lerk en School.
R smaakt als room.
Brieven uit Amerika.
Land- en Tuinbouw.
Plaatselijk Nieuws.
bevredigend worden genoemd.
Op hetgeen in de laatste jaren op
het gebied van de ontvoogding van
Nederlandsch-Indië is verricht, wordt
niet teruggekomen.
Afgescheiden van andere vereisch-
ten zal aan de beginselen der ontvoog
ding in de sfeer van het centraal be
stuur geen uitbreiding worden gege
ven voor en aleer de grondslagen van
die ontvoogding zijn bevestigd door
verdere uitvoering van de wet op de
bestuurshervorming van 1922. Aan die
uitvoering zal met voortvarendheid
worden gewerkt, zoo door uitbreiding,
over de verdere deelen van den Ar
chipel, van het gebied, waarop haar
beginselen toepassing vinden, als door
een krachtige toepassing van die be
ginselen binnen dat gebied.
De economische toestand van Suri
name blijft ernstige aandacht vorderen.
Tegenover een voortgezette uitbrei
ding van de koffiecultuur en van de
bauxiet-nijverheid staate en teruggang
van deg oud en balatawinning.
Ook voor de suikerrietteelt zijn de
vooruitzichten minder gunstig.
Reden tot verheuging biedt de voort-r
schrijdende opbloei van Curasao.
Op een duurzame versterking van de
ter plaatse aanwezige gezagsmiddelen
tot handhaving van rust en orde blijft
mijne aandacht gevestigd.
Met de innige bede, dat God Uw
arbeid mildelijk moge zegenen, verklaar
ik de gewone zitting der Staten-Gene-
raal geopend.
DE PLAATS DER BOERENLEENBANKEN
IN HET NEDERLANDSCHE
BANKWEZEN.
In een boekje, dat wij eenigen tijd geleden
ontvingen, getiteld ,,The Coöperatieve Move-
ment and Cooperative Banking of U. S. S. R."
(de coöperatieve beweging en het coöperatieve
bankwezen in Sovjet-Rusland), wordt het coö
peratieve bankwezen vergeleken met het niet-
coöperatieve bankwezen. De schrijver zegt, dat
het eerste in vergelijking met het laatste eigen
lijk onbeteekenend is. „Een frappant staaltje
hiervan", zoo lezen wij, „kan men zien in de
Vereenigde Staten, waar de deposito's in de
36 Labour-banken per 30 Juni 1926 bedroegen
108.584.597 dollars. De deposito's in alle an
dere Banken der Vereenigde Staten, behalve de
Federale Reservebanken 2) bedroepen per dien-
zelfd'en datum 49.070.123.000 dollars. Derhalve
waren de deposito's in de Labourbanken niet
meer dan een 1/s van het totale bank-depo-
sito's in de Vereenigde Staten. In Europa is de
verhouding van de totale deposito's in coöpe-
banken hooger, maar komt toch niet uit boven
1 van het totaal. Zelfs in de sterkste coöp.
bankorganisatie, n.l. de bankafdeeling van de
coöperatieve groothandelvereeniging in Enge
land, zijn de deposito's ten bedrage van
136.148.293 dollars, slechts even meer dan 1
van de totale deposito's der Engelsche Banken,
die in 1926 bedroegen 12.451.476.913 dollars."
Geldt dit alles ook voor ons land Is ook ons
coöperatieve bankwezen in verhouding tot het
niet-coöperatieve „onbeteekenend"
Laten wij beider beteekenis daartoe vergelij
ken. De zoo juist aangehaalde schrijver verge
lijkt de deposito's. Beter schijnt het ons niet al
leen rekening te houden met de deposito's, maar
met alle middelen, waarmede de Banken werken.
Dus ook met kapitaal, reserve, credit-saldi in
rekening-courant en andere gelden, door derden
verstrekt (b.v. gelden, op prolongatie opgeno
men bij andere banken). Deze methode van ver
gelijking is wel nadeeliger voor de Boerenleen
banken, die geen kapitaal bezitten, terwijl de
commercieele banken groote kapitalen hebben,
maar dat is natuurlijk geen réden om haar te
verwerpen.
Bij de credit-saldi in rekening-courant der
Boerenleenbanken rekenen wij niet de credit-
saldi in de rekeningen met de Centrale Bank.
