Gemengd Nieuws
VARIA.
EEN CYCLOON.
DE STORM VAN MAANDAG.
GEWELDIGE HITTE IN DE SAHARA.
Vele menschen gedood.
Volgens de Parijsche bladenheerscht in het
Westen van de Sahara een buitengewone hitte,
evenals in de aangrenzende deeien van Ma-
r°Een groot aantal menschen is reeds het slacht-
offer van de warmte geworden.
VIER KINDEREN VERBRAND.
Te Saafeld heeft een brand gewoed in het
gebouw van de firma Becker en Salinger.
Het gebouw, dat vier verdiepingen telt, werd
geheel in de asch gelegd. Vier kinderen, die
zich in het huis bevonden, kwam'en in de
vlammen om.
EEN BOOT OMGESLAGEN.
Twe inzittenden verdronken.
Zaterdagmiddag is op den Moezel tusschen
Briedel en Zeil een boot gekenterd ten gevolge
van den hoogen golfslag, welke werd veroor
zaakt door een voorbijvarende stoomboot. Van
de 6 inzittenden konden vier gered worden. Lie
beide anderen verdronken.
DE BERENPLAAG IN ZEVENBERGEN.
Sedert het jachtverbod verspreidden de beren
zich steeds meer, schrijft men uit Gsikszereda
aan de Nemzete Ujsag. In de buurt van Gyimes-
bükk drongen drie beren in de gemeenteweide
en verwondden de beide gemeenteherders le
vensgevaarlijk, terwijl zij zeventien koeien dood
den. Een klein kind echter, dat in de weide
speelde, deden zij geen letsel.
EEN GRIEZELIGE VONDST.
Naar A Reggel uit Bekescaba meldt, zijn in
een geme'ente aan de Roemeensche grens in een
verlaten bron twee halfvergane lijken gevonden,
die met ijzerdraad aan elkaar waren vastge
bonden. Het eene lijk droeg de uniform van een
Hongaarsch gendarme en vertoonde twee doo-
delijke steekwonden, op het andere lijk, in bur-
gerkleeding, heeft men geen kwetsuren kunnen
ontdekken. Tot nu toe is men er nog niet in
geslaagd de namen van de dooden te weten te
komen.
AUTO-ONGELUK.
Zestien gekwetsten.
Tusschen Miltenberg en Amorbach is een
autobus, waarin een afdeeling politie uit Dürz-
burg/iat, aan het slingeren geraakt, tegen een
mui# van een brug gereden en daarna in een
beek terecht gekomen. Vier agenten zijn ernstig
en twaalf licht gekwetst.
GROOTE KINDERSTERFTE IN
ROEMENIE.
De Magyarsag bericht van het opzien, dat
het verleden week verschenen werk van den arts
dr. Banu „De kindersterfte in Roemenië" heeft
gebaard.
Volgens de in dit boek gepubliceerde gegevens
orden jaarlijks 600.000 kinderen in Roemenië
geboren. Van deze overlijden 115.000 zuigelin
gen in het eerste levensjaar, terwijl in het tweede
en derde jaar 237.000 kinderen sterven. Dus be
reiken van de 600.000 kinder'en slechts 248.000
het zesde levensjaar.
De door dr. Banu gepubliceerde gegevens
hebben in het geheele land ontsteltenis gewekt.
Men verwacht van overheidswege een actie tot
vermindering van de kindersterfte.
BOVEN OUD-GASTEL.
Groote verwoesting en schade aangericht.
Uit Roosendaal meldt men
Zondagmiddag omstreeks half vijf ontlastte
zich boven de lijn EsschenRoozendaal een
tamelijk hevig onweer, dat zich met groote
snelheid voortbewoog in der ichting Gastel. In
het dorp Oud-Gastel was het kermis, zoodat de
dorpsstraten vol met menschen waren. Na eenige
donderslagen ontlastte zich een hagelbui, die
zoo hevig was, dat in een oogwenk de straten
tot 30 c.m., op sommige plaatsen zelfs tot 60
c.m., met hagelsteenen ter grootte van kippen
eieren waren bedekt. Tal van ruiten werden
ingeslagen, en aan de te veld staande gewassen
werd enorme schade toegebracht.
Plotseling stak een hevige storm op, die op
enkele oogenblikken den aard van een cycloon
aannam; Op den Veerkensweg werd aan eenige
hoeven ernstige schade toegebrachtbij den
landbouwer Hack kreeg de kap van het dak
zeer groote schade en werden nagenoeg alle
pannen afgerukt. Een afsluitpoort van een erf
werd opgenomen en te midden van het publiek
op straat gesmeten. Persoonlijke ongelukken zijn
daarbij niet voorgekomen. De kermisbezoekers
vluchtten in allerijl de huizen binnen.
