ksche
oh nummer Destaai uil flrie Bladen
FEUILLETON
sche Vazen,
IE ontvangt'
le Etalages!
I belastbare
(soger dan
Zaterdag5 23 Augustus 1930. No- 3670
TWEEDE BLAD.
Herinneringen aan de stich
ting en de geschiedenis van
den Flakkteschea
Boerenbond.
De nederzetting
van Groningsche boeren te
OberboIzer In Transvaal.
Gemeenteraad.
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct.
Laxeer-Tablattan 60 ct.
Zanuw-Tabistten 75 ct.
Staal-Taoletten SO ct.
Maag-Tabletten 75 ct.
Bij Apoth. en Drogisten
Van een arm dorp
dat rijk werd
Tli
V,
lijksinkom-
3680C
52308.70'
e s t a n d
inwoners,
362 X
laarwedden
Secretaris
Igst grond-
|736.14)
asting over
lasting (in-
Idhaafd
Isting, ver-
Iden gevon-
leveer
27874.11
3000.—
7302.10
5613.65
5031.38
1798.50
50619.74
1680.—
I en W. wordt daarna
aor de personeele be
ats voorheen, in de
belastbare huurwaai
huurwaarde
125.-;
huurwaarde
150.-;
huurwaarde
175.—
huurwaarde
200.-;
huurwaarde
250.-
huurwaarde
300.-
huurwaarde
400.—
huurwaarde
500.-
huurwaarde
750.-
huurwaarde
■belastbare
(soger dan
I belastbare
(soger dan
I belastbare
(soger dan
■belastbare
(soger dan
(belastbare
loger dan
(belastbare
(soger dan
belastbare
loger dan
(belastbare
(soger dan
(belastbare
Inten zijn dan verwerkt
le opcenten en de op-
het leeningsfonds 1914,
al van de 80 opcenten
len en motorrijtuigen,
■st tengevolge van deze
l op 1580.-.
chikken in de 2e klasse
ing. De meerdere op-
geraamd op ongeveer
heffing van opcenten
lasting en 50 opcenten
som der Vermogensbe-
herziening zal zijn een
1 van den belastingdruk-
:nd gemeente-ontvanger
IK. Korteweg, gemeente-
{seming aanneemt en de
jeischte eeden aflegt.
fn, gemeente-ontvanger-
B. en W. tot vasten
nte-secretaris benoemd.
Jchte eeden af.
|bben plaats gehad bui-
emeentekas, waar deze
(den waargenomen.
wordt in geheime zit'
het Gemeente-zieken-
pene stemmen benoemd
hen aan den Rijn.
Jjag wordt vastgesteld op
wijziging van de ge'
rohier Hondenbelasting
134.—.
art. 101 der L. O. wet
s Engelsche cursus Bij?-
id op 295.25; die voor
op 752.12 en voor
thuizen op 606.74.
SMAN nog inlichtingen
:regen over de gunniny
TTM HOCSKïNO VJNTSES
XXI.
1913
En nu stonden we voor de te Ouddorp te
houden zomervergadering.
't Kostte vaak nog al eenige moeite om voor
deze vergadering een erkend goed en goed on
derlegd spreker te vinden over een onderwerp,
dat volgens onze meening voor Flakkee urgent
was.
Destijds was de koudbloed paardenfokkerij
naar onze meening in hooge mate urgent. Onze
oud-voorzitter J. Warnaer had van het nogal
opspraak makend Rijkshengstveulendepöt te Ber
gen op Zoom een volbloed koudbloed hengst
aangekocht, genaamd „Chausseur" (Jager), wel
ke, behalve het gebrek niet altijd paraat te zijn
als de waldhoorn schalde, overigens een voor
treffelijk vaderpaard was.
De strijd over het aanpassingsvermogen van
dat paardenras, voor onze zware, in den herfst
uitermate natte klei, was gestreden, en men
was overtuigd, dat onze gronden het doorfokken
van dit ras mogelijk maakte.
We wisten beslag te leggen op A. J. Lako,
controleur van het Zeeuwsch-Belgisch Stam
boek te Breskens, die spreken zou over „Ratio-
neele Koudbloedfokkerij".
Doch Ouddorp liep zwanger van grootsche
plannen, waarvoor we naar Ouddórp moesten
ter conferentie. Het bleek, dat men de rijtoer
van Dirksland naar Herkingen het vorig jaar
zóó prettig had gevonden, al was het dan over
een enkelen, boomloozen dijk, doch langs uit
muntend gecultiveerde landerijen met schoone ge
wassen, dat men de mogelijkheid van een rijtoer
door het schoone plantsoen- en boschrijke land
schap had overwogen. Om dat echter volkomen
tot zijn recht te laten komen was men genood
zaakt in den voormiddag te vergaderen en den
namiddag voor dezen tocht te reserveeren. Doch
dan stond men weer voor een andere moeilijk
heid: men was genoodzaakt een gemeenschappe-
lijken maaltijd te houden en dan kon er niet
vergaderd worden in het Hotel Akershoek,
waar moest worden gedineerd en waar men
zelfs met eigen personeel en service niet be
rekend was op misschien wel 50 a 60 gasten.
