Hè t en. I W enz. Antiré volutionair Orgaan voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden. Oil nummer Destaai uil tijuee Bladen s Winter IN HOG SIGNO VINCES Dr. H. COLIJN w -9 EUNE, igrijk!!! (chmarkt 12 iSBD't komtioords W EISS" No. 3949 WOENSDAG 26 APRIL 1933 48ste JAARGANG EERSTE BLAD. No. 1 van LIJST 33, Brieven uit Amerika. Vader Willem in Ooltgensplaat herdacht. De geheele bevolking present. Ds. Akkerhuis en Ds. Luteijn spreken. POLITIEKE REVUE r *5I 1 ZIS I ontsmettingen tESAN" JNTSMETTINGS. [•ARTIKELEN. ef. 162, - DIRKSLAND. U beleefd mede, den onze prijzen erlaagd zijn. t ons motto; |n kwantiteit is om alles een- toed te geven, jandatie is onze 5341, Rotterdam /oor U. behandelen /ASCH la en S try kinrichting Deze Courant verïchijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAQ. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 1.— bij vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ v.h. W. BOEKHOVEN <S ZONEN SOMMELSD1JK Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2 ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent. BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentifin worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur. Alle stukken voos- de Redactie bestemd, Advertentlën en verdere Ad m in i s t r a t e franco toe te «enden aan de Uitgevers NAAR DE STEMBUS VOOR LIJST 33, Woensdag 26 April, de dag, waarop het Nederlandsche volk zelf beslissen mag in welke richting het geregeerd wil worden, de dag, waarop een ieder door zijn gang naar de stembus de verantwoordelijkheid op zich neemt, die voortvloeit uit het Nederlandsche staats burgerschap. De historie en de toekomst, de eerste waar schuwend, de tweede angstig vragend, kijken naar het resultaat van dezen dag. Woensdag brengen wij onheil over onszelf en over ons nageslacht, zoo wij in bitterheid ons scharen achter de revolutie-partijen en prijs geven de Christelijke idealen voor het staat kundig leven. Woensdag brengen wij onheil over onszelf en over ons nageslacht, zoo wij in bitterheid ons afwenden en afscheuren van onze religieus- naaststaande volksgenoten en ons niet als één man „rücksichtslos' geven aan het ideaal van de anti-revolutionaire partij: de eere Gods De Almachtige zegende het Nederlandsche volk boven andere volken met een hechte, krach tige christelijke partij, als de antirevolutionaire. Uit het Calvinistisch beginsel levende man nen als Groen van Prinsterer, Abraham Kuyper, Hendrik Colijn, waren en zijn onze voormannen. Staatslieden van den eersten rang, geen zoekers van eigen eer, maar mannen, die zich ten volle bewust zijn, welke verantwoordelijkheid op hun schouders rust. Laat daarom af alle scheurmakerij, niet alleen in het kerkelijk leven, maar zeer zeker ook in het staatkundig leven, Weest dankbaar, dat de Almachtige ons land nog met Christendom zegent, dat op staatkundig terrein kracht kan ontplooien. In welk land ter wereld wordt dit nog in die mate gevonden Op ons Christenen, tot welk kerkgenoot schap ook behoorend, rust de heerlijke plicht in de wereld als een lichtende flambouw: den fakkel van Christus-verlossing rond te dragen. Weten wij of elke Christenman en -vrouw- Woensdag 26 April zijn of haar plicht zal doen Nu weken achtereen is er voor dezen dag gewerkt. In woord en] geschrift is de bevolking den weg aangewezen, die tot herstel van de landszaken leiden kunnen. De Antirevolutionaire partij heeft daarom recht op aller stem. Wij hebben moed op de uitkomst van den stemdag. Flakkee weet wat wij willen, en stemme daar om op PRINS