1
1
Plaatselijk Nieuws,
Y
Kerk en School.
Binnenland.
H. M. DE KONINGIN DOOR
INDIE GEHULDIGD.
Buitenland.
f3
nie
de
li
I
ie voor
haarwerkzaamheden en merkt op wat ..betreft
de verbeteringen, die aan zijn ambstwoning ge
daan zijn, dat de Raad zelf heeft besloten tot
deze wijziging der gemeentebegrooting. Trou
wens deze verbeteringen waren zeer dringend
noodig. Wat betreft den post van het burgerlijk
armbestuur, merkt spr. op, dat dit jaar zeer
pnvoprdeeligvjs gefeest doojjtjgf. een zieke lan
gen tijd is verpleegd geweest in een ziekenhuis,
dat heeft veel geld gekost.
De heer' TAMS geeft toe, dat er grondige
redenen waren om deze post te voteeren.
Met algemeene stemmen worden beide reke
ningen voorloopig vastgesteld.
Op voorstel van B. en W. wordt met alge
meene stemmen besloten, gezien de gemeente-
financiën, om voor de kosten der electrificeering
der gemeentegebouwen geen geldleening aan te
gaan, maar deze kosten te bestrijden uit gewone
middelen van het dienstjaar 1931 en 1932.
De VOORZITTER deelt mede, dat er een
onderzoek is ingesteld naar de kosten der be
strating van den weg langs de losplaats aan
de haven. Bestrating met keien kost ongeveer
1700.— en met klinkersteenen 1380.—. De
deskundige raadde aan klinkerbestrating, omdat
dit beter is op den duur dan keien. B. en W.
stellen dit laatste voor.
De heer BREEN betwijfelt het of dit beter
is. Er komen zware vrachten' over heen.
Weth. VOOGD wijst er op, dat er veel van
afhangt hoe de ondergrond verhard wordt.
Wanneer het zand eerst vastgewalsd wordt zal
het wel gaan.
Met algemeene stemmen wordt conform het
voorstel van B. en W. besloten.
B. en W. stellen voor wat betreft het plan-
Bezuien te besluiten een nieuw havenhuisje te
bouwen en het oude in te richten voor berg
plaats. Dit huisje zal zoo gezet moeten worden,
dat de havenmeester een vrij uitzicht heeft op
de schepen ën de losplaats. Op 't oogenblik is
de toestand onhoudbaar. De havenmeester heeft
niet eens plaats behoorlijk zijn boeken neer te
leggen of te schrijven. Menschen die komen be
talen, kunnen niet eens zitten, of ze komen in
de petroleum of de teer terecht.
De heer J. WESTHOEVE vraagt of het niet
al te luxieus zal worden.
De VOORZITTER antwoordt, dat het aller
eenvoudigste plan is genomen. Het zal zoo voor-
deelig mogelijk worden uitgevoerd.
De heer T. TAMS merkt op, dat volgens
den havenmeester de aangewezen plaats niet
deugt. Zou het niet beter zijn het oude huisje
te verbouwen, vraagt spr. Wanneer men den
weg opgaat, die B. en W. voorstellen, komt men
op een gevaarlijk terrein. Wanneer er een ar
chitect aan te pas moet komen, zal het geld
kosten. Spr. acht het beter, dat men zicht houdt
aan het advies van den havenmeester.
De VOORZITTER zegt, dat later zal kun
nen worden bepaald, waar het gebouwtje moet
verrijzen. Wat den havenmeester betreft, deze
is gemeente-ambtenaar en staat dus in dienst
van de gemeente. De gemeente heeft haar waar
digheid toch ook. op te houden.
Met algemeene stemmen wordt hierop conform
het voorstel van B. en W. besloten.
Voorts wordt besloten den gemeente-opzichter
(met wien de Voorz. deze zaak besproken heeft)
ontslag te geven en de gemeente aan te sluiten
bij het technisch adviesbureau van waterschaps-
bondèn. Kosten zijn 360.—.
De heer MASTENBROEK vraagt of men
dan de gemeente-architect van Middelharnis
krijgt. Dat zou spr. niet graag willen, want die
heeft de kerk in Ouddorp heelêmaal verknoeid.
De VOORZITTER antwoordt, dat deze er
niets mee te maken heeft.
Wat betreft de nieuwe wet op de financieele
verhouding tusschen Rijk en Gemeenten, wordt
op voorstel van B. en W. met algemeene stem
men besloten deze gemeente in de gemeente
fondsbelasting in te deelen in de derde klasse;
de opcenten op de personeele en de grondbe
lasting te houden zooals deze nu zijn en de
gemeente wat betreft de personeele belasting in
te deelen in de achtste klasse. Ten slotte wordt
besloten de opcenten op de vermogensbelasting
terug te brengen van 60 op 50.
In de rondvraag vraagt de heer BREEN hoe
het nu staat met de acte van overdracht van
de Wittestraat.
