Is Uw Vulpen leeg?
Echt en goed
Herinneringen ft an de stich
ting en de geschiedenis van
den Flafcfceeschen
Boerenbond.
La^t Uw Vulpen
j gratis vullen bij
I j N.V. Drukkerij en Uitgeverij v.h.
W. BOEKHOVEN Zonen. - Sommelsdijk
EEN BEZOEK AAN DNJEPROSTROJ
De bouw van een Waterkracht-
Centrale. Een geweldig werk.
EEN PARADIJS ONDER DE
FRANSCHE KUST.
laten brengen, terwille van wat u onverdraag
zaamheid noemt. Weet u een andefe weg, waar
door het christelijk karakter van den dag des
Heeren ten opzichte van koopen en verkoopen
behouden blijft en de Israëlitische winkels toch
open zijn Als u die weet, graag zal ik een
dergelijke regeling in praktijk helpen brengen.
Doch als u die ook niet weer, evenmin als ik,
mag u niet spreken van onverdraagzaamheid,
maaT zult u moeten spreken van een noodzake
lijkheid dat uw geloofsgenooten zich aanpassen
aan onze Zondagsheiliging en zich onderwer
pen aan het feit, dat de Zondag is de rustdag
van Nederland. U zult toch niet willen, dat wij
ons aanpassen bij of onderwerpen aan uw wet
Ben van beide moet gebeurenHet spijt mij
zeer, dat u aan het laatste (onze aanpassing
aan u) de voorkeur schijnt te geven. Ik hoop,
dat u begrijpen wilt wat ik op 't oog heb.
Aanvaard echter in ieder geval de oprechte ver
zekering, dat ik uw volk hoog acht, als het
oude bondsvolk dat wel haar Messias ver
worpen heeft, maar aan wien de Almachtige zijn
weldaden in groote getale heeft geschonken.
Van eenige verheffing boven u is geen sprake.
Integendeel. Doch uw volk moet niet willen
heerschen over onzen Zondag en u moest het
niet eens willen dat uw volk zich ten opzichte
van den dag des Heeren anders gedroeg dan
uw wet voorschreef voor den vreemdeling in
uw midden.
zijn Poeders alleen, wanneer zij de hand*
teekening dragen van den fabrikant A.Mijnhardt
Zegt u: wij zijn Nederlanders even goed als
de Christenen, dan zeg ik best. Doch dan is u
geen Israëliet meer, dan is het O. T. niet meer
waar, dan is uw gëheele wet vervallen en is
er niets op tegen dat u het 4de gebod niet meer
houdt. Houdt u het vierde gebod wel op uw
wijze. Viert u Sabbat op Zaterdag, wilt u dus
Israëlieten zijn, dan verkeert u als vreemdeling
in een vreemd land, buiten uw eigen land. Maar
dan moet u niet over ons willen heerschen.
Gaarne tot nadere toelichting bereid en ver
wachtende dat u het woord onverdraagzaamheid
nu zelf wel zult afkeuren.
Hoogachtend,
w. g. J. VROEGINDEWEIJ.
Middelharnis, 21 October 1931.
Den EdelAchtb. Heer J. Vroegindeweij
Lid v. d. Gemeenteraad, Middelharnis.
Mijnheer,
Het door U gezonden schrijven van dd, 19
Oct. geeft geen antwoord op mijn vraag.
Ik wensch met U in geen godsdienstdispuut
te treden.
Toont U een man van karakter en geef een
rond en bevestigend antwoord.
„Het boetekleed ontsiert den man niet".
Ik wacht.
Hoogachtend,
D. SLAGER.
Middelharnis, 2 November 1931.
Den Weled. Heer J. Vroegindeweij,
Gemeenteraadslid, alhier.
M.
Tot heden ontving ik geen antwoord op mijn
schrijvens van dd. 14 en 21 October.
Wanneer U inderdaad voor een oprecht en
eerlijk man wilt doorgaan, dan is het Uw
plicht U w fout te herstellen. Gij zijt dit ook
aan Uw fatsoen en Uw functie verschuldigd.
Ik geef U nog deze week de gelegenheid.
