topjes
'IIMEI
éle begint
Zonen
KP Stemt Woensdag op de lijst
waar het cijfer 5 boven staat en
hiervan no. één Dr. SEVERIJN
PUROL er opl
Dit nummer üestaai uil luee Biaflen
No. 3551.
TWEEDE BLAD.
Officieel Gedeelte.
Woensdag 3 Juli 1929.
JELSDIJK
ronds 7.30 uur
aan den
lharni s
rorden door de
e Crescendo<(
■en 15 ct.
Vermindering van
den hoogen belas
tingdruk, speciaal
voor g r o o t e ge
zinnen
Gemeenteraad.
gebruikelijke gouden
e tweede maal totaal
zending ontvangen en
ctische hoedanigheden
lke hand; te bezigen
t heeft, glijdt ze ver
heeft een onberis-
ng worden gedragen,
taaie glassoort, en is
!0 cent. De houder,
van eboniet, is ver-
eel lichter. Koopt een
i BOEKHANDEL van
den uiterst laag is.
Tagen de ontkerstening
der natie I
Daarom strijden wij voor
de bewaring van da Chris
telijke grondslagen van
ons volksleven.
Het verzacht en geneest
Rede van den Heer
F. L. Duymaer van Twist
te Sommelsdijk.
Gezag en Vrijheid
Beveiliging van het g
gezinsleven
TNUOC^iï-NOWSES
KOSTELOOZE INENTING.
Burgemeester en Wethouders van SOM»
MELSDIJK maken bekend, dat op Donderdag
<11 Juli a.s., des namiddags 2 uur, de gelegen»
heid zal zijn opengesteld tot kostelooze ln<
enting of herinenting van hen, die zich daartoe
ten huize van den arts S. Knöfs, alhier, aan
melden.
Voor een juiste vermelding in de vaccine»
bewijzen van de namen en geboortedatums
der kinderen is het gewenscht, dat bij de aan»
melding worden medegebracht trouwboekjes
der ouders of geboortebewijzen der kinderen.
Sommelsdijk, 26 Juni 1929.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
Iz. GEELHOED. L. J. DEN HOLLANDER.
STEMMING.
De Burgemeester van SOMMELSDIJK
brengt ter openbare kennis, dat op Woens«
dag 3 Juli 1929, van des morgens acht uur
tot des namiddags vijf uur, zal geschieden
de stemming ter verkiezing van de leden van
de Tweede Kamer der Staten» Generaal.
Herinnerd wordt aan de verplichting, op»
gelegd bij artikel 72, tweede lid, der Kieswet,
dat ieder, die volgens de kiezerslijst bevoegd
is tot de keuze mede te werken, zich binnen
den voor de stemming bepaalden tijd ter uit»
oefening van zijn kiesrecht moet aanmelden
bij het stembureau van het voor hem op de
kiezerslijst aangewezen stemdistrict.
De kiezer, die aan deze verplichting niet
voldoet, wordt, tenzij van eene geldige reden
van verhindering blijkt, gestraft met geldboete
van ten hoogste drie gulden.
Indien tijdens het plegen van de overtre»
ding nog geen twee jaren verloopen zijn se»
Afcfelert eene vroegere veroordeeling van den
'"chuldige wegens gelijke overtreding onher»
roepelijk is g'worden, wordt geldboete van
ten hoogste tien gulden opgelegd.
Tevens wordt de aandacht gevestigd op:
Artikel. 1828 van het Wetboek van Straf»
recht, luidendeHij die opzettelijk zich
voor een ander uitgevende, aan eene
krachtens wettelijk voorschrift uitgeschre»
ven verkiezing deelneemt, wordt gestraft
met gevangenisstraf van ten hoogste EEN
JAAR.
Artikel 150a der Kieswet, luidendeHij
die bij eene verkiezing als gemachtigde
stemt voor een pet soon, wetende dat deze
overleden is, wordt gestraft met hechtenis
van ten hoogste EEN MAAND ot geldt
boete van ten hoogste DUIZEND GUL»
DEN.
Sommelsdijk, 24 Juni 1929,
De Burgemeester voornoemd,
L. J. DEN HOLLANDER.
0,
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente NIEUWE TONGE op
Vrijdag 28 Juni jl.