Men zou dus den voormiddag geheel en al
noodig hebben voor de voorbereiding daarvan.
Dan: de burgemeester A. J. van Vessum hielp
ons uit de verdrukking, door eén paar leeg
staande lokalen in de openbare school aan te
bieden, onder voorwaarde, dat er geen alcohol
houdende dranken werden geschonken.
We waren nu een heel eind in de richting.
Een ander probleem vroeg nu om oplossing: de
samenstelling van het ménu, dat behalve voed
zaam ook in den prijs redelijk moest zijn, om
er alle leden van den Bond, de kleinen en
de grooten, te kunnen doen aanzitten, en ook
deze moeilijkheid bezweek onder den onverzet-
telijken wil der organisatoren. De critiek op
Jeze nieuwigheid van de oerconservatieven on
der de Flakkeesche boeren zouden we dan maar
op den koop toenemen
Op 10 Juli 1913, voorm. half elf, had de
vergadering plaats. Behalve de leden der alge-
meene vergadering waren ook tegenwoordig ge-
interesseerden bij de fokkerij zelfs uit-Voorne
en Putten, zoodat het lokaal dicht bezet was.
De voorzitter opende de groote vergadering
met een woord van welkom, vooral aan den
burgemeester. Hij stond eenigszins uitvoerig stil
bij het in November 1912 ingediende wetsont
werp „Landarbeiderswet", hetwelk de mogelijk
heid schiep voor landarbeiders om op gemakke
lijke wijze een eigen woning met een stuk grond
in eigendom, of land in huur te bekomen.
U. J. Mijs, burgemeester van Middelharnis, had
een studie over dit ontwerp in brochurevorm
het licht doen zien, en aan de hand hiervan
konden de afdeelingen het belang voor hun
omgeving nader overwegen, om in de winter
vergadering te beslissen of we er een advies
vóór of tegen moesten geven. Er bleek uit een
en ander, dat ten opzichte van den trek van
het platteland naar de groote stad, Flakkee een
eigen positie inneemt tegenover het geheele land,
daar alleen jonge meisjes als dienstbode den
exodus uitmaakten, doch dat het geboorteover
schot op dit eiland aanzienlijk inkromp en een
slecht figuur maakte in vergelijking met het
geheele rijk. Voor Nederland waren deze cijfers
per 1000 in 1876 nog 39.3, in 1906 31.6 en
in 1911 27.8, terwijl voor Flakkee deze cijfers
waren in 1870, 42.9, in 1886, 36.9,in 1896, 32.3,
in 1906, 29,7 en in 1911, 27.9. In 35 jaar dus
een vermindering van 15 per 1000.
Uit het verslag bleek, dat in 1912 voor ruim
350.000.— kunstmest en in totaal voor ruim
442.000.— was aangekocht, en dat door de
statutenwijziging, de actie tegen het wegenregle
ment en 't concours aardappelrooimachines een
kastekort was van 60.98. De voorzitter stelde
voor dat tekort in eens te dekken door een
buitengewonen omslag van 5.— en de con
tributie op 7.— te houden, waartoe besloten
werd.
Voorts zouden behalve' granen en peulvruch
ten voortaan ook aardappelen op stam worden
gekeurd, doch door een afzonderlijke commissie.
De voorzitter benoemde voor de graankeu-
ringen J. A. Slis Jz. te Sommelsdijk, P. Voogd
te Goedereede en C. van der Velde te Herkin
gen en voor aardappelen J. Koert Mz. te Den
Bommel, C. de Haas van Dorsser te Nieuwe
Tonge en Th. van Vugt te Oude Tonge.
Men schrijft aan de N. R. Ct.
Het was in Mei drie jaren geleden, dat een
commissie, bestaande uit de heeren dr. H. van
Beeck Vollenhoven, te Haarlem, J. H. Memelink
te Harskamp en F. Veldman te Hekkum (Gro
ningen) aan de Ned. Zuid-Afrikaansche Ver-
eeniging en de vereeniging Zuid-Afrikaansche
Voorschotkas een rapport uitbrachten over de
mogelijkheid van emigratie van Nederlandsche
landbouwers naar Zuid-Afrika, nadat zij een
studiereis van vier maanden hadden gedaan in
de Unie van Zuid-Afrika, welke 1 Dec. begon
en waarbij zij van de Zuid-Afrikaansche en
Nederlandsche autoriteiten de meest mogelijke
hulp en voorlichting ontvingen. De aan hen ge
geven opdracht luidde: „om een onderzoek in
te stellen naar de voorwaarden waarop Neder
landsche landbouwers, in groepen vereenigd,
met de grootst mogelijke kans op welslagen zul
len kunnen emigreeren naar Zuid-Afrika op ge-
irrigeerde gronden of op terreinen, waar de hun
toevertrouwde intensieve cultuur kan worden
toegepast."
