ndaris bums
Orgaan
Antirevolutionair
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
BOER
ÏRBIET
IN HOC SIGNO VINCES
FEUILLETON
ÏRS!
e be
ierde
elde Neder-
cultuur en
ende
iultaat.
No. 3935
WOENSDAG 8 MAART 1933
48STE JAARGANG
i Steenhouwerij
'5 - Rotterdam
iMi-Iillirdn t.t. ill Vliirilniin
BOOMPJES
ZITDAG
iijn's Orgels
Brieven uit Amerika.
Lezing met lichtbeelden
betreffende School-
artsendienst.
NAAR HET LICHT
5
5*5
58?
va
58?
58?
3IENSTREGELING
■ragend* 31 OCTOBER 193Z
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG»
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 1.— bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGAVEN.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ
v.h. W BOEKHOVEN ZONEN
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTF.NTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10'cent per regel
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
ASIe stokkem voor de Redactie bestemd, Advertentiën ®n verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
'X' «X* "X« »x« *x«
16 TELEF. 11005 an 11946
STOOMBOOTDIENST
S.S. „MIDDELHARNIS"
MIDDELHARNIS i
(behalve Feestdagen)*
i Maandag en Dinsdag V. Middel'
s 4.30 v.m. A. Maar dingen 7.00
I A. Rotterdam 8.00 v.m.
ige dagen (beh. Zon« 6» Feestdagen)'
Middelharnis 6.40 v.m. A. Vlaardin.
.10 v.m.B A. Rotterdam 10.00 v.m.
rielle 10.30 v.m.4
ROTTERDAM
(behalve Feestdagen)*
Maandag en Dinsdag V. Rotterdam
n.m. V Vlaardingen 3.00 n.m. f
liddelharnis 5.30 n.m.
ige dagen (beh. Zon« Feestdagen)*
n 31 October t/m 7 Februari
atterdam 2.15 n.m. V. Vlaardingen
n.m. f v. Brielle 1.25 n.m.
iddelharnis 5.30 n.m.
Vanaf 8 Februari
otterdam 3.15 n.m. V, Vlaardingen
n.m. f-j- V. Brielie 2.25 n.m.
iddelharnis 6.30 n.m.
n aansluiting op den trein van 7.19
en 7.11 v.m. van Vlaardingen.
In aansluiting op den trein van
r.m. en 9.38 v.m. van Vlaardingen.
i aansluiting op den trein van 14.38
n.m.) en 14.50 (2.50 n.m.) te
dingen.
In aansluiting op den trein van
(3.38 n.m.) en 15.51 (3,51 n.m.)te
dingen.
Te Vlaardingen overstappen.
>p Zaterdag 1.25 n.m.
Mleen op Zaterdag,
la Feestdagen xgn te beschouwen
aarsdag, 2e Paaschdag, Hemelvaartsdag
inksterdag en de beide Kerstdagen -
AANLEGPLAATS VAN
ENGENOEMDE STOOM.
BOOTDIENST TE
ROTTERDAM IS
n tegenover de ReederMetraat.
t vanaf 10 September
ERDAGS te DIRKSLAND, in
L POLDERMAN vanaf half 11
uur 's-namiddags.
IAGS te OUOE TONGE, in
L VAN VEEN vanaf half 11
uur 's-namiddags.
lagen SPREEKUUR te MID-
ARNIS, 'a morgana van half
10 uur, 's avonds van 7
uur.
et alleen prima, maar ook goed.
Door inruiling steeds gebruikte
in voorraad. Huurkoop verge,
lijkt de aanschaffing,
■en, Repareeren, Inruilen enz.
r en Magazijn Slachthuiskade 2,
dam. Telefoon 15610, Vertegen,
iger
KKEESCH MUZIEKHUIS
DIJK - MIDDELHARNIS
„DE POLITIEKE TAAK VAN OUD
EN JONG FLAKKEE l"
Zaterdagmiddag om 4 uur spreekt het Kamer
lid C h r. van den Heuvel voor de Hulp-
Centrale op Goeree en Overflakkee in het
Zondagsschoolgebouw te Sommelsdijk over het
onderwerp: „De politieke taak van oud en jong
Flakkee."
