DOUWE EGBERTS
lm
Ker
MAAS- EN SCHELDEBODE
ZATERDAG 23 DECEMBER 1933
Burgerlijke Stand.
PREDIKBEURTEN
IN DE KERSTDAGEN
verhoogt een pijp Douwe Egberts Echte Friesche
Heeren-Baai de gezellige stemming! Want elke pijp
Echte Friesche Heeren-Baai van Douwe Egberts is,
'een genot op zichzelf!
't Is van ouds en nog steeds: De rooktabak bij uit-
fnemendheid.
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI
INGEZONDEN STUKKEN
Schaakrubriek*
Handelsberichten
SB U §j§
m 'iffd flip
Él
is ém jm
-'HM
WAAR HET KERSTKIND
WONEN WOU
MAAS
DE ST
I
Verecniging „De Eendracht' benoemd de
heer J.' M. van Eek Sr., terwijl tot Secretaris
penningmeester gekozen werd de heer Jan
Witvliet Azn.
IJSONGEV ALLEN
Een zoontje van den heer H. Kievit kwam
achter de ouderlijke woning zoodanig op 't
ijs te vallen, dat hij bewusteloos werd bin
nengedragen. Inmiddels ingeroepen genees
kundige hulp, constateerde een lichte her
senschudding.
Ook mej. N. v. Z. en de heer C. H. kwamen
erg onzacht met het ijs in aanraking, zoo
dat ze zich ernstig bezeerden. Eerstgenoemde
moet rust nemen.
BEDANKT
De heer A. van der Velde Azn. heeft be
dankt ais Bestuurslid der Landarbeiders
Yereeniging.
UIENPRIJS
Voor de uien besteedt men momenteel
f 1.50 per H.L. Er is veel handel op 't oogen-
blik, niet het gevolg dat iedereen thans
weder tewerk gesteld kon worden, wat in
deze tijden een ware uitkomst is.
GOEDEREEDE
RECTIFICATIE
In ons vorig nummer meldden we dat mevr.
Breen boekhoudster der Ned. Herv. Kerk de zit-
plaatsengelden inde. Zij is geen boekhoudster doch
ontvangt de gelden alleen voor het jaar 1933.
LEKKE GARNALENBOOT
Toen Woensdag de garnalenvisschers van Stel
lendam huiswaarts keerden, werd door de bevol
king van het havenhoofd opgemerkt dat één vaar
tuig zinkende was. Dadelijk werden maatregelen
genomen en met behulp van meerderen werd door
pompen en waterscheppen zinken voorkomen en
in de haven binnengeloopen, op de „bank" ge
zet, en het bleek dat een gat in den bodem was
ontstaan door stooten op het ijs. Het was de S.L.
2, schipper A. Roon.
KERSTFEESTVIERING
Door gaven enz. zal het weder mogelijk zijn dat
het Bestuur van de Zondagschool D.V. op Dins
dag 2e Kerstdag 's avonds 6 uur met de kinderen
weder Kerstfeest viert.
ARBEIDSBEMIDDELING.
Zaterdag 16 lier. stonden bij den agent
'der arbeidsbemiddeling als werkzoekenden
ingeschreven: landarbeiders, 1 fitter en
2 sdhilders.
DOOR HET IJS GEZAKT.
Al is liet ijs zwaar, zoo kan men toch nog
een nat pak bekomen. Maandag was schip
per S. Ponne van St. Annaland bezig op de
haven het ijs van rondom zijn schip los te
hakken. De 10-jarige M. van W. knoest daar
het hare van heibben, doch kwam zoo dicht
hij, dat ze naast het ijs stapte en in het kille
nat terecht kwam. Aanwezigen hielpen
haar weer op liet ijs, zoodat ze met volle
laarzen en natte kleeren huiswaarts kon.
OUDDORP
UITSLAG SCHAATSWEDSTRIJD
Uitslag van de gehouden wedstrijden op
'schaatsen op Dinsdagmiddag 19 Dec.
Dames: Mej. I' k le prijs; Mej. Kr. Be-
«uijen 2e prijs; Mej. M. Sandifort, 3e prijs;
Mej. P. Kurvink 4e prijs.
Heer-en: M. Voogd le prijs; Kr. v. d. Wen-
'<le 2e prijs; G. Tanis Cz. 3e prijs; A. Hoek
Mz. 4e prijs.
Paren: M. Voogcl en vrouw le prijs; Kr.
Ihrman en Kr. Bezuijen 2e prijs; A. Hoek en
.Tannetje Dekker 3e prijs; C. Kaptijn en Ida
JJik -ie prijs.
Door het langzaam dooien was het met
liet Prijsrijden toch een gezellige drukte.
KERSTFEESTVIERING
Den 2en Kerstdag zal door den heer Brtts-
saard des nam. voor de kleine, 's avonds
voor o'c grooten de Kerstfeestviering voor de
kinderen der Zondagsschool plaats hebben.
VERKOOPING WOONHUIS
Zaterdagavond a.s. zal in het Hotel Akers-
Iroek ten verzoeke van KI. Tanis, door nota
ris van den Berg een woonhuis worden ge
veild, staande aan de Haven.
PRIKPLANK-VERBOD
Naar men verneemt zullen met ingang
Van 1 Januari a.s. alle prikplanken verbo
den worden.
