voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden. tl nieuwe mantel J ooi dik Haar Antirevolutionair Orgaan j FEUILLETON Langs een diepen weg IN HOC SIGNO YINCES No. 3575 WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1929 44ste JAARGANG Gemeenteraad. W. BOEKHOVEN A ZONEN Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan de Uitgevers Brieven uit Amerika. Eerst Deze Courait verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franc per post f 1.- b| vooruitbetaling. BUITENLAND bfl vooruitbetaling f 8.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS SOMMELSDIJK Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2 ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing. Groote letters en vignetten wordest berekend aaar de plaatsruimte, die zf beslaan. AdvertentiSn worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur. TELEURSTELLING. j Baron van Wijnbergen bespreekt in het Zon dagochtendblad van „De Maasbode" de Troon- r rede en noemt den inhoud van dit staatsstuk een „teleurstelling". De schrijver had stellig verwacht, dat het Kabinet zich aanstonds als een C h r i 3 t e 1 ij k B Kabinet zou hebben aangediend en in die verwachting is hij pijnlijk teleurgesteld. Volkomen! kan hij onderschrijven wat „De Standaard" hierover schreef. En dan vervolgt hij „Maar komend op het terrein der binnen- landsche politiek had o. i. in de allereerste plaats genoemd moeten worden de bestrijding der openbare onzedelijkheid. Zeker, dat we op sociaal gebied zijn voor uitgegaan, moet worden toegegeven. Dat we echter in ander opzicht maatschap pelijk achteruit hollen is niet voor tegen spraak vatbaar. Wie nagaat, hoezeer de opvattingen om trent het huwelijk zich in ongunstigen zin wijzigen wie nagaat in welke mate de pornographische lectuur wordt verspreid wie nagaat tot welke resultaten de huidige danswoede leidt wie nagaat de schande lijke tooneelen, die langs onze kust gedurende het badseizoen zich afspelen, moet tot het besluit komen, dat op dit terrein de Regeering onverwijld krachtig heeft in te grijpen, en dat de maatregelen, hier te nemen, den voor rang boven alle andere behooren te hebben. Zoo ergens, dan heeft juist hier ons volk bescherming ook van Overheidswege noodig. Maar juist daarom hadden we te dezen op zichte zoo gaarne een kloek en duidelijk woord in de Troonrede vernomen, ook tot steun van de velen, die zich met groote moeite, toewijding en opoffering wijden aan de stuiting van het ons volk, onze gansche maatschappij ondermijnend kwaad. Ook dit mocht niet zoo zijn." Wij onderschrijven dit ten volle. Het Kabinet, dat thans optrad werd aange kondigd als een Kabinet zij het ook extra- arlementair maar dan toch van beslist |,:chtsche signatuur en beslist christelijk getint. In de Troonrede bleek hier weinig van. En met specifiek anti-revolutionaire wenschen werd in het minst geen rekening gehouden. In de laatste jaren ging onze partij al meer de negatieve functie vervullen: het kwade zoo veel mogelijk te stuiten. Maar dat kan toch op den duur onze roeping niet zijn Daarvoor is ons anti-revolutionair beginsel te rijk en te breed en te diep en te positief anti thetisch. Het zal noodig zijn, dat onze Partij zich duidelijk voor oogen stelt, dat we los staan van dit Kabinet, er niet de minste verwantschap mee hebben en we in en buiten de Kamer op duidelijke wijze laten hooren, dat er ook nog een anti-revolutionair program van beginselen is. Je zult er wel geen bezwaar tegen hebben, dat ik mijn brieven over het Amerikaansche Boerenbedrijf nog een paar weken