De cycloon nam in hevigheid toe en bracht
aan de huizen op de Markt zware schade toe.
De bliksem» sloeg intusschen op de lichtleiding
in het café van de Kasteele, dat vol met publiek
was. Hier stond het draaiorgel onder stroom,
en van alle kanten sloegen de vlammen uit het
orgel. Onder de bezoekers ontstond een ware
paniek. Een begin van brand werd spoedig ge-
bluscht.
De landbouwschuren van de landbouwers
Broos en Backx moesten het ernstig ontgelden.
Bij de familie Van As werd een zware note-
boom geheel uit den grond gezogen, hij kwam
een eind verder weer neer. In den boomgaard
van Peeters werden vier boomen geheel af
geknapt en op een zeer grooten afstand neer
gesmeten.
Van het fruit in de omgeving is zoo goed als
niets meer over.
De cycloon zette zijn weg voort in de rich
ting van de zoogenaamde Stoof, waar geen
enkel huisje gespaard bleef. Duizenden dak
pannen werden afgerukt en over de velden en
de straten gesmeten. Talrijke boomen vonden
wij hier over den weg liggen, afgeknapt of ge
heel ontworteld. De cycloon heeft zich voort
gezet in de richting Achterhoek, waar zijn sporen
zijn te bekennen aan de verwoestingen aan de
gewassen 'en aan de landbouwhoeven aangericht.
Hier lagen de hagelsteenen nog geruimen tijd
nadat zij gevallen waren, tot een dikte van 30
c.m. Ook boven Oudenbosch, tot het gebouw
Van de veilingvereeniging op den weg naar
Hoeven, vielen groote hagelsteenen en ook hier
is aan de te velde staande gewassen en aan
huizen groote schade toegebracht.
TE HEENVLIET.
Ook hier groote schade aangericht.
Uit Heenvliet meldt men
Zondag omstreeks half zes hebben de natuur
machten een klein gedeelte, ongeveer 400 meter
aTnT,°r Semeentö danig geteisterd,
p I°e richting Oudenhoorn, Abbenbroeksche
er dus van Zuid naar Noord kwam
een zeer donkere wolk in trechtervorm, met
een geweldige snelheid naar Heenvliet drijven,
die later een cycloon bleek te zijn. Zijn kracht
was enorm.
In d'en Heenvlietschen polder gingen eenige
hooibergen, enz. het luchtruim in, doch de
meeste schade werd aangericht, toen de cycloon
het dorp bereikte. Op het station-emplacement
der Rotterdamsche Tramwegmij. werden drie
goederenwagens uit de rails geworpen; op het
zelfde emplacement woi een zware woon
wagen der N.V. Bitumenwegmij. Utrecht omver
hij kwam zes meter verder te liggen. De kruin
van een noteboom en de luiken van een in
de haVen liggend schip werden een 200 meters
ver weggeslingerd.
Persoonlijke ongelukken zijn er niet bij voor
gekomen. Wel werden eenige personen door den
luchtdruk omvergeworpen, doch zij kregen geen
noemenswaardig letsel.
Daar in het getroffen gedeelte betrekkelijk
weinig huizen staan, is de schade aan huizen
niet heel groot. Twee huizen zijn zeer ernstig
beschadigd, daarvan zijn ook de daken afgerukt;
voorts zijn een paar oude schuren geheel omver-
gewaaid, en van eenige andere huizen is een
gedeelte der panrien afgerukt.
De grootste schade werd aangericht aan de
druiven- en tomatenkassen; eenige zijn inge
waaid, vernield en ontzet.
In verband met de veiligheid van het verkeer
werden de omvergewaaide boomen dadelijk op-
geruimd.
De cycloon heeft slechts kort geduurd, 15 a
20 seconden. Even tevoren vielen er groote
hagelsteenen.
Van Voorne en Putten wordt nader gemeld
De cycloon kwam tegen 6 uur 's middags op
zetten en trok in Noord-Oostelijke richting over
het eiland. Vooral tusschen Heenvliet 'en Geer
vliet werd grootes chade aangericht. Van eenige
boerderijen werden de daken afgerukt, en de
te velde staande gewassen werden vernield.