De VOORZITTER antwoordt, dat nog niet
met alle eigenaren overeenstemming is bereikt.
Er moet nog worden onderhandeld met den
heer Rosemond.
Dan wordt de vergadering gesloten.
SOMMELSDIJK. Brand. In den nacht van
Zaterdag op Zondag ongeveer 12 uur brak
brand uit in een schuur van den landbouwer
L. J. Buth aan het Kortewegje. Spoedig stond
de schuur in lichte laaie. Het vuur vond gretig
voedsel in een heele partij erwten, t.w. 32 voer,
benevens een paar voer kanthooi. De motor
brandspuit was spoedig ter plaatse en werkte
met 2 stralen. Het aangrenzende huis van de
Wed. D. Kastelein kon worden behouden. De
schuur ging geheel verloren. Van den arbeider
L. B. bevonden zich in de schuur 12 H.L. erw
ten, die eveneens een prooi der vlammen wer
den. De inboedel van de schuur was niet ver
zekerd. Oorzaak onbekend. Men denkt aan
kwaadwilligheid.
De brand werd nog „opgeluisterd" door een
vechtpartij tusschen verschillende personen,
waaraan de politie een einde maakte. „Bacchus
zal er niet vreemd aan zijn.
Vorige week werden uit deze gemeente
verscheept 1985 H.L. uien 'en 135 H.L. paarde-
peen. r-.-
Alhier is tegen een inwoonster uit Dirks-
land proces-verbaal opgemaakt wegens het rij
den zonder licht.
Aan de dienstbode Mej. A. van Dalen is
door H. M. de Koningin de Eere-medaille in
brons toegekend, verbonden aan de Orde van
Oranje-Nassau.
L.l. Maandag is ter gelegenheid van den
50sten verjaardag van H. M. de Koningin na
mens het gemeentebestuur aan alle leerlingen
der scholen in deze gemeente een foto der Ko
ninklijke familie uitgereikt.
Oranjefeesten voor de Sommelsdijksche
schoolkinderen..
Men deelt ons mede
Woensdag 3 September zal de 50ste verjaar
dag van H. M, de Koningin op de Chr. School
alhier feestelijk worden herdacht.
Van v.m. 99.30 uur bespreking met de kin
deren over ons Oranjehuis. Waarna optocht
door het dorp. Vervolgens traktatie van de kin
deren.
's Namiddags van 24 uur spelletjes en wed
strijden om prijzen.
Men verzocht ons het volgende mede te dee
len
Het daartoe opgerichte comité heeft van B.
en W. toestemming om gezamenlijk met alle
Sommelsdijksche schoolgaande kinderen feest te
vieren. De morgen wordt besteed met school-
tractatie en optocht door de gemeente, waar
ieder kind aan deel kan en mag nemen, 's Mid
dags worden kinderspelen gedaan waar alle
schoolgaande kinderen aan mee kunnen doen.
Hieraan zijn verbonden prijzen ën tractatie voor
alle kinderen van welke school ook.
Ter opluistering tijdens de kinderspelen speelt
„Sempre Crescendo" die 's avonds het feest
sluit met een concert. De spelen worden gehou
den in de kom der gemeente. (Zie Vrijdag ad
vertentie voor de kinderspelen).
MIDDELHARNIS. Ernstig ongeluk. Zater
dagmiddag had Joh. Auperlee het ongeluk, ter
wijl hij werkzaam was aan de dorschmachine,
zijn voet .af te klemmen. Na voorloopig door
dokter Arends verbonden te zijn, wérd hij ver
voerd naar 't ziekenhuis te Rotterdam, waar
nog dienzelfden avond het been tot de knie werd
geamputeerd. Zijn toestand is redelijk te
noemen.
- Tegen T. K. is door den gemeenteveld
wachter proces-verbaal opgemaakt wegens rijden
zonder licht. Men zij gewaarschuwd.
Deze week zullen er door de gemeente
lijsten circuleeren, om alsnog zoo spoedig mo
gelijk te komen tot het houden van een kinder
feest ter gelegenheid van den 50sten verjaardag
.van H. M. de Koningin. We vertrouwen, dat
een aanbeveling als overbodig kan worden ge
acht.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. Aan M.
v. d. Steenhoven is vergunning verleend tot het
plaatsen van een benzinemotor van 2P.K.
in zijn klompenmakerij.
G. Smits alhier heeft om gezondheids
redenen eervol ontslag gevraagd als weegmees
ter tegen 15 September a.s.
Vanaf de oprichting der weegbrug, n.l. Oc
tober 1893 is hij in die functie werkzaam ge
weest en heeft zich gedurende dien tijd doen
kennen als een accuraat en plichtsgetrouw amb
tenaar, We hopën, dat de reden, die tot de aan
vraag om ontslag heeft geleid, spoedig moge
verdwijnen en dat nog vele jaren rust als loon
voor het werkzame leven zijn deel mag zijn.