uitstel. Straks worden de avonden wat langer en dan heb je, evenals ik, meer tijd om daarover eens rustig met elkander te spreken. Ik zou je nu eerst nog eens over diverse onderwerpen, waarin je ook ongetwijfeld belang stelt, willen schrijven. Uit de Hollandsche bladen heb ik de droe< vige geschiedenis gelezen van de rechtelijke dwaling, die er heeft plaats gehad en tenge. volge waarvan er een paar menschen bijna vijf jaar onschuldig gevangen zijn geweest. Dit bracht mij aan het denken over de Amerikaansche rechtspraak, die heel anders in elkaar zit dan die van jullie in Holland. Natuurlijk wil dat niet zeggen, dat bij ons een rechtelijke dwaling onmogelijk zou zijn, dat niet, dwalen doet ieder en bij geen enkel systeem ontkomt men hier aan 1 De Amerikaansche rechtspraak is zooals alles in Amerika veel meer democratisch dan die bij jullie. Wij hebben de z.g.n. »leekenrechtspraak«, welke wordt uitgeoefend door een »Jury«. Volgens jullie grondwet moet het onderzoek naar het schuldig of niet schuldig zijn van een beklaagde, plaats hebben door rechters, die hiervoor een speciale opleiding gehad hebben. Bij ons is dat niet zoo. Wanneer er bij ons een zaak berecht moet worden, dan worden uit het gewone volk, zonder aanzien des persoons, twaalf juryleden benoemd. Ieder kan hiervoor in aanmerking komen, boeren, schoenmakers, schilders, win' keiiers, het doet er niet toe welk ambt of ambacht men waarneemt. Wanneer men op< geroepen wordt, moet men komen. Alleen ernstige ziekte kan wettige verhindering zijn, maar dan moet men een bewijs van den arts hebben. Ik zelf heb het, nog niet lang geleden mee* gemaakt, wel niet als juryrlid, maar als getuige. Enkele jaren geleden heb ik eens in de jury gezeten. En dat is niets ongewoons, ieder Amerikaansch burger overkomt dat op zijn tijd. Van het laatste geval zal ik, omdat mij dit pog versch in het geheugen ligt, iets vertellen, je kunt dan zien, hoe het er bij ons naar toe gaat. Mijn buurman had brand gehad en daar mijn zoon en ik daar spoedig bij waren zagen we het verloop van dat vuurtje. Drie maanden later vroeg die zelfde boer echtscheiding aan, wat hij ook verkreeg; het scheen echter niet volgens den wensch van zijn dierbare wederhelft te wezen, want zij klaagde hem aan bij den rechter en beschul» digde hem er van dat hij zelf zijn boeltje in brand gestoken had, om het geld uit de ver» zekering machtig te worden. Daar zijn ge. bouwen veel te hoog verzekerd waren en hij ook niet zoo gunstig bekend stond, werd het geval rechtelijk onderzocht. Ik moest toen met mijn zoon voorkomen om te verklaren wat wij gezien hadden. Deze dagvaarding gaat uit van een man die door het volk gekozen wordt. Dit is ook typisch Amerikaansch. Verscheidene ambtenaren worden door het volk zelf ge» kozen. Ook de burgemeester (bij ons een ge» wone kruidenier) wordt door het volk ge» kozen. Onze burgemeester heeft maar een 300 Dollar en de zaken marcheeren best 1 Ik krijg den indruk dat er bij ons niet zoo veel aan ambtenenarij weg gaat als bij jullie. Dit echter tusschen haakjes 1 Die zelfde man die ons dagvaardde als ge tuigen, had mijn buurman, in wat men bij jullie noemt voorarrest gezet; wanneer hij hiervoor termen aanwezig acht, heeft hij hier» toe de bevoegdheid. Het is echter ook mogelijk en bij mijn buurman is dat gebeurd, dat men een garantie stort. Voor mijn buurman moest 10.000 dollar gestort worden, waarop hij tot den dag der rechtzitting vrijgelaten werd. Wij gingen dan op den dag der rechtzitting naar het gerechtsgebouw. Klokslag 9 uur riep een agent van politie dat