WILLEM-HERDENKING OP FLAKKEE. Ooltgensplaat heeft den Prins geëerd. Daar heeft men Maandag op waardige wijze dezen merkwaardigen nationalen gedenk dag gevierd. Vooral de aubade voor het ge meentehuis van alle schoolkinderen in deze gemeente was indrukwekkend en deed ons goed. De herdenkingsavond, waaraan menschen van allerlei richting meededen, bewees, dat er in deze plaats een gezonde Hollandsche geest heerscht. In andere plaatsen als Middelharnis en Som- melsdijk, vlagden niet alleen de torens, maar ook vele particuliere huizen. Kinderen vormden zelf kleine optochten, met sjerpen en vlaggetjes versierd en luid zingend „Oranje bovenJam mer, dat geen gemeenschappelijke kinderoptoch ten georganiseerd worden. Waarom kan dat toch niet Waarom kunnen] de anderen, van welke gods dienstige richting ook, geen openbare gemeen schappelijke herdenking organiseeren Thans zijn het slechts los naast elkaar staande acties. Vooral de predikanten moeten in dit opzicht hun plicht tegenover de historie verstaan. Men spreekt we1! eens van Holland op zijn smalst. Dat is op Flakkee toch niet het geval Beste Vriend! Zooals gij wel weten zult is er in den Staat Californie een vreeselijke aardbeving geweest. Velen, die in mijn omgeving wonen, hebben daar gedurende den winter hun verblijf. Vooral Los Angeles en omgeving is het winterverblijf voor vele Amerikanen van Hollandsche afkomst. Ook zijn daar vele Hollanders, die er hun be staan, 'en hun familie in het Oosten des lands hebben. Geen wonder, dat toen onze morning papers ons het vreeselijke onheil berichtten, wij dadelijk en in de eerste plaats dachten aan hen, die wij van nabij kennen. Telegrammen werden verzonden, om informatie van naastbestaanden. Ook werden pogingen in 't werk gesteld om telefonische verbinding te krijgen, maar noch het een noch het ander gaf bevrediging aan onze spanning. Laat in den namiddag ontving een in angst verkeerend ouderpaar eën telegram van hun zoon, dat hij ongedeerd de aardbeving had meegemaakt en druk bezig was de gewonden en dooden te helpen zoeken. Ik geef U hieronder een schrijven van een van mijn vrienden, predikant J. de Jonge van Long Beach, Californie,' die het zelf mee door leefd heeft en het op de volgende wijze weer geeft „Het vreeselijk lot, dat Zuidelijk Californie en inzonderheid Long Beach heeft getroffen, is U thans zeer wel bekend. Door radio en nieuws- blda zijt ge wel op de hoogte gebracht. Het is dus niet noodig, dat ik daar veel over schrijf. Enkele opmerkingen en gewaarwordingen tijdens deze aardbeving zijn nu misschien meer aan de orde. Daarom het volgende. Ik was juist van mijn Zendingswerk in de omgeving thuisgekomen. Er was niet veel zon neschijn vandaag. Den geheelen dag ten donkere grauwe lucht. De auto is juist in dc garage. Opeens een oorverdoovend geraas. Wat is dat? Het losbranden van het grof geschut der vloot Circa 150 oorlogschepen, klein en groot, liggen in onze haven. Nu dat is het niet. Maar wat dan Het gedreun van een zwaren donder Neen, ook dat niet. Dan het gieren van een stormwind Het gebruisch der zee Het ge loei der golven Neen, neen, neen, dat kan het ook niet zijn En toch iets van die geluiden ofmisschien van al die geluiden tezamen. In elk geval „oorverdoovend", zegt eigenlijk nog niets, 't Is in één woord vreeselijk, ont zettend, ontroerend, om nooit te vergeten. Ik doorleef, ik hoor het weer, terwijl ik dit schrijf, 'k Word er weer koud van Terzelfdcrtijd een rukken en schudden, een tevergeefs grijpen naar iets, dat vastigheid geeft of steun kan bieden, alles wankelt, alles