Zaterdagavond is de gemeente-veldwach
ter J. Z„ welke drie maanden geschorst is ge
weest, wederom in dienst getreden.
Zondagnacht omstreeks half twaalf is een
vechtpartijtje ontstaan aan den Molendijk, tus
schen eenige personen uit Middelharnis en H.
W. van hier, welke in Goedereede kennis met
hen had gemaakt. De fiets van den heer W.
werd vernield. De politie stelt een onderzoek in.
De gemeenterekning dienstjaar 1929, van
de inkomsten en uitgaven ligt tot 9 September
ter gem.-secretarie ter inzage.
HERRINGEN. Zaterdagmorgen kwam de
zoon van bakker Soeteman met zijn rijwiel in
botsing met een wielslede, waardoor hij de
'macht over zijn stuur kwijtraakte en pardoes
in de sloot terecht kwam. Behalve wat averij
aan zijn rijwiel en een nat pak, kwam hij met
den schrik vrij. Gelukkig voor hem, dat hij juist
al zijn eetwaren bij zijn klanten had afgegeven.
Vorige, week had de Wed. Coenradie het
ongeluk in een vrij diepe kelder te vallen en
zich deerlijk te bezeeren, zoodat medische hulp
noodig bleek.
De nieuwe motorspuit der gemeente zal
tijdelijk, wegens plaatsgebrek in het spuiten
huis, worden ondergebracht in de goederenloods
van de Landbouwvereeniging „De Eendracht"
alhier, welke deze voor dit doel heeft afgestaan.
-- In deze gemeente wordt gecirculeerd met
een adres aan den Directeur van het P. en T.
kantoor te Middelharnis, om ook in deze ge
meente des avonds om 9 uur nog een post te
mogen ontvangen.
GOEDEREEDE. De vorige week vingen de
garnalenvisschers 50 tot 60 kilo per dag en
per vaartuig.
Zaterdag j.l. werd door Apollo" een
concert gegeven op het Marktplein.
DIRKSLAND. Ter secretarie ligt ter inzage
een verzoek met bijlagen van de A. P. C. om
vergunning tot het oprichten van een onder-
grondsche benzinebewaarplaats met aftapinrich
ting aan de Kattewacht. Op 15 September a.s.
kunnen bezwaren tegen het verleerien der ver
gunning worden ingebracht.
- Bij de arbeidsbemiddeling stonden 2 werk
zoekenden ingeschreven.
Gedurende de maand Augustus vestigden
zich alhier 9 personen, terwijl er 14 vertrokken.
Aan de leerlingen van de beide scholen
werd van gemeentewege een foto van de Ko
ninklijke familie verstrekt.
Van uit deze gemeente werden verscheept
8615 H.L. aardappelen, 1820 balen uien en
3500 balen peen.
Bij de door Notaris Van der Sluys ge
houden verkooping is het woonhuis van den
heer A. Vroegindeweij aan den Secretarieweg
afgemijnd door den heer G. A. Penning op
3360.— en het woonhuis van de erven D.
Dubbeld aan de Tuinstraat op 1080.door
den heen C. Both Pz.
Op de beurs besteedde men voor de aard
appelen 2.80, uien 1.30 en 1.40, peen
0.70 per H.L., erwten 12.— tot 14..
haver 5.50 en tarwe 9.— tot 9.50 per
100 K.G.
Uitslag aanbesteding tot het maken van
een electrische geleiding in de kerk der Geref.
Gem. alhier. J. P. Nieuwland, Middelharnis
398.Bureau Centraal te Sommelsdijk 371
en J. Namen Co. te Ouddorp 362.50.
MELISSANT. Bij de heeren J. Polder en M.
Mijnders, staan eenige vruchtboomen voor de
tweede maal in bloei,
OOLTGENSPLAAT. Vorige week zijn ver
scheept 28025 K.G. aardappelen, 41650 K.G.
uien en 10200 K.G. poters.
Het feestelijk onthaal der schoolkinderen
ter gelegenheid van den 50sten verjaardag van
H. M. de Koningin door het Gemeentebestuur zal
plaats hebben op Dinsdag 9 September. In de
Openbare School om 9 uur, in de Bijzondere
School 10 uur, Bewaarschool 11 uur, Openbare
School no. 2 in de Langstraat 1.30 uur, Bijzon
dere School Achthuizen om 2.30 uur.
Het lossen van 6000 straatklinkers is na
mens B. en W. opgedragen aan Jacob de Vos
voor 72. Het varen van 60.000 straatklinkers
aan H. van Gent voor 86.
Door de duisternis misleid reed de land
bouwer Joh. Neels met een span paarden in de
sloot. Behalve dat een der dieren nog al ernstig
gewond was aan een der achterbeenen, liep het
ongeval vrij goed af.
OUDE TONGE, \Y. de V. werd door D. v.