DOOPSGEZ. JONGEDOCHTERS VEREEN.
Het jaar 1933 spoedt weer ten einde en in
den loop van dit jaar heeft de Doopsgez.
Jongedochtersvereen. getracht een groot aan
tal kleedingstukken tc vervaardigen voor be
hoeftige gezinnen in Ouddorp. Door ruime
bijdragen van de dorpsgenooten werd de
vereeniging hiertoe in staat gesteld.
Op Woensdag 27 Dec. hoopt zij de ge
maakte goederen tor bezichtiging te stellen
van halt 7 tot Half 9 in de Doopsgez. Kerk.
Allo belangstellenden zijn welkom; dat velen
mogen komen om te kunnen zien, hoe hunne
bijdragen besteed zijn voor het 'werk der
(barmhartigheid.
VERKIEZING NED. HERV. KERK
In de Ned. Herv. Kerk zijn herkozen als ouder
ling Jan Grinwis en diaken C. Pijl.
HET IJS
Wegens ijsgang arriveerde hier Woensdag om
ruim één uur de eerste post hier verder die dag
geen post meer.
MIDDELHARNIS. Geboren: Willempje,
dochter van Jan Kievit en Cornelia Verwij
de tweelingen Marinus en Aart, zonen
van Arend Krijgsman en Lena Driese.
Ondertrouwd: Johannes Joseph
Campfens, oud 30 jaar en Maria Johanna
van den Boom, 26 jaar, beiden alhier.
DEN BOMMEL. Geboren: Adriana,
dochter van W. P. Broeders en J. C. Janse;
Johanna, dochter van Z. Janse en J. J. Ver-
vloet; Petrus Adrianus zoon van J. C. van
Merriënboer en F. Wagemans; Quirina, Ja-
coba, Joanna, dochter van L. Jacobs en J.
C. van Vught; Dirk Hugo zoon van H. L.
Floorijp en II. A. Korteweg; Abraham Adria
nus zoon van A. Vervloed en A. M. van Wijk
Vertrokken: E. MeHssant naar Rot
terdam; M. H. van der Maden naar Oolt-
gensplaat; M. M. Hammer naar Voorburg.
Ingekomen: C. de Graaf met gezin van
Haarlem; S. de Graaf met gezin van Haar
lem; A. Koote van Stellendam.
Ondertrouwd: W. W. Smits te Den
Bommel en C. W. A. Koppe te Rotterdam;
J. P. Geluk en E. J. Verkerke beiden te Den
Bommel; A. Verwoerd en J. E. Verkerke.
NIEUWE TONGE. Ondertrouwd: A.
van Houwelingen te Rotterdam en K. Nelis-
se alhier.
VOOR 24, 25 EN 26 DECEMBER
NED. HERV. KERK
Sommelsdijk: Vm. Leesdienst; 's avonds
Ds van Asoli
le Kerstdiag- vm. 9% u. Ds van Asdh
2e Kerstdag: V-m. 9% u. Ds van Aeoh
Midd'elharniis: Vm. en av. de heer Wilschut
Den Bo-mmel: 9% u. Ds van Asoh, va-n Sout-
melsdij-k; 6 u. Leesdienst
le Kerstdag: 9% u. Ds Bouw, v. Melissant
6 u. Leesdienst
2e Kerstdag geen dienst
Oolitgensplaat
Oude Tonge: 9V4 u. en 6 u Ds Verkerk
Nieuwe Ton,ge: 9V£ u. Leesdiiienst: 6 u. Ds
Bauw. van Melissant-
le Kerstdag: 9% u. Ds Kleijne, van Oolt-
gensplaat; 6 u. Leesdienst
2e Kerstdag: geen dienst
Herkinigen: 91/-. u. en 6 u. de heer Overwoei
Oudidcirp: Vm. Leesdienst; naai. Ds Kleine,
van OoiMgensp la-at
le Kerstdag: Vm. Leeisdlienst; nam. Ds
Verkerk van Oude Tonge
2e Kerstdag: vm. Leesdienst
Stad a. h. Haringvliet: 9V2 u. Ds Polhuys:
6 u. Leesdienst
te Kerstdag: vm. Ds PaJhuys
Dirksland: 9V2 tl. de heer Baart. 6 u. Ds
van der Wall
le Kerstdag: 9V& M: Ds van der Wall. 6 u.
de heer Baart
Stellendam:
Melissant:
Goedeerede: Vm. Ds v. d. Weel, van Diirks-
latid
GEREF. KERK
Midddl'hamis: 9V2 u. en 6 u. Ds Zeiitetra
Stad a. li. Haringvliet: Vm. en av. Ds de
Graaf f
le Kerstdag: Vm. en av. Ds de Gnaaff
Den Bommel:
Stellendam:
Ooltgensplaiat:
Ouddorp: Vm. Leesdienst; nam. Ds Sap
1-e Kemtdag: Vm. Leesdienst; nu. Ds Sap
2e Kerstdag: vm. Leesdienst
CHR. GEREF. KERK
Mididelharnis: Vm. en av. Ds Laman
GEREF. GEMEENTE
MMdeihaimis: Vm. en av. Leesdienst
Diiikeland: 9% u. en 6 u. Ds de Blois
le Kerstdag. 9% u. en 6 u. Ds de Blois
Herkinigen: 9% u., 2 u. en 6 u. Leesdienst
Ouddnrp: Vm. en nam. Leesdiienst
2e Kerstdag: vm. Leesdienst
OUD-GEREF. GEMEENTE
Heldringen: 9 u. en 2 u. Leesdienst
Oude Tonge:
Ooitgensplaat:
DOOPSGEZINDE KERK
Ouddorp: Vm. Ds Foppema
le Keistdga: vm. Ds Foppema
Waar niet ingevuld geen opga-ve ontvangen
Uit de oudste Friesche Tabaksfabriek, opgericht in 1753.
