De worsteling met de zee
Om het eiland Flakkee
MAAS- EN SCHELDEBODE ZATERDAG 20 JANUARI 1934
CHR. VERZORGING
VAN KRANKZINNIGEN
Ingezonden Stukken
PREDIKBEURTEN
Burgerlijke Stand.
Verkoopingen
Marktberichten*
DE SUIKERBIETENTEELT
DIRKSLAND
handelsbericht
Verleden week werden vanuit deze gemeente
verscheept 2000 H.L. aardappelen, 3600 balen Uien
en 4000 balen peen. j
lijst van eigenaars en houders van
paarden
Bij publicatie is bekend gemaakt, dat gedurende
de maand Februari voor een ieder ter secretarie
dezer gemeente ter inzage is gelegd de alphabetische
lijst van de namen van eigenaars en houders van
paarden, welke lijst is opgemaakt Ingevolge art. 17
van het Inkwartieringsbesluit,
dienstplicht
Voor den dienstplicht der lichting 1935 zijn alhier
28 personen Ingeschreven.
distributie vleesch
hjet voor werkloozen en armlastigen beschikbaar
gestelde rundvleesch in blik is op bon no. 7 tot en
met a.s .Dinsdag verkrijgbaar bij slager C. Zoon
aan de Zomerstraat.
zanguitvoering
De gemengde zangvereeniging ..Excelsior" zal op
Woensdag 24 Jan. a.s. In de zaal Odeon haar jaar-
lijksche uitvoering geven.
HERKINGEN
steunregeling goedgekeurd
Door den Minister van Sociale Zakeu is de steun
regeling voor werklooze veldarbeiders goedgekeurd.
Vorige week had de eerste steunuitkeering plaats.
handelsbericht
Voor de uien besteedt men op 't oogenblik f 1.50
per H.L. De handel in dit artikel is de laatste da
gen vlug.
collecte
De tijdens den j.l. Woensdag gehouden spreek
beurt van Ds. Kleijne gehouden extra collecte iü de
Ned. Herv. Kerk ten bate van de kas der Jonge-
lingsvereen. „Timotheus" alhier, heeft opgebracht
de som van f 12.
s. b. Z.
Hedenavond om 7 uur hoopt het bestuur der
Vereen. S.B.Z. vergadering te houden.
MELISSANT
filmavond b.v.l.
In de maand Februari zal vanwege de B.V.L.
een filmavond gehouden worden. Datum en plaats
Sullen nader bekend gemaakt worden.
huisslachtingen
In deze maand zijn in district 53 in totaal ruim
1300 vrije huisslachtingen aangevraagd. Inwoners
van Melissant en omstreken kunnen zich hiervoor
vervoegen bij A. Troost te Melissant.
Zij die in 1934 nog varkens willen mesten doen
goed zich zoo spoedig mogelijk als lid in te laten
schrijven bij de Gewestelijke- Centrale.
Binnen enkele dagen zal in deze gemeente een
telling worden gehouden bij veehouders vanwege
de Rundveecentralc. 1
procesverbaal
Tegen een tweetal arbeiders is proces-verbaal
opgemaakt wegens te veel bijverdienste tijdens de
uitkeering uit de werkloozenkassen van de Chris
telijke en de Moderne Arbeidersbond.
loop der bevolking 1933
Bevolking 31 Dec. 1932: 962 m. 892 vr., totaal
1854. In '33: Geb. 20 m.. 17 vr., totaal 37. Ingek.
1 9m.. 25 vr., totaal 44, bij 39 m.. 42 vr.. totaal 81.
Totaal 1001 m.. 934 vr.. totaal 1935. Sterften 6 ra..
3 vr., totaal 9S Vertrek 40 m.. 44 vr., totaal 84.
Af 46 m.. 47 vr., totaal 93. Bevolking op 31 Dec.
1933; 955 m.,-877 vr.j- totaal 4&42v- -
BBNTEKAARTEN EN BOEKJES
Wij bronpren t* lierïühering, dat de rente-
li aarten en -boekjes van de arbeiders, die in
Melissant wonen en werken, moeten worden
ingeleverd bij den Raacl v. Arbeid te Brielle
vóór 25 Januari 1934.
OUDDORP
GEITENFOKVEREENIGING
A.s. Zaterdagavond, aanvang 6.30 uur, zal
er in 't Hotel Spee een vergadering plaats
liebbei! van de Geitenfokvereeniging cn zal
onderstaande agenda behandeld worden:
1. Opening en Notulen. 2. Jaarverslag Secre
taris. 3. Rekening en verantwoording pen
ningmeester. 4. Rapport Commissie, 5. Ver
kiezing bestuursleden, wegens periodieke
aftreding van de lieeren P. Bosland en ki.
Mierop. 6. Benoeming ai'gev. naar Rotter
dam. 7. Opgaaf geiten voor melk-controle
voor 1034. 8. Bespreking keuring Oostdijk.
tl. Rondvraag en Sluiting.
WIJZIGING CRISIS VARKENSBESLUIT
Naar men verneemt is in het Crisis-Var
kensbesluit een wijziging gebracht. De acte
voor vrijstelling (huisslachting) behoeft
voortaan niet meer naar Don Haag gezon
den te worden, er kan nu tegen overleg
ging der acte voor vrijstelling op gem.-secre-
tarie het slachtbewijs daar worden opgege
ven cn zal geldig zijn op een daar op te
geven datum, cn ook voor den tijd van het
slachten.