De telefoon- en telegraafverbindingen werden
geheel gestoord. Zeer vele broeikassen zijn ver
nield.
Ook te Abbenbroek heeft de cycloon
aan boerderijen en tuinderijen groote schade
aangericht.
Uit Heenvliet meldt men nog
Het is niet een wervelstorm geweest, maar
inderdaad een cycloon, die van het Haringvliet,
overOud'enhoorn, den Abbenbroekschen Polder,
den Heenvlietschen polder en dan langs het
dorp Heenvliet is getrokken. Van onderen zag
de cycloon er uit als een lange witte streep,
ter breedte van een meter, gezien van een af
stand van 7 K.M., in trechtervorm. Hoog in de
lucht zag men zeer donkere wolken, die door
elkaar dwarrelden, de wolken waren in het
midden van een grijsachtige kleur.
Iemand te Heenvliet werd 7 meter weggeslin
gerd 'en liep daarbij inwendige kneuzingen op.
Eenige andere personen werden door den wind
4 a 5 meter verplaatst. Het glas van de ver
nielde kassen werd soms 1200 meter ver' weg
geslingerd; koeien werden van den dijk gewor
pen, en aan dé reeds geoogste gewassen werd
aanzienlijke schade aangericht, zooals aan de
schooven tarwe, en sommige hoopen hooi zweef
den honderd meter hoog in de lucht.
De cycloon verdween in Noordelijke richting.
Het water in de Nieuwe Maas bij Nieuwer-
sluis werd tot kerkhoogte opgezogen. Alles ging
met veel lawaai gepaard; het leek, of een
leger vliegmachines over He'envliet trok.
Men begrijpt niet, dat er geen ernstige on
gelukken zijn gebeurd.
Tien minuten te' vorêïfwas op den wég van
den cycloon over een hoogen dijk een autobus
met 21 Heenvlietsche meisjes gepasseerd, die in
Brabant gingen kampeeren.
De schade wordt geraamd op 18 a 20 mille.
Twee gezinnen werden geheel geruïneerd. Voor
hen zal een collecte worden gehoud'en.
TE ZEVENHUIZEN.
Men meldt uit Zevenhuizen
Zondagavond omstreeks 6 uur is over het
Zuidelijke gedeelte van ons dorp een cycloon
getrokken. Een paar groote kippenhokken wer
den vernield 'en een brongashouder is mee
gevoerd in de lucht en een paar honderd meter
verder neergekomen. Korenschooven werd'en te
gen den grond geslagen.
De cycloon verdween in Noord-Oostelijke
richting.
Ook Maandag is het nog niet rustig gewor
den in de dampkring boven ons land. Uit ver
schillende streken komen berichten over onweer,
hagelslag en stormschade.
Uit Amersfoort.
Te Amersfoort heeft de stormwind in den
namiddag veel schade aangericht in plantsoenen
en tuinen. Veel boomen zijn omgewaaid, terwijl
aan het fruit ontzettend veel schade is toege
bracht. Van een in aanbouw zijnde meubelfa
briek in de Nijverheidsstraat woei een groote
blinde muur om, welke reeds drie weken geleden
gereed wes gekomen. Er bleek ondeugdelijke
specie bij den bouw te zijn gebruikt. Het toe
zicht der bouwpolitie schijnt hier ook niet vol
doende te zijn geweest.
In de omstreken van Tiel.
Men seint uit Aalst
Alhier heeft een zware storm gewoed, die
uit Westelijke richting kwam opzetten en naar
het Oosten trok. Een groot aantal fruitboomen
werd vernield, terwijl vele hooibergen uit elkan
der geslagen werd'en. De storm duurde slechts
korten tijd. Aalst valt onder de gemeente Lien-
den.
Te Zuilen.
Door den storm van Maandag werd te Zuilen
het dak van het clubgebouwtje van de voet-
balvereeniging Elinkwijk geheel afgerukt. Het
gevaarte kwam terecht op den Daalschenweg.
Verschillende telefoondraden werden vernield.
Boven Arnhem»
Maandagmiddag woedde boven Arnhem een
hevige storm die overal in de stad nogal wat
schade heeft aangericht. De rieten schutting om
den tuin van Musis Sacrum werd vernield. Op
het Velperplein werd e'en zware tak van een
populier afgerukt, waardoor de electrische licht
leiding daar ter plaatse ernstig werd beschadigd.
Op Sonsbeek werden eenige boomen ontworteld.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
De storm op de Zuiderzee.