wijkt ,alles beeft, alles sid dert. De aarde zelf beweegt zich, gaat op en neder, zelfs de cementen weg schijnt te leven. Het huis buigt zich naar rechts en links, 't wordt omhoog geheven en weer neergedrukt. Wat van baksteen is opgetrokken stort als een kaartenhuis ineen. De frama of stucco-building kraakt, maar heeft toch eenige kans te blijven staan. Ons huis doorleeft de schok, het staat nog, al wankelt het. Maar hoe ziet het er binnen uit Binnenshuis te zijn tijdens een aardbeving is nog vreselijker dan buiten. Dat laat zich denken. De eerste gedachte is: hoe kom ik er uit Hoe vreemd lijkt alles. Waar is toch de deur Wat gaat er toch om Is een legioen van booze geesten losgebroken Geen ding blijft op zijn plaats, als met onzichtbare hand wor den kasten en laden uitgeschud en den inhoud in de kamer door elkaar gegooid. Glas- en aar dewerk, boeken, schilderijen, tafels, stoelen en klok, alles in hopelooze verwarring door el kander, geheel of t'en deele vernield. De keuken vloer is bedekt met een mengelmoes van krui denierswaren meelbloem, eieren, ingemaakt fruit- gelei, aardappelen, groenten en wat dies meer zij. Vanzelf, dit alles wordt tijdens het onheil nauwelijks opgemerkt. Hoe men eigenlijk onder dat alles te moede is Ja, hoe laat zich dit be schrijven Dit is zeker, dat in zulk een ©ogen blik ontzaggelijk veel wordt doorleefd, men kan later niet begrijpen hoe het mogelijk is, dat in zulk een kort tijdsbestek zooveel ervaringen door de ziel kunnen gaan, mfen gevoelt in zulk een oogenblik, dat men als het ware den dood in het aangezicht staart. Gaat daarom dan mis schien de koude rilling door merg en been en leden Ja, er is nog iets andersWat dan Is het omdat men de rand van de eeuwigheid als het ware aan zijn voeten ziet gapen Ja, maar ook dat is nog het meeste, het diepste niet. Wat dan Mij dunkt, het is 'het levendig besef, dat men van aangezicht tot aangezicht staat tegen over de grootheid en de majesteit Gods, althans wat mij betreft, nog nimmer te voren gevoelde ik zoo diep eigen nietigheid en 's Heer'en groot heid. „Hoe groot, hoe vreeslijk zijt G' alom In Uw verheven heiligdom, Aanbiddelijk Opperwezen Ge ziet, ge gevoelt, ge ervaart de almacht Gods en zelf, o, minder dan een druppel in de emmer en een stofje aan de weegschaal, min der dan niets en ijdelheid. Maar dan is diezelfde groote en almachtige God om Christus wil mijn Vader ook thans en vooral thans. En hoor, ja wel ten diepste ontroerd en met vreeze en beven, ruischt het in de ziel „Dies zal geen vrees ons doen bezwijken, Schoon de aard uit hare plaats mocht wijken, Schoon 't hoogst gebergt uit zijne stee Verzet wierd in het hart der zee." Den geheelen nacht door gevoelden wij hevige aardschokken. Ook Zaterdag en Zondag. Ja feitelijk is de geheele aarde levende tot op dit oogenblik toe (22 Maart). Tot heden hebben wij nog buitenshuis ge woond. De gasverbinding is nog steeds afge sloten. Bij een kampvuur achter ons huis be helpen wij ons. De publieke parken zijn in tentsteden herschapen. Van levensbehoeften worden de tentbewoners ruim voorzien. De milddadigheid en de hulpvaardigheid is groot. Voor velen heeft Zuidelijk Californie en voor al Long Beach hare bekoring verloren. Honder den, zoo niet duizenden hebben in allerijl deze omgeving verlaten en spoeden zich terug naar 't Oosten. Van een der vluchtelingen vernamen wij, dat hij juist intijds in Tennesee arriveerde om daar juist een vreeselijke tornado mee te doorleven. Daarom, Heere, bij U schuilen wij. Waarlijk, God en God alle'en is een toevlucht en sterkte, een