voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
wen
QHE-FLIÏE!
Antirevolutionair
Orgaan
eer&Zn.,
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1931
46STE JAARGANG
IN HOC SIGNO VINCES
en Uiig.
ven Zn.
No. 3774
26
EERSTE BLAD.
Op den Uitkijk.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentie» en verdere Administratie franco toe te zenden aan de Uitgevers
oor Cafesiopho^o
Uwe Heide,
uw Vader,
her).
(Fr. Schubert).
H. Gunning J.Hzn.)
ossing voor mij.
hope. (J. W. Franck).
(J. S. Bach),
rt.
jam.
eiland.
ofoon a Fl. 105.—
dities geleverd!
jaar s.v.p. schrijven aan
ROTTERDAM.
Sommaisdljk
ll» A. BOER
otterdam ei
Werkloosheidszorg
GEVECHT BIJ STROOBRUGGE.
Nationale .of Interna
tionale Ontwapening?
ke van erven T. Bestman
chuur, grooten tuin en boom-
grond te Herkingen, jn den
gen en aan den Scheidijk,
503, 504, 505, 506, 1186 en
t 76 aren en 67 c.A. (1 ge-
in 3 perceelen en combi-
van den heer M. Keljzer Lz,
taris VAN DER SLUYS,
lige verkooping op Donder
1931, des namiddags 3 uur
Café Smits te Stad aan 't
t, en op Donderdag 3 Sep
amiddags 3 uur (oude tijd
k te Stad aan 't Haringvliet,
erf nabij Panhuis, Sectie C
re 70 centiaren
re (7 gem. 56 Voornsche
in den Nieuwen Stadschen
'ddelharnis, achter het huis
elen en combinatie
re (6 gem. 89 Voornsche
aan Vrouwtjes Weg, polder
te Stad aan 't Haringvliet,
de Erven van Mej. J, Donk
Notaris VAN BUUREN.
20 Augustus 1931 in Hotel
nsplaat bij veiling, en op
ustus 1931 in Hotel Moelker,
beide dagen des namiddags
d) publieke verkooping van
land, riet, schuur en water
nder Ooltgensplaat, in eigen-
L. A. Neels c.s. te Oolt-
HR. AKKERMAN te Oolt-
FRANS L. HARTONG
Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 1.— bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGAVEN.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ
v.h. W. BOEKHOVEN ZONEN
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1»— per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
gustus publieke verkooping
bouwland in den polder
onder de gemeente Oude
m ioebehoorende aan A. M.
e Tonge. Te aanvaarden
jaars.
Notaris AKKERMAN.
ft in dezen tijd die zoo
del dat de zenuwkracht
tot bestrijding van de tÊ
geregeld eiken dag één
aaltijd.
2 fl. f 21—,
rogisten.
AK.
Den Haag.
LIDI MEU-
Naar aanleiding onzer artikelen over
de Werkloosheid kregen wij enkele
brieven, welke ons nopen nog eenmaal
op dit onderwerp terug te komen.
Als de gemeente voor de noodzake
lijkheid gesteld wordt op bijzondere
wijze in den nood der werkloozen te
voorzien, dient de voorkeur te worden
gegeven aan werkverschaffing.
Er is in dit opzicht in sommige ge
meenten nog wel ietst te doen. De toe
stand van verschillende straten, die
hoofdaders voor het verkeer vormen,
laat zoo hier en daar nog wel iets te
wenschen over.
«jWij gelooven, dat de gemeente
irksland in dit opzicht een goed voor-
beid gegeven heeft.
De regeling, die men daar bij de te
werkstelling van werkloozen door de
gemeente getroffen heeft, laten wij hier
onder volgen. Misschien hebben andere
gemeenten er ook nog wat aan.
REGELING betreffende de tewerkstelling
van werkloozen door de gemeente
DIRKSLAND.
