaan van de ant -revolutionaire partij en ik daag iederen tegenstander uit om die vaan om te werpen door wat rede neering! Daarom kennen wij geen berusting en mogen wij niet zijn luie egoïstische men schen. maar zullen wij getuigen en werken. Vrijgemaakte menschen kunnen niet zijn eeknechten van den Staat en wij zullen daar tegen strijden. Dat is een heilig moeten! Bij liet fascisme gaat het om de humanisti sche verafgoding van den mcnsch Het is oen wanproduct omdat het is een riwangproduet. Nooit zal men het religieu- principe het zwijgen kunnen opleggen. Wan neer de antirevolutionair strijdt voor dit be ginsel dan doet hij dat voor zijn ziolezal g- heid en tot heil van heel zijn volk, aldus besloot spr Van de gelegenheid tot gedaehtenwisseling maakte alleen de heer Boezeman gebruik. Genoemden lieer speet het., dat de spreker een uitnoodiging om met een fascistisch te genstander te komen debatteeren heeft af gewezen als gevolg van een overtreding van het negende gebod. Het is mij, aldus spr. n-et bekend, dat er laster is verspreid. Bij voorbaat bied ik echter mijn excuses daar voor aan. Spr. zegt dat hij na zal gaan wie dat gedaan heeft. Spr. wil echter vragen of de spreker niet op zijn besluit terug wil komen. Spr. l.eeit er geen bezwaar tegen, dat de Centrale oji Flakkee de leiding van deze veigadering heeft. Spr. zegt dat het bij hun de gewoonte is, dat de vergadering wanneer een tegen stander van de fascisten spreekt onder lei ding staat van de fasosten en wanneer de fascistische redenaar spreekt de leiding overgegeven wordt aan de partij van den tegenstander. De lieer Dijkers antwoordt, dat dezen avond hierop geen antwoord gegeven kan worden. De heer Boezeman moet vvannee- hij een debatavond op prijs stelt maar een verzoek indienen Hij de Hulpcentrale: De heer Brouwer wil zijn respect er over uitspreken dat de heer Boezeman bij voorbaat zijn verontschuldigingen aanbiedt U kunt toch moeilijk zeggen, dat ik in Den Bommel voor m'n Broek gehad lieh? De heer Boezeman schudt ontkennend tiet hoofd De heer Brouwer vraagt, wanneer da debatavond gehouden zal worden, of er dan een debater gestuurd kan worden lie an gelijke ontwikkeling is als spr., want an ders is het hem de moeite niet waard. Deze week kwam er telkens een aardige beste jongen met me in debat, die alles van oen papiertje las. II voelt wel, dat ik dan liever met iemand debatteer, die mij in ontwikke ling gelijkstaat. De heer Boezeman zegt dit toe. Daarna ging de heer Brouwer voor Ln gebed. De avond werd besloten met het zingen van het Wilhelmus, waarhij enkele aanwe zigen met de rechterarm naar de zoldering wezen A.R. Kiesvereeniging te Herkingen Hier hield de heer Brou wer dezelfde rede, waarom we ons van verslag kunnen onthouden. De heeren J. O verweel en C. Huize» stelden eenige vragen, die door d-en spreker naar volle tevredenheid beantwoord werden. De voorzitter, de heer R. Witvliet dank te den spreker voor zijn leerrijke rede. Hierna werd nog een huishoudelijke ver gadering van de Kiesvereeniging gehouden Na opening las de secretaris de notulen der vor ge vergadering, die ongewijzigd wer den vastgesteld en geteokend. Ook het jaarverslag werd onder dank aan den functionaris goedgekeurd. De penningmeester brengt vervolgens ver slag uit. Ook deze rekening, die sloot met een nadeelig saldo van 0.66 werd onder dank goedgekeurd. De tragische dood van Koning Albert van België. Binnenkort kan Flakkee water krijgen. Vergadering van den Ring Flakkee van den Bond van Ned. Herv. Jong el. vereenigingeu op (jeref. grondslag. Rede van den heer H. Brouwer over 't Fascisme te Sommelsdijk en Herkingen. Vergadering Gemeenteraad van Melissant. Hierna volgde bestuursverkiezing wegens periodieke aftreding van P. C. Kalle en VV. Kievit. Beide heeren worden bij acclamatio herkozen en nomen hun benoeming aan. In de vacature van M. Dorst werd na ver schillende sten mi in gen tenslotte gekozen de heer B. v. d. Linde, die deze benoeming echter in beraad wilde houden. Er trad nog één nieuw lid toe. Niets moer te behandelen zijnde, werd deze vergadering door den heer O verweel met gebed geëindigd. RING FLAKKEE VAN DEN BOND VAN NED. HERV. J. V. OP GEREF. GRONDSLAG Op Donderdag 13 Febr. kwam de Ring Flakkee voor de laatste maal in dezen win ter in vergadering bijt en, die ditmaal gehou den werd in het Zondagssclioolgcbouw aan de Van Aerseenstraat te Sommelsdijk. De voorzitter, de lieer J. Over weel te Hork ineen, opende de vergadering door te laten zingen Ps. 19 5 en ging daarna voor in gebed, waarna hij leest Ps. 19. llij heet dan alle aanwezigen hartelijk wel kom op deze laatste Ringvcrgadering en hoopt op aller medewerking voor liet wel slagen V ervolgens spreekt hij naar aanleiding van Psalm 19. Spr. staat o.m. stil bii do een heid van gedachte in de Heilige Schrift; ook dit is wel - en der grootste bijzonderheden, die wij hii Schriftonderzoek ontmoeten. Juist in deze dagen, zegt spr., is het noodig, dat wij op deze eenheid letten, de Bijbel moeten wij steeds als toetsteen nemen, ook in liet werk onze .T. V. De secr., de lieer S. I) e k k e r, van Nieuw s Tonge. leest daarna de notulen der vorige vergadering, waarna de heer VV. J. v an Hemmen namens de.afd. Sommelsdijk een inleiding levert getiteld; ..Het conflict", naar aanleiding van een gedeelte uit den brief aan de Romeinen. Na voorlezing van liet desbetreffende Schriftgedeelte wijst Spr. op de onbestaanbaarheid der neutraliteit, en staat dan in 't kort stil bij de verschillen tusschen fascist, socialist, communist en Calvinist. Hierna wordt gezongen Ps. 75 1 en 4. I)e secretaris, daarna het woord verkrij gende. leverde, een inleiding over „Het we zen en de brteekenis van het Calvinisme''. 1-Iii staat achtereenvolgens stil hij wat men historisch, wiisgeerig en politiek verstaat on der het Calvinisme, Hij de karaktertrekken van 't Calvinisme, dat velen het wezen van het Calvinisme gezocht hebben in het dog ma der praedestinatie, hetwelk, aldus spr-., veel verwarring heeft gesticht. Ook handelt hij breedvoerig over de verschillen betref fende de verhouding van natuur en genade. Zoowel op de eerste als op de tweede inlei ding volgde een leerzame bespreking. Nadat verder eenige huishoudelijke zakor, waren besproken, dankt de voorz. allen die hebben medegewerkt tot het welslagen van deze vergadering en verzoekt te zingen Ps. 33 11, waarna de vergadering door can<l. v. d. Boogert, uit Sommelsdijk, met dankge bed wordt gesloten. Het Kon, Paleis te Laeken, waarheen het hier de rouwregisters teekenen stoffelijk overschot van Koning Albert Zon- dagmorgen werd gebracht. Velen kwamen

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1934 | | pagina 1