Zij kwamen toen tot de gevolgtrekking, dat
de landbouw in Zuid-Afrika zeer zeker mogelijk
is, ondanks de vaak niet te voorkomen tegen
spoeden, doch winstgevender zal worden, wan
neer de bevolking toeneemt, het transport ver
betert en de boer beter de fijnere onderdeelen
van zijn vak verstaat en leert van alle gunstige
omstandigheden partij te trekken. Zij zagen de
toekomst van den landbouw in Zuid-Afrika be
moedigend in.
Het is nu niet bij het woord alleen gebleven,
maar de daad is gevolgd, zoodat thans een aan
tal Hollandsche boeren als groepsnederzetting
te Oberholzer in Transvaal aan de lijn Pretoria-
Potchefstroom gevestigd is, waar men hetzelfde
Groningsch hoort spreken, dat in de buurt van
den Dollart wordt gehoord. Tien gezinnen zijn
daar gevestigd en degenen die er het langst zijn,
hebben zich reeds heel geriefelijk ingericht.
De spoorwegverbinding is vrij gunstig. Vier
malen per dag houdt er een trein bij de neder
zetting stil, waarvan de eerste heel vroeg in
den morgen, die hen in staat stelt de producten
nog denzelfden dag naar de groote markten te
zenden. Dit zal voornamelijk in de toekomst
van groot belang zijn, omdat de nederzetters
zich in het bijzonder op melkboerderij gaan toe
leggen. Na de nieuwe aankoopen, (in Mei kwa
men weer 100 stuks melkvee uit) bedraagt Het
aantal beesten nu 300, koeien en ossen inbe
grepen.
Een der Groninger boeren met een groot gezin
heeft zulk een vertrouwen in het welslagen der
onderneming, dat hij na korten tijd vrouw en
kinderen benevens de zware meubelstukken uit
de vroegere Groningsche boerderij heeft laten
overkomen en de massieve reuzenkasten, die
van geslacht op geslacht in dezelfde boeren
familie zijn geweest, vindt men in de Ober-
holzer-nederzetting thans terug.
De keuze van den heer Veldman en zijn ge
trouwen van Oberholzer werd bepaald door het
gunstige klimaat en de uitbreidingsmogelijkheden.
De winter is daar niet streng en de grootste
warmte in den zomer was 93 graden, slechts
gedurende 1J^ uur per dag. Er is overvloedig
water, hetgeen de warmte dragelijk maakt. Men
heeft de beschikking over water voldoende om
622 morgen (1 morgen is 0.857 H.A.) te be
sproeien en de watertoevoer is constant: 20 tot
24 kubieke voet per seconde. De nederzetting is
3450 morgen groot en 400 morgen daarvan
wordt voor blauwgomaanplant gebruikt.
Bij de nederzetting staat het Oranjehotel, waar
vandaan men een ruim uitzicht heeft over de
keurig verzorgde landen. Toen men er zich
vestigde, stond het gras bijna manshoog en een
der nederzetters, die met zijn zes kinderen was
uitgegaan, kawm maar met drie terug. De andere
drie waren in het gras verdwaald en kwamen
pas na lang zoeken terecht, In het Oranjehotel
wonen de ongetrouwde boeren, waar zij een
uitstekend en vriendelijk onderdak vinden, of
schoon eenvoudig. Er is besloten de nederzetting
te doen inschrijven als een coöperatieve land-
bouwmaatschappij „beperkt". Deze zal dan on
derverdeeld worden in verschillende afdeelingen.
De naam is nog niet gekozen. Men is thans
bezig een winkel te bouwen ten gerieve der
nederzetters, zoodat zij niet verplicht zullen zijn
alles uit Johannesburg of Potchefstroom te laten
komen of bij een Britsch-Indiër te koopen, die
zich grof liet betalen.
Naar aanleiding van de inlichtingen en raad
gevingen van dr. Retief van Pretoria heeft men
tot melkboerderij besloten en zijn de nederzetters
teruggekomen van hun oorspronkelijk voorne
men om een kaasfabriek op te richten,, waarin
dr. Retief om verschillende redenen voorloopig
geen heil ziet. Deze raadt de Hollandsche boeren
aan zooveel mogelijk melk naar Johannesburg
te zenden en met de vervaardiging van boter
een aanvang te maken.