1. Burgemeester en Wethouders zullen ten
deze worden bijgestaan door een Commissie,
bestaande uit twee leden, uit en door den
Gemeenteraad te benoemen en door leden van
in deze gemeente gevestigde arbeidersorga
nisaties, mits deze minstens 50 leden tellen,
door die organisaties aan te wijzen.
Het aantal dier leden zal voor iedere or
ganisatie hoogstens twee bedragen.
Wanneer er geen in deze gemeente geves
tigde organisaties aanwezig zijn, of slechts
^^éne vereeniging, met een ledental van min-
jfeer dan 50, kunnen Burgemeester en Wet-
■^Hiouders zich desgewenscht doen bijstaan door
een of meer personen, die voor tewerkstelling
in aanmerking komen.
2. De leiding over de tewerkgestelden zal
worden opgedragen aan een door Burgemees
ter 'en Wethouders, in overleg met de Com
missie, zooveel mogelijk uit leden van een
arbeidersorganisatie, aan te wijzen persoon,
3. Voor tewerkstelling komen niet in aan
merking
ainvalide arbeiders, die als regel in het
vrije bedrijf geen werk kunnen vinden
b. personen, die in vasten dienst zijn
c. personen, die als eigenaar of als pachter
meer dan 1 H.A. land in bedrijf hebben
d. niet-kostwinners en
e. niet-ingezetenen.
4. Om voor tewerkstelling in aanmerking
te komen, moet de betrokkene minstens zes,
aan den dag der tewerkstelling voorafgaande,
dagen wegens werkloosheid zonder werk zijn
geweest.
Een' tewerkgestelde, die bij een ander werk
kan krijgen, mag het werk verlaten, mits hij
daarvan aan den met de leiding belasten per
soon kennis geeft.
Wanneer hij wegens gebrek aan werk terug
keert, behoeft de wachttijd van minstens zes
dagen niet in acht te worden genomen.
Van de tewerkstelling worden uitgesloten
zij, die bij een derde voor hem geschikt werk
tegen normaal loon kan krijgen en weigert
dat te verrichten.
5. Wanneer een werklooze-kostwinner
hoofd van een gezin er om de een of
andere red'eri de voorkeur aan gaaft, dat in
zijn plaats een zijner volwassen werklooze
gezinsleden te werk wordt gesteld, kan dat
worden toegestaan.
6. Het uit te keeren loon zal gelijk zijn aan
het normaal, ten tijde der tewerkstelling, al
gemeen voor vaste arbeiders, geldende ar
beidsloon.
7. De tewerkgestelden, zijn verplicht om bij
de uitbetaling van hun loon, hun rentekaart
mede te brengen.
8. Het werk mag, behoudens het bepaalde
onder 4, niet worden! verlaten, zonder toe
stemming van den niet de leiding belasten
persoon.
9. Voor ieder, die voor tewerkstelling in
aanmerking komt, zal worden nagegaan of zijn
financieele gezinsomstandigheden van dien
aard zijn, dat werkverschaffing aan hem nood
zakelijk is, terwijl voor de tewerkgestelden
periodiek zal worden nagegaan of hunnen
financieele omstandigheden langer hunnen te
werkstelling wettigen.
10. Wanneer een tewerkgestelde naar het
oordeel van den met de leiding belasten per
soon, den hem opgedragen arbeid niet of niet
behoorlijk verricht, of zich in zijn werk mis
draagt, heeft deze het recht, hem onmiddellijk
weg te zenden.
11 De tewerkgestelde, die reden tot klach
ten meent te hebben, kan zich met zijn klach
ten schriftelijk tot Burgemeester 'en Wethou
ders wenden, die deze klachten met de Com
missie zullen behandelen.
Aldus vastgesteld in de vergadering van
den Gemeenteraad van den 1931.
De Secretaris. De Burgemeester.
Wij zien de toekomst niet heel roos
kleurig in. Wanneer de malaise in den
landbouw blijft aanhouden, zal de
werkloosheid een aanhoudende zorg
blijven.
