r
De Reis naar de Zuiderzee-werken.
I
II
CARTER'S ES» PILLS
PUROL
PUROL
Burgerlijke Stand
Kerk en School.
Wees een Magneet,
Trek de Aandacht.
Doorzitten
Stukloopen
Zonnebrand
en Smetten S
Land- en Tuinbouw.
Verlo
Getrc
JAC
HUI1
J
y
11
V1
110
1
li'
:|j! I
m
Dinsdagmorgen maakten de leden van de
Landbouwvereeniging „Ons Belang" te Melis
sant een reis van enkele dagen naar de Zuider
zeewerken te Wieringen.
De Melissantsche Landbouwvereeniging staat
bekend door haar energie en initiatief. Dat blijkt
uit haar actief deelnemen in den Boerenbond;
haar -arbeid-voor de' electrificatie van ons eiland
dat blijkt thans ook uit de reis .naar Wieringen,
die zij deze week deed, een reis die niet uit
sluitend voor genoegen gedaan werd, maar in
derdaad ook een zakelijk karakter droeg, het
geen uit wat we hier mededeelen blijken zal.
De voorbereiding van deze reis was geheel bij
den actieven voorzitter der vereeniging den
heer P. D. Sieling, iemand van wien bekend is
dat het organisatie-talent niet ontbreekt.
We zullen niet spreken over den velen arbeid
die aan deze voorbereiding verbonden is ge
weest. Iemand die iets van deze dingen afweet,
beseft wat het geweest is, om een reis van
eeinge dagen te organiseeren, voor 40 menschen.
Daar komt heel wat voor kijken.
Oorspronkelijk was gerekend op 40 man,
maar één was op het laatste oogenblik verhin-
rerd, welke plaats vervuld werd door een ken
nis van een der landbouwers uit Middelharnis.
Het gezelschap had Dinsdagmorgen plaats
genomen in 10 auto's, en werden met het sleep-
schip van de R.T.M. cm half 9 uur overgezet
naar Hellevoetsluis.
Vandaar ging het langs de mooie straatweg
naar Den Briel en met de veerpont naar het
eiland Rozenburg over, weer per veerpont naar
Maassluis. Hier had reeds een ontmoeting met
een oude bekende van Flakkee plaats, n.l. de
heer Kras, voormalig opzichter der Dirksland-
sche haven en der polders aldaar.
Eenige landbouwers uit Dirksland die deze
reis ook meemaakten en den heer Kras goed
kenden, stelden er prijs op hem te ontmoetten,
en daar de heer Kras aan de haven te Maassluis
woont bestond hiertegen natuurlijk geen be
zwaar.
Deze gelegenheid werd tegelijk te baat ge
nomen om het nieuwe watergemaal van Delf
land in oogenschouw te nemen. Een prachtige
installatie, geheel electrisch gedreven, en voor
zien van de nieuwste inrichtingen welke op
dit gebied zijn uitgevonden. Zooals bekend is
ligt Delfland heel laag, ver beneden den water
spiegel, en dientengevolge heeft men er vee',
last van het water. De bodem is er moerassig.
Het spreekt vanzelf dat een volledig geouitileer-
de inrichting om het water te verwerken hier
dus van primair belang is. Het Delftlandsche-
watergemaal verzet niet minder dan 1000 M;i.
water per minuut.
Vandaar ging de reis verder Delfland door,
langs Den Haag, door het schitterend Haagsche
Bosch, dat juist in dezen tijd van het jaar zijn
volle pracht openbaart, naar Noordwijk aan
Zee.
Wie aan Noordwijk aan Zee denkt en Flak-
keesch landbouwer is denkt op het oogenblik
tevens aanVeearts Dr, De Graaf die er
juist voor enkele weken is gaan wonen.
Daartoe was dan ook het doel van dit kleine
uitstapje.
De heer De Graaf toonde zijn blijdschap op
eenmaal en reeds zoo spoedig zoo ve'e Flak-
keesche gezichten in zijn nieuwe woonplaats
te zien door een gastvrij onthaal. Hier werd
thee gedronken en de fotograaf werd door den
heer De Graaf ontboden om het gezelschap op
de gevoelige plaat over te brengen, en het aan
denken aan het verrassend bezoek aldus voor
immer te bewaren.
