GIJ, SUIKERLIJDER
BUITENLAND.
Kerk en School
MAAS- EN SCHELDEBODE
nieuwjaarswenschen
SLECHTS VIJFTIG CENT
HET RUKSBA6BRANDPR0CES
DROGISTERIJ VERWAAL
le Middellandstraat 49, ROTTERDAM
DE OPSTAND !N SPANJE
BEDWONGEN
VLIEGRAMP IN DUITSCHLAND
ZES DOODEN. VIER ERNSTIG
GEWONDEN
ZATERDAG 16 DECEMBER 1933
DE LAATSTE COMMISSIE NAAR
HUIS
DE RIJKSDAG GEOPEND
ALLES BINNEN TIEN MINUTEN
AFGELOOPEN
AMER1KAANSCHE BRIEVEN
IJSVERMAAK
PREDIKBEURTEN
p. c«
v
»,het
Evenals vorige jaren zullen wij in ons
nummer dat op 30 December a.s.
verschijnt de
opnemen, die aan Familie, Vrienden
en Bekenden gebracht en
zullen kosten, indien de annonce vijf
of minder regels beslaat. Elke regel
meer tien cent. Wij mogen zeker wel
op Uw bereidwilligheid rekenen om
dene advertenties zoo vroeg mogelijk
op te geven. Wij van onzen kant zullen
U daarvoor een goede plaats garan
deeren. H13 UITGEEFSTER
Tegen Van der Lubben en Torgler de
doodstraf geëischt
VRIJSPRAAK VOOR DIMITROFF,
PQFOFF EN TANEFF
Het requisitoir van Dr Werner
De procureursgeneraal van het Duitsche
ïtiiksgerechtshof dr. Werner heeft gis'er
zijn requisitoir gehouden en na hem is de
andere openbare aanklager, de vertegen
woordiger van het openbaar ministerie, dr-
Peris us, aan bet woord geweest.
De beide heeren aanklagers hebben kans
gezien met hun requisito r niet minder dan
elf en een half uur 'e vullen.
Met hun betoog zouden kolommen van ons
blad te vullen ziin.
Dr. Werner behandelde breedvoerig de
beschuldigingen van het Bruinboek eri gaf
daarna een uitvoerige histor.sche uiteen
zetting van de omstandigheden die rondom
de daad van Van der Lubhe sinds 1918 ?i|n
gegroeid: het s'reven der K.P.D. om ook in
Duitschland een radenrepubliek te stichten,
allerlei omwentelingspogingen daartoe on
dernomen. Wat Van der Lubbe betreft acht
te hij er geen twijfel aan te bestaan, dat
deze communist is, want dat hij za|f heeft
verklaard, dat hij do brandstichting heef'
gepVegd als een vlammen-teeken voor den
opstand van het prole'ariaat.
Het was dr. Werners taak het polit cke
gedeelte van het requisitoir uit te spreken.
Als tui daarmee gereed is, schorst president
Butnger de zitting.
Als allen, cok de- beklaagden, de zaal
moeten verlaten, hlijkt, dat Van der
Lubbe eerst wakker gemaakt moet wor
den. Hij was ongemerkt in de beklaagden
bank ngesljipen!
Na de penzi krfea'Dr Prrbius het woord
om verklaringen alf-te leggen over d,e af
zonde: 1 ke gei leegde daden. Hij'had bèeUs
hii voorban' te kennen gegeven, dat hij
d-a-vnor vijf urm noo-iig had en h'i h-eld
zFh strikt aan dat plan. Reeds enkrle uren
g Ugen been met een levensbeschrijving van
koz i.u, ue, waarbij, van alles passeer
de, dat reeds overbekend is.
Was het requisitoir van dr. Werner wei
nig boeiend, het qp détails gebouwde requi
sitoir van dr. Pcrislus was al even gerekt.
Parisius ach'te het bewijs geleverd,, dat
zacals Van der Lubbe het voorstelt de
brandstichting niet ken zijn geschied en
dat hij geholpen moet zijn door iemand die
geheel qn de hoogte is van de toestanden in
den Rijksdag.
Den z.g. „brandweg" kan hij slechts in
15 minuten hehhen afgelegd hij juiste ken
nis der locale omstandigheden. Essentieel
anders evenwel is de ontwikkeling van den
brand in de zaal vnor de plenaire zittingen
geweest. Met een klein gordijntje kan m»n
niet de zaal in brand steken, v. d. Lubbe
kan op z'n vroegst om 21 uur 3 den Rijks
dag zjjn binnengetreden. Voor de brand
stichting in liet restaurant heeft hij tep
minste 13 minuten noodig gehad. Zoo kon.
hii dus op zijn vroegst om 21 uur 18 in de
zittingzaal zijn aangekomen. Volgens zijn
eigen mededeefing heeft hij zich ten hoogt
ste twee minuten in deze zaal opgehouden.
Kon een persoon alleen in twee minuten
en met de aangegeven middelen een brand
stichten met deze uitwerking?