Deze bekende spreker zal ongetwijfeld uit
alle plaatsen belangstelling trekken. Hij heeft
recht op een volle zaalKomt daarom allen,
zoowel jongen en ouden, mannen en vrouwen
De heer Van den Heuvel is onze landbouw-
expert en een politicus van gezag. In dezen
tijd, waarin de demagogen het land doortrekken
is behoefte aan waarheid en juiste voorlichting.
Mannen als Van den Heuvel brengen u dat.
Geheel Flakkee kome dus luisteren 1
Er zal gelegenheid gegeven worden tot debat,
van welke overtuiging men ook moge zijn.
Brengt anderen mee 1
ZELFKENNIS BIJ DE ROODE PERS.
Op het partijcongres van de S.D.A.P., dat
vorige week gehouden werd, zijn harde noten
gekraakt over de Arbeiderspers.
Van verschillende kanten werden aanmerkin
gen gemaakt op de onware en sensationeele
berichtgeving van de roode persorganen, als de
„Voorwaarts" enz.
De redactie was woedend en de man, die
den vinger legde op deze zieke plek, werd uit
gekreten voor een eenling, een buitenbeentje.
Wanneer de menschen boos zijn, praten ze hun
mond wel eens voorbij; ook hier was dit het
geval, want er werd aan toegevoegd, dat de
redactie bestond uit jonge journalisten die nog
socialistisch moesten worden. Er waren nog
geen goede socialistische journalisten aan de
redactie I
Wij vragen: Wanneer deze menschen nu nog
socialistisch moeten worden ook, hoe zal de
roode pers er dan wel uitzien
Er is voldoende reden om vertrouwen te heb
ben in deze Regeering. De worsteling om
Duitschland's herstel gaat beginnen. Het valt
echter te betwijfelen of Parijs er in de toekomst
wel bij zal varen. Wereldvrede is kort van duur
en men zou de vraag kunnen stellen: Heeft hij
wel ooit bestaan?
X' HET NATIONALE DUITSCHLAND.
Zondag heeft het Duitsche volk zich uitge
sproken voor de huidige regeering. De nationaal-
socialisten hebben groote winsten te boeken,
doch konden: niet tot de volstrekte meerderheid
komen. Von Papen en Hugenberg zullen het
dus den nationaal-socialistischen leider Adolf
Hitler nog lastig genoeg kunnen maken. Deze
beide heeren' zijn diplomaten van den eersten
rang en Hitier zal zich gelukkig mogen prijzen
•deze „oude rotten" tot zijn raadslieden te mogen
rekenen.
Beste Vriend!
Het is zeer wel te verstaan, dat men van
dieven en roovers niet veel gevoel kan ver
wachten tegenover hun medemensch, maar bij
„Kidnapers", dat zijn roovers, die menschen
stelen, is wel totaal alle gevoel uitgedoofd. Een
jong meisje van 16 jaar, een eenige dochter van
schatrijke menschen, maakte Zondagmiddag met
prachtig winterweer een wandeling van \Yl
mijl (ca. een half uur) naar haar grootmoeder,
die in de stad woont. Toen zij 's avonds met
etenstijd niet thuis was, dachten de ouders niet
anders dan dat zij bij haar grootmoeder bleef
dien avond. Dit was al eer voorgekomen. Om
half tien 's avonds werd de familie-automobiel
naar grandma gestuurd om hun dochter te halen,
maar tot groote ontsteltenis van den chauffeur
en de opgebelde ouders, kwam men tot de ont
dekking, dat hun kind daar niet was, en ook
niet geweest was. Dadelijk werd op andere
plaatsen en bij vrienden geïnformeerd, doch
alles zonder eenig resultaat. Laat in den nacht
kwam er bericht, dat een jongetje, toen hij uit
de Zondagsschool kwam, in een naburig dorp
haar hoogstwaarschijnlijk gezien had in een
auto met een man.
Wie zal zulk een nacht kunnen beschrijven
Hoeveel er in enkele uren door dat ouderpaar
is geleden, is niet te teekenen. Hun eenige
dochter op een bloeienden leeftijd, zooals haar
vader later zeide: de zonneschijn in ons huis,
precies het karakter van haar edele grootmoe
der, die met groot verlies haar fabriek aan den
gang houdt om haar arbeiders in hun nood
druft te kunnen voorzien. Het personeel in de
keuken en den tuinman van de plaats, alles
schreide over de geheimzinnige verdwijninq van
dat kind.