De bezoekers hadden nu meteen een gelegen
heid om zich te overtuigen van het feit dat de
heer De Graaf, in een plaats omgeven van het
schitterenste natuurschoon woont, een combi
natie van bosch en zee, rustig gelegen en toch
in directe verbinding met het centrum des lands.
Ze misgunnen de heer De Qraaf zijn nieuwe
woonplaats niet.
Na een hartelijk afscheid ging de tocht door
naar Haarlem, steeds waren de wegen nu ge
flankeerd door het mooiste natuurschoon. Deze
streek van het land is rijk aan boom- en struik
gewas. Jammer was het dat het weer niet wat
beter was. Het was een dag van regen en wind.
Gelukkig hindert dat alleen het volop genieten
van het natuurschoon, zelf heeft men er in de
goed gesloten wagens geen last van. Er werd
doorgaans gereden met een snelheid van 40
K.M. per uur, zoodat alles wat men voorbij
schoof, goed kon worden opgenomen.
Haarlem gaf eenige pech.
Een der deelnemers kreeg een klein defect
aan zijn wagen. Het was maar een kleinigheid
dat intusschen ongeveer een uur oponthoud gaf.
Ook hier bleek echter dat de leiding in goede
handen berustte. De heer Sieling had overal
voor gezorgd, Zelfs voor een deskundig auto-
reperateur, iets wat niet overbodig mag heeten
voor een gezelschap dat met 10 auto's een ver
ren tocht onderneemt. Deze deskundige Van
Dalen van Melissant had het euvel spoedig in
orde gebracht en de reis werd voortgezet over
Beverwijk, het land der aardbeien-export, het
Noordzeekanaal over, naar Medenblik.
's Avonds ongeveer half negen kwam men in
deze oude veste aan. Het was natuurlijk te laat
geworden om nu nog een uitstapje te maken.
Toen men gegeten en zich verfrischt had, was
het onderhand tijd geworden zich ter ruste te
begeven.
Het gezelschap was ingedeeld in drie groe
pen welke in drie hotels onderdak bekwamen.
Na een heerlijke nachtrust, was men den vol
genden morgen, reeds om 7 uur present om de
reis naar de Zuiderzeewerken te ondernemen.
Nu kwam het er op aan dat men te beschik
ken had over een paar zeevaste beenen.
De Zuiderzee kan bij stil weer schitterend
zijn, zoo glad dat men geen rimpeltje in het
water ziet, dan is heel deze plas één groot spie- t
gelvlak.
Maar anders wordt het als het weer eenigs-
zins guur is. Dan is de Zuiderzee verradelijk,
juist door haar ondiepte. Het water is dan zoo
onstuimig, dat het meest zeewaardig schip slin
gert als een nootedop.
De bedoeling was oorspronkelijk de geheele.
Zuiderzeereis mee te maken tot Harlingen in
Friesland toe. Bij mooi weer is dat een prachtig
zeetochtje en men heeft kans nog een stukje
van het mooie Friesland te zien.
Het liep echter 'anders dan men verwacht
had.
Wij zullen ons er niet aan wagen een be
schrijving te geven wat er op de boot afspeelde.
GefSiég zi^shet, daf' ^e„inededeefen£: dattóror»-
schillende toeristen we noemen geen namen
hun tol aan de godin van het zeewater te
betalen hadden.
De lust om naar Harlingen mee te stoomen,
verging het geheele gezelschap, en men was
blij toen Wieringen in het zicht kwam, en men
gelegenheid kreeg vaste grond onder de voeten
te nemen. De oorspronkelijke bedoeling werd
opgegeven, meest tot leedwezen van den kapi
tein van het schip, die natuurlijk met proviand
en alles wat er bij komt voor een groot ge
zelschap gerekend had.
Voor het gezelschap zelve was deze gang
van zaken echter in het minst geen mislukking.
