Emigratie naar Nieuw-Quinea?
Kerk en School.
Gemengd Nieuws.
ning inzake de Winkelsluitingswet zou dien
aangaande aangevuld moetên worden. Persoon
lijk ben ik er voor om den verkoop van melk
voor 9 uur 's morgens in tijden wanneer er ge
brek aan melk heerscht, toe te staan. In gewone
omstandigheden niet.
De heer A. VAN ALPHEJN: Ik geloofyiiet
aan een melktekort. Het gaat tegen de melk-
slijters. Mosselman verkoopt Zondag aan Zon
dag melk aan menschen, die er om komen. Het
is hun standpunt om dat te doen, niet de nood
zaak. Ik heb zelf koeden, maar ik heb nog nooit
Zondags melk verkocht. Slechts tweemaal is het
voorgekomen, dat men bij mij om melk kwam
vragen toen er een zieke was. Ik heb die melk
toen niet verkocht, maar gegeVen. Wanneer
het noodig is kan iedereen dat best doen. Het
is echter bij deze menschen een1 belustheid om
op Zondag geld te verdienen, maar volgens
Gods Woord en Gods Wet mogen ze geen melk
verkoopen op Zondag.
De heer W. VAN ALPHEN acht het in
hoogstnoodzakelijke gevallen wel noodig, dat
des Zondags melk gekocht kan worden. Voor
zieke menschen en kinderen b.v. Nu moeten ze
eerst een bewijs gaan halen bij den dokter, die
echter des Zondagsmorgens daar niet klaar voor
staat. Ik ben er voor, aldus spr., om bepaalde
uren, des zomers voor 's ochtends 8 uur en
des winters voor 's ochtends half negen den
verkoop van melk toe te staan.
"De heer A. VAN ALPHEN: Al staat u het
bepaalde uren toe, dan is het gebod al ge
schonden. Het is den geheelen dag Zondag.
De heer W.vVAN ALPHEN: Alleen in nood
zaak zou ik het toe willen staan.
De VOORZITTER brengt het voorstel van
den heer W. van Alphen in stemming, dat met
de stem van den heer A. van Alphen tegen
wordt aangenomen.
Ingekomen is het verslag over kas en boeken
van den gemeente-ontvanger. In kas was
124,403^2- De boeken waren in orde.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
Ingekomen is een schrijven van het gemeente
bestuur van Dirksland, waarin bericht wordt,
dat in de vacature van wijlen den heer C. War-
naer benoemd is tot bestuurslid van de Stich
ting Waterleiding de heer J. Roodzant K.Pz.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
Ingekomen is een dankbetuiging van J. Oos
terling, gemeenteveldwachter, voor de salaris-
verhooging van 70 per jaar.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
Ingekomen is een verzoek van het gemeente
bestuur van Ooltgensplaat, waarin gevraagd
wordt adhaesie te betuigen aan het verzoek van
Ooltgensplaat, gericht tot de Regeering, tot op
heffing van de Gezondheidscommissie.
De VOORZITTER deelt mede, dat inmiddels
de Minister beloofd heeft een ontwerp van wet
in te zullen dienen, waarbij de Gezondheids
commissies opgeheven zullen worden. Was dit
niet het geval geweest, dan zouden B. en W.
nog niet voor een adhaesiebetuiging geweest zijn.
Besloten wordt geen adhaesie, te betuigen.
Aan de orde is het voorstel van B. en W.
tot verbreking van de overeenkomst met de
R.T.M. om het voetpad bij het station van
Nieuwe Tonge op gemeentekosten te onderhou
den, aangezien de nieuwe weg er gekomen is
en de gemeente dus geen belang meer heeft bij
dit voetpad.
De VOORZITTER deelt mede, dat deze
overeenkomst slechts met wederzijdsch goed
vinden verbroken kan worden B. en W. stellen
voor de R.T.M. te vragen deze overeenkomst
te niet te doen.
Ingekomen is een verzoek van den Ned Bond
van koffiehuis-, restauranthouders en slijters in
Nederland tot verlaging van de personeele be
lasting en in dit opzicht gelijkstelling te ver-
leenen met winkelbedrijven.
De VOORZITTER zegt, dat B. en W. de
zaak overwogen hebben. De meerderheid van
B. en W. stelt voor afwijzend te beschikken.
Er zijn klassen van 70, "80 en 90 opcenten. Deze
menschen vallen in de groep van 80 opcenten.
Weth. BREESNEE wijst er op, dat voor
winkels wel een gedeelte wordt afgetrokken.
Spr. is het er niet mee eens. Deze menschen
betalen ook voor billards en hooren ook bij
den middenstand.