Wanneer reeds de leek het voor onmoge-
liik houdt, dan toch hebben ook de deskun
digen algemeen deze vraag ontkennend be
antwoord. Licht ontvlambare stoffen waren
niet in de zaal aanwezig. Proeven hebber)
bevestigd, dat de natuurlijke voorwaarden
voor een brand ongunstig waren. Wanneer
men werkeliik wil onderstellen, dat v. d.
Lubhe in de zittingzaal is geweest dan moet
de voorbereiding door anderen zijn getrof
fen. Voor v. d. Lnhlie was de tiid daarvoor
niet voldoende. Bii het binnenkomen van
de zaal moeten de daders licht ontvlam
bare stoffen in de zaal hebben gebracht. Er
is gewerkt met een zelfnntbrandende vloei
stof, wnarvan de verbrandingsproducten op
7 verschillende plaatsen in de zaal en ho
vendien in de vestibule van den Rijksdag
zlin gevonden en voorts oojr zijn aange
troffen in de jas van v d. Lubbe. Naar -Ie
ni"ening der deskundigen hqhben op zijn
tninst 2 A 3 personen aan de voorbereiding
medegewerkt
Nnncns de verdere vraag lioe de daders
het Huis kenden verleden, wijst de amhte-
naar vafi het O. M. pp de door twee getuir
gen waargenomen man. die zeer zeker is te
beschouwen als mededader en het Huis op
hoogst in het nog vallepdq wijze door por
taal IJ verliet. Overigens hebben de daders
hii de chaos, tijdens de bluss-Hngswerk-
z°aniheden zeer zeker de mogelijkheid ge
had onongemerkt te ontkomen.
Wanneer nu verschibende daders hebben
medegewerkt, waarom heeft v. d. Lubbe dan
het gebouw aan de voorzijde heklommen
en brandhaarden gelegd in ruimten, welke
van hulton af riireet konden worden gezien?
Deze omstandigheid is evenwel niet geheel
onverklaarbaar.
Óf v. d Lubbe wist dat met hem andere
daders aanwezig waren, of hii wist het niet
en d"u bad hij een betaalde opdracht brand
té stichten in heoaalde ruimten. In ieder
geval moest v. d. Lubhe slechts een betrek*
kpliik ondergeschikte ro! qpelen, de hoofd*
zaak zou worden opgeknapt door de ande
re daders in de zaal. Hij had rrpssrliien zelfs
<je zondebok voor de nnderen willen zijn,
(tie on deze wilz.e op den achtergrond hoop*
ten te kunnen blUven Alle teekenen wijzen
er on. dp.t hij wellicht Ivzeten was door de
waanidee, in de geschiedenis der revolutie
als ons "rfeluke held can. rol te spelen en
er van te voren op had gerekend te worden
gearresteerd.
die genezing zoekt, vraagt gratis
brochure „Kruidengeneeswijza
PRIESTER HAMOr
Dr. Parisius besloot: De aanslag op den
Rijksdag is ongetwijfeld een (lor moest on
gewend misdaden in de wereldgeschiedenis.
Een mensch, die van zijn jeugd af aan nei
ging beeft iet vergrijpen tegen discipline en
orde. die behoerscht en vervuld wordt van
een fanatioken linnt togen de maatschappij,
probeert zijn hoofd te tooien met den roem
van Hernstnitus. Ik goloof dat v. d. Lubhe
de Verschillende gebeurtenissen met alle
aandacht heeft gevolgd Te betreuren ie h"t
dat In een deel der openbare meening de
meest onzinnige geruchten zijn opgedoken
Deze geruchten zuilen evenwel tliaps na
het rapport der deskundigen over den gees
testoestand hopelijk alle verstommen.
Alle drie deskundigen zijn overeenstem
mend gekomen tot do constateering dat v,
d. Lubbe ten volle verantwoordelijk is ge
weest.
Zeker Is V. d- Lubhe 'n ongewoon rpensch,
maar zijn gelieele optreden In dit proces
was klaarblijkelijk niets anders dan de re
actie van een ongewoon mensch op een on
gewone daad. Thans evenwel heeft het uur
der afrekening geslagen. U, Edelachtbare
heeren rechters, zal het niet zwaar vatlon
den beklaagde v. d. Lubhe in den voijen
omvang schuldig te verklaren en le straf
vast te stellen, welke volgens de wet toe
laatbaar is ep welke alleen ook don out
zaglijken ernst van zjjn misdaad recht zal
doen wedprvaren".
V d. Lubbe zat gedurende het gelieele
requisitoir in zijn vroegere houding met
hangend hoofd, alsof de gelieele zaak' bui
ten hem omging.
Do elich van den procureur-generaal
LEIPZIG. 14 December. Aan het ein--
de van zijn requisitoir eischte de procu-
reur-qeneraal Dr. Werner tegen den
hoofdbeklaaade Marinus van der Lubbe,
de doodstraf, wegens hoogverraad in
vereeniging met drievoudige ernstige
brandstichting en poging tot brandstich
ting alsmede levenslang verlies der bur
gerlijke eererechten.