N. met de fiets aangereden ën kwam zoodanig
te vallen dat geneeskundige hulp moest worden
ingeroepen.
Ter gelegenheid van den 50sten verjaar
dag van H. M. de Koningin zijn de kinderen van
alle scholen getracteerd en gaf de muziekver-
eeniging 's avonds op de Kaai een concert.
In tegenstelling met het vorig najaar
heerscht onder de landarbeiders groote werkloos
heid, wat haar oorzaak vindt in den slappen
handel, voornamelijk van uien.
De prijzen van de landbouwproducten zijn
zeer laag. Uien 1.25, Koepeen geen vraag.
Aardappelen 2.80, Tarwe 8.50 en erwten
14.- de 100 K.G.
NIEUWE TONGE. Ter gelegenheid van den
verjaardag van H. M. de Koningin werd alhier,
in de tent een concert gegeven. Daarna werd
door de schoolkinderen een lampionoptocht ge
houden, waarbij de muziek voorop ging. Zeer
voldaan keerden de kinderen huiswaarts. Alles
had een kalm verloop.
Tegen M. v. d. B. te Sommelsdijk is door
den Gemeente-veldwachter alhier, proces-ver
baal opgemaakt wegens overtreding der Motor
en rijwielwet (het in gevaar brengen van de
veiligheid van het verkeer)
Waar deze persoon steeds zeer woest rijdt, en
j.l. week op den Molendijk alhier, zelfs een 66-
jarigen landbouwer tegen den grond heeft ge
reden, lijkt het ons niet ondienstig voor dezen
motorrijder te waarschuwen. Meestal bestuurt
hij het motorrijwiel H 81178.
De landbouwersknecht P. B, kwam bij het
tramstation alhier met paarden en landbouw-
wagën in een sloot terecht. Met veel moeite ge
lukte het alles weer op het droge te brengen.
Materieele schade werd aangericht. Persoonlijke
ongelukken hadden gelukkig niet plaats.
Naar men ons mededeelt zal door den
heer J. Dekker, commissionnair in veldvruch
ten alhier op het stationsemplacement een goe
derenloods worden gebouwd.
Deze week werden van hier vervoerd
3000 balen uien en 200 balen peen.
Vrijdag 12 September a.s. zal in de be
nedenzaal van het Weeshuis alhier, de ijk- en
herijk van maten en gewichten plaats hebben.
SOMMELSDIJK.* Donderdag 11 September
1930, des namiddags 4 uur (n.t.) zal de offi-
cieele opening plaats hebben van de nieuwe
Landbouwschool aan den Langeweg alhier.
MIDDELHARNIS. Ouders, welke Zondag
hun kinderen in de Ned. Herv. Kerk wenschen
te laten doopen, moeten hiervan Vrijdagavond
7.30 uur aangifte doen in de Kerkekamer.
Donderdagavond 7 uur hoopt in het kerk
gebouw der Geref. Gem. alhier op te treden
Ds. van Oordt van Zeist.
DE UITSPRAAK VAN GED. STATEN
OVER DE NED. HERV. SCHOOL.
We laten hieronder de uitspraak van Ged.
Staten over het beroep volgen
De Gedeputeerde Staten der provincie Zuid-
Holland,
Beschikkende op het beroep, gedagteekend
6 December 1929 en den 7en dier maand ter
Provinciale Griffie ingekomen, ingevolge art.
76, 2e lid, der Lager Onderwijswet 1920 bij hun
College ingesteld door C. J. Dorsman c.s„ in
gezetenen der gemeente Middelharnis, tegen het
besluit van den Raad dier gemeente d.d. 7 No
vember 1929, houdende inwilliging van het in
gevolge art. 72 der lager-onderwijswet 1920
door het bestuur der .Vereeniging tot stichting
en instandhouding van een Nederlandsch Her
vormde Christelijke School te Midelharnis" ge
daan verzoek, om de benoodigde gelden uit de
gemeentekas te verstrekken voor de stichting
van eene bijzondere lagere school op het terrein
achter den proeftuin aldaar
Gelet op de bepalingen der Lager-onderwijs
wet 1920
Gezien de ter zake ingewonnen berichten c.a.,
van Burgemeester en Wethouders van Middel
harnis d.d. 13 Januari en 17 Juli 1.1. resp. no.