hulpe ten dage der benauwd heden. In zekeren zin helpt de aardbeving mij in mijn zendingswerk. Wij vinden vele harten, an ders koud eni onverschillig, nu in meerdere of in mindere mate geopend voor den troost des Evangelies. Heere, Uw werk behoud dat in het leven De verwoesting is groot, de schade aan zienlijk. Velen vonden een ontzettenden dood. Ons volk, ons Ohr. Geref. volk in deze omgeving is tot heden gespaard gebleven. Moge de Heere ook verder sparen en bewaren. Daar waar Broadway en Pine ave elkander kruisen staat een klok. Die klok staat thans stil. De uurwijzer staat op zes, en de minuut- .wijzer op voor 12. Alzoo herinnert deze stilstaande klok de duizenden, die haar dagelijks passeeren, aan den dag, aan het uur, aan het oogenblik, dat de stem des Heeren zoo krachtig over de parel van den Stillen Oceaan werd ge hoord. Den lOen Maart 4minuut vóór 6. Die er voorbij gaat, merke daarop. Nog 4J^ minuut voor het uur vol was. Hoe lang eer de mate van den tijd vol zal zijn Ook dat oogen blik genaakt. Dat het niemand onzer onvoor ziens overkome en ons slapende vinde Uw broeder in den Heere, J. DE JONGE, Long Beach, Californie. Tot zoover onze vriend, die in de plaats woont, waar de aardbeving het meest de ver woesting heeft aangericht en waar de meesten om 't leven zijn gekomen. In die omgeving zijn 6 of 8 kerkgebouwen, die door Amerikanen van Hollandsche afkomst zijn gebouwd. In enkele van die kerken wordt nog een dienst in 't Hol landsche gehouden. Opmerkelijk is 't, dat vol gens bovengemeld schrijven niet één van ons volk het leven verloor en de kerkgebouwen ge spaard zijn gebleven. Je AMERIKAANSCHE VRIEND. De Ned. Herv. Kerk in Ooltgensplaat heeft in langen tijd niet zoo'n groote menigte geborgen als Maandagavond het geval was voor de her denking van den 400sten geboortedag van Prins Willem van Oranje. Inwoners van onderscheidene richting hebben grootheid van karakter getoond en spoedden zich in grooten getale naar het kerkgebouw om uit drukking te geven aan hun liefde voor het Oranjehuis en hun trouw te betuigen aan de groote ideeën, die Prins Willem in ons volks leven heeft getracht. De voorzitter van het comité tot herdenking van den Prins, burgemeester Donkersloot, heette allen namens het Comité hartelijk welkom in deze ure. De tijdsomstandigheden, aldus spr., laten het houden van een kostbaar feest niet toe. Daarom zijn wij in dit kerkgebouw samen gekomen om te herdenken den geboortedag en de beteekenis van Prins Willem van Oranje. Spr. heette in het bijzonder welkom Ds. A. Luteijn, Ned. Herv. predikant te Vlaardingen, die dezen avond spreken zou over „Oranje als stichter onzer nationale eenheid". Dat gij ons. aldus richtte spr. zich tot Ds. Luteijn, hier in dit kerkgebouw bijeen ziet, is vrucht van het werk van Prins Willem van Oranje. Hier is eenheid trots alle verscheidenheid. Ook heette spr. welkom Ds. G. W. Akker huis, Geref predikant te Maassluis, die over „Onze roeping in den tegenwoordigen tijd" handelen zou. Spr. hoopte tenslotte ,dat deze avond mocht verloopen tot eer van de gedachtenis van den grooten man, die nu 400 jaren geleden geboren werd. Ds. A. L u t e ij n beklom daarna den kansel en: las enkele verzen voor van Ps. 78, waarna hij voorging in gebed. Spr. begon zijn rede met het lezen van Ps. 78 1—4: „O, mijn volk, neemt mijne leer ter oore, neigt ulieder oor tot de redenen mijns monds. Ik zal mijnen mond open doen met spreu ken, ik zal verborgenheden overvloediglijk uit spreken van oudsher, die wij gehoord hebben en weten en onze vaderen ons verteld