HEVEA
PURGL
Kerk en School.
Gemeenteraad.
Gemengd Nieuws.
EPVIELHOUWED
Burgerlijke Stand
Buitenland.
-FIETSBANDEN
een trouwe, bij Jong en oud
geziene huisvriend.
Onze gemeente-secretaris, die op de jacht
door een schot in den voet werd getroffen, ver.
Iaat dezer dagen het ziekenhuis, doch zal op
de secretarie zijn werkzaamheden' nog niet kun.
nen hervatten.
Naar men ons mededeelt zijn een dertigtal
nieuwe aansluitingen aan het electrisch net aan
gegeven.
J. T. Mz. moest palen ter afrastering in
den grond zetten. Daarbij kwam zijn schop met
zoo'n kracht op een zijner handen terecht, dat
hij zich onder behandeling van den dokter moest
stellen, en eenigen tijd zijn werk niet zal kunnen
verrichten.
Zaterdagavond van 5.30 tot 7.30 worden
weder schietoefeningen door de leden van den
B. V. L. gehouden. Daar eenige besprekingen
worden gehouden, is trouwe opkomst noodig.
MIDDELHARNIS. Dinsdagavond 6.30 uur
hoopt in de C'hr. 'Geref. Kerk alhier op te
treden de beroepen predikant Ds. J. W. van
Ree van Barendrecht.
De heèr J. Deurloo, onderwijzer aan de
O. L. School alhier, staat no. 1 op de voor
dracht voor onderwijzer aan de O. L. School
te Poortugaal.
DEN BOMMEL. Maandagavond 12 October
a.s. hoopt in de Ned. Herv. Kerk alhier op te
treden de beroepen predikant Ds. Jac. Vermaas
van Ter Aa.
MELISSANT. De gehouden maandelijksche
collecte ten bate der Ned, Herv. Kerk heeft
ruim 26 opgebracht.
Zondag zal in de Ned, Herv. Kerk alhier
de H. Doop worden bediend. Aangifte hiervoor
kan geschieden Zaterdagavond in de consistorie,
kamer.
GOEDEREEDE.* De Unie-collecte voor de
Scholen met den Bijbel heeft in deze gemeente
opgebracht 192.75.
FLAKKEESCHE KERKORGELS.
Aan het eind van de eerste schets over onze
orgels is reeds gezegd, waarover U thans zal
geschreven worden, n.l.: hoe ziet zoo'n instru
ment er van binnen uit. Heel begrijpelijk is, dat
slechts in zeer, zeer wijde trekken iets verteld
kan worden over de constructie van het kerk
orgel. Een algemeene grond, een oppervlakkig
begrip, noodig om begrijpelijk te kunnen volgen
wat gezegd zal worden over het vele mooie
onzer Flakkeesche instrumenten.
Laten we dus een bezoek brengen aan een
willekeurig orgel van matigen omvang. Eerst
even uit de kerk omhoog kijken en we zien het
front met z'n frontpijpen, soms kunstig bewerkt,
met musiceerende engelgroepen en fraaie orna
menten, elders eenvoudig in overeenstemming
met het interieur der kerk. Aan de rechterzijde
zit doorgaans de orgelist. Klimmend langs een
smalle, benauwde trap arriveeren we op de or
gelgaanderij en kunnen onze bezichtiging be
ginnen. Een groot houten omhulsel verbergt het
voor ons nog onbekende. Nu eerst naar de orge
listenplaats. We komen bij de speeltafel en1 zien
de toetsenrij of rijen, zooals het harmonium die
ons doet kennen, dikwijls twee boven elkaar.