Voor Jietzelfde delict eischte hij ook te
gen Torgler de doodstraf en levenslang
verlies der burgerlijke eererechten.
Voor de drie Bulpaarsehe beklaagden
Dimitrof. Popoff en Taneff eischte hij we
gens qebrek aan bqwjjs voor de besehul
diging van hoogverraad en brandstich
ting vrijspraak.
RDST IN HET GROOTSTE DEEL
VAN HET LAND
Uit Madrid: In fien loop vqn Dinsdag is
liet grootste deel van Spanje', wedér tof rust
grimmen. De spnedgorerhten' héhhon huil'
arbeid reeds aangevangen. T>è militaire Ver
sterkingen zijn teruggetrokken. Slechts te
I.a Cnruria en te Granada is het den syn
dicalisten nog gelukt twee kerken in brand
t« Steken
Te Eerrol. waar alle 3000 warfarheiders
staken, hebben kleine hotsingen met de po
litie plaats gehad, evenals te Pamplona.
Te Gijon duurt de staking voort, terwijl
in Saragnssa, dat het brandpunt van de re
volutionaire beweging is geweest, de orde
is hersteld. Evenzoo te Barcelona. Ook le
Madrid heeft de s'akingsnprnep geen succes
gehad. Als voorzorgsmaatregel is de kruiser
„T.ihertad" van Ferrol paar San Sebastiaan
gezonden.
Alle partijen van rechts hebben in het
parlement een verklaring afgelegd, volgens
welke zij zich onvoorwaardelijk achter de
regeering plaatsep.
De woordvoerder der socialisten zette uit
een. dat gebleken is. dat de socialisten geen
deel hebben gehad in de recente geheurte*
nissen. Fel protesteerde hij tegen de anti
socialistische coalitie tusschen repuhlikei*
nen en monarchisten, waaraan hii toevoeg
de. dat. wanneer men den socialisten zou
verwijten, dat hun de moed ontbrak om een
revolutie tot stand -te brengen, zij uit het
parlement zouden treden gn den strijd pp
de straat zouden brengen.
Bomaanslag op tramwagen te
Madrid.
In een voorstad van Madrid heeft 'n met
selaar, die lid is van de syndicalistische
vakvereeniging. een bomaanslag genleegd
op een geheel bezetter) trapiwagen. De wa
genbestuurder bracht de tram tijdig tot
stilstand en kon daardoor een ratastronhe
verhinderen. Politiebeambten aehtervnlgden
den dader, die een huis binnenvluchtte. Hij
werd neergeschoten.
Uit Berlijn: Het verkeersvliegtuig D T403,
dat den geregelden dienst onderhoudt tus-
sphen Berlijn qn Ejambung, is Maandag
hij de landing op Jqet vliegveld Fuhlshitttel,
doordat liet zieilt plotseling zeer Slecht werd,
tegen een hindernis jp-evlogm en veron
gelukt
Vier Inzittenden werden op slag gedood,
twee overleden in het ziekenhuis. Voorts
werden nog vier inzittenden gewond.
De dooden zijn piloot Grutzbach, marco
nist Wien, staatsraad Wagemann, het Amft-
rikaansciie echtpaar Barber en zekere
Schnarrenberger.
Staatsraad Wagemann was de schepper
der Pruisische wet op de erfhncven, die la
ter ook tot grondslag voor de desbetreffen
de rijkswet diende. Hij was nog maar
48 jaar
De deskupdigen-oommissie voqr de mili
taire uitgaven te Genève is, na een hoofd
stuk voor de Ontwapeningsconventie ta
jiehben geredigeerd, dat de beperking der
rqilitaire uitgaven ten doel beeft, uiteen*
gegaan. Thans staat het ontwapcnlngswerk
te Genève geheel stil tot midden Januari.
Dan za) nader rrioeteu overwogen worden of
een voortzetting der ontwapeningsconferen-
Jtie alsdan mogelijk zal zijn,
Berlijn vlagde Dinsdagmorgen voor de
opening van den nieuwen Rijksdag, in do
Kroil Opera.
Naar gewoonte werd de open'ng voorafge
gaan door kerkdiensten: voor de protestanten
in den Dom, voor de roomsch katholieken
in de Jiedwigkatllf draal.
De Evangelische dienst in den Dom stond
onder leiding van den Dompred kant dr. D.
Doehrjng, die als tekst had gekozen de
wonrrion uit (le Openbaring van .'ibanncs:
„.Ta, kom Heere Jezus". Het Onze Vader en
de zegen werden ui gesproken door Rijks
bisschop Muller. Deze diunst weel bijge
woond door Rijkspresident Von Hindenburg
(lie in gezelschap van Staatssecr. Mi'issuiu
arriveerde en tot aan het altaar werd geleid,
tefWijl alle aanwezigen zich van hun zelel
verhieven. De Evangelische afgevaard gden
waren verschenen onder leiding van de
Rijksministers dr. Frick, Seldte en graaf
SnhwcTin Krosigk.
Op den weg naar de Kroll-Opera brachten
vele min s'ers ecu kort liozoek aan liet ge*
denkteeken Unter den Linden, ter herden-
kinr van de gevallenen.