24, 370 en 371, het advies terzake van den
Hoofdinspecteur van het lager onderwijs in de
3e hoofdinspectie d.d. 2 Mei 1.1. en het aan dien
Hoofdinspecteur ter zake uitgebracht raport van
den Inspecteur van het lager onderwijs in de
Inspectie Brielle, d.d. 27 Maart 1.1. no. 1242 B
Gehoord het verhandelde in de openbare ver
gadering van hun College gehouden op 28 Juli
1930;
Overwegende, dat aangenomen mag worden,
dat het beroep nog juist binnen den daarvoor
in art. 76, 2e lid der Lager-onderwijswet 1920
bepaalden termijn is ingesteld, zoodat appellan
ten in hun beroep ontvankelijk moeten worden
verklaard
Overwegende, wat de zaak zelve betreft
dat appellanten tegen het hierbovenbedoeld
besluit van den Raad van Midelharnis in hoofd
zaak aanvoeren, dat op de verklaring, behoo-
rende bij het verzoek tot het toestaan van gel
den voor de stichting eener bijzondere lagere
school, welke verklaring de namen bevat van
49 leerlingen, o.a. de namen voorkomen van 19
leerlingen, die de bijzondere lagere school te
Sommelsdijk bezoeken
dat het medetellen van deze 19 candidaat-
leerlingen in strijd is met de bepalingen van
11 van art. LXIV der wet van 16 Februari 1923
(Stbl. no. 38), gewijzigd bij de wet van 30 De
cember i927 (Stbl. no. 428), volgens welke
toch bij de berekening van het aantal kinderen,
bedoeld in art. 73, le lid sub a der wet buiten
aanmerking moeten blijven leerlingen, die de
door hen bezochte gelijksoortige bijzondere
school zouden verlaten, doch voor wie op die
school gelegenheid tot plaatsing in de voor hen
bestemde klasse zoude blijven
dat bovendien van bedoelde 19 leerlingen de
beide kinderen van A. Vergeer inmiddels de ge
meente hebben verlaten
dat derhalve niet is voldaan aan het vereisch-
te, gesteld in art. 73, le lid sub a der wet, vol
gens hetwelk bij de aanvrage tot het ontvangen
van de voor de stichting van een schoolgebouw
benoodigde gelden, waar het betreft een gemeen
te zooals Middelharnis met minder dan 25.000
ingezetenën, een verklaring moet worden overge
legd, waaruit blijkt, dat de school, als deze be
stemd is voor gewoon lager onderwijs, door ten
minste 40 leerlingen zal worden bezocht
Overwegende, ten aanzien van deze bezwa
ren
dat het betrokken schoolbestuur ter voldoening
aan het bepaalde in art. 73, le lid sub a, dier
wet aan den Raad der gemeente Middelharnis
heeft ingezonden een verklaring, inhoudende, dat
voor 49 kinderen plaatsing wordt gevraagd op
de door de betrokken Schoolvereeniging te stich
ten bijzondere school
dat uit een door het rijksschooltoezicht inge
steld onderzoek gebleken is, dat van deze 49
kinderen 21 kinderen de openbare lagere school
te Middelharnis bezoeken, 10 kinderen nog geen
school bezoeken en van de overige 18 kinderen,
die allen de bijzondere school te Sommelsdijk
bezoeken, 15 kinderen op 17 September 1929,
toen de verklaring werd ingeleverd, deze school
reeds gdurende' tenminste zes maanden hadden
bezocht
dat volgens het 2e lid, dat aan 11 van art.
LXIV der wet van 16 Februari 1923 (Staaats-
blad no. 38) is toegevoegd bij de wet van 30
December 1927 (Staatsbl. no. 428) onder de
leerlingen, waarop de verklaring bedoeld in
het eerste lid van art 73, onder a der Lager-
onderwijswetl920 betrekking heeft, wel mogen
worden medëgerekend leerlingen, die de door
hen bezcthte gelijksoortige bijzondere school
zeuden verlaten, indien deze school in een an
dere gemeente is gevestigd dan die waarin de
te stichten school zal gevestigd worden en zij
de school reeds gedurende ten minste zes maan
den hebben bezocht
dat de beide kinderen van A. Vergeer in No
vember 1929 naar Rotterdam zijn vertrokken,
doch dat bedoelde Vergeer bij het plaatsen van
zijn handteekening op de lijst niet wist, dat hij
naar Rotterdam zou vertrekken, zoodat het
schoolbestuur bij het indienen der lijst redelijker
wijs kon verwachten, dat de twee kinderen van
Vergeer de school zouden bezoeken
dat de 10 kinderen, die nog geen school be
zoeken, bij de opening der te stichten school
den leeftijd van 5jaar zullen hebben bereikt,
en dus eveneens mogen worden medegerekend
onder de leerlingen, waarop de verklaring be
doeld in art. 73, le lid onder a der wet, betrek
king heeft
dat derhalve op het tijdstip der aanvrage
mocht worden verwacht, dat de op te richten
school bezocht zou worden door in totaal 46
leerlingen, zijnde meer dan het in art. 73, le lid
sub a der wet genoemde minimum
dat hun College voorts van eenigerlei op de
betrokken ouders vanwege het Schoolbestuur
uitgeoefende pressie niets is gebleken
dat mitsdien de overgelegde ouderverklaring
aan den eisch der wet voldoet
dat door het schoolbestuur eveneens is vol
daan aan de overige in art. 73 der wet voor
schoolstichting gestelde eischen, zoodat de ge
vraagde medewerking op grond van het bepaal
de in art. 75, 2e lid, der wet terecht door den
Raad is verleend
Besluiten
Met handhaving van het in hoofde dezes ver
meld besluit van den Raad der gemeente Middel
harnis, d.d. 7 November 1929, het daartegen
ingesteld beroep ongegrond te verklaren.