Een „kidnaper", een monster had haar 's mid
dags van de straat opgepakt en met zijn auto
ontvoerd. En eer de ouders het bemerkten was
zij al een 400 mijl weg. Hij bedreigde haar met
een revolver op haar borst haar door haar hart
te schieten als zij een mond open deed. Het
was hem niet te doen haar aan te randen, zoo
deelde hij haar mede, hij moest 50,000 heb
ben van haar vader, dan kreeg zij haar vrijheid,
maar eer ook niet. Zij kon daar zelf veel aan
doen, door haar vader voor dat doel te be
werken. De laatste 200 mijl werd het meisje
geblinddoekt om niet te zien waar zij heen
reden, maar in eens stopte de auto op een
eenzamen farmweg, vlak voor een farmhouse.
De benzinetank was leeg. Hij was daar al eer
bang voor geweest, maar hij dorst in de steden
niet te stoppen, uit vrees, dat de politie hem
als verdacht zou arresteeren. Ongelukkig voor
den kidnaper was er geen auto te stelen bij
den farmer waar zijn auto was blijven staan.
Ook was daar geen benzine te krijgen. Hij
moest een halve mijl verder, daar was een boer,
die een vat vol benzine op zijn erf had. De nog
wakende moeder in het farmhuis, waarvoor de
auto stond, meende een licht geschrei te hooren
en bewerkte haar man eens te gaan kijken. Hij
vond het meisje geblinddoekt en aan handen en
voeten gebonden. Hij haalde een mes, maakte
zijn 4 groote jongens wakker en verloste het
gekidnapte meisje uit haar gevangenisschap.
Kort daarop kwam de bandiet met een gestolen
auto en vol benzine op het erf en vroeg met
een revolver in zijn hand zijn slachtoffer. Maar
de oudste zoon stond om den hoek van het
huis en loste een schot met hagel in het gezicht
van den menschroover en verminkte en bezeerde
hem zoodanig, dat hij niet meer wist wat er
verder voorviel. Zijn neus was totaal wegge
schoten en de helft van een wang en oor was
aan splinters. Bovendien waren beide oogen
voor goed gesloten. Daarna gingen twee van
de zoons naar den buurman, die een telefoon
had en belden om de politie. Ook werden de
in angst en zorg verkeerende ouders opgeroe
pen en hen medegedeeld, dat hun dochter in
goede bewaring bij een arme farmer in huis
was. Toen na een groot half uur de politie
verscheen, werd de bandiet in hun gevangenis
wagen naar de gevangenis gebracht en onder
behandeling van den gevangenisdokter gesteld.
Deze verklaarde, dat alhoewel zijn aangezicht
voor zijn leven verminkte was en hij nooit weer
zou kunnen zien, zijn toestand toch niet levens
gevaarlijk was. Het was zeer te voorzien of ook
zijn spraakorganen weer hersteld konden wor
den, maar met een knik had hij bekend de
kidnaper te zijn van het 16-jarige meisje. De
vader en de moeder van het meisje waren in
7 uur en 20 minuten na het telefonisch bericht
bij hun dochter, een afstand van bijna 500 mijl.
De chauffeur had de 8 cylindercar al de ben
zine gegeven, die het verwerken kon, en daar
door een snelheid ontwikkeld, als misschien die
car nooit te voren had bereikt. De gelukkige
ouders konden op dat moment hun gevoelens
niet uitdrukken tegenover den farmer, zooals
zij dat in andere omstandigheden zouden ge
daan hebben, maar de buren in den omtrek
bemerkten later wel, dat zij goed beloond waren.
Niet alleen, dat hun farm afbetaald is, maar
ook hebben zij nu zelf een familieauto, nieuwe
meubelen en nieuwe gereedschappen De schuur
herbouwd en alles ook in de schuur vernieuwd
en verbeterd De „kidnaper" is nog niet voor
de rechtbank geweest, omdat hij zelfs nog niet
fluisterend een verklaring kan afleggen, maar
volgens den dokter is er eenigszins hoop, dat
zijn tong, al blijft deze gebrekkig, toch straks
het spreken iets zal bevorderen. Het schot van
den 26-jarigen zoon was goed gericht. Hij ver
klaarde later, dat het om 't leven van hem en
zijn familie ging. Daarom, zoo dacht hij, moet
die bandiet zooveel hebben, dat hij geen idee
meer heeft om zijn revolver te hanteeren. Toen
de moeder, aan wiens waken het verloop van
dit geval te danken is, de bloedplas had gezien
bij 't daglicht voor haar deur, was zij bewus
teloos ineen gezakt, en is nu dankbaar, dat het
schot haar zoons niet doodelijk was.