alle aanwezigen moesten gaan staan. De rechter zei toen met luider stem »Heary I heary 1 heary 1 The Court of Ottawa Country is now in session« 1 wat zeggen wilHoort 1 hoort 1 hoort 1 het gerechtshof van Ottawa neemt zitting! Twaalf der aanwezigen werden hierop onder» vraagd of zij iets van den brand afwisten en of zij den beklaagde kenden, en toen bleek dat noch het een noch het ander het geval was, werd hun den eed afgenomen en moesten ze beloven dat zij als jury»leden naar waarheid zouden handelen. Hierop namen zij plaats als ook de rechter en de advocaten van beide partijende beklaagde en de getuigen werden hierop ondervraagd door de advocaten, waarbij de rechter en de juryleden aandachtig luiste» ren. Na afloop zegt de rechter tot de twaalf jurydedenGij hebt alles gehoordmaak nu onder U uit of de beklaagde schuldig is of niet. Daarna werden zij in een kamer gelaten. Dit vertrek wordt gesloten, zelfs de ramen worden afgesloten, opdat men van buiten geen teekenen kan geven om de juryleden te beïnvloeden. In deze kamer wordt hen ROTTERDAM, Hoogstraat, hoek Spui DEN HAAG, Alléén „Modehuis"-Hofweg 6 eten en drinken gebracht en als zij voldoende beraadslaagd hebben, wordt de rechter hiervan in kennis gesteld en deze vraagt den jury» leden een voor een af wat hun oordeel is spreken zij zonder uitzondering het »schuldig« uit, dan legt de rechter de straf op die door het strafwetboek wordt voorgeschreven. Maar als er êén jurylid is die het «onschuldig» uitspreekt, dan gaat de beklaagde ook vrij uit en mag hem geen straf opgelegd worden. Natuurlijk staat het recht van hooger beroep open. De juryleden hebben hiermee hun taak volbracht en zijn weer gewone burgermen» schen 1 Ik wil nu we toch hierover spreken ook iets zeggen over de doodstraf bij ons. Deze bestaat niet meer in alle staten, in de meeste staten is zij afgeschaft. Waar zij nog bestaat heeft men met andere staten waar de doodstraf is, een gemeenschappe» lijke beul.' Typeerend is dat deze beul ver» antwoordelijk blijft voor zijn daad. Hij moet zelf overtuigd zijn dat de misdadiger de dood' straf verdiend heeft. Indien iemand onschuldig zou gedood worden en dit later zou blijken, blijft de beul verantwoordelijk voor zijn daad, en zou deze vervolgbaar zijn 1 Daarom dient de beul, mede voor eigen veiligheid beslist cle overtuiging te hebben dat de veroordeelde werkelijk schuldig is. Bij ons hebben we de bekende selectrische stoel» ofschoon' enkele staten ook nog de doodstraf door verworging kennen. Ik heb in den Staat New»York dezen stoel gezien. Het is een vreeselijk gezicht I Beide armen en voeten worden met zware riemen aan den stoel bevestigd. De voeten rusten op een koperen plaat. De veroordeelde krijgt een helm op het hoofd. De beul drukt op een knopje en de veroordeelde verliest in minder dan geen tijd het leven. Er wordt veel over deze wijze van terecht» stelling gesproken en geschreven. Ik onthoud mij van een oordeel. Zeker is dat deze manier van terechtstelling minder afzichtelijk is dan de doodstraf door verworging, zooals o.m. in Chicago wordt toegepast. Bij ons in Amerika is men streng in de handhaving der wet. Twee maal heb ik ie» mand levenslang zien veroordeelen en dat om misdrijven waarvoor men bij jullie veel mil» dere straffen zou opleggen. Het publiek werkt hier niet zoo tegen. Over het algemeen staat het aan de zijde van de rechtbank. Ook al weer een gevolg van den diep ingewortelden gemeenschapszin die den Amerikaan eigen is. Maar daarover schrijf ik later wel eens 1 Vele groeten van je AMERIKAANSCHE VRIEND. Vergadering