Voorzitterde Burgemeester.
De Voorzitter opent de vergadering met
gebed, waarna de notulen der vorige verga»
dering worden voorgelezen en onveranderd
vastgesteld.
Dan volgt onderzoek der geloofsbrieven van
'den heer A. van Alphen Hz., welke stukken
door de heeren Nelisse en van Vliet worden
nagezien en in orde bevonden.
De heer van Alphen legt de vereischte
eeden af.
De VOORZITTER wenscht den heer van
Alphen geluk met zijn benoeming. Spr hoopt
op een prettige samenwerking.
De heer VAN ALPHEN hoopt ook op een
prettige samenwerking cn hoopt zoowel op
stoffelijk als op geestelijk gebied in het be«
lang der gemeente werkzaam te zijn.
Ingekomen stukken: Jaarverslag gasfabriek
Oude Tonge, waaruit blijkt, dat er een verlies
is geleden van f 765 45.
De heer NIEUWENHUIJZEN (a.r.) vraagt
hoe groot het verleden jaar was.
De VOORZITTER antwoordt: f 14000.—.
De heer NIEUWENHUIJZEN constateert
dus een groote vooruitgang.
Een schrijven van Middelharnis tot het aan»
gaan van een gemeenschappelijke regeling
inzake de U. L. O. kosten. Per kind f 20,-
per jaar.
Weth. VAN DFR KROON voelt er niet
voor kinderen naar een andere school te zenden.
Acht jaar geleden is deze gemeente overgegaan
tot invoering van het zevende leerjaar. Later
hebben de raadsleden er spijt van gehad. Dat
zevende leerjaar heeft zes a zeven duizend
gulden per jaar gekost. Zullen de kinderen
dan nu dat zevende leerjaar niet bezoeken en
naar Middelharnis gaan Spr. noemt dat een
luxe die te duur is. De gemeente krijgt dan
hier een klas met leege banken. Spr. vindt dat
wie zich die luxe permiteert, het ook zelf
maar betalen moet.
De heer NIEUWENHUIJZEN is er ook
legen Middelharnis moet hier dan maar op
het schoolgeld verhalen. Spr. zegt, dat het
onderwijs in Nieuwe Tonge niet op hoog pijl
staat. Dat is te verklaren uit de toestanden
op deze school. De kinderen uit de hoogste
klasse blijven naar willekeur thuis. De eene
week ziet de onderwijzer ze op school en de
andere week blijven ze weer weg. Er is geen
coniiniuteit in het onderwijs. Het personeel
is het contact met die leerlingen kwijt. Dat
zegt het hoofd ook. Dan heeft de eerste klas
50 leerlingen, dat is ook veel te veel voor
één onderwijzer.
De heer VISBEEN vraagt, of Middelharnis
er toe verplichten kan.
De VOORZITTER antwoordt ontkennend.
Maar Middelharnis kan de kinderen weigeren.
Het is billijk dat Middelharnis een kleine ver»
goeding krijgt voor de kosten die ze voor
leerlingen uit andere gemeenten maakt. De
U. L» O. school heeft vakken, die hier niet
gegeven worden. Het is dus wel in het belang
van deze gemeente dat er een gelegenheid ge»
opend wordt, waardoor kinderen die school
kunnen bezoeken. Het is ook een mooie aan»
sluiting op de H. B. S.
De heer NIEUWENHUIJZEN merkt op,
dat er vele leerlingen de H. B, S. bezoeken,
die er niet behooren, die toch niet mee kun»
nen en telkens zakken. Dat kost aan de ge»
meente handen vol geld. Wanneer de U. L. O,
school daar nu nog bij moet komen, wordt
het alweer hoogcr. Laat men het zelf betalen,
als men dit onderwijs voor zijn kinderen
verlangt.
Met algemeene stemmen wordt het voorstel»
B. en W. verworpen.
De kas van den gemeente»ontvanger is na»
gezien. In kas was f 3042,36.
KoppeDaal zegt den Raad dank voor zijn
salarisverhooging.
De landbouwschool vraagt twee rentelooze
aandeelen a f 1000,— van deze gemeente voor
den bouw van een eigen school en woning.