De VOORZITTER: Als ze gelijk met win
kels komen, vervallen ze voor de personeele
belasting.
Het verzoek wordt daarop afgewezen met
de stem van weth. Breesnee tegen.
Aan de orde is de voorloopige vaststelling
van de gemeenterekening 1932.
De heer NELISSE brengt rapport uit en zegt,
dat geen onordelijkheden 'en geen fouten ge
vonden werden. De commissie adviseert de
rekening aldus vast te stellen.
De VOORZITTER dankt voor het uitge
brachte rapport en deelt mede, dat de ontvang
sten 67813,54^ en de uitgaven 67091,98
waren, zoodat een batig saldo van 721,56^
overblijft. Dit is de gewone dienst. De kapitaal-
dienst bracht aan ontvangsten 44,076,17,
uitgaven 43,976,17, aldus een batig saldo van
100,-.
Dt heer NELISSE deelt mede, dat eveneens
de begrooting 1934 in orde was bevonden.
De heer A. VAN ALPHEN is bang, dat de
inkomsten tegen zullen vallen.
De VOORZITTER: Wij hebben onze ge
gevens voor het vaststellen van de begrooting
van den inspecteur der directe belastingen te
Hellevoetsluis.
De heer TIJL: De meeste menschen hebben
hun biljetten al thuis en het valt ze tegen. Ik
vraag me af of de post voor werkloosheidsbe
strijding wel hoog genoeg is. De toestand is
kritiek. Van nu af aan loopen er al verschil
lende werkloos en kunnen nog niet stempelen.
In werkelijkheid is de bietencampagne spoedig
afgeloopen. Zijn er nog andere middelen om
de werkloosheid te boVen' te komen
De VOORZITTER: Wij hebben nog de post
onvoorzien, groot 3000.
De heer TIJL: De toestand wordt veel en veel
erger dan vorig jaar.
'De VOORZITTER: Dat kan nog meevallen
wanneer de prijzen van de uien omhoog gaan.
De heer TIJL: Er is absoluut geen werk.
Met man en macht wordt aan het beetje peen
gewerkt. In 14 dagen is alles aan den kant.
De begrooting wordt ongewijzigd vastgesteld.
De gewone dienst heeft een eindcijfer van
70,250,05.
De kapitaaldienst aan ontvangsten 23072,60,
aan uitgaven 22,172,60, batig saldo 100.
De rekening 1932 van het Alg. Armbestuur
wordt, nadat de heer TIJL namens de com
missie daartoe heeft geadviseerd, goedgekeurd.
Eveneens de begrooting 1934.
Tenslotte wordt de geldleening no. 12 uit
geloot.
Dan gaat de Raad over in geheime zitting.
„Er zijn vele voorstanders, maar eveneens vele sceptici."
li.
Het blijkt ons bij herhaling, dat zooals
gezegd omtrent dit „uithoekje der wereld"
de wildste geruchten de ronde doen, en dat in
breede lagen van ons volk trots het hoog-
opgevoerde peil, en de perfectioneering van ons
onderwijs, een verbluffend gemis aan kennis
imtrent de koloniën in het algemeen en Nieuw-
Guinea in het bijzonder wordt gedemonstreerd.
Bleef het nu bij een erkenning van dit gemis
aan kennis, dein zou men daar nog vrede mee
kunnen hebben. Maar het komt ons uiterst licht
vaardig voor, wèl kennis van land en volk ten
toon te spreiden door de positieve verklaring,
dat Nieuw-Guinea „een moordend klimaat
heeft".
Deze verklaring afkomstig uit intellec-
tueelen kring is niet goed te praten, omdat
zij in strijd is met de waarheid.
Zou dit werkelijk het geval zijn, zou deze
verklaring juist zijn, dan zou er, letterlijk op
gevat, niets kunnen leven, dan zouden er geen
200,000 Papoea's zijn, dan zouden er geen kolo
nisten gevestigd zijn, dan zou er geen Binnen-
landsch bestuur zijn en dan zou er geen zen-
dings- of missiearbeid verricht worden.
Dan zouden er dus ook geen Japanners ge
vestigd zijn, die met succes katoen verbouwen.
Evenmin zouden de prachtige paradijsvogels er
kunnen tieren. Niemand kan een dergelijke ver
klaring „au serieux" nemen, wijl zij ook wordt
weersproken door een veeljarigen zendingsar-
'beid van zendelings-families, terwijl de vader
van een dezer zendelingen daarvóór een groot
aantal jaren als zendeling op Nieuw-Guinea
werkzaam is geweest.