Te Schokland is binnengebracht het zeiljacht
van gebroeders de Herder uit Harderwijk, die
in den storm het anker verloren had. Na vele
vergeefsc'he pogingen was het eindelijk he,t po-
Iitievaartuig uit Urk gelukt het jacht binnen te
brengen. De drie opvarenden bevinden zich be
houden aan boord. i
Laag water.
De Zuidwestelijke storm, heeft het water in de
Zuiderzee naar het Oosten gedreven, waardoor
aan de Noord-Hollandsche kusten zoo weinig
water staat, dat de gewone dagelijksche booten
niet bij de Oranjesluizen kunnen komen. Ver
scheidene stoombooten zitten op het oogenblik
aan den grond.
Te Rotterdam.
De brandweer .te Rotterdam heeft Maandag
middag verscheidene malen uitgerukt om jalou-
ziën, uithangborden en schuttingen vast te zet
ten, o.a. aan het pand op den hoek van de
Witte van Haemstedestraat -en het Middelland
plein.
Een gedeelte van een achtergevel van een
huis aan de Mariastraat is omgewaaid. Op het
terrein van de brandweertentoonstelling heeft
men eenige palen moeten vastzetten om om
waaien te voorkomen.
In de Zalmlaan is een antenne van een dak
gewaaid, tengevolge waarvan een gedeelte van
den schoorsteen mede naar beneden is geko
men.
Voorts zijn in sommige gedeelten van de stad
o.a. op het Hofplein, ruiten ingewaaid.
Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor,
Omstreeks half twaalf zijn tengevolge van
den sterken wind zes schepen in de Waalhaven
van de boeien geslagen. Van de boei 25 sloeg
het stoomschip Rugia, van boei 74 het stoom
schip Madioen, van paal D het stoomschip
Oudewater, van boei 71 het stoomschip York
County, van boei 77 het stoomschip Usworth,
en van boei 72 het stoomschip Elias Kraemmer.
De schepen zijn door den havendienst weer
gemeerd.
Er zijn bovendien enkele boeien in de Waal
haven verloren geraakt, waarschijnlijk doordat
schepen er tegenaan zijn gevaren.
Uit Roosendaal.
Maandagmorgen 11 uur woedde boven Roo
sendaal een tamelijk ernstige storm. Aan de
boomen en in de tuinen werd groote schade
aangericht. Op de Maandagsche markt gaf de
storm ongerief aan de marktbezoekers.
ROEIBOOT OMGESLAGEN.
Maandagmiddag is op den Hilligersbergschen
Plas een roeiboot omgeslagen. Tuinlieden en
kelners van het Plaswijkpark hebben de inzit
tenden, drie heeren en een jongetje, gered.
BRAND IN „HOTEL DES INDES" TE
's-GRAVENHAGE.
De gastfcn vluchtten in nachtgewaad.
Door krachtig ingrijpen een ramp voorkomen,
In den nacht van Zaterdag op Zondag ont-
stond brand op een rommelzolder van Hotel
des Indes aan het Lange Voorhout te Den Haag.
Het vuur, dat voedsel vond in een groote hoe
veelheid papier, greep snel om zich heen, waar
door de zolders met de personeelskamers spoe
dig in lichte laaie stonden. Het met zink af
gedekte houten dak brandde door, waardoor
in den vuurhaard een hevige trek ontstond.
Hoog oplaaiende vlammen kleurden den nach
telijk'en hemel met een rossen vuurgloed, die
tot ver in den omtrek zichtbaar was en vele
belangstellenden naar de plaats des onheils
lokte. Op het eerste alarm, dat om tien minuten
voor drie gegeven werd, rukten de motorspuiten
van drie posten alsmede de magyrusladder uit
met twee en twintig stralen werd een aanval
op het vuur ondernomen. Eerst om halfzeven
kon het rollend materiaal inrukken en ving de
na-blussching aan. Door het krachtig ingrijpen
der brandweer is een catastrofe voorkomen.
De hotelgasten konden; in de Dependances
worden ondergebrachtkoffers en garderobes
werden in'allerijl bijeengepakt en overgesjouwd.
In vele talen hoorden men jammerklachten. De
hals over kop in nachtgoed gevluchte hotelbe
volking leek wel een gezelschap berooide land
verhuizers.
De zolderverdieping van den linkervleugel en
een deel van het midd'enstuk alsmede de pla
fonds van eenige kamers op de derde verdie
ping werden een prooi der vlammen.
De waterschade, die aanzienlijk is, wordt
door verzekering gedekt. Persoonlijke ongeluk
ken hadden niet plaats.