's Gravenhage, 1 Augustus 1930.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
Handteekeningen.
DIRKSLAND. Ds. A. de Blois alhier is be
roepen bij de Geref. Gem. te Rotterdam-Zuid.
- Zondag zal in de Ned. Herv. Kerk alhier
de extra maandelijksche collecte voor de kerk
worden gehouden.
In de kerk der Geref. Gem. zal Zondag
een extra collecte worden gehouden voor de
nieuwe kerk.
HERRINGEN. D.V. zal a.s. Woensdagavond
om half zeven voor de Geref. Gem. alhier op
treden Ds. van Oordt van Zeist.
De catechisaties voor de schoolkinderen
bij de Ned. Herv. Gem. zullen voortaan in
plaats van 's Woensdags des Dinsdags worden
gehouden. Alles op de gewone uren. Deze ver
andering houdt mede verband met een verzoek
van vele ouders.
GOEDEREEDE. Zondag a.s., voorm. 10
uur, is er in de Ned. Herv. Kerk gelegenheid
tot het bedienen van den H. Doop. Aangifte
Zaterdagavond 7 uur bij den Kerkeraad.
EEN INDRUKWEKKENDE SERENADE.
H, M. spreekt tot de Indische bevolking.
Het gouden levens-feestgetij van onze Konin-
ging heeft zich Zaterdagmiddag voor wie in
huis, dank zij den K. R. O., de Indische hulde
aan H. M. heeft kunnen volgen -prachtig
ingezet.
't Was precies twee uur, toen „het Wilhel
mus" weerklonk, waarmede te Batavia tusschen -
8 en 9 uur des avonds de huldiging werd aan
gevangen en die een mengeling van vreugde en
dankbaarheid gebracht heeft in zoovele huis
kamers, van bewondering voor de technische
volmaaktheid over het zoo van nabij hooren
der horens, trompetten en trommen van Java,
maar niet minder van ontroering over dezen
Indischen jubel, vol hartelijke toegenegenheid.
De muziek van de militaire korpsen, de re
veille, de taptoe en marschen, de krontjong
melodie van het Ambonneesche Volkslied Sa-
jang Kené, uitgevoerd door het bekende fluit-
orkest van de Ambonneesche soldaten, alles
werd in diepe stilte beluisterd en zonder veel
last van storingen.
De militaire muziekuitvoering stond onder
leiding van kapelmeester Fuchs, van het derde
regiment infanterie; de corpsen van verschillende
bataljons namen er aan deel. In totaal 225 man.
De zanguitvoering onder directie van den
heer J. F. Bakker (in totaal 150 zangers en
zangeressen) was ook goed te vplgen; zelfs
de toejuichingen van het publiek na de schoonste
coupletten uit Valerius' „Gedënckclancken"
kwamen heel duidelijk over.
Een gemengd koor zong vervolgens nog het
eerste en tweede couplet van het „Wilhelmus",
oude zetting, waarna een luid „Leve de Konin-
ging", gevolgd door een driewerf hoera da-
verendyweerklonk.
Toen de uitzending geëindigd was, deelde de
Nederlandsche P.T.T.-dienst aan Indië mede,
dat H. M. zou antwoorden voor de microfoon
op de haar gebrachte hulde, en even daarna
weerklonk duidelijk het heldere stemgeluid van
onze Koningin.
Toespraak van H, M. de Koningin.
H. M. zeide, dat zij met groote belangstelling
had kennis genomën van de mededeelingen om
trent de voornemens van het comité ën de
voorstellen van het A.N.V. ter feestelijke viering
van haar 50sten verjaardag. „Een dankbaar
gebruik makend van de mij geboden gelegen
heid om het programma van de radio-uitvoering
aan te hooren, is het mij aangenaam, hier te
kunnen zeggen, dat de uitvoering volkomen
duidelijk door mij en de mijnen gehoord is, dank
zij de voortreffelijke inrichting van den draad-
loozen dienst.
„Onder den indruk van het gehoorde voel
ik mij gedrongen, het comité en allen, die mede
gewerkt hebben, en de duizenden belangstellende
aanwezigen mijn warmen dank te brengen voor
hun aanhankelijkheid en medeleven. Dat alle
groepen van de bevolking van hun belangstelling
hebben blijk gegeven, stemt mij tot bijzondere
erkentelijkheid. Ik besluit met den oprechten
wensch, dat zoowel hier al in Indië het streven
moge blijven naar innige samenwerking voor
het gemeenschappelijk doel, waarnaar wij allen
streven: het welzijn van 't land onzer inwoning
en van het geheele rijk."
