il
ill
Ji
pi
A fc>cl Lj-si roop.
1:1
it
II.
II
II
I'
I
II
I
r
II
I
■t
Liw ademKc
Kerk en School.
LkZ^=3|E>y om IS
Buitenland.
uiai
Gem
lit
ft
fill
If
Plaatselijk Nieuws.
op,
Fa. P. Wieihouvver
Land- en Tuinbouw.
S:
ifs
tv
a!
il f
a| ti
I
I
I :fj
i
l|i]
It i
j m
0
r*l
m
•-1'
j
V'-
triciteit, hoe meer het stadsleven (verlichting,
verwarming, industrie) van d'en electrischen
■stroom afhankelijk wordt. Des te grooter wordt
het verlangen om aangaande deze zaak eens
iets meer te weten.
Het is natuurlijk onmogelijk om in een cou
rant eene ook maar eenigszins op volledigheid
aanspraak makende verhandeling over electri
citeit te geven. In de eerste plaats is daarvoor
de plaatsruimte te beperkt, in de tweede plaats
hetg ebied te lastig, dan dat de lezer ons zou
willen volgen. Afgezien nog van de vraag of
het ons mogelijk is. We kunnen daarom eener-
zijds slechts enkele grepen doen, anderzijds die
nen we zoo eenvoudig mogelijk te zijn.
Laten we ons, om een begin te maken, eerst
eens bezig houden met de begrippen stroom-
sterkte, weerstand en spanning. Men hoort ge
regeld spreken van: de stroomsterkte is zoo en
zooveel ampères, de weerstand zooveel ohms,
des panning zooveel volts. Wat wil dit alles
zeggen. Iedereen behoort toch waarlijk wel te
weten, wat men onder deze dingen verstaat.
Doorgaans vergelijkt men den electrischen
stroom met den stroom in een waterleidingbuis.
Wanneer de watertoren 50 Meter hoog is, dan
weten we, dat het water in de buizen ongeveer
50 Meter wordt omhoog gedrukt. Het is de
kwestie der communiceerende vaten. Er ont
staat e'eri druk door het verschil in hoogte.
Deze druk brengt een stroom in het water te
weeg.
Zoo ontstaat er een warmtestroom, wanneer
we een metalen draad aan een einde verhitten.
Een warmtestroom naar het niet verhitte einde.
De stroom wordt veroorzaakt door het tem
peratuursverschil. Iets dergelijks hebben we ons
voor te stellen bij de electriciteit. Er heerscht
daar ook een zekere druk. Spanning noemen
we dit. Deze spanning nu wordt uitgedrukt in
volts. Ten gevolge van die spanning kan er
een stroom ontstaan, een electrische stroom.
Die stroomsterkte meten we en zeggen, dat ze
zoo of zooveel ampères is.
Het begrip weerstand moet ge U aldus voor
stellen. Ik zeide zooev'en, dat wanneer de toren
50. M .hoog is, het water in de buizen onge
veer 50 Meter wordt opgedrukt, 't Is iets min
der dan 50 Meter. De oorzaak van dit verschil
is de weerstand, dien het water in de buizen
ondervindt, b.v. door wrijving langs de wanden.
Het electrische leidingnet biedt ook een ze
keren weerstand aan den doorgang van den
electrischen stroom. Wij noemen dezen factor"'
weerstand, hij wordt gemeten en uitgedrukt in
ohms.
Zoo kunnen we nu bijv. zeggen, dat bij een
spanning van 110 volt en een weerstand van
den koperdraad van 11 ohm, de stroomsterkte
10 ampères bedraagt.
Zooals U ziet: 11 X 10 110; weerstand X
stroomsterkte is spanning.
Hier blijkt dus uit, dat er een zeker verband
bestaat tusschen weerstand, stroomsterkte en
spanning. De stroomsterkte wordt b.v. grooter,
wanneer de spanning grooter wordt en de weer
stand gelijk blijft.
Wordt bijv. de weerstand kleiner en blijft
de spanning gelijk, dan wordt de stroomsterkte
grooter.
De weerstand hangt af van het soort van de
stof, waaruit de draad vervaardigd is, van de
lengte en de doorsnede van den draad. Hoe
dikker de draad, hoe kleiner de weerstand. U
kunt zich dit het gemakkelijkst voorstellen door
op te merken, dat hoe breeder een weg is, des
te gemakkelijker kan zich. de electriciteit ver
plaatsen (kleine weerstand). Dat de weerstand
grooter wordt met de lengte van den draad
spreekt welhaast vanzelf.
De stroom beweegt zich met een buitenge
wone gewilligheid in zijn baan. In zeker op
zicht is dit een nadeel. Want hij gaat iederen
weg, die voor zijn kringloop geschikt is en niet
altijd is deze weg voor ons doel gewènscht. Hoe
verkrijgt men nu, dat de stroom den hem aan
gewezen weg volgt
Daartoe moet men weten, dat de electrische
energie zich door verschillende stoffen gemak
kelijk, door andere daarentegen bijna in 't ge
heel niet verplaatst.