Hoogachtend,
D. SLAGER.
Ook hier kwam geen antwoord meer op.
Door de Israëlitische Gemeente is het vol
gende adres gericht aan H. M. de Koningin
Middelharnis, 12 October 1931.
Aan H. M. de Koningin der Nederlanden.
Mevrouw
Het Kerkbestuur der Nederlandsch Israëliti
sche Gemeente te Middelharnis, heeft kennis
genomen van het besluit van den Gemeenteraad
alhier, waarbij dit college art. 5 der Winkel
sluitingswet niet van toepassing wenscht te
verklaren.
Het Kerkbestuur voorn, is van meening, dat
hierdoor de belangen zijner gemeenteleden ten
zeerste worden geschaad.
De toepassing van de wet, zonder dat reke
ning wordt gehouden met de belangen van een
gedeelte der burgers, die reeds met groote op
offering den Sabbath volgens de voor hen gel
dende godsdienst-voorschriften vieren, strijdt in
hooge mate tegen de toelichtingen door Z. Exc.
den Minister bij behandeling der wet gegeven.
Redenen waarom het Isr. Kerkbestuur Uwe
Majesteit eerbiedig verzoekt aan het besluit van
den gemeentraad Uwe goedkeuring te ont
houden.
Het Kerkbest. der Ned. Isr. Gem.,
w. g. M. ROOD, Voorzitter,
w. g. B. HAAGENS, Secretaris,
w. g. D. SLAGER, Leeraar.
Mijnheer de Redacteur!
Mag ik een plaats voor onderstaande in Uw
veelgelezen blad, waarvoor bij voorbaat mijn
dank.
Eenigen tijd geleden stond er in Uw blad een
ingezonden stukje met onderteekening M. V.
Sommelsdijk. Dit stukje bevatte vragen aan
onzen gemeenteraad omtrent de bestrating van
Sommelsdijk. Naar wij kunnen zien heeft dit tot
resultaat gehad, dat onze gemeenteopzichter
zich even achter het oor heeft gekrabt en over
peinsd) heeft of de mogelijkheid niet bestond
om die overgebleven steenen uit den Ring te
doen verplaatsen naar den Dorpsweg annex
Hofplein, Hofstraat enz. enz. en die menschen
daar dan toch ook te laten zien, dat dit gedeelte
ook tot Sommelsdijk behoort. Er werden dan
ook goten gemaakt om het water kwijt te kun
nen raken, doch roet dit al werd er natuurlijk
ook veel grond verplaatst, wat ten gevolge had,
dat de genoemde straten, die de eer hadden
een goot te -krijgten, gelijk werden aan een
modderpoel. Nu vraag ik voor mij: had
die man niet rechtmatig verplicht geweest om
tegelijk met die bedeeling toch zoo die opge
graven grond direct met grint te laten be
strooien Ik kan niet (en velen met mij niet)
begrijpen wat die man denkt van den Dorpsweg
met toebehoorende straten ,of die 70 a 80 huis
gezinnen soms niet met Sommelsdijk te maken
hebben als er betaling op aankomt.
Met de regenachtige dagen van deze week
kan men wel naar het Hofplein komen, maar
dan mag men wel met laarzen komen, anders
komt men er zoo gemakkelijk niet doorheen.
Eerst krijgt men het eindje slakkeien aan den
Dorpsweg, dat ook bij dit weer onbegaanbaar
is en dan volgt de rest.
Indien onze Gemeenteraad daar geen aan
dacht aan wil schenken, zie ik voor mij daar
nog wel eens wat anders uit voortvloeien van
eeri anderen kant, dien de Raad niet zoo graag
opgaat.
Het is toch gruwelijk om die menschen daar
zoo te laten leven, daar zal toch nog wel hóóger
recht voor bestaan
Moge vooral het gemeenteraadslid van den
Dorpsweg dit stukje eens terdege van z ij n
standpunt bezien, dan zal hij de conclusie
moeten trekken, dat hij dit zelf al eerder had
moeten overleggen met B. en W.