Omtrent de oorzaak van den brand .tast men
nog in het duister. Rond de plaats, waar de
brand is ontstaan, geldt een zeer streng rook
verbod toch mag het niet onwaarschijnlijk wor
den geacht, dat een laat thuis gekomen lid van
het personeel achteloos is omgegaan met een
brandende sigaar of sigaret.
E'en dame, die in het hotel logeerde, heeft
aangifte gedaan van een vermissing van een
paarlen collier, dat een waarde van 20.000
zou vertegenwoordigen.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK BIJ
ZWIJNDRECHT.
Vijf gewonden.
Zondagmiddag heeft op den Rotterdamschen
Weg bij Zwijndrecht een ernstig auto-ongeluk
plaats gehad. De heer Scheukammer, directeur
der munitiefabriek te Dordrecht, reed daar met
zijn auto, waarin -met hem zijn vrouw, zijn zoon
en de heeren Lfder en Marukzijk waren gezeten.
Hij wou een anderen auto inhalen 'en zag toen
opeens van de tegengestelde richting een paard
en wagen aankomen. De heer S. remde zeer
sterk, waardoor zijn auto kwam te slippen,
tegen een boom reed en 17 meter verder tegen
een anderen boom te pletter sloeg. Alle vijf
inzittenden werd'en gewond en naar het r.-k.
ziekenhuis te Dordrecht overgebracht, waar
bleek, dat de heer Oder er het ergst aan toe
was. De andere vier liepen minder zware ver
wondingen op.
AUTO-ONGELUK BIJ MAASTRICHT.
Aan de gevolgen overleden.
De Amerikaansche mevrouw Hilton, die Za
terdagmiddag na de botsing van twee auto's
op den Meersenerweg bij Maastricht met een
schedelbreuk werd opgenomen, is Zondagavond
in het ziekenhuis te .Maastricht overleden.
KANO OMGESLAGEN.
Zondagmiddag omstreeks 1 uur is een kano,
waarin de 19-jarige A. E. B., uit de Zuider-
parklaan in Den Haag, zich op zee bevond,
varende in de richting van Kijkduin, in de na
bijheid van de haven van Scheveningen, om
geslagen. Het ongeval' werd opgemerkt door
e'en opvarende van een der kleine visschers-
booten, waarmee in het badseizoen te Scheve
ningen tochtjes op zee worden gemaakt. Ter
hoogte van Seinpost werd het jongmensch op
gepikt, uitgeput van vermoeidheid.
VERDRONKEN.
De 27-jarige schippersknecht M. van Dijke
van Oud-Vossemeer, is Zondagmorgen kort na
de afvaart uit de haven aldaar naar Rotterdam,
in de Mossel- of Krabbekreek over boord ge
slagen en verdronken. Zijn lijk was Zondag
avond nog niet gevonden.
VECHTPARTIJ TE ROTTERDAM.
Zaterdagavond is het op den Schiedamschen
Dijk te Rotterdam weer eens zeer rumoerig
geweest. De politie moest herhaaldelijk tot
doorloopen aanmanen, aan welk bevel niet al
tijd dadelijk werd voldaan. Een van de bel
hamels heeft een mes getrokken en daarmee
een dreigende houding aangenomen. Ter schrik
aanjaging heeft een van de agenten een schot
in de lucht gelost. Dit heeft korten tijd geholpen
maar even later is bet bij de Boymanshol weer
mis geworden. Opnieuw heeft een van de agen
ten in de lucht geschoten. Even later -heeft een
schippersknecht aan het ziekenhuis aan den
Coolsingel zich gemeld met een schotwond aan
de rechterhand. Waarschijnlijk is een van de
kogels tegen een muur geketst en daardoor dus
danig van richting veranderd, -dat hij den schip
persknecht, die op het voorbalcon van de tram
stond, kon verwonden.
ERNSTIGE VECHTPARTIJ TE
ZAANDAM.
Te Zaandam heeft Zaterdagavond een ern
stige vechtpartij plaats gehad. F. W., een veld-
arbeider uit den Grooten IJpolder dezelfde
die eenige weken geleden het slachtoffer is
geweest van een berooving had vroeger
kennis gehad aan de Zaandamsche schoone
Anna D.
Toen hij haar Zaterdagavond aan den Dam
ontmoette in gezelschap van een anderen jonge
man, ging hij het meisje met een scherp scheer
mes te lijf. Zij wist echter den aanval te ont
wijken, waarop een voorstelling volgde tusschen
de -twee jonge mannen.