RADIO-AANGIFTE
Dcgfnen, die een radio bezitten of er een
aanschaffen, wordt aangeraden om daarvan
aangifte op het postkantoor te doen.
UIEN-VERVOER
De vorige weck zijn naar wij vernemen
ruim 70.000 baten uiten van dit eiland ver
voerd.
VLEESCHKEURIN GSWET
Door Ged. Stalen is goedgekeurd do ge
meenschappelijke regeling tusschen verschil
lende gemeenten hier op Flakkee, waartoe
ook deze gemeente behoort inzake de instel
ling van een vleescnkturingswot.
MANNENZARIGVEREENIGING
De vorige wiek 'werd hier de jaarvergade
ring gehouden van de Mannenzangvei'eeni-
ging onder leiding van den directeur den
heer S. Bezuyen en werden de aftredende
bestuursleden, de heeren KI. Hierop cn
Abr. Bosiand herkozen.
muziekuitvoering
A.s. Zaterdagavond hoopt de muziekvereeniging
van Stellendam een uitvoering te geven in de oude
school.
mond- en klauwzeer
Bij den landbouwer Jb. Meijer is onder zijn vee
mond- en klauwzeer uitgebroken.
arbeidsbemiddeling
Donderdag stonden bij de Arbeidsbemiddeling 137
■werkloozen ingeschreven.
handelsbericht
Donderdag was op de beurs geen handel onder
de uien. Vermoedelijk doordat de vorige week
2ooveel is vervoerd.
niet uitgevaren
Wegens het ongunstige weer zijn de zee- en gar-
nalenvisschers niet uitgevaren deze week.
uitvoering zangvereen.
Binnenkort hoopt de zangvereeniging bet Man
nenkoor, onder leiding van S. Be'zuijen, een ui'tvóé-
ring te geven ten bate van de S.B.Z.
EEN HEILIGE ROEPING
Donderdagavond werd in het gebouw Re-
hohoth te Middelharnis door Ds. Drenth van
Rotterdam gesproken over de Chr. verzor
ging van krankzinnigen.
Ds. Drenth begon zijn toespraak met d
vraag te stellen: als er toch één terrein is
waarop samenwerking van alle kerkelijke
gezindten mogelijk is dan is het op het ter
rein van den arbeid van de barmhartigheid
t. o. van de krankzinnigen.
Spr. handelde over de volgende vragen:
le. waar spreekt Gods Woord over krank
zinnigheid; 2e. welke eisch stelt Gods Woord
t. o. van de krankzinnigheid en 3e. of de
arbeid der christelijke verzorging van
krankzinnigen op rijken zegen mag bogen.
Spr. wees op de krankzinnigheid van
Saul, die Davids muziok gaarne beluisterde.
Spr. wees erop, dat hij in zijn praktijk ook
gemerkt had dat krankzinnigen graag naar
zang en muziek luisteren. Eens was er een
zaal met een paar honderd krankzinnigen
die urenlang ademloos stil naar 'li muziek
uitvoering zaten te luisteren. Spr. wees ver
der op David, die krankzinnigheid simuleer
de, en het grazen van Nebukadnezar.
In het Nieuwe Testament wordt gespro
ken over bezetenen. Zij hudden eenvoudig
te spreken wat satan hen ingaf. Overal tra
den zij den Heere Jezus in den weg. Wat
Satan in dien tijd vermosfit om enkele per
sonen tot zijn willooze werktuigen te ma
ken, mag hij thans niet meer.
Zijn kracht is gebroken en het is sprekers
overtuiging, dat bezetenenhoid er niet
meer is.
Wel kunnen krankzinnigen vloeken, dat
komt voor. Zij hebben het verweermiddel
niet meer, de harmonie tusschen verstand
eil wil is verbroken, daarom zijn ze een
open stad gelijk voor de aanvallen r an den
vorst der duisternis. Wel zijn er gevallen,
die lijken op bezetenheid, maar tocli is dit
niet meer zoo.
Krankzinnigen zijn dc ellendigsten onder
de ellendigen van de aarde. Wat komt dit
woord krankzinnigheid gemakkelijk over do
lippen, maar go moet ze voor u zien, jonge
mannen eh vrouwen in de kracht van hun
leven, wjer leven verbroken is.
Spr. gaf eenige treffende voorbeelden van
de schrilheid van de ellende der krankzin
nigheid.
God vraagt van ons, dat we met een
hart, brandende van liefde, deze ellendigen
zullen steunen.
Met onze gaven moeten wij (iit werk liel-
pon in stand houden. Wij moeten den nood
dezer ellendigen voor den troon der genade
brengen, om het van den Vader der barm
hartigheid te vragen, dat Ilij zich over hen
ontferme. Over dien bijzonderen zegen door
het Woord van God aan krankzinnigen ver
spreid, spreekt Ds. Drenth in de derde plaats.
Tijdens het zingen van een psalmvers
werd een collecto gehouden.
Als wij vragen naar den zegen van ons
werk, dan beginnen wij over 't algemeen te
vragen: de tastbare resultaten.