Wanneer alle kidnapers in ons land zoo
terecht kwamen als de hierboven genoemde, dan
zou menschenroof zeer zeker niet zoo menig
vuldig voorkomen als nu het geval is. Want
bankrooverij en kidnaping is hier aan de orde
van den dag.
Ik zal U even vertaald weergeven, wat ik
las in de Times van 12 Dec. 1.1.
Op nummer 30 aan Broadstreet, 100 meter
van de New York Exchange en vlak bij de
P. Morgan Banking house, in 't hart van de
bankindustrie, op klaarlichten dag, terwijl alle
stille polities daar in dienst waren, heeft een
bankroover met een stokje waar hij wat lijn
aan had, een bundeltje van 500,000 dollar aan
bankbiljetten door de tralies heengehaald en is
er mee weg weten te komen.
En dit is geen zeldzaamheid, want na den
eersten Steptember tot op heden is er drie
millioen driehonderd vierentachtig duizend dol
lar door bankrooverij in ons land gestolen. In
ditzelfde tijdvak kostte het aan 3 kantoorbe
dienden, twee burgers, die in een van die ban
ken voor zaken waren, en 38 politiemannen het
leven, en 124 personen zijn in dien tijd door
bankrooverij licht of zwaar gewond. Alle ban
ken zijn tegen inbraak of rooverij verzekerd,
maar ook die verzekeringsmaatschappijen kun
nen zelf niet met de hooge premie, die voor
verzekering betaald wordt, haar verplichtingen
nakomen en dringen zeer ernstig aan op meer
bescherming, adviseert gasbommen en vele an
dere dingen, die hun ten dienste staan, te ge
bruiken.
Ook meldde diezelfde courant nog, dat 77
procent van die rooverijen geschiedt op klaar
lichten dag in de Bankingkantooruren. Het is
een georganiseerde bende, die elkaar helpt. En
de politie staat in verreweg de meeste gevallen
machteloos.
Je AMERKAANSCHB VRIEND.
Zaterdag 4 Maart 1.1. des middags 4.30 uur,
werd in Hotel Spee, alhier een lezing met licht
beelden gehouden over „Nut en werking van
een Schoolartsendienst voor Goeree en Over
flakkee", door Dr. A. In 't Veld te Voorscho
ten, Schoolarts in het District „Katwijk".
Het initiatief voor deze vergadering was uit
gegaan van een Oproepingscomité, bestaande
uit de heeren Dr. P. Boot, arts te Dirksland,
H. van Es, secretaris van de afd. Middelharnis-
Sommelsdijk van het Groene Kruis, Dr. C. van
Gelder, arts te Nieuwe Tonge, Hoofdbestuurs
lid van de Zuid-Hollandsche Vereeniging „Het
Groene Kruis", en S. J. Menheer, secretaris van
den Centralen Ouderraad voor Goeree en Over
flakkee. De leiding van deze vergadering be
rustte bij Dr. van Gelder.
De Voorzitter heette alle aanwezigen, die uit
bijna het geheele eiland waren saamgekomen,
hartelijk welkom. Van Burgemeester den Hol
lander werd kennisgeving gedaan, dat hij door
ongesteldheid verhinderd was deze vergadering
bij te wonen. Na een kort openingswoord werd
aan Dr. In 't Veld gelegenheid gegeven tot het
houden van zijn lezing.
Spr. begon met op te merken, dat het de be
doeling is een schoolartsendienst te laten werken
over lagere scholen en kleuterscholen (bewaar
scholen). Het geneeskundig-hygiënisch school
toezicht is een krachtig wapen tot bescherming
van de gezondheid van het kind, individueel,
maar ook gemeenschappelijk.
De taak van een schoolarts moet omvatten
allereerst de wijze waarop scholen en schoollo
kalen zijn ingericht2e. De bemoeiingen met
de levende omgeving, t. w. Je kinderen zelf en
het onderwijzend personeelen 3e. het onder
wijs.
Door het bouwbesluit is gezorgd, dat toezicht
gehouden wordt op den bouw van scholen.
