Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Jj^)nADE5
IN HOC SIGNO VINCES
No. 3548
ZATERDAG 22 JUNI 1929
44ste JAARGANG
TWEEDE BLAD.
Fa. W. BOEKHOVEN ZONEN
Het nadrukken van den inhoud van dit Blad is verboden overeenkomstig de Wee op het Auteursrecht.
SCHAAKRUBRIEK.
Plaatselijk Nieuws.
Rede van den heer
Schouten te Melissant.
m
Deze court nt verschflnt eiken WOENSDAG en ZATERD rei.
ABO 4NEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 1.— b| vooruitbetaling,
B ITENLAND b$ vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
AFZONDF RLIJKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEEFSTER
SOMMELSDIJK
Telef. latere. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTiËN 2U cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent pes rege
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsiHg.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die beslaan.
AdverteatlSn worden ingewacht tot DINSDAG- es VRIJDAGMORGEN 10 '<«r
Correspondentie deze Rubriek betreffende te zenden
aan F. W. Nanning Middelharnis.
No. 109.
Probleem voor den wedstrijd.
No. 129.
J. P, COPPENS - Amsterdam.
Eerste plaatsing.
Zwart (10).
Wit (12).
Wit: Kc2, Dgl, Te4, h5, La6, c7, Pc3, d8,
pi. a3, e3, e6, g3.
Zwart: Kc5, Tgó, Lg5, Pe7, f5, pi. b5, c4,
f6, g7, h6.
Wit geeft mat in twee (2) zetten.
Oplossing inzenden vóór Donderdag 4 Juli.
Men kan a 11 ij d tot den oplossingswedstrijd
toetreden. Een goede oplossing van een twee-
i'f zet telt voor 2 punten, enz. Voor een foutieve
oplossing wordt een punt in mindering gebracht
(minimum aantal punten is nul). Voor de maan-
delijksche prijs van f 2.50 moet men de meeste
punten hebben. Ook niet-abonnè's zijn welkom.
Heeft men 10 keer achtereen geen oplossing
ingezonden, dan wordt men geacht niet meer
mee te doen.
Oplossing Eindspel no. 124.
Zwart verovert het veld d3. Oppositie van
de tegenpartij helpt dan niet.
1Ke2; 2. Kcl, Kd3: 3. Kdl, Kc3;
4. Kcl, d3: 5. Kdl, d2; 6. Ke2 enz.
Of 4. Ke2, Kc2 enz.
Eindspel no. 126.
Keemink en Fahrni no. 31.
Wit: Ke5, pi. c6.
Zwart: Ke8, pi. c7.
Wit begint en wint. Is zwart aan zet dan
remise.
Eindspel no. 127.
J. S c h w e r s.
Wit speelt en wint.
Oplossing:
1. Pf6, Tf6 (of Th4)2. g7 en wint.
Of 1Tfl; 2. Pf3; 3. g7, Tg3; 4. Pe4
en wint.
Als voorbereiding op het probleem, dat de
volgende week zal gegeven worden 'en dat 't
gebied van Fairy Chess raakt, zal ik nu het
nieuwe stuk, dat daarin optreedt, even bespre
ken en met een voorbeeld toelichten.
Men kan zich dus Sn de rare sprongen
oefenen.
Het nieuwe stuk wordt vrijwel internationaal.
Grashopper sprinkhaan genoemd. Het gaat
in de richtingen van de dame, dus lateraal en
diagonaal, doch heeft uitsluitend werking op
een veld vlak achter een of ander stuk, 't zij
dit wit of zwart is.
Bijv. Denk de Grashopper op al en verder 1
niets op 't bord. Het werkt dan op geen 'enkel
veld. Zet nu e'en of ander stuk op a4. Het
werk dan alleen op a5. Staat op a5 de
vijandelijke koning, dan staat deze dus in
schaak.
Zet nu ook een stuk op c3, dan werkt het
(met de pion op a4 meegeteld) in op a5 en d4.
Het mag gelijk een paard slechts een
sprong tegelijk doen.
Midden op 't bord geplaatst kan het dus
maximaal op 8 velden inwerken. En nu een
voorbeeld.