10, 13, 15, 20 cl. per ons - ook in onsen en halfponden.
1/Mi. g&PiaóS
K9
(Buiten veraitwoordelijkheid der redacte)
WAS EEN PROTESTVERGADERING
NOODZAKELIJK?
Dat de belangstelling voor de op Maandag
j.l. gehouden protestvergadering in hotel
„Spee" te Sommelsdijk voor vrije uitvoer
vati Ulétl (althans de oproepihg) buitenge
woon groo! was, behoeft geen betoog wan
neer in aanmerking genomen wordt het
groote aantal belanghebbenden, dat een
uur voor den aanvang der vergadering in
en huiten de vergaderzaal zich verzameld
hadden.
De meesten waren met die gedachten van
huis gegaan, dat nu de tijd gekomen was om
alles in 't werk te stellen om aan de uien-
controle een einde te krijgen. Althans de
massa liet zich in dien geest uit.
Vandaar een teleurstelling voor dezulken
toen de voorzitter het doel der bijeenroeping
had uiteengezet, dat praktisch hierop neer
kwam: vrije uitvoer van uien tijdens aan
houdende vorst en zoo mogelijk een land
bouw U.C.B. te stichten. Ik zou die heeren
die het met den voorzitter over 't eerstge
noemde eens zijn en het in die banen trach
ten te leiden, willen aanraden: maak het
d-en minister over die kwestie maar niet te
lastig, want die heelt wel andere zaken die
veel en veel belangrijker zijn, op te knap
pen.
Veronderstelt dat de minister aan een ver
zoek dienaangaande gehoor zou geven, zoo
dat bevroren uien uitgevoerd zouden mogen
worden, wat voor -nadeel zou de handel en
tevens de producten er niet van ondervinden,
wanneer een dooiperiode haar intrede deed.
Een onvermijdelijke reactie der prijzen bleef
zeker voor de onverkochte in Engeland be
vindende uien, niet uit. 'En de uitwerking
daarvan zou de producent geducht onder
vinden.
Laat men dus voorzichtig zijn.
Moet er, indien mij de vraag gesteld werd
geen weg gevonden worden om bij aanhou
dende vorst toch het product te kunnen ver
zenden? Zoolang wij niet geïsoleerd zijn
dient daarna gestreeft te worden. Maar de
tot heden gevolgde taktiek lijkt mij niet de
juiste. Een oplossing om tijdens vorst uien
te leveren is veel eenvoudiger te vinden. Leg
de uien voortaan rijp, droog en grondvrij op
het open veld &an de pup Yporziet ze eind
November, indien het stroo op de put droog
is„ van een winterjas; dat wil zeggen: zet
een laag stroo tegen de put. bedek de ge-
heele put met een flinke laag grond en ge
gaat rustig de winter tegemoet. Ik als uien-
teler spreek van ondervinding. De uien,
wanneer die op de voorgeschreven manier
aan de put gaan en bezorgd worden, zal
een winter als 1929 u geen schade berokke
nen.
Neemt men momenteel de uienprijs in
aanmerking, dan blijkt, dat er voldoende
aanbod aan de markt komt en zou bij een
eventueele regeling door den minster, in
den geest zooals verschillende uientelers het
wenschen, een druk op de prijs geoefend
worden.
Ik meen dat die vergadering op aandrin
gen van gemakzuchtige menschen en groot-
boeren is belegd, welke laatste hun uien in
hoofdzaak in rennen hebben opgeslagen en
vermoedelijk niet tegen vorst te beschermen
zijn. Maar in doorsnee de kleine uientelers
voeren, door de toepassing van de door mij
voorgeschreven methode, regelmatig onbe
vroren uien aan. Vermoedelijk dat het door
mij voorgestelde niet bij allen instemming
vind, omreden er arbeidskosten aan ver
bonden zijn en daarvoor wordt door velen
weinig gevoeld; hoewel er door eigen toe
doen voor honderden guldens bevroren en
gerotte producten weinig vyoorden gerept
warden. De ü.ien kunnen vorsfvrij worden
gehouden, tenzij gemakzucht vervalt en de
arbeidsgelegenheid is verruimd.
Door deze oplossing wordt m.i.z. de minister
niet gehaat, de uienteler niet geschaadt en
de werklooze er mee gebaat.
Nogmaals mijn dank voor de zoo ruim
schoots verleende plaatsruimte.
A194, Nieuwe Tonge
W. A. VAN ALFHEN Czn.
Correspondentie deze rubriek betreffende
te zenden aan F. W. NANNING, Gerardus-
laan 15, Eindhoven.