Immers dan zouden deze bedragen eigenlijk
dubbel gerekend worden. Een saldo, dat Boe
renleenbank A schuldig is aan de Centrale, is de
Centrale weer schuldig aan de Boerenleenbank
B. Feitelijk heeft Boerenleenbank B het via de
bank A verstrekt. Daar de spaargelden van
Boerenleenbank B medegerek'en'd worden, zou
het verkeerd zijn het gedeelte daarvan, dat
in kas van Boerenleenbank A terecht is ge
komen, ook mede te rekenen.
Bij de commercieele Banken kunnen wij een
dubbele berekening met de ons ten dienste staan
de gegevens niet vermijden. Ook deze Banken
verkrijgen óf direct, óf door middel van de Ne-
derlandsche Bank, crediet van elkaar. Het „mid-
dencijfer" dezer Banken is dus zeer waarschijn
lijk geflatteerd.
Per 31 Dec. 1927 bedroeden kapitaal, reserve,
deposito's creditsaldi in rekening-courant en an
dere gelden van derden bij 45 Nederlandsche
Banken tezamen ongeveer 1670 millioen gulden.
Wij hebben bij de berekening van dit bedrag
gebruik gemaakt van het „Overzicht van het
bedrijf op 31 December 1927 van eenige der
voornaamste credietinstellingen", welk overzicht
voorkomt in van Oss' Effectenboek 1929 en is
verstrekt door het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek. Dit overzicht bevat niet alleen eenige
der voornaamste credietinstellingen, zooals het
zelf zegt, doch vrijwel alle banken, die van
belang zijn, en zelfs verscheidene, die van min
der belang zijn (b.v. enkele banken met eien
gestort kapitaal van een half millioen of zelfs
minder). Wij hebben echter niet alle Banken me
degerekend, die in het overzicht voorkomen, na
melijk met die Banken, welke o.i. niet behooren
tot het Nederlandsche bankwezen. Wij
hebben niet medegerekend enkele Banken, die
grootendeels tot het Nederlandsch-I n d i s c h e
bankwezen (de Handel-Maatschappij en de Ne-
derlandsch Indische Handelsbank), en ook niet
enkele Banken, die een sterk internationaal ka
rakter dragen, en waarvan wij meenden te mo
gen aannemen, dat zij grootendeels werken met
middelen, uit 't buitenland verkregen (b.v. Han
del-Maatschappij H. Albert de Bary en Co.,
Hugo Kaufmann en Co.'s Bank, Internationale
Bank).
Deze banken hebben natuurlijk ook zuiver Ne
derlandsche middelen tot zich getrokken, maar
daartegenover staat, dat de banken, die wij wel
medegerekend hebben, ook wel buitenlandsche
deposito's enz. zullen hebben, hetgeen ongeveer
tegen elkaar op zal wegen.
Het overzicht, waarvan wij gebruik maakten,
bevat natuurlijk niet alle banken. Er ontbreken
verscheidene kleine bankjes. Veel gewicht leggen
deze bij onze vergelijking echter niet in de
schaal. Bovendien wordt het feit, dat deze niet
worden meegerekend, goed gemaakt, waarschijn
lijk zelfs meer dan goed gemaakt door het feit,
dat wij bij het coöperatieve bankwez'en alleen
rekening houden met de Boerenleenbanken, aan
gesloten bij Eindhoven en Utrecht, en dus niet
met de „losse" Boerenleenbanken en andere
coöperatieve Banken.
Het vergelijkingscijfer voor de niet-coöpera-
tieve Banken is dus 1670 millioen.
De spaargelden, credit-saldi in loopende re
kening en reserve's (waarin wij opnemen de
winst-saldi per 31 December 1927, daar deze
automatisch bij de reserve's gevoegd word'en)
bedragen per 31 Dec. 1927 bij de Boerenleen
banken, aangesloten bij onze Centrale, in het
geheel 300 millioen (afgerond tot op een mil
lioen) bij de Boerenleenbanken, aangesloten
bij Eindhoven, 124 millioen. Tezamen 424 mil
lioen.
De beteekenis der Boerenleenbanken staat dus
tot de beekenis der commercieele Banken als
424 staat 1670, dat is ongeveer 1 staat tot 4.
Telt men de middelen van Boerenleenbanken en
commercieele Banken samen, dan krijgt men
2094 millioen. De boerenleenbanken hebben ruim
20 hiervan, de commercieele Banken een
kleine 80
Het is natuurlijk niet te ontkennen, dat de be
teekenis der commercieele Banken grooter is
dan die der Boerenleenbanken, maar aan den
anderen kant maken deze cijfers toch wel dui
delijk, dat de hierboven aangehaalde uitspraak
over de onbeteekenendheid van het coöperatief
bankwezen in vergelijking met het niet-coöpe
ratieve voor ons land geheel onjuist is.