Probleem no. 130.
(In een diagram wordt gebruikt de
dame omgekeerd).
J. HARTONG.
Chess Amateur 1926.
Speciaalprijs.
Mat in 2 zetten.
Wit: Kb5, Dc3, Gr. d4, Lb8, d7, Pg6, g7,
pi. c7 en d2 (9).
Zwart: Kd6, Gr. al, bl, cl, el, fl, gl, Tdl
en hl, Lc8, Ph2, pi. b3, b7, f3, f6 (15).
Men kan bij 't opstellen gemakkelijk dam
schijven gebruiken. De rustige beestjes op de
le rij brencjen heel wat leven in de brouwerij
als ze aan 't springen slaan. De Grashopper
op d4 geeft 18 maal aftrekmat.
Sleutelzet 1 Dd3.
De grashopper op al kan alleen naar e5, dus
„haasje over". Ik ook zegt Gr. d4, deze gaat
nu naar f6 mat. Ik geef nu de grashopper
varianten aan
1Gr. e5. 2. Gt\ f6: mat.
1Gr. b4. 2. Gr. a4 mat.
1Gr. e4. 2. Gr. f4 mat.
1. Gr. e3. 2. Gr. f2 mat.
1Td2: 2. Gr. d2: mat.
1Gr. c3. 2. Gr. b2
(voor wits zet bestreek Gr. al dus het veld
d4, na de zet van wit niet meer).
1Gr. c4. 2. Gr. b4 mat.
1Gr. f4. 2. Gr. g4 mat.
1Gr. c5. 2. Gr b6 mat
1Gr. g7: 2. Gr. g7: mat.
Hiermede zijn de zetten van de zwarte Gras
hoppers bekeken. Er zijn nu nog de varianten
1b2. 2. Gr. al: mat.
1b6. 2. Gr. a7 mat.
1f2. 2. Gr. gl: mat.
1f5. 2. Gr. h8 mat.
1Pg4. 2. Gr. h4 mat.
1Kd5. 2. Gr. d6 mat.
1Kd7. 2. Gr. d8 mat.
1Ld7: 2. Gr. d7 mat.
Ziet hier voorbeelden genoeg over dit sprin
gerig goedje, 't Probleem is een tempo-probleem
en bevat dus geen dreiging.
CORRESPONDENTIE.
F. C. L. No. 695. 1. Db4.
No. 696. 1. Lel.
In eindspel 116 kwam een drukfout voor. De
W. K. staat op c4.
Jos. Duv. No. 49. 1. Dhl. Een sterke ver-
leidingszet lijkt mij 1. f7.
SOMMELSDIJK. De los-werkman J. B. had
het ongeluk bij het repareeren van de Wilhel-
minabrug een zijner vingers zoodanig te klem
men, dat hij zich onder geneeskundige behan
deling moest stellen.
De collecte voor het fonds gewapenden
dienst, die 18 Juni 1.1. langs de huizen in deze
gemeente werd gehouden, heeft opgebracht de
som van 18.37.
Aan de Kaai alhier wordt een nieuwe
weegbrug geplaatst met een weegvermogen van
10.000 K.G., bijzonder geschikt voor het wegen
van vrachtauto's. De levering is opgedragen
aan het bekende adres voor weegwerktuigen
C. Vis Jz. alhier.
MIDDELHARNIS. Deze week zijn aan de
kaai aangebracht en gescheept 2500 H.L. aar
dappelen. Gemiddelde prijs 0.70 per H.L.
Door M. Looij is bij het grasmaaien op
het kerkhof een schildpad gevangen welk dier
hij graag aan den eigenaar terug geeft.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. De collec
te voor den gewapenden dienst heeft in deze
geme'ente opgebracht 10.93.
Woensdagavond a.s. zal de beproeving
van de brandbluschmiddelen (motorbrandspuit)
plaats hebben.
Van den landbouwer B. is een paard dood
gegaan. Het dier was niet verzekerd.
Tegen J. W. is proces-verbaal opgemaakt
wegens het in loondienst hebben van een leer
plichtig kind.
DEN BOMMEL. Woensdag had in de o.l.s.
de vergadering plaats van de vereen. S. B. Z.