Hopende, dat dit schrijven eens goed onder
de oogen wordt genomen door onzen Raad, en
mag leiden tot spoedige verbetering van boven
genoemd traject.
U, mijnheer de Redacteur, dankend voor de
verleende plaatsruimte, teeken ik,
Hoogachtend,
Sommelsdijk. V.
LUI.
Toen werd overgegaan lot de stemming,
waarvan den uitslag was, dat werden uitgebracht
73 temmens, waarvan 39 op J. Overdorp te
Nieuwe Tonge, 30 op P. van Schouwen te Oude
Tonge en 4 op C. Warnaer G.Lz. te Dirksland,
zoodat Overdorp gekozen bleek te zijn.
Overdorp verzocht een korten bedenktijd, al
vorens hij een beslissing nam, omdat de taak
van het voorziterschap zwaar zou zijn, doch
verklaarde, dat wanneer hij de benoeming aan
neemt, hij de wenk van Vroegindeweij ter harte
zou nemen.
Dat was e'en bevredigende verklaring, die
groote insteming oogstte.
De ambtenarij was veroordeeld 1 Nu zou een
gouden tijdperk intreden voor Flakkee
Dan kwam de rondvraag. Allereerst kwam
aan de orde de uitvoer van jonge paarden naar
Duitschland, alsmede het mond- en klauwzeer,
welke beide punten M. de Haas te Sommelsdijk
op uitmuntende wijze inleidde, die er den af
gevaardigde bij het Nederlandsche Landbouw-
comité Breen een grief van maakte, dat hij
vooral de kwestie van de tongblaar niet had
behandeld zooals hij de Haas dat op de
vorige vergadering had gedaan, 't Was voor
Breen niet moeilijk, duidelijk te maken, dat
deze zaak behandeld moest worden op de wijze
als op die vergadering was besloten; niet zooals
de handel, wiens woordvoerder De Haas was,
dat wenschte.
Ook Overdorp nam deel aan de beraadslaging,
nu voor de laatste maal vóór de bestuurstafel,
straks zou hij er achter zitten en geplaatst wor
den voor de afwikkeling der moeilijkheden, voor
welke taak hij nu meende, het bestuur in staat
van beschuldiging te moeten stellen.
Burgemeesters, controleurs, politie werden te
werk gesteld om de boeren tot koelies te degra-
deeren, als hij den voorzittersstoel zou bezetten,
dan zou hij trachten om aan die ongehoorde
toestanden een einde te maken
Warnaer, die deze rede beantwoordde, gaf
toe, dat er toestanden door den vreeselijken
oorlog geschapen waren, welke te betreuren,
doch onafwendbaar zijn. Hij trachtte duidelijk
te maken, dat het bestuur ten deze vrij uit ging.
Hij wenschte Overdorp sterkte op het moeilijke
pad, dat hij waarschijnlijk zou gaan betreden,
doch vreesde met groote vreeze 1
Dat de Regeering te veel haver opvorderde,
waardoor onze eigen- paarden, waarvoor ze
eigenlijk gezaaid is, te weinig zouden krijgen,
was een grief, die J. Vroegindeweij Lz. het
bestuur ter afdoening in handen gaf.
Reeds midzomer 1917 was er al een telegram
van de Regeering ingekomen over het uitdor-
schen van den aanstaanden oogst. De voorzitter
stelde hierbij in het licht het groote belang voor
Flakkee, dat onze oud-voorzitter Van der Koogh
hierbij de eerste viool speelde.
Van As van Rotterdam, die ook nog in de
gelegenheid werd gesteld het woord te voeren,
verklaarde, dat Overdorp het „gras voor zijn
voeten" had weggemaaid.
Dat was niets bijzonders. Overdorp bezat
de kennis en bovendien de gave, om wat hij te
zeggen had, op uitmuntende wijze te formuleeren,
daaraan was doorgaans weinig te verbeteren.