Nu zal men ons wellicht tegenwerpen, dat een
vergelijking van de Boerenleenbanken met de
commercieele Banken nog niet voldóen'de is om
de plaats der Boerenleenbanken in het Neder
landsche bankwezen aan te geven immers tot
dat bankwezen behooren ook de spaarbanken
(de Rijkspostspaarbank en de particuliere
spaarbanken).
Deze tegenwerping is juist. We moeten dus
ook rekening houden met de gelden, bij die
spaarbanken belegd. Eind 1927 was het saldo
tegoed bij de particuliere Spaarbanken ruim
327 millioen, bij de Rijkspostspaarbank ruim
329 millio'en. Tezamen een kleine 657 millioen.
Dit maakt met de totaalcijfers van commer
cieele Banken en Boerenleenbanken 2751 mil
lioen. Het cijfer der Boerenleenbanken is 424
millioen, dat is ongeveer 15J/2 van het totaal.
De plaats der Boerenleenbanken in het ge-
heele Nederlandsche bankwezen is dus niet zoo
heel klein. Zij nemen tusschen een zesde en een
zevende gedeelte van de totale plaatsruimte in
beslag.
1) Dit zijn de coöperatieve banken van de
tamelijk krachtige Amerikaansche arbeiders.
2) De officieele circulatie-banken.
AMERIKA, September.
Aan mijn vrienden op Flakkee.
Beste Vriend
Ik dacht ik zal maar eens een lettertje schrij
ven, want als de correspondentie niet onder
houden wordt, dan geraken ook de vrienden
zelf in het vergeetboek.
Ik had je beloofd het e'en en ander over het
Amerikaansche leven mede te deelen.
Ik begrijp, dat je dit interesseert, want het
is bekend, dat vele van je bloedverwanten en
bekenden in Amerika „verbetering van hun
positie zochten", zooals dat in krantentaal heet.
Ik stel me voor je eerst wat in vogelvlucht
te laten zien en later meer in details te treden.
Dat is zoo de gewoonte, nietwaar
Eerst een totaal indruk, en dan later hier en
daar neerstrijken om een en ander beter in
oog'enschouw te nemen.
Er is van Amerika natuurlijk ook heel wat
te zeggen.
Amerika is zoo grooten het maakt, een
groot verschil waar men zit. Ook hier hebben
we ons Oosten en Westen, ons Noorden en
Zuiden, en ook hier heeft iedere streek zijn
eigen zeden en gewoonten en gebruiken, al is
het een feit, dat de taal veel nivelleert, gelijk
maakt.
Ik stel me voor om je wat te schrijv'en over
den landbouw (waarin ik het beste thuis ben
en waarin je ongetwijfeld wel het meeste be
lang stelt, daar je van geslacht op geslacht
het landbouwbedrijf beoefend hebt en ik weet,
het is je lief), maar ik zal je ook wat schrijven
over onze maatschappij, de politiek, de school,
de samenleving, het sociale leven en last
not l'east het kerkelijke leven.
En je begrijpt, ik houd me aanbevolen voor
vragen en inlichtingen des noodig kritiek
Want we leven toch om elkander op te bou
wen, nietwaar?
Hier in Amerika is alles weer zoo wat tot
het normale teruggekeerd. Je weet wel, dat wij
verleden jaar de verkiezingsdrukte gehad heb
ben en dit drukt altijd de zakelijke saamleving,
het schijnt wel of iedereen op den uitslag van
de verkiezing wacht, om dan weer vol ijver
door te gaan.
Nu zal je wel zegg'en, dat hindert toch geen
boer, dat schaadt toch jou bedrijf niet. Ja, de
boeren voelen dat ook, als het op de een regent
dan druipt 't op den ander.
Wij hebben in Amerika twee politieke par
tijen of eigenlijk drie, maar die derde is zoo
klein, dat hij niet meetelt. Die twee partijen
strijden om de zetels in Washington D. C.;
de e'en is de republikeinsche en de andere de
Democratische partij. Ik ben zoo U weet nu
18 jaar in Amerika. En bij elke verkiezing
sta ik nog voor de vraag: welke partij moet
nu mijn stem hebben Want soms hebben de
Democraten dingen in hun program, die mij
goed aanstaan en dan weer de Republikeinen.
Eigenlijk om je de waarheid te zeggen ben ik
nog nooit warm geweest in onze verkiezings
dagen. Want de drijfkracht, die ook in de
politiek een mensch aanvaardt, is het beginsel.