Van achteren bezien werd algemeen gecon
cludeerd, dat het zoo nog maar het beste is.
Hijgen-,«lp reis naaf H^ing^^egemaakf,
I' dan zouden er heel wat uren" zijn vèrlo'ren ge
raakt, die nu nuttig besteed konden worden
aan het eigenlijke doel van den tocht: de be
zichtiging der Zuiderzeewerken.
Te ongeveer half tien kwam het gezelschap
te Wieringen aan.
Het eerst wat men in oogenschouw nam was
de geweldige opslagplaats voor het materiaal,
dat voor het ontzaggelijk werk noodig is.
Men bevond zich op het Noord-Oostelijk ge
deelte van het eiland, alwaar de dijkverbtgding
komen moet met Friesland.
Het is moeilijk te beschrijven wat hier te
zien is. Alles is van overweldig groote af
metingen. De dijken die gelegd worden hebben
een voet van ongeveer 100 M. breedte. De
kruin is niet minder dan 40 M. breed. Bovenop
bevind zich dubbel spoor, rijpad enz. Het is
bijna ongeloofelijk, dat zulke ontzaggelijke wer
ken op een drassigen zeebodem kunnen worden
opgetrokken. Natuurlijk is het hoofdbestand
deel cementverharding. Het is hoogst interes
sant te zien hoe de cementproductie plaats heeft.
Een ceihentmachine, geheel gedreven door elec-
trische kracht, doet het werk. Het materiaal,
waarvan het cement gemaakt wordt, wordt in
Maak er een eind aan - iaat hardlijvigheid U
niet vroegtijdig oud maken en U van Uw jeugd
berooven. Heldere oogen, een frissche teint, een
veerkrachtige tred en een gezond uiterlijk hek
ken tegenwoordig ieders aandacht. Het is zoo
gemakkelijk hoofdpijn en slechte spijsvertering,
puistjes en een ongezonde gelaatskleur en veie
andere ongemakken en pijnen, die door consti
patie veroorzaakt zijn, te genezen. Ruim deze
hinderpalen uit den weg, door nog vanavond
CARTER'S KLEINE LEVER PILLEN
in te nemen. Morgen zult
U reeds ondervinden, dat
daardoor de ingewanden
pijnloos functioneeren. Ge
zult U opgelucht voelen,
en den nieuwen dag met
frisschen moed beginnen.
Bedenk, dat zij volgens
doktersrecept zijn samengesteld en door oud en
jong kunnen worden gebruikt. Ze zijn klein en
met een suikerlaagje bedekt, dus gemakkelijk te
slikken en bevatten geen giftige stoffen. Het is
een zuiver plantaardig middel, dat de natuur op
wetenschappelijke wijze te hulp komt. Vraag
„Carter's"- met bovenstaand merk Bij Apoth.
en Drog., In roode kokertjes van 75 ct. en f 2.25.
Import. Fa. B. Meindersma, Den Haag. 17
de machine gestort en deze verwerkt het regel
matig tot de materie, die tot de verharding ver-
eischt wordt.
Welke afmetingen deze werken hebben, kan
men eenigszins nagaan, als men weet, dat hier
aan de Noord-Oost kant van Wieringen niet
minder dan zes sluizen moeten komen, die ver
binding geven met de Noordzee en den vaargeul
die overblijft naar Amsterdam.
Om half twaalf werd een broodje genuttigd,
en een bezoek gebracht aan enkele plaatsjes
als Stroe, Dentleven, Oosterland, enz. In een
van deze plaatsjes werd nog een heel oud Her
vormd kerkje bezichtigd met een aardig in
terieur. Dat men hier van de zee leeft, bewees
een fraai vervaardigd schip, dat in de kerk
aanwezig was.
Na een bezoek aan het eiland, dat de eer
heeft gehad een tijdlang de residentie te zijn
van den Duitschen ex-kroonprins, stapte het
gezelschap in twee autobussen en reed over
den nieuwen dijk, welke onlangs voltooid werd
en verbinding geeft met het vasteland van
Noord-Holland, naar van Eeuwijksluis. Vervol
gens door den Paulonapolder en den Heer Hu-
gowaard, waar een bezoek gebracht werd bij
Waiboer, bekend om zijn zetpoters, die vooral
op Flakkee grooten aftrek vinden.
