meid-Huishoudster
Meisje
Algemeene vergadering
OOK IN
f H
Kaal- au rniipcirsas te oude lange
IDOUBLÉ-RECLADIE - BRILHOHÏIIEI
UIJFTIG JAREli
Fa. UI. BOEKHOUEfl Zn.
0.1 VEHOL's KracbWerWel, Rofterdam
JOEIEE IIEIFLIIIEf
Buitenmeisje
Lijnzaad Glutenkoekjes
WECK
Bij een bezoek aan Flak
kee, behoort een leuk
Souvenir van dit eiland.
Fa. W. Boekhoven Zn.
6EBR. HAZELZET, Opticiens, roTT'e'kdTm.
J r
OPROEPING
DAT WU
EVENALS IN TAPUTEN
de GOEDKOOP5TEN zun!
VARKENSVOER
De Centrale Proeftuin
31,9 M, 4,21 VEI, 4,9 Süilffir
Leendert Brooshooft
DIENSTMEISJES
J. v. d. BOK Ez.
tot.de
van aandeelhouders der
N.V. Cichoreï-Drogerij
„Midden-Flakkee" te
Sommelsdijk, op 6 AUGUSTUS
1930 v.m. 10 uur in Café SUISSE,
Beursplein, Rotterdam.
Houders van aandeelen aan
toonder hebben toegang tot de
vergadering op vertoon van een
bewijs van deponeering hunner
bewijzen van aandeel ten kantore
der vennootschap. 32784
HOOGSTR. 204 -212
BEUERLANDSCHE LAAN
ROTTERDAM
Bij voldoende deelname bestaat er gelegenheid tot een volle-
dlgon Naai- en Knipcursus aanvangends I Sept. a.s.
Duur van den cursus 2 jaar met 2 dagen per week. Inlichtingen en
opgaven van leerlingen van 14 jaar en ouder vóór 15 Aug. a.s. bij
A. DE HAAS VAN DORSSER,
32783 Voorzitter der Afd. Oost-Flakkee der H. M. v. L.
U vindt een aardige keuze bij
Boekhandel
Sommelsdijk
met lichte oi gekleurde randen met garantie vanal 13,-.
Barometers en Thermometers
VERSCHENEN
(1880—1930)
WILHELMINA-ALBUM
Bevattende keurige foto's uit het
teven van Koningin Wilhelmina.
PRIJS 90 CT.
Verkrijgbaar bij:
BOEKHANDEL - SOMMELSDIJK
gemengd Graan
H. de Bruin Oudendijk Dirksland
AUTOKOOPJES.
bevatten
merk M.V.R.
Analyse Rijksl, Proefst. Wageningen
Fabrikante40
Bezoekt de Toonkamer in het kantoor
gebouw van de
N.V. Electriciteits-Maatschappij
te Middelharnis, Voorstraat 16a
INLICHTINGEN GRATIS
i i
RUSSISCHE VERSTEKELINGEN.
Met een Engelsche houtboot, die uit Archan
gel in de Rotterdamsche haven is aangekomen,
het stoomschip Maplegrove, zijn twee Russische
verstekelingen meegekomen, die uit de gevan
genschap zijn ontvlucht. Twee dagen na het
vertrek uit Archangel zijn zij op het schip te
voorschijn gekomen; zij zijn verder behandeld
zooals verstekelingen op schepen gewoonlijk be
handeld worden. Bij aankomst te Rotterdam
heeft de rivierpolitie hen van boord gehaald en
hen overgebracht naar het hoofdbureau van
politie, waarzij voorloopig blijven.
Het is met die Russische vluchtelingen een
moeilijke kwestie: in de meeste gevallen bidden
en smeeken zij de autoriteiten om niet, zooals
gewoonlijk met verstekelingen geschiedt, terug
gestuurd te worden naar hun land. Onmiddellijk
na aankomst zouden zij daar worden dood
geschoten, beweren zij.
Voordat de twee mannen werden afgehaald,
hebben wij hen even kunnen spreken. Dat ging
buitengewoon moeilijkhet waren boeren en
bleken uitsluitend Russisch te kennen, en een
Russischen tolk heeft men niet dadelijk bij de
hand.