Op den grond lange houten toetsen, welke met
de voeten bespeeld worden. Daar overheen staat
de bank, zitplaats voor den bespeler. De vingers
doen hun werk op de manualen, de voeten op
't pedaal. Boven of opzij van de manualen be
vinden zich de knoppen, registers, door welke
de verschillende geluiden uit het instrument ont
lokt kunnen worden, soms aanzwellend tot mach
tige koren, dan ziwevend met een enkele zachte
melodie. Thans gaan de deuhen open en onze
excursie wordt voortgezet temidden van latten
en pijpen. Zie daar op den vloer een groote
windbalg, rustend op een stellage, belast met
eenige tegels. Wil het orgel gebruikt kunnen
worden, dan moeten deze balgen wind toevoe
ren, door middel van een pomper (calcant) of
motor. Die wind gaat door kanalen naar de
verschillende deelen, waar ze noodig is en ver
richt de haar opgelegde functie. Bij de verdere
besprekingen zal duidelijk worden van welk een
voorname factor wind is. Natuurlijk valt onze
onmiddellijke aandacht op de pijpenrijen, welke
op 't eerste gezicht een waar probleem voor ons
zijn. Ieder register bij den orgelist doet een van
die serie pijpen spreken. Wanneer zoo'n register
opengetrokken wordt, komt de monding van al
die pijipen welke op dat register correspondeeren
vrij, wordt er een sleep weggetrokken, waarin
zich gaten bevinden, die dan precies onder de
monding der pijpen vallen. Dwars onder die
sleepen loopen windkanalen (concellen) en daar
onder, evenwijdig met de pijpen, zijn de wind
laden, -die met lucht gevuld zijn. Elk register
heeft doorgaans zooveel pijpen als zich toetsen
op 't manuaal bevinden. Wordt nu een toets
naar beneden gedrukt, dan wordt door middel
van latten (abstracten) een staafje, dat dwars
door den bodem van de windlade gaat (lucht
dicht) naar beneden getrokken en een klepje of
ventiel opent de cancel, waardoor de lucht deze
vult. Met het loslaten der toets sluit e'en veer
dit ventiel weer. Op die cancel staan alle pijpen,
die dezelfde toonhoogte aangeven. Slechts die
pijpen spreken natuurlijk, welks register de ope
ning aan hun voet vrijgemaakt heeft.
In 't 'kort 'hebben we dus gezien hoe een pijp
-tot spreken gebracht wordt. Dit was een van
de manieren, de meest voorkomende, andere
systemen zullen nu wel duidelijk worden, wan
neer we de betreffende orgels gaan bezoeken.
Zoo ook de verschillende registers, vorm'en der
pijpen enz. enz.
Spoedig zult ge vertrouwd raken met boven
staand, misschien nu nog niet makkelijk te be
grijpen, besprokene. Is er iets niet duidelijk,
waarin ge belang stelt, dan ben ik gaarne bereid
schriftelijk opheldering 'te geven (postzegels voor
antwoord insluiten).
Volgende week beginnen we dus met een
klein orgel, n.l. dat der Herv. Kerk te Den
Bommel.
Middelharnis.
F. A. BERNARD.
Vergadering van den gemeenteraad van
GOEDEREEDE op Vrijdag 9 Octo
ber, des voorm, 10 uur.
De Voorzitter, burgemeester Charbon, opent
de vergadering, waarna de notulen der vorige
vergadering worden goedgekeurd.
De kas van den gemeente-ontvanger is op
4 Sept. nagezien en in orde bevonden. In kas
was 1221.20.
B. en W. bieden den Raad de gemeentebe-
grooting 1932 aan.
Enkele goedkeuringen van Ged. Staten over
genomen raadsbesluiten worden medegedeeld.
Van het bestuur van de Centrale Ouderraad
is bericht ingekomen, dat zal worden getracht op
Flakkee een Schoolartsendienst in te stellen,
waarvoor gevraagd wordt een vierde cent per
inwoner. Onderteekend door v. Es 'en Menheer
De VOORZITTER stelt voor dit stuk naar
B. en W. te renvoyeeren voor -prae-advi-es,
waartoe wordt 'besloten.
Aan de orde is behandeling van de gemeente
begrooting 1931.
Deze is nagezien door de heer'en Den Eer-
zamen, Lokker en Troost. Laatstgenoemde
brengt rapport uit. Spr. zegt, dat er weinig
aanmerkingen zijn te maken, daar de begrooting
zoo krap mogelijk is opgemaakt. De commissie
had echter bezwaar tegen hoofdstuk IX, waarop
geen post is uitgetrokken voor werkverschaffing:
terwijl op hoofdstuk XVI wel 2700 is uitge
trokken op de post onvoorziene uitgaven. Spr.
stelt voor in ieder geval 1000 voor werkver-
schaffing uit te trekken en deze desnoods van
onvoorziene uitgaven te halen, die toch niet ge-
bruikt zullen worden. Dan mist spr. nog een
post voor middelbaar onderwijs, die er anders
wel op staat.
De VOORZITTER zegt, dat de kwestie der
werkverschaffing in B. en W. ook behandeld
is. B. en W. meenen echter, dat 'het voldoende
is, dat de gelden hiervoor als het noodig is in
ieder geval van de post onvoorziene uitgaven
kunnen worden gehaald. Maar B. en W. willen
wel eens hooren hoe de Raad er over denkt.