Hier werd het zetgoed bezien.
Algemeen was men het er over eens, dat
hier pracht-polders zijn. Het landbouwgewas
staat er schitterend bij. Een lust voor de oogen
van de landbouwers. Het was voor een ieder
interessant om de oorsprong van den beroemden
pootaardappel nu eens persoonlijk in oogen
schouw te nemen.
's Avonds te 5 uur ongeveer kwam men te
Medemblik aan. Na het gebruik van kleine
ververschingen, stapte men weer in de eigen
auto's en reed naar den proefpolder te Andijk.
Men dient te weten dat deze polder is in
gedijkt speciaal met het doel om te onderzoeken
of de bodem van de Zuiderzee geschikt te
maken is voor den landbouw. Het zou toch
kunnen zijn, dat den bodem van dien aard was,
dat ze voor den teelt ongeschikt bleek.
Van daar dat men een proefpoldertje indijkte
nabij Andijk, iets ten Oosten van Medenblik,
om dit nader te onderzoeken.
Hier is een splinternieuw boerenbedrijf ge
vestigd, met een groot laboratorium, speciaal
voor het onderzoek van den bodem.
Algemeen was men van oordeel, dat de proef-
veldjes er goed voor staan.
De grond is er wel ongelijk.
Op de eene plaats is ze lichter dan op de
andere plaats, maar over 't algemeen domineert
toch de zware grond.
Allerlei vruchten treft men in dit proefpol
dertje aan. Erwten, rogge, tarwe, gras, enz. Er
loopen hier en daar nog kreeken doorheen, ten
bewijze, dat deze grond pas aan het zilte nat
ontwoekerd is.
Rekening houdend met het feit, dat deze pol
der in September van het vorige jaar pas droog
kwam, mag gezegd worden, dat het gekras er
vrij goed bij staat.
Men moet hier natuurlijk niet de maatstaf
aanleggen van een volledig economisch bedrijf.
De bedoeling hier is niet om direct winsten
uit het bedrijf te halen, men moet rekening
houden met het doel waartoe dit bedrijf speciaal
werd opgericht. En dan mag worden vastge
steld, dat wanneer de droog te leggen polders
denzelfden bodem hebben als dit poldertje, de
Zuiderzee in de toekomst een belangrijke aan-
-'winku-zafe woeden -woon- denNederlandschen
Landbouw.
De bedoeling van dit laboratorium is dan
ook onder meer om te onderzoeken welke kunst
meststoffen en grondbewerkingen voor dezen
bodem het doelmatigst zijn.
Het zal een belangrijke verruiming op land
bouwgebied beteekenen.
Men moet weten, dat het de bedoeling is
vier groote polders in de Zuiderzee in te dijken.
Daartoe komt er een enorme afsluitdijk van
Wieringen naar Friesland (bij Makkum). Bij
Wieringen komt er door den afsluitdijk een
kanaal met de 6 sluizen waarvan we hier
boven spraken.
Voorts krijgen de polders, die droog gelegd
worden, een gezamenlijke oppervlakte van
211.830 H.A. grond. Wat er overblijft is dan
het IJsselmeer, dat tusschen de twee grootste
polders naar Amsterdam slechts een breedte
overhoudt van 5000 M„ dus een uur gaans,
iDit is dus: wel de. moeite van het indijken
waardmits de bodem te gebruiken is.
Na het bezoek aan dezen proefpolder werd
de reis voortgezet naar Oostblokker, iets Zuid-
Westelijk van Medenblik.
Hier werd de beroemde veestapel van de
Gebr. Ruiter bezichtigt, mede bekend op Flak
kee door het feit, dat hier de fokstier, welke
onlangs werd aangekocht, van dezen veestapel
afkomstig is. Vermeldenswaard is nog, dat van
dezen stapel onlangs een stier verkocht is, be-
stemd voor Argentinnië, voor den prijs van
5000.—. Wij hoorden een landbouwer op
merken, dat hij hier een koe gezien had, zooals
hij er nog nooit een gezien heeft.
