I
De Ulerhslahlnp ie flee Scharrezeepplfler.
Sproeten komen vroeg in
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Mo. 3938
TWEEDE BLAD.
SCHAAKRUBRIEK.
Buitenland.
Hotigerloonen en Dwangarbeid.
Geschoolde arbeidskrachten
LENTE.
r^m
■ed. Indië
neer dan
toestand
)ns klei-
spanning
In waar-
loeneemt.
pchreven.
VIen Jean
heen en
steun
uit aan
pzeiuorg.
W i5o
liu reeds
■gen aan
Inen ge-
Jstie van
|rding is
geen
|*n gaan
I Op Jiet
■misdaad
L word en,
■air wor-
lijn eigen
bad van
pen spr.,
kloozen-
het te-
|r. deed.
Is land
|D. dag-
kalmte
pnzijdige
de so-
I of zijn
(dat HiC-
onder
leugen
dden in
Iht van
1 had er
pen van
Irlichting
J Noten
lijn met
|bronnen
het bui-
i tijd
fzen op
wij er
èn mee-
I is zeer
Verband
|P
:r deel en
I om de
In keert
Is tegen
le.
Itig be-
laan de
|/e door
omsch-
|de be
is, dat
Iter zul-
fen met
Wat
In ons
pr niets
Gods,
uien.
dat we
fig zijn.
in het
|n ordi-
God is
■terrein,
bt volk
t leger
;rloren.
zeeën
is, is
^MOCSTGNOWSES
Zaterdag 18 Maart 1933.
Correspondentie deze Rubriek betreffende te
zenden aan F. W. N a n n i n g,
Gerarduslaan 15 Eindhoven.
No. 284.
De sleutelzet van probleem no. 328 is 1. Da4
dreigt 2. Dc4 mat. Goede variant na 1
La6. Helaas gaat ook 1. Del. De heer Coppens
is met z'n beide laatste problemen met gelukkig
geweest.
Men kan a 11 ij d tot den oplossingswedstrijd
toetreden. Een goede oplossing van een twee-
zet telt voor 2 punten, enz. Voor een foutieve
oplossing wordt een punt in mindering gebracht
(minimum aantal punten is nul). Voor de maan-
delljksche prijs van 2,50 moet men de meeste
punten hebben. Ook niet-abonné's zijn welkom.
Heeft men 10 keer achtereen geen oplossing
ingezonden, dan wordt men geacht niet meer
mee te doen. Een onoplosbaar probleem vervalt
voor den wedstrijd.
Ter besparing van porti is de oplossings-
termijn op circa 4 weken gesteld, zoodat de
oplossers meerdere oplossingen eventueel
tezamen kunnen opzenden.
Probleem voor den wedstrijd,
No. 334.
J. HONTI.
Magyar Sakkvilag 1933.
Zwart (7).
nooit een
drukt.
Franschman de hand te hebben ge-
leger
Wit (8).
Wit. Ka7, Dc7, Td8, h5, Lg8, Pd4, e2, pi. d3.
Zwart: Kd5, Dd6, Tf7, Lg5, Pc4, pi. h6, h7.
Wit geeft mat in twee (2) zetten.
Oplossing inzenden vóór Zaterdag 15 April.
Oplossing Eindspel no. 439.
1. Ph6, g3; 2. Pf5, f2; 3. Pd4, Pb7 (of f7);
4. Pc6, K onv.; 5. Pd8. Steeds kan wit het
paard offeren, waarna pat volgt.
Na 3Kc4; 4. Pc6, Lb6; 5. Pa8 enz.
Eindspel no. 450.
T. G o r g i e w.
Wit: Ka4, Ph8, pi. c4.
Zwart: Kf5, Pe4, Lf8.
Wit speelt en houdt remise.
Oplossing:
1. Pf7, Ke6; 2. Pd8f, Kd7; 3. Pb7, Kc7;
4. Pa5, Kb6! 5. c5f, Pc5f; 6. Kb4, Pb7-J";
7. Ka4! Pa5 pat.
Na 5Pb3? volgt mat.
Eindspel no. 451.
T. G o r g i e w.
Wit: Kd2, Lh8, Ph6.