Men spreekt ook van vreeselijke ziekten, o.a.
malaria. Zij, die in Indië hebben gewoond,
weten, dat deze ziekte in den geheelen Archipel
voorkomt, dat deze ziekte door"de geneeskundi
gen met succes kan worden bestreden en dat
niemand zich hoeden kan voor een muskieten
beet. Trouwens, malaria blijkt ook in Nederland
voor te komen (Noord-Holland).
Ik heb zelf, tijdens mijn verblijf op het eiland
B'illiton, malaria gehad. Door zich tijdig van ge
neeskundige hulp te voorzien, is men met enkele
dagen de ziekte kwijt. Gevolgen van deze ziekte
heb ik nooit ondervonden.
En zooals het met de malaria gesteld is, zoo
is het ook met alle andere tropische ziekten.
De wetenschap heeft practisch alle tropische
ziekten onder de knie. Het is slechts zaak, tijdig
hare hulp indien noodig in te roepen.
En dat in 1925, tijdens een expeditie onder
commando van kapitein De Jong, diens expedi
tieleden, uiteraard onder bovenmenschelijke om
standigheden haar arbeid verrichtende, practisch
geheel is omgekomen, bewijst niets voor een
verongelukken van een kolonist, indien deze
zich vestigt zóó, dat hem alle beschikbare mid
delen ten dienste staan om zijn leven te be
schermen.
Het is op Nieuw-Guinea, schrijft een kolonist,
precies zoo, als overal in Indië.
En wij voegen er bij: men heeft in Indië, dus
ook op Nieuw-Guinea, er voor te zorgen, dat
men de noodige zorg aan het lichaam besteedt.
Doet men dit niet, dan. is de kans natuurlijk
aanwezig, dat men
„onder de palmen"
terecht komt. Doen wij hier niet precies het
zelfde Of gaan wij naar de tropen met de
vooropgezette bedoeling onszelf te verwaar-
loozen
Men moet dan ook de waarschuwing van' den
op Nieuw-Guinea aanwezigen landbouwconsu-
lent op de juiste wijze interpreteeren.
Nieuw-Guinea heeft geen enkele plaats, welke
gelijk te stellen is met b.v. Batavia, Bandoeng,
Medan, enz. Nieuw-Guinea moet hetzelfde pro
ces doormaken als b.v. Java in de dagen van
Jan Pietersz. Cöen, toen de kolonisten door ge
brek aan verzorging als ratten stierven.
Dank zij de hulp, die door de perfect werken
de wetenschap wordt geboden, kan echter thans
van meet af aan, Nieuw-Guinea voor koloni
satie geschikt worden gemaakt. Men moge zich
gerust voor oogen houden, dat vestiging daar,
onder veel gunstiger omstandigheden kan plaats
hebben, omdat bekend is waar men wèl en waar
men n i e t moet neerstrijken. De kolonisten heb-
ben het zelf in de hand, de noodige voorzorgen
j te nemen.
En heel zeker zal de vereenigfing alle voor
bereidingen treffen en deze zóó uitvoeren, dat
kolonisatie niet kan mislukken.
Als voor de reeds gevestigde kolonisten
nog niet alles geregeld is zooals het kan zijn,
cr mogelijk fouten zijn gemaakt, dan hebben ce
Nederlandsche kolonisten slechts na te laten
wat niet goed is. Het argument, dat koloni
satie wel mogelijk kan zijn voor reeds in Indië
gevestigden, heeft ongetwijfeld hare waarde,
maar voorzoover het volbloed-E)uropeanen be
treft, hebben deze hetzelfde doorgemaakt als
watd en kolonist op Nieuw-Guinea te wachten
staat, d.i. zich aanpassen aan gewoonten, zeden
en levenswijze van de bewoners van een ge
deelte van het Oostelijk halfrond.
De in loondienst uitgezondene verkeert echter
ten opzichte van den kolonist in een n a d e e-
1 i g e positie. Hij heeft slechts te gaan naar
daar, waar hij wordt heengezonden. En vaak is
dit de „rimboe". Hij moet dan maar zien hoe
hij zich redt. Dat hij daar een vroegtijdigen
dood sterft, is dan ook zeker wel verklaarbaar.
Miet den kolonist staat het heel anders. Hij
gaat vrijwillig. Er is niemand, die hem zegt
waar hij heen moet.
Het is dan ook alleen een imbeciel niet aan
te rekenen, als hij zich niet de beste gelegenheid
uitkiest. En deze gelegenheid is de Vogelkop,
n.l. Noord-Guinea.
Dit gedeelte van Nieuw-Guinea is heel zeker
geschikt voor kolonisatie. De humuslaag mag
verondersteld worden meters-dik te zijn, er zijn
glasheldere, snelstroomende waterloopen.