Willen deze hiervoor liever een bedrag votee-
ren, dan is het ook goed.
licktloopend
i/zersterk
De heer TROOST: Goedereede is het eenige
dorpje, dat nog geen post voor werkverschaffing
heeft uitgetrokken. Wanneer Ged. Staten dit
zien, zullen ze de begrooting wel niet goed
keuren.
De VOORZITTER: Dat is een huishoudelijke
kwestie voor deze gemeente, daar trekken Ged
Staten zich niets van aan.
De heer LOKKER: Er komt zeker dezen win
ter in deze gemeente werkloosheid. Beter is het
dan, dat er maar bij de begrooting op gerekend
wordt.
Weth. LODDER: Er staat 2700 op de
post onvoorziene uitgaven. Desnoods kan die
wel heelemaal voor eventueele werkverschaffing
worden gebruikt. Als er een post van 1000 op
de begrooting is, is men aan dat bedrag ge
bonden ook. Het is dan maar beter om het zoo
maar te laten.
De VOORZITTER: Die redeneering is niet
juist. De post kan altijd nog worden aangevuld
als er tekort is.
Weth. LODDER: Ik heb gelezen, dat dezen
winter een aanvang wordt gemaakt met de wa.
terleiding. Als dat zoo is, zal er niet veel werk
loosheid zijn.
De heer TROOST: Ik heb in de M a a s- en
Scheld eb ode gelezen, dat er voor een 180
menschen werk komt door de waterleiding ge
durende 36 weken; als wij Ouddorp uitschakelen
en verdeelen het over 12' gemeenten naar het
zielental, zal Goedereede er niet meer dan voor
7 menschen werk aan hebben. Met die water
leiding behoeven we dus voor deze gemeente
niet de schermen.
Weth. BREEN: Je rekent nog maar 12 ge
meenten, maar in werkelijkheid zijn er nog min
der in onze gemeente, die er werk aan zullen
krijgen.
De heer C. J. LODDER: Ik vind, dat de post
werkverschaffing wel wat hooger dan 1000
gesteld kan worden.
Weth. BREEN: Doe dat niet, de post kan
altijd nog hooger gezet worden als het noodig is.
De heer TROOST: Ik zag de post liever
op 1700 dan op 1000 gezet.
De heer C. J. LODDER: Ik ook.
De VOORZITTER: Laten we het dan op
1000 zetten. Als het te weinig is, kan er
altijd nog bij.
Hiertoe wordt met algemeene st. besloten.
De VOORZITTER deelt mede, dat waar
schijnlijk voor de R.H.B.S. te Middelharnis geen
'geld meer behoeft betaald te worden, zoodat
hiervoor geen post is uitgetrokken.
De heer TROOST: Des te beter.
Weth. LODDER: Ik stem tegen de goed
keuring van de begrooting, omdat er geen post
van 100 voor onderhoud van den Galgenweg
op staat.
De VOORZITTER: De Raad heeft gewei
gerd hiervoor een post uit 'te trekken.
Weth. LODDER: Dat moet de Raad zelf
weten, maar ik stem daarom tegen de goed
keuring van de begrooting.
Vastgesteld wordt een contract met de E.M.
G.O. tot betaling van 126 per jaar voor het
havenlicht.
Weth. BREEN: Is dat precies eender als met
Stellendam en Ouddorp
De VOORZITTER: Het is precies eender.
Weth. BREEN: Maar dat is niet .waar.
De VOORZITTER: Ik zeg, dat het wel waar
is. U moet mijn woorden niet in twijfel trekken,
ik heb het onderzocht.
Weth. BREEN: Ik vind 126 wel wat bar.
De heer C. J. LODDER: Kan het niet per
meter betaald worden
De VOORZITTER: De gemeente betaalt
10 van de aanl-egkosten plus de rente.
De heer TROOST: De zaak is al te ver om
het nog te veranderen, maar het was beter ge
weest als de gemeente het zelf betaald had, dan
was je er in eens af.
De VOORZITTER: Anders hadden we er
toch een leening voor moeten aangaan. Nu doet
de E.M.G.O. het. Feitelijk blijft het dus precies
hetzelfde.
Weth. LODDER: Over een jaar of tien is de
gemeente er nu toch ook af.
Besloten wordt 'het contract aan te gaan.
De heer C. J. LODDER stelt voor een trapje
in d'en lantaarnpaal te laten maken. Zoo is het
te lastig voor de bediening.
De VOORZITTER zegt onderzoek toe.
In de rondvraag zegt de heer C. K. LODDER
dat er in den laatsten tijd veel geklaagd wordt
in de gemeente over rumoer op Zondagavon
den. Er komen dan vreemdelingen in het dorp
en zetten den boel op stelten. De burgerij, die
naar bed gaat, heeft er last van.