van den Gemeenteraad van M1DDELHARNIS op Vrijdag 20 Sept. des nam. half vier uur. De vergadering wordt geopend met gebed door den Voorzitter, burgemeester Den Hollan der, waarna de notulen worden voorgelezen en onveranderd worden vastgesteld. De VOORZITTER deelt mede, dat van de Vereen, tot stichting en instandhouding van een school met den Bijbel op Ned. Herv. grondslag een verzoek is ingekomen om gelden beschik baar te stellen voor den bouw van een Ned. Herv. School. Op voorstel van den VOORZITTER wordt dit in handen van B. 'en W. gesteld voor nader onderzoek en prae-advies. De school zal ge bouwd worden op een perceel grond achter den proeftuin. Voorzitter is burgemeester Sterk, en secretaris de heer P. Wielhouwer. Aan de orde is benoeming van een onder wijzeres aan de Jongensschool. De voordracht luidt No. 1 M. P. Joppe te Stellendam; no. 2 J. Hartensveld te Sommelsdijk, no. 3 I. v. d. Burg te Rockanje. De vergadering gaat ruim een uur in geheime zitting om deze voordracht te bespreken. Benoemd wordt met algemeene stemmen Mej. J. Hartensveld te Sommelsdijk. Besloten wordt twee geldleeningen, resp. van 8750 en 37000.* aan te gaan tegen 5 bij de Maatschappij Gemeente-Crediet te Am sterdam tot bestrijding der kosten van gemeente werken. B. en W. krijgen machtiging tot wijziging en overschrijving van de gemeente-begrooting. In de rondvraag wijst de heer STRUIJK er op. dat hij volgens het persverslag in de vorige vergadering tegen het verleenen van rentelooze aandeelen aan de lagere landbouwschool ge stemd zou hebben. Dat is niet juist. Spr. is van bet groote belang dier school doordrongen en heeft voor gestemd. Hierop sluit de Voorzitter de vergadering. Als men zoo nu en dan des morgens slechts een weinig Pu rol even tusschen de handen wrijft, dan wordt dit bij het [uitstrijken door het haar onmiddellijk daarin op genomen en het gevolg hiervan is dat Uw haar mooier en dikker wordt en bovend ien nahet kam men den geheelen dag keurig blijft zitten, Verslag van de Raadsvergadering der gemeente GOEDEREEDE op 20 Sept. 1929, n.m. 7.30 uur. Voorzitter de Burgemeester J. A. Charbon. Aanwezig alle leden. De notulen der vorige vergadering werden gelezen en onveranderd vastgesteld. In de eerste plaats deelt de VOORZITTER mede, dat C. M. Orgers-de Ronde den 13 Sept. j.l. voor rekening der gemeente is opgenomen in het Sint Joris Gasthuis te Delft. Komt in behandeling de adressen van het be stuur der vereeniging tot bevordering van het landbouwonderwijs op Goedereede en Over- flakkee, om een renteloos aandeel van 1000.— voor de stichting van een Lagere Landbouw school, met woning voor het Hoofd en een proeftuin, waaromtrent in de vorige vergadering de stemmen staakten. door H. ZEEBERG. „Heb je er bezwaar tegen een eindje op te cj wandelen vroeg Henk aan de beide dames. s Dinsdags na Pinkster, het was een ver- B rassend-zomersche dag, waren zij naar Scheve- ij ningen gewandeld, waar het bizonder druk was. „Langs het strand vroeg Trude. „Ja, dat B lijkt mij aardig, 'k Mag zoo graag die 'aan- komende zee hooren ruischen." „Hebben jullie er dan bezwaar tegen, om alleen te gaan?" vroeg Gretha, gevat. „Waarom was Trude's wedervraag, die I natuurlijk klonk, maar het niet was. „Dan ga ik in het dorp even een kennis op- I zoeken. Dat had al lang moeten wezen. Het kan nu zonder bezwaar." „Goed", zei Henk. „Als Trude het tenminste goed vindt." Trude had niet den moed om „ne'eri" te zeg- I gen. Want in haar hart vond zij het best. t Was een verrassing voor haar geweest, B Hen zij hoorde, dat het Duitsche