Het is laat het mij met mijn eigen woorden
mogen zeggen God verzoeken, dit prachtland
ongebruikt te laten liggen.
In dit gedeelte van Nieuw-Guinea ontmoeten
wij de Japanners, bezig met hun katoenbouw.
De heeren hebben verstijfd van emotie gestaan,
toen zij bemerkten, dat 36 katoenknoppen aan
één plant geteld konden worden, terwijl zij in
eigen land in een feestelijke stemming geraakten
als zij 5 knoppen aan één plant ontdekken.
Hoe zit dit nu
Behoeven de Japanners zich niet te acclima-
tiseeren Zijn wij Hollanders in eigen1 kolonie
niet in staat datgene te doen, wat vreemdelingen
blijken w 1 te kunnen
Vinden wij het zoo aardig, om op verren
afstand in het te kleine Holland, het plantareaal
van den Japanner geleidelijk te zien uitbreiden
Waarom bericht de landbouwconsulent op
Nieuw-Guinea ons niet, welke resultaten de
Japanners met hun kolonisatie hebben bereikt
Waarom moet ons dit van particuliere zijde
worden meegedeeld
Het gaat ons als eerder gezegd niet om
Nieuw-Guinea als werkverruimingsobject i n
de eerste plaats. Men toone ons aan
en dit op niet te weerleggen wijze dat
Nieuw-Guinea ten eenenmale ongeschikt is. En
dat kolonisatie op Nieuw-Guinea niet noodig
is, omdat en dit óók weer op onweerlegbare
wijze de werkloosheid binnen de landsgren
zen kan worden opgelost, en dit, naar men
vertrouwen mag, op goedkoopere wijze
dan op Nieuw-Guinea.
Zoolang men hiervoor de overtuigde be
wijzen niet kan overleggen, zoolang mag iedere
ernstig denkende Nederlander, al zou het
slechts zijn
op moreele gronden,
zich met het kolonisatie-vraagstuk bezig houden.
Wij houden er ons van overtuigd, dat de
kolonisatie grondig moet worden voorbereid,
dat zeer nauwkeurige selectie moet worden
toegepast en dat de leiders absoluut betrouw
bare, intègre menschen behooren te zijn.
Wij wenschen ook allerminst mede te werken
aan een hoera-stemming, het werkverruimings
object is een té mooi, en het werkloozenvraag
stuk is een té dankbaar onderwerp, om ons niet
op volmaakt onbezonnen- wijze rekenschap te
geven van onze daden.
Wij ontveinzen ons niet, dat dit kolonisatie-
vraagstuk is: het langs banen van geleidelijkheid
ontwikkelen der kolonie. Er zal een zeer klein
aantal zich derwaarts hebben te begeven, als de
onontbeerlijk te achten vooruitgeschoven post.
Van deze menschen moet geëischt worden,
dat zij zonder eenige terughouding het vóór en
het tégen op duidelijke en afdoende wijze in
het licht stellen.
Ons is bekend, dat op Nieuw-Guinea aard
appelen worden geteeld van een zóódanige kwa
liteit, dat een hooggeplaatst bestuursambtenaar
uitsluitend deze aardappelen van Nieuw-Guinea
betrekt.
En als in de Preanger-Regentschappen met
succes tarwe is verbouwd, is dan op Nieuw-
Guinea hiermede óók niet een proef te nemen
Ons is ook bekend, dat groenten en peulvruchten
in hare veelsoortigheid op de Hollandsche mark
ten verhandeld, alle met succes zijn gekweekt.
En kan in een1 proeftuin niet worden geëxperi
menteerd met den verbouw van b.v. rogge,
haver, gerst, boekweit, klaver, gras, enz. En
onder meer ook katoen, hennep, vlas, en in het
algemeen die producten, waarvoor in de landen
rond den Pacific een afzetgebied kan worden
gezocht En kan voor eigen gebruik geen koffie,
thee, tabak worden gezocht En proeven ge
nomen, met de op Java voorkomende vruchten
als pisang, ananas, „Chineesche peren" enz.
En ook met perziken, citroenen, sinaasappelen,
druiven, etc.
De perspectieven zijn vele, indien de wil
slechts voorzit, e.e.a. te willen aanvatten.
Of zich, door dezen pioniersarbeid groot
cultures kunnen of zullen ontwikkelen, is zeer
wel mogelijk te achten, doch behoeft geenszins
te worden aangemerkt als de voornaamste fac
tor om een kolonie welvarend te doen zijn.
Zij, die thans eiken dag zich de vraag voor
leggen: „Wat zal de dag van morgen voor ons
weer zien te geven m.a.w. „zal er morgen, wel
wat voor ons op tafel verschijnen", zij gevoelen
zich geenszins van de noodzakelijkheid over
tuigd, zich in te stellen op aanleg van een groot-
cultuur-onderneming.