Zwart: Kf3, Pg7, pi. f2.
Wit speelt en houdt remise.
CORRESPONDENTIE.
B. W, Uw driezet lijkt me wel correct, doch
niet plaatsbaar. Na 1. Ke4 gaat m. i. ook
2 Pe8, en dit is een ernstige dual. De door U
aangegeven dual zou nog te aanvaarden zijn.
Zou 't niet kunnen worden pion c3, dan moet
wit na 1. Ke4 spelen 2. Pb5 en die dual
is er uit. Doch dan moet er nog heel wat aan
veranderd worden. De aanhouder wint
J. P. C. Uw tweezet (Kf2, Kf4) is neven
oplosbaar met 1. Pe2f, de2: 2. Dd6 mat. Wilt
U nog eens zien En gaat ook niet 1. Dd2f?
OVERZICHT.
De Ontwapeningsconferentie is tot mislukking
gedoemd. Van verdere toenadering is geen
sprake. Deze week is de Engelsche Minister
president Mac Donald en Sir John Simon, de
Minister van Buitenlandsche Zaken, naar Ge-
nève gereisd. Mac Donald zal zijn bemiddelings
talenten voor de laatste maal in het werk
stellen.
P™ zijn plannen is weinig bekend, maar het
reit, dat hij met Simon deze week nog naar
°mf;r ï.e*?en om een onderhoud te hebben
met Mussolini moet van beteekenis worden ge
acht. Men zegt, dat MacDonald concrete cijfers
voor wapenvermindering heeft opgemaakt, die
vastgesteld zijn uit de verschillende voorstellen
die zijn gedaan.
Benesj heeft de kleine acht", waaronder
ook Nederland, kunnen winnen voor het Fran-
sche voorstel tot verdaging der conferentie voor
geruimen tijd met dien verstande, dat er gedu
rende dien tijd
een wapenstilstand
zal heerschën. Frankrijk zou de conferentie dan
enkele jaren uit willen stellen. Dit is een nood
oplossing en het is de groote vraag of Italië
en Duitschland daarvoor te vinden zijn. Ver
standiger was het geweest, dat afgewacht was
wat MacDonald's plannen en resultaten zijn al
vorens een dergelijken stap te nemen.
Frankrijk is bevreesd voor het nieuwe Duit-
sche regime èn terecht, want Hitler is de man,
die gezegd heeft, dat hij er zich op beroemt
Het verschijnen van een troep nazi's in de
gedemilitariseerde zóne te Kehl tegenover
Straatsburg, heeft de Fransche regeermg,
de „stuipen"
op het lijf gejaagd. Von Neurath, de Duitsche
minister van Buitenlandsche zaken haastte zich
wel te melden dat deze nazi's in de kazerne te
Kehl waren ondergebracht voor de handhaving
van de orde en de rust, maar de Franschen zijn
niet gerustgesteld.
Het doel van Frankrijk is Duitschland en
talië te isoleeren en ze tracht daarin gesteund
te worden door de Engelsche regeering, waar
helaas den laatsten tijd meermalen den neus
gestooten wordt.
Speciale aandacht verdient het streven van
Frankrijk van den laatsten tijd, een artikel van
Herriot in een Russisch blad, dat te Krakau
verschijnt wijst daar zeer duidelijk op, om
een Fransch-Russische entente tot stand te bren
gen. Dat is temeer opmerkelijk daar Frankrijk
veel minder naar Rusland uitvoert dan het van
daar krijgt. Het ziet daarin politieke voordeelen.
Van zeer veel belang is de verdere ontwik
keling van den hoogst critieken toestand, waarin
Oostenrijk thans verkeert.
De Regeering-Dollfuss, die achter zich heeft
de Christelijk sociale, de Roomsch^Katholieke
actie, keert zich tegen „het bruine gevaar", de
nat.-socialisten en tegen de sociaal-democraten.
Alle socialistische vergaderingen zijn verboden.