reisje van B Henk plotseling afgebroken moest worden te M Arnhem. Den dag, na de ontvangst van het telegram, was hij thuis gekomen, nog diep onder den B indruk van het gebeurde in Arnhem. Gekweld B door hevige pijnen was zijn vriend in Arnhem uitgestapt. Hij kon onmogelijk verder reizen. Zij kudden een dokter geraadpleegd, die onmiddel- lijke opname in het ziekenhuis noodzakelijk oor- j I deelde. Nog geen uur daarna, het was Henk of K het een droom was, lag zijn reisgenoot op de operatietafel; heftige blindedarm-ontsteking. Dien nacht was hij te Arnhem gebleven. Den volgenden morgen vertelde men hem aan het ziekenhuis, dat het gevaar geweken was: de operatie was goed gelukt. Mede door het snel ingrijpen, zou de patiënt spoedig genezen zijn.' Inmiddels waren familieleden van zijn vriend, door hem telegrafisch gewaarschuwd, gearri veerd en kon hij naar Den Haag terugkeeren, achterlatend de boodschap, dat hij over eenige dagen kom'en zou, om den patiënt te bezoeken. Hij had eerst willen blijven, maar dat verlangde men niet van hem. Temeer niet, daar het ver blijf in het ziekenhuis wel eenige dagen duren zou. Zoo waren Henk en Trude toch bij elkaar, geheel ongedacht. Trude was er volkomen mee verzoend. De hartelijke sfeer in het kleine huis gezin der Van Stralens verkwikte haar buiten mate. Zij had Henk leeren kennen van een zijde, zooals zij hem nog niet kende: die van den omgang in eigen woning, hartelijk, voor komend, eenvoudig en waar. „Maar waar zien we je dan terug vroeg Henk. „Hoe laat is het nu „Vier uur." „Nu, laat ons zeggen: vijf uur op het Gevers Deynootplein bij de tramhalte. Zijn jullie er dan nog niet, dan kom ik jullie wel tegemoet langs denzelfden weg, die wij zooeven gekomen zijn", stelde Gretha voor. Tegenwerpingen verwachtte zij blijkbaar niet, want bij haar laatste woorden liep zij al weg. „Accoord riep Henk en stapte met Trude door het mulle zand, naar de zee, waar het zand vast was, omdat de vloed opzetten kwam. Aanvankelijk zonder een woord te spreken liepen zij voort in Noordelijke richting. Zoo nu en dan ontmoetten zij enkele wande laars. Henk liep het gebeurde te Arnhem te ver tellen. „Hoe broos ons leven toch is", zei hij. „Kern gezond schijnbaar ging mijn vriend met mij op reis. Wij stelden ons er alles van voor, van het mooie reisje. En zie, thans ligt hij in het ziekenhuis." „Heerlijk, dat het nog zoo goed afgeloopen is", vond Trude. „Ja", zei Henk, „ik had ook met een doode kunnen terugkeeren." 'n Oogenblik was het stil. In de omgeving was niemand te bespeuren. Trude stond stil en keek naar het grillig spel der golven. Met onstuimige kracht kwamen zij aanrollen, om dan weer terug te keeren. Maar geheel keerden zij niet terug. Gestadig kroop het water hooger op het strand. Over e'en half uur zouden ze hier niet meer kunnen staan. „Pas op, Trude riep Henk en pakte haar bij den arm. Juist zou een aanrollende golf over haar schoenen spoelen. Met een klein gilletje sprong Trude terug, lachend over het spel. Henk had haar arm nog niet losgelaten. Trude keek hem aan. Diep zag hij haar in do oogen. Zij sloeg de hare neer, kleurde sterk, terwijl haar hart bonsde. ,,'n Mensch is egoïstisch van aard", begon Henk opeens, zonder inleiding. „Wil je wel gelooven, Trude, dat, achteraf, bet gebeurde te Arnhem mij niet onwelkom was Onder het spreken was hij naar de duinen gewandeld, wadend weer door het mulle zand. Trude vroeg niet „waarom". Het antwoord, zij voelde het kom'en, zou immers vanzelf spreken „Weet je waarom 7" vroeg Henk. Haar hoofd ging dieper naar beneden. Hij mocht haar de gewaarwordingen niet van het gpzicht lezen. Henk wachtte haar antwoord niet af. „Omdat ik dan jou niet ontmoet zou hebben. En daar was mij veel, daar was mij alles aan gelegen." Plotseling nam hij haar in zijn armen en «kuste haar. Met een zucht liet zij het toe, „Nu ben je mijn meisje, hé vroeg hij. In-gelukkig knikte zij van: „ja". Toen zetten zij zich neer tegen de duinhelling. „Je arme vriend", lachte Trude wat later. „Blij zijn met zijn lot. 