De VOORZITTER licht het adres toe. Het
is van groot belang vooral ook voor den op»
komenden tuinbouw.
De heer VISBEEN zegt, dat het alweer
geld kost
De VOORZITTERWe zitten er nog al
goed voor.
De heer NELISSE gevoelt meer voor de
landbouwschool dan voor de U. L. O. Goed
landbouwonderwijs is hier noodzakelijk en
Spr. acht de kosten hiervoor alleszins ge»
rechtvaardigd. Vooral met het oog op den
tuinbouw waardoor het kleingrondbedrijf
productief gemaakt wordt, er meer winst en
meer werkgelegenheid geschapen worden.
Weth. VAN DER KROON vindt het mooi
dat minvermogenden kosteloos die school
kunnen bezoeken en zal daarom ook voor
stemmen
Met alg. st. wordt het voorstel aangenomen.
De Min. van Onderwijs bericht, dat deze
gemeente over het afgeloopen jaar een bedrag
van f 2605,38 verschuldigd is.
B. en W. stellen voor adhaesie te betuigen
aan een adres der gemeente Stad Hardenberg
inzake het behoud vau belastingkantoren.
Met alg. stemmen wordt hiertoe besloten.
De heer Carrière vraagt en krijgt met 1 Sept.
ontslag als onderwijzer.
B. en W. krijgen machtiging tot het doen
van enkele af» en overschrijvingen op de be»
grooting.
Om te beraadslagen over de benoeming van
een onderwijzer worden de deuren geruimen
tijd gesloten.
Na heropening stemming.
Met algemeene stemmen wordt benoemd
de heer J Slabbekooren te Krabbedijke.
Weth, VAN DER KROON vindt dat [men
direct telegrafisch bericht moet doen opdat hij
Maandag in dienst kan treden. Zoo is de
toestand onhoudbaar.
De VOORZITTER, dan kan hij in dienst
treden met ingang van 1 Juli a.s. aldus wordt
besloten.
Benoeming nachtwaker enz. wordt aange»
houden tot een volgende vergadering.
De heer NIEUWENHUIJZEN vraagt naar
het schrijven van den heer Bikkers. Spr. vindt
dat wanneer men brand moet krijgen de
heele zaak wel af kan branden Wanneer men
onder Oude Tonge brand krijgt kunnen we
met dat stelletje dat we nu hebben wel thuis
blijven.
Weth. VAN DER KROON is het met de
heer Nieuwenhuijzen niet eens. Spr. zegt
toen de Cichorei fabriek in brand stond men
het rieie dak aan een kant heelemaal behou»
den heeft eveneens zoo bij de Coöperatiefe
bakkerij de planken van het schuurtje dat er
naast stond. Toen hadden we toch ook geen
motorspuit.
De heer NIEUWENHUIJZEN is er voor
om een motorspuit te koopen. Maar een motor
op 2 wielen die kan men met een schakel
aan een luxe of vrachtauto verbinden dan
hoeft men geen auto te koopen.
Weth. VAN DER KROON is er tegen. Het
gaat precies als met het begraaftoestel.
De VOORZITTER, nu werkt het uitstekend.
In het begin is er een fout begaan, maar er
is een middeltje aan de hand gedaan en nu
werkt het best.
Weth. VAN DER KROON. Van Middel,
harnis en Ooltgenplaat is het toch opgestuurd
geweest.
De heer NIEUWENHUIJZEN van de
jeugd af wordt tegenwoordig met een motor
gewerkt, er is niets geen moeite om die dingen
aan den gang te krijgen. Het is eisch van
den tijd.
De VOORZITTER is voor een demonstratie.
De heer VISBEEN. Financieel zit de ge»
meente er toch zoo goed voor, lateD we in
het belang van de gemeente er dan maar een
koopen.
De VOORZITTER. Praktisch geredeneerd.
De heer VAN ALPHEN voelt er veel voor.
Weth. PRINCE was er verleden jaar het
eerste voor.
De heer VISBEEN is ook genegen voor te
stemmen.
De heer NIEUWENHUIJZEN is voor een
40 P.K. ford motor overal zijn onderdeelen
te krijgeneen luxe auto kan hem meenemen.