Tevens is men bang, voor de nat.soc. strooming
die uit Duitschland hier over is komen waaien
De regeering voert
een dictatuur
over rechts en links, waarbij rechts het meest
gebaad is, omdat geld en propaganda uit
Duitschland wordt aangedragen om het Natio-
naal-socialisme ook hier tot overwinning te bren
gen. De positie van Oostenrijk is zeer gevaar
lijk, omdat het bekneld zit tusschen de openbare
fascistische dictatuur van Duitschland en Italië
en de semi-fascistische dictatuur van Hongarije,
die alle drie in sterke politieke verstandhouding
staan en voor een samenwerking Oostenrijk als
opmarcheerterrein niet kunnen miss-en.
Het is merkwaardig, dat dr. Dolfuss den hec-
len strijd, dien hij thans moet voeren, strijdt
voor zijn tegenstanders de sociaaldemocraten,
die hoogst onverstandig doen zich niet achter
deze regeering te scharen, want nu nog hebben
de nat.socialisten in Duitschland hem handen
vol met zichzelf gegeven, maar als zij over en
kele maanden
orde op zaken
hebben gesteld, zullen zij ongetwijfeld met Oos
tenrijk beginnen. Hitler's toekomstdroom is
Bondskanselier van Oostenrijk
Tot dusver zijn alle pogingen van toenade
ring, door Dollfuss in het werk gesteld, mis
lukt. De orde heeft men echter nog kunnen
handhaven, maar de gisting duurt voort, die
maar weinig noodig heeft om over te gaan
in een burgeroorlog.
De gemeenteraadsverkiezingen in Duitschland
hebben Hitier de overwinning gebracht. Berlijn
is om en is van links rechts geworden.
Thans zal de groote vraag zijn wat het Cen
trum in de komende weken zal doen.
La Correspondenxa, het taliaansche blad, dat
met het Vaticaan en het Duitsche epistolaat
zeer nauwe betrekkingen heeft, bracht reeds
het bericht, dat een omzwenking van het Cen
trum spoedig re verwachten was. Wanneer dit
zoo is, zit Hitier nog vaster in het zadel.
Tot Rijkscommissaris van Beieren is benoemd
Franz Ritter van Epp. Dit beteekent wat voor
de Beieren, die inmenging van Berlijn schuwen
als de pest
De uitslag van de verkiezingen geeft echter
Hitier het recht daartoe. Aan generaal van
Epp heeft Hitier zeer veel te danken. Van
Epp heefc de partij geldelijk heel veel gesteund.
Generaal van beroep heeft deze man nog ge
vochten tegen de Hottenteotten in Zuid-Afrika
Het is een vechtjas van echt Duitsch kaliber,
die ook in den grooten wereldoorlog vele lau
weren als veldheer heeft geoogst.
Met kracht bestrijdt Hitier thans de binnen-
landsche onrust en het is uit alles duidelijk, dat
hij thans elk conflict met het buitenland ver
mijdt en ongewenscht achtFrankrijk be
hoeft momenteel absoluut niet ongerust te zijn.
Japan dreigt met den opmarsch
naar Peking
De toestand is zeer gespannen en de gevechten
aan den Chineeschen muur zijn hevig, met we-
derzijdsche zware verliezen
Engeland, dat op 27 Febr. een embargo had
uitgevaardigd, waarbij verboden werd alle uit
voer van wapenen aan China en Japan, heeft dit
embargo weer ingetrokken. Zij zou dit slechts
handhaven als andere landen tot deenzelfden
maatregel besloten. Geen enkel land is echter
nagevolgd Moreele overwegingen hebben ech
ter bij de Engelsche regeering niet voor ge
zeten, Door een algemeen embargo wilde zij
Japan den vlootbouw onmogelijk maken, wat
vóór alles haar eigen belang is.
De koude terreur is in Rusland weer op
komen zetten. De G. P. Oe. heeft evenals in
den tijd van de eerste revolutiejaren volledig
volmachten gekregen, zoodat Rusland weer voor
onberekenbare afgrijselijkheden zal komen te
staan.
Stalin wil het Russische volk het koste wat
het koste mechaniseeren. Het lukt hem echter
niet. Thans zal er
bloed moeten vloeien
en zoekt hij overal verraad en sabotage.
Engelsche ingenieurs worden er van beschul
digd met enkele medeplichtigen electrische ka
bels te hebben beschadigd om de electrisch
gedreven fabrieken in den war te schoppen.