Toen W. zag, dat het meisje niet gewond
was, bracht hij zich zelf een diepe snede in den
hals toe, echter niet zoodanig, dat zijn leven
in gevaar is gebracht.
Hij is op last van dr. Van Rooijen via het
politiebureau naar de kliniek overgebracht.
TWEE-EN-ZEVENTIG.
In 't Verloren Hoekske van Het Laatste
Nieuws, het Brusselsche blad, schrijft Nele
Klauwaerdinne
Toen de Vesuvius aan 't ronken was, en elk
vluchtte, wat zal de angst geweest zijn van de
moeders, -die zichzelf vergeten en den angst
dragen van al hun kinder'en.
Hun verdriet is de som van allemans verdriet,
en dan nog veel meer.
We zullen het nimmer weten.
Maar de moed van die moeder te Melfi ken
den we nu toch. Van die ééne.
De grond blafte. Het huis viel in. Alle deu
ren en ramen waren gesloten door puin. Te
ontkomen was onmogelijk. En 't kind lag in
de wieg.
De gravers en redders hebben die moeder in
het puin van haar huis ontdekt, met, in haar
armen, de wieg van haar meisje.
Zij stond er over gebogen en kreeg steenen
ën kalk op haar rug. Haar lichaam was een
scherm. Zou zij verroerd hebben, dan kwamen
de brokken en scherven op het kind.
Zij heeft niet verroerd.
Twee-en-enzeventig uren heeft zij alzoo ge
wacht, in die houding.
Twee-en-zeventig uren.
Dat kan alleen een moeder. Waar haalt zij
die kracht
Mijn moeder, zegt Cieltje Quaefeniene,
gaf mij, als ik klein was, eiken Zondag één
frank. Ik ben nu getrouwd, en bezit veel meer
dan ooit mijn moeder heeft gehad. Als zij mij
komt bezoeken of ik naar haar toe ga, 'en 't is
Zondag, dan stopt zij mij nog altoos één frank
toe. Daar, voor uw Zondag, kind, gelijk vroeger.
- Mijn moeder, zeg ik dan, kwam nooit van
de markt of van een reis terug, of zij had
snoepjes mede. En nu nog, als zij komt, dan
komt er uit haar handtasch, een grauw zakje,
met snoep er in, gewone zwarte bollen, uit den
volkswinkel, 't Zijn de beste, kind, zegt zij, die
er zijn.
Wat Cieltje's moeder dien frank doet geven
en mijn moeder dat zakje deed de moeder
uit Melfi, gebogen staan over de wieg van haar
kind, die zij in haar armen hield, twee-en-
zeventig uren lang.
Twee-en-ze ventlg.
AGRARISCHE MIJMERINGEN
OP FLAKKEE.
De redacteur van „Het Volk" vervolgt zijn
Agrarische Mijmeringen op Flakkee en schrijft:
Gisteravond ben ik eens wezen praten met
ons Dirkslandsch raadslid Jac. de Bonte. Hij
is zelf een „kleine boer", zijn vader was er ook
en hier was dus het aangewezen adres om eens
precies te weten te komen, aan welke kwalen
de landbouw laboreert. Bovendien was de voor
zitter van de partij-afdeeling, tevens president
van de afdeeling Dirksland van den modernen
Landarbeidersbond en een zeer goed vakman
in zijn beroep, bij het gesprek tegenwoordig.
Het interview, dat overigens een zeer huiselijk
karakter droeg, betrof dus bij -uitstek deskundige
personen.
De pachten te hoog.
Ja, zei hij, dat is op Flakkee een netelige
geschiedenis. Maar voorop moet ik stellen, dat
je in landbouwquaesties zelden of nooit moet
generaliseer'en. Een algemeene lijn is haast
nooit te trekken. De toestanden loopen zeer
ver uiteen en ze .zijn afhankelijk van zoo veler
lei factoren, dat ze haast niet op te sommen
zijn. Maar in het algemeen zijn de pachten te
hoog: ze beloopen voor de groote boeren onge
veer 80, voor de kleine zelfs om ende bij 100
per gemet. Ze zijn op Flakkee opgedreven door
het zoogenaamde benificie-stelsel, dat
aan de sleutelgeld-zwendel uit de tijden der
woningschaarschte herinnert. Om het recht van
pacht te krijgen moet een som gestort worden
boven den gewonen pachtprijs. Wie niet bereid
is dat geld in te leggen komt bij de verpachting
niet in aanmerking. Speciaal voor de kleine
boei'eri is die benifici-e-recht natuurlijk dikwijls
noodlottig. Zij moeten geld op korten termijn
leenen om het te kunnen betalen en zitten de
eerste jaren op drukkende lasten. De landeige
naar, die snel een groote som binnen krijgt,
ziet zijn risico op die manier aanzienlijk ver
minderen, maar de pachter moet een paar jaar
met den ondergang worstelen en mag blij zijn
als hij de periode bereikt, waarin de pachtsom
tot normaal niveau gezakt is. Inclusief dit ver
foeilijk sl-eutelgeld zijn er op Flakkee nog wel
pachten van 140 a -150 per gemet, d. i.