Wij hebben in vorige artikelen om
schreven wat op den weg der gemeen
ten ligt en er ook op gewezen, dat par
ticulieren er niet van af zijn als de ge
meente ingrijpt.
Alles wat de Overheid doet, blijft
noodhulp, om de menschen voor het
allergste te behoeden.
Wie door God met middelen geze
gend is heeft een dure roeping, onver
schillig welke maatschappelijke positie
men overigens ook inneemt.
Wij hebben ons het lot van onze
naasten aan te trekken.
En onze landbouwers mogen de steun
door de Ovefheid gegeven, niet be
schouwen als een verlichting van eigen
taak. Waar het bedrijf het even toe
laat, moet den landarbeider werk ge
gund worden in het particuliere bedrijf.
Hier rust een zedelijke verantwoor
ding op onze landbouwers.
Er moet een algemeene samenwer
king zijn om de werkloosheid te be
strijden. Het Rijk en de gemeenten, zoo
wel als de Kerk en het Burgerlijk Arm
bestuur hebben een roeping in dit op
zicht, maar niet minder ook wordt hier
vereischt de hulp van het maatschap
pelijk leven zelf.
Het particulier initiatief mag niet
achterblijven.
Wie waarlijk Christen is, d. w, z.
óók zijn stoffelijk leven in de hand van
zijn God stelt en belijdt, dat God hem
alle dingen uit zijn Vaderhand doet toe
komen, begrijpt, dat hij een roeping
heeft ten aanzien van zijn naaste, die
van zijn werkkracht moet leven, en zoo
gauw die werkkracht niet meer ge
vraagd wordt, ook zonder middelen van
bestaan verkeert.
Wie zijn verantwoordelijkheid beseft
en er naar leeft, mag Gods zegen in
wachten.
Natuurlijk geldt dit alleen voor hen,
die kunnen helpen. Helaas is de toe
stand bij verschillende landbouwers zóó
dat ze zelf moeite hebben het hoofd bo
ven water te houden en dan houdt,
zooals vanzelf spreekt, alles op.
De vacanties zijn weer voortij, de scholen
gaan weer begin'en en alles gaat weer z'n ouden
gang.
Wie in de gelegenheid was uit te gaan, ver
liet zijn woonplaats en zocht elders verpoozing,
rust, afleiding, ontspanning, lichaamsbeweging,
enz.
Er zijn menschen, die niet kunnen inzien, dat
dit voor vele menschen noodig is.
Het is te begrijpen, dat onze landbouwers en
arbeiders en over het algemeen de menschen,
die handarbeid verrichten vooral in de buiten
lucht, er moeilijk kunnen inkomen hoe noodig
■het voor een andere categorie menschen is, dat
ze er eens heelemaal uit zijn.
Toch, wie met het hoofd werkt, een zittend
leven leidt en altijd binnen een afgesloten ruimte
zijn arbeid verricht, moet er zoo eens of een
paar maal per jaarop uit, in veld en! bosch
of naar de zee, voor verfrissching van den
geest en beweging van het lichaam.
De laatste weken van Juli en het grootste
gedeelte van Augustus zijn hiervoor dan ook
meestal bestemd.
En al naar mate de portemonnaie het toelaat
maakt men zijn plannen.
Ik geloof niet dat er dit jaar zooveel buiten-
landsch gereisd is als vorige jaren het geval
geweest is. De tijdi dat e'en onderwijzer een
vacantiereis maakte naar Marokko, het noor
den van Afrika, is voorbij.
Nu is het ook niet direct noodzakelijk dat
men zijn vacantiereis zóóver uitstrekt. Er is
dichter bij ook nog wel wat te genieten.
Wie geen beurs heeft voor een Rijnreisje,
een uitstapje naar Zwitserland of een bezoek
aan de Koloniale Tentoonstelling te Parijs, kan
in ons eigen landje ook nog wel terecht.