Mag de christelijke verzorging van krank
zinnigen op een grooter aantal genezingen
van krankzinnigen bogen dan de neutrale?
Een inspecteur van bet krankzinnigen
wezen verklaarde spr., en deze inspecteur
was iemand die mot allo godsdienst afgere
kend had, dat de oorzaak van het grooter
aantal genezingen gezien moet worden in
don godsdienst. Spr. was bijzonder ver
heugd met dit getuigenis en hij kan hot na
dertig jarenlange ervaring volmondig na
zeggen. Gods Woord cn de verkondiging van
het Evangelie is van grooten invloed ge
weest. Ook hiervan gaf spr. prachtige voor
beelden. Vooral het gebed maakt een gewei-
digo invloed op de patiënten. Het is bijna
nooit gebeurd in al die dertig jaren, dat
spr. niet rustig met de patiënten heeft kun
nen bidden.
Sjr. eindigde met te zeggen: gij hebt een
schuld der liefde tegenover deze ongelukki-
gen. Vervult haar door dezen arbeid te steu
nen. Vervult een heilige roeping door den
nood van deze kranken voor do voeten van
onzen barmhartige!! Vader in den hemel
neer tc leggen.
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie
Mijnheer de Redacteur.
Vergun mij s.v.p. een klein plaatsje in Uw blad,
naar aanleiding van het verslag van het Kanton
gerecht te Sommelsdijk, opgenomen in Uw nummer
van 12 Jan. j.l.
De verslaggever heeft in mijn zaak gemeld dat de
Ambtenaar gezegd heeft: „Verdachte staat als een
knoeier bekend".
De Ambtenaar heeft echter alleen in het algemeen
opgemerkt dat er wel eens geknoeid wordt. Dit is
een groot verschil en geeft een geheel anderen kijk
op de zaak, dan de verslaggever er van gemaakt
heeft.
Ik vertrouw dat dit dan ook gerectificeerd zal
worden.
U dankend voor de plaatsruimte.
Hoogachend,
J. C. MEIJER.
Naschrift Redactie. De zaak is aange
houden cn komt dus nog in behandeling. Wi) ne
men in het belang van den heer M. gaarne aan,
dat de Ambtenaar van het O. M. zich niet in de
door onzen verslaggever vermelde bewoordingen
heeft geuit, vooralsnog zijn we daarvan echter niet
overtuigd.
antwoord aan den heer de vries
Mijnheer de Redacteur.
Het is mijn gewoonte niet. plaatsruimte tc vra
gen wanneer het aanvallen op mijn persoon betreft.
Er zijn heele volksdeelen, die mij niet kunnen
beleedigen en daartoe behoort ook de heer dc Vries.
Waar ik echter het middel schijnt te zijn om een
aanval op het fascisme te doen, wil ik hem voor
deze keer gaarne even antwoorden.
Het is een verblijdend feit, dat twee der Flakkee-
sche bladen het „vuile" gedeelte der tekst weglie
ten; waarom het derde blad dit „vuil" wel plaatste,
zal ik niet onderzoeken: het is een kwestie van
moraal.
De heer De Vries schijnt spijt te hebben, dat hij
zijn werk in en buiten de scnoo-1 aih'er niet kan
voortzetten. Mij spijt dat niet en zoo denkt heel
Flakkee. Het is voor de jeugd voora! een geluk,
dat deze roode agitator zijn werk in en buiten dc
school niet kan voortzetten.
Het vergift, in en buiten de school stelselmatig
en systematisch toegediend, is een ramp voor de
volksziel. Het ik dan ook jammer, dat tegelijk met
het opkomen van het fascisme hier een specialist
moest worden geraadpleegd. „Om gezondheids
redenen"! Men kent dat!
Wat op dc vergaderingen van de Algemeene Ne-
derlandsche Fascistenbond betreffende de heer De
Vries is medegedeeld, is juist en steunt op of-
ficieele gegevens. Het is begrijpelijk, dat daarover
in het rOóde kamp een stormpje heeft gewaaid
vóór een stórm ontbreekt de kracht en dat de
heer De Vries' zijp in de £teek gelaten roode-
harf-fabrikaten meent in de luren te moeten leg-
j^den door een stukje in de krant. Om dat te kunnen
VOOR ZONDAG 14 JANUARI
NED. HERV. KERK
Soromolsdijik: Vin. Leeediiensit; 's av. Ds
vain Aecih
Middelharnis: Vm. en 's av. Ds van Willi
gen, van Rijssen
Oóltgenspfaat: 9y2 u. Leeskerk. 6 u. Os
Kleyne
Oude Tonge: 9% u. Ds Verkerk. 6 u. Lees-
diienst
Nieuwe Tonge: 9% u. Leesdienst. 6 u. Ds
Verkerk- van Oude Tonge
Herki-ngen: 9y2 u. en 6 u. de heer Overwoei
Ouddorp: Vm. Leesdenst; nam. Ds Wolteis
Stad aan 't Haringvliet: 0y2 u. en 6 u. Ds
PoHiuijs
Dirkeland: 9'/2 u- Ds Woöklerink, v. Ouder
kerk a. d. IJssel. 0 u. de heer Baart
Melissant: 0'/2 u. Ds Bouw
GEREF. KERK
Miiiddellilnamis: Vm. en 's av. Ds Zeitetra
Ooli-geneplant: 'Jt/2 u. cn 6 u. Ds Reendcrs.