En dat is het wat men zoo jammerlijk mist.
Je weet wel, wij hebben toen wij in
Nederland woonden 1901 meegemaakt en ook
1905. Dat vergeet ik mijn leven nooit. En
daarom kan ik mij nog maar niet met de Ame
rikaansche politiek vereenigen. En zoo zijn er
meer. Ik bemerk wel inj onze groote bladen
hier in Amerika, dat er steeds meer actie komt
voor verandering. Maar je weet wel, dit moet
groeien bij het volk en dan eigenlijk uit het
volk opkomen.
Overigens ben ik hier goed thuis.
Kerkelijk zijn bij ons anders geen verschillen
dan de taal. En datl eert wel. Eerst als men
pas in Amerika komt, dan denkt men: dat leer
ik nooit. Maar dat valt erg mee. De kinderen,
die naar school gaan worden je beste leer
meesters. Natuurlijk leert e'en vader het eer
dan een moeder, want vader moet er uit om
te verdienen, en komt daardoor meer met het
Amerikaansche leven in aanraking dan moeder.
En de visite, die moeder ontvangt, zijn meest
Hollanders. Zoo ziet U, dat moeder in de taal
des lands meestal achteraan komt.
Maar dit is ook goed, want daardoor houdt
moeder de traditie uit Holland het langst op
en dit werkt heilzaam op de kinderen. De Ame
rikaansche school maakt de kinderen beleefd,
waar zij vooral bij de meeste Hollandsche kin
deren veel werk mee heeft. Het spijt mij, dat
ik dit schrijven moet, maar het is zoo. Onbe
leefdheid kenmerkt de kinderen, die uit Neder
land tot ons over komen, maar het duurt niet
lang of zij spreken vloeiend de Amerikaansche
taal, en daarmee zijn ze dan ook spoedig eigen
met de Amerikaansche vormen en gewoonten.
Wat ook het gezin ten goede komt.
De vrije Amerikaansche christelijke school is
een echt Hollandsch product, men vindt die
alleen in Hollandsche nederzettingen. Men
noemt dit de „vrije Christelijke school", omdat
zij zelfstandig is en aan geen kerk of staat
verbonden is. Deze school wordt dan ook ge
heel door de ouders in stand gehouden.
De opleiding voor onderwijzers is onderdak
gebracht bij het „Calvijn College". Dit is een
kerkelijke school, welke in hoofdzaak de op
leiding van Predikanten ten doel heeft, maar
enkele jaren geleden heeft zij een „normaal
departement" daaraan toegevoegd. Van deze
inrichting krijgen wij onze onderwijzers 'en on
derwijzeressen. Het staat onder leiding van een
bekwamen Professor. Een man, die de volle
achting van ons volk en daar buiten heeft.
Zelfs aan de Staats-universiteit in Michigan is
hij hoog gezien.
De vrije Christelijke school, hoe klein ze ook
nog is, belooft een toekomst. Zelfs in de Ame
rikaansche kringen gaan daar de oogen voor
open. In Californië hebben wij reeds scholen,
die geheel van Amerikanen uitgaan.
Nu zal je wel zeggen, het schijnt wel of je
zelf schoolmeester geworden bent; je schrijft
meer over de school dan over je eigen bedrijf,
maar dat moet je mij maar niet kwalijk nemen,
die school heeft de liefde van mijn hart. Ik
heb zelf kinderen zoo je weet. En dat weegt
mij eigenlijk het zwaarst, want die staan nog
voor 't leven. En er zijn ook in Amerika zoo
veel geesten, die trachten het kind in te pal
men. Elkeen weet, dat, als men het kind heeft,
men de toekomst heeft
Zie zoo, beschouw wat ik hier schreef nu
maar als een algemeene inleiding.
Volgende week hoop ik een brief te schrijven
over het boerenbedrijf en vanzelf komen we
dan al pratend van het een in het andere
Tot later dan,
Je AMERIKAANSCHE VRIEND.
WAT ELKE MAAND TE DOEN GEEFT.
Nadruk verboden.
(Tweede helft September).