ongeveer 50 pCt. boVen de normale. Ze zijn
uitzonderingen, maar ze bevestigen den regel
van een drukkend pachtstelsel.
En wat moet zoo'n gemet nu opbrengen
om een bestaan te verzekeren informeerden
wij verder.
Dat loopt natuurlijk ook ver uiteen, ant
woordde De Bonte. Een groote boer, dit is hier
op Flakkee een boer van 80 tot 100 gemet
(behalve in Ouddorp zijn er niet veel grootere)
heeft natuurlijk minder winst per gemet noodig
dan een kleintje, die er maar 20 of 30 bewerkt.
Daar staat tegenover, dat een kleintje, die
-enkel aardappelen, peen 'en uien teelt, een
hoogere opbrengst per gemet maakt dan een
groote, die ook voedingsgewassen voor zijn
paarden (haver en klaver) moet verbouwen.
In het algemeen kan evenwel worden begroot,
dat een kleine boer zoo goed als geen winst
maakt, wanneer zijn land 300 per gemet op
brengt. Neem b.v. een land, -dat met aardappe
len wordt bepoot, dan ziet de begrooting per
gemet er ongeveer aldus uit
Pacht 100.—
Pootgoed 60.—
Teelwerk 40.—
Kunstmest 30.—
Loon 60.— a 70.—
De 150 mud aardappelen, die er dan per ge
met geoogst kunnen worden, moeten dus
minstens 300 opbrengen, wil de boer een
loonend bedrijf hebben. En dan hebben de
kleintjes nog met andere bezwaren rekening
te houden. Behalve dat de pacht tweemaal zoo
hoog geworden is moet ook voor het ploegwerk
de kleine boer heeft geen eigen paarden
15 betaald worden tegen vroeger 5. Alleen
de arbeidsloonen zijn lang niet in dezelfde ver
houding gestegen: vroeger waten er in door
snee 600 en wie er nu 800 verdient behoort
al bij de boffers. In elk geval zegt men hier op
Flakkee en dat is dooreengenomen juist: „vroe
ger kon iemand, die een opbrengst van 200
per gemet had boer blijven, nu levert een op
brengst van 300 eer een tekort dan een over
schot.
Maar is de kans, dat 300 gehaald wordt
nu niet beter dan vroeger de 200
Grooter stabiliteit.
Zonder abnormaal dalende prijzen wel.
De meer wetenschappelijke beoefening van den
landbouw heeft grooter stabiliteit in de op
brengst gebracht. In de aardappelen zat vroeger
gemiddeld 30 a 40 pCt. „zieken"; nu is dit
percentage gedaald tot 5. Er wordt meer gedaan
aan verbetering van het zaaizaad, waarop de
deskundige controle zeer gunstig heeft gewerkt.
De grond wordt intensiever bearbeid. Vroeger
kwam er van een gemet niet meer dan 80 mud
poters, tegenwoordig rooit men er wel 300 mud
van. En de boeren zijn kunstmest gaan gebrui
ken; ze doen het vaak oneconomisch bezigen
eer te veel dan te weinig maar toch zijn de
resultaten gunstig. Een krachtiger groei der
gewassen is verzekerd, waardoor het onkruid
minder kans krijgt om ze te benadeelen. Dan
brengt het gebruik der machines vooral aan de
groote boeren voordeel. De kleinere, die zijn
land op vier of vijf plaatsen heeft liggen in
sommige strek'en van Flakkee is de grond op
hoogst oneconomische wijze versnipperd trekt
niet zooveel voordeel van de groote tractors
(kleinere worden blijkbaar niet gebouwd) omdat
het te veel tijd kost de machine over een
grooten afstand te verplaatsen en omdat ze
over de kleine stukjes land al te veel draaien
moet om snel te kunnen werken. Alleen op
groote aaneengesloten terreinen geeft de tractor
de voordeelen, met het oog waarop hij ge
construeerd is.