De oudste van hen is de 47-jarige Gregori
Terjesjin, die het laatst gewoond had. in het
plaatsje Malerevjeze, in de buurt van St. Pe
tersburg. Van den naam Leningrad wilde hij
niets weten, evenmin als van- het heele sow-
jetstelsel. Voor zoover uit zijn verhaal op te
maken was, is hij vóór de revolutie burgemees
ter geweest van een kleine gemeente in de buurt
van de Russische hoofdstad. In het begin van
de revolutie was hij reeds naar Estland uitge
weken, waar hij drie jaar heeft gewoond. Om
streeks 1923 kwam hij weer in Rusland terug
en vestigde zich opnieuw in Malerevjeze. Hij
was gehuwd en had drie kinderen. Het viel hem
bij zijn terugkeer niet mee. De menschen in zijn
dorp schenen hem, blijkbaar omdat hij vroeger
magistraatpersoon was geweest, niet meer te
vertrouwen. Hij vestigde zich als boertoen
men hem wilde inlijven bij het collectivistische
stelsel, dat voor den landbouw is ingevoerd,
had hij zich verzet. Hij bezat weliswaar geen'
cent, maar alleen dat verzet scheen al voldoende
te zijn om beschuldigd te worden een koelak
te wezen. Men heeft hem, toen hij zich bleef
verzetten, overgebracht naar de gevangenis te
St. Petersburg, van waar hij naar het gevangen
kamp te Archangel is vervoerd.
In dat gevangenkamp wordt, zoo vertelde hij
verder, vrij veel onderscheid gemaakt tusschen
de politieke gevangenen en de gewone misda
digers. De politieke gevangenen zijn er het
slechtst aan toe, zij werden hoofdzakelijk in de
haven als bootwerkers aan het werk gezet. De
andere gevangenen deden daarbij dienst als
bewakers. Bij het werk aan boord van de Map
legrove had hij kans gezien, in een ruim te krui
pen en daar twee dagen te blijven, totdat het
schip in volle zee was. Aanvankelijk had hij in
de meening verkeerd, dat hij de eenige verste
keling aan boord wastot zijn groote vreugde
had hij den makker ontdekt, die zijn gevangen
schap deelde.
Uitdrukkelijk beweerde hij, dat hij zou zijn
doodgeschoten, wanneer hij niet een zoon gehad
had, die als matroos dienst deed. Zijn vrouw
en tienjarig dochtertje woonden nog te Male
revjeze.
De andere vluchteling, de 24-jarige Wolde-
mar Tarkus, is afkomstig uit Jablonja, in het
district Novgorod. Hij is, zoo vertelde hij, de
zoon van een "Schoenmaker en bezat een klein
eigen boerderijtje in die plaats. Hij was ge
trouwd, doch had nog geen kinderen. Ook hij
werd gedwongen, deel uit te maken van de col
lectivistische gemeenschap, doch hij had daar
al evenmin zin in gehad als Terjesjin. Ook hij
was verbannen naar het gevangenkamp te Ar
changel. Zijn schoonvader, zoo vertelde hij, was
om dezelfde reden naar de gevangenis te Nov
gorod gebracht, zijn vrouw en schoonmoeder
naar Smolensk. Alleen zijn vader had, omdat
hij schoenmaker en geen boer was, in Jablonja
mogen blijven.
Te Archangel had hij tot een ploeg van 20
a 30 politieke gevangenen behoord, die onder
toezicht van andere gevangenen bootwerkers-
arbeid hadden verricht op de Maplegrove. Het
was hem ook gelukt ongezien weg te sluipen
en aan boord te blijven. Hij had op het schip
van den kapitein te hooren gekregen, dat deze
hem in de volgende haven, een Russische, van
boord wilde zetten. Hij had toen den kapitein
gesmeekt, dat niet te doen, omdat hij dan on
middellijk doodgeschoten zou worden, en uit
medelijden had deze zich laten overhalen om
hem mee te nemen naar Nederland.
De twee verstekelingen schenen zich hier al
bijzónder veilig te gevoelen zij groetten ieder
een vriendelijk -en koesterden alleen maar angst,
dat zij weer naar Rusland teruggestuurd zouden
worden. Vermoedelijk zal dat wel niet gebeu
ren.
AGRARISCHE MIJMERINGEN
OP FLAKKEE.
De parlementaire redacteur van „Het Volk"
heeft Flakkee bezocht en vertelt over de land
bouwcrisis.
Zijn reisbeschrijving is interessant, evenals
de penteekening van den markanten kop van
„Oome Dirk", oftewel Dirk Poortvliet te
Dirksland, wiens gast hij was.
Uit zijn beschrijving nemen We het volgende
over
Het is maar gelukkig, dat je zoo oppervlakkig
weg aan de wereld niet kan zien wat een rare
instelling de menschen er van maken. Wie in
den „koffiemolen" van meneer Kuiper stapt,
heeft trouwens aan die ramp al volkomen ge
noeg. Als je met z'n tweeën op een zijbankje
moet zitten (en het reisgezelschap is niet toe
vallig een bof), dan mompel je onwillekeurig
aan de hand van Jean Jacques Rousseau
„Alles komt gaaf uit de handen van den
Schepper, alles verziekt in Kuipers hand."
Een wolk van steenkolenwalm, die door het
open raampje naar binnen komt waaien, licht
deze uitspraak dan nog nader toe.