Anders gezegd, de eene stof heeft een groo-
tere of kleinere weerstand dan de andere. Stof
fen, welke den electrischen stroom goed ge
leiden, noemen we electrische geleidersalle
metalen, de koolstof, veel vloeistoffen zijn
goede geleiders. Stoffen daarentegen, welke den
electrischen stroom zeer slecht geleiden, noe
men we niet-geleiders of isolatoren; porcelein,
droge lucht, gummi, zijde, enz. behooren ertoe.
Wanneer we nu den stroom een bepaalden
weg willen voorschrijven, dan laten we deze
weg bestaan uit een geleidende stof en zorgen
er voor, dat de stroombaan over haar geheele
lengte met niet-geletiders in aanraking is, op
dezelfde wijze als we een waterstroom door een
buis met vaste ondoordringbare wanden voort-
leiden. Men noemt dit het isoleeren van den
electrischen stroom.
Terloops moet ik hier echter opmerken, dat
het begrip niet-geleider feitelijk niet goed is.
dat het geleidingsvermogen afhangt van de
spanning. Stoffen, welke den stroom bij 1000
volt zeer slecht geleiden, dus goede isolatoren
zijn, geleiden den stroom bij 10000 volt reeds
veel beter.
Wanneer een electrische stroom door een ge
leider gaat, ontwikkelt zich direct warmte. Deze
eigenschap van den stroom is nu, zooals we
later ook nog zullen zien, niet altijd een voor
deel. Het zou veel beter' zijn, wanneer we het
ontstaan van de niet altijd gewenschte warmte
geheel konden beletten of bevorderen. Maar
dit is nog niet mogelijk.
Alle toepassingen van den electrischen
stroom, waarbij zijn warmte-werking voor een
of ander doeleinde wordt gebruikt, b.v. bij ver
lichting, berust op een concentratie van de
warmte in een bepaald gedeelte van de gelei
ding. Bij de electrische verlichting wordt een
gedeelte van den geleider zoo intensief verhit,
dat hij gaat gloeien en licht uitstraalt.
Ter verklaring van één en ander diene het
volgende
De hoeveelheid warmte, die in een bepaald
gedeelte van den geleider wordt ontwikkeld,
neemt toe met den weerstand. Denken we ons
nu in een lange geleiding met weinig weerstand
een korten geleider met veel weerstand aange
bracht, dan zal, wanneer we er een electrischen
stroom doorheen voeren, de geleider met veel
weerstand veel, die met weinig weerstand wei
nig w;armte ontwikkelen. Terwijl dus de lange
geleider niet noemenswaard verhit wordt, wordt
de korte geleider gloeiend.
Het licht in de gloeilamp wordt uitgestraald
door een kooldraad of metaal-draad. Om het
verbranden van den draad te beletten, moet de
draad in het luchtledig gloei'en. Hiertoe dient
hij dus luchtdicht in een glazen ballonnetje op
gesloten te zijn. Lampen welke spoedig zwart
branden, zijn niet voldoende luchtledig. Door
gaans worden ze gratis door de fabriek ver
vangen. De kooldraadlamp is thans verdrongen
door de metaaldraadlamp. De oorzaak hiervan
is het hooge stroomverbruik van eerstgenoemde
boven laatstgenoemde lamp. Bovendien heeft de
metaaldraadlamp een veel langeren brandduur
dan de kooldraadlamp.
(Wordt vervolgd).
(„De Merwebode"),
SOMMELSDIJK. Vorige week werden uit
deze gemeente verscheept 5180 H.L. uien, 3985
H.L. aardappelen en 830 H.L. paardepeen.
Bij gehouden controle ingevolge de IJkwet
werd ge'en enkele overtreding in deze gemeente
geconstateerd.
Belanghebbenden worden er aan herinnerd,
dat de inlevering van Rijksgoederen voor de
dienstplichtigen van de lichting 1914 voor deze
gemeente zal plaats hebben op Woensdag 16
October a.s. n.m. 3.20 uur in de Bewaarschool
te Middelharnis.
Donderdagavond zullen door den B. V. L.
schietoefeningen worden gehouden in de Bijz.
school alhier.
voorkomt of in den laatsten tijd voorgekomen is,
moeten de inlevering voorloopig achterwege
laten. Zij behooren ten spoedigste aan den bur
gemeester der gemeente waar zij wonen, op te
geven, dat zij om deze reden niet ter inlevering
zullen verschijnen.
Jl.. week werden van hier vervoerd 8590
balen uien, 2400 balen peen en 1800 H.L. aar
dappelen.