Gelderland heeft heerlijke hoekjes, Limburg
heeft een „dierbaar oord". Liefhebbers van
natuurschoon kunnen in de omstreken van Arn
hem nog wel terecht. En men zegge niet te spoe
dig dat ken ik al, daar ben ik al eens geweest.
Wie waarlijk ons landje in zijn schoonheid wil
leeren kennen heeft meer tijd noodig dat hij
in één bezoek zi'en kan. Die gaat een ander jaar
gerust weer eens terug.
En vergeet niet onze kustplaatsen
Er is keus genoeg, wie niet houdt van Den
Hoek, Scheveningen of Katwijk, omdat daar
de „dagjesmenschen" de rust wegnemen, kan
op verscheidene andere plaatsen terecht. Ik
Uit dit oogpunt is ook een bezoek aan Gro
ningen en Friesland zeer de moeite en de kos
ten waard.
Vooral de stad Groningen is een prachtstad
met veel echt historische geveltjes, die onder
een voorzichtig stadsbestuur steeds werden be
waard en op tijd gerestaureerd.
Maar ook in de omliggende dorpen kan men
terecht.
Dit jaar had ik het voorrecht een bezoek te
kunnen brengen te Midwolde, een klein dorpje
•te Zuid-Westen van de stad Groningen.
Wie niet weet wat daar te zi'en is, gaat het
dorpje voorbij zonder er aandacht aan te schen
ken. Men moet weten dat het kleine dorps
kerkje een bezoek overwaard is en dan ook
vele buitenlanders trekt.
De Prins van Oranje, een vaandel uitreikend aan een schutterij, die in 1831 aan de
krijgsverrichtingen deelnam.
denk aan onze Noord-Hollandsche badplaatsen,
zooals Petten, Bergen en Schoorl, waar de rust
nog ongerept bleef en men de heerlijke com
binatie heeft van zee en bosch en duin.
En verderop naar het Noord'en valt ook veel
te gemeten.
Kent men den „Holterberg" met zijn verscho
len schoonheid De Drentsche hei en de zuid
hoek van de provincie Groningen zooals Zuid-
Laren, Paterswolde, met hun heerlijke meeren,
waar men kan roeien, zeilen en varen per mo
torboot, naar hartelust in de schoonste omge
ving van ons land?
Ons land heeft veel aantrekkelijke schoonheid.
We zijn er zelf maar al te veel blind voor,
maar de buitenlanders weten het wel.
Duitschers, Engelschen en Amerikan'en bren
gen graag een bezoek aan ons land.
Want er is ook nog andere schoonheid dan
die der natuur.
Wij hebben onze nationale kleederdrachten,
onze oude poortjes en stadsgeveltjes, onze stads
walletjes en locale eigenaardigheden, die voor
liefhebbers der historie een bron van genot
vormen.
Men moet het maar weten en er oog voor
hebben.
Maak maar eens een uitstapje naar Harder
wijk, of wandel eens door Staphorst of peddel
e'ens naar Giethoorn en laat u eens door dat
„klein Venetië„punteren", of reis eens naar het
Zuiden naar Walcheren en bewonder de klee
derdracht van vrouw en kind in hun schilder
achtige schoonheid en frischheid.
En ook wie iets voelt voor techniek en wa
terbouwkunde, kan in ons landje terecht. Heeft
IJmuien niet zijn grootste eendeelige sluis van
■heel de wereld. Heeft men die fabelachtige deu
ren al eens zien open en dicht gaan Heeft
men den afsluitdijk al e'ens gezien die dit jaar
nog bijna klaar komt en de Noord-Hollandsche
kust met de Friesche wal zal verbinden op het
breedste gedeelte van de Zuiderzee, met zijn
driemaal vijf sluizen om het opstuwend water
■te loozen
En wie veel houdt van kerkinterieur kan in
ons landje ook terecht.