Midden September is de tijd om slazaad
en bloemkool uit te zaaien voor „weeuwen-
planten"; hiervoor kan men nemen de „bonte
chili" en de „Meikoningin", waarvan vooral de
laatste op den kouden grond zeer voldoet; de
Erfunter dwerg is voor bloemkool aan te be
velen. M'en kan de laatste buiten zaaien, maar
in den bak, waar dan bij regenachtig weer de
ramen opgelegd kunnen worden, achten wij
beter. Staan straks de plantjes er op, dan wor
den de ramen er af genomen. Wanneer de
planten een paar blaadjes vertoonen, hebben ze
meer ruimte noodig, waarom we ze dan ver
spenen en ze gelegenheid krijgen tot flinke sterke
planten op te groei'en. Zaait men bloemkool in
den bak, dan kan men hiermee wachten tot het
eind dezer maand, daar anders bij gunstig weer
de planten voor den winter licht te zwaar wor
den. Zoo kan het ook met onze sla gaan; te
zeer ontwikkelde planten gaan bij verplanting
vroeg schieten. De bloemkool die ge nu
in den tuin hebt staan, moet ge geregeld eiken
dag nagaan, om te voorkomen, dat de zon ze
niet geel doet worden. Daartoe is het noodig
de bladeren te knikken en aldus de „bloem"
te beschutten; bloemkool, die niet blank is, heeft
haar waarde voor een goed doel verloren. Ik
zie daar in uw bedden bietwortels en
w i 11 o f-planten. die doorgeschoten zijn; ze
geven, wat de eerste betreft, geen smakelijke
wortels, terwijl de laatste geen vaste knoppen
vormen.
Men doet dus het best ze te verwijderen.
Loop eens even straks tusschen de witlofwor
tels, om ze hier en daar waar ze te gedrongen
staan, wat uit te dunnen; de overblijvende
kunnen daar nu nog van profiteerfen. Van de
witlofwortels van het vorige jaar kunt ge nu
de zaadstengels afsnijden of met wortel
en al uit den grond lichten en op den zolder
te drogen hangen. Hang ze omgekeerd op en leg
krantenpapier op den vloer, om het zaad, dat
uitvalt te verzamelen. Denk om de muiz'en
Ziet ge nu uw aardbeien nog eens na, om de
ranken van oude en jonge planten te verwijde
ren en .de te zwakke planten door betere te
vervangen Zoo hier en daar kan men nog
opmerken, dat de bessenstruiken ver
keerd behandeld worden. Als de bessenoogst is
afgeloopen, bindt men de struiken te zamen
alsof het takkenboss'en zijn. Waarom doet men
dit Om des te beter het onkruid, dat er zich
welig tusschen heeft ontwikkeld en moeilijk te
verwijderen was, baas te kunnen worden, ter
wijl tevens zon en lucht den grond kunnen be
reiken. Dat is geen kwaad idee, maar de han
delwijze is toch af te keuren; tenminste als men
het samenbinden reeds doet, als het blad nog
aan de struiken zit en de bossen eerst na den
winter losmaakt. Dan belet men licht en lucht
toe te treden tot het binnenste der struiken,
tengevolge waarvan de bladeren verstikken en
de vruchtknoppen zich slecht ontwikkelen. Zulke
mishandelde struiken kunnen het volgende jaar
geen rijken oogst geven en alleen aan den
buitenkant der takken en aan de toppen vrucht
dragen. Het is dus zaak om, waar dat samen
binden nog geschiedt, na het verwijderen van
het onkruid en het losmaken van den grond,
onmiddellijk de struiken weer los te maken.
U verzuimt zeker niet, om eiken morgen eens
langs uw perziken te loopen; krijgën ze
een zachtgele kleur, dan probeert ge eens voor
zichtig (niet drukken) of ze willen loslaten.
Hebt u misschien ook hazelnooten? Denk
dan aau den pluk. Er is wel geen gevaar voor
overrijp worden, maar wellicht wel voor ver
lies. Veelal toch vindt men den hazelaar, die
een vochtigen bodem voor lief neemt, langs
de sloot, zoodat de rijpe vruchten voor een
deel in het water terecht of liever niet terecht
komen. Maar er kan nog een andere oorzaak
van verlies zijn; door de ratten die in het
water verblijf houd'en en dan geen enkele vrucht
sparen. Ter beveiliging tegen deze roovers kunt
ge om den stam van den boom een flinke strook
zink of blik bevestigen, waarvan de rand iets
omgebogen is; dan kunnen de ratten er niet
tegen opklimmen.