De ontvangst op Het Loo.
Aneta meldt, dat de versterking-inrichting in
het paleis op Het Loo was aangebracht in de
werkkamer van den Prins, terwijl in de salon
van den Prins de microfoon was aangebracht,
waardoor H. M. gesproken heeft. In een daar
naast gelegen vertrek was de luidspreker op
gesteld en daar heeft het Koninklijk gezelschap
de uitzending aangehoord. Met de Koningin wa
ren aanwezig de Koningin-Moeder en Prinses
Juliana, de hofmaarschalk, baron De Smeth,
baron Van Geen, particulier secretaris van de
Koningin, en mevrouw Van Geen, kapitein O. T.
van Resteren, adjudant van de Koningin, kapi
tein Phaff, ordonnansofficier, Jhr. van Suchtelen
van de Haere, intendant van de paleizen, en
eenige genoodigden, in totaal 17 personen
De Koningin legde veel belangstelling aan den
dag voor de in het nevenvertrek opgestelde in
strumenten en onderhield zich evenals "Prinses
Juliana met de aanwezige ingenieurs, Dr. N.
Koomans, Jhr. van der Wijck en Ir. Visser
welke laatste speciaal belast was met het lijn
gedeelte, kabels, versterkers, etc.
In het vertrek waar de microfoon was op
gesteld, heeft de Koningin vol belangstelling het
moment afgewacht, waarop Indië de instelling
der ontvangapparaten zou berichten, hetgeen met
buitengewone snelheid geschiedde. Na afloop
heeft de Koningin hare bijzondere tevredenheid
betuigd over de schitterende demonstratie.
De plechtigheid te Batavia.
Ruim 60.000 enthousiaste bezoekers van de
Pasar Gambir woonden voor een groot ge
deelte door middel van over het uitgestrekte
terrein verspreide luidsprekers de indrukwek
kende serenade bij, welke voor de Koningin
werd uitgezonden.
Op de eere-tribune hadden plaats genomen
alle leden van den Raad van Nederlandsch-
Indië, de algemeen-secretaris, de hoofden der
departementen en kopstukken pit den handel,
terwijl de landvoogd, ter voorkoming van ver
keersopstoppingen als gevolg van de afzettingen
van den weg, welke er bij een tocht van den
landvoogd naar het Pasar Gambir zou zijn ge
weest, de demonstratie te zijnen paleize door
middel van een koptelefoon volgde.
Een diepe ontroering maakte zich van de
menschenmassa meester, toen de koninklijke
stem doorkwam, als ware de landsvorstinne in
haar midden. De hoorders waren innig dank
baar, dat de Koningin de serenade en de ovaties
I uitstekend had verstaan.
Nimmer tevoren werd de saamhoorigheid tus
schen Oranje, Nederlandsch-Indië en Nederland
zoo duidelijk gevoeld.
Direct na de beëindiging van de indrukwek
kende plechtigheid barstte een reeds uren drei
gende regenbui los.
In de West.
Aneta meldt, dat Curagao-radio seinde, dat
de uitvoering volkomen is gelukt. Beide stations
waren goed te volgen, hoewel vrij veel last van
fading ondervonden werd. Paramaribo heeft
geseind, dat de uitzending uit Indië zwak hoor
baar was, terwijl de Kootwijk-zender was te
volgen met weinig fading en goed constant.
Echter was een en ander alleen hoorbaar op
telefoon en onvoldoende voor een behoorlijke
versterking.
na
he
zu
ge
de
wc
wc
pe
be
ah
on
en
da
zie
ste
ge
ra
eii
br
m<
se<
er
aa
ge
va
dr;
scl
ov
en
wa
bo<
be:\
rus
dai
ge\
rek
we
ziji
kle
dei
ka;
sd:
jaa
op
res
teg
zoi
dal
hie
one
als
anc
me
het
ov<
pa;
kra
EEN LID VAN DE ARBEIDERSPARTIJ TE
ENGELAND DOET VERSLAG VAN EEN
REIS DOOR SOWJET-RUSLAND.
De toestand is, volgens hem,
„onbeschrijfelijk slecht".
Joseph Toole, lid van het parlement en v.i/J
de arbeiderspartij te Engeland, reist in zijn Vc3*
cantie graag rond om toestanden in andere
landen te bestudeeren en is thans van een reis
door Sowjet-Rusland teruggekeerd.