hebben. Wij zullen het niet verbergen voor hunne kinderen, voor het navolgende geslacht, vertellende de loffelijkheden des Heeren en Zijne sterkheid en zijne wonderen, die Hij gedaan heeft." Hierbij werd ik, aldus spr., 'bepaald nu wij hier saamgekomen zijn ter herdenking van Prins Willem van Oranje, den vader des vaderlands. Het is vandaag 400 jaar geleden, dat Prins Willem het levenslicht zag te Dillenburg. Bij velen is de vraag: is er reden om overal samenkomsten te 'beleggen. Velen zijn er, die er niet veel voor voelen. Er zijn vooral zoo vele jongeren, voor wie de historie zoo weinig te zeggen heeft. Zij lezen liever een goed romannetje. Een volk echter, dat zijn historie zou vergeten, graaft zijn eigen ondergang. Wanneer wij daar entegen in de historie de wondere hand Gods mogen zien, dan is er alle reden om in dezen felbewogen tijd den zegen des Heeren aan ons volk in Willem van Oranje geschonken, dank baar te gedenken. Van verschillende zijden is de persoon van Willem van Dronje reeds belicht. Hedenavond wilde spr. hem voor oogen schilderen als den j stichter onzer nationale eenheid, terwijl Ds. Akkerhuis, aldus spr., voor u zal spreken over onze roeping in den tegenwoordigen tijd. j Spr. wees er allereerst op, dat van eenheid j van ons volk voor Oranje's tijd geen sprake was en toonde dit aan de hand van enkele feiten duidelijk aan. Allerlei kleinere groepen in onderlinge vijandschap levend beoorloogden elkander. Karei V wilde een kunstmatige eenheid bewerken met het zwaard. Deze kunstmatige band bracht de ge westen niet tot elkander. Hoe is het mogelijk geworden, dat wij nu nog Nederlanders zijn Onder dëni zegen Gods zou Prins Willem dit bewerkstelligen. Zijn ideaal was om zoowel Noord- als Zuid- Nederland tot één natie te mogen samensmelten, waarin vrijheid zou heerschen. Vandaar zijn z.g. tolerantie-politiek, waarin hij streed voor vrij heid van godsdienst en tegen de vervolging van Roomschen en Protestanten. Oranje heeft van de verwezenlijking van dit ideaal maar betrekkelijk weinig gezien. In zijn leven 'heeft hij vaak alleen gestaan, werd hij niet begrepen. De Prins is telkens gestuit op wantrouwen. Niet met geweld van wapenen heeft hij tegen strijdige elementen bijeen vergaderd. Door de macht van zijn opofferende liefde, in de kracht en onder de genadige leiding Gods! Daarvan spreken tallooze handelingen van den Prins. Dit vervult ons daarom met liefde en hoog achting voor hem. Zeer terecht wees uwen voorzitter er op, dat wij ook hier dezen avond 'belichaamd zien wat de Prins in zijn tijd gaarne had gewild: eenheid in de verscheidenheid. Deze vergadering is daar het symbool van en zal den band met het Vor stenhuis versterken. De jonge menschen zijn heden ten dage vaak erg nuchter. Wat voel je nu van de Koningin. Ik heb haar nooit ge zien Zoo is het niet bij ouderen. Oranjeliefde zit in het bloed van hen. Wij zien er een god delijkere weg in, dat Nederland en Oranje nu reeds vier eeuwen lang met elkander verbonden zijn. Spr. schilderde vervolgens de jeugdjaren van den Prins en schetste het ontwikkelings proces van hem als staatsman tot tegenstander van de politiek van Philips II, die slechts één ideaal had, dat in zijn rijk, waarvan Nederland een onderdeel was, één wet, één geloof, éen koning zou heerschen en in die richting al zijn krachten inspande, tenslotte zelfs overgaand tot de inquisitie en de geloofsvervolging. Om het kettersche land van ketterij te zuiveren werd Al va gezonden. Hij vergat echter, dat „het niet door kracht noch door geweld zal geschieden". Er