A.s. Dinsdagmiddag 3.30 uur zal ten huize
van Dr. Van Gelder alhier, de gelegenheid zijn
opengesteld tot kostelooze inenting en herinen
ting.
DIRKSLAND. *Wij brengen in herinenring
dat de arbeiders die 'in deze gemeente wonen
en of werken, hun rentekaarten en renteboekjes
!o6 die tctcue
ilina met
v^rriairr»
AKK,er's
(Adv. in Blokschrift).
«9
MIDDELHARNIS. De vorige week zijn aan
de kaai aangebracht en per zeeboot naar Lon
den vervoerd 10.000 H.L. juin, 1000 H.L. aar
dappelen en 600 H.L. peen.
- Bij de gehouden controle op maten en
gewichten door de Rijks- en gemeenteveldwach
ter zijn wegens overtreding tegen een drietal
personen proces-verbaal opgemaakt.
Terwijl de heer Van Hemert van Som-
melsdijk met zijn auto bened'en aan den Oost-
dijk achteruit reed, kwam hij tegen een lan
taarnpaal terecht, waardoor deze afknapte en
de lantaarn aan stukken viel.
Voor den tuinbouwwintercursus alhier
hebben zich niet minder dan 36 leerlingen aan
gemeld.
Loos alarm over den moord te Rotter
dam. Zaterdag en Zondag is deze gemeente in
beroering gebracht door een loos alarm over
den vreeselijke kindermoord te Rotterdam.
Het geval deed zich als volgt voor.
Te Brielle vervoegde zich Zaterdag iemand
bij het gemeentebestuur, mededeelende, dat hij
wel kans zag om den dader van den afschuwe
lijken moord op te sporen. Waarschijnlijk om
maar van den man af te zijn stuurde men hem
naar den Inspecteur van politie te Hellevoet-
sluis. Deze was toevallig in Middelharnis waar
hij in een der lokalen van de openbare schoof
aan een zevental jongelui politiecursus gaf.
De man stelde zich met den Inspecteur in
verbinding en dischte het zelfde verhaal op.
Ook den burgemeester moest hij spreken.
Tegenover dezen gaf hij een breedvoerige
beschrijving hoe en onder welke omstandigheden
den moord moest hebben plaats gehad.
Een en ander gaf den burgemeester aanleiding
om hem naar de politie te Rotterdam te zenden,
ofschoon de man wel sterk den indruk gaf aan
zenuwoverspanning te lijden.
Ook in Rotterdam is hij in verhoor genomen,
met het gevolg dat men hem zonder meer weer
liet gaan.
Waarschijnlijk was de man zenuwpatiënt,
zocht hij werk om aan den kost te komen en
trachtte hij op deze manier in een goed blaadje
bij de politie te komen, misschien wel met de
bedoeling om als rechercheur te worden aan
gesteld
Het geval heeft in deze gemeente echter aan
leiding gegeven tot de fantastische verhalen,
zooals dat gewoonlijk gaat, maar van alle fan
tasie ontdaan schiet er niets anders dan deze
feiten over
Zaterdag j.l. werd de politiecursus die
gehouden wordt in een der lokalen der O. L.
School alhier, onder leiding van den heer N.
Cornelisse, Commissaris van de Rijkspolitie te
Hellevoetsluis door den burgemeester dezer ge
meente geopend.
Bij deze opening van bedoelden cursus werd
gewezen op het belang van de mondelinge lessen
voor opleiding voor het examen vanwege den
Algemeenen Nederl. Politiebond boven schrif
telijke less'en, vooral, omdat de heer Cornelisse
zoowel wat practijk als theorie betreft door zijn
jarenlange ervaring met het politievak zeer goed
op de hoogte is en dat thans de leerstof mon
deling wordt uitgelegd en met voorbeelden uit
de practijk wordt toegelicht.
De heer Cornelisse bracht den Burgemeester
dank voor de belangstelling die hij in deze
zaak betoont en B. en W. voor de bereidwillig
heid om een schoollokaal beschikbaar te stellen.
Acht leerlingen waren aanwezig.
Gelegenheid tot schriftelijke aanmelding
wordt deze week nog gegeven bij den heer N.
Cornelisse, commissaris van de rijkspolitie te
Hellevoetsluis.
Zaterdag a.s. des namiddags 5 uur worden
de lessen voortgezet.
OOLTGENSPLAAT. Als bestuursleden van
het Groene Kruis zijn aan de beurt van aftre
ding de heer'en W. J. Donkersloot Lz., J. van
Ree en A. Wagner.
Bij de gehouden keuring van trekhonden
werd 1 hond afgekeurd. De tuigen waren allen
in orde.