Reeds een half uur voor het begin van de
zitting zijn vele afgevaardigden in de zaal
aanwezig. Boven de zetel van den president
hangt op een reusacht gen rooden vierhoek
tegen een wi ton achtergrond het 'zwarte
hakenkruis. De publieke tribune was geheel
bezet, in de diplomatenloge zijn vele diplo
matieke vertegenwoordigers der groote mo
goiulheden, o.a. de Itallaansche staatssecre
talis guv ch naast den Italiaanschen ambas
sadeur Cerrut i. De afgevaardigden irf 15
zaal zelf zijn gekleed in den bruinen, zwar
ten en grijzen uniform van S.A., S.S. en
Stahlbelm.
M'nister-presidont Goering hield de ope
nlngsrede. Hij word ook weer herkozen tot
president van den Rijksdag.
JAPAN WIL RECHTSGELIJKHEID
TER ZEE
Plannen voor de vlnptconferentle van 1033
De gehecle Japanscho -ers wijst op de
noodzakelijkheid voor Japan volled ge
rechtsgelijkheid t« verkrijgen op hot gebied
der maritieme bewapening. Ln 1935 zal
Japan op de Vlootconferentie onder al|e
omstandigheden rechtsgelijkheid eischen.
Voorts moet Japan 'ie voorstellen terug-
unpen .welke liet indertijd ter Ontwape
ningsconferentie te Genève heeft Ingediend,
pqidat deze voorstellen de vrijheid van be
weging der Japansche marineautoiiteiteii
heparkeii Japan moet, volgens de bladen,
de volgende eischen stellen:
1. Rechtsgeliikhe d van alle deelnemer,
aan de lootcon Ieren tics van Washington en
Londen;
2. Yas stelling van een maximale tonnage
voor alle maritieme mogendheden Binnen
deze totale tonnage moet evenwel iedere
mogendheid de aard en de grootte der ver
schillende schepen zelf kunnen bepalen De
beperk ng van den bouw van oorlogsschepen
boven de 10.000 ton moet worden opgeheven
HOE DE HEER W. TE ROTTERDAM MET
ZIJN RHEUMATIEK TOBDE
Tot zijn vrouw ingreep
En reeds in twee weken zijn pijnen alnamcn
„Ongeveer i a 5 japen geleden heb ik U
eens geschreven over de schitterende, wer
king, die Krusehen Salts op mij had. Nu
heeft mijn man ongeveer een jaar geleden
list gekregen van rheumatiek; hij voelde
den heêlen dag pijn in zijn arm.' Vooral in
bed had iiij er veel last van on kon soms
niet slapen. Aan Krusehen geloofde hij niet,
al kende hij-door mij de beste resul aten.
Hij heeft eens twee maanden verschillende
med cijnen geslikt, geen resultaat; toen ge
magnetiseerd, niets geen resultaat; toen be
handeld met ultra-violette stralen. Zou na
een paar behandelingen boter zijn; het beeft
drie weken geduurd; een heel verbrande
arm was het f.enige resultaat. Toen dacht ik
aan wat ik wel eens gelezen had: stiekum
's morgens wat Krusehen in zijn thee. Hij
proefde gelrkk g niets, en na veer 'ien da
gen voelde hij verlichting van pijn. Toen
vertelde ik mijn geheimpje en nu neemt hij
al twee maanden eiken morgen, zooals ik
nog altijd doe, een flink glas lauw water met
eo:i klem schepje Krusehen Salts. Resultaat
na twee maanden heelemaa) zonder pijn. De
pijn is langzaam maar zeker minder ge
worden en nu heelemaal weg. U begrijpt
zijn dwepen met Krusehen Salts. We's ervan
overtuigd,dat wij altijd en overal Krusehen
Salts als een wonder verheerlijken.
Mevr. C. C. W. te II
Elke „kle'ne, dagelijksche dosis" Krusehen
Salts is een wetenschappelijke combinatie
Chri minerale zou'en, welke al Uw afvoer-
organen aansporen nieren en maag e.i
deze geregeld aan 't werk houden, zooals de
natuur dat bedoeld beeft. Het gevolg van
(leze inwendige zuiverheid is, dat verft-sclit
en vernieuwd bloed door Uw aderen stroomt.
Giftig urinezuur, dat uw rheuma'ische pij-
nen veroorzaakt, wordt langs natuurlijken
weg-verwijderd en de pijnen houden op. En
als li voortgaal me' „de kle ne, dagelijksche
dosis" Krusehen Salts, zal Uw gehccle wezen
lichaam en geest - van deze zuiverende
verfrisschende werking den weldadigen in
vloed onder* inden.
Krusehen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
hij allo apothekers en drogisten 4 0.90 i*n
1.60 per flacon. Stralende gezondheid voor
éen cent per dag.
Let op dat op liet etiket op de flesch, zoo
wel als op do huitcnvorpakking den naaoi
Rowntree Handcis Maatschappij Amsterdam
voorkomt. (Adv.j
SMOKKELEN VAN MENSCHEN.