Buitengewoon groot was het aantal verzoeken
en wenschen, dat ter bestuurstafel werd gede
poneerd, tot zelfs om bij de R. T. M. en Middel-
harnissche boot aan te dringen om het vervoer
van woonwagens naar Flakkee te weigeren
't Zal een -groote opluchting zijn geweest
voor den nieuwen voorzitter, toen G. C. van
Schouwen, op de wijze ongeveer als een in
breker zich toegang verschaft, uit een leegè
kast te voorschijn kwam De toegang tot de
zaal door de deuren, vóór en achter, was on
mogelijk door de m'enschenmassa, en na een
■tafel tot een katheder te hebben gemetamorpho-
seerd, een gloedvolle speech afstak, en behalve
een krasse beschuldiging aan de lamlendigheid
der -boeren, die door de groote winsten van
dezen benauwden oorlogstijd, blind waren ge
worden voor het groote belang van hun vrij
heid, ook menigte van grieven ter oplossing den
nieuwen voorzitter ter hand stelde en daarna
een bezoek aanbeval 'bij de veekeuring en te
zien wat in een tienjarig tijdperk kon worden
bereikt.
Dit verzoek kwam geen minuut te vroeg, 't
Was mooi tijd, dat er een einde kwam aan de
klachtenreeks.
De voorzitter sloot de vergadering met een
woord van dank voor de groote belangstelling
en de goede orde. Spreker hoopte op de noo-
dige kennis en werkkracht van den nieuwen
voorzitter om het menu, dat grooter werd, sma
kelijk en ten genoege van de Flakkeesche boe
ren op te diénen
Toen verplaatste de groote menigte zich naar
het keuringsterrein, hetwelk gelegen was aan
den Stationsweg op een weiland van L. Slis.
Inderdaad was het de moeite waard hier een
bezoek te brengen.
We kunnen hierover kort zijn, omdat deze
keuring alleen in betrekking stond met den Bond
in zooverre ze werd gehouden ter gelegenheid
van de groote vergadering en deze er een
eenigszins feestelijk karakter aan gaf.
Het zou niet van erkentelijkheid getuigen,
wanneer we deze attentie stilzwijgend voorbij
gingen. Er werd in zes rubrieken vee gevraagd,
waarvoor twintig prijzen waren uitgeloofd boven
ten' behalve de gouden en- de verguld zilveren
medailles van den Boerenbond. Er waren 90
stuks aangevoerd, zonder uitzondering naar
kenners verklaarden van hoogstaande kwaliteit.
Als groote bijzonderheid mag worden vermeld,
dat L. Slis te Oude Tonge vijf van de zes eerste
en drie van de zes tweede prijzen en bovendien
de gouden medaille van den Bond won met de
bes-te collectie van één stal. Deze verzameling
bestond uit 3 koeien, 4 tweejarige en 4 eenjarige
dieren en als bewijs, dat de familie Slis in het
algemeert deskundige fokkers waren, dient te
worden vermeld, dat zijn broer J. A. Slis Dz.
te Ooltgensplaat (Langstraat) de verguld zil
veren medaille werd -toegekend voor de naast
■beste verzameling, welke bestond uit 4 koeien,
2 tweejarige, 2 éénjarige en een stier.
Deze keuring veroorzaakte de vergadering
geen nadeel, zooals vaak te zien is wanneer een
tentoonstelling wordt gecombineerd met een
vergadering.
Des avonds werd in Hotel Geluk een gemeen-
schappelijken maaltijd gehouden, waaraan 96
personen deelnamen, en dat ons land in de
blokkade inbegrepen was, was hier niet te zien
noch te proeven
Zoo gingen we dan weer een nieuw vereeni-
gingsjaar in.
Onder geheel andere omstandigheden
Immers Overdorp had -tót nu toe in de voorste
gelederen der oppositie gestaan, zij het tot
zijn eer zij het gezegd altoos met open
vizier en in openhartige en eerlijke houding.
Vooral de geknotte handelsvrijheid en daaronder
in de eerste plaats de veiling, was een doorn
in zijn oog. Dat onder zijn leiding nog menige
aanval op deze instelling zou worden voorbereid
en uitgevoerd, was met vrij groote zekerheid
te voorspellen.
Reeds een paar uren na de groote vergadering
vroeg hij om eten' conferentie met het bestuur,
om zich te vergewissen of deze met hem in
vriendschappelijke gezindheid wou samenwer
ken.