No. 321.
De oplossing van probleem no. 381 is 1
Pf5 dreigt 2 Pe7 mat, zwart pareert o.a.
deze dreig'ng voor de dame el te interfe-
reeren, bijv. 1... 2 e4.
Nu geelt het paard op e3 mat! Enz.
Men kan altijd tot den oplossingswedstrijd
toetreden. Een goede oplossing van een
tweezet telt voor twee punten enz. Van
een foutieve oplossing wordt -een punt in
mindering gebracht. (Minimum aantal pun
ten is nul). Voor den maandelijkschen prijs
van 2.50 moet men de meeste punten heb
ben. Ook niet abonné's zijn welkom. Heeft
men tien keer achtereen geen oplossing in
gestuurd, dan verliest men zijn aantal pun
ten. Een onoplosbaar probleem vervalt voor
den wedstrijd.
Ter besparing van porti is de oplossings
termijn op circa vier weken gesteld, zoodat
oplossers meerdere oplossingen eventu
eel tezamen kunnen inzenden.
VERBETERING.
In het diagram van probleem no. 386
staat op 98 een witte dame. Dit moet de
witte koning wezen. Het onderschrift is
goed.
Problemen voor den wedstrijd
No. 387.
J. P. C o p p e n s, Amsterdam.
Eerste Plaatsing.
Zwart (9)
Ladderwedstrijd.
J. P. Coppens (5)
F. C. Laas (8)
B. Vis
J. L. Braber (3)
B. Wagner (1)
C. van Gelder (2)
A. Wagner
P. Klein ('2)
D. Kareis (3)
„X"
CORRESPONDENTIE.
J. P. C. Problemen in dank ontvangen.
B. W. Probleemen (Kal KM) onoplosbaar
ne 1.... c5.
Beide niet geschikt voor T. N. S. B. An
dere komt in deze rubriek. Er is nog te
weinig inhoud, doch nu niet varianten gaan
„bijlappen"!
380
381
Tot
113
2
2
117
95
0
2
99
90
O
2
Di
59
O
2
es
43
2
2
47
26
2
28(1
11
2
2
15
8
o
2
12
4
o
2
8
4
2
2
8
a b c d e 1 g h
Wit (10).
Wit; Kg6. Tc7 en h5. La3 en e2. Pb2. pi c4
e5 f4 en g7.
Zwart: Ke6. Td8. Lb6. Pcö en f2 pi aö. b7.
e7. g5.
Wit geeft mat in twee zetten.
No. 388.
J. P. Coppens, Amsterdam.
Eers'e Plaatsing.
Zwart (6).
M-
aocdetgn
Wit (9).
Wit: Ka3. Tc8 en d3. La4 en d8 Pa5 en fS
pi.c4 en dD2.
Zwart: KC5. Ta6. Pf8. pi.c6. e6 en fö.
Wit geeft mat in twee (2) zetten.
Oplossingen inzenden vóór Zaterdag 20
Januari.
Oplossing Eindspel no. 495.
1 Pg6 hg6: 2 hg6: Kg8 3 Th8 Kh8 4 Dhö
Kg8 5 Dg7 mat.
Eindspel no. 496.
E. de Waal.
W: Kh2 Pf5 pi.b6 en g2.
Z: Kc4 Td5pi.f4 en g4.
Wit begint en wint.
GEW. AARDAPPEL-ORGANISATIE VOOR
ZUID HOLLAND
District I
In de week van 11 tot en met 16 Dec.
werden uit ons District Flakkee de volgen
de hoeveelheden aardappelen verladen, be
stemd voor:
Consumptie 105.170 K.G.
Veevoeder 3.895 K.G.
Pootgoed 3.570 K.G.
Totaal 112.635 K.G.
CENTRALE VEILING VOOR GOEREE
EN OVERFLAKKEE
Veiling van Dinsdag 19 Dec. 1933.
Roodekool 1.60 tol 6.40 per 100 stuks.
Armgaarden 7.80 tot 10.50 per 100 K.G.
Bellefleurs 9.20 tot 11— per 100 K.G.
Campagners 8.20 per 100 K.G.
Courpendu 10.60 per 100 K.G.
Bergamotten 9.tot 10.per 100 K.G.
Gieserwil dem ans
10.10 tot 14.70 per 100 K.G.
Peen 2.80 tot f 2.90 per 100 K.G.
Spruiten 10.50 tot 16.per 100 K.G.
Boter 1.50 tot 1.66 per K.G.
MARKTOVERZICHT DER VORIGE WEEK
ingezonden door Fa. ac. Knoop, Makelaars
in aardappelen, Groenten en Fruit
Nassaukade 158, Telef. 81431 Amsterdam.
De prijzen der aardappelen te Amsterdam,
zijn veel hooger dan vorige week, blijft het
nog twee weken vriezen, dan zal de voor
raad opgeruimd zijn, en wat er dan moet
gebeuren, zal veel geld en moe te kosten, om
de aardappelen per spoor en auto uit het
land te halen. De landbouwers uit Haarlem
mermeer en IJpolder voeren nu al reeds
tegen deze hoogere prijzen aan. 1ste kwali
teit onbevroren Zeeuwsche Bonten brachten,
heden 4.50 per 70 Kg. op, mindere kwali
teit met bevrorene lager, ook Eigenheimers
is betere vraag voor, maar zijn ook niet ge
heel vorstvrij te leveren uit de schepen.