De VOORZITTER: Denkt LI, dat er niet
voldoende politietoezicht is
De heer C. J. LODDER: 'Daar kan de politie
niets aan doen. Ze komen 's avonds om 10 uur
uit de kroeg en maken op straat het rumoer.
De VOORZITTER: Daar zal niet veel aan
te doen zijn.
De heer C. J. LODDER: Er is dit aan te doen
dat de café's 's Zondagsavonds gesloten wor
den. Dan is het in eens afgeloopen.
De VOORZITTER: Dan moet li een voor
stel indienen tot wijziging van de politieveror
dening.
De heer TROOST: Ik zou dan willen, dat er
eerst een paar Zaterdag- en Zondagavonden
wat versterkte pqfhti-emacht in de gemeente
kwam, dan kunnen we eens zien of er niets
aan te doen is.
Weth. BREEN: Dan moet je ze onverwachts
laten komen.
De VOORZITTER: Dat gaat niet. Op het
-geheele eiland heeft men 's Zondagssluiting en
daarom komen de menschen van andere plaatsen
hier naar toe. Dat is alleen te verhelpen als ook
Goedereede tot Zondagssluiting overgaat.
De heer C. J. LODDER: Met andere woor
den: het is hier nu een toevluchtsoord.
De heer HEERSCHAP: Ik vind Zondags
sluiting een mooie oplossing.
De heer DEN EERZAMEN: Ik heb vroeger
al eens een voorstel gedaan in den Raad om
's Zondags te sluiten, maar het gevolg is toen
geweest, dat alles juist openging. Spr. is ver
heugd nu andere stemmen te beluisteren. Spr.
herinnert er aan, dat eens na een verschrikkelijk
onweder de menschen uit de café's kwamen en
ontzettend vloekten en met 'het weer spotten.
De café's zijn een toevluchtsoord voor men-
schen, die den dag des Heeren willen misbrui
ken. Spr is al eens gevraagd: hoe komt het
toch, dat Goedereede 's Zondags zooveel rom
mel krijgt, en spr. heeft toen geantwoord: dat
is de séhuld van den Raad. Spr. -stelt voor ook
de winkels te sluiten, want daar begint het
kwaad der Zondagsschending.
De VOORZITTER: De winkelsluitingswet
zal later in den Raad behandeld worden.
De heer DEN EERZAMEN geeft den voor
zitter daarbij dan in overweging de winkels ge
legenheid te -geven in de week 's ochtends om
4 uur al open te zijn. Er zijn menschen, die
's morgens vroeg vóór ze naar het land gaan.
iets willen halen wat ze noodig hebben.
De VOORZITTER: De winkelsluitingswet is
gemaakt om de winkeliers wat meer rust te gun
nen, maar als ze nu om 4 uur al moeten be
ginnen, zal dat weinig helpen.
De heer DEN EERZAMEN: Bij mij zijn ze
al om half vijf wezen -koopen. De politie ligt
dan nog op bed en de nachtwacht -is om 4 uur
naar bed gegaan. Spr. heeft het toen maar ge
daan. (Gelach). In de steden is het goed voor
dienstpersoneel, maar op het platteland doen de
menschen het zelf. Dat is heel wat anders.
De VOORZITTER: Dat komt later aan de
orde.
Weth. LODDER: Kunnen we dan de café-
sluiting niet gelijk behandelen me,t de winkel
sluitin-gswet
De VOORZITTER: Dat is geheel apart.
De heer C. J. LODDER: Van de eigen bur
gerij hebben we nooit last gehad, maar de
vreemdelingen doen 'het. Spr. stelt voor tot
Zondagssluiting van café's over -te gaan. Het
vervoer wordt steeds gemakkelijker en 't zal dan
steeds een groote rommel uit andere dorpen
worden.
De VOORZITTER: Wordt dit voorste] on
dersteund
De heer F. DEN EERZAMEN: Ik ondersteun
het volkomen.
De VOORZITTER: Dan moeten we overdag
toch enkele uren van half twaalf tot half twee
openstelling geven.
Weth. BREEN: Dat is de moeite niet.
De -heer DEN EERZAMEN: Het is lang
genoeg. Een herberg zou den heelen -dag open
kunnen zijn, maar geen kroeg.
De heer C. J. LODDER: Daar ben ik het
volkomen mee eens.
Het voorstel-C. J. Lodder wordt in stemming
gebracht en aangenomen. Tegen stemden de
heeren Breen, Troost en Lokker.
Weth. BREEN: Ik zou er wel voor zijn, al.s
ze wat langer open bleven.