Indien men na aftrek van huishuur en andere
noodzakelijke uitgaven ruim tw.ee gulden over
houdt om met een ziekelijke vrouw de geheele
week te leven (dit geval werd mij meegedeeld
door een kerkelijk armenbezoeker), dan beleeft
zoo iemand de grootste sensatie in zijn leven
als hij zich als
„inlandsch boertje"
kan vestigen, waardoor hij zich de mogelijkheid
schept, datgene van zijn stukje grond te be
trekken, wat hij het allereerst noodig heeft,
d.i. voedsel. Een gemeenschap van dergelijke
„inlandsche boertjes" is ongetwijfeld een vroolijk,
opgeruimd en tevreden gezelschap. En als hij
zijn levensomstandigheden wenscht te verrui
men door meer te verbouwen dan hij zelf be
hoeft, wie of wat zal hem dit beletten, aan
nemende daf hij de wetenschap bezit, het meer
dere te kunnen verkoopen
Men kan hier het nogal groote woord „ex-
por tmogelijkheid" voorloopig gerust uitschakelen,
omdat, naarmate het aantal kolonisten stijgt, de
behoefte ontstaat aan woningbouw enz.
waarover ik reeds sprak deze dus vaklieden
behoeft, derhalve geen twee dingen tegelijk kun
nen doen, door b.v. te timmeren en te land-
bouwen.
En waarom zou om de tegenstelling zoo
scherp mogelijk te stellen op Nieuw-Guinea
niet even goed een diamant-industrie verrijzen,
als op een gegeven moment in Amsterdam zich
vestigde. Hare verrijzenis en uitbreiding moet
toch het gevolg zijn geweest van de aanwezig
heid van een landbouwende en daarna zich ves
tigende stedelijke bevolking
Er is alleèn d i t verschil, dat geen dure,
b.v. centrale verwarming behoeft te worden aan
gelegd. En als het scholen betreft, behoeft aan
de kinderen geen „kachel-vacantie' te worden
gegeven.
SOMMIELSDIJK. Bij den agent der arbeids
bemiddeling dezer gemeente stonden vorige
week Zaterdag 12 werkzoekenden ingeschre
ven.
De besmettelijke veeziekte mond- en klauw
zeer is bij het vee van een landbouwer alhier
geweken verklaard.
Tengevolge van de gladheid der straten
had het dochtertje van den landbouwer M. G.
het ongeluk met de fiets te vallen. Hierbij werd
haar voet dusdanig verwond, dat geneeskundige
hulp noodzakelijk was.
Den dienstplichtige L. Fun, van de lich
ting 1932, is door den Minister van Defensie
voor goed vrijstelling van den dienstplicht ver
leend wegens kostwinnerschap.
MIDDELHARNIS. Door de schutsluizen zijn
over de maanden Juli, Augustus en September
binnengekomen 309 schepen, inhoudende 28552
tonnen, en uitgevaren 309 schepen, inhoudende
24347 tonnen.
Het driejarjg kind* van den heer B. Viskil
had het ongeluk met haar voetje bekneld te
raken tusschen de fiets en bezeerde het zoo
ernstig, dat geneeskundige hulp moest worden
ingeroepen.
In de Kaai zijn aangebracht en per scheeps
gelegenheid verzonden 1600 H.L. aardappelen
en 1500 balen uien.
Bij den correspondent der arbeidsbemid
deling zijn als werkloos ingeschreven de volgen
de personen: 18 landarbeiders, 2 letterzetters,
1 boekdrukker, 2 boekbinders, 1 metselaar, 8
diepzeevisschers, 3 schilders, 5 transportarbei
ders 1 opperman, 1kabelmonteur en 1 bank
werker.
Alhier werd tijdens het afbreken van het
huis, voorheen bewoond door de fam. Driese,
een doodshoofd gevonden, dat zeker al uit de
vorige eeuw was.
Door het lage water kwam de Middelhar-
nissche boot in plaats van half zeven Vrijdag
avond om negen uur in de Kaai.
Op Woensdag 4 October a.s. zullen de
navolgende miliciens naar hun garnizoen ver
trekken: J. Raz'enberg Ejz. 2e derde halfregt.
Huzaren te 's-Gravenhage; L. Struik Jz. Regt.
Grenadiers en Jagers te 'sGravenhageG.
Kroos Jz. 2e derde-'halfregt. Huzaren te 'sGra
venhage.
De timmermansknecht L. van Eek ver
wondde zich zoodanig aan zijn hand, dat ge
neeskundige hulp noodzakelijk was.
f Loop der bevolking over de maand Sep
tember.