Wie zelf zijn zaad wil winnen van ver
schillende bloemen en groenten, moet hieraan
veel zorg besteden, anders gaat de boel schim
melen of verliest het zaad e'en deel van zijn
kiemkracht. In den regel zal men beter uit zijn,
wanneer men zijn zaad koopt en betrekt van
een vertrouwde firma, tenzij men te doen heeft
met een zeldzaam gewas of een bijzondere krui
sing en men het zaad winnen beschouwt als een
liefhebberij. Maar nog eens: de meeste zorg zij
dan aanbevolen Indien u in het bezit is van
een of meer Laurieren, dan kunrien' deze
thans verplant of verpot worden in een grootere
pot. Men doet dit als regel om de 2 jaar; het
eerste jaar na het verplanten ontwikkelt zich
het wortelgestel het meest, het tweede jaar
groeit de plant meer naar boven. Groot kroon-
of pyramideboomen kan men nog langer in
de kuip laten staan, indien men althans niet
merkt, dat zij kwijnen. Gebruik bij het verplan
ten een krachtig potmengsel, b.v. van bladaarde
en paardenmest, die goed verteerd is, van elk
de helft. Druk dit mengsel goed aan en giet
dan d'en eersten tijd niet te veel, anders gaan
de wortels licht rotten.
Voor de huisvrouw. Om zoo af en toe in
den aaanstaanden winter uw woonkamer te
vervullen met een heerlijk parfum, moet ge thans
bloeiende rozen plukken, deze zonder stelen
inmaken in een ter dege gereinigde en gedroogde
flesch, welke luchtdicht kan worden afgesloten.
Bewaar de flesch op een koele plaats en na een
paar weken kunt ge reeds van d'en heerlijken
rozengeur genieten, door een poos de flesch
te openen.
Maandenlang blijft dit geconserveerde rozen-
parfum bruikbaar.
SOMMELSDIJK. Vorige week werden uit
deze gemeente verscheept 156.000 K.G. aardap
pelen, 101.000 K.G. uien en 69000 paardepeen.
Tegen een ingezetene dezer gemeente is
proces-verbaal opgemaakt weg'ens mishandeling,
en door een andere ingezetene is bij den burge
meester een klacht ingediend wegens belee-
diging.
MIDDELHARNIS. Op het Zaterdag gehou
den Zangconcours te Hellevoetsluis behaalde de
Zangvereeniging „De Volkszang" alhier in de
superieure afdeeling den 2en prijs met 1160 pun
ten en het Mannenkoor „Zangiust" in de Iste
afd. den 3en prijs met 121 punten.
De heer P. Hoogstraten, onze vroegere
dorpsgenoot en oud-leerling der Ambachtsschool
alhier, slaagde voor het meester-diploma in het
smed'en voor de Vereeniging ter Veredeling van
het Ambacht.
DEN BOMMEL. De Vrouw van C. B. werd
door een insect zoodanig aan het been gebeten,
dat ze zich onder geneeskundige hulp moest stel
len.
De begrooting voor het dienstjaar 1930
ligt vanaf 12 September tot den dag der behan
deling in den Raad, ter secretarie voor een ieder
ter inzage en is tegen betaling verkrijgbaar.
J. H. had het ongeluk met zijn linkerhand
tusschen 2 olievaten bekneld te geraken, waar
door 3 vingers vrij ernstig verwond werden.
Geneeskundige hulp was noodzakelijk.
Door het sterven van een paard leed de
landbouwer N. O. een groote schadepost.
Aan de haven werden de vorige week
vervoerd 1400 H.L. aardappelen en 11000 H.L.
uien.
OOLTGENSPLAAT. Op 12 September had
weder een verkeerstelling plaats aan den Lange-
weg, welke als volgt was1 veerwagen, 30
vrachtwagens, 42 luxe auto's, 42 vrachtauto's,
13 motorrijwielen, 592 gewone rijwielen, 1 hand
wagen, 5 onbespannen paarden, 8 tramtreinen.
Samen 734 stuks.
Dezen winter zal tegen begin Nov. de
Volksbibliotheek weder voor het publiek open
gesteld worden. De heer P. Verkerk treedt op
als boekbeheerder.
Van den landbouwer P. Bom zijn in
enkele weken 6 rundeden gestorven. Een groote
schadepost.
Vorige week had in Achthuizen de eerste
steenleging plaats van de nieuwe R. K. School.
Hierbij werden toepasselijke woorden gespro
ken door Z.Eerw. Pastoor Warnink.
Zaterdag werd de commissie van beheer
verblijd met een gi'ft van 500 gezonden door
den Weled. Heer C. Goekoop te 's Gravenhage,
Ambachtsheer van St. Adolphsland alhier. De
gift is bestemd voor de nieuwe Geref. Kerk.