Reeds in den trein, waarmee hij over het
vasteland terugkeerde, had hij in gesprekken
scherpe critiek op de toestanden in Rusland ge
leverd, zonder te vermoeden, dat hij Engelsche
journalisten tegenover zich had, die snel deze
kritiek naar hun bladen hebben overgeseind. Hij
heeft het verslag van het intervieuw, dat hem
naar Engeland vooraf was gegaan, op de hoofd
punten niet willen weerleggen, maar één voor
behoud gemaakt. Men had hem de woorden in
den mond gelegd, dat de toestanden „ondraag
lijk" zijn. In een gesprek met den Manchester-
schen correspondent van de Times verklaart hij
nu, dat zijn bedoeling was geweest te zeggen,
dat zulke toestanden „hier ondraaglijk zouden
zijn". Toole heeft namelijk den indruk gekregen,
dat de bevolking van Rusland in de steden en
op het platteland het tegenwoordige régime aan
vaardt, en de toestanden bijkans zonder klacht
verdraagt. Hij gaf toe gezegd te hebben, dat de
wereld den hongersnood en de onbeschrijfelijke
ellende in Rusland niet beseft. Het cultureele
en oeconomische leven is vernietigd en het ver^\
schil kwam duidelijk uit, zoodra men uit Ruslan&M
Polen binnenkwam, waar men nieuwe gebouwen
en goed gekleede menschen ziet, in treffende
tegenstelling met het beeld van het openbare
leven in Rusland.
Toole zeide verder, dat hij in het parlement
bij elke gelegenheid voor Rusland op was ge
komen en dat hij, ondanks alles wat hij te weten
gekomen was, daarmee voort zou gaan en aan
elke poging weerstand zou bieden om zich in
de zaken van dat land te mengen. Hij zal voor
credieten ten bate van handel met Rusland blij
ven, stemmen. Maar zijn verbazing over den
werkelijken toestand in Rusland dien hij nu zelf
gezien heeft, is zooveel te grooter wanneer hij
de feiten vergelijkt met al de berichten vol
gloeiende bewondering van communisten en le
den van de minderheidsbeweging, die Rusland
bezocht hebben.
De toestand maakte op hem den indruk van
„onbeschrijflijk slecht" te zijn. Toole heeft ner
gens zooveel walgelijke armoede, zooveel bede
laars of zooveel dronkaards in welke Engelsche
of Amerikaansche stad ook gezien als te St.
Petersburg en Moskou.
Het leven is schrikbarend duur. Het gemid
delde loon van een werkman in de Russische
nijverheid is 50 roebel in de maand. Men kan
den roebel op 1.30 stellen. Boter kost negen
roebel het pond of bijna 12 en is dan nog
van slechte hoedanigheid. Kleeren, schoenen,
vleesch, brood, zeep en de algemeene levensbe
hoeften zijn alle gerantsoeneerd en vrouwen en
kinderen staan overal in de queue met hun
kaarten op hun aandeel in den karigen voor
raad te wachten. Toole heeft 3.60 voor vier
stoofperen betaald, 12 voor een kip, 3.60
voor een bloemkool. En een mijl (1600 M.)
rijden in een drosjki kostte 12. In het hotel
waar hij verblijf hield, werd alle mogelijke moeite
gedaan om voor de gasten het beste op te
dienen wat er te krijgen was en een goeden
indruk te vestigen. Maar wanneer Toole ge
legenheid kreeg de officieele gidsen kwijt te
raken, zonder wie niemand eigenlijk in Rusland
iets mag zien of hooren, vertelde men hem in
het Engelsch, dat hij beter eten dan anderen
kreeg.
Menschen, die hem stilletjes iets toefluisterden,
voegden erbij: „Denk er aan, dat u aldoor be
spied wordt". In Rusland kan men dan ook
niet als een toerist in andere landen doet rond
kijken. Men moet daar heengaan waar de re-
geeringsambtenaren u heen sturen, maar zelfs
zij kunnen de feiten niet verbloemen. Elke vijf
of tien minuten ziet men op straat gewapende
secties van het Roode Leger en tegenover zulk
een machtsvertoon is er geen kans om een mee
ning te uiten over het tegenwoordige stelsel in
Rusland behalve die, welke de regeering voor
schrijft. Niemand tracht natuurlijk de openbare
meening ten bestendiging van de Sowjet-macht
te organiseeren, omdat iedereen die een andere
meening uitspreekt,- dadelijk in hechtenis ge
nomen en zonder vorm van proces doodge
schoten wordt.
Toole bezocht het fabrieksdistrict van Mos
kou. Daar werken 810.000 menschen in de nij'
verheid. Mannen, die zich vroeger als revolutio-
K
E
heel
per;
te c
deg'
gebl
lote
dele
man
wet
gen
andi
D
niet
maa
de i
ver
Zij
bon<
lotei
zou
nem
Na
doei
te o<
heid
tuigi
afge
pilot
hun
stud
juist
lome
deelt
D
pilot
in 1
81
maai
zood
van
bedr
voor
op e
ƒ18.
63
uitbe
De
deze
treur
pen
moet
aan
geene
lijk f
buite
De
de K
voere
K.M.
zij zi
door
salar
de h<
krijge
50 o
oude
vang
komt
stuur
uur i
op 2
draaj
heer
stuur
kan
vertri
koms
toela
1928
middi
verdi
nog
zij in
sten