Ingekomen A. A. A van Dijk van Schellink
hout 124 Fr. Kater, Amsterdam A. Driesse
Zuid-Scharwoude A. L. Born, Sommelsdijk;
Gr. de Graaff, Sliedrecht; L. Brinkman, Stel
lendam; Arentje Snijder, 's Gravenhage; A. S.
van Dongen, Sommelsdijk; J. van Driel, Nieuwe
Tonge; W. C. A. de Jong, Monster; Adr. Ouds
hoorn, Zegwaart; G. Wentink, Sommelsdijk.
Vertrokken: C. de Jong naar Rotterdam; M.
H. Barentsen en J. P. Barentsen naar 's Gra
venhage; C. A. Hofland naar Alkmaar; J. M.
Radauer naar Venlo (gem. Steijl); H. M. A.
Heerius naar Rotterdam; J. H. van Heukelingen
naar Bleiswijk.
STAD AAN T HARINGVLIET. Vanuit
deze gemeente werden1 de vorige week vervoerd
1460 H.L. aardappelen, 1400 H.L. poters en
1270 H.L. uien.
Bij den agent der arbeidsbemiddeling ston
den de vorige week geen werkloozen ingeschre
ven.
De dienstplichtige der lichting 1934 W.
Braber Tz. is opgeroepen om op 4 October a.s.
bij het 14e Regt. Infanterie te worden ingelijfd.
Onder het vee van den landbouwer J.
Wagner alhier is de besmettelijke ziekte mond
en klauwzeer geconstateerd.
Maandag j.l. is mej. J. K. naar het zieken
huis te Rotterdam vertrokken voor het onder
gaan van een operatie.
As. Vrijdagavond 7 uur zullen de schiet
oefeningen' van den B.V.L. een aanvang nemen.
1 Het mond- en klauwzeer onder het vee,
loopende op het gors van den Brienenpolder,
is geweken verklaard.
Loop der bevolking in de maand Sept.
Ingekomen: Antje Meijboom van Rotterdam.
Vertrokken: Teunis Jacob Vermeulen naar
Rotterdam.
Toewijzing dienstplicht lichting 1934
14e Regt. Infanterie: J. L. Braber Lz., W.
Braber Tz., H. Keijzer, tijdvak van inlijving
16—25 Maart 1934; 14e Reg. Infanterie: M.
Schuuruman, tijdvak van inlijving 1 10 Octo
ber 1934; 5e Regt Veld-Artillerie( ber.) Ie ploeg
M. L. Hendrikse, tijdvak van inlijving 1 10
April 1934.
OOLTGENSPLAAT. Door de gemeente- en
Rijkspolitie is Zondagavond in Achthuizen pro-
ces-verbaal opgemaakt tegen W. v. D. en M.
N. wegens het besturen van een motorrijtuig,
terwijl zij onder den invloed van alcohol ver
keerden en het rijden aan de verkeerde zijde
van den weg. Tegen M. G. wegens rijden zon
der licht, C. B. wegens het rijden zonder licht
en zonder rijwielbelastingmerk. D. W. wegens
het vervoeren .van 2 personen op een rijwiel, en
T. v. L. wegens openbare dronkenschap.
Het mond- en klauwzeer is geconstateerd
onder het vee van de landbouwers H. C. en
C. H. van Oorschot, P. van den Heuvel en
A. J. G. van Rossum.
De gemeentewoning in de P. Biggestraat
is toegewezen aan Jan Duim.
Vorige week zijn verscheept 160875 Kg.
aardappelen, 170900 K.G. uien en 12000 K.G.
koépeen.
Boven deze gemeente werden 2 Deenen
waargenomen. Voorspelt dit een vroege winter
Loop der bevolking over September 1933.'
Ingekomen Dirkje Heijboer van Wemeldin-
ge; Anna Maria Holleman van den Bommel;
Suzanna de Berg van Oude Tonge, Adriana
Jozina Laura Muilman van Lisse; Anna Yutema
van Gorinchem
Vertrokken Johannis Jacobus de Waal naar
Haastrecht; Abraham de Waal en Pieternella
Hokke naar 's Gravenhage.
OIXDE TONGE. Op de alhier gehouden we-
kelijksche veemarkt werden aangevoerd56
biggen; en 1 mand kippen.
Handel was matig.
Tijdens zijn werkzaamheden bestaande
in het opbrengen van zakken cokes, had de
heer J. C. van den Ouden het ongeluk van den
trap te vallen, waarbij hij zijn rug ernstig be
zeerde, zoodat geneeskundige hulp moest wor
den ingeroepen.