De VOORZITTER leest de volgende con
cept-verordening voor
Artikel 135 der politieverordening voor deze
gemeente te wijzigen als volgt
„Houders van tapperijen zijn verplicht te zor
gen, dat deze gesloten zijn van des avonds 10 uur
tot des morgens 5 uur. Uitgezonderd op Zondag
en eersten Kerstdag, op welke dagen zij moeten
gesloten zijn en blijven tot 's morgens 5 uur,
van des morgens 8.30 uur tot 11.30 uur, en.
van des nam. 1.30 uur tot den volgenden mor
gen 5 uur. Alles tenzij met vergunning van den
burgemeester. Gedurende dien tijd is het aan
niemand' geoorloofd zich aldaar op te houden,
uitgezonderd: a. de leden van 'het gezin en de
buitenshuis wonende ouders of kinderen van
den tapper; b. vreemdelingen aldaar logeerend,
die behoorlijk zijn vermeld op het daarvoor be
stemde register; c. personen, wier tegenwoordig
heid aldaar volstrekt noodzakelijk of onver
mijdelijk is. Tappers zijn verplicht, wanneer
zich op het sluitingsuur uitwonenden, behalve
die bedoeld onder a, b en c van het vorige lid,
in hunne tapperijen bevinden, -die terstond te
doen vertrekken en bij weigering daarvan on
middellijk aan de politie kennis te geven. Over
treding van dit artikel wordt gestraft met een
geldboete van -ten1 hoogste 10.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering
van den Raad der gemeente Goedereede op
9 October 1931.
Dan sluiting.
DE DUBBELE KINDERMOORD TE
WATERINGEN.
Uit bet onderzoek inzake den dubbelen moord
te Wateringen schijnt te zijn gebleken, dat het
onmogelijk geacht moet worden, dat de moord
van buiten af gepleegd is. Geen van de gevolgde
sporen leidde in -die richting. -Een bijzondere
omstandigheid was, dat het niet mogelijk is,
de bedstede, waarin de beide kinderen sliepen,
te bereiken zonder den hond te passeeren. Deze
was zeer waakzaam en maakte bij het geringste
geluid van buiten alarm.
Dekker heeft zijn werk op de boerderij van
den landbouwer Janknecht hervat. De vrouw
blijft in strenge afzondering in de Ramaerkliniek
te Loosduinen opgesloten. Zij verkeert in een
hoogst overspannen toestand en zal de eerste
dagen nog niet verhoord kunnen worden.
De woning, waarin de moord is geschied,
staat nog steeds onder bewaking. De politie
heeft eenige voorwerpen in beslag genomen.
Uit Wateringen meldt men nader
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat na den
moord op de beide kinderen van Dekker de
inboedel in diens woning met bijlslagen gedeelte
lijk vernield is. Men heeft een sterk vermoeden
gekregen, dat de moeder in een vlaag van waan
zin de hand aan haar kinderen heeft geslagen
en later een verhaal heeft verzonden om alle
verdenking van zich af te werpen. Zij sprak
wartaal en scheen de schuld te werpen op een
bedelaar, die bedreigingen zou hebben geuit.
De vrouw kon ook Dinsdag nog niet worden
verhoord.
Begrafenis der slachtoffers.
Woensdagmorgen heeft op -de Nieuwe Alge
meene begraafplaats te Wateringen de teraarde
bestelling plaats gehad van de slachtoffers van
d'en dubbelen kindermoord aldaar.
De belangstelling op en nabij de begraafplaats
was groot. De lijkjes waren in het baarhuisje
reeds eenige dagen opgebaard.
De gemeente-politie zorgde bijgestaan door
de marechaussee voor een goede afscheiding
van het gedeelte van den doodenakker, waar
de begrafenis plaats had. De nog steeds door
de vreeselijke schok versufte vader liep in de
droeve familie-stoet mede. Geen -traan kwam in
zijn oogen, doch verwezen starde hij in de verte,
alsof het drama, dat thans door deze droeve
plechtigheid besloten werd, langs hem heenging.