OUDE TONGE. A. F. viel met paard en
wagen, geladen,met landbouwproducten, door
het schrikken der paarden van een auto, in de
sloot. A. H., dié medereed viel onder den wa
gen in de sloot, zonder zich te verwonden, even
als A. F. Met veel moeite werd de z^ak op het
droge gebracht en liep het met materieele schade
af.
C. B. ën M. K. hadden het ongeluk bij
hun werkzaamheden zich zoo te bezeeren, dat
geneeskundige hulp moest worden ingeroepen.
Bij B. en W. is een verzoek ingekomen
van P. van Schelven om een ruwolie-motor te
mogen plaatsen in een perceel aan den Molen
dijk alhier.
Van de landbouwer M. M. is een koe
gestorven, welke dier voor de consumptie is af
gekeurd. Het kadaver is onder politie-toezicht
begraven.
Door de vele drukte in den landbouw
komen er arbeiders te kort. Bij een tweetal land
bouwers zijn een 20-tal werklieden uit Ouddorp
aan het aardappelrooien.
Alhier wordt het een lijst bij de ingeze
tenen gecirculeerd om het bedrag bij elkaar te
krijgen om de kosten te dekken voor een cen
trale verwarming in de Ned. Herv. Kerk.
De prijzen der veldgewassen is als volgt
Uien 2.— met veel vraag, Aardappelen 1.30
Poters 1.en Koepeen 1
NIEUWE TONGE. Dienstplichtigen die hun
militaire goederen in deze maand zouden moe
ten inleveren, doch wier goederen zich bevinden
in een woning, waarin een geval van Alastrim
moeten inleveren bij den Raad van Arbeid te
Brielle vóór 21 October a.s.
Tegen een persoon van elders werd alhier
proces-verbaal opgemaakt wegens overtreding
van art. 424 W. van S.
Vanuit deze gemeente werden verscheept
6270 H.L. aardappelen, 3520 balen ui'en, 320
balen peen en 1070 H.L. poters.
De dienstplichtigen der lichting 1914 wor
den er aan herinnerd dat zij hun militaire goe
deren a.s. Vrijdagmorgen 9.30 uur in het ge
meentehuis moeten inleveren.
Maandag hield de vereeniging S. B. Z.
in het koor der N. H. Kerk alhier een alge-
meene ledenvergadering. Op voorstel van het
bestuur werd met bijna algemeene stemm'en be
sloten met ingang van 1 Januari a.s. de minimum
contributie van de leden boven de 15 jaar met
2 cqnt per week te verhoogen en te brengen op
8 ,cent. Verder werd met algemeene stemmen
besloten het vermoedelijk te kort over 1929,
wat waarschijnlijk ruim 1800.zal zijn te
doen dekken door vrijwillige bijdragen, waar
voor een circulaire aan de leden zal worden
rondgezonden met een inschrijvingsbiljet voor
bijdragen. De voorstellen van enkele leden om
op een andere manier het tekort te doen dekken,
waaronder een voorstel om bij de gemeente een
renteloos voorschot van 3000.— aan te vra
gen, kreeg geen ondersteuning.
Ten slotte werd beslot'en rechtspersoonlijk
heid voor de vereeniging aan te vragen. Het
voorstel van een aanwezig lid om den termijn
van het voor rekening der vereeniging opne
men van leden die slechts kort lid der ver
eeniging zijn, te verlengen, met ingang van 1
Januari a.s. werd door het bestuur overgenomen
en door de vergadering aangenomen om de uit
voering aan het bestuur over te laten.
Woensdagavond 5.30 uur zal in de open
bare bewaarschool aan het Achterdorp alhier,
gelegenheid gegeven worden tot kostelooze in-
en herinenting.
MELISSANT. De vorige week is alhier een
chr. Mannenkoor opgericht, met aanvankelijk
11 leden.
Naar men verneemt heeft de heer H. Tiele-
man Cz. een woonhuis, staande aan de Nieuwe
weg onderhandsch verkocht aan N. Blokland.
En N. Blokland zijn huis met landbouwschuur
aan H. Tieleman.
Aan den heer A. Mans is vergunning ver
leend voor het bouwen van twee burgerwonin
gen aan de Nieuwe binnenweg.
Tegen een persoon uit deze gemeente is
proces-verbaal opgemaakt wegens overtreding
der Motor- en Rijwielwet.
HERRINGEN. Maandag had het zoontje van
d'en' heer van R. het ongeluk toen hij op de
fiets de Scharloodijk passeerde, dat hij de macht
over zijn stuur kwijt raakte, waardoor hij boven
van den dijk bij den woning van den heer v. M.
tegen een hek aankwam, waardoor hij een ga
pende hoofdwonde bekwam.
STELLENDAM. De garnalenvisschers heb
ben de vorige week gedurende 4 dagen gevischt
en gemiddeld per dag en per vaartuig gevan
gen 75 kilo garnalen.