Zij zijn gevangen genomen. De Engelsche regee
ring heeft echter protest aangeteekend. De ma
nieren van het bolsjewisme zijn bekend. Wan
neer hun doel niet bereikt wordt en hun systeem,
dat duizenden boeren het leven kost, niet ver
werkelijkt kan worden, hebben de buitenlanders
het gedaan.
MAC DONALD EN ONTWAPENING.
De redevoering van MacDonald.
Het was vermoedelijk nog nimmer zoo vol
geweest in de vergaderzaal der algemeene com-
missie van de ontwapeningsconferentie als gis
termiddag, toen MacJDonald ons kwam vertel
len, wat het resultaat van zijn overdenkingen
van vijf Geneefsche dagen geweest is. Er was
geen plaats onbezet en een paar honderd leden
van delegaties en ambtenaren van den Volken
bond moesten staande de rede van MacDonald
aanhooren. De Engelsche minister-president
heeft anderhalf uur gesproken, waarbij hij ons
eerst een half uur in groote spanning over zijn
voorstellen bleef houden door de gedelegeerden
gedurende dien tijd op zijn bekenden preektoon
wijze lessen voor te houden, die zeker ver
dienden aangehoord te worden, doch die ons
nog geen voorlichting omtrent zijn preciese plan
nen schonken. Daarop volgde in een half uur
een zakelijk overzicht van den inhoud van zijn
ontwerp-conventie van 96 artikelen en vervol
gens eindigde MacDonlald weer met een na
preek van opnieuw een half uur. MacDonald's
spreektoon is ouderwetsch en niet naar ieders
smaak, doch niemand kon zich aan het gevoel
van heiligen ernst van MacDonald om de ont
wapeningsconferentie toch nog naar een bevre
digend positief resultaat te brengen, onttrekken.
Het is vermoedelijk de allerlaatste kans, die
thans aan de ontwapeningsconferentie geboden
wordt. Indien ooit, dan is het thans weer de
tijd om de stemmen der volkeren ten gunste van
MacDonald's eerlijk bemiddelingsvoorstel te mo-
biliseeren. MacDonald erkende, dat zijn plan
zeer zeker niemand zou bevredigen, doch, zeide
hije, de staatsman, die van een conferentie vol
komen bevrediging van eigen wenschen zou
verlangen, verdient den naam van staatsman
niet. Hij is gewoon een dwaas. Hij hoopte, dat
zijn plan doordat het niemand geheel tevreden
stelt, daardoor ook voor all enveel aanneme
lijks zou bevatten en dit is dan ook inderdaad
het geval.
De grondslagen.
Het plan-MacDonald berust .zooals hij zelf
uiteenzette, op vijf hoofdgedachten.
1. Een ontwapertingsconventie moet worden
in het leven geroepen voor den preciesen tijd
van vijf jaar.
2. De conventie moet een belangrijke wape
ningsvermindering brengen' om de wereld van
den goeden trouw der sterk bewapende staten
te overtuigen.
3. Er moet een doeltreffend internationaal
toezicht op een eerlijke naleving der conventie
bestaan.
4. Een permanente ontwapeningscommissie
moet een tweede ontwapeningsconferentie over
vijf jaar voorbereiden, waarop tot nog grootere
wapeningsvermindering zal moeten worden be
sloten.
5. Er moet een periode van vijf jaar in het
leven worden geroepen, waarin verdere poli
tieke besprekingen tot opheldering van de inter
nationale atmosfeer zullen kunnen plaats vinden.
Een eerste indruk van het plan.