Aanwezig waren 31 leden.
De heer S. de Lint opent de vergadering
en heet allen welkom. De secretaris leest de no
tulen der vorige vergadering. Daarna heet de
voorzitter den Burgemeester welkom.
Aan de orde komt de bespreking van de fi-
natien. Nadat de penningmeester dit punt uiteen
gezet heeft blijkt, dat er een aanzienlijk te kort
is, waarom het bestuur enkele voorstellen wil
doen om dit zoo veel mogelijk te dekken en in
de vervolge te voorkomen.
Allereerst wil het bestuur enkele bezuinigin
gen invoeren en meent dit te bereiken door de
keuze van ziekenhuizen te beperken.
De penningmeester deelt mede dat de kosten
in academische ziekenhuizen aanmerkelijk min
der bedragen dan in andere inrichtingen. In den
Haag zijn twee ziekenhuizen, waar geen dok
terskosten worden betaald, wat een groote be
sparing in de kas zou beteekenen.
Na gehouden bespreking stelt het bestuur
voor art. 11 aan te vullen als volgt„Patiënten
die daarvoor in aanmerking komen worden be
handeld in de kraaminrichting te Rotterdam,
of indien zij in een andere inrichting willen
worden verpleegd, worden de kosten vergoed
volgens het tarief van de Kraaminrichting.
De heer A. Bakelaar vraagt of op een andere
wijze niet bezuinigd kan worden. Ook de be
perking der vrijheid van de kueze van een
ziekenhuis acht hij niet wenschelijk. Daarna
wordt het voorstel bij zitten en staan aange
nomen.
Het tweede voorstel van het bestuur luidt
Art. 11 mede aan te vullen als volgt„Breuk-
patienten, die daarvoor in aanmerking komen,
kunrien worden behandeld in het academisch
ziekenhuis te Leiden of Utrecht, of krijgen ver
goeding volgens de tarieven dier inrichtingen."
Ook dit voorstel wordt aangenomen.
Daarna komt ter sprake het bestuursvoorstel
om met ingang van 1 Juli a.s. de contributie
van leden boven 14 jaar met 2 cent per week
te verhoogen.
De penningmeester licht dit voorstel toe en
ook waarom de verhooging enkel voor de vol
wassen leden geldt.
Na eenige discussie wordt dit met algemeene
stemmen aangenomen.
Vervolgens stelt het bestuur voor een lijst
te doen circuleeren om het tekort aan te zui
veren. Dit wordt goedgevonden.
De secretaris beveelt daarna in de keuze van
een ziekenhuis aan, het gemeenteziekenhuis en
het R. K. ziekenhuis te 's-Gravenhage.
Tenslotte deelt hij nog mede,-dat onze ver-
eeniging is toegetreden tot de centrale op ons
eiland en dat als bestuurslid daarvan mede is
gekozen de voorzitter onzer vereeniging, de
heer J. P. Mast.
Daarna sluiting.
Aan de haven werden de vorige week
vervoerd 3900 H.L. aardappelen.
De heer L. G. L. Lemkes, ambtenaar ter
secretaris alhier, slaagde deze week voor het
examen gemeente-administratie.
OOLTGENSPLAATDe 15-jarige J. K. stap
te met zijn voet in een spijker en drong deze
er dwars door. Hij werd door zijn vader naar
Dr. C. W. Kramer gebracht, welke de eerste
geneeskundige hulp verleende.
-Het bouwen van een aardappelbewaar
plaats voor A. J. G. van Rossum is opgedragen
aan H. C. de Ruiter en Jan van Ree.
Uitslag aanbesteding door den architect
H. C. de Ruiter voor het bouwen van een
bergplaats voor landbouwwerktuigen voor den
heer L. Ras te Den Bommel
Metselwerk: C. Smeets 200.—; J. van Ree
145; K. van Ree 142.* Begrooting 140.
Timmer- en smidswerk: J. Camphens 1200;
J. Mooijaart 1207.45; W. de Waal 1145.*
Begrooting 1160.
Gegund.