Voor mooi fruit is goede vraag, hiervan is
de aanvoer ook niet groot.
Heden 18 December werden de volgende
prijzen gemaakt:
Voor aardappelen per 70 Kg.
Zeeuwsche Bonten 4.004.50; IJpolder ert
Haarl.meer Bevelanders 3.20—3.40; Zeeuw
sche Blauwen 4.00—4.25; Spuische Eigenh.
3.203.40; Zeeuwsche Eigenh. 3.10—3.30;
Flakkeesche Eigenh. 3.10—3.30; N.H. Muizen
per 100 Kg. 4.40—4.60; Brielsche Eigenh.
3.203.40; Friesche rapen per 60 Kg.
1.401.60; Zeeuwsche Uien per 50 Kg'.
1.20—1.60; Zeeuwsche Peen per 50 Kg'.
I.50—1.90.
Voor Fruit per 100 Kg.
Goudreinetlen 1ste soort 14.0018.00; 2e
soort 9.0012.00; Jasappelen 4.007.00; Win
ter Jannen 9.00—12.00; Bellefleur 1ste soort
II.00—16.00 2e soort 7.00—10.00; 3e soort
5.007.00; Boschappelen 5-009.00.
DE LANDBOUW-ONDERLNGE
De maandelijksche groei van de
L. O. en de T. O.
Per 1 November 1933 trad per provincie het
hieronder vermelde aantal landbouwers als lid det
Landbouw Onderlinge toe:
Provincies Aantal leden. Loon.
Friesland 10 f 7.284.—
Groningen 6 8.755.—
Drenthe 12 4.885.—
Overijsel 5 2.335.—
Gelderland 8 4.463.—
Utrecht 4 1.813.—
Noord-Holland 4 2.174.—
Zuid-Holland 8 137.217.—
Zeeland 10 12.575.—
Noord-Brabant 2 8.312.—
Totaal 69 189.813.-
Per 1 Nevember 1933 traden als lid der Tuin
bouw Onderlinge toe 15 werkgevers uitbetalende
aan loon 12.240.—.
Sedert 1 November 1932 vermeerderde het aan
tal ledèn bij de Landbouw Onderlinge met 1766
uitbetalende 1 1.255.421.— loon; Tuinbouw Onder-,
longe met 296 uitbetalende f 365.646loon.
Door D. v. d. S.
Het gaat Kerstfeest worden.
Kil zijn de korte dagen. Loodgrauw hangt de
lucht boven de lage landen, die zonnekoestering
moesten derven weken lang, die, na nauw ontloken
dag, wegglijden in maanloozen nacht, in troosteloos
donker, dat heel die droeve wereld drukt.
En toch komt het licht.
Want het gaat Kerstfeest worden. De vale
;Velden wachten in stillen deemoed.
In de stad is het anders. Daar komt Kerstfeest
\n veel licht en veel groen en veel rood. Daar is
geen stilte. Daar is ook geen deemoed. Daar
rumoert de wereldmachines sterker dan anders nog.
En toch gaat het ook daar Kerstfeest worden.
Zal er plaats zijn voor het Kindje? Er is plaats
voor veel kerstboomer voor veel kerstklokken,
voor veel kerstlicht, maar is er plaats voor het
Kindje?
Het is een oude man, die, stil, peinzend, uitziet in
een rustige straat, waar de komende Kerstavond
weinig zich merken laat.
Ze kennen hem wei, de kleinen uit buurt, ja,
ze kennen hem als „opa Bremer", die altijd voor
elk hunner een vriendelijk woord en soms ook nog
Wel iets anders heeft.
Ze kennen hem wel, de grooten, dien ouden
man, moeizaam voortbewegend zijn gebogen ge
stalte, of voor zijn venster starend als in wijde
verte, ze weten wel van zijn eenzaamheid, maar
wat deert hen dat? Het zijn immers hun zaken niet?
Ieder heeft zijn eigen zorgen.
En zoo telt opa Bremer zijn dagen, zijn weken,
Zijn maanden.
Het is niet altijd zoo geweest, o neen! Eens
klonken vroolijke stemmen door een aardig huisje,
ver van de stad, een huisje met klimop van buiten,
met blijheid van binnen, een huisje, waar licht,
leven, liefde woonde. In dat huisje hadden vader
en moeder hun vier kinderen zien opgroeien, tot
ze te groot werden voor wat het dorp hun geven
kon.
Toen waren ze gekomen in de stad. Daar
hadden ze ook goede jaren gekend, al waren hét
dan niet zulke als in het klimophuisje, waar het
zooveel rustiger, zooveel 'warmer was, maar dat
kwam door de jeugd, die, uitvliegend het oude nest,
terugkeerde met vogels van verschillend pluimage
en zoo stuwing bracht in andere richting.
Die jaren waren snel vervlogen. De dochters
waren tamelijk jong getrouwd, de beide zoons trok
ken naar Indië.
Zoo waren ze samen overgebleven, vader en
moeder Bremer en, was de groote stilte hun eerst
vreemd gevallen, ze waren er aan gewend, zooals
de mensch aan alles went.