De rijksgoederen van de lichting 1914
moeten te Oude Tonge ingeleverd worden op
Woensdag 16 October des morgens 9.45 in de
Schoolstraat 12.
Dinsdag 1 October a.s. des voormiddags
11.45 zal in deze gemeente de keuring van trek
honden plaats hebben.
OUDE TONGE. Het verslag der geme'ente
over 1928 is ter inzage nedergelegd en tegen be
taling verkrijgbaar gesteld.
De dienstplichtigen dezer gemeente die
naar de reserve overgaan moeten hun rijksgoe
deren inleveren op 16 Oct. a.s. des v.m. 9.45
uur in de Oude School.
De zoon van A. de Boet is Zondagmor
gen met de ziekenauto naar een der ziekenhuizen
te Rotterdam vervoerd om e'en spoedige operatie
te ondergaan.
Alhier is veel vraag naar uien. De prijs
is 1.60 de 60 K.G., naar de aardappelen is
geen vraag.
De prijs van de boter is met 10 ct. per
K.G. opgeslagen, zoodat de prijs nu 2.40 is.
NIEUWE TONGE. J.I. week werden van
hier vervoerd 1078 bal'en uien, 960 balen peen
en 390 H.L. aardappelen.
De heer J. C. Nieuwenhuijze alhier heeft
zijn benoeming tot Bestuurslid van de Nationale
Boeren Onderlinge, afd. Goeree en Overflakkee
niet aangenomen.
De echtgenoote van den heer W. O. had
het ongeluk te vallen en haar hoofd zoodanig
te verwonden, dat geneeskundige hulp nood
zakelijk was.
Uitslag van de jl. Zaterdag door de P.V.
alhier gehouden vlucht van uit Mons (afstand
140.946 K.M.) 1 J. Kamp, 2 en 7 T. Holle
man, 3 en 8 J. Huijssens, 4 en 6 J. Noteboom
en 5 Gebr. Melissant.
DIRKSLAND. De gemeenteveldwachter G.
Bakker alhier behaalde bij het schijfschieten
met een revolver te Ouddorp een 2en prijs.
Vanuit deze gemeente werden verscheept
8073 H. L. aardappelen, 4640 balen uien en
1920 balen peen
De dienstplichtigen der lichting 1914 zul
len op 18 October as., hun militaire goederen
in moeten leveren
Tegen H. te Melissant is hier proces-ver
baal opgemaakt wegens het rijden zonder licht.
De dienstplichtigen P. de Jong 'en C.
de Bonte zullen op Dinsdag 1 October a.s. te
Middelburg bij hun korps voor eerste oefening
worden ingelijfd
STELLENDAM. De garnalenvisschers heb
ben de vorige week gedurende 4 dagen gevischt
en gemiddeld per dag en per vaartuig gevangen
70 kilo garnalen.
De motorreddingsboot „Koningin Wilhel-
mina" van hier is thans tijdelijk te Hoek van
Holland gestationeerd ter vervanging van de
stoomreddingsboot aldaar, welk vaartuig een de
fect aan de machine heeft en tijdelijk buiten
dienst moest worden gesteld. Alhier is nu tijde
lijk gestationeerd de zeilreddingsboot „Robin"
van Hoek van Holland.
De vorige week werden van hier verzon
den 650 H. L. aardappelen, 550 H. L. pe'en
en 400 H. L. uien.
Maandagavond half elf werden de inge
zetenen door het luiden van de brandklok op
geschrikt. Bij nader onderzoek bleek, dat achter
de hofstede ,j£oornlust" een hoop afval van
gedorschen granen en erwten in brand stond.
Deze hoop was reeds des middags aangestoken
en was blijven smeulen. Door het opsteken van
den wind was het vuur aangewakkerd 'en laai
den de vlammen hoog op, zoodat op een af
stand het geleek alsof de hofstede in brand
stond. De brandweer behoefde niet uit te ruk
ken.
Het motorzeeschip „Limburgia" van Am
sterdam is Zaterdag j.l. afgeladen met aardap
pelen. uien, tomaten en druiven van hier ver
trokken met bestemming Londen.
GOEDEREEDE. De Noord-zee-visscherij
was de vorige week nogal voordeelig. De mo
torvaartuigen besomden van 150.— tot 350
en de zeilvaartuigen van 110.— tot 150.—.
Al spelende viel de 3-jarige. J. K. op zijn
aangezicht en bezeerde zich zoodanig dat me
dische hulp moest word'en ingeroepen.