Maar het land, waardoor de Rotterdamsche
Tramweg Maatschappij je voert, is mooi; het
ademt rust en vrede en het ziet er dus heele-
maal niet crisis-achtig uit. In de tarwe-aren
begint de vrucht zich te zetten, de erwten staan
er prachtig bij, boven het aardappelloof ver
schijnen de eerste grauw-witte bloempjes, 't Is
of alles vanzelf gaat. Menschen zie je haast niet
in het veld. De wijde vlakte verslindt de nietige
figuur van de enkele verspreide arbeiders
Schuin tegenover me in de tram zit een oude
boer, een type dat aan de Staphorster boeren
van Jan Sluijters herinnert. Hij is lang en
schraal, over zichzelf heengebogenZijn
schuwe oogen verbergen zich zooveel mogelijk,
maar de mond met de tandstompen en de be-
pruimde lippen opent zich regelmatig. Hij zit
in het zwarte laken, al is het in den koffiemolen
een temperatuur om er poffertjes op te bakken.
Zenuwachtig begraaien zijn perkamentige han
den een oude portefeuilleja, ze zijn er
nog, een groot biljet van tweehonderd gulden
en enkele kleinere. Het papier lijkt minder
papierachtig dan zijn gerimpelde bruine huid;
alleen de schedel is vrijwel blank _met wat nest-
donsachtige haren aan de uiterste randjes.
Als het geld veilig weggeborgen is, komt de
gelegenheid voor een praatje met een handels
reiziger van het deftigste type. Aldus verschijnt
direct de crisis binnen mijn gezichtskring; de
granen zijn te goedkoop en met de peeën (sui
kerbieten) is het al niet veel beter. Nee, 't is
moeilijk om de eindjes aan elkaar te knoopen.
De handelsreiziger voelt zich verplicht, er wat
misère bij te doen; hij vertelt van den hagel
slag in Noord-Brabant, die bij Zevenbergen wel
drie hectaren jong goed heeft verwoest. „De
schade mot wel vijf ton beloopen."
Natuurlijk heeft de oude boer erger dingen
meegemaakt en hij vertelt ze, moeizaam voort
strompelend op zijn zwaar-gezochte woorden.
Buiten strekt zich tot aan den horizon het
vruchtbare land uit, dat schenkt in uitbundigen
overvloed aan de rare wanstaltige stervelingen,
die mopperen van „overproductie".
Flakkee doemt op......
In Hellevoetsluis stap ik over op de boot.
Deze heet „Minister van der Sleyden". 't Is
beschamend voor een parlementairen redacteur,
maar ik had met Zijne Excellentie nog nooit
kennis gemaakt. Maar de fout was geheel bij
mijn. Want zoon reisje over het Haringvliet kan
ik iedereen aan bevelen. Aanvankelijk houdt de
boot den noordelijken oever, dien van Voorne
en Putten dus. Flakkee is niet meer dan een
vage, langgerekte grijze vlek aan den horizon.
Het water is mat-glanzend groen en alle be
wegingen van den stroom teekenen zich er op
af in fijne, lenige, schaduwplooien. De hemel is
door een lichten nevel bedekt; de zonnegloed
komt er gedempt door als het bescheiden licht
van een albasten lamp
Naast me op een bank, terzijde van de kajuit,
vermaakt zich een trio jonge handelsreizigers.
Ze snijden op over hun omzet als een henge
laar over de lengte van zijn baarzen of als
een parvenu over zijn laatste visite aan de
Riviera. De heeren kennen alle de Zuid-Hol-
landsche- en Zeeuwsche eilanden als hun artike
len, die ze aan den man moeten brengen, ze be-
gnuiven een collega, die zoo dom was om naar
Scherpenisse te reizen via Brouwershaven. Maar
ze zien er niets van, dat plotseling de nevel
wordt weggevaagd en dat de rivierspiegel gaat
fonkelen en gloeiendat de lichte vlek aan
den horizon donkerder wordt en nu getooid is
met boomgroepen en torentjes. Maar ik onderga
hevig dat eerste opdoemen van Flakkee, dat
toch nog een wereldje apart gebleven is, om
geven door haast onoverbrugbare zee-armen,
een wereldje dus met eigen zeden en gewoonten,
taal en tradities, door meneer Kuiper zeer
wankel met de groote stad verbonden, maar
desniettemin open en bloot voorde land
bouwcrisis. Maar dat komt later.
De boot zwenkt keurig tusschen de zwak ge
bogen hav^ndammen van Middelharnis. Als het
in deze omgeving spookt, zou ik niet graag
het roer hanteeren. Nu gaat alles vlot; alleen
moeten we bij 't uitstappen wachten op een
vrachtauto met Erdal-reclame, hetgeen een
knorrigen medereiziger doet mopperen: „Weest
slim, gebruikt Glim".