De vorige week werden van hier verzon
den 300 H.L. aardappelen, 1000 H.L. uien en
600 H.L. peen.
Ten kantore van den secretaris der gene
rale dijkagie van Stellendam ligt voor ingelan
den van 12 October tot en met 11 November
a.s ter inzage een voorstel tot wijziging van 't
Algemeen reglement van dien polder.
OUDDORP. J.l. Zaterdag zijn negen percee-
len bouwland publiek verhuurd, voor den tijd
van 10 jaren. Wij geven hierbij op de grootte
der perceelen, de prijs per gemet 'en de huur
der.
1. 355 R. 153.- J. Mastenbroek, 2 254 R.
155.15 K. Grinwis K.Th.z., 3 314 R. 158
C. Mierop Lz., 4 427 R. 160.15 J. Klepper,
5 208 R. 102.02 C. Akershoek Wz„ 6 208
R. 104.- T. Koek Wz., 7 208 R. 108.50
J. Grinwis Ez., 8 251H R- 160.20, L. Akers-
hoek Wz., 9 284R. 154.10 K. Grinwis Kz.
Een huis van E. Hoek Jansz. is door Jan
Bakelaar Johz. ingezet op 960Afslag op
Zaterdag a.s.
Enkele personen zijn bekeurd, omdat zij
niet voldaan hebben aan de ijkwet, of niet voor
zien waren van een rijwielplaatje.
De garnalenvisschers vingen in de vorige
week van 80 tot 100 kilo per vaartuig, kleine
garnalen van 800 tot 15.000 kilo. Ondanks
het stormweer hebben een drietal zeevisschers
van hier ,kans gezien, ondanks de zware buien
een paar nachten te visschen in het Brouwers-
havensche gat, waar zij d'en' weg weten als een
gewoon mensch in zijn broekzak. Een 40 man
den met rog en eenige manden met tong, voor
namelijk voor België, hebben zij gevangen.
De raad dezer gemeente is ter vergadering
bijeen geroepen op Vrijdag a.s, des nam, 3 uur,
SOMMELSDIJK. De onderwijzer aan de
op'enbare lagere school alhier, de heer M. R.
Groenewege, slaagde voor het diploma Han
denarbeid.
Zondagavond 19 October a.s. zal in
de Ned. Herv. Kerk alhier de doopsbediening
plaats hebben. Doopvaders moeten zich hier
voor aanmelden Donderdagavond om 7.30 uur
in de consistoriekamer.
MIDDELHARNIS. Donderdagavond 7 uur
zal in het kerkgebouw der Geref. Gemeente
optreden Ds. van Dijke uit Nieuw-Beijerland,
en Zaterdagavond 7 uur Ds. Kersten uit Rot
terdam.
Vanaf 16 tot en met 23 October ligt ten
huize van den secretaris der Kerkvoogdij, den
heer L. Vroegindeweij, de lijst van stemgerech
tigde lidmaten der Ned. Herv. Kerk ter inzage.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de O. L.
school alhier is benoemd de heer Gtartier uit
Ierseke.
In de Ned. Herv. Kerk alhier werd
29 September j.l. een gift gecollecteerd van
10.— voor de diaconie.
OOLTGENSPLAAT. Zondag a.s. zal in de
Ned. Herv. Kerkalhier den H. Doop bediend
worden. Doopvaders worden verzocht zich
Vrijdagavond half zeven in de consistorie aan
te melden.
De lijst van stemgerechtigde leden voor
het Kiescollege der Ned. Herv. Kerk ligt vanaf
15 October gedurende acht dagen in de Kerke
kamer ter inzage.
Tot onderwijzeres aan de Christelijke
School is benoemd Mej. A. M. Wondergem te
Sint Laurens. (Dadelijke indiensttreding).
NIEUWE TONGE. A.s. Donderdagavond
van 6.30—7.30 uur zal in de consistoriekamer
der Ned. Herv. Kerk alhier de stemming plaats
hebben voor drie gemachtigden van het Kies
college wegens periodieke aftreding van de
heeren C. Kievit, A. van Alphen en J. Keijzer.
BRAMDSPIR ITUSj
I TEttrEMT'JM.iysOt
f CREOLIN lOUTIUlRj
I AMMOMIAK ËhT
OOECKOCPn li
r^P.WIELHOUWER, - mharhisI
Kachalpoets l
2 tuben Zebraline li 17 c.
Zwarte Kat 7 c. p. ds.
Zebra 6 c. p. ds.
Groote bus Foetsexstract Pax 20 c.
Kachelpotlood, zeer voordeelig.
Potje Boenwas vullen 10 ct.
Tel.: 11
DIRKSLAND. De extra maandelijksche col
lecte in de Ned. Herv. Kerk alhier bracht ruim
60.— op.
Tot ouderlingen in de Ned. Herv. Kerk
zijn gekozen de heeren P. Hof en D. Mooijaart.