Toch bewijst de praktijk, dat nader toezicht
daarop noodzakelijk is, b.v. moet gelet worden
op het hangen der kleeren, licht, lucht, ver
warming, waterplaatsen, of banken voor de
leerlingen worden gebruikt, die bij hun lichaams
lengte passen, enz. Ventilatie is meermalen ge
bleken onvoldoende te zijn. Wat de inrichting
der scholen betreft worden vele gebreken ge
constateerd. En nu is het niet de bedoeling, dat
alle gebreken op eenmaal worden hersteld
neen, dat kan successievelijk, b.v. bij herbouw
of verbouw. Met allerlei factoren kan dan daar
bij rekening worden gehouden, v.n.l. met het
finantieele gedeelte. Met weinig kosten kan zeer
veel worden tot stand gebracht.
De voornaamste taak van den schoolarts is
wel het onderzoek der leerlingen. Tegen den wil
der ouders wordt geen enkel kind onderzocht.
Daarom wordt aan de ouders minstens 2 X 24
uur van te voren kennis gegeven, wanneer het
onderzoek kan worden bijgewoond. Indien tot
onderzoek wordt overgegaan alsdan moet het
volledig zijn. Een gedeeltelijk onderzoek is ab
soluut onvoldoende. Met de ouders wordt ge
sproken omtrent eventueele reeds voorgekomen
ziekteverschijnselen enz. Bij geconstateerde af
wijkingen of ziekteverschijnselen worden de
ouders geadviseerd met hun kind naar den huis
arts te gaan. Een gesloten brief wordt meege
geven. Het is buitengewoon welke en hoe vele
ziekten worden waargenomen. Bij de meesten der
leerlingen mankeert iets aan den gezondheids
toestand, lichaamsbouw, tanden, enz. Het ge
vaar van besmetting is op de scholen buiten
gewoon groot. Met de tuberbacil wordt meer
malen kennis gemaakt. Duidelijke voorbeelden,
ook uit sprekers praktijk, worden ten gehoore
gebracht. Bij beroepskeuze is de schoolarts de
ouders behulpzaam, zoodat ook hierin een maat
schappelijk belang wordt gediend.
Tenslotte behandelt spr. o.m. de volgende
vragen
Is het mogelijk om voor het geheele eiland
Goeree en Overflakkee een schoolartsendienst
in te stellen.
Hoeveel artsen zijn er noodig.
Welke onkosten zijn daaraan verbonden.
Welke zijn de bezwaren tegen den school
artsendienst.
Volgens spr. zijn op alle scholen van het
eiland 5600 leerlingen ingeschreven. Voor 7000
leerlingen kan worden volstaan met één school
arts. Mitsdien zou G. en O. zich buitengewoon
goed hiervoor leenen. De onkosten daaraan
verbonden, bestaande uit salaris schoolarts, bu
reaubehoeften', laboratorium, enz., zijn voor het
eerste jaar te schatten op 9457.50, en voor
het 5e jaar omdat dan de arts zijn maximum-
jaarwedde zal hebben bereikt 10412.50
d. i. voor elke gemeente per inwoner le jaar
jaar 0.1408 en 5e jaar 0.1603. Deze kosten
DOOR
J. VAN DEN BOSCH.
6)
Maar dan zag zij vóór zich het smeekende
gelaat van den tuberculose-lijder, die vóór de
Hemelpoort stond en die haar vroeg, zijn vrouw
gezelschap te blijven houden. Dan herinnerde
zij zich haar belofte, hem gedaan. En bleef
Feitelijk tot groote verwondering van zichzelf....
Mevrouw van der Mandere wist van deze
overleggingen niets. Zij hield van Eidom, die
haar man zoo zorgvuldig had opgepast en die
hem, aldus was haar redeneering, het sterven
zoo gemakkelijk had gemaakt. Dieper ging zij
op dit laatste met in.
Zij achtte haar juffrouw van gezelschap zeer
hoog, al kon zij haar bekrompenheid, zooals
2ij zich uitdrukte, niet begrijpen. Meta hield
het met haar moeder.
En zoo leefden deze drie vrouwen met elkaar,
drie vrouwen, van wie de ééne zoo onmetelijk
ver van de andere twee afstond, zóó ver „als
het Westen verwijderd is van het Oosten".
VI.
Getrild hadden ze door etherische Iuchtdeelen:
elf .zware slagen, komend van de klok van den
„Langen Jan", den toren van de Nieuwe Kerk
te Middelburg.