Aan het stationnetje langs de haven heb ik
de keus uit twee trams, ieder bestaande uit
anderhalven personenwagen met een heele sleep
grijze goederenbakken er achter en een wal
mende potkachel-op-sloffen er voor. Een van
die gevalletjes brengt me in een half uur via
Middelharnis en Sommelsdijk naar Dirksland.
Alweer is het een prachtig, wijd land, dat aan
me voorbij gaat. Er is hier minder geboomte
dan in het Zuid-Hollandsche veenland en daar
door is de vlakte minder begrensd. Als de wal
mende potkachel het even permitteert dringt
de geur van het land in de coupé door; vooral
de uien verraden hun aanwezigheid al op vrij
grooten afstand.
Daar komt Dirksland in het gezicht. Het
dorp wijkt gunstig af van de meeste dorpen op
de eilanden; er is ten minste een duidelijke kom
met een forschen kerktoren, die er het middel
punt van uitmaakt, en de geheele omgeving
domineert. Zoo oppervlakkig beschouwd ziet de
zaak er niets crisisachtig uit, maar dat kan
natuurlijk meevallen (uit een journalistiek oog
punt)
„Oome Dirk" is met zijn fiets aan het sta
tionnetje.
„Waar is j o e fiets", vraagt hij.
„Moet nog geboren worden", antwoord ik be
scheiden. En het kost me moeite, oome Dirk er
van te overtuigen, dat ik nooit op een fiets
gezeten heb en dat lik W, e f k 1 ij k liever
loop.
"„Ieder zijn meug", is duidelijk op zijn wel
sprekend gelaat te lezen.
„Hoe staat het met de crisis informeer ik,
om van de fietsenkwestie af te komen.
„We zullen eerst maar es 'n hapje eten, niet
krijg ik ten antwoord. En d a t begin van de
crisis was in elk geval veelbelovend
Voor de vele en hartelijke
bewijzen van deelneming,
ontvangen tijdens ziekte en overlijden
van onzen geliefden Vader, Behuwd»,
Groot» en Overgrootvader
Wedn. van Cathalijntje de Man,
betuigen wij onzen hartelijken dank.
Namens de familie,
32781 BROOSHOOFT.
DIRKSLAND, Juli 1930.
GEVRAAGD bij alleen wonend iong
dokter, op Z.»Holl. eil. Leeftijd 30-40
jaar P.G.
Stipte zindelijkheid, correctheid en
degelijkheid absoluut vereischt. Flink
loon. Zonder goede getuigschr. is aan»
melding onnoodig.
Brieven onder No. 32782 Bureau van
dit Blad,
Gevraagd tegen 1 of 15 Aug. een
flink
zelst. kunn. werken en koken. Niet
beneden 19 jaar, v.g.g.v. Goede be»
handeling verz.
Aanb. met verl. sal. Mevr. EKERING,
Valkenboschlaan 37, Den Haag.
GEVRAAGD tegen 15 Augustus een
FLINK MEISJE. P.G., dat netjes kan
werken. Niet beneden 18 jaar, v.g g.v.,
in gezin met 3 kinderen. Loon f 35,—
p. m. Hulp van werkster aanwezig.
Adres: Mevr. OVERWATER, Haag»
weg 308, Dan Haag. 32785
Het Bemiddelings Bureau voor dienst»
betrekkingen in Christelijke Gezinnen,
vraagt voor verschillende plaatsen van
ons land, in zeer goede betrekkingen
en tegen loonen van f 35,— en f 40,—
per maand, eenige KAMER», KEU»
KEN. en LINNENMEISJES, alsook
voor MEISJE alleen.
Zendt briefkaart aan »MARTHA«,
Postbus 336, Den Haag.
Inmaakglazen en alle toebehooren
zijn veel verlaagd in prijs.
Verkrijgbaar bij
OUDDORP.
MEUBELEN
290
I
SPOKDRER\RATIE.INRICHTING
Let op mijn PRIMA
Ook
voor Kuikens en kippen
Beleefd aanbevelend
voor GOEREE en OVERFLAKKEE te
Middelharnis (Langeweg) is op eiken
werkdag voor belangstellenden GRATIS
toegankelijk. Desgewenscht geeft de
tuinman alle inlichtingen die mochten
worden verlangd.
STUDEBAKER Coach, schitterend mooie wagen, veel luxe f 1000,-
FORD, 6/7 pers., keurige huurwagenf 675,-
FORD Truck, mooie laadbak en cabine, nieuwe banden f 425,-
FORD, gesloten bestelauto, 2 deurenf 375,-
Ook Inruilen. DE KLERK, Goudacheweg 150, Tel. 56918, Rotterdam
j