OUDE TONGE. Onze dorpsgenoot de heer
C. Holleman Tz., thans te Tiel, behaalde dezer
dagen e'en diploma gemeente-secrtaris.
Het te velde staande vlas wordt verkocht
voor den prijs van 220.-— tot 270per
gemet.
Met den handel in aardappelen gaat het
niet meer. Zelfs twee ladingen, die reeds in
België waren, zullen weer naar hier terug
komen.
Als een zeldzaamheid kan gemeld worden,
dat deze week het echtpaar Joh. Dingenouts-
Pollemans hun 65-jarige echtvereeniging her
dachten.
Alhier is tegen eenige personen proces
verbaal opgemaakt wegens overtreding kinder
wetten.
NIEUWE TONGE. Zij, die voor de
lichting van het volgend jaar zijn in
geschreven, kunnen hun wensch, om m
geval van bestemming tot gewoon dienstplich
tige te worden ingelijfd bij een bepaald wapen
of korps enz., vóór 15 Juli a.s. opgeven ter
Secretarie van de gemeente, waar zij voor den
dienstplicht zijn ingeschreven.
De voordracht voor Onderwijzer aan de
O. L. School, alhier, is door Burgemeester en
Wethouders opgemaakt als volgt
No. 1 M. Slabbekooren te Krabbendijke, No. 2
M. Hagens te Dirksland, No. 3 J. Ronkema te
Stellendam.
DIRKSLAND. Bij de publieke klaververkoo-
ping werden prijzen besteed tot 80 cent per
roede,
Van uit deze gemeente werden 900 H.L.
aardappelen verscheept.
De in deze gemeente gehouden collecte
voor de vereeniging „Bijbelverspreiding" te Am
sterdam, bracht 75.— op.
Bij de aanbesteding voor de levering van
grint voor den weg Sas—Herkingen, was de
laagste inschrijver H. H. de Waal te Werken
dam. Voor het vervoer van de grint A. J. van
Dongen en voor het rijden met de schrapploeg
Gez. Kleinod.
Van den landbouwer W. geraakte een
paard, gespannen voor een wagen, op hol. Het
dier rende langs de Kaai, waar de wagen in
stukken in het water terecht kwam.
Bij de arbeidsbemiddeling stonden 4 werk
zoekenden ingeschreven.
MELISSANT. Het zoontje van J. P. kwam
te vallen, waardoor het zijn arm brak.
Tegen eenige landbouwers is proces-ver
baal opgemaakt weg'ens overtreding der leer
plichtwet: het in dienst hebben van jeugdige
personen.
HERKINGEN. De collecte voor den gewa
penden dienst heeft in deze gemeente opgebracht
de som van 5.22.
De plannen voor de oprichting van een
vereeniging S. B. Z. gaan nu vasteren. vorm
aannemen. Vermoedelijk zal binnen een paar
weken een bijeenkomst worden gehoud'en, waar
in enkele voormannen van deze beweging op
ons eiland zullen worden uitgenoodigd om een
en ander nader toe te lichten.
Tijdens de afwezigheid wegens ziekte van
den Kantoorhouder, zal het beheer van het hulp
post- en telegraafkantoor alhier worden waar
genomen door den heer K. van den' Houten te
Goedereede.
De pluk der aardbeien in de onder deze
gemeente gelegen tuinen heeft weder een aan
vang genomen en wordt dagelijks deze heerlijke
vrucht de ingezetenen van verschillende plaat
sen op ons eiland aangeboden.
STELLENDAM. De heer A. de Jager alhier
heeft ondershands verkocht de blazerschuit S.L.
25 aan C. Grootenboer alhier.
Bij de op Woensdag 19 Juni j.l. gehouden
openbare verkooping van klavers te velde om
éénmaal te maaien, werd'en prijzen besteed van
4C tot 60 cent per Voornsche roede.
OUDDORP. Wij verwijzen onze lezers, en
ook de leden der A. R. Kiesvereeniging naar
een advertentie in dit blad. Ds. J. G. Dekking,
Ned. Herv. predikant te Berg-Ambacht, hoopt
a.s. Maandag te 8 uur (nieuwe tijd) te spreken
in de oude school.