De heer Veldman is van oordeel, dat groeps-
emigratie verre te verkiezen is boven emigratie
van alleenstaande personen of gezinnen. Men
behoeft dan niet het gevoel van eenzaamheid te
vreezen, dat zoo gemakkelijk over den enkeling
komt, wanneer hij in geheel andere omstandig
heden verplaatst is. Bij landverhuizing van een
groep personen uit dezelfde streek behoeft, daar
voor weinig vrees te bestaan.
Er is sedert de twee jaren der vestiging al
heel wat bereikt en de nederzetters zijn vol lof
over het heerlijke klimaat en vol moed over het
welslagen van hun onderneming.
Voor het Hollandsche element in Zuid-Afrika
is deze nederzetting, die weldra door andere
gevolgd moge worden, van veel beteekenis.
Vergadering van den Gemeenteraad van
DIRKSLAND, op Woensdag 20 Aug.
1930, des v.m. half elf (zomertijd).
Aanwezig 6 leden.
Afwezig de heer C. Warnaer wegens ziekte.
Voorzitter de Edelachtb. Heer D. J. Visscher.
Nadat de vergadering met gebed is geopend,
worden de notulen der vorige vergadering ge
lezen, goedgekeurd en geteekend.
Daarna worden de geloofsbrieven van den
heer G. C. M. Smit onderzocht door de heeren
D. Gestel en J. Buth, en met algemeene stem
men tot diens toelating besloten.
De heer Smit, ter vergadering toegelaten,
legt daarna in handen van den Voorzitter de
in art. 39 der Gemeentewet voorgeschreven ee
den af, waarna hij door den Voorzitter hartelijk
welkom wordt geheeten, en waarbij de wensch
wordt geuit, dat hij in hét belang der gemeente
zal mog'en werkzaam zijn.
Vervolgens wordt overgegaan tot de benoe
ming van een Wethouder in de vacature C.
Warnaer.
De heer J. Roodzant K.Pz., die thans tijdelijk
Wethouders is, wordt met 5 stemmen benoemd
(2 stemmen blanco).
De VOORZITTER vraagt of de heer Rood
zant zijn benoeming aanneemt.
De heer ROODZANT antwoordt bevesti
gend.
De VOORZITTER wenscht hem geluk met
zijne benoeming en hoopt op een prettige samen
werking te mogen rekenen.
De heer ROODZANT dankt den Voorzitter
voor de hartelijke woorden, en hoopt steeds in
het belang der gemeente werkzaam te mogen
zijn.
Daarna worden de volgende ingekomen stuk
ken' voorgelezen, o.a. een schrijven van Ged.
Staten, waarbij de goedkeuring van de Stich
tingsakte voor het in het leven roepen van de
Van Weel-stichting is aangehouden, totdat is
aangegeven of de Kerkeraad te Dirksland be
voegd is namens de Diaconie op te treden.
Medegedeeld wordt, dat aan den heer P. J.
Keijzer in verband met zijne benoeming tot
Commies ter Secretarie te Aiphen aan den Rijn,
op verzoek, met ingang van 1 September a.s.
eervol ontslag is verleend als ambtenaar ter
secretarie, onder dankbetuiging van de in die
betrekking aan de gemeente Dirksland bewezen
diensten.
Onveranderd goedgekeurd wordt de rekening
van het Weeshuis over 1929.
Ontvangsten 642.29)^; uitgaven 225.36.
Batig saldo 416.93J^.
Daarna wordt besloten tot wijziging der be
grooting van het algemeen Armbestuur voor
1929.
De rekening van het algeme'en Armbestuur
over 1929 wordt vastgesteld.
Ontvangsten 9849.69; uitgaven 8222.56)^.
Batig saldo 1627.12)^.
Besloten wordt tot voorloopige vaststelling
der rekening van het Vleeschkeuringsbedrijf
over 1929.
Afd. I. Totaal baten 4902.64; totaal lasten
4902.64. Batig saldo nihil.
Afd. II, Totaal kapitaalsinkomsten 1275.—;
totaal kapitaalsuitgaven 1275.Batig saldo
nihil.
Winst bedroeg 548.72)^.
Voor Dirksland 274.62J^.
Besloten wordt tot voorloopige vaststelling
der ïekening van het Gasbedrijf over 1929.
Afd. I. Baten 42622.68; lasten 42622.68.
Batig saldo nihil.
- Afd. II. Kapitaalsinkomsten 32269.27; kapi
taalsuitgaven 25532.26. Voordeelig saldo
6737.01.
Winst bedroeg 8671.04)^.