MacDonald's plan heeft omtrent de veiligheid
deze belangrijke leemte voor Frankrijk, dat
daarin de gedachte aan een Europeesch con
tinentaal veiligheidspact ontbreekt. Daarentegen
wordt aan alle staten, die tot het pact van
Kellogg zijn toegetreden, de verplichting op
gelegd om bijeen te komen om gemeenschappelijk
over de maatregelen ter bestrijding van een aan
valler te beraadslagen. Voor het overige komt
het plan van MacDonald hierdoor echter aan
de voornaamste Fransche veiligheidskwestie te
gemoet door de Fransche voorstellen te aan-
vaard'en betreffend het internationaal toezicht
op de naleving der conventie en betreffende
unificatie van het type der continentale Euro-
peesche legers op den grondslag van de legers
metd en verkorten diensttijd en het beperkte
legerpersoneel. Wat betreft de ontwapenings
plannen zelf, is MacDonald's voorstel vooral
bijzonder radicaal ten opzichte van het oorlogs
materiaal der landmacht. Indien inderdaad over
eenkomstig zijn voorstel binnen een jaar een
derde van alle zware kanonnen met een kaliber
van meer dan 155 milimeter en van alle tanks
bov'en de zestien ton zouden worden vernietigd
en met de rest binnen drie jaren hetzelfde zou
geschieden, zou waarlijk een sprekend bewijs
van den ontwapeningswil worden gegeven, dat
stellig een grooten invloed op de volkeren zou
hebben.
Wat betreft de cijfers der legersterkte voor
Nederland en andere kleine staten zou de aan
neming van de voorstellen van MacDonald wei
nig verschil in den tegenwoordigen toestand
brengen; voor de sterk bewapende staten komt
MacDonald's voorstel inderdaad op een be
langrijk offer neer. Een zwakheid in MacDo
nald's plan ligt hierin, dat van Engeland zelf
weinig nieuwe offers gevraagd worden. Hij
blijkt dit zelf ook gevoeld te hebben, want hij
wijst niet ten onrechte er op, dat de vlootver-
dragen van Washington en Londen reeds be
langrijke vermindering in het hoofdwapen van
Engeland veroorzaakt hebben en dat dit bij de
beoordeeling van het nieuwe plan niet ver
geten mag worden.
Dr. LUTHER TREEDT AF ALS
PRESIDENT VAN DE RIJKSBANK.
De president van de Rijksbank, dr. Luther,
is, naar de Rijksband mededeelt, afgetreden. Tot
zijn opvolger is benoemd dr. Schacht.
BOMAANSLAG OP EEN BANK TE
LOETZEN IN OOST-PRUSEN.
Donderdagavond tegen 7 uur is een bomaan
slag gepleegd op de Vereinsbank op het markt
plein te Loetzen in Oost-Pruisen. Nadat het
personeel het gebouw had verlaten, hoorde men
een geweldige ontploffing. Alle ruiten werden
vernield, terwijl de zware toegangsdeur op het
plan terecht kwam. In het gebouw werd een
ontzettende verwoesting aangericht.
Rijksweer, politie, S.A. en S.S. zetten den
geheelen omtrek af. De verdenking is gevallen
op linksradicalen. Tegen een bepaald individu
is een arrestatiebevel uitgevaardigd. Tot nu toe
is het nog niet gelukt hem op te sporen. De
stad is in buitengewone opwinding. Politie en
brandweer controleeren in de andere bankge
bouwen, omdat gevreesd wordt, dat nog meer
aanslagen zijn geplcegdé De geheele bevolking
van Loetzen is op de been.
Het gebouw van de bank, waar de aanslag
is gepleegd, ligt naast het gebouw van de nat.-
socialistisch getinte Loetzener Zeitung.
WERVELSTORM IN KoNTUCKY.
36 dooden„ meer dan 200 gewonden.
Naar Reuter uit Narville meldt, heeft een
wervelstorm, die Dinsdag gewoed heeft op de
grens van Kentucky en Tennessee, in totaal
36 dooden gevergd. Meer dan 200 menschen
werden gewond en verscheidene kleine plaatsen
zijn verwoest.
Dinsdag bereikte ons een bericht uit Melissant
dat er een staking was uitgebroken bij de werk
verschaffing aan den Scharrezeepolder.
Van verschillende zijden werd ons er op ge
wezen, dat het nog al tamelijk revolutionair
was, immers er werd gesproken van „honger
loonen", die er verdiend zouden worden.