II. Avondmaal
Ouddoirp: Vm. en nam. Ds d" Graaf 1'
Sta-d aan 't. Haringvliet: 9y2 u. cn 5y2 u. Ds
de Graait'
CHR. GEREF. KERK
Middeiltorais: Vm. on nana. Leeediienst
GEREF. GEMEENTE
Middelharnis: Vm. en 's av. Leésdienst
Herkiiingen: 9 u., 2 u. en 6 u. Leesdienst
Ouddorp: Vm. cn nam. Leesdienst
Dirksland: 9y2 u. en 6 u. Ds do Blous
OUD-GEREF. GEMEENTE
Oude Tonge: 9 tf. en 2 u. Leesdienst
Herkingen: 9 u. en 2 u. Leesdienst
DOOPSGEZINDE KERK
Ouddorp: Geen dienst
Waar niet ingevuld geen opgave ontvangen
moet hij beginnen met het onderwerp waarover hij
schrijft goed te beheerschen. geen verkeerde woor
den gebruiken, enz. dat mag op een volksvergadering
van onwetenden er grif ingaan, anderen slikken
dat niet.
Jongelui vergiftigen is geen kunst, wij hebben
daar meer van gezien. En toen de bom viel zaten
de „partijgenootcn" veilig. De tijd is, hoop ik. niét
ver meer. dat het niet meer voorkomt, dat de bom
verkeerd valt, of, dat onder de valbijl het verkeerde
hoofd rolt.
Mijnheer de Redacteur, ik draag den heer De
Vries geen kwaad hart toe; ik kan me voorstellen,
dat het moeilijk is om )e uit een dergelijke situatie
te redden. Ik heb echter toch gemeend, dc autoritei
ten van den heer Dc Vries eens te moeten vragen,
of hij, als ambtenaar, zich niet behoort tc onthou
den van iedere politieke agitatie.
Hoogachtend,
B. BOEZEMAN.
sommelsdijk. Geboren: Comelis, z. v.
Cornells van Dnel en Adriaantje Hoogzand.
nieuwe tonge. Getrouwd: A. Koolsbch
gen tc Middelharnis en C. Picterse. alhier.
middelharnis. Geboren Adrianus. z. v.
Joost Vroegindeweij en Cornelia Vroegindewelj:
Hubertina Adriaantje, d. v. Jan Vrocgwindeweij en
Lina Lankhaar: Corstiaan, z. v. Hendrik v. Wezel
en Johanna en E. Knaps; Nicolaas Hendrik, z. v.
Klaas Groen cn Johanna Aupperlec; Pietcrnella
Maatje, d. v. Marinus Holster en Geertje Redert;
Geertruida, d. v. Laurens Comelis Nieuwkoop en
Leuntje Reljtenbagh.
Getrouwd: Johannis Joseph Campfcns. 30 jaar-
en Maria Johanna van den Boom, 26 jaar.
Donderdag IS Januari 1934, veiling in
Cal'é Osseweyor te Nieuwe Tonge, en op Don
derdag 24 Januari afslag in Café Schippet
aldaar, beide dagen des namid 3 uur, van:
Een huis, schuur en erf aan den Ring fe
Nieuwe Tonge: in 3 perceelen, en 4.41.60 H.A
bouwland in Xoordland te Oude Tonge; in
5 perceelen. Bij den afslag afzonderlijk en
in combinatie, ten verzoeke van do Erven
Mej. M. I.ukaart.
Notaris VAN 1SPELEN
Woensdag 17 Januari veiling in Café Kcy-
zer te Den Bommel; afslag op Woensdag
24 Jan. in café van der Plaat, beide te drie
uur, van: 1. Een huis. schuur, tuin
en erf, aan den Straatdijk te Den Bommel,
bewoond door cn in huur bij M. van der
M. van der Sluys en M A van der Sluys;
2. Een schuur aan den Straatdijk. te tien
Bommel, ged. in huur bij Fl. Fluit, ten ver
zoeke van den hoer L. Raap te Middelharnis.
Notaris VAN ISPELEN
Op Woensdag 24 Januari 1934 's avonds
7 uur, te Dirksland, in de zaal Odeon veiling
en op Woensdag 31 Januari 1934 's avonds
7 uur te Dirksland, ter herberge van J. Ver
meulen, afslag van: Een huis geschikt voor
Winkelhuis, bestaande uit 3 woningen met
erf en grond te Dirksland, hoek Ring-Gast-
huissteeg, kad. Sectie B. nos. 176 en 2144,
tesamen groot 2 Aren 47 centiaren, waar
van een woning in eigen gebruik een woning
verhuurd voor 1.15 per week en een wo
ning verhuurd voor 1.50 per week. In 2
perceelen cn in combinatie. Ten verzoeke
van den heer J. van Broekhoven te Dirks
land.
Notaris VAN DER SLUYS.
Op Woensdag, 7 Februari 1934 hij Inzet.
Op Woensdag, 11 Februari 1934 bij Afslag,
telkens des avonds 7 uur in het Hotel Spee
te Sommelsdijk, het Huis met Sri aan dc
Sint Joris Doelstraat te Sommelsdijk, Kad.