Wordt besloten een demonstratie te laten
houden.
Weth. VAN VLIET heeft klachten gehoord
dat de slagers het vuil op den mestvaalt niet
begraven hetgeen een onaangename geur ver»
spreid Veertien dagen geleden was de toestand
onhoudbaar. Een onderzoek zal worden in»
gesteld.
De heer VISBEEN is er op tegen dat alle
vereenigingen in de school vergaderen en een
rommel maken, Spr. is er voor om alles door
de gemeente op te laten ruimen en dan de
vereenigingen onder elkander te laten betalen
en het Gymnastieklokaal er voor te laten ge»
bruiken, dus niet de school.
De VOORZITTER zal met de voorzitters
der vereenigingen de zaak bespreken.
Dan sluiting.
Vergadering van den Raad der gemeente
OUDDORP op Vrijdag 28 Juni 1929,
nam 3.30 uur.
Voorzitter den Edelachtbaren Heer Gobius
du Sart.
Afwezig met kennisgeving de heer Bezuijen.
De VOORZITTER opent de vergadering met
gebed, waarna de notulen worden voorgelezen
en onveranderd vastgesteld.
Ingekomen stukken, w. o. proces-verbaal kas
opname, waaruit bleek, dat in kas was 378.545.
Missive van Ged. Staten van Zuid-Holland,
waarbij goedgekeurd wordt teruggezonden de
gemeente-begrooting over het jaar 1929. Een
en ander wordt voor kennisgeving aangenomen.
Schrijven van den Raad der gemeente Stad
Hardenberg, inhoudende het verzoek adhaesie
te betuigen aan een door genoemden Raad in
te zenden adres aan de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, in verband met het bij de Tweede
Kamer aanhangige wetsontwerp tot afschaffing
van de belasting-ontvangkantoren op het platte
land.
De VOORZITTER licht dit schrijven nader
toe. Wanneer het wetsontwerp wordt aange
nomen krijgt iedere streek slechts één kantoor.
Flakkee zou dan b.v. een kantoor te Middel
harnis krijgen. Voor de belastingbetalers in Oud
dorp zou dit natuurlijk erg ongerieflijk zijn.
B. en W. stellen voor aan het door Stad Har
denberg in te dienen adres wel adhaesie te be
tuigen.
Na eenige discussie wordt met algemeene
stemmen conform het voorstel van B. en W.
besloten.
Ook van enkele Burgemeesters was een der
gelijk verzoek tot den Raad gericht. Hieraan
zal eveneens gevolg worden gegeven.
Ingekomen was ook een mededeeling betref
fende de Vleeschkeuring op Flakkee. Hieruit
bleek, dat over 1928 een saldo werd geboekt
van 377.71.
Beschikking van den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen dd. 30 Mei 1.1. No.
20060, afdeeling L.O.F., daarbij mededeelende,
dat de Rijksvergoeding over 1929 voor deze
gemeente is bepaald op 9000.
Beschikking van den Minister van O., K. en
W. dd. 31 Mei 1.1. No. 20394, afdeeling L.O.F.,
daarbij berichtende, dat over 1927 aan Rijks-
vergoeding is te veel ontvangen 1571.49.
Schrijven van B. en W. van Dirksland dd.
11 Mei 1.1., daarbij berichtende, dat het aandeel
dezer gemeente in het te verdeelen batig saldo
over 1928 van het Vleeschkeuringsbedrijf be
draagt 75.11.
Schrijven van het gemeentebestuur van Dirks
land dd. 24 Mei 1.1., toezendende een afschrift
der rekening van het Vleeschkeuringsbedrijf
over 1928.
Idem van de Gezondheidscommissie dd. 10
Mei 1.1. No. 15, houdende toezending van de
raming der ontvangsten en uitgaven der Com
missie voor 1930.
Schrijven van de vereeniging „Steunverleening
bij Ziekenhuisverpleging", waarin ze den Raad
dank brengt voor de verleende subsidie.
Ingekomen was ook een schhrijven van het
Bestuur van de Landbouwschool te Sommelsdijk,
waar werd medegedeeld, dat genoemd Bestuur
besloten had over te gaan tot het bouwen van
een nieuwe school en onderwijzerswoning en het
aanleggen van een daarbij behoorend proefveld.