Aan alles? Nee, daar is opa Bremer het niet mee
eens, vooral niet op dezen avond, den avond vóór
het groote Christusfeest. Juist heden voelt hij zoo
sterk zijn gemis. Verleden jaar was er ook nog een
„opoe Bremer" geweest, ziekelijk wel en gevend
veel zorgen den ouden man, doch hoe graag zou
hij nog zorgen voor haar, die zoo vele jaren deelde
z'n blijde en droeve dagen, die door haar heen
gaan, zoo groote leegte liet.
Ze is Thuis, ja, dat weet opa Brcmer heel zeker;
niet voor altijd zijn ze gescheiden. Eens zien ze
elkaar weer. Eens! Wanneer zal dat zijn? Als het
gaan langs de straten zoo moeilijk hem valt, gelooft
opa Bremer, dat het niet lang zal duren, maar als
hij hier rustig zit in zijn kamer, denkt hij zich nog
vele jaren van leven, van eenzaamheid dus.
f „Maar u hoeft niet alleen te zijn", hebben bei
z'n dochters gezegd, toen ze hem bezochten op zijn
verjaardag. „U kunt bij ons komen." sprak Marie,
de oudste. „U zult het goed bij ons hebben, dat
verzeker ik u."
Hij had het hoofd geschud.
Marie had een zaak in Amsterdam, stond met
haar man den heelen dag achter de toonbank.
„Kom bij^ ons, vader", had Annie, de jongere
gesmeekt, ,,'t Is wel een erg stil dorp, maar wat
zoudt u genieten van onzen tuin. Trouwens,- mijn
jongens brengen genoeg leven in de brouwerij."
Maar weer had hij het hoofd geschud.
Annie had acht kinderen, zes jongens en twee
meisjes. Hoe zou hij zich daar thuis gevoelen? Hi'
hield van zijn kleinkinderen, zeker, maar dat, nee,
dat werd tóch niets. Het is te lang geleden, dat
zijn eigen viertal jong was, zestien jaren waren
ze samen geweest, nadat de laatste heenging. Nu
kon hij niet meer aan zóó groot een verandering
denken. Direct had hij het geweten, toen hij stond
aan de stervenssponde van zijn vrouw, dat z'n ver
dere levensdagen langs eenzame paden 'zouden
leiden. - - .-c.
In zijn éigen woning is ihij gebleven, maar heeft
die, op twee kamers na. ontruimd en een klein
gezin, dat hij zoo'n beetje kende, laten wonen In
het overige deel. Er wordt nu voor hem gezorgd,
o ja, goed gezorgd, alles krijgt hij op tijd, zijn'
kamers worden keurig in orde gehouden, maar hij
is zoo alleen, zoo hopeloos alleen. Die menschen,
Wamels heeten ze, hebben geen toenadering gezocht
en hij heeft ook geen poging daartoe gedaan. Al
die jongere menschen leven immers tóch in een
sfeer, waar hij zich niet thuis voelde? Als hij op
Zondagen, dat alles „thuis" is, hoort 't stemmenge-
roes, dan voelt hij soms zich bijna gelukkig in
zijn alleen-zijn.
Schemering begint in avonddonker te dalen als
nog opa Bremer uitziet in de. stille straat, alsof hij
wacht.
Sneeuwvlokjes gaan neerdalen op het steenen-
grauw, 't wordt kouder, ook in de kamer.
Als het dochtertje van Wamels tegen zessen
komt „dekken" schrikt ze.
't Is zoo donker, en die oude man daar bij hét
raamJe hoort tegenwoordig zoo vaak van
menschen, die ineens dood blijven.
Dan kijkt opa Bremer op.
„Zoo Corrie, is het al zóó laat?"
„Nou meneer, 't is vroeger dan anders, maar
moeder dacht, dat het voor een keer niet hinderen
zou. We wouen zoo graag naar de Duitsche kerk
vanavond. Daar wordt zoo mooi gezongen, zeggen
ze".
„O ja? Ja, Kerstavond beteekent bij de Duit-
schers bijna nog meer dan het eigenlijke jeest. Ja
kind, ga maar, ja, Kerstavond"
Hij blijft steken. Corrie knipt gauw het licht op,
sluit de gordijnen, gaat met groot geraas de haard
opporren. Corrie vindt het akelig hier. Gewoonlijk
mag ze hem wel, dien ouden man, maar de laatste
dagen is hij wel wat erg bijzonder. Maar gauw
voortmaken, om weg te komen. Moest je dat
gezicht zien. Om er bang van te worden.
Opa Bremer weet niet van haar denken, weet
ook niet, dat hij zoo erg „bijzonder" geweest is,
de laatste dagen, opga Bremer weet alleen, dat
het Kerstavond is, hij heeft daar even dat gezegd
van de Duitschers, maar gelijk geweten, dat geen
Duitsch bloed je hoeft te doorstroomen, om
„Kerstavond te houden. Hij heeft het gedaan,
alle jaren weer, na zijn trouwen, want z ij hield er
zoo van.