De collecte voor de ziekentelefoon in de
Ned. Herv. Kerk heeft 441.25 opgebracht.
De meisjescatechisatie bij de Ned. Herv.
Kerk zal vanaf heden een half uur vroeger
aanvangen.
De heer A. Hagens alhier is benoemd
tot onderwijzer aan de O. L. school te Nieuwe
T onge.
HERKINGEN. De meisjescatechisatie bij de
Geref. Gemeente zal deze week worden ge
houden op heden Dinsdagavond, dezelfde uren.
D.V. hoopt a.s. Woensdagavond 16 Oc
tober, ten half zeven ure voor de Geref. Gem.
alhier op te treden Ds. A. van Dijke van
Nieuw-Beijerland.
D.V. hoopt a.s. Zondag des v.m., n.m.
en 's av. voor de Geref. Gemeente op te treden
Ds. Kersten van Rotterdam. In den namiddag-
dienst zal er bediening van den H. Doop plaats
hebben. Doopvaders kunnen in d'en loop van
de week hiervan aangifte doen bij den Kerke-
raad.
STELLENDAM. De lijst van stemgerechtigde
lidmaten der Ned. Herv. Kerk ligt ten huize
van K. A. van Wageningen, ouderling, vanaf
15' dezer gedurende acht dagen voor belang
hebbenden ter inzage.
DE BURGEROORLOG IN AFGANISTAN.
DE VAL VAN KABOEL.
Habiboella gevangen? Wat gebeurt
te Kandahar
Bij gebreke van een geregelde en nauwkeurige
berichtgeving is de val van Kaboel, verleden
week Dinsdag, als een verrassing gekomen. Be
richten van kleine en groote overwinningen en
nederlagén, van Habiboella of Nadir chan,
volgden elkander op en uit die bonte rij van
geruchtelijke berichten, waren er slechts twee,
die wat meer houvast hadden: Nadir chan ver
loor Dzjellalabad, maar door een opstand kwam
Kandahar aan zijn zijde. Dat gebeurde ongeveer
tegelijkertijd en de Koehistanners, de stamtroe-
pen van Habiboella, hadden het in die twee
richtingen waarschijnlijk zoo druk, dat de positie
van Kaboel te veel ontbloot is. Nadir chan,
die er in geslaagd was in het Lohar dal door
te dringen, rukte langs den korsten weg naar
de hoofdstad op, met afsnijding van de Koehis-
tansche troepen, die in de richting van Dzjellala
bad en Kandahar opereerden. Aanvankelijk luid
de het bericht, dat Habiboella, toen de val van
de stad onvermijdelijk was, naar het noorden,
naar Koehistan, gevlucht was, maar, hetzij dat
hij daar niet meer in geslaagd is, hetzij dat hij
nog op tijdige hulp van zijn veraf gelegen
strijdende legers hoopte, heeft hij zich in de
citadel Ark teruggetrokken.
Nu komt het bericht, dat Habiboella door de
troepen van Nadir chan gevangen genomen is.
Zijn eigen officieren zouden hem uitgeleverd
hebben, onder beding, dat dan de citadel niet
gebombardeerd zou worden. Zou daarmee in
één richting de veldtocht van Nadir chan zijn
doeleinden ten volle bereikt hebben, tegelijk
komt het bericht, dat de Doerani, een stam, die
zoo'n beetje zelfstandig tusschen Habiboella en
Nadir chan in opereert, na twee dagen vechtens
Kandahar genomen hebben, waarvan het garni-
zo'en met verlies van dooden en gewonden naar
Hirk Slarelf is afgetrokken. Kandahar is altijd
een bolwerk van Amanoella geweest, zoodat
men mag aannemen, dat de nieuwe overweldi
gers er niet gauw vasten voet zullen hebben,
maar één ding is wel zeker: de winden zijn nog
niet in den zak terug, de burgeroorlog in Afga-.
nistan is nog niet ten einde.
De Engelsch-Indische grenssteden zijn echter
al vol feestrumoer. Afbeeldingen van Habi
boella, van den waterdrager Batsja-Sakwao, met
een varkensleeren waterbuidel, worden rond
gedrag/en met het opschrift: Een waterdrager
kan nooit koning zijn, en met vlaggen getooide
portretten van Amanoella verwekken overal
enthousiasme. In heel Pesjawar waait Amanoel-
la's vlag en groote betoogingen vragen om zijn
terugkeer.
DE BURGEROORLOG IN CHINA.
Het antwoord van Feng aan Tsjiang Kai-sjek.