Ten einde hiervoor de noodige gelden te krijgen
geeft het Bestuur rentelooze aandeelen uit van
50.—. Den Raad wordt gevraagd hieraan
mede te werken.
De VOORZITTER zegt, dat B. en W. het
wel wat bezwaarlijk vinden om voor 2000
aandeelen te nemen. B. en W. erkennen, dat
het wel voor het geheele eiland van belang is.
De gemeente is verplicht aan de H. B. S. en
de Ambachtsschool te betalen. Aan de Land
bouwschool is de gemeente het juridisch niet
verplicht. Spr. meent, dat er echter wel van
moreele verplichting in dit opzicht sprake kan
zijn. Maar 2000.— aan aandeelen vinden B.
en W. wel wat gewaagd, waarom ze voor
stellen zich voor een termijn van vijf jaren te
verbinden voor een subsidie van 50.per
jaar.
De heer C. BOSLAND zegt zich met het
voorstel van B. en W. te kunnen vereenigen.
De heer J. WESTHOEVE is er tegfen. Dat 't
Bestuur van de Landbouwschool een nieuwe
school enz. wil bouwen, vindt spr. best, maar
dan moeten ze ook maar het geld er voor „zien"
te krijgen.
De heer VOOGD vindt het van groot be
lang voor de land- en tuinbouw van Flakkee.
De heer T. TANIS gaf liever subsidie, even
als voor andere scholen.
De VOORZITTER zet nog eens het voor
stel van B. en W. uiteen.
De heer J. WESTHOEVE: Ik ben er tegen,
Voorzitter.
De VOORZITTER zegt, dat op het oogen-
blik geen leerlingen uit Ouddorp de school be
zoeken. Het zou mogelijk zijn, dat, wanneer
in de toekomst zich leerlingen aanmelden uit
deze gemeente, deze door het schoolbestuur
werden geweerd, wanneer we heelemaal niet
medewerken.
De heer VOOGD zegt, dat er in Ouddorp
veel vroeger sla was dan elders, al hebben we
hier geen tuinbouwgeleerden. Als je de leer
lingen ziet loopen, dan zijn het elegante heertjes.
De theorie is wel goed, maar de praktijk moet
de noodige kennis bijbrengen. Als ze niet gaan
werken op het land, geeft het onderwijs toch
niets.
De VOORZITTER zegt, dat er, vooral voor
tuinbouw, veel geleerd moet worden, en een
kropje sla is toch geen argument om er de
landbouwschool als onnut mee te qualificeeren.
Hierna wordt het voorstel van B. en W. in
stemming gebracht en aangenomen. Tegen stem
den den heeren T. Tanis, W. Mastenbroek en
J. Padmos.
De VOORZITTER brengt den leden in her
innering dat geruimen tijd geleden tot assistente
bij het Lager onderwijs is benoemd Mej. Van
Putten tegen een salaris van 700.per jaar.
Door de nieuwe regeling op het L. O. is het
mogelijk geworden een onderwijzeres te benoe
men. B. en W. stellen voor Mej. van Putten
thans als zoodanig te benoemen.
Hiertoe) wordt zonder hoofdelijke stemming
besloten.
Ingekomen was ook een adres van de stem
gerechtigde ingelanden van den polder den Oost-
dijk. Hierin werd medegedeeld, dat plannen
ontworpen zijn tot het verharden van den
Noordweg. Den Raad wordt verzocht zich aan
sprakelijk te stellen voor de kosten hieraan
verbonden. De gemeente Ouddorp ontvangt van
de belanghebbende personen evengoed de op
centen van de grondbelasting als van andere
ingezetenen. Indien de gemeente zich niet ga
rant stelt, zal het polderbestuur de belangheb
bende personen aansprakelijk stellen.
Van deze „belanghebbenden" was ook een
schrijven ingekomen, inhoudende hetzelfde ver
zoek.