Na overlegging van het gunstig rapport der
commissie van onderzoek wordt besloten tot
voorloopige vaststelling der Gemeenterekening
over 1929.
Gewone dienst. Ontvangsten 175101.57; uit
gaven 154516.03. Batig saldo 20585.54.
KapitaaldienstOntvangsten 1304498.55
uitgaven 995399.23. Batig saldo 309099.32.
Daarna is aan de orde het voorstel van
B. en W. tot plaatsing van de gemeente voor
de personeele belasting in de 7e klasse.
De VOORZITTER verdedigt dit voorstel.
Tot heden was Dirksland in de 8e klasse ge
rangschikt, maar B. en W. meenen, dat Dirks
land in een hoogere klasse dient geplaatst te
worden.
Nadat de heer DE BONTE hierover het
woord heeft gevoerd, wordt het voorstel van
B. en W. aangenomen.
Dan komt aan de orde het voorstel van
B. en W. tot heffing van 5080 opcenten op
de hoofdsom der Personeele belasting.
Volgens de thans geldende verordening wor
den er geheven 4555 opcenten. Daar zit echter
te weinig progressie in.
Door B. 'en W. zijn verschillende schalen
gemaakt en volgens het voorstel wordt de voor
keur gegeven aan schaal D van 50—80 op
centen, n.l.
50 opcenten voor de aanslagen van hen, voor
wie de belastbare huurwaarde bedraagt 50.—
of minder
55 opcenten voor de aanslagen van hen, voor
wie de belastbare huurwaarde hooger is dan
50.— 'en niet hooger dan 100.—
60 opcenten voor de aanslagen van hen, voor
wie de belastbare huurwaarde hooger is dan
100.en niet hooger dan 150
65 opcenten voor de aanslagen van hen, voor
wie de belastbare huurwaarde hooger is dan
150.en niet hooger dan 200.—
70 opcenten voor de aanslagen van hen, voor
wie de belastbare huurwaarde hooger is dan
200..en niet hooger dan 250-
75 opcenten voor de aanslagen van hen, voor
wie de belastbare huurwaarde hooger is dan
250.— 'en lager dan 300.
80 opcenten of het maximum voor de aan-
slagen van hen, voor wie de belastbare huur
waarde bedraagt 300.of meer.
De heer DE BONTE zegt, dat hij gaarne
een schaal zag vastgesteld van 30—80 op
centen, om op die wijze de middenstand eenigs
zins te verlichten.
De VOORZITTER licht het voorstel van
B. en W. nog nader toe, waaruit blijkt, dat
volgens de nieuwe verordening een flink bedrag
minder aan Personeele belasting behoeft te wor
den opgebracht en ook sommige perceelen met
een kleine huurwaarde door de rangschikking
in de 7e klasse niet meer zullen worden aan
geslagen.
Hierna wordt het voorstel van B. 'en W.
aangenomen.
Daarna wordt besloten de gemeente voor de
gemeentefondsbelasting te plaatsen in de 3e kl.
Het voorstel van den heer DE BONTE, om
de gemeente te plaatsen in de 2e klasse, vond
geen bijval.
Op voorstel van B. en W. wordt besloten
tot heffing van opcenten (niet progressief) op
de hoofdsom der gemeentefondsbelasting. Het
aantal zal bij het vaststellen der gemeentebe-
grooting 1931 nader worden geregeld.
Vervolgens komt aan de orde het voorstel
van B. 'en W. om voortaan in plaats van 40,
80 opcenten te heffen op de hoofdsom der
Grondbelasting, gebouwde eigendommen, met
bestendiging van de heffing van 20 opcenten
op de hoofdsom ongebouwde eigendommen.
40 opcenten op de Grondbelasting (gebouwd)
brengen thans 1440.op; 20 opcenten op de
Grondbelasting (ongebouwd) 690.—. De ver
hooging zal dus naar raming plm. 1440.—
meer opbrengen.
Het voorstel van B. en W. wordt onveranderd
aangenomen',
Ten slotte stellen B. en W. voor, 25 opcenten
te heffen op de hoofdsom der Vermogensbe
lasting.
De 50 opcenten, die thans op de hoofdsom
worden geheven, brengen 3600.op; naar
raming zal er door deze verlaging dus een ver
lies worden geleden van 1800.—.
Waar echter het Rijk zooveel opcenten voor
zich opeischt en de ingezetenen, wanneer de
50 opcenten zouden blijven gehandhaafd, 50
opcenten meer zouden moeten opbrengen dan
nu het geval is, wordt het wenschelijk geacht
het aantal tot 25 te verlagen.
De heer DE BONTE deelt mede, dat hij er
de voorkeur aan zou geven, 50 opcenten te
blijven heffen.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen.