Sectie B nr. 375, groot 67 centiaren. Bewoond
door Jacob Kievit Czn.
Notaris VAN BUUREN.
Vrijdag 26 Januari, 's middags half twee
te Ouddorp op de Broekmanstep, om con
tant geld, afbraak van een schuur, t.cn ver
zoek van den heer A. T. Fiege.
Notaris VAN DEN BERG.
KERKNIEUWS
NED. I-IERV. KERK.
Drietal: Te Rotterdam (vac.-Dr. S. F.
•J. H. Berkelbach van der Sprenkel), Dr. K.
H. Miskette te Haarlem, P. Visser te Warns-
veld, J. G. Franck te De Bilt.
Bedankt: Voor VVarfhuizen (Gr.), Y. B.
Kalma te Beetsterzwaag.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Een-Veenhuizen, cand. M.
J. van Dijken te Groningen en P. van Til te
Enumatil.
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen; Te Moercapelle- B. van Neer
bos te Vlaardingen.
Uit het grijs verleden
Wanneer wij zoo hier en daar ons oor te
luisteren leggen dan valt het ons op hoezeer
de bewoners van het eiland Goeree en Over-
flakke.e gehecht zijn aan hun geboortegrond.
Op dit plekje grond hebben onze voorvade
ren geworsteld met de zee dit eiland, met
récht „ontworsteld aan de baren", is voor
ons een kostbaar bezit, juist omdat er om ge
vochten is met man en macht.
Bij den aanvang van onze gewone juar-
telling, stortten de rivieren: de Rijn, de
Waal, de Maas en de Schelde hun water uit
in een ruime baai, Helium geheeten, (Van
het woord Helium komt de naam Hel
voet).
In deze ruime baai, tusschen het eilnnd
der Batavieren en de grenzen van het oude
Gallië, lagen de tegenwoordige Zeeuwsche
eilanden; doch het eiland Goedereede en
Overflakkoe, liet land van Voorne en Put
ten, de Beyorianden, de polders van Rhoon
en Poortugaal, en het eiland Rozenburg wer
den geliedl door liet water, vooral van do
Maas, bedekt.
Door gedurige aanslibbing der verspreide
schorren, ontstonden er allengs meer ver
heven plaatsen in den mond van de groote
rivieren, die door voortdurende aanslibbing
steeds grooter werden.
Niet vóór
de tweede of derde eeuw vóór
Christus
schijnt zich het eiland Goedereede aan de
uiterste monding te hebben verheven; en tot
uan het begin der vijftiende eeuw, bestond
liet eiland Ovorflakkee, met uitzondering
van het oude land van Óirksland, uit gorren,
schorren e.n slikken.
De eerste bewoners zijn waarschijnlijk
visschers geweest. Hoe deze menschen leef
den en met welke ontzettende moeilijkheden
zij te kampen hadden, wordt beschreven
door den Romeinsehen schrijver Plinius, zoo
als wij iu -een \an de oude geschiedenis
boeken lazen:
„Daar onthoudt zich liet ellendige - >!k op
eonigo hooge heuvels of verhevenheden, die
van mcnschenhandcn gemaakt zijn, juist
zoo hoog, om boven de hoogst vloeden uit t9
Steken. Hier hebben zij hun hutten ge
bouwd: gelijk zijnde aan diegenen die te
scheep varen, wanneer hot water al liet om
liggende overstroomt, en wederom aan die
genen gelijk, die schipbreuk hebben gelo
den, wanneer het vvaler geweken is".
Ook in Zeeland en Friesland zijn thans
nog sporen van zulke vliedbergen te vinden.
In de omgeving van Ouddorp vindt men
ook nog eeri hoogte, waarop het kasteel
heelt gestaan van den Heer van Voorne, dat
Sprccuwenstein genoemd werd. Eeuwenlang
hebben onze voorouders mot de golven "C-
worsteld. Eerst werden dc hoogste en daar
na do laagsto gronden met dijken omtuint,
tot bescherming van hun huisgezinnen en
hun vee.
De geschiedschrijvers zijn liet echter niet
heelemaal eens over de juistheid van het
bovenstaande.
Dn één zegt, dat het reeds lang vóór de
geboorte van Christus bewoond is geweest,
maar onbewoond is geworden door den
grooten Cimbrischen v loed.
Wie daarna dc bewoners waren?
Alkèmaclc Ih zijn beschrijving van "Den
Briel haalt uit Tacitus het volgende aan:
..De Batavieren, toen zij over den Rijnstroom
woonden waren een gedeelte der Katten,
uil Hessen genaamd; door inlatidsche be
roerten uit hun land verdreven, hebben zij
ingenomen de uiterste doelen, of landen aan
de Gallische kant, ledig van inwoners,
alsook bet eiland tusschen ver
scheidene Gorzingen gelegen,
welke van voren aangespoeld wordt door de
Noordzee, maar aan de rug en aan de zij
den, omloopen wordt van den Rijn".
Van Leeuwen bepaalt het jaar van de
overkomst der nieuwe bewoners op 60 jaar
na Chr. Zou men hier op Flakkee Wodan
en Thor, de goden van de oude Batavieren
aangeboden hebben?
Van die oudste tijden is als overal weinig
bekend.