De VOORZITTER zegt, dat B. en W.
voorstellen op het eerste verzoek afwijzend te
beschikken en het tweede aan te houden. Als
de gemeente het betaald, wordt er een precedent
geschapen voor anderen. B. en W. willen af
wachten of het Polderbestuur de ingezetenen
van den polder in de kosten zal belasten. De
menschen, die daar wonen, aldus spr., behooren
tot de armsten der armen. Het polderbestuur is
Dit moet Uw eerste gedachte zijn bij
Brand» en Snij wonden, Ontvellingen
en allerlei Huid verwondingen
verplicht voor goede wegen te zorgen. Als het
polderbestuur deze menschen voor de onkosten
aansprakelijk stelt, is er misschien nog wat aan
te doen. Vandaar, dat B. en W. het verzoek
van belanghebbenden in beraad wenschen te
houden.
Met algemeene stemmen wordt hiertoe be
sloten.
Mededeeling wordt gedaan van af- en over
schrijving op de gemeentebegrooting dienst 1928.
De VOORZITTER deelt mede, dat het lo
kaal voor de Lagere School wel iets meer zal
kosten dan aanvankelijk gedacht was. B. en W.
stellen voor dit van het batig saldo over 1928
er bij te leggen.
Zonder hoofdelijke stemming wordt hiertoe
besloten.
Ingekomen is een schrijven van den gemeente
bode, waarin deze verhooging van salaris
vraagt. Hij heeft nu volgens zijn schrijven 88 ct.
per dag en vindt dit, met het oog op de uit
breiding der gemeente en het toenemen van zijn
werk, te weinig.
B. en W. stellen voor hierop afwijzend te
beschikken.
De heer J. WESTHOEVE vraagt of de ge
meentebode inderdaad 88 centen per dag ver
dient.
De VOORZITTER zegt, dat hij 300.-
per jaar heeft. Met aftrek van Zon- en feest
dagen is het dus 6..per week. Spr. zegt,
dat de bode niet zooveel meer te doen heeft
dan eenige jaren geleden, toen zijn salaris ook
al verhoogd is. Vroeger werden de aanslag
biljetten voor de hondenbelasting door den veld
wachter rondgebracht en weer teruggehaald. Dit
is thans zijn werk. Bovendien waarschuwt hij
de menschen, die een hond aanschaffen, hiervan
opgave te doen ter secretarie. Voorts moet hij
2 uren per dag op de secretarie zijn, het ge
bouw 's morgens openen 'en sluiten en de Raads
vergaderingen bijwonen. B. en W. achten het
goed betaald.
Het voorstel van B. en W. wordt zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Hierna komt aan de orde een voorstel van
B. en W. om de scherpe bocht op den drie
sprong bij de Weststraat en Smousenhoek te
verbreeden. Deze bocht is gevaarlijk. B. en W.
willen den weg te dier plaatse 4 meter breeder
maken en de daar staande houten schutting
4 meter achteruit plaatsen.
De heer C. BREEN vraagt of B. en W. de
sloot ook willen verleggen, of dempen en rio-
Ieeren.
De VOORZITTER antwoordt, dat dit nog
niet besloten is. B. en W. zullen de zaak goed
onderzoeken en zien wat het beste is.
De heer C. BREEN zou liever de sloot ver
leggen. Bovendien zou spr. gaarne willen, dat
de putten, die daar ter plaatse door de auto's
worden gemaakt, worden gedempt en verhard
met steenen van het kerkhof.
De heer MASTENBROEK zou den weg lie
ver 8 meter breeder maken. Als er toch wat ge
daan wordt, kan het beter goed gedaan worden,
anders is het over een paar jaar weer noodig.
Wethouder VOOGD zegt, dat er dan, even
als in de stad, een vluchtheuveltje gemaakt zou
moet'en worden.
De VOORZITTER gelooft, dat de heer
Mastenbroek onder den indruk is van de pro
vinciale wegen. Spr. acht het echter niet noodig,
dat de weg zoo breed wordt; 4 meter is genoeg.
Bovendien zullen B. en W. de zaak ter plaatse
nog e'ens grondig onderzoeken. Het is niet zoo
gemakkelijk een besluit te nemen over der
gelijke zaken als men niet ter plaatse is. B. en
W. willen dan ook een nieuwe schutting plaat
sen, óf van beton óf van hout, in ieder geval
mooier dan het oude ding, dat er nu nog staat.