Heeft men de zeer verkleinde reproductie van
den St. Pieter van Rome te Oudenbosch al eens
gezien ,of de schoonheid bewonderd van het
exterieur en interieur van de Cathedraal van
's-Hertogenbosch En wie heeft nog nooit de
„Goudsche glazen" gezien of bracht geen be
zoek aan de kerk te Delft met haar monu
menten.
De kerktoren heeft, wat men noemt het „za
deldak" model, een algemeen voorkomende
vorm in Friesland. De muren van dit gebouwtje
zijn niet minder dan 1J^ M. dik.
Wat men vroeger hier voor zijn kerk over
had blijkt wel uit de geschiedenis. Men had er
de zwaarste torenklok van geheel Groningen.
Zij barstte tijdens het luiden bij den dood van
stadhouder Koning Willem III. Anna van Ew-
sum liet de klok hergieten en voegde aan de
oude klokke spijs zooveel van haar tafelzilver
en sieraden toe, dat de nieuwe klok in helder
heid die van den Martinitoren te Groningen
verre overtrof.
Op last van het stadsbestuur zijn toen de
galmgaten aan den stadskant gedicht. Eerst in
1874 werden zij weer geopend.
Maar wat dit kerkje bezienswaardig maakt
is een praalgraf, thans Rijkseigendom, ver-
vaerdigd door den grooten bekenden beeldhou
wer Rombout Verhulst, in opdracht van Anna
van Ewsum. Toen haar man op 32-jarigen leef
tijd stierf liet zij dit grafmonument uit marmer
beeldhouwen. Men ziet het lijk van haar man
liggen op een bed en zij zelf zit er bij, leunend
in stille berusting op haar arm, de hand op een
zandlooper. Rondom de groep zijn kleine enge
lenfiguren aangebracht, voorstellende de kin'
deren van Anna van Ewsum, die reeds eer ge
storven waren.
Men moet den tijd nemen om dit kunstwerk
te bewonderen en er van te genieten. De beel
dengroep is vol expressie, de, gelaatsuitdruk
king van de vrouw vertolken wat er in de ziel
omgaat en de gevouwen handen van den man
zijn tot in de kleinste bizonderheden af. Men
kan gerust een vol uur voor dit kunstgewrocht
staan, eer men alles eenigermate in zich heeft
opgenomen.
En dat alles werd te voorschijn geroep'en uit
een blok marmer.
Dat is echte kunst, zooals onze vaders die
verstonden.
Later is Anna va nEwsum hertrouwd. Toen
moest een der engeltjes plaats maken voor het
beeld van haar tweeden man, die staande bij
het voeteinde van den eersten man een plaatsje
kreeg. Dit beeld is van een anderen beeldhou
wer en ook van veel mindere kunstwaarde. Men
kan dat direct aan de afwerking zien.
Het kerkinterieur zelf is ook van treffende
schoonheid.
De preekstoel die tegen de zijmuur is aan
gebouwd is geheel uit gesneden houtwerk op
getrokken. In de panéelen vindt men symbo
lische figuren van de vier Evangelisten en ver
der voorstellingen, vertolkende de Schepping,
zondeval en het heilswerk, de verleiding, de
gerechtigheid, de waarheid, geloof, hoop en
liefde. Het kerkorgel dateert nog uit de zes
tiende eeuw en heeft geschilderde zijvleugels
waarop links David met de harp, rechts Mozes
met de Tien Geboden naast de aanbidding van
het Gouden Kalf.
Dit alles vindt men in een heel klein dorps
kerkje, dat men indien men niet wist wat die
oude dikke muren herbergt, zonder meer zou
passeeren.
Wie werkelijk genieten wil in zijn vacantie,
leert zijn eigen landje kennen, gaat van stad
tot stad en make studie van de omgeving waar
in hij gebracht wordt.
Uit historisch, archaeologisch, kunstzinnig
oogpunt is er zeer veel bezienswaardig. Wie
zoo zijn vacantie doorbrengt verrijkt zijn geest,
leert zijn land liefhebben en verruimt den blik.