was groote moedeloosheid bij Oranje. Duizenden vluchtten het land uit. Alle krachten spande hij in om Roomschen en Pro testanten te beschermen. Edhter tevergeefs. Het LIJST 33 LIJST 33 ONZE A. R. TER STEMBUS! Wat een drukte langs de straten, wat een leven en getier Overal hoor je ze praten over 't groote stempapier Menschen, wat een aantal lijsten, waaruit ik nu kiezen mag. Waarom ging men niet polijsten1) vóór den grooten stembusdag? Mannen, vrouwen, nü goed kijken, waar nu onze man zal zijn. „O, ik zie hem 't al moet wijken voor den Leider H. COLIJN Niet te haastig, niet te vluchtig, ééns in vier jaar moogt ge 't doen 1 Wees bij 't stemmen nooit te luchtig, blijf steeds kalm en hou je koen Nummer één van drie en dertig, vóór den naam van H. Colijn 't hokje rood juist zóó is 't fertig 2), zóó stem ik „Den man van lijn 3) Nü nog even veer'fieeren 4). 't Jonge, dat is knap gedaan Als de A.R.'s zóó zich weren, wordt geen enk'le fout begaan." Mocht ge moog'lijk u vergissen, „Vraag gerust een nieuw biljet". 'n Tweede keer kan het niet missen. Maak het rood, precies en net. Wil er ook vooral op letten, dat ge niets er bij nog schrijft. Enkel rood in 't hokje zetten, en uw stemmenwaarde blijft I Drie en dertig is ons jaartal, Drie en dertig onze lijst Hier beleven wij het geval, Dat de tijd„Den man aanwijst 1" d' A.R.'s doen dus trouw hun plichten, hoe de uitslag wezen moog' 1 Zij, die zóó hun taak verrichten, kunnen 't 'wachten van Omhoog 1 J. A. KLERK DE MEESTER. Mdhs, 26 April 1933. (Nadruk verboden). polijsten besnoeien, veredelen. 2) fertig klaar. y) van lijn van hèt beginsel. 4) verifieeren nazien; de echtheid onder zoeken. LIJST 33 LIJST 33 scheen, dat het gemakkelijk was om de ketters uit te roeien, maar dit werd juist in Gods hand het middel om de eenheid van het volk te be vorderen, Prins Willem was de wanhoop nabij, hij had geen geld meer, geen troepen, alles scheen verloren. In Dillenburg vond bij hem een innerlijke omzetting plaats. Ook voor hem wed het toen duidelijk wat noodig is om zalig te leven en te sterven. Zijn vrome moeder bemoe digde hem met de woorden: wie voor de waar heid strijdt zal nimmer omkomen En ziet, wat door Philips ten kwade wordt gedaan, wordt ten goede gekeerd. Er kwam een geest van dadelijk verzet. Roomschen en Pro testanten voelden zich daarin één. Uit den nood der tijden treedt het ideaal van den Prins naar voren. Oranje en het volk wilde niet tegen den Ko ning in opstand komen, maar tegen diens raads lieden, als een Alva, die het land ten verderve wilde voeren. Den Koning van Hispanien heb ik altijd ge- eerd 1 Evenals in het leven van Oranje loopt het in ons leven voortdurend anders dan wij dachten. God haalt door onze wegen een streep. God geeft nooit zijn eer aan een ander. Prins Willem moest zijn broeders verliezep- Alle moed werd hem ontnomen, in Heiligerlee en op d<e Mookerheide woden zijn legers ver slagen. Hij rukt zelf met een leger België binnen, rekent op den steun van Frankrijk, maar ook die hoop ziet hij in den rook van den Parijschen bloedbruiloft vervliegen. In dien tijd zegt hij: Ik ga met Gods hulp naar Holland. Ik heb besloten den dood te verwachten. Maar neen, hij moest niet naar Holland om te sterven, maar om te leven. Daar kwam hulp. De Watergeuzen, die overigens heel wat op hun geweten hebben .namen Den Briel in. Dan volgden Vlissingen en Enkhuizen. Het werd een strijd op leven en dood tusschen Spanje en onze gewesten. Wat niemand durfde denken, geschiedde. -

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1933 | | pagina 1