Ds. B. C. Verhagen Czn., Ned. Herv.
predikant te Wateringen, voerde het eerste het
woord aan de groeve.Welke mensch, aldus zeide
hij, die geen hart van steen heeft, staart niet
diepbewogen, verbijsterd en ontzet bij dit grafje
waarin twee jonge kinderen ter aarde zullen
worden besteld, die op zulk een vreeselijke wijze
in hun bed den dood hebben gevonden. Een ieder
moet een diepe smart door het hart gevoelen
en medelijden hebben met den zoo zwaar ge
troffen vader, -die te -droef is om te schreien en
slechts versuft staart -op wat eens zijn gezin
zijn leven was. Diep medelijden moet men ook
hebben met de moeder, die zulk een moeizame
en lange strijd gestreden moet hebben, alvoren.
zij tot haar vreeselijke daad kwam. Er moet een
zware strijd gestreden zijn in het hart van de
moeder, -die ook haar kleinste ombracht, toen
dit wakker werd bij den moord op het' oudste
kind en zich verschrikt verhief. Donkere mach
ten hebben zich -over de moeder meester gemaakt
en een langdurige strijd moet er -gestreden zijn
aleer d'i-e donkere machten de overwinning be
haalden. Wie zal zeggen of de vrouw dn haar
waangedachten niet gepoogd heeft de kinderen
voor andere rampen te bewaren Diep mede
leven gevoelde spreker ook voor de droeve
familie, die uit het hooge Noorden gekomen is
om bij deze droeve plechtigheid' tegenwoordig
te kunnen zijn. Wanneer we -diep over dit drama
doordenken, zoo zeide -de spreker, dan kunnen
we niet anders doen als de handen ineenslaan
en uitroepen: O God, wees ons menschen ge-
nad-ig, We mogén dan allen wel kracht vragen
van God, opdat Hij het Licht geve, een Licht,
dat -de vader van deze slachtoffers noodig heeft.
Wat zal met de moeder gebeuren als zij beseft
wat -gebeurd is Moge God haar dan bescher
men en steunen in haar moeilijke tijden. De kin
deren zijn bij Hem dn trouwe hoede en spreker
wilde de vader en de moeder in Zijn liefde
aanbevelen.
Burgemeester Verhoeven was het als
hoofd der gemeente een ware behoefte zijn deel
neming te betuigen aan -den vader en de familie
namens de geheele burgerij, niet alleen van Wa
teringen, -doc'h zeker uit het geheele land. Hij
gevoelde zich de tolk van de Nederlandsche be
volking als hij zijn diepe deelneming betuigde
-aan Dekker. Van ieder zal zich bij het
hooren van het -drama een gevoel van mede
lijden meester hebben gemaakt. Twee jonge kin
deren, proper en rein, zacht insluimerend, dicht
naast elkaar, zoo spoedig uit het volle leven
weggerukt. Zaterdag nog speelden zij met het
'knutselwerk, dat d-e werkzame vader in zijn
weinigen vrijen tijd voor de kinderen had ge
maakt. Welk een wreede gewaarwording moet
het voor den vader geweest zijn, toen hij de
lijkjes zijner kinderen aanschouwde. Spr. richtte
woorden van deelneming tot de familie, die uit
■Drenthe overgekomen was om bij deze droeve
plechtigheid tegenwoordig ite zijn. Wanneer we
zoo besloot spreker met onze -gedachten
verwijlen naar het drama, dan blijven ons slechts
de woorden van Job bij: „De Heere heeft ge
geven, -de Heere heeft -genomen, de Naam des
Heeren zij geloofd".
De heer J. O u w -e n d ij k sprak ten slotte
nog als hoofd' der Chr. School. De jonge Aaldert
die -deze school bezocht was zeer stil
van natuur, doch laat toch een ledige plaats
achter. De scholieren zijn zeer -diep onder den
indruk van het gebeurde. „Gelijk het gras is
ons 'kortstondig leven", luidt de psalm en inder
daad ds dit odk hier weer zij het op wreede
wijze bevestigd. T-ot Dekker en de familie
richtte de spreker vertroostende woorden.
De patroon van Dekker dankte voor de be
wezen eer.
De toestand van juffrouw Dekker,
Omtrent het moorddrama -te Wateringen ver
nemen wij nog, dat juffrouw Dekker steeds nog
in -de Ramaerklinieken te Loosduinen wordt ver
pleegd. Haar toestand is zoodanig, dat zij nog
niet verhoord kon worden, en absolute rust is
voorgeschreven. De geruchten, dat -de vrouw
reeds zou hebben bekend den moord te hebben
gepleegd, zijn dus nog onjuist.
DE BRAND IN DE TWEEDE LOMBARD
STRAAT TE ROTTERDAM.
De begrafenis van de slachtoffers.