Vroeger toen de kinderen klein waren, had er
altijd een klein Kerstboompje gebrand. Dan had
hij dér gëschtedèms -verteld, de "overbekende, die
z'n jongens wel wisten, op school al gehoord had
den, op de Zondagsschool zouden hoor en, maar
tóch vertelde hijzelf ook altijd weer het Kerstwon-
der, minder mc i misschien dan de „meesters" en
„juffrouwen", maar komend liit zijn hart en daar
om voor de zijnen van groote waarde. Hoe goed
herinnert hij zich weer, die woorden van Hans
zijn jongste, toen acht jaar: „als vader vertelt is
h">t veel fijner dan op school". En later toen het
viertal opgroeide, hadden ze tóch altijd den Kerst
avond gehouden, toch altijd samen hun Kerstliederen
gezongen. Dat was bewaard gebleven als iets héél
heiligs, iets dat de kinderen zelf niet wilden mis
sen, ook toen hun paden al afvoerden van het
ouderhuis.
Steeds kleiner werd het kringetje, dat Kerst
avond vierde, tot ze het ten slotte samen deden
jaren lang. En nu moet hij het alleen doen. Nee
maar, dat kan hij niet, hij wil probeeren te ver
geten, dat het Kerstavond is, alles beter dan die
herinneringen.
Kom, hij moet nu eten, opdat het kind gauw
kan afruimen, dan zal hij zijn krant lezen en in
zijn boek verder gaan. Hij zal veel lezen vanavond,
dan kan hij wel vergeten; wat een geluk toch, dat
hij zog van lezen houdt Hij heeft er altijd van
gehouden, maar kwam er nooit zoo toe, als de
laatste maanden. Gelukkig, ziju oogen zijn nog
goed en zijn geest is nog helder en daarom: lezen
zal hij en vergeten.
Lezen en vergeten!
Als daarmaar niet was herinnering, als daar
maar niet slopen door de kamer schaduwen uit
een blij verleden.
De krant glijdt op den grond, het boek blijft on
geopend.
Opa Bremer wil vergeten en hij denkt.
Daar tegenover hem zat ze verleden jaar nog,
wel pijnlijk, wel met het stempel van den dood
reeds op het rimpelgezichtje, maar ze zat er toch
nog en had gemaakt dien avond tot een feest. Als
altijd had hij ook toen de Kerstgeschiedenis ge
lezen en daarna gerust, toen hadden ze gezongen
Waarom ook niet? Niemand had immers hoeven
hooren hoe vreemd het klonk, die brommerige stem
van hem, en dat beverige van haar? Zij hadden
gezongen en waren gelukkig geweest. Terwijl
nuO zeker, zij zingt nu ook, maar hij hoort
het niet. Haar stem jubelt tusschen de zegezangen
der verlosten maar hij is zoo moe en zoo oud en
zoo alleen.
Dieper zakt. het. hoofd van Opa Bremer.-
Wat is dat?
Wie komt daar binnen?
Zij?
Ja zij!
Een lang wit gewaad, draagt ze. Een sluier golft
haar langs de slanke leden, verbergt haar gelaat,
maar toch weet hij, dat z ij het is. Waarom komt
ze niet nader? Waarom blijft ze maar staan, daar
in dien verren hoek? Verlangénd strekt hij de
armen uit, hij wil opstaan, maar wordt als door on
zichtbare macht teruggehouden, 't Zweet breekt
hem uit. Waar is hij? Staat hij aan 's hemels
ingang, maar is voor hem geen plaats onder de
gezaligden? Komt ze daarom niet nader? Ontbreekt
hem daarom het vermogen, tot haar te snellen?
Hoor, er wordt gezongen:
„Stille nacht, heilige nacht".
Zingt zij ook? Verwacht ze, dat hij zal mee
doen?
Hij opent den mond. Vergeefsche moeite; geen
geluid ontsnapt zijn saamgesnoerde keel.
„Ook voor mi] hebt G'U rijkdom ontzegd,
Werdt G' in stroo en in doeken gelegd".
Dan komt beweging in die statige gestalte; ze
nadert.
O, dat is niet de oude vrouw, die sterven ging,
dat is de bruid, die hij, lang geleden, onder klare
orgelklanken ten huwelijksaltaar leidde. Luister,
ook nu ruischt orgelmuziek:
„Leer m' U danken daarvoor".
Ze slaat den si uier weg. Ne.., toch niet de bruid,
de jonge moeder, de moeder met het kind.
Hij deinst terug. Dat kind
.Neern het; hei. is Christus; Hem mag je houden",
fluistert ze.
Dan is ze weg. Opa Bremer opent de oogen.
In de kamer naast de zijne vervloeien zacht
de laatste tonen van „Stille nacht".
Kerstmorgen.
Blank is het sneeuwdons, dat de wereld dekt.
De wereld waar het Wonder herdacht wordt, het
Wonder van eeuwen geleden.
Boven in de lichte lucht jubelen de klokken het
ui: over de witte landen, beneden in de kerken, in
groote en in kleine huizen, juichen het de men
schen: „Christus 's geboren". En achter die be
kende ramen in de stille straat bidt bevend een
oude stem:
„Leer m' U danken daarvoo-"..