De eerste bedijking van liet eiland Goede-
repde, het oudste der beiden, vroeger ge
scheiden, eilanden is begonnen met
het oude land van Diepenhorst
gelegen onder Ouddorp. lloe oud deze polder
precies is, ka.i men niet moer nagaan, in
het jaar 1170 vindt men reeds aangeteckend,
dat deze polder geïnnundeerd is. Deze pol
der inoet echter veel ouder zijn als men na
gaat in welken tijd de jongere polders be
dijkt zijn.
De tijd der bedijking van den ouden
Oostdijk is eveneens onbekend; docli men
leest in de beschrijving van Goederoedc van
II. van Dam, dat do stad Goedereede, welke
op den buitendijk van dezen polder ge
bouwd is, reeds bekend was ten tijde van
Graaf Herman van Vcringe, anders genaamd
Contractus, die in hel jaar 1005 leefde.
Langzamerhand worden steeds moei pol
ders bedijkt, zoo o.a. „Do Plas', op last van
Keizer Karei in 1553.
De „Rooklaas-plaat" werd in 1C21 bedijkt.
Zij dankt haar naain omdat ze aangeslibd
is tot een plaat, die een schipper uit Am
sterdam, Dc Rooklaas genaamd, ontdekt
had.
Deze Roode Klaas was een kaperkapitein,
die kaperbrieven had ontvangen van Chris-
liaan Koning van Denemarken. Hij had zijn
woonplaats te Lier in Brabant in het jaar
1526. Deze kaperkapitein was van Amster
dam afkomstig en liep dikwijls te Goede-
reede binnen. Aldaar ontdekte hij een plaat
die naderhand van tijd tot tijd is aange
wassen, zoodat zij ten laatste is bedijkt en
don naam verkreeg van Hooklaasplaat.
De kapitein Rooklaas werd door de Iluih-
burgers op zee gevangen genomen, en in
Hamburg als zoeroover ter dood veroor
deeld.
De stuif-polder, oen klein poldcrtje ten
Noorden van de Itooklaasplaat, werd in
18(13 bedijkt.
Ook de geschiedenis van den aanwas en
de opkomst van
het eiland Overflakkee
is zeer interressant.
Het eiland Zuidvoorn of Overflakkee, tot
het jaar 1780, van liet eiland Westvoorn of
Goedereede afgescheiden door den zoogc
naamden Hals en de Schorre-zee, heeft
voor en in 't begin van de veertiende eeuw,
uit niets anders bestaan dan uit 11 gorzen,
schorren en slikken, en uit het ingevloeide
Otideland van Dirksland.
De bekende toren bij de Ned. Jlcrv. Kerlt van
Coedereede. Deze toren werd gebouwd in
U66—15H.
Hieruit zijn in de veertiende eeuw vijf
van elkander geheel afgescheiden, eilanden
ontstaan, die door aanslikking tenslotte liet
eiland Overflakkee vormden.
Vele lezers zal het ook belang inboezemen
te weten
de oorsprong van den naam
Goeree en Overflakkee.
Het Zuidvvestelijko eiland Goedereede werd
genoemd naar de stad Goedereede.
Het tweede eiland ontving den naam
Overflakkee uit de oude verdeeling van liet
land van Voorne en Putten.
Het eiland Voorne werd verdeeld in Oost
voorn, Westvoorn en Zuidvoorn.
W estvoorn was ook genaamd het land van
Goederoedc
Tusschen Oostvoorn en Zuidvoorn lag in
liet Haringvliet een zandplaat, de tegen
woordige Oostplaalpolder en Westplaat-
polder, die genoemd werd de piaat Flakkee.
Sprak men vroeger iu Oostvoorn over liet
land liggende over de plaat Flakkee, dan
bedoelde men ons eiland. Men sprak dan
van het land over de plaat Flakkee, over
(do plaat) Flakkee Overflakkee.
Zoo is men gekomen aan den naam
Goeree en Ovorflakkee.
Een volgend maal willen wij handelen
over de 5 eilanden waaruit Overflakkee is
gevormd,. De bronnen, welke wij voor deze
artikelenserie gebruiken, zijn het boek van
den lieer B. Boers, predikant te Middel
harnis uit liet midden van de vorige eeuw
en liet boek van de heeren J. v. d. W aal
en F. O. Ven oorn.
CENTR. VEILING TE MIDDELHARNIS.
Vailingbericht van Donderdag 18 Jan. 1931
Kipeieren IS52 K.G., f 2.601 3.05 per
100 stuks.
Idem 57—59 K.G., f 3.20f 3.55 per 100
stuks.
Idem bruin 58 K.G., 3.50f 3.60 per 100
stuks.
faillissementen
J.' J. J. Heintjes, timmerman. Achthuizen, gem.
Ooltgensplaat. R.c.: Mr. A. Dirkzwager. Cur. Mr.
W. J. C. A, Nijgh, Hellevoetsluis.
CENTRALE VEILING VOOR GOEREE
EN OVERFLAKKEE
Veiling van Dinsdag 16 Januari 1934
Courtpendu f 4.10—7.40 per 100 Kilo.
Campagncrs f 1,708,40 per 100 Kiio.
Kieiperen f 5.7011.50 per 100 Kilo.