Ook van hier ging men zeer voldaan weer
op stap naar Medenblik terug.
Inmiddels was het avond geworden en na
een verfrisschende rust (zulk een dag is be
langwekkend, maar vermoeiend) vertrok men
Donderdagmorgen 7 uur uit Medenblik over
Purmerend naar IJmuiden.
Hier werden de 'beroemde sluiswerken in
oogenschouw genomen.
Was het werk aan de Zuiderzee grootsch,
wat men hier te zien kreeg was overweldigend.
Met volle vrijmoedigheid kan ieder worden
aangeraden dit werk eens te gaan bezien. Men
heeft er vrijen toegang en wordt tot alles toe
gelaten.
Natuurlijk is de sluis nog droog, zoodat men
er doorloopen kan. Doet men dat, dan ziet
men aan weerszijden tegen twee geweldige mu
ren op.
Deze muren zijn zeventien meter hoog en
2Vï meter dik. De breedte der deuren, die
schuiven, en niet draaien, zijn 40 meter. De
sluis is 400 meter lang.
Als men deze cijfers in gedachten even reali
seert, kan men zich eenigermate voor oogen
stellen welk een ontzaggelijk werk men hier
aan het ondernemen is. si 0:
Alles is gemaakt van gewapend beton.
Het lijkt wel een groot spinrag van ijzeren
staven. Het werk is gebaseerd op een schitte
rende organisatie, vrucht van moderne techniek.
Alles wordt verwerkt met electrisch gedreven
kranen. Langs enorme staaldraden wordt het
materiaal aangevoerd. Het werk verloopt rus
tig, seinen met vlaggetjes enz. vertolken de
bevelen.
Inderdaad, hier is iets grootsch te zien.
Van hier ging het over Haarlem door de
Haarlemmermeer naar Hoofddorp. Daar was
het juist graanbeurs. Omdat de Flakkeêsche
landbouwer ook wel eens een beurs in den
vreemde wil bijwonén, werd hier uitgestapt en
het eten genuttigd.
Voorts ging het in de richting van Boskoop,
waar de mooie omgeving en de boomcultuur
het rijden tot een genot maakte, naar Rotterdam
en Waalhaven.
Dat laatste kon men nog net waarnemen.
Enkele landbouwers maakten nog een vlieg-
tochtje boven de groote havenstad en dan
verder over Hoogvliet naar Hellevoetsluis, waar
de sleepboot der R. T. M. weer gereed lag
om het gezelschap naar het Flakkeesche land
te brengen.
Hier mede was deze interressante reis vol
bracht.
Alleen voor genoegen
Geen sprake van
Het zakelijk belang van een dergelijke ex
cursie' voor den landbouw jn het algemeen, is
van niet te onderschatten beteekenis.
Men leert van elkander, den blik wordt ver
ruimd en men leert eigen werk en woonplaats
waardeeren, als men ziet, met welke moeilijk
heden men elders te kampen heeft.
Alle lof voor den leider, die deze reis or
ganiseerde. Er was harmonie. En een opge
wekte geest heerschte er, Alje's -liep vlot van
stapel, dank zij de prompte regeling die vooraf
gegaan was. **.«»-'
En tot slot
We hopen, dat dit gezelschap na jaren nog
eens dezelfde reis zal kunnen ondernemen.
En dan niet om Zuiderzeewerken te bezich
tigen, maar om aam de boorden van het IJssel
meer te komen en dan langs die bporden on
afzienbare velden met rijpend graan te ont
moeten.
Ontworsteld aan den bodem der zee.
Zooals ons geheele landje aan 'het zilte nat
ontworsteld is.
Want men weet- het: „Een hand vol zee
wier".