Het was ons Dinsdagmiddag niet meer moge
lijk om de zaak te onderzoeken, hoewel wij er
reeds van overtuigd waren, dat het bericht van
Melissant wel met een korreltje zout genomen
zou moeten worden, vooral toen dienzelfden
avond de „Voorwaarts" het berichtje bevatte
onder het kopje: „Is dat werkverschaffing of
dwangarbeid?" en een „Uurloon van 12 cent!"
Wat nu is het geval
De Scharrezeepolder is een buitenpolder met
een zomerkade. De polder, die 46 a 47 H.A.
groot is, is te klein om er een zeedijk voor
te leggen. Als zeewering doet thans dienst de
Stellendamsche dijk, die daartoe bekaad is.
Deze dijk nu wil de Provincie verbreeden
voor den rijweg, maar daartoe zal de kade ver
wijderd moeten worden. Wanneer die kade er
af gaat zal er evenwel een zeedijk voor moeten
liggen. Dit was niet alleen het belang van het
Polderbestuur, maar eveneens een Provinciaal
belang.
De kosten van het maken van dien zeedijk
worden gedragen door de Provincie, de Gene
rale Dijkagie en het Rijk, met dien verstande,
dat ieder een derde op zijn rekening neemt.
Besloten was het werk in werkverschaffing te
laten geschieden en daarmee was thans begon
nen door de werkloozen van de drie gemeenten
Stellendam, Goedereede en Melissant.
Dinsdagmorgen legden de arbeiders echter het
werk neer. Men moest veel harder werken dan
anders en verdiende toch veel minder. Het is
begrijpelijk,
dat het werk deze arbeiders ontzettend is tegen
gevallen.
Grondwerk is zeer zwaar werk en velen dezer
arbeiders waren dit niet gewend. Werken op
den grond of werken i n den grond maakt een
groot verschil
De teleurstelling was groot, want men had
zeer zwaar werk en ging met veel minder geld
naar huis dan men gedacht had.
Was het echter verstandig het werk er bij
neer te gooien Wij betwijfelen dat ten zeerste.
Allereerst al omdat de stakers niet het advies
hadden ingewonnen van hun Bondsbesturen en
ten tweede, omdat ze wisten, dat bij staking in
de werkverschaffing alle steun zou vervallen
De stakers hebben dit thans ook ingezien
en hebben reeds hun spijt betuigd, dat zij
den arbeid hebben neergelegd. Staking in
de werkverschaffing wordt echter
gestraft
door de Regeering. Zij zijn geschorst. We zullen
hopen, dat de Minister dit schorsingsbesluit
sjx>edig zal intrekken en dat weer zoo snel
mogelijk aan het werk kan worden gegaan.
Vooral in dezen tijd raden wij onzen arbeiders
aan geen overijlde dingen te doen en zich vooral
niet op te laten ruien door de roode elementen.
Men ziet wat de gevolgen daarvan zijn.
Wij achtten ons echter niet geheel gerust
gesteld door het besluit van de arbeiders om
bij de gevoegde instanties na betuiging van spijt
over het gebeurde weer te verzoeken of zij
weer mogen gaan werken.
De heer Van Heest te Goedereede, de secre
taris van de Generale Dijkagie, was zoo vrien
delijk op ons verzoek enkele inlichtingen te
verhtekken, die hier en daar
een juister licht
kunnen werpen op de zaak. De heer Van
Heest wees er op, dat de begrooting, die door
het Polderbestuur is opgemaakt, gebaseerd is
op uitvoering van het werk door een aannemer.
Gerekend was daarbij op schoolde arbeidskrach
ten en' op een eenheidsprijs per M3.
De administratieve werkzaamheden berusten
bij de Ned. Heidemaatschappij, die ook de
loonen der arbeiders vaststelt. De polder heeft
het dagelijksch toezicht.
De Minister heeft het accoordloon gesteld
op 24 cent per uur gemiddeld.
De menschen staan dus zooals men dat op
Flakkee noemt in aangenomen werk.
Voor verschillende werkzaamheden heeft de
Ned. Heidemaatschappij eenheidsprijzen vastge
steld. De eenheidsprijs voor het afnemen van
graszoden bedraagt bijv. 2 cent per M2. Dit
werk ging in de eerste dagen niet zoo vlot,
omdat de routine ontbrak, waardoor door de
arbeiders de eerste week niet zooveel verdiend
werd als zij wel verwacht hadden.