In de afgeloopen week meldden zich bij
den Agent der Arbeidsbemiddeling als werkloos
aan 6 landarbeiders.
NIEUWE TONGE. Het zoontje van den
heer W. K. had het ongeluk in de sloot te val
len. Door toegeschoten hulp was hij spoedig op
het droge en liep dit ongeluk met de schrik en
een nat pak af.
Door de Centrale Suikermij. te Amster
dam is tot schrijver-weger aangesteld de heer
W. Munters alhier, met standplaats Melissant-
Kraaijenisse.
-De vorige week werden van hier ver
voerd 5000 balen uien en 600 balen peen en
1200 H.L. aardappelen
Bij den agent der Arbeidsbemiddeling
stonden de vorige week acht werkloozen inge
schreven.
DIRKSLAND. A.s. Donderdag 5 October
a.s. zal alhier de stemming plaats hebben ter
verkiezing van een Voorzitter van het Water
schap „De Gemeene Uitwatering" van Dirks
land, tevens Voorzitter v. Polder Dirksland c.a.
Bij de arbeidsbemiddeling stonden j.l.
Zaterdag alhier 4 werklooze landarbeiders in
geschreven
A.s. Woensdagmiddag 3.45 uur (zomer
tijd) zullen de dienstplichtigen der lichting 1918
vanuit <jeze gemeente en vanuit Melissant en
Herkingen in de openbare bewaarschool alhier
hun militaire goederen in moeten leveren.
De gemeente-begrooting voor het dienst
jaar 1934 zooals die thans aan den Raad is
aangeboden ligt ter Secretarie voor belangstel
lenden ter inzage.
HERKINGEN. Door het inzakken van een
slootkant geraakte de knecht van den landbou
wer W. met een wagen geladen met bietenbla
deren in de sloot. Persoonlijke ongelukken kwa
men niet voor. Alleen wat materieele schade.
Een niet alledaagsch verschijnsel ontdek
ten een tweetal fruitplukkers in den tuin van
den heer van der Vielde. Boven in een peere
boon ontdekten ze een voorwerp, veel op een
zeer groote bal, ongeveer ter groote van een
Y2 D.L. gelijkend en omgeven door een grijs
omhulsel. Toen een hunner het voorwerp aan
vatte kwam men tot de ontdekking wat de in
houd was, n.l. een wespennest. Met de meeste
spoed om verder onheil te voorkomen werd het
nest met inhoud aan de vlammen prijsgegeven.
Onder de landarbeiders heerscht hier op
't oogenblik een ongekende werkloosheid Er
moeten pl.m. een 40 werkloozen rondloopen,
wat voor dezen tijd van 't jaar bedroevend is.
OUDDORP, A.s. Zaterdagavond zullen van
wege de BV.L. schietoefeningen worden gehou
den van 6—7.30 uur (o.t.).
Bij de Arbeidsbemiddeling stonden 12
werkzoekenden ingeschreven.
Goed begin. 30 Sept. werd de jacht ge
opend en werden door den jager Krijn Pikaart
dien dag geschoten 16 Fazanten 2 konijnen en
1 patrijs.
Vorige week was hier de eerste levering
van suikerbieten aan de haven de Kil. Er wer
den bijna 1 millioen K.G. bieten aangevoerd,
wat wel zeldzaam is voor de eerste week. Het
is ook toe te schrijven dat er niet veel land-
bouwwerkzaamheden zijn.
De voor de eerste maal gecontracteerde
Brussels witlof wordt geschat dat er ongeveer
600.000 kg. van dit artikel zal zijn.
Tegen J. Westhoeve Kl.z. werd 2 maal
proces-verbaal opgemaakf wegens overtreding
Motor- en Rijwielwet.
Maandag is uit deze gemeente de 48e
persoon voor rekening van S.B.Z. naar een
ziekenhuis te Rotterdam vervoerd.
Zaterdagavond werd door Notaris v. d.
Berg bij afslag verkocht een woonhuis, erf en
grond aan den Dijkstelweg, bewoond door Pau-
lus Tanis Wz. afgemijnd door den heer Jn. Bos-
land voor 2010.
Door de zee- en garnalenvisschers is er
weinig verdiend. Ook werden geen zalmen ge
vangen. In deze omgeving waren nog knechts
die van 60 tot 90 ct. over de geheele week ver
diend hebben, wat wel een schrale visscherij
genoemd kan worden.
De garnalenvisscher P. Grinwis had het
ongeluk zoodanig op de schuit te vallen en met
zijn hoofd op een anker neer te komen, dat hij
een poosje bewusteloos bleef liggen. Met een
kleine verwonding liep dit af.