Het was reeds stil op straat.
Door de Lange Delft spoedde zich een enkele
wandelaar naar huis. Ver weerfdonk alleen
de zware stap van een politie-agent.
Hij stond stil vlak vóór de zware, eikenhou
ten deur van een patriciërshuis, uit de 16e,
17e eeuw. In het middenpaneel hing nog de
zware ijzeren klopper, die werd opgelicht en
neergeslagen, als toen iemand verlangde bin
nengelaten te worden. Thans hing zij roerloos.
De moderne tijd was gekomen. De bel deed
nu dienst. Er was trouwens aan het heerenhuis
meer gemoderniseerd, al bleef onmiskenbaar de
oudheid en de ouderdom er het stempel op
drukken.
Doch wie van de Middelburgers lette er op
Er waren zooveel oude huizen in deze deftige
veste, vroeger de rijke koopmansstad. Men ging
er achteloos voorbij.
Alleen de vreemdelingen, die des zomers het
eiland bezochten, mochten ze gaarne bekijken.
Ze waren voor hen de glorie van Middelburg
met haar prachtig stadhuis, haar talloos vele
andere gebouwen, die spreken van verloren
glorie en verloren eer
Aan den binnenkant werd een breede deur
van het patriciërshuis in de Lange Delft ge
opend. In den ingang vertoonde zich een dame.
De agent salueerde en ging wat op zij. Zij zei
vriendelijk goeden avond en keek dan naar
de richting van de Groote Markt.
De agent liep door.
De dame, flink en slank, zuchtte. Zij was
nog betrekkelijk jong, niet onknap. Maar een
opmerkzaam beschouwen van haar fijn profiel,
zou lijnen en groeven hebben gezien, de sporen
van lijden, de teekenen van levens- of zieleleed.
Van de verlaten straat sloeg zij haar blik
omhoog, naar de teederen sterrenhemel. Maar
onmiddellijk keek zij weer naar de Groote
Markt.
Dan deed zij langzaam, schier onwillig de
deur dicht, liep door de breede vestibule, waar
een staande Friesche klok tien minuten over
elf aanwees, naar achter, waar zij een kamer
binnentrad.
Gedoken in een fauteuil zat een jong meisje
te lezen. Haar smal gelaat gloeide van inspan
ning. ietwat ordeloos hingen haar zwarte lokken
angs haar arm, die rustte op de opgeheven
knie, neer. Bij het binnenkomen der dame keek
zij op, in de diep bruine oogen een onuitge
sproken vraag.
„Nog niet", zei de dame. „Je moet naar bed
gaan, Edom. 't Is reeds elf uur geweest, 't Is
veel te laat voor je."
„Laat mij nog wat opblijven", smeekte het
kind, „tot pa komt."
,,'t Is beter van niet", was het antwoord.
„Dat kan wel heel laat worden". Gehoorzaam
stond het meisje op, kuste haar moeder goeden
nacht en weldra liep zij de trap op naar boven.
J De dame bleef alleen, zette zich lusteloos in
de fauteuil, het hart berstens vol wee
„Dat kan wel heel laat worden", had zij
gezegd. Ja, het was wel zeker. Hoe kwam het
in haar op, om elf uur de straat in te kijken
Was het niet vaak één uur, dat haar man thuis
kwam Thuiskwam, waggelend soms, beneveld
door den drank
O, wat was dat de laatste maanden een vree-
selijk leven Wat was er toch
Dat vroeg Mevrouw Jansen zich wel honderd
maal op een dag af.
Maar een antwoord kon zij er niet op vinden.
En hij, die het geven kon, gaf het niet.
„Ik begrijp niet, wat je bedoelt", was zijn
antwoord, als zij hem er naar vroeg.
En dan zweeg Mevrouw Jansen, de vrouw
van den bekenden Middelburgschen bankier,
maar.
„Ik begrijp niet, wat je bedoelt", zei hij.
Zij was er echter van overtuigd, dat hij het
wél begreep.
Daar was iets. Iets was niet in orde. En
daarom verdronk hij de laatste maanden zijn
leed, zijn tegenslag, of wat het dan ook was.
Angstvallig werd dat drinken voor de huis-
genooten verborgen.