Dit betrof waarschijnlijk hoofdzakelijk Breen
en den secretaris. Immers met Van Schouwen
had hij enkele jaren blijkbaar op de meest ami
cale wijze den schier hopeloozen strijd gevoerd
tegen de Schiedamsche Koekzwendel; die twee
konden elkander te goed om daar nog nader
onderzoek voor noodig te achten.
E'en maatschappij van gelijke menschen
is niet denkbaar en gelijke behandeling van
ongelijke menschen is ook ondenkbaar.
-*w,r
Op den linkeroever van de Dnjepr,
waar verleden jaar de onbebouwde
steppen zich uitstrekten tot aan den
horizon, ziet men deze thans niet meer
door de steigers en bouwwerken van
gewapend beton, die zich over een
lengte van 5Q0 M. uitstrekken. Hier zal
een waterkrachtcentrale verrijzen, die
de electrificatie van de Oekraine tot
een feit moet maken. De rivier stroomt
hier tusschen hooge wanden, die haar
bedding versmallen en ontwikkelt
daardoor een energie, zooals misschien
nergens anders in Europa wordt aan
getroffen. Reeds van verre ziet men de
daken van de uit aluminimum gebouw
de fabriek blikkeren in het zonlicht
tusschen het omringende bosch van
steigers door en de afgeknotte kegels
der hoogovens vormen 'n lange rij, die
onze gedachten onwillekeurig richt op
de toekomst. De geheele rivieroever is
over een lengte van 8 a 10 K.M. met
deze bouwwerken bezet. De zone is
ongeveer 5 K.M, breed en heeft een
totale omtrek van 35 K.M., de helft
van die der stad Moskou, Dit alles is
het resultaat van één jaar werken.
Veranderingen.
Het is een verbazingwekkend voor
beeld van wat er in enkele maanden
kan veranderen. Ik ben hier n.l. ook in
dezen zomer geweest. Het oude Cen
trale Kanaal was nog in redelijk goe
den staat; men was juist begonnen,
het uit te baggeren om de betonstortin-
gen en het plaatsen der pijlers voor te
bereiden. Met de electrische centrale
was men zoover, daf de toekomstige
vorm van het gebouw reeds vaag te
onderkennen was, roch met de con
structie der turbines was men nauwe
lijks begonnen Thans verheffen zich
daar 47 pijlers en vormen machtige
bogen van 52 M. hoogte. De metalen
constructie van de brug begint zich
daarover heen reeds een weg te zoeken.
Over een lengte van 780 M. rijden
treinen met beton en beweegbare
hijschkranen. Men giet nu de blokken
om de pijlers met elkaar te verbinden.
De afdamming zal als uit één stuk
steen worden gemaakt en in December
a.s. zal het peil van het water in de
Dnjepr 45 M. bedragen.
Het lot van een dorpje.
Het oude dorpje Kitsjkas is in ver
band met deze werkzaamheden gedeel
telijk afgebroken en opgespoten; men
ziet daar niets dan zand en puin. Van
den winter zal niets er meer aan doen
denken, dat het er hier ooit anders
heeft uitgezien. Zulke ingrijpende ver
anderingen in het uiterlijk van een
streek kunnen in één jaar door men-
schenhand tot stand gebracht worden.
Dit zal nog niets zijn vergeleken met
de resultaten, die bereikt worden als
de centrale in de daardoor van energie
voorziene bedrijven eenmaal in volle
werking zijn gesteld. Het groote ge
bouw met zijn 18 wijdopen poorten
maakt thans reeds een machtigen in
druk. Van de rivier af gezien komt de
architectonische schoonheid ervan het
beste uit. De pilaren stijgen op tot een
band van metalen kantwerk, waarop
een platform staat met een ingewikkel
de hijschkraan, die een goed tegenwicht
vormt met het groote gebouw en dient
om de kleppen in de groote toevoer
buizen op en neer te bewegen. Het
groote werk van de montage der tur
bines in de daarvoor bestemde hal is
thans ook bijna beëindigd.
Een moderne stad.