Vrijdagmiddag heeft maarschalk Feng een
verklaring afgelegd over het uitbreken van den
oorlog tusschen Noord- en Zuid-China, waarbij
hij mededeelt, dat alle pogingen om de tusschen
hem en de regeering te Nanking bestaande ge
schillen op te loss'en, zonder resultaat zijn ge
bleven. Maarschalk Tsjiang Kai-sjek heeft zich
niet gehouden aan de verplichtingen, welke hij
in de maand Mei op zich had genomen tegen
over het leger van Feng, maar heeft Feng een
ultimatum gezonden, waarin hij eischt, dat de
troepen van generaal Feng zich binnen 24 uur
door de Chineesche regeeringstroepen laten ont
wapenen. Feng verklaarde, dat hij den eisch
van de negeering te Nanking niet kon inwil
ligen 'en hij hoopt, dat de generaals Jen-Sjin en
Tsjang Sjoe-liang hem in den strijd tegen Nan
king zullen bijstaan.
Feng's troepen bezetten Poekou.
Een Japansch Telegraaf-agentschap deelt me
de, dat Feng's troepen den spoorweg bij Poekou
bezet hebben. Zij hebben van de zich daar be
vindende troepen van de regeering te Nanking
geen tegenstand ondervonden. In Japansche
politieke kringen beschouwt men den toestand
als zeer gevaarlijk, daar Jen-Sji-san aan de
regeering van Tsjang Kai-sjek heeft medege
deeld, dat hij aan de zijde zal staan van generaal
Feng. De president van de regeering van Hoe-
pei, die met generaal Jen te Peking zou onder
handelen, werd door dezen gevangen genomen.
Het Japansche telegraaf-agentschap Sjimboen
Rengo deelt mede, dat 21 Chineesche generaals
een order hebben gegev'en aan het Chinèesche
leger, waarin zij eischen, dat men de generaals
Feng en Jen-Sji-san moet helpen de regeering
van Tsjang Kai-sjek ten val te brengen.
IN PALESTINA.
Protesteerende Arabieren.
De uitroerende raad van het Arabische con
gres in Palestina heeft besloten Dinsdag voor
heel het land een algemeene staking voor te
schrijven, bij wijze van protest tegen de nieu
we verordening van d'en Britschen hooge-com-
missaris tot regeling van de Joodsche ceremoniën
bij den Klaagmuur.
EEN JONGEN DOODT EEN LEEUWIN
MET PIJL EN BOOG.
Naar de Morning Post uit Johannesburg meldt,
heeft een 12-jarige jongen, die op een. boerderij
de koeien hoedde, met pijl en boog een leeuwin
gedood.
Toen het dier zich plotseling op een os wierp,
schoot de knaap de leeuwin een pijl in den
buik, die door de bewegingen van het woedendefl
dier dieper in het lichaam drong. Met een twee
de pijlschot in het oog maakte de knaap toen
het dier af.
EEN HELD.
Bij Linz op het station Gaisbach-Wartberg,
zoo schrijft men uit Weenen aan de Frank
furter Zeitung, reed een leege trein weg zonder
den stoker, die verzuimd had tijdig op de loco
motief te springen. De machinist boog zich uit
zijn hokje om te kijken, waar zijn stoker bleef,
verloor zijn evenwicht en viel van de locomotief.
Onder vollen stoom reed de leege trein door,
een vollen passagierstrein achterna. Een weg
werker zag wat er aan de hand was en wist,
dat er een verschrikkelijk ongeluk te wachten
zou zijn, als de trein zonder locomotiefpersoneel
doorreed. Zonder zich te bedenken sprong de
man, met gevaar voor zijn leven, op den trein,
clie reeds een flinke vaart had. Hij wist de
locomotief te bereiken en, hoewel hij niet de
minste kennis had van het mechanisme, slaagde
hij er in den trein tot stilstand te brengen.
De inzender van het bericht spreekt de hoop
uit, dat de man de belooning zal krijgen, die hij
waarlijk wel verdiend heeft. Hl
AARDAPPELEN ALS VEEVOEDER.
Rijksveeteeltconsulent ir. Leignes Bakhoven
wijst er in het „Friesch Landbouwblad'' op, dat
de aardappelen ook nu weer voor redelijken
prijs als veevoeder beschikbaar zijn; gerekend
op 75 cent per korf of plm. 21.50 per 1000
K.G. zijn zij in verhouding tot andere voeder
middelen niet te duur. Op grond van voeder-
proeven mag men 4 K.G. aardappelen in voeder-
waarde ongeveer gelijk stell'en met 1 K.G.