Maar de nadqelen overtreffen de voor
deelen
Dat hangt, zooals gezegd, van verschil
lende omstandigheden af. De boeren, die de
goede jar'en meemaakten en oordeelkundig heb
ben gewerkt, kunnen meestal een stootje velen.
Hun dreigt geen gevaar al verdienen ze eens
een jaartje weinig of niets. Maar degenen, die
de hooge pachten moeten betalen en die vlak
tegen den slechten tijd begonnen, ja, die zijn
er over 't algemeen slecht aan toe. Ze moeten
hard sjouwën' en kunnen zich gelukkig prijzen
als ze daarvan met hun gezin* zeer sober kunnen
leven. Maar van overhouden is meestal geen
sprake.
DE HUMOR BIJ DE VOLKEN.
Ieder volk lacht anders.
Eienige karakteristieke moppen.
Muziek is internationaal, wordt gezegd, is
dat ook niet het geval met den humor We
lachen over Amerikaansche, Engelsche, Zweed-
sche, Jiddische, Saksische moppen, zonder te
bemerken, dat ieder volk zijn eigen humor heeft.
We geven hierbij eenige voorbeelden.
Als een der beste moppen, voorbeeld van
Amerikaanschen geest, werd de volgende bij
een wedstrijd met een der eerste prijz'en be
kroond,
E'en inbreker breekt in in het huis van een
kampioen bokser. De kampioen hoort den niet
zeer handigen dief,- gaat in de kamer, pakt
hem en schudt hem zoo door elkaar, dat alle
beenen kraken, dat alles in zijn lichaam schijnt
losgeraakt. En eindelijk roept de dief: „zoudt
u niet alsjebrieft de politie willen roepen
Nog typischer is deze
Een man wordt in een straat van New-York
bewusteloos gevonden. Hij wordt dadelijk ont
kleed om onderzocht te worden. Daar ziet de
verpleegster, dat hij een stuk bordpapier om
den hals draagt. En daarop staat: deel d'en
geneesheer mee, dat dit een geval van vallende
ziekte is en geen blinde darmontsteking. Reeds
tweemaal is mij de blinde darm weggenomen".
Dan hebben we een Engelsche mop
Een Engelschman en een Amerikaan twistten
over den duur, duurzaamheid en het nut van
een brandkast. Da Engelschman vertelde: hij
had eens een kleine kat in zijn brandkast gé-
stopt, dan hout, kolen, benzine en olie er om
heen laten branden en door het vuur de kast
gloeiend gemaakt. Nadat de kast was afgekoeld
werd ze geopend en de kat was gezond en
monter.
De Amerikaan knikte met het hoofd, spuwde,
stak een nieuw stuk kauwgummi in zijn mond
en antwoordde: hij had eens een haan in een
brandkast gestopt en toen de kast gloeiend ge
maakt. Toen de kast werd geop'endToen
kraaide de haan, zeide de Engelschman.......
Neen, vertelde de Amerikaan verder: „de haan
was stijf bevroren".
Ook de Schotten houden van een mop.
Hun humor is verbonden met hun bekende
gierigheid en ziet er ongeveer zoo uit: Op een
stuk hout dreven twee matrozen, die schipbreuk
hadden geleden. Toen riep de een in angst: „Als
ik gered word, dan geef ik„Stop met de
geverij", riep de andere haastig, „wees voor
zichtig met je beloften, ik geloof, ik zie land."
Vervolgens een Zweedsche mop
Dagmar 'eri Gunnar gaan voor de eerste maal
over den Oceaan, maar bij het diner, in de
eerste klasse, vertellen zij, dat zij echte water
ratten zijn en dat zeereizen iets alledaagsch voor
hen is. Daar ziet Gunnar in den namiddag de
reddingsboeien aan de verschansing en vraagt
den kapitein, in tegenwoordigheid van anderen:
Zeg, kapitein, waarvoor dienen toch auto
banden op het water
Een beroemde Zweedsche geschiedenis is de
volgende
Een jonge man vindt geen plaats meer in
een vacantie-trein. Hij gaat daarom bij d'en
laatste-n wagen staan en roept met de stentor
stem van een spoorwegbeambte „Allen uit
stappen, de laatste wagen wordt afgekoppeld."
Heel snel is de wagen leeg. Hij gaat erg op zijn
gemak zitten en wacht op het vertrek. Hij ziet