De politie in Sleeswijk is een organisatie op
ligt spoor gekomen die Duitsche vluchtelingen
naar Denemarken srnoxkflde. Te Hamburg en
te Flensburg waren de cort.ra]o-bureaux. Tot
de gesmokkelde personen behoorden verschil
lende communisten.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Watergraafsmeer (Am-
pterdaiw-Oosf), F. J. Broeyer te Woerden.
Te Bonveen, H. G. van den Hoek te Daarle.
Te Mastenbroek itoez.), II. G. van den
Hoek te Daarle. Te Mojkwerum, cand.
G. J. J. Eiefting te De Bilt (U.j.
Aangenomen Naar Beusichem, cand.
A. de Wilde te Utrecht.
Bedankt: Voor Nieuwe-Tonge, P. J.
Sfeenbfek te Oudewatei. Voor Heeron-
veop (toez.) Dr C, .1. Bleeker, voorganger
tier Vrijz. Hervonndqn te Apeldoorn.
GKliEF. KERKEN
Beroepen; Te Middelburg, D. Bremmer
te Hoek van Holland. Te Burum, cand.
Tit. J. Kerssiea te Wildervank.
B e iJ a n k i Voor Wanswerd, J. R. Sy~
brandy te Zwartebroek.
CHR. GERËF. KERK
Berappen: Te Hillegom, W. Hendrik-
te Rottordanvguld.
GEREF. GEMEENTEN
Drietal: Te Ierseke, J. Fraanje te Bar
neveld, M. Heikoop te Utrecht en G. II.
Kersten tc Rotterdam.
Ds. C. C. C. Visser, predikant der Evanq.
Luthcrschc Gemeente tc Rotterdam, hoopt
Woensdag 20 December a.s. zijn zilveren
ambtsjubileum te vieren.
EEN STUDENTJE IN DE TKEOLOCIE
Het laatste nummer var „Fridnrirus" be
vat de volgende adveitenti*. waaruit b'ijkt
dat er nog wc.i nood onder Je Duitsche stu
denten beersrht, maar dat j de banden uit
do mouwen kunnen stoken:
„Studente in d fbeoloffio in Robijn zoekt
drimrend bijverdioude; boeit reeds er»nring
in kranten vouwt*», strook ie<- n'akkon enz.,
beeft geld voor liefdadige doebdmHi ver
zameld. kan vlooren schildcron, - met stu-
oudQorswerk bekend en hoeM ook kranten
rondgebracht; verleent gaarne' hulp bij stu
die en privaat lessen."
HERDENKING
Te Leeuwarden heeft de Vrij-Evang.
Gemeente haar 75-jarig bestaan herdacht. Ds.
H. W. Veldkamp hield een gedachtenispredi
katie over Psalm 77 12—14 en memoreerde
enkele belangrijke gebeurtenissen uit de histo
rie der Gemeente,
Te O -j d e-P o k e i a zal het 250-jarig
héstaan der Ned. Hei-vormde Gemeente op
Zondag 17 December a.s. herdacht worden. In
de morgengodsdienstoefening zal de predi
kant Dr. II. D. Hellema, dit feit herdenken,
terwijl avonds de heer W. H. Bosgra een
herdenkingsrede zal uitspreken.
Ds. G. VAN DUINEN
Naar wij vernemen, is de mogelijkheid niet uit
gesloten. dat Ds. G. van Duinen, em.-pred. der
Geref. Ker* van Schiedam, thans leger-pred. in N.-
Ind'ë. met verlof in het vaderland, bij een even
tueel beroep naar een der KerKen in Nederland,
zulk een bercep in ernstige overweging zal nemen.
M. HORN, f
Te Schiedam is, 77 jaar oud, na lang
durige ongesteldheid overleden de oud-direc
teur der Rijks IJ. B. School en oud-inspecteur
van het Gem. Onderwijs aldaar, de heer M.
Hom, die als schrijver van leerboeken in
heel het land naam had. Hij was een zeer
begaafd docent, voerde het openluchtspel in
er. bleef ook na den H.B.S-tijd belangstelling
voor de oud-leer1 ingen bewaren.
I. VAN DER POST. t
Te Den Haag is dezer dagen, ruim 60
jaar oud, overleden de heer I. van der Post,
die meer dan 40 jaren het Christelijk Onder
wijs diende als onderwijzer aan de Diaconie
scholen te Amsterdam en aan dc Weeshuis-
school, dé Prins Wiilemschöol en de Marmx-
schoo] te Den Haag Op 1 Mei j.l. was hij met
pensioen gegaan. De overledene was voorzit
ter van do vereeniging .Bijbel, Oranje en
Nederland", voorlezer in de Groote Kerk, voor
ganger in de Kinderkerk en Zondagsscnool-
onr'erwiizer. Zijn verdiensten vonden erken
ning in zyn benoeming tot ridder m de
Huisorde van Oranje, Met het verscheiden
van den heer van der Post wordt, krachtens
OP REIS IN HET BERGLAND VAN
WEST -AMERIKA
In mijn vorige brief heb Ik verteld, dat we In
de Staat Nebreska waren aangekomen* Op eén
humoristische atlas van de Vcreenigde Staten leest
de tourist bij deze St^at: „Nebraska If you like
cats". Nu, wilde katten hebben we er niet veel
gezien, maar varkens zooveel te meer! In fcze
Staat merk ik, dat de droogte van de afgeJoopen
zomer veej kwaad gedaan heeft. Dagenlang reden
we door enkel maïsvelden, maar ze zijn lang zoo
mooi niet als de vorige Staten waar we door
heen kwaipen zooals Illinois en Yowa.