UITKIJK,
Een tegenstander van nationale en interna
tionale ontwapening weigerde steun te verleenen
aan het petitionnement voor internationale ont
wapening van het Nederlandsche volk aan de
Ontwapenigsconferende in Februari 1932 te
Genève te houden.
Mijn geachte tegenstander erkende, dat de
oorlog afschuwelijk is en het brandmerk der
zonde. De zonde is de ontploffende kracht van
het vuur. De oorlog is een schakel in de wereld
orde.
Verder beweerde mijn waarde collega, dat
in den oorlog zich de edelste menschelijke deug-
gen ontplooien, n.l. moed, ontbering, plichtsge
trouwheid en zelfverloochening en dat volkeren
zonder oorlog, in voortdurende vrede zich ver
heugend, voortdommel'end in vadzige rust. Dat
worden geen koninklijke volkeren, zeide hij,
maar machtelooze verzamelingen van knechten.
Een voortdurende! vrede maakt een volk tot
een lastdier, aldus mijn ambtgenoot.
Indien ik de propaganda voor nationale ont
wapening zooveel mogelijk bestrijd, tracht ik
al die dwaze propagandisten te overtuigen, dat
vooral het kleine, het zwakke, het eerst wordt
getroffen door den imperialistisch'en geest en
dat men het het gemakkelijkst aandurft, zonder
zich te bekreunen, dat dit in strijd is met de
eerste begrippen van recht en moraal en dat
de kleine mogendheden voor de nationale ont
wapeningsidee geenerlei actie mogen voeren.
De eigenlijke ontwapening moet van de groote
mogendheden uitgaan; de taak van de kleine
staten is echter, iedere, dat doel beoogende
gedachte, te steunen.
Zoo lang de groote mogendheden tot aan de
tand'en' zijn gewapend, kunnen de kleinere staten
onmogelijk ongewapend zijn.
Nationale ontwapening in een land, waar
andere volkeren naar de hegemonie in Europa
hunkeren, is de duisternis, de chaos, het nach
telijk donker.
Ook met het militarisme wordt gezondigd.
Een militarisme heeft zich ontwikkeld, dat
slechts voor het staatkundig egoïsme en niet
voor Koningin en Vaderland, niet voor de hand
having onzer hoogste rechten en vrijheden wil
bestaan. Een militarisme, dat geen hoogere
roeping grijpt, dan om het materialisme te
streelen. Een zonde, minder bij de kleine natiën
ingeslopen dan wel voortwoekerend bij de groo
te mogendheden. Vandaar de tegenzin, die zich
bij velen tegen het militarisme heeft vastgezet.
Dat misbruik mag wie met Vaderlandsliefde
bezet is niet weerhouden om het militarisme in
dienst van Koningin en Vaderland te stellen.
Dergelijke bezwaren mogen het dus niet wezen,
die uw voet beletten het militaristische pad te
betreden.
Hoe heerlijk is het als tegen misbruik van
andere staten in ons land het wettig gebruik van
het militarisme overstaat. En daarom is het een
teekfen van bezield nationaal leven, dat ook
onder ons leger en vloot de aandacht van re
geering en onderdanen hebben.
Juist de historische wetenschap van de ego-
istische neiging der volkeren en den invloed
van de over heel de wereld heerschende be
grippen, welke de natiën in de scherpste tegen
stelling brengen met het gebod „G ij zult
niet begeer en!" eischen van een klein
land als het onze, dat de effectieve sterkte van
ons leger evenredig is aan dat der groote
mogendheden.
Gelijk ieder mensch in zijn gezin én zijn
bezittingen zijn privaat bezit vindt en tot be
scherming van zijn persoon en goederen een
politiemacht aanwezig is, zóó ook heeft de
Staat een privaat bezit in zijn inwoners en
grondgebied en protegeert het door een mobiele
militaire macht. Evenals de politiemacht beteu
gelend op misdrijven en overtredingen werkt,
oefent de militaire macht een repressieven in-