Het voorstel van B. en W. wordt zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Niets meer aan de orde zijnde en niemand der
heeren in de rondvraag het woord verlangend,
sluit de VOORZITTER de openbare vergade
ring en gaat de Raad in geheime zitting over.
Maandagavond 1.1. trad voor de A. R. Kies-
vereeniging „Nederland en Oranje" te Sommels
dijk in het Zondagsschoolgebouw op het Kamer
lid, de heer Duymaer van Twist.
Na het zingen van Ps. 68 vs. 1; het lezen
van Ps. 147, werd de vergadering door den
voorzitter, den heer J. H. Dijkers, met gebed
geopend. Hij riep de in grooten getale opge
komen aanwezigen en inzonderheid den heer
D. v. Tw. een hartelijk welkom toe en sprak
een kernachtig openingswoord.
Hierna verkreeg de heer D. v. Tw. het
woord. Het verheugde hem om op ons mooie
eiland, waar hij' zooveel vrienden heeft, een
aanbevelingswoord te mogen spreken voor de
candidatuur van Dr. Severijn, Ned. Herv. pred.
te Dordrecht.
In de wereld, aldus spr., openbaren zich
tweeërlei levensbeschouwingen. Eenerzijds: de
Christelijke levensbeschouwing; anderzijdsde
moderne. Het gaat in de wereld om de souve-
reiniteit Gods óf om de souvereiniteit van den
mensch. Deze tegenstelling is reeds geboren in
het Paradijs, toen de mensch van zijn Schepper
afviel. Steeds scherper en scherper komen deze
beschouwingen tegenover elkander te staan.
Vooral in onzen tijd wordt dat waargenomen.
Hierover een en ander te zeggen is spreker's
bedoeling.
De staatkunde der rechtsche kabinetten staat
in de laatste 25 jaren in het middelpunt der
belangstelling. Die rechtsche kabinetten zijn
vrucht van de veel besproken coalitie of samen
gaan door de A. R. partij met de C. H. en
R. K. Dat samengaan is niet uitgevonden, maar
is uit den nood der tijden geboren. Op schoone
wijze wordt door spr. de benarde toestand van
de vorige eeuw voor de A. R. partij geteekend.
De knellende banden van het Liberalisme hiel
den het doorwerken der A. R. beginselen tegen.
Het liberalisme wilde, daar zij voortkwam uit de
Fransceh revolutie, niets weten van de door
voering van de ordinantiën Gods op het staat
kundig terrein.
Is het wonder, dat omgezien werd naar men
schen, die medeleden en streden voor Gods eer
ook op het publieke terrein des levens Sa
menwerking werd gezocht bij hen, die eveneens
in dien donkeren, bangen tijd werden verdrukt.
De handen werden ineen geslagen. De Heere
heeft die pogingen willen zegenen en zoo was
de coalitie geboren.
Wel zou de A. R. partij het anders willen.
Niets liever zouden zij op het staatkundig ter
rein zien, dan dat 51 A. R. Kamerleden in de
Tweede Kamer en 9 A.R. Ministers achter de
regeeringstafel plaats hadden. Doch helaas Dat
ligt niet in Gods bestel. Nimmer zal dit worden
bereikt, aangezien men, zooals dat duidelijk
waarneembaar is, naar het einde dezer wereld
gaat, waarvan geschreven staat: „Zal er nog
geloof worden gevonden op de aarde Steeds
driester en driester steekt ongeloof en revolutie
het hoofd omhoog-
Op treffende wijze laat spr. zien wat ons
de coalitie gebracht heeft. Als één voorbeeld
daarvan wil spreker noemen het benoemen van
Ned. Herv. professoren aan de Universiteit te
Utrecht. Dat ge hier in Sommelsdijk zulk een
uitnemend Ned. Herv. predikant hebt, is mede
te danken aan de coalitie. Nimmer zoudt ge
deze hebben gehad wanneer men liberale mini
steries had gehouden.