't Is toch schande, Henk!" „Het kwam mij toch goed te pas Maar dat is gekheid, Trui. Het is heel erg voor hem. Mijn bedoeling was, dezen zomer in Midstad belet te vragen." ,,'k Dacht het wel. Ik wachtte op je", zei Trui, eenvoudig. „Weet je, hoe lang ik al van je houdt 7" vroeg hij. „Neen", zei ze. „Van het eerste oogenblik, dat ik je bij jullie thuis onder aan de trap ontmoette." „Bestaat niet", vond Trude. „Tóch waar", bevestigde hij. „Je óógen, die deden 't em, Truitje", lachte hij dan. Vol welbehagen luisterde Trude naar zijn woorden, in haar hart den Heere dankend, dat Hij het zoo wel had gemaakt met haar. Naar Henk was haar hart uitgegaan. Hij had den weg zóó afgebakend, dat zij hem den hare noemen mocht en hij haar de zijne. Eenigen tijd later klonk, heel in de verte, het geluid eener klok. „Half zes", zei Henk, langs zijn neus weg. Verschrikt sprong Trude op. „En wij zouden Gretha om vijf uur ontmoe ten." „Ja. <Jat komt er van", lachte hij, geamuseerd van haar verschrikt gelaat. „Daar zal wat op zitten straks, denk ik. Laat eens zien", hij tuurde naar de richting van Scheveningen, „ja waar lijk, daar komt zij aangestapt. Berg je nu maar." „Laat ons maar gauw gaan. Anders moet zij nog zoo ver loopen", vond Trude. Van verre riep Gretha al, met gemaakte ver ontwaardiging in haar stem: „Jullie zijn mooie jongens. Is me dat laten loopen." „Je aanstaande schoonzus, Greet", antwoord de Henk. De openhartige Greet toonde niet de minste verrassing Onstuimig viel zij Trude om dén hals en zei lachend: „Ik dacht het wel. 'k Was het vijfde rad aan den wagen en daarom smeerde ik 'em, hoewel ik wist, dat ik een vervelend uurtje zou krijgen zoo moederziel, alleen". „Maar je was toch op bezoek vroeg Trude verwonderd. „Jawel, maar ik wist, dat die kennis niet thuis was. 'k Ben er niet eens geweest, 'k Heb maar wat op de Pier zitten droomen." „Arm kind", spotte Henk. „En wij zaten zoo gelukkig bij elkaar, niet Trude „Ja, dat kan ik mij voorstellen", zei Gretha, lachend. Zij zag er niet bepaald als een slacht offer uit. „Maar laat ons nu maar gauw naar moe gaan", stelde zij voor. „Wat zal zij blij zijn." „En ik ga het vanavond nog naar huis schrij ven", zei Trude opgewekt. „Daar hebben ze al lont geroken." „Hebben ze er wel eens over gepraat vroeg Greet. ,,'k Heb het zooeven al aan Henk gezegd", antwoordde Trude. „Vader en Moeder weten et alles van. Henk is welkom als schoonzoon." ZEVENDE HOOFDSTUK. Met ontzetting keek Meerendonk den spreker die tegenover hem in zijn kantoor zat aan. „Ja, Meerendonk. Het is een zware gang voor me. 'k Heb dien al maar uitgesteld, hoewel mijn vrouw en ik overtuigd waren, dat ik hem doen moest. Je weet het nu. Aan den eenen kant ver licht het mij. Het moest er uit. Maar aan den anderen kant voel ik, hoe ik je een klap toe- br'eng, al wil ik hopen, dat, op den duur, de zaak nog in het reine komt. Je zult inzien, hoe ik zelf er onder lijd." „Vertel me precies, hoe je gehandeld hebt", zei Meerendonk, kort. Langzamerhand kwam hij tot zichzelf. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1929 | | pagina 1