■Hier en daar passeeren we een boerenhoeve. En
het frappeert me dat iedere boerensteê van een
geweldige varkehswerf voorzien is. Ik schat dat er
boerderijen fijp met werven vpor dit onreine
vleesch. zoo groot dat ik hun getal durf schat.en
op Cgn 800 a 1000 stuks per hoeve. Wanneer je
zoo n dag of drie door zulk een streek rijdt met
een vaartje van een 70 K-M. dan komt on willeb
keurig de vraag in je rp: zijn er op de wereld wel
menschen genoeg om dit alles te verorberen? Je
ziet niet anders dan mais en varkens! Zoo nu en
dan liggen deze viervoeters dood gereden langs
de weg en de boeren vinden het blijkbaar niet de'
moeite waard ze weg te halen.
Tenslotte begonnen we te verlangen iets anders
te z'en dan mais en varkens. Tegen de avond
kwamen we in een dorp en daar het begon te'
regenen slopten we en zagen uit naar nachtlogies.
We kwaipen weer te recht in touristen-hutten, die
wel voorziep waren vap gas maar geen kachels
hadden. Od die gascomfcorts leggen we na de
fnaaltijd daarom wat cementen steenen en zoo ver
warmden we ons verblijf, wat die avond wel
npgdig was. Hier schreven we wat ansichtkaarten
naar de familie Ln Holland, die zooals vanzelf
spreekt onze reis met belangstelling volgt.
Tot zes uur sliepen we heerlijk. Dap vulden we
onze benzine en olietank, deden wat lucht in de
banden en zettpn onze Feis voort. Tegen negen uur
klaarde de lucht op. maar voor ons uit in het
westen k>ieef een rwarte. dreigepde r^nd hangen.
Wie niet beter wist zou dit vcor een zwarte wol
kenbank gehouden hebbep, maar daar ik al eer
met het Amerikaansqhe hooggebergte had kennis
gejpsakt, wist ik wat ons nu te wachten stond. Dit
warep de bergen van Colorado waar we over heen
moesten. Vreemd zooals je je hier in de afstand
vergist Je denkt er zoo op af te rijden, maar wer
kelijk is de afstand nog een vplle dag rijden van
ons af.
Maar het landelijk aspect verandert toch. We
zien geen mai. en varkens meer, maar het land
wordt heuvelachtig, meer boschrijk en voor oils
wordt steeds duidelijker een schitterend tafereel.
Eerst weet je niet wat je ziet daar hoog in de
lucht, maar allengs word het je duidelijk dat daar
voor je hoog hoven de dreigende rand uit zich de
besneeuwde toppen vap het hooggebergte verheffen
en j? denkt aap de sneeuw van de Libanon, waar dc
d ch ter van den ouden dag reeds door geïnspireerd
werd tot zijn psalmmelodie. Hoe dichter wij ze na
deren hoe mooier, hoe imposanter zij zich ver
heffen. Trots verheffen zij zich naar de hemel en
s:aan ais een onbedwingbare muur voor je, waar
je niet weet door te komen. Maar zoover zijn we
momenteel ook nog niet
Aan het einde van de vierde dag logeerden w-in
het touristenkamp van Colorado, een kamp zooals
we ze pog niet gezie-i hadden. Alle denkbare
comfort was hier aanwezig. In ieder afzonderlijk
huisje was een badkamer met'heet en koud s'.roo-
mend water en gas om te kooken, en electrische
Strcom voor licht en verwarming. Voor zoo n
huisje betaalde we slechts 1.25 dollar met alles er
bij! We hadden een gezellige avond. De vrouwen
hadden zelf het eten gekookt en we konden hier
weer evenals thuis rustig Gods Woord lezen aan
tafel, zonder afgeleid of gehinderd te worden. Dit
was werkelijk een rijke verkwikking. Want de
daoen die nu gingen komen waren inderdaad zorg
vol. We moesten nu de bergen door en dat had
wel zoowat heel de avond de inhoud van onze
gesprekken bepaald. We waren dankbaar dat de
bewarende hand Gods tof hiertoe over ons geweest
was en ons gebed ging tot Hem uit ook verder ons
tot eep Leider en Schutse te zijn.
De volgende morgen hing er damp, een ver
schijnsel dat vaak in de nabijheid van bergen
voorkomt.
Slechts langzaam vervolgden we nu onze weg.