Op het tramstation alhier had een bot
sing plaats tusschen de binnenkomende tram en
een wagen welke geladen was met groente van
den heer J. Vink. De geheele wagen met inhoud
kwam in een sloot terecht. Voor den eigenaar
een schadepost.
Dat de zwemsport nog in den herfst in
eere blijft, blijkt wel daarilit, dat dezer dagen
nog door een 3-tal personen aan het strand ge-
zwomm'en werd.
Tijdens een verblijf bij haar dochter, had
Mej. de Wed. Mastenbroek het ongeluk van
een stoel te vallen, welke zoodanig was, dat
haar arm uit de komen schoot. Geneeskundige
hulp was noodig.
SOMMELSDIJK. Tengevolge de verzetting
van den wettelijken tijd van Zaterdag op Zon
dag zal de godsdienstoefening in de Ned. Herv.
Kerk weder aanvangen des morgens 9.30 uur
en des avonds om 6 uur.
MIDDELHARNIS. De Unie-collecte voor de
scholen met den Bijbel, heeft alhier opgebracht
100.-.
De heer W. Vroegindeweij Jz. slaagde aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht voor zijn candi-
daats-examen in de theologie.
Vrijdagavnd had in de Herv. Kerk stem
ming plaats voor gemachtigden van het kies
college,' waarvan de uitslag is als volgtHer
kozen werden de heeren L. Kobte, K. v. d.
Sluis, P. v. d. Sluis en S. Verhage, en in de
plaats van den heer M. v. d. Velde werd ge
kozen de heer B. v. d. Veere.
De heer Kraan, leeraar aan de Chr.
U.L.O.-School alhier, is benoemd aan de Chr.
U.L.O-School te Wijk aan Duin.
Daar Zaterdag van 7 op 8 October de
tijd verzet zal worden, beginnen de diensten
Zondagmorgen in alle kerken alhier om 9.30
en 's avonds om 6 uur.
NIEUWE TONGE. A.s. Zondag hoopt voor
de gemeente op te treden Ds. Kleijne van Oolt
gensplaat, terwijl des avonds leesdienst zal
gehouden worden.
Ds. J. H. Koster te Montfoort, heeft voor
het beroep naar de Ned. Herv. Gemeente alhier
bedankt.
De heeren S. Dekker en P. Grootenboer
zijn benoemd tot bestuursleden der Ned. Herv.
Jongelingsvereen. Ring Flakkee.
DIRKSLAND. In plaats van den heer C. A.
Potter, die als zoodanig bedankte, zal thans
als leider van de Herv. ICnapenvereeniging de
heer Bestman optreden.
Verleden week Zondag werd in de Ned.
Herv. Herv. alhier een extra gift van 10,—
voor de Diaconie gecollecteerd.-
In verband met de eindiging van den
Zomertijd, zullen a.s. Zondag de godsdienst
oefeningen in de beide kerken weder des v.m.
9.30 en des avonds 6 uur aanvangen.
OUDDORP. Maandag bracht de beroepen
predikant, Ds. El Schimmel van Ameide, een
bezoek aan deze gemeente en trad des 's avonds
op in de Ned. Herv. Kerk met een predikatie
over Joh. 5 vers 24.
De heer T. Algera herdacht Maandag
zijn 40-jarig jubileum als onderwijzer aan de
Bijz, School' alhier en heeft die jaren met veel
ijver zijn taak volbracht en1 nog steeds blijft
meester Algera zijn dienst doen.
Ds. A, M. BERKHOFF.
Thans lid van de Ned. Herv. Kerk.
Naar het „Friesch Dagblad" verneemt, is
in de Donderdagavond gehouden vergadering
van den kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
te Sneek behandeld het verzoek van Ds. A. M.
Berkhoff, laatstelijk predikant bij de Chr. Geref.
Kerk te Sneek, om toelating tot de Herv. Kerk.
Op dit verzoek is toëstemmend beslist, zoo
dat Ds. Berkhoff thans lidmaat is van de Ned.
Herv. Kerk.
LIEFDESDRAMA BIJ SITTARD.
MOORD EN ZELFMOORD.
Zeventienjarig meisje levensgevaarlijk gewond.
Zondagavond te omstreeks vijf uur heeft te
Nieuwstad bij Sittard een' verschrikkelijk drama
plaats gevonden, dat twee personen het leven
heeft gekost en waarbij een meisje van zeven
tien jaren levensgevaarlijk werd gewond.
Maria Salden, een meisje van 21 jaar, wan
delde met haar vader en eenige familieleden,
toen onverwachts de 21-jarige H. 1' Espoir op
hen toetrad, plotseling een revolver te voor
schijn haalde en daaruit eenige schoten afvuur*-