gerst, terwijl de prijs van plm. 8.6 cent beneden
dien van 1 K.G. graanmeel ligt. Aardappelen
bevatten gemiddeld ongeveer 25 droge stof,
2.1 ruweiwit, 0.9 verteerbaar werkelijk
eiwit en 0.8 amiden, die waarschijnlijk niet
zonder beteekenis zijn. Van het meeste belang
zijn de plm. 2.1 koolhydraten, in hoofdzaak
zetmeel. Vroeger gaf men de aardappelen veel
al gekookt aan het rundvee. Daarvan is men
teruggekomen, omdatj gebleken is, dat rauwe
aardappelen door rundvee evengoed verteerd
worden en gekookte meer mestend, rauwe aard
appelen meer melkdrijvend werken. Volgens
Zweedschev oederproeven kan men aan m e 1 k-
vee 17 K.G. rauwe aardappelen voederen, zon
der dat daardoor het nuttig effect der voedering
beïnvloed wordt. Bij toediening van grootere
hoeveelheden daalt het effect per K.G., al treedt
nog geen nadeelige invloed op den gezondheids
toestand op. Aan het voederen is één bezwaar
verbonden: het gebeurde nog al eens, dat een
aardappel in de slokdarm bleef steken en dat
de koe dientengevolge dood ging. Zoo spoedig
mogelijk veeartsenijkundige hulp inroepen is ge
boden. In vele bedrijven, waar geregeld groote
hoeveelheden gevoerd worden, deed dit ver
schijnsel zich echter zelden of nooit voor. Het
verdient aanbeveling de aardappelen toe te die
nen, wanneer de dieren het andere voeder heb
ben opgenomen en trager worden met het eten.
Snijden der aardappelen is eer een na- dan een
voordeel, omdat de schijven zich vermoedelijk
meer vastzetten dan de ronde knollen. Bij oude,
uitgedroogde aardappelen is zeer waarschijnlijk
het gevaar ook grooter, daar deze vocht op-
nem'en en uitzetten. Alle gevaar wordt ver
meden, wanneer men de aardappelen met een
moesakker behandeld; men zal dan een zeer
geschikt; pulpachtig product krijgen, dat zich
goed laatm engen met stroohaksel en meel. De
prijs van een dergelijke moesakker, die tevens
bietensnijder kan zijn, is geen overwegend be
zwaar. Bij het verwerken van groote hoeveel
heden zou men echter wel e'en motor als drijf-
krachtm oeten hebben. Men kan de volgende
voederrantsoenen gebruiken: 7 K.G. hooi, 3 K.G.
stroo, 17 K.G. aardappelen en 4 K.G. kracht
voeder mengsel A (bijv. samengesteld uit ge
lijke deelen mais, tarwezemelen, grondnotenmeel,
soyameel en cocosmeel) bij een meidproductie
van 20^25 K.G. per dag, en 5 K.G. hooi, 3.5
K.G. stroo, 12 K.G. aardappelen en 1.5 K.G,
m
9
dal
str
krachtvoer
wezemelen,
een melkproc
Teneinde aar
tc komen,
hooi door
proef nemen
zure voederk
dag in ^et kr
van aardappe
de dieren e
te wennen,
appelen daai
verdeelen. -
aardappelen
hoeveelheden
fokvarkens,
appelen echte
ken grootere
teert. Toevo
forzure voed'
wordt na he
mengd. Bij
dienen van
zonderei wae
op dek wali
nen is gunsti
van 30 K.G
is' 0.3 K.G.
gekookte aar
vischmeel of
veelheid aar
opgevoerd v
is noodzakel
Ook aan p
voerd worde
boden. Gele:
ning van h<
dan 5 K.G.)
een deel gek
eenig bezwa
gekookte ae
Sprin
ruwe
Wrijf
een
op e
Dat I
de mook
Het ondei
kracht voort
Zaterdag
Woensdaga
achtigen toe
alibi opgaf,
voorloopig 1
riieikundig
c'Deze verc
ment van de
in de omge\
Hij is reeds
de politie ir
Aanvankf
in d'en loop
het uitzoeke
telijke rappe
en overeenl
Dit uittreks
tabel dossie
nacht van 1
doorgewerk
diep in der
men nog ni
er weer eer
een stroom
lingen zijn
Het onde
tingen voor
gelukkige m
zoek in de
gearresteerd
die werd op
/-••jrezicht nog
1 jgs-Te t dood
deren kant
dat m'en' er
gesteld.
de handen
door de har
en het geve
haar den ge
Het voort
het licht ge
wijzingen a;
den te brer
voorbeeld 2
divist in ze
het signaler
greep, dat
tegen hem
geeft, is vt
niet geblek
resultaten
de kleeren
man Maan
weer op vt
Zondagm
politie, die
veilleerde,
de komst v
Omdat hij
nalement, 1:
Deze verd;
niet juist b
onderzoek 1
evenwel ni
weer heeft
Zondaga
seling weer
ting, en ter
haald v<
om te
heeft den n
In verba
het onderzr
ben meeger
zaak aan
over eenigr
politie ver
hebben me
papier vast
tijdstipp'en
Op de
waarvan h
gagedrager
Yan deze f
-I-V— - -ZL.
„L.