Onder zeer groote belangstelling zijn Dinsdag
morgen -de 5 slachtoffers van den brand in de
Tweede Lombardstraat te Rotterdam ter aarde
besteld op -de r.-k. begraafplaats. Reeds vóór
negenen had zich een zeer groote menschen-
menigte verzameld in -de Van Oldenbarnevelt-
straat en in de Chrispijnlaan. In het ziekenhuis
waren' kransen bezorgd namens -de familie en
'het buurt-comité en een dame, die onbekend
wenscht te blijven heeft -er bloemen gelegd op
de kisten van de 3 kinderen. Met 2 lijkauto's
is het stoffelijk overschot van Coenen, zijn
vrouw en de 3 kinderen voor de Rosaliakerk
aan de Leeuwenstraat overgebracht. De kerk
was geheel -bezet.
Pastoor Geeve O.P. heeft daar de mis van
requim van Perosi opgedragen-, met assistentie
van pater Roorda O.P. als diaken en pater Bou-
tens O.P. als sub-diaken. In -de kerk waren o.a.
de hoofdlieden Van Dam, Bakker en Kruis van
de Rotterdamsche vrijwillige brandweer, de heer
G. Frens, secretaris van het college van hoofd
lieden en de heer J. Pellenkoft, hoofdopzichter
van, de af-deeling brandbluschmiddelen. In de
kerk zijn nog kransen van de St, Vincen-tius-
vereeniging en van enkele spuitvereenigingen op
de kisten gelegd.
Van de Rosaliakerk werd via -de Meent en de
Heerenstraat, de Jonker Fransstraat, den Croos-
wijkschen Singel en den Crooswijkschenweg
naar d'en' doodenakker gereden. Langs den ge-
heelen weg stonden d-e belangstellenden rijen dik.
Bij- het passeeren van den stoet werden overal de
hoofden eerbiedig ontbloot. De stoet bestond uit
vier gewone lijkwagens, een koets, welke voor
het vervoer voor het stoffelijk overschot van
heel jonge kinderen wordt gebruikt, enkele volg-
rijtuigen en een auto.
D-e begraafplaats was door de politie afgezet.
Nadat pastoor De Geeve O.P. de absente had
verricht, werden de kisten in twee groeVen neer
gelaten. In de eerste groeve zijn de kisten met
het stoffelijk overschot van de ouders aan den
schoot der aarde toevertrouwd, in de andere
werden de kleine kistjes met het hulsel van de
kinderen neergelaten.
VERDUISTERING.
De Groningsch-e recherche 'heeft Woensdag
aangehouden d'en 23-jarigen codporteur T. E. K.
te Groningen, die er van wordt verdacht, ten
nadeele van de Groningsche paardenverloting
een bedrag van 450, zijnde de opbrengst van
loten, die hem ter hand waren gesteld, te hebben
verduisterd. Van het geld was niets meer over,
en men heeft niets in beslag kunnen nemen. De
man zal ter beschikking van de justitie worden
gesteld.
LIJK VAN EEN VERMISTEN BANKIER.
Woensdagmorgen is in de Waal tusschen Tiel
en Echteld het lijk gevonden van den Dussd-
dorpschen bankier Fritz Emiel Schiller, die se
dert eenige dagen werd vermist.
SOMMELSDIJK.
Geboren Arendje, dochter van Teunis Koote
en Pieternella Westdijk.
Ondertrouwd Hendrik van Putten, 30 j„ te
Dirksland, en Dina Cornelia van den Doel,
26 j., alhier,
-DEN BOMMEL.
GeborenH'endricus, z. v. J. van Wijk en
J. J. V-ervloet; Cornelis, z. v. W. Venneman en
N. Berkenbosch; Aagje en Cornelis, z. en d. v.
J. de Graaff en M. de Geus; Anthonia, d. v.
J. de Boed en J. P. Kornet; Adriana Cornelia,
d. v. J. Vervloed -en E. J. Moerenhout; Jan,
z. v. N. Osseweij-er en J. Mulder; Maria, d. v.
A. Vervloed en A. M. van Wijk; Lena, d. v.
J. de Vos en A. Fokker.
O-UDE TONGE.
Geboren Leonardus Maria, z. v. A-drianus J.
van Peperstraten en Allegonda van Bergen
Francina Jacoba Johanna, d. v. Adrianus Bra-ber
en Jacoba P. van Dongen; Willemtje, d. v.
Cornelis Gebraad en Johanna Koert; Maria
Teuntje, d. v. A-drianus Cornelis van der Vliet
eri Neeltje van Maurik.
Overleden Willemtje Koert, 52 j., echtgen.
van Wouter Los; levenloos kind van het mannel.
gesl. van Krijn Saarloos en Margrietje Kamer
ling; Arij Kardux, 81 j., wednr. van Hendrikje
Kornet; Johanna van de Swaluw, 73 wed. van
Antonie van den Berge.