De collecte voor den gewapenden dienst
heeft ruim 16.— opgebracht.
De garnalenvisschers vingen de vorige
week per vaartuig van 300 tot 400 kilo; in de
stallen 10 zalmen.
Donderdagavond hield de heer J. Schouten,
ons Anti-Rev. Kamerlid, een rede voor de A.R.
Kiesvereeniging te Melissant in de Christelijke
Bewaarschool aldaar.
Het lokaal was stampvol.
De vergadering stond onder leiding van den
heer Vogelaar, die haar op de gebruikelijke
wijze opende, allen en inzonderheid den heer
Schouten een hartelijk welkom toeriep en in
gedachtenis bracht het verscheiden van den heer
H. de Wilde te 's-Gravenhage, die zooveel voor
onze partij op Flakkee gedaan heeft.
Hierop kreeg de heer Schouten het woord,
die zijn rede begon met uiteen te zetten, dat wij
als volk een organisme, een samenhangend ge
heel vormen, waarin de hand, de voet en het
oog het gehoor niet missen kunnen. Er zijn
menschen, die in de politiek zeggen geen be
ginsel te hebben en derhalve geen keus willen
doen, maar die dat zeggen leven toch uit een
beginsel, want al doen wij geen keus, dan kiezen
we toch.
De vraag is of wij de volksgemeenschap zien
als een groot huisgezin. En zoo wil Gods
Woord toch dat we bet bezien. En allen hebben
we de roeping in dat groote gezin mede te
werken, dat alles ordelijk en overeenkomstig
de ordinantiën Gods toegaat. Wij hebben te be
lijden en er naar te staan, dat geheel de schep
ping zich buigt voor Gods Almacht. Niet alleen
de kerk en het gezin, maar geheel de wereld
op elk terrein moet zich richt'en naar Gods or
dinantiën. Geen enkel deel mag daarvan worden
uitgezonderd.
Er is een tijd geweest, dat het in ons land
in dit opzicht anders toeging.
Er is nog in de vorige eeuw een overheer-
schende richting geweest, die het gebied van
den Staat en de Maatschappij aan de heer
schappij van God wilde onttrekken.
Het liberalisme wilde het staatkundig beleid
regelen naar zuivere menschelije begrippen en
bij het licht der menschelijke rede onder de
menschelijke souvereiniteit.
In dien tijd was er voor een andere richting
in den Staat geen plaats. Overal werd de heer-
schende hand van de liberalen gevoeld. Liberale
ministers, liberale afgevaardigden in Staten-Ge-
neraal en Staten-Provinciaal en Raden, liberale
burgemeesters, liberale rechters, liberale no
tarissen, liberale hooggeleerden, liberale predi
kanten en liberale onderwijzers.
Onder dat regime ging ons volk gebukt. Dat
volk kwam immers uit de nachtschool, was ach
terlijk, was bekrompen, kon geen deel hebben
in de heerschappij over land en volk
Voor dat volk hebben weinige mannen het
opgenom'en. Eerst een Bilderdijk en Da Costa
en later een Groen van Prinsterer en door die
mannen is de Anti-Rev. partij ontstaan, de
partij, die den eisch stelde, dat ook de Staat
en de Maatschappij zich zullen bukken onder
het gezag van het Woord van God.
Maar daarin stonden die mannen ook alleen.
Groen, een man van machtige kennis, een
aristocraat van geboorte, werd door het libera
lisme verguisd en spottend noemde men hem een
veldheer zonder leger. En eigenlijk was dat ook
zoo. Maar hij stond in de kracht Gods. En na
hem nam Kuyper het op voor het verachte volk.
dat geen invloed in 's lands zaken gegund werd,
omdat het nog rekening hield met het woord
des Heeren. Maar onder den arbeid van Kuyper
is dat volk georganiseerd en werd er langzamer
hand een net van kiesvereenigingen over het
land verspreid. En toen is dat volk tot invloed
gekomen, en .onder Gods zegen is in dien weg
het gelaat des politieken aardrijks als ver
nieuwd. Het werd alles gansch anders. Ons
Christenvolk kreeg invloed en medezeggenschap
en het werd onder den druk uitgebracht. De
tijd brak aan dat de arme zijn kind, dat hij
eerst godsdienstloos onderwijs moest dóen ge
ven, omdat het hem aan geld»ontbrak voor het
dure christelijk onderwijs, het onderwijs kon
geven, dat hij volgens zijn geweten overeenkom
stig den eisch van Gods Woord achtte. En op
alle terrein kwam ons volk tot invloed 'en kon
derhalve het christelijk levensbeginsel tot in
vloed komen op alle terreinen van het staats-
en maatschappelijk leven.