Om deze groote industrieele bedrij
ven bouwt men ook een moderne stad
om de talrijke arbeiders te kunnen
huisvesten. Een aquaduct met twee
groote buisleidingen van 80 c.M.
diameter, een kanaalstelsel, telefoon
verbindingen, wegen en trambanen
zullen worden aangelegd. Eenige blok
ken huizen zijn reeds gereed. Verderop
midden in de vlakte op den linkeroever
van de Dnjepr ziet men een aantal
mooie gebouwen bij elkaar staan; dit
zullen de openbare gebouwen worden
in het midden van de stad. Ze zijn
evenals de electrische centrale bekleed
met een lila steensoort, welke uit
Armenië afkomstig is. In de nieuwe
stad zal alles gedaan worden om de
zindelijkheid te handhaven onder haar
bewoners; parken, muziekuitvoeringen
en openbare leeszalen zullen dienen
voor amusement en opvoeding. Ook de
wijze, waarop thans in de materieele
behoeften der arbeiders wordt voor
zien, steekt reeds gunstig af bij die,
welke men elders in Rusland kan
waarnemen.
Het is een verborgen paradijs, dat
het grootste gedeelte der menschheid
volkomen onbekend is. Het eiland
Jethou behoort tot de Kanaal-eilanden,
de eenige nog in Engelsch bezit zijnde
rest van Normandië, De Hertog van
Normandië, zoo wordt de Koning van
Engeland op de Kanaal-eilanden ge
noemd, heeft het paradijs-eiland Jethou
voor den tijd van „zijn leven en een
dag" aan den Engelschen schrijver
Compton Mackenzie verpacht, die vele
jaren als Koning op zijn eiland had
geleefd. Hij had zich een prachtig wit
huis als residentie laten bouwen, dat
er buiten zeer eenvoudig uitzag, doch
binnen een comfort verborgen hield,
zooals geen Koning van zijn slot kan
verlangen. De ongekroonde Koning
van het eiland Jethou was souverein,
zooals nauwelijks een andere heer-
scher. Hij kon leven, zooals het hem
behaagde en zoolang hij niet met de
Engelsche wetten in conflict kwam.
Compton Mackenzie had zich nooit
tegen deze wetten opstandig getoond,
hij leefde op zijn heerlijk eiland zoo
vrij als een vogeltje en men verwon
dert zich slechts over zijn besluit het
eiland te verlaten en het weer te ver
pachten. Naar verluidt zou hij zich op
een eiland in de buurt van Schotland
gaan vestigen.
Het eilandparadijs „Jethou" is der
halve vrij voor een nieuwen heer. Dit
eiland, dat niets te maken heeft met
belasting en tollen is alles verbazend
goedkoop. Enkele uren van Londen
verwijderd ligt hier een wonderland,
waar melk en honing vloeien, waar
geen wetten voor zus en zoo zijn en
men zoo ongebonden kan leven als
nergens in onze wereld van schema's
en paragraphen. Dit eiland, dat men
reeds in de oudheid kende, herbergt
enorme scharen wilde konijntjes en
wild gevogelte, garnalen, kreeften.
Visschen zijn er ontzaglijk veel. Het
203 vierkante kilometers groote eiland
is met prachtige bosschen bedekt, die
afwisselen met sub-tropische tuinen.
Zelfs de Riviera kan zich met dit plekje
niet vergelijken, waar niet alleen m
het voorjaar, maar ook in den winter
heerlijke planten bloeien en waar reeds
in Januari de narcissen-velden geuren.
Het eiland is tamelijk vlak, haar groot
ste verhooging bedraagt 88 meter. Van
de hoogten van het kleine eiland heeft
men een onbegrijpelijk schoon uitzicht.
Jethou is, zooals gezegd een paradijs,
waarin de slang ontbreekt.
EWSJBWWM
Nieuw Rusland. Met uiterste krachtsinspanning wordt gewerkt aan de industrialisatie van
het groote Russische Rijk. De electrische krachtwerken vormen een belangrijk onderdeel van
dit plan, Bovenstaande afbeelding toont het groote krachtstation aan den Dnjepr