De heer DÉ BONTE vestigt nog de aandacht
op het houden van toezicht op de boomen,
staande langs de gemeentewegen.
Dan wordt de vergadering gesloten.
VERSLAG van het verhandelde in de
openbare vergadering van den Raad
der gemeente HERKINGEN op Dins
dag 19 Aug, 1930, des v.m. 10 u. (o.t)
Voorzitter Burgemeester Visscher.
Afwezig wegens ziekte de heer Kalle en zon
der kennisgeving de heer Kievit.
De VOORZITTER opent de vergadering met
gebed, waarna de Secretaris de notulen der
vorige vergadering leest, welke onveranderd
worden vastgesteld en geteekend.
Ingekomen stukken.
Schrijven van J. Th. M. v. d. Klundert, auto
busondernemer te Melissant, waarin deze den
Raad dank zegt voor de verleende subsidie.
Begrooting Keuringsdienst van Waren, district
Dordrecht. Deze gemeente heeft bij te dragen
een som van 134.56.
Van Ged. Staten der prov. Zuid-Holland,
daarbij berichtend, dat ze de rekening dienst
1928 dezer gemeente hebben vastgesteld.
Van hetzelfde college, dat ze de wijziging
gemeentebegrooting 1930 hebben goedgekeurd.
Procesverbaal kas gemeenteontvanger, saldo
546.32. Idem Armenkas, saldo 1537.67)^,
welke beide met de noodige bescheiden zijn
accoord bevonden.
Van Ged. Staten, dat ingevolge de wet van
1897 aan deze gemeente zal worden uitgekeerd
2896.56.
Balans Keuringsdienst van War'en; wordt
goedgevonden met algemeene stemmen.
Vaststelling verordening op de Brandweer.
Op verzoek leest de Secretaris de geheele
verordening artikelsgewijze voor, wat nogal eeni-
gen tijd in beslag nam.
Met algemeene stemmen wordt deze zoo vast
gesteld.
Bezoldiging machinist motorbrandspuit.
B. en W. stellen voor hiervoor 50 per jaar
te geven. De werkzaamheden hiervoor te ver
richten zullen bestaan uit, eens in de 14 dagen
motor aanslaan en gedurende 5 minuten laten
draaien en verder schoonhouden en oppoetsen.
Bij eventueel gebruik bij brand of beproeving
zullen de werkzaamheden bij schoonmaken extra
worden vergoed.
De heer DE GEUS wil na afloop der ver
gadering even spreken over een machinist. Aan
gezien er verschillende personen zijn en ze spr.
allen even na staan, doch de een beter dan de
ander is voor het werk, wenscht hij dat niet te
doen in openbare zitting.
De heer VAN KEMPEN vraagt betreffende
eën assistent.
Wordt naar genoegen beantwoord.
Benoeming gemeente-opzichter.
B. en W. stellen voor den heer P. Stout,
bouwkundige, hiervoor te benoemen op een
salaris van 100 per jaar.
De heer DE GEUS: Hoe ver strekken de
werkzaamheden van den gemeenteopzichter zich
uit
De VOORZITTER: Het betreft het nazien
van gemeentegebouwen, voorlichting bij verschil
lende werken, nazien van teekeningen en con
trole bij te verrichten werken ert rekeningen
nazien en eventueel begrootingen maken.
Na gehouden stemming bleek P, Stout be
noemd met algemeene stemmen, op een jaar
wedde van 100.—.
Ingekomen was nog een schrijven van den
heer A. Snijder te Rotterdam, vroeger volontair
ter gemeente-secretarie alhier, waarin hij ver
zoekt om een geldelijke vergoeding ineens als
eindvergoeding voor de ter secretarie bewezen
diensten als hulp van den secretaris en ver
vanging bij ziekte en verlof van dezen.
B. en W. stellen voor aan adressant een be
drag uit te keeren groot 25..
Wordt met algemeene stemmen aangenomen.
Vaststelling bedrag kosten per leerling over
door
H. KINGMANS.
37)
Een hoorbare zucht steeg uit de vergader
den op. Er waren vrouwen, die weenden En de
mannen en jongelingen, ook kinderen, voelden
den ernst van het woord, dat hen op het hart
gebonden werd op een wijze, zooals zij dominé
Misset nog nooit hadden hooren spreken Het
was of hij van man tot man sprak. Hertha
dachtaan het woord „Dwing ze om in te
gaan." De spreker stond als het ware te dwin
gen. Het gewicht van al die zielen lag zwaar op
hem
Zij gingen heen, de mannen en de vrouwen en
de kinderen. Zij passeerden Hertha, die aan het
eind van het lokaal stond te wachten, om nog
even met den predikant te gaan spreken. Zij
passeerden haar. En zij groetten. Met blijdschap
op het gelaat, En met liefde. Door haar toedoen
werd in Zeeduin de boodschap des heils ge
bracht. Hertha s hart werd nog méér gesterkt.