Gfeser Wildemans f 10,50—13,40 per 100 Kiio,
Ppnsperen f 9,50 per 100 Kilo.
Goudrcine.ten f 20 per 100 Kiio.
Armgaarden f 11,30 per 100 Kilo.
Eieren 1.3.30 per 100 stuks.
Boter f 1,42—1.50 per 100 Kilo.
ZIJN VROUW KLEEDDE HEM AAN.
Hulpbehoevend door schouderrheumatiek
Nu weer geheel in orde
Wanneer de Rheumatiek U eenmaal
haar greep heoft, zuilen pijnon en last U
niet gespaard blijven. Leest eens, in welk
den toestand deze man geraakte:
Een jaar geleden had ik rheumatiek in
mijn schouder. Het was zoo erg, dat mijn
vrouw mij mijn sokken en. schoenen moest
aantrekken en me in mijn jas moest helpen.
Ik probeerde allerlei medicijnen zonder
succes. Toen zag ik oen advertentie van
Kruschen Salts en ik besloot dit eens te
nemen; met het gevolg dat ik mijn rheuma
tiek kwijt ben. Daarom beveel ik Kruschen
Salts zoo graag aan, wanneer ik iemand
ontmoet, die last van rheumatiek heeft".
L. M. G.
Rheumatiek wordt veroorzaakt door onvol
doende werking der inwendige organen; een
toestand waarvan dc leider zich zelden be
wust is. Maar het wordt een ongemerkte op
hooping van afvalproducten en een daarmee
gepaard gaande vorming van stoffen, die
schadelijk zijn voor den algeheelcn gezond
heidstoestand. En deze stoffen ondermijnen
het gehéele gestel.
Kruschen Salts is het natuurlijke recept
tot het behoud van een inwendige zuiver
heid. De zes zouten in Kruschen sporen
nieren en ingewanden aan tot gemakkelijke,
geregelde werking. U wordt dus inwendig
vrij gehouden van alle onzuiverheden welke,
indien ze zich kunnen ophoopen, ongetwij
feld het peil Uwer gezondheid zullen ver
lagen.
Dc „kleine, dagelij ksche dosig" Kruschen
voorkomt dit. Want de zes verschillende
zouten in Kruschen verhoogen de werking
der afvoerorganen, verschaffen U nieuwe
levenslust.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten a Ó.90 en
1.60 per flaron, omzetbelasting inbegrepen.
Stralende gezondheid voor één cent per dag.
Let op dat op het etiket o» de flesch, zoo
wel als op de buitenverpakking de naam
Rowntree Handels Mij., Amsterdam voor
komt. (Adv.)
GROOTE CRSIISVERGADERING
TE GOES
De crisiscommissie uit de Zeeuwsche land
bouworganisaties heeft Dinsdagmiddag de Zeeuw
sche landbouwers in vergadering te Goes bijeen
geroepen om te spreken over de dreigende gevaren
voor de suikerbietenteelt.'
Openingsrede
De voorzitter de heer Mr. P. D 1 e 1 eman, ver
welkomde in het Lijzonder de Commissaris der Ko
ningin en het bijna voltallige college van Gcdep.
Staten. Burgemeesters, V ethouders, en Gemeente
raadsleden uit verschillende plaatsen, vertegenwoor
digers van Kamer- van Koophandel, suikerindus
trie en tal van organisaties. Dc uitgenoodigde Ka
merleden hadden bericht van verhindering gezonden
De bietencultuur en haar beteekenis voor
het Zeeuwsche landbouwbedrijf.
Eerste spreker was de heer C. P. Vogelaar
te Krabbendijkc, die er op wees, dat de prijzen
van dc producten thans zoo laag zijn. dat er
bijna niets meer op het land geproduceerd kan wor
den, dat zonder steun den producent ook maar een
redelijk bestaan geeft. Er is nog geen enkele reden
om den steun te verlagen.
Daarom heeft het den landbouw zoo verontrust,
dat er gerucht n loopen over inkrimping of ophef
fing van den bietensteun. De bietenteelt is van
zeer groote beteekenis voor het landbouwbedrijf,
een ruggesteun voor den landbouwer. De biet kan
men na elke vrucht verbouwen en hoe de weersge
steldheid ook is, altijd is er een goede oogst. De
opbrengst is gelijkmatig, de biet leent zich uitste
kend voor wisselbouw ei de koppen en bladeren
zijn geschikt voor veevoeder. De biet is onmisbaar
voor den Zeeuwschen landbouwer. De opbrengsten
van de biet vergoedden soms andere tegenvallers.
De suikerbietenteelt is de voornaamste pijler waar
op het ziekt bedrijf nog rust.
De tweede spreker, de heer Mr. D. H. S t i g-
ter, administrateur van de Ned. Vereen, van lo
caal- en tramwegen, tc Amsterdam, sprak over
„Bietencultuur cn tramwegondernemingen"
Er loopen nu geruchten over belangrijke inkrim
ping, zelfs over opheffing van de bietencultuur in
Nederland. Een van dc factoren, die het vraagstuk
van dc bietenbouwinkrimping of -opheffing bepa
len is het vervoer, speciaal het railvervoer.