Gehuwd Paulus Koote, j.m. 19 j., en Cor
nelia van Markensteijn, j.d. 19 j.
DE GRUWELIJKE VONDST BIJ
HELSINGFORS.
Veertien verminkte lijken opgegraven.
Een doodgraver aangehouden.
Men meldt uit Stockholm
Het onderzoek, -dat -de politie instelde in ver
band met het vinden van deelen van lijken in
een moerasje in de nabijheid van Helsingfors,
heeft nu eenige resultaten opgeleverd. Het is
gebleken, dat men hier hoogstwaarschijnlijk met
een vreeselijke uiting van bijgeloof te maken
heeft.
Zaterdag is de politie eindelijk begonnen met
het openen van een aantal graven op het groote
kerkhof te Malm, dat een der begraafplaatsen
van de hoofdstad is. Er was een groote politie
macht op de been-, om er voor te waken, dat
niemand op het kerkhof kwam, die er niets te
maken had. De lijken werden overgebracht naar
het lijkenhuis je, daar door een politie-deskundige
gefotografeerd en door eenige medici onder
zocht, waarna de lijken weer in de graven bij
gezet werden.
Van de veertig lijken, die Zaterdag en Maan
dag opgegraven werden, bleken er veertien meÉi?
of minder ernstig verminkt te zijn. Van viK>'
lijken -ontbrak het hoofd, van andere lijken waden
de handen of de voeten afgesneden. De medici
hebben -tevens geconstateerd, dat het vrouwen
hoofd, dat In het moeras gevonden is, niet af
komstig is van een der nu opgegraven ver
minkte lijken. Het onderzoek op het kerkhof zal
daarom voortgezet worden. Omdat het vorige
jaar in hetzelfde moeras een afgehouwen hand
is gevonden, wordt het noodig geacht alle lijken,
die sedert Juli 1930 op het kerkhof te Malm
begraven werden, op te graven en te onder
zoeken.
Vele honderden nieuwsgierigeen staan voort
durend voor de hekken van het kerkhof en de
politie heeft vaak de grootste moeite hen tegen
te houden.
De opwinding en de -ontsteltenis van de be
volking van Helsingfors en omstreken is groot.
Nabestaanden van personen, die het laatste jaar
te Malm begraven zijn, bellen onophoudelijk de
politie op. De politie verstrekt uiteraard echter
zoo goed als geen inlichtingen. Alle'en wanneer
een verminkt lijk gevonden wordt, worden de
nabestaanden hiervan in kennis gesteld, zij wor
den evenwel niet op het kerkhof toegelaten.
De politie neemt aan, dat de lijken verminkt
worden, toen zij inl het lijkenhuisje geborgen
waren. De doodgraver Saarenhiemo, die de
sleutels van -het gebouwtje 'heeft, is gearresteerd,
maar nog niet verhoord. Het is mogelijk, dat
de man krankzinnig is, het is ook mogelijk, dat
hij de lijken verminkte om de deelen aan me
dische studenten te verkoopen, het ds echter ook
geenszins uitgesloten, dat de lijkdeelen werden
gebruikt bij bepaalde ceremoniën van een- zoo
genaamde godsdienstige secte of door bijgeloo-
vige personen om b.v. verborgen schatten te
vinden.
Algemeen voelt men veel voor de laatste ver
onderstelling. De directeur van het anatomisch
instituut van de universiteit te Helsingfors acht
het uitgesloten, dat de lijkdeelen aan Finsche
studenten werden verkocht. Voor de veronder
stelling, dat de lijkdeelen bij -godsdienstige cere
moniën werden gebruikt, wordt aangevoerd, dat
de doodgraver, volgens verklaringen van lieden,
die in de buurt van het kerkhof wonen, vaak
omstreeks het middernachtelijk -uur naar het
lijken-huisje ging en zich -daar geruimen tijd
ophield, niet zelden in gezelschap van andere
personen. Bij een onderzoek in de woning en
in het kantoor van den doodgraver heeft de
politie een groot aantal papieren in beslag ge-
nomen.
-Het is niet uitgesloten, -dat het onderzoek
ook tot het buitenland uitgestrekt zal moeten
worden. In het lijkenhuisje worden namelijk de
lijken bewaard van buitenlanders, die in Finland
overleden zijn, totdat de lijken naar het vader
land van den overledene vervoerd kunnen- wor
den. Zoo werd daar -dit voorjaar het lijk be
waard van een Deensche gravin. De Deensche
autoriteiten zijn reeds van een en ander in ken
nis gesteld en waarschijnlijk zal het stoffelijk