e zwarte dag van heden ging niet onder in een
shkdonkeren nacht. Ten tijde des avonds zal
het licht zijm In de hunkerende, eenvoudige
harten was Gods Woord gestrooid. Het zou
Zeedufn dr069 reeds Vruchten in
Hertha voelde door een breede, ruwe hand de
hare grijpen. En zij zag, hoe Krijn Vermeulen
haar aanzag. Het was goud waard. Het was
(wonderlijk, dat zij er aan denken moest, of zij
wilde of niethet was oneindig veel meer
waard dan een blik van Alfred van Stralen,
dien zij liefhad.
„Dat was een goed woord, zuster", zei de
schipper van de reddingsboot met ontroerde
stem. „Wij kunnen er rustig mede gaan."
En hij verdween in de duisternis naar zijn
huisje in de nabijheid van de zee. Met een hart
vol licht.
De laatste was nu gepasseerd. En Hertha
begaf zich naar voren, naar het spreekgestoel
te. Met moeite bereikte zij het. Opeens voelde
zij zich onwel worden. Zij rilde van kou en
groote druppels zweet parelden op haar
voorhoofd. Van doodsbleek werd zij vuurrood
en van vuurrood doodsbleek.
„Je bent ziek, Hertha," zei de predikant,
die het „zuster'J reeds lang niet meer bezigde,
sinds Hertha in de pastorie van Landdorp huis
vriendin geworden was.
„Ja, ik ben ziek", stamelde zij. „Ik ga maar
gauw naar huis."
„Maar niet alleen," besliste hij. „Ga even
zitten. Ik ben direct gereed."
Dominé Misset bracht haar tot „Repos ail-
leurs". Er werd onderweg bijna geen woord
gewisseld. Hertha voelde, dat zij enorm door
de griep werd aangetast en was dankbaar, dat
zij in een fauteuil bij den haard kon neervallen,
rillend van den koortsgloed, die door haar ade
ren trok.
De predikant, die met Hertha's auto steeds
naar huis werd gebracht, als hij in het lokaal
gesproken had, nam spoedig afscheid.
„Ik kom morgen even kijken", zeide hij. „Ga
nu onmiddellijk naar bed. Zal ik den dokter even
waarschuwen 7"
Hertha schudde heftig van neen: vanavond
wilde zij dokter Van Stralen niet ontmoeten
„Het is niet noodig", zeide zij. „Morgenoch
tend is voldoende. Voorloopig weet ik wel, wat
ik doen moet. Maar de zuster in Landdorp moet
wel gewaarschuwd. Ik voel wel, dat ik de eerste
dagen niet zal kunnen werken."
„Houd je heel rustig hoor, Hertha", waar
schuwde dominé Misset. „Met het werk komt
het wel in orde."
Nauwelijks tien minuten later lag Hertha te
bed, opnemend haar temperatuur, die vrij hoog
bleek te zijn. Juffrouw Saaman dribbelde wat op
haar kamer heen en weer; zeide, dat zij het
wel gedacht had, want dat Hertha veel te hard
gewerkt had, en vroeg, wat zij doen moest, de
zuster had maar te commandeeren. Hertha ver
langde echter niets. Zij wilde alleen rust. En
zij was blij, toen haar hospita, die het goed
met haar meende, maar die haar, onwetend,
hinderde, vertrok, na haar een goeden nacht te
hebben gewenscht.
Hertha deed in den voornacht geen oog dicht.
Zij wentelde zich heen 'en weer en voelde, hoe
de koorts haar door de aderen woelde. De toren
klok vertelde haar elk half uur, hoe laat het
was. Maar na vier uur in den morgen vernam
zij niets meer tot zes slagen haar weer wekten.
„Ik heb Jaap naar den dokter gestuurd", zeide
juffrouw Saaman, toen zij om half acht het
slaapvertrek betrad en geïnformeerd had naar
het verloop van den nacht. „De dokter moet
het maar zoo vroeg mogelijk weten. Hij moest
eens een andere richting uitgaan."
„Het is goed. Dank u", antwoordde Hertha
op matten toon. „De temperatuur is beter dan
gisteravond. Dat is een goed teeken. Met een
paar dagen ben ik weer wel in orde."
„Daarover zullen wij nog niet spreken. Doe
het nu voorzichtig aan. De patiënten op het
dorp moeten zich maar redden, zoo goed en
zoo kwaad het gaat. En uw collega van Land
dorp moet ook de handen maar eens uit dë
mouwen steken."