We krijgen slechts ?en kleine hoek van Colorado
te zien en reeds ln de voormiddag hopen wij in de
Staat Wyoming t komen. Maar we hadden niet
gerekend met het feit, dat wp hier een klimming
vpn circa 7000 voet moesten maken, wat zeggen
wij, dat wij eer we in Wyoming zijn een steeds
klimmende weg te berijden hadden, een weg die
zigzqgsgqwijze naar bovep ging. Het was dan ook
al avond eer we waren waar ik dacht 's middags
al te kunnen zijn. Onze vrachtauto moest met haar
bagage het dan ook in de tweede versnelling doen,
wat zeggen w.l dat ze niet harder vooruit kwam
dan een 10 mijl per uur. Wij konden met de luxe
wagen natuurlijk veel vlugger vooruit komen. Tel
kens wachtten we dan ook maar even tot de jon
gens met dw vrachtwagen weer bij ons waren.
Soms hadden we gelegenheid even uit te stappen
en van het mooie natuurtafereel te genieten en
zelfs hebben we ons in een restaurant verkwikt
eer die arme boys ons weer ingehaald hadden! We
hebben ze er wel mee geplaagd, maar Zw kunnen
tegen een stootje.
Steeds klimmen we nog. Telkens bij het uitstap
pen treft het ons. dat de lucht ijler is geworden.
We ademen dieper en voelen ons lichter, maar
het is hier ook veel kouder dai beneden. De wei
nige menschen die we hier aantreffen hebben dan
ook de karakteristieke roode bergkleur. Het eenige
bedrijf dat hier wordt uitgeoefend is dat van Cow
boy en schaapherder Veel groeien doet er niet,
want het vriest er bijna altijd. Het eten voor de
koeien en /aarden die hier nog in het wild leven,
groeit uitsluitend in de valleien.
Hiermee besluit ik mijn tweede brief over onze
reis. t
Ik zend er een paar kiekjes bij, die eenig denk
beeld geven tusschen welke hooge bergwanden we
met onze wagens door moesten.
De eerste foto laat onze vrachtauto met bagage
zien 7000 voet hoog jn de bergen. Een lekke band
Was oorzaak dat we daar stoppen moesten. Een
van mijn zoons staat er een beetje beteuterd bij.
Hij houdt niet van lekke banden!
De tweede kiek is iets verder weg genomen, nog
hcoger het gebergte in. Deze foto geeft een nog
betere indruk van de berggevaarten van West-
Amerika. Rechts op dc foto ziet men een groot
brok steen liggen. Juis: even voor wij hier aan
kwamen, was deze van de bergwand komen afrol
len dwars de weg over. De bergwerkers waren
juist bezig de weg weer vrij te maken. Dit gebeurt
hier meer n maakt het rilden door de ..Rocky
mountains" wel gevaarlijk. Het stuk steen, dat hier
neer gekomen was, schatten deze mannen wel op
een 10.000 X.Gr. Op dc foto is duidelijk te zien
wel een verwoesting dit gevaarte aan de weg heeft
aanoericht!
Op zoon reis ervaar Je telkens dat het een groote
rust is te plegen weten dat het leven van die je
lief zijn en van je zelf in Gods hand is. Maar is
dat niet overal en in alle omstandigheden zoo?
JE AMERIKAANSCHE VRIEND.
„MAAS"-NYMPH..S
Zie ze zwaaien, zie ze draaien,
Ouden, jongen, arm en rijk,
Daar op het gestolde water,
Voelen allen zich gelijk.
Zie ze zwieren, zie ze zweven,
Meisjes, jongens, hand in hand!
Rooie wangen, dito neuzen
Siert de bloem van Nederland.
Zie ze rijden, zie ze glijden,
Over 't spiegelgladde ijs,
Het is weer het oude liedje
Op de overoude wijs:
Als de wintervorst het tvater
Tot een ijsvloer heeft gemaakt,
ls 't alsof er weer nieuw leven
In het Hollandsch hart ontwaakt.
En dan zoekt men naar de schaatsen.
Die men ruimschoots ingevet,
In een kast of op de vliering,
ln een bak heeft weggezet.
Heeft men z' eindelijk gevonden.
Worden z' eerst geïnspecteerd,
Want de hiclband is versleten,
En de neusriem is verteerd.
Lappen, spijkeren en slijpen
Wordt onmidlijk het parool,
Men wil ongestoord beleven
De echt-vaderlandsehe jool.
Schaatsen met en zonder kndlen,
Schaatsen met en zonder hout,
Rootjes of ocr-oude Friesche
Soms al vele jaren oud
Maakt men vaardig voor de ijspret,
Iedereen trekt naar de baan.
Zelfs hen, die er niets van kunnen,
Zie je nog op 't kantje staan.
Zie ze schuiven, zie ze gnuiven,
't Is een uitgelaten stoet,
Krachtig bruist hun daor de aadren
Het verjongd „Wien Neerlandsch bloed
Zomers zwemmen, 's winters schaatsen
Dat is waar ons volk van houdt:
Toch wou 'k dat de vorst gauw ophield,
Want 't is maar zoo gruwlijk koud!