De heer C. Breen van de lichting 1928
is voorgoed vrijgesteld van den Militairen dienst
wegens kostwinnerschap.
OUDDORP. Twee perceelen bouwland, ei
gendom van de Ned. Herv. Diaconie, zijn bij
inschrijving verhuurd. Perceel 1 aan K. Grin-
wis voor 161.10 per gemet en perc. 2 aan
T. Grinwis voor 126.— per gemet.
De visschers vingen de vorige week van
40 tot 90 kilo garnalen per dag en per vaartuig,
kleine garnalen in de geheele week van 800 tot
2000 kilo per vaartuig.
Voor den landbouwcursus, Ieeraar de,,
heer P. Spuijbroek, hebben zich 18 deelneme
opgegeven.
A.s. Zaterdag nam. is er ten huize van
den geneesheer wederom gelegenheid voor kos-
telooze vaccinatie.
MIDDELHARNIS. In de Ned. Herv. kerk
is door den kerkeraad tot ouderling gekozen,
de heer D. den Braber.
Ouders die Zondag hun kinderen wen»
schen te laten doopen in de Ned. Herv. kerk.
moeten daarvan aangifte doen Vrijdagavond
7,30 uur in de kerkekamer.
Donderdagavond 7 uur zal in het kerk»
gebouw der Geref. Gem. alhier gepredikt
worden door Ds. A de Blois uit Dirksland.
DEN BOMMEL. Op D.V. 25 September
a.s. hoopt Ds. Schaafsma, pred. bij de Geref.
kerk alhier, zijn 25»jarig ambtsjubileum te
vieren.
OOLTGENSPLAAT. Ds. Kieviet, van|Baarn. n>
heeft de roeping naar de Hervormde gemeente
alhier, niet aangenomen.
HERRINGEN. Onze vroegere dorpsgenoot,
de heer C. Kalle, onderwijzer aan de Bijz.
Lagere school te St. Annaland, is met ingang
van 1 October a.s. benoemd tot tijdelijk Hoofd
aan bovengenoemde school.
OUDDORP. Evenals in enkele vorige jaren
het geval is geweest, zal ook dit jaar de Unie»
collecte voor de School met den Bijbel ge»
houden worden in de Ned. Herv. kerk en
wel op a.s. Zondag, wanneer des morgens
hoopt op te treden Ds. van Ameide van
Sommelsdijk.
VRIJE PLAATSEN.
Een lezer van het Kerkblad zond me een
schrijven over het banken»verhuren in onze
kerkgebouwen.
Hij bedroeft zich over het feit, dat nog
steeds die oude gewoonte niet uit ons kerke»
lijk leven is verdwenen, En nu heeft hij een
vraagof die zaak niet op Classis of Synode
kan worden behandeld, opdat ze eindelijk
worde opgeruimd.
Het is den lezer waarschijnlijk bekend, dat
ik met hem betreur het feit, dat nog steeds
jaar in, jaar uit, het banken»verhuren in ver»
schillende kerken blijft bestaan. Telkens weer
leest men van de plaatsenverhuring in ver»
schillende gemeenten.
Daarin is een oude zuurdeesem, die moet
worden weggedaan. Want het mag zoo niet
zijn, dat iemand, die meer geld heeft dan een
ander, door dat feit ook over een betere
plaats in de kerk kan beschikken.
Zoo mogen de verhoudingen in de Kerk
des Heeren niet zijn. Daar mag geld en
maatschappelijke positie niet bepalen de plaats
en de waardeering van leden der zelfde ge»
meente.
De Heilige Schrift wijst ons een anderen
weg. Voor God allen gelijk, ongeacht welke
positie ze innemen in de maatschappelijke
samenleving. Geld telt niet mee.
Maar oude gewoonten verandert men zoo
maar niet in één keer. Onze menschen zijn
op dat punt een weinig vasthoudend aan wat
ze erfden aan oude zeden van vorige ge»
slachten. Zoolang mogelijk wordt het oude
gehandhaafd, omdat, ja, omdat het oud is;
en omdat het velen zoo goed bevalt. En in
dit geval, omdat het zoo geld in het laadje
brengt.
Wie daarom met haastigen spoed dezedin»
gen zou willen veranderen, zou niet goed doen.
Er zou licht verwarring en onrust komen en
misschien moeilijk te herstellen schade. Heeft
niet de jongste geschiedenis van Afghanistan
het weer geleerd? En denkt ge, dat koning
Aman Oellah niet bitteren spijt heeft over
zijn overhaaste moderniseering van het oude
en aan de traditie gehechte volk?