Zoo heeft men ook weer andere prijzen voor
het grondwerk, als laden en kruien enz. Het
werk geschiedt in ploegen van negen man.
Daarbij wordt gerekend op 30 cent per M3.
Telkens wanneer 1 M3 gekruid is, wordt door
elk één negende van 30 cent verdiend. Hoe
meer M3 men dus verzet, des te meer wordt
er verdiend.
Daarbij wordt door de Heidemaatschappij nog
rekening gehouden met den afstand, die gekruid
moet worden en' de klim die er in zit. Deze is
momenteel nog 1 Meter.
Nu is het zóó, dat deze menschen aan het
werk zijn gegaan, 't Gros heeft dat werk echter
nooit bij de hand gehad.
't Zijn geen polderjongens, die 50 tot 75 M3
a 30 cent per week doen. Een prestatie van
40 M3 per week is voor deze arbeiders vol
doende en dit kan volgens de deskundigen inder
daad bereikt worden. -De eerste week echter
gaat dit werk natuurlijk nog onhandig, maar
wanneer de routine verkregen is, kan het ge-
wenschte resultaat zeer zeker bereikt worden.
De Heidemaatschappij kan het accoordloon,
dat op volwaardige arbeidskrachten gebaseerd
is, niet loslaten en een toeslag geven, omdat
dan de polder boven de begrooting gaat. Dat
kan niet
Elk stadium, waarin het werk komt, kan van
invloed zijn op de grondprijzen. Wanneer een
grootere klim komt moeten de prijzen worden
herzien. Wanneer op 't oogenblik de klim 1
Meter is en straks 2 Meter wordt, stijgt de
eenheidsprijs ook. Wanneer men diep gaat gra
ven en last van water krijgt, stijgen de een-
reidsprijzen ook. Daar moet men
rekening mee houden.
De prijzen van de Heidemaatschappij bewegen
zich om de grondprijzen van de begrooting.
MAA&'-N YMPHEN
Als het sneeuwklokj' en de crocus
Schuchter aan 't ontluiken gaan,
Als de zon, al wanner stralend,
Met den dag hooger gaat staan,
Als, in duizenderlei tinten,
n Groen tapijt wordt uitgespreid,
Jubelt het in onze harten
,,'t Voorjaar nadert 1 Lentetijd J"
Ais der hoornen knoppen zwellen,
AJs de kikkers in den vliet
Uit hun winterslaap ontwaken,
'n Vogel zingt zijn eerste lied;
Als met hark en spa en schoffel
Onze tuin wordt toebereid,
Zaaien we sterkers en kropsla,
Want dan is het lentetijd.
Als natuur dan gaat herleven,
Nieuwe groeikracht weer ontplooit,
Als onz' oude moeder Aarde
Straks weer, als een bruid, zich tooit,
Als weer al, wat jong en frisch is,
't MenscheJijk gemoed verblijdt,
Adverteeren zeepfabrieken
„Lentetijd is Schoonmaaktijd 1"
Als de kachels gaan verdwijnen,
Als de boender hoogtij viert,
Als de schilder onze kamer
Met wat versche verf versiert,
Als de vrouw uit haar humeur raakt
Door een simp'je Weinigheid,
Voelen wij het aan den lijve
„Lentetijd is Schoonmaaktijd
Als je eene schoen op zolder,
D' and're in den kelder ligt,
Als het eten nog niet gaar is
Als je dagwerk is verricht,
Als je, zoekend je sigaren,
Over zeep en boenwas glijdt,
Dan besef je het ten volle
„Lentetijd is Schoonmaaktijd
Maar je doet toch in die dagen
Ook wat gave wijsheid op
Want als je het resultaat ziet
Van de „Vim" en 't „Sunlightsop",
Merk je, dat je huis als nieuw wordt,
Als verjongd treedt uit den strijd,
En dan draai je 't om, bekent dan
„Schoonmaaktijd is lentetijd
(Nadruk verboden). HAKATE.
het voorjaar, koop tijdig een pot
Wij stelden den heer Van Heest daarop de
vraag: Kan dan geen traningstoeslag gegeven
worden, zooals de textielarbeiders en de boot
werkers ontvangen wanneer zij grondwerkers
worden in werkverschaffing Zij ontvangen dan
3 of 4 weken toeslag
De heer Van Heest geloofde, dat dit voor
landarbeiders moeilijk gaat, want eigenlijk zijn
het grondwerkers. De Heidemaatschappij gaat
van deze gedachte ook uit. Zij kunnen een
schop hanteeren.