(Nadruk verboden.) HAKETEE.
besluit van den Kerkeraad, het Instituut van
Voorlezers in de Haagsche Hervormde Ge
meente opgeheven.
EEN JOOD OVER DE ZENDING ONDER
DE JODEN
Naar Ds G Kaptevn schrijft in de „Api-
«terdamschc Kerkliode" hcett onlangs een
Amsterilamiclie Rabbijn zich op de volgen
de wijze uitgelaten over do Zending ondet'
de Joden:
„Wat wij we| doen, is onze menschen zoo
ver brengen, dat ze hun Joodsche ziel niet
verkwanselen. Het zijn alleen de rotte ap
pelen, die aan de verlokkende stem der
zending geen weerstand bieden. Bijna zou
spreker zeggen, dat we haar dat bezit best
gunnen. Maar de practijk is anders. Hemel
en aarde willen we bewegen, zelfs als liet,
om het 'behouden van één enkele ziel te
doen is. Met alle gepaste middelen zal do
strijd wederom worden begonnen. De zen
ding diont te begrijpen, dat wij op haar
diensten niet gesteld zijn. Wij vragen an
deren toch ook niet zich tot bet Jodendom
te bekeeren? Wij zijn reeds tevreden, wan
neer we onze Joden tot waarachtige belij
ders van hun godsdienst kunnen opleider.
Te velen zijn slechts met een dunnen draad
aan het Jodendom verbonden. Het moet ons
streven zijn, hun (iet Joodsche gevoel, het
Joodsche bewustzijn bij te brengen, opdat zo
wanneer de zending zich tut hen wendt,
den aanval kunnen weerstaan. Gemakke
lijk is die laak niet, de vijand werkt met
geraffineerde middelen"
VOOR ZONDAG 17 DECEMBER
NED. HEKV. KERK
Sommefcdijk: Vm. Lee&diewst; 's Avonds
Ds van Abch
Middelhamie: Vm. en av. de heer Vermaas
Dep Bom..iel:
Ooltgensplaat9>/2 u. en 6 u. Ds Kleijne
Oude Tonge: 9Vi u. Ds Verkerk, Voorberei
ding H. A.; 6 u. Leeedienest
Nieuwe Tonge: D'/a u. Leesdienst; 6 u. Iw
Polhuys van Stad a. h. Haringvliet
Herkingen: 9l/2 u. Cand. v. d. Boogert, vatt
Sommelsdijk. 0 u. Ds v. d. Wal, van Dlrks-
Innd. (C(lil. voor Emeriti)
Ouddorp: Vm. Ds van Asch, van Somraefc*
dijk: nam. Leeedicnst
Stad a. h. Haringvliet: 9% u. Ds Pollhuys:
6 u. de heer v. d. Boogert, v. Sommelsdijk
Dirksland: 91,4 u. Ds v. d. Wal; 6 u. do
heer Baart
Stellendam: Vm. en av. de heer Bootman
Melissant:
Goedereede: 2 u. Ds Verkerk, v. Oudo Tonge
GERF.F. KF.RK
Middelharnia: 9l/z u. en 6 u. Ds Zellstna
S'ad a. h. Haringvliet:
Den Bom mol:
Stellendam: Vm. en av. Ds Sap, v. Nunqpeet
(leltgcnspla.it: 9% u. en 6 u. Ds Reendens
Ouddorp: Vm. Leesdienst; nam. Ds Reen-
dens van Ooltgensplaat
CIIR. GERF.F. KF.RK
Middelharnis: Vm. en av. Ds Laman
GEREF. GEMEENTE
Middelharnis: Vm. e av. Leesdienst
Pirksland: 9y2 u. en 6 u. Ds de Blois
Herkingen:
Ouddorp: Vm. en nam. Leesdrénst
OUD-GEREF. GEMEENTE
Herkingen:
Oude Tonge:
OoHgcnsplöat'
DOOPSGEZINDE KERK
Ouddorp: Vm. Ds Fcippoma
Waar niet ingevuld geen opgave ontvanger!
Onze vrachtauto7000 voet hoog in de bergen
"4? Aps-*-
Tusschen de berggevaarten van West-AmerUia
's WERELDS GROOTSTE KLOK
De grootste klok ter wereld is nooit geluid,
omdat zij gebarsten Is.
Zij werd in het jaar 1735 in den Iwan Weilitij»
toren voor de Kroningskerk te Moskou opgehan
gen. stortte tijdens de werkzaamheden neer en
maakte een gat van 6 meter in den grond.
De klok had het aanzienlijke gewicht van
200.060 klogram. Een gedeelte, dat 11.000 Ifljo
woog. brak toen van ouderen af. Nadat deze
„reus" honderd jaar lang in zijn zelf gegraven graf
had gelegen, werd de klok oo beve) vap Tsaar
Nicoiaap uit haar posltiq bevrijd eg vonjrziea
Ivan een steenen fundament. Zij is 8 meter hoon
en heeft een breedte van 20 M* Vijf en twintiS
menschen kunnen onder deze klok itaan