Want hoe schoötf de zee op vele tijden van
het jaar moge zijn, zij haalt in het oog van
den Nederlandschen landbouwer niet bij de
schoone vergezichten over golvend gouden
graan, waarvan de bekende dichter Réné de
Glercq eens zong
„Heerlijke terwe,
„Siersel der aarde,
„Goud in Uw verwe,
„Goud in Üw waarde
„Heerlijke terwe, vroomheid en vreugd
„Rijk is de boer als de tarwe deugt
LANDBOUWONDERWIJS,
In de vacature ontstaan door het vertrek
van den heer C. del Graaf te Dirksland, is
tot lid van den Raad van Toezicht op het
landbouwonderwijs benoemd de heer J. Buth
G.Jz. te Dirksland.
FLAKKEESCHE BOERENBOND.
De heer P. van Schouwen te Oude Tonge
stelt zich niet meer herkiesbaar tot Voorzitter
van den Flakkeeschen Boerenbond. De afdee-
lingen zijn door het bestuur uitgenoodigd can-
didaten op,te geven, waaruit op de eerstdaags
te houden algemeene of zomervergadering een
keuze kan worden gemaakt
De heer Van Schouwen werd tot Voorzitter
benoemd in 1925, nadat hij reeds gedurende
meer dan anderhalf jaar als vice-voorzitter de
leiding had gehad, tijdens de langdurige ziekte
en het overlijden van den heer J. Overdorp, en
weer gedurende meer dan 8 maanden tijdens
de vacature J. Koert Mz,
Toen de vereeniging door de moeilijkheden
met de V. N. A. een ernstige crisis doormaakte
en zelfs van ontbinding sprake was, heeft de
heer Van Schouwen den moed getoond en ge
toond ook de kennis te bezitten om deze nuttige
organisatie van den ondergang te redden,
waarvoor hem den dank van den Flakkeeschen
Landbouw toekomt.
DE LANDBOUW-ONDERLINGE.
De maandelijksche groei van de Landbouw-
Onderlinge en de Tuinbouw-Oaderlinge. v;
Op 1 Juni 1928 trad per provincie het hier
onder vermelde aantal landbouwers als lid der
Landbouw-Onderlinge toe
Provincie. Aant. leden.
Loon.
Groningen
23
22.302.-
Friesland
70
59.274.-
Drenthe
39
22.293.-
Overijsel
20
11.834.-
Gelderland
27
14.481.-
Utrecht
9
8.840.-
Noord-Holland
33
22.858.-
Zuid-Holland
24
22.441.-
Zeeland
14
9.104.-
Noord-Brabant
2
4.100.—
Totaal
261
197.527.-
Per 1 Juni 1928 traden als lid der Tuinbouw-
Onderlinge toe 50 werkgevers, uitbetalende aan
loon 38.619
Sedert 1 November 1927 vermeerderde het
aantal leden bij de Landbouw-Onderlinge met
1066, uitbetalende 1.116.934.— loon; bij de
Tuinbouw-Onderlinge met 313, uitbetalende
386.027.- loon.
De Secretaris van de P.O.C. Overflakkee,
A. W. KEIJZER.
MODERNE POTERBEWAARPLAATSEN.
Over dit onderwerp heeft Ir. W. B. K. Ver
hoeven een voordracht gehouden op de Aard-
appeldagen te Wageningen, gehouden op
Woensdag 27 en Donderdag 28 Juni.
Even wil ik hier een paar kleine mededeelin-
gen doen, die misschien nog van zeer veel be
teekenis zijn voor hen, die nog bouwen moeten.
Voor de breedte werd opgegeven 5 Meter,
met een gangpad van 1 Meter, en een hoogte
van 2 Yi tot 3 Meter, te bouwen richting Noord-
Zuid, en boven den grond, en vooral ook re
kening te houden dat het glas voor dat het
ingezet wordt, goed moet worden schoonge
maakt.
Verder worden alle voodrachten, die deze
dagen gehouden zijn, in druk gebracht, t. w.
De vatbaarheid van de Aardappelplant voor
de Phytophthoraziekte en haar bestrijding, door
Mej. H. L. G. de Bruijn te Wageningen.
Voorspelling van de Aardappelziekte in ver
band met de Meteorologisch factoren, door Dr.