Dat is de vrucht geweest, die God door
middel van de Anti-Rev. partij ons volk heeft
I1ECTAR. E55EMCE5 T§S
BE53ertóAP t ISüDt
flRZ-MIAt 1^
r* P. Wl I LMCUUrit rilDI El WARI IS
Limonadesiroop vanaf f 0,65 per heele
flesch. '/2 flesch f 0,36.
Ook de duurdere soorten i Ranja C«P,
enz. Limonade^essences.
Bessensap '/2 flesch 23 c.
willen schenken. Spr. zegt niet, dat de A. R.
partij het alleen gedaan heeft. Er is samen
werking geweest met de R. K. landgenooten en
de Chr. Hist, partij. Maar de A. R. partij stond
toch aan de spits, zij had in dien strijd de
leiding.
Maar nu zijn er in dat christenvolk opgestaan,
die een andere richting in willen. Spr. noemt
enkele partijtjes, die van ons gingen en de twee
spalt in onze gelederen trachten te drijven.
Spr. betreurt dat zeer, maar zegt, dat het
een oud verschijnsel is. Wanneer het christen
volk in den druk leeft, zoekt het elkander,
was er eenheid en samenwerking. Maar als de
druk wordt opgeheven en dat volk tot groei
en invloed kwam, werd de tweedracht gezien.
Dat is een historisch verschijnsel. De gewijde
'en ongewijde geschiedenis vermelden er van.
Maar niettemin is het diep treurig. Want het
breekt de kracht, die we vooral in onze dagen
zoo noodig hebben. Want het beginsel der vo
rige eeuw is niet weg, het leeft nog in het
ongeloof. Want dat beginsel openbaart zich
in de liberale, in de vrijzinnig-democratische, in
de socialistische, in de communistische en in
de Braatiaansche gestalte.
En waarorp gaat men van ons
Hoofdzakelijk worden we bestreden in de pers
en op de vergaderingen door de Staatkundig-
Gereformeerde richting. Spr. wijst op drieërlei
verschil, dat er tusschen deze partij en de A. R.
partij is. Opmerkelijk is, dat de S. G. P. veel
van het A. R. program van beginselen heeft
overgenomen. Maar er is eenig verschil. Spr.
noemt eerst de sociale verzekering. Opmerkelijk
is, dat de lieden der S. G. P. in en buiten
de Kamer zeggen, dat zij principieel tegen de
verzekering zijn, niet alleen tegen den dwang,
maar ook tegen de verzekering zelve. Als dat
zoo is, behoort het in hun beginsel-program te
zijn vastgelegd. Maar daar staat alleen, dat
de S. G. P. zich tegen den dwang keert. Waar
om laat men dat ongewijzigd
Spr. zet uiteen wat het karakter van ver
zekeren is. Het is een gemeenschappelijk sparen.
En een sociale verzekering is een gemeenschap
pelijk sparen om de geldelijke gevolgen van
ziekte, ongeval, invaliditeit en ouderdom te ver
zachten. Dat is niet in strijd met Gods Woord.
Integendeel. De vloek der zonde is, dat wij in
het zweet des aanschijns ons brood zullen eten.
Maar den werkwillige is dan ook door God het
brood toegezegd. Niet alleen in gezonde dagen,
maar ook in dagen, dat hij niet meer werken
kan. Dat is een eisch Gods, dat is het recht
Gods. In Zijn Woord spreekt hij daar her
haaldelijk van. Welnu, de arbeider afzonderlijk
kan niet sparen, het loon is daarvoor te gering.
Maar daarom is het ook billijk, dat dit gemeen-