„Daarover ben ik niet ongerust. Zij weet
ook wel, wat werken is. Maar op den duur
wordt het te druk voor haar."
„Kom, kom, denk nu maar niet aan een ander.
Dat is wel een goede eigenschap van u, maar
zij mag niet gepaard gaan met verwaarloozing
van uzelf. Ik zal vanmorgen den dokter instruc
ties vrag'en en die zullen nauwkeurig opgevolgd
worden. Nu ben ik eens baas."
Hertha glimlachte mat, tóch wel voelend de
zorg, waarmede haar hospita haar omringde.
„Wat zult u gebruiken vroeg deze.
„Alleen een kop thee", zei Hertha.
„Maar zuster, dat gaat toch niet Dat
„O, dat gaat best. Ik verlang bepaald niets
anders."
Juffrouw Saaman verliet het vertrek, maar
keerde schier onmiddellijk terug, op den voet
gevolgd door dokter .Van Stralen.
„Wat nu-, zuster 7" vroeg deze, opgewekt
sprekend. „Laat u mij nu in den steek 7"
Hertha glimlachte. Zijn stem ontroerde haar.
Voor haar hospita was de vraag van den dokter
een heel gewone. Maar Hertha hoorde er méér
„Ik ben ook aangetast, dokter", zeide zij.
„Dat heb ik begrepen. Ik ben onmiddellijk
gekomen nog vóór mijn ontbijt, want er is een
groot verschil, wie de griep krijgt: een stevige
boer van Zeeduin of zuster Van Landen, die
zich bovendien wel overwerkt kan hebben. Dat
zou niet de eerste maal zijn."
„Daarvan is nu geen sprake", antwoordde
■Hertha ietwat heftig.
„Ik hoop het. Laat mij eens hooren."
Hij vroeg naar de verschijnselen, om vervol
gens een nader onderzoek in te stellen.
„Ik kan gelukkig niets vinden", zeide hij, blijk
baar opgelucht. „Met een weekje bedrust zült
u heel wat opgeknapt zijn. Medicijnen kunnen
straks wel even. gehaald worden 7" richtte hij
zich tot juffrouw Saaman. die het zich tot plicht
had gerekend, in het vertrek te blijven, zij het
dan op een afstand.
„Dat komt in orde, dokter."
„Prachtig. Dan vertrek ik nu. Tegen den
avond kom ik nog wel even aanloopen, zuster.
Rust houden maar."
„De zuster wil niet eten, dokter".
„Dat geeft niets, juffrouw. De eetlust komt
vanzelf wel weer."
Hij zag Hertha aan met een blik, die haar
door de ziel sneed. „Het" mócht niet, het mócht
niet
„Hoe maakt mevrouw, uw tante het, dokter 7"
vroeg Hertha met toonlooze stem.
Alfred van Stralen halde de schouders op.
„Zij is geknakt, zuster. Het leven heeft geen
waarde meer voor haar. Oom was haar alles.
Hier zal de tijd de wonde niet heelen. Het
is diep tragisch. Omgekeerd was het beter ge
weest. Oom zou door werken zijn verdriet heb
ben kunnen verzetten. Maar n u weet ik niet,
hoe het gaan moet."
Met deze woorden, Hertha moest het weer
met smart constateeren, demonstreerde hij, hoe
zijn levensbeschouwing lijnrecht tegenover de
hare stond. Bij hem domineerde het meest som
bere pessimisme
Zij had niet de kracht, er een getuigenis
tegenover te plaatsen, dat van een ander en
beter inzicht blijk gaf. En zij was blij, toen hij
vertrok, terwijlzij gaarne had gewild, dat
hij nog wat blijven praten was
Dien avond zeven uur was hij weer terug,
zich zeer tevreden toonend. Hertha's tempera
tuur was iets lager dan den vorigen avond.
„Het gaat goed", zeide hij opgewekt. „Ik
was vanmorgen wat ongerust, want u moet u
in acht nemen, al ging het hier uitstekend met u.
Nóg zie ik uw inzinking in het ziekenhuis. Maar
als ge u nu rustig houdt en u niet bekommert
om uw werk, dat toch wel gedaan zal worden,
zij het dan lang zoo goed niet, dan komt alles
spoedig in orde. Ik heb vandaag met vreugde
bespeurd, welk een goede plaats ge in de harten
der dorpelingen inneemt. Men informeert naar
u. Elk weet, dat u ziek is. Hoe ter wereld is
het mogelijk? Angstig vraagt men, of het erg
is. En ge moet de gezichten zien, als ik het
tegendeel beweer
Hij sprak op vroolijken, jongensachtigen toon.
En haars ondanks, luisterde Hertha met intens
genot naar zijn stem.
(Wordt vervolgd).-
HjjjH