Bij den bietenbouw in deze streek is een zeven
tal intercommunale tramwegen betrokken. Tesamen
met de spoorwegen vervoerden zij in 1933 onge
veer 500.000 ton bieten op een totaal-productie van
ongeveer 17.000.000 ton. In 1932 ontvingen deze
7 tramlijnen aan vrachtenopbrengst voor de bie
ten f 343.215. en met het pulpvervoer erbij meer
dan f 350.000.
Bij opheffing van de tramwegen zouden ook
groote kapitalen verloren gaan. In dc 7 boven
bedoelde tramwegen is ongeveer 18 millioen vast
gelegd, wat bij opheffing grootendeels verloren is.
Ook zou een groot verlies aan werkgelegenheid
ontstaan en de werkloosheid toenemen. Indien in
Zeeuwsch-Vlaanderen de trams werden stilgelegd,
zou 175 man vast personeel die thans ruim drie
ton per jaar verdienen ten laste van de overheid
komen.
Hierna sprak de heer A. H. de M i 111 a n o te
Waterlandkerkje over:
De landbouw en dc bietencultuur
Er zijn maar twee mogeli'kheden. zegt Spr..
voort te gaan met de steunmaatregelen of wel die
stop te zétten mei het gevolg dat het bodemkapi
taal wordt vernietigd eö de plattelandsbevolking
tot pauperisme vervalt. Geen enkel cultuurgewa
kan thans zonder steun worden geteeld. Ook de
suikerbiet niet.
De suikerbietenteelt heeft voor het platteland
een periode van welvaart gebracht.
In de jaren 1921 1930 was meer dan een
vijfde van den grond in Zeeland met suikerbieten
bezaaid. Vele arbeiders verdienen er een deef
van hun loon aan.
Van groot belang is ook dc werkverschaffing die
hierbij in het geding is In het jaar 193! kostte
een H A. wintergraan volgens gegevens der
Z.L.M- aan totaal arbeidsloon met gebruik van
stalmest en machinaal snijden maar zonder dor-
schen en leveren f 100 en een H.A, suikerbieten
f 140 a f 160. een verschil dus van t 50 per H.A.
wat alleen \oor Zeeland f i.144.450 beteekent.
Laten regeering en volksvertegenwoordiging zich
deze cijfers voor oogen stellen voor zij besluiten
tot beperking van den bietensteun.
Bietencultuur en middenstand
Dit onderwerp werd ingeleid door den heer N.
f. H a r t e, secretaris van de Kamer van Koop
handel voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ook de middenstand heelt belang bij den bie
tensteun al zijn niet alle middenstanders daarvan
doordrongen. Deze laatste hebben een tc engen
gezichtskring. De bietenteelt geeft 4 millioen
aan loon. dat in Zeeland voor het grootste deel
wordt verdiend op een tijdstip dat er weinig
ander werk is. Dit zegt toch wel iets voor de
koopkracht.
De heer J. M. van Bommel van Vloten
te Goes, lid van Gedep. Staten van Zeeland,
sprak over:
Het bestaansrecht van de Nederlandsche
suikerproductie
Spr wees er op dat tijdens de werking van de
Brusselsche conventie gebleken is, dat Nederland
lolkomen in staat is zijn suikerproductie in stand
te houden. Maar na die conventie is gekomen de
buitensporige bescherming door sommige landen.
4et is geen strijd tusschen riet- en bietsuiker,
maar tusschen de suikerproduceerende landen. Dc
oorzaak van de ontwrichting is alleen de bescher
ming. Spr. komt daarom krachtig op tegen dc aan
vallen van de Javasuiker-producenten op onze
Nederlandsche suikerindustrie. Verontwaardigd ie
opr over de bewering dat de bietsuikerproductie
ten doode is gedoemd. Onze verbouw van suiker
bieten en onze suikerproductie kan den toets met
eik ander land doorstaan. Wij staan aan de spits.
Spr. stelt tegenover elkander de voor- en nadee-
ien verbonden aan het staken van dc Nederland
sche productie en het invoeren van Javasulker.
Staken van de Nederlandsche suikerproductie
de grootste economische dwaasheid zijn, die zich
denken laat.
Toespraak van den Commissaris der
Koningin.
Dc Commissaris der Koningin Jhr, Mr. J. W.
Quarles van Ufford sprak hierna de ver
gadering toe en sprak zijn blijdschap uit over de
waardige wijze waarop hier was gesproken. Ook
het Prov. Bestuur is overtuigd, dat de bietenteelt
van zeer groote beteekenis is voor deze provin
cie. Toen Spr. dan ook onlangs hoorde van dc
dreigende gevaren, is Spr. ten spoedigste op
audiëntie gegaan bij Minister Verschuur en heeft
hem gevraagd geen beslissing te nemen voor
Gedep. Staten in de gelegenheid waren geweest
hun advies te dezer zake uit te brengen. Dc minis
ter heeft toegezegd, aan dat advies ernstige aan
dacht te zullen schenken.
De heer Siemons, voorzitter van den Ned. Chr.
Landarbeidersbond, zegde de volle medewerking
van de arbeidersorganisaties toe. maar vroeg van
de landbouwers meer overleg bij de vaststelling
van loonen, enz.
De voorzitter ondersteunde dit laatste en las
daarna een resolutie voor. die onder applaus werd
ïantjenomen en vastgesteld.