Achterom: mevrouw Jansen meende, dat nie
mand het wist. Doch de dienstboden waren
wél op de hoogte, al lieten zij, uit achting voor
mevrouw er niets van blijken. Het kamermeisje
had op een avond immers zelf gezien, hoe mijn
heer waggelend door de gang liep? ESn dan
sprak het immers vanzelf, dat de keukenmeid
spoedig deelgenoote was
Doch Mevrouw wist het niet. Ze meende,
dat zij alleen de schande zag.
Manmoedig droeg zij haar leed, omdat zij
wist, tot Wien zij moest gaan 1
God alleen wist, hoeveel gebeden daar des
avonds laat in die stille huiskamer, als Me
vrouw Jansen daar alleen zat, tot Hem werden
opgezonden Gebeden voor den man en vader,
die nooit zich om Hem had bekommerd. Voor
den man, die zich ook niet bemoeide met vrouw
en dochter. Voor den man, die thans was af
gegleden en' die schier avond aan avond, of
liever nacht op nacht dronken uit de sociëteit
kwam
Meermalen dacht Mevrouw Jansen er met
smart aan, wat er was overgebleven van het
huwelijksgeluk, dat zij zich had voorgesteld en
dat er aanvankelijk ook was.
Als een hersenschim was het voorbijgegaan.
Daar was tusschen man en vrouw een niet te
overbruggen klove, een klove, gevormd door
den godsdienst.
Alle waarschuwingen had zij in den wind
geslagen, toen zij zich met Arthur Jansen ver
loofde. Haar liefde was sterk genoeg, als hij
haar zou lastig vallen, omdat zij zoo ver van
hem afstond, ongeloovig als hij was. Dat zou
niet het minste bezwaar opleveren, had zij luch
tig geoordeeld. En men had haar laten begaan.
Ze was ten slotte toch oud en wijs genoeg.
En alweer: God alleen wist, hoe zij haar
misstap betreurde niet alleen, maar ook, hoe
zij in diep schuldbesef tot Hem was gegaan en
hoe zij Hem haar zonde had beleden. Dat had
haar bij al de onrust in haar huwelijksleven,
die niet naliet sporen achter te laten op haar
fijnbesneden gelaat, dat had haar rust geschon
ken. Dat stelde haar in staat, al de folterende
beleedigingen en verwijten, die heur man haar
naar het hoofd slingerde, gelaten te dragen, al
ging dit vaak gepaard met een vreeselijken in-
wendigen strijd, waaruit zij steeds overwinnend
te voorschijn trad.
Want het was vreeselijk met Arthur Jansen.
De vormelijkheid, die er nog was, verdween
langzamerhand geheel. Hij kwam geheel in de
macht van den geldduivel. De Mammondienst
was zijn lust en leven. En God bespotte hij.
Dat gaf vervreemding tusschen man en vrouw,
die door de komst van Edom, hun dochtertje,
niet werd opgeheven.
Zij had doorgezet toen, dat het kind werd
gedoopt. Hij was er niet bij tegenwoordig ge
weest. Van die „fratsen" moest hij niets heb
ben, Brachten ze geld in het laadje Had zijn
bankierszaak er voordeel aan?
Hoe doorvlijmden haar die spot en die hoon
Zoo waren de jaren verloopen.
Het meisje groeide voorspoedig op en werd
uitwendig het beeld harer moeder.
Maar niet inwendigZij voedde het kind
op in het Christelijk geloof. Doch toen het wat
ouder werd, onderscheidingsvermogen kreeg,
kwam de vloek, die rust op een huwelijk, waar
God niet door man en vrouw gelijkelijk wordt
gediend.
Edom zag het verschil, toen zij ouder werd.
En toen zij aangetrokken werd door haar vader,
die niet wilde, dat zij aldus werd opgevoed,
verstikte het zaad, dat door de moeder was
gezaaid. Doch het verdween niet geheel.
Daar was immers iederen dag het levende
voorbeeld der vrome moeder Deze bleef haar
invloed wel eenigszins behouden, al was het
niet, zooals zij het zich had voorgesteld. Want
de opvoeding buitenshuis, op de Lagere-, daarna
op de Hoogere Burgerschool verwereldlijkte het
kind meer en meer. En wat tegengift kon de
moeder haar geven De moeder, die alleen
stond Alle mogelijke moeite deed zij, om tel
kens te moeten constateeren, dat het kinderhart
niet ontvankelijk was, veel meer hechtte aan
de levensideeën harer vader
(Wordt vervolgd).