„Practisch blijkt echter, dat deze menschen
er toch ook moeite mee hebben", zoo luidde
ons antwoord.
Inderdaad is dit zoo, betoogde de secretaris.
Het is te begrijpen, dat deze arbeiders
een desillusie
hadden toen zij minder geld ontvingen dan ze
verwacht hadden. Volgens deskundigen echter
was het deze week reeds veel beter gegaan.
De handigheid in dit werk speelt een zeer voor
name rol. Het leggen en schoonhouden van de
planken bijv., het overgeven van den kruiwagen
enz. zijn van belang voor het tempo van het
werk en de hoeveelheid werk, die verzet wordt.
Daarom is het zoo jammer, dat de menschen
deze week het werk hebben neergelegd
Dinsdagmorgen werd het werk neergegooid.
Zij eischten 50 cent per M3 of een gegaran
deerd uurloon van 24 cent. Het eerste gaat
stukken uit boven onze begrooting. Voor het
laatste gevoelden wij zeer veel, maar dan moes
ten de arbeiders de tegenprestatie stellen van
40 M3 grond verwerken. De werklieden weiger
den dit aanbod te aanvaarden en staakten. Er
is bericht gezonden aan de autoriteiten, de
stakers zijn geschorst en missen thans allen
steun. Door te staken hebben zij zich buiten
elke steunregeling gesteld, wat zeer ten na-
deele is voor hen.
De heer Van Heest hoopte dan ook maar,
dat het schorsingsbesluit spoedig door den Mi
nister ingetrokken zal worden, opdat weer
spoedig aan het werk kan worden gegaan.
„Heeft deze staking nog
meerdere nadeelige gevolgen?"
zoo vroegen wij ten slotte.
Ja, inderdaad kunnen daaruit zeer groote
nadeelen uit voortvloeien. Uit de rede van den
heer Warnaer in de Provinciale Staten en uit
het antwoord van den heer Von Finesse daarop
is dit vast komen te staan: dat de Prov. Staten
niet op een paar duizend gulden zullen kijken
als die noodig zijnDe Provincie heeft aan-
deelen in deze zaak en wanneer het met deze
menschen misloopt, dan kon de Provincie wel
eens zeggen: wij besteden dit werk aan. Wat
zou daar het gevolg van zijn?
Dat 25,000 gulden werkloon, dat bij dit werk
door onze Flakkeesche werkloozen verdiend
kon worden, thans in den wag gesleept zou
worden door grondwerkers uit Papendrecht enz.
Twee jaren lang is door de gemeentebesturen
van Stellendam, Goedereede en Melissant over
deze zaak geconfereerd. Het was prachtig, dat
wij dit werk in werkverschaffing uit konden
laten voeren, maar helaas de arbeiders gingen
staken Daarmee benadeelen zij zichzelf in de
allereerste plaats mee.
Uit het gesprek, dat wij hadden bleek
duidelijk, dat de heer Van Heest
zeer teleurgesteld
was door het gebeurde. Het is dan ook toe te
juichen, dat de arbeiders hun fout hebben in
gezien en niet ingegaan zijn op praatjes van
dwangarbeid enz.
Wanneer er klachten zijn, lijkt het ons nog
steeds het beste deze op een ordelijke en rede
lijke manier naar voren te brengen.
Alle begin is moeilijk, ook deze arbeid, en
ons inziens mag men geen onverantwoordelijke
dingen doen Ook niet in de werkverschaffing
Nog eens, we kunnen het begrijpen, maar toch
is in dezen tijd ook
moed en durf
noodig om aan te pakkenMaar men zei ook
voorzichtig door niet het onmogelijk te eischen.
Dit geldt voor beide kanten.