De reorganisatie van ons leger is naast God
te danken aan onzen leider, den heer Colijn,
wiens daden door den Heere rijkelijk zijn ge
zegend. Naast God is het aan hem te danken,
dat Nederland niet in den grooten wereldoorlog
is betrokken geworden. Evenzoo is het aan
Colijn, destijds kabinetsformateur, te danken,
dat ons land niet is opgegaan den weg van
Frankrijk, Duitschland en België voor wat be
treft de inflatie van het geld. Ook mag niet
worden vergeten, dat, wanneer we in 1918 geen
rechtsch kabinet hadden gehad, doch een linksch,
ons land alsdan een republiek ware geworden.
En zooveel feiten meer zouden kunnen worden
genoemd als vrucht van de coalitie. Wel wordt
van Staatk. Geref. zijde gezegd, dat men door
de coalitie niets wezenlijks heeft bereikt, doch
men vergeet, dat men ook bij die menschen de
vruchten mag plukken van de coalitie. Ook
tengevolg van de coalitie maken zij gebruik van
de subsidie, die gegeven wordt voor het stich
ten van hunne scholen.
En, zoo vraagt spr., is het nu onder het extra
parlementair kabinet, dat we gekregen hebben
tengevolge van het verbreken der coalitie, zoo
veel beter geworden Algemeen is men onte
vreden over de handelingen door haar verricht.
De ongerechtigheid neemt hand over hand toe.
Met ernstige waarschuwende voorbeelden wordt
duidelijk gemaakt wat het gevolg is van het op
treden van het huidige kabinet. Aan dit kabinet
heeft men te danken de wederinvoering van het
7e leerjaar. Verzwaring van den Zondagsarbeid
der posterijen enz., enz. Alle partijen zijn teleur
gesteld.
De ontwrichting van de christelijke grond
slagen van onze saamleving neemt steeds toe.
Daartegen moet door ons worden gestreden.
Daarom is de stembusstrijd zoo gewichtig. Het
is een geestelijke strijd. Alle voorkomende vraag
stukken worden door de A. R. partij bezien in
het licht van Gods Woord.
De strijd van 3 Juli a.s. gaat tegen de par
tijen, die de christelijke grondslagen van ons
leven ten onderste boven willen keeren of ont
wrichten. Het gaat om de souvereiniteit van
God of die van den mensch. Scherp staan deze
beginselen tegenover elkander. Hoe ver de re
volutionairen het reeds gebracht hebben, blijkt
uit de dagen van Nov. 1918. En nog niets is
bij hen gewijzigd. Nog steeds staat men op het
zelfde standpunt. Niets liever zal men zien dan
de revolutie binnen onze grenzen. En hiertegen
nu neemt de A. R. partij stelling. De A. R.
partij komt op alle terrein des leVens op voor
Godes eer. De Sabbathontheiliging neemt hand
over hand toe. De heiligheid van het huwelijk
wil men ontkennen. Men wil er een contract
van maken, enz., enz. Het extra-parlementair
kabinet van heden doet geen enkele stap om
de beginselen van Gods Woord te laten door
werken op het terrein van de staatkunde. Dit
is een gevolg van het optreden van hen, die
het Ministerie-Colijn hebben verdreven. Voor
hen de verantwoordelijkheid voor dit alles. Door
hen 'zal ook hiervoor eenmaal rekenschap moe
ten worden afgelegd.
Ons volk moet iVorden geregeerd naar de eeu
wige beginselen van Gods Woord. Een ieder
die buigt voor dat Woord heeft op 3 Juli uit
te maken of hij ons land wenscht geregeerd
te zien door mannen, die daarvoor buigen of
niet. Men moet niet gaan verbrokkelen. In een
dracht kracht gezocht. De A. R. partij is niet
de partij die met leuzen komt. Zij toonen daden.
Óp duidelijke wijze toont spr. de holheid len
ledigheid aan van de misleidende leuze: Ont
wapening. De A. R. partij wijst eenzijdige na
tionale ontwapening ten eenenmale af
Vervolgens staat spr. geruimen tijd stil bij
het optreden van de Staatk. Geref. tegen de
A. R. Het doet spr. leed, dat deze mannen
van ons zijn heengegaan Omdat zij de coalitie
niet kunnen goedkeuren. Men vergete echter
niet, dat men alsdan Calvijn, de kerkvader
Beza en Groen van Prinsterer niet op zijn