Opa Bremer is zóó gelukkig. Ook dezen Kerst
dag zal hij zonder mej.schen-bijzijn doorbrengen,
maai hij is niet meer alleen, want .„Hem mag je
houden", heeft het in zijn ooren geklonken en dat
Is hem in de ziel gezonken. Dat laat hij nooit meep
los.
Och, opa Bremer weet wel, dat het slechts een
droom was, opa Bremer weet wel, dat niet uit den
hemel, maar uit de woning van zijn bureau klonk
dat lied:
„Stille nacht, heilige nacht",
opa Breme. weet zelfs, dat „de moeder met het
Kind" groote overeenkomst had met een beelden
groep, die hij enkele dagen vroeger in de uitstal
kast van een „Roomschen winkel" zag, maar opa
Bremer mist het vermogen, om, wat God hem gaf,
terug te brengen, tot iets zuiver menschelijks, tot
iets zonder beteekenis.
Het was een droom, zeker, maar het was een
droom van den hemel gezonden hem, den ouden
ruan, die in zijn groote eenzaamheid vergeten was,
dat Vader zorgde.
„Hem mag, je houden". Christus was bij hem,
zou bij hem blijven, hoe lang of kort de reis nog
duren mocht, Christus zou hem dragen door den
donkeren nacht van den dood naar den stralenden
morgen der eeuwigheid. Och, dat was niet iets
nieuws, dat leefde wel reeds lang als blijde hoop
diep in zijn ziel, ook in zijn dagen van treurigheid,
maar het was iets, dat bedolven dreigde te worden,
of feitelijk al bedekt was door duizend bange ge
dachten.
Nu leeft het in hem, heel sterk en heel helder en
heel heerlijk. Hij kan blij zijn om het leven, dat
hem nog gegeven is, blij zijn, cm de kl'okkeklankeu,
die ook tot zijn kamer doordringen, blij om de
blauwe lucht, blij om het stralend zonnelicht, blij
om het reine sneeuwwit, dat de grauwe daken in
wondere schoonheid hult.
„Nu kunt u niet eens naar de kerk, nu er zoo
veel sneeuw ligt, mijnheer", zegt Corrie, als ze
verricht de weinige bezigheden in zijn kamers.
„Nee kind, nee", antwoordt hij en zijn gezicht
straalt, of hem een feest geworden is, wat anders
een zware beproeving zou gebleken zijn.
Zeker, graag zou hij opgaan, nu vooral, om
met de saamgestroomde scharen te aanbidden het
Kind en te danken voor zoo groote zaligheid. Maar
noodig is het niet. Ook hier kan hij bidden, ook
hier kan hij danken.
Heel de wereld viert Kerstfeest.
Heeft ze plaats voor het Kind?
Waar deemoed is, daar wil het Kerstkind wonen*
wonen.
In èenstille 'hamer. j
In een-Vereenzaamd hart,
Daar is het Kerstfeest.
M
Ons werd
van de mo
Flakkee aan
harnis:
Leden van
onder leiding
ring bijeen in
op 16 Dec. 19
gehoord de
te ontstemmi
ging van vei
door het orga
dclharnis, wel
per week, en
kas welke zij
S 1.40;
van oordeel
werk kan wc
men, zooals d
georganiseerdi
8 per wenk
2 personen, o
terwij] hierva
ring werden
arbeid verkroi
andere inkorr
ken, dergeli
moeten worde
op de soberste
te kunnen vn
noodig is de t
verkort te hai
dringen er i
de steunbedr,
brengen als v
de werkloozei
N
Beroepen:
J. W. van der
Aangeno
N. C. Bakke
mond, cand. 1
Bedankt
C. J. Laarma
Tweetal:
te Wildervank
Assen.
B ero e p e
Bom te Oud-
Aangeno
cand. J. L. Kc
c:
Aangeno
te Sliedrecht.
El
Bedankt:
Joh. Jaanus te
D
Ds. A. M. B<
Kerk verliet, w
paganda te ma
het Duizendjarl
erf die te dier
■werd, zal weid
aan de Üqivere
daarvan tot hel
toegang te zo<
DE K
Prof. Dr J.
zoekt ons ee|
ceeren:
Van het Cl
hulpactie is
gegaan om
verleenen aal
den, die op c]
loopen van
nood is daal
Wie helpen
lijk, zende z:
sohe Zentral
ve. Postcheq
Camer, Biltl
kan er zekej
aangegeven
komt ook tel
doxen", die r
dan de DuitJ
Voor f 7.50
den onderhol
KEI
Een neger
Divine" noen
vo'gelingen h
van Noord-A|
Telegraph",
lioofdkwartiel
New-York, e
allerlei gro|
Washington,
deze steden
vliegtuig, ofl
Vier „zwar
Zij zijn sti
Truelove, P
dragen. Twi
„Trouwe Ma|
in de stad
De justitie i
dit nieuwe
jaar geledeij
wegens versti
WERK
Te Alme
tengewone
the der Ver|
de orde de
den voor d(j
Met hetrekk
ven ontvang
in o.m geze
daan tot ve
jongeren he
trekking zijn
en. de afdoe
geoorloofd rrj
dezen haar i
verbinding
dat in aansl
het H. B. tot;
collega's zoo
een plaats o
de Besturen
eventueel te
salaris toe t
ding uie de
verlicht
Na bespre
richting wei
doel aich ii
Besturen en]