C. Braak te De Bildt.
Moderne poterbewaarplaatsen, door Ir. W.
B. L. Verhoeven te Wageningen.
Welke waarde moet worden toegekend aan
de eerste spruit bij aardappelen, door Dr. J.
C. Dorst te Wageningen.
Een proef over den invloed van den grond
bij pootaardappelen, door P. Band, Nieuwe
Niedorp.
Eenige ervaringen met kalibemesting bij aard
appelen of Veenkoloniale gronden, door J. Kok
te Veendam.
De invloed van kalibemesting op het voor
komen van bladluizen bij aardappelen, door
Ir. J. J. Jansen te Wageningen.
De afzet van aardappelen naar Duitschland,
door Ir. A. H. Joustra te Berlijn.
De moeilijkheden bij het vaststellen van een
keuringsstelsel bij aardappelen, door Ir. J. D.
Koeslag te Wageningen.
Lichte mozaïekziekte bij aardappelen, door
Dr. J. Oortwijn Botjes te Oostwold.
Dus alle zeer nuttige en leerzame onderwer
pen, die voor elke aardappelverbouwer van
groot belang zijn.
G. v. d. HEIDEN,
Contr. H. M. v. L.
Sommelsdijk, 29 Juni 1928.
SOMMELSDIJK.
Geboren: Hendrik, z. v. Adrianus Beket
en Leentje Kievit.
MELISSANT.
GeborenPieternella en Elsje, d. v. J. F.
Neelsen T. van der SpaanAdrianus Teuhis,
z. v. J. Robijn en L. van Es.
GODSDIENSTOEFENINGEN.
OFFICIEEL GEDEELTE
Predikbeurten op Zondag 1 Juli 1928.
NED. HERV. KERK.
Sommelsdijk, v.m, 10 uur leesdienst en 'sav.
6,30 uur Ds. v. Ameide.
Middelharnis, v.m. dhr. Vetter en 'sav. Ds.
v. d. Zee.
Ooltgensplaat, v.m. 9 uur (o.t.) Ds. v. d. Wal
v. Wageningen en 's av. 6 uur leesdienst.
Oude Tonge, v.m. en n.m. dhr. de Heer v.
Nieuw.Lekkerland,
Nieuwe Tonge, v.m. leesdienst nam. 2 uur
Ds. Polhuijs.
Herkingen, v.m. 9,30 en 's avonds 6 uur dhr.
v. Yperen.
Melissant, 's av. 6 uur Ds. v. d. Wal v. Wage*
ningen.
Goedereede, v.m. Ds. v. Ameide en 's av. dhr.
Bouman.
Ouddorp, v.m. leesdienst, n.m. Ds. v. Ameide
(Doop).
GEREFORMEERDE KERK.
Middelharnis, v.m. en 'sav. leesdienst.
Ooltgensplaat, van. 9,30 uur en 'sav. 6 uur
Ds. ae Lange.
Ouddorp, v.m. en n.m. Ds. Diemer.
GEREFORMEERDE GEMEENTE.
Middelharnis, v.m. 10 en 's av. 6,30 uur leesd.
Dirksland, v.m. 10 en 's avonds 6,30 uur Ds.
de Blois.
Herkingen, v.m. 9, nam. 2 en 'sav. 6 uur
leesdienst.
Ouddorp, v.m. en nam. leesdienst.
OUD GEREF, GEMEENTE, «c
Herkingen, v.m. 9 en n.m. 2 uur leesdienst.
OUDE TONGE.* Bij de Ned. Herv. Gem.
alhier is beroepen Ds. J. van Amstel te Putten.
DIRKSLAND. Tot leden van het kiescollege
der Ned. Herv. Kerk zijn gekozen de heeren
M. Grootenboer, J. Troelja en A. C. van Nieu-
wenhuijzen,
STELLENDAM. Doopouders, die hun kin
deren in de Ned. Herv. Kerk wenschen te doen
doopen, dienen daarvan aangifte te doen in
de- consistoriekamer op Zaterdagavond van
6—7 uur.
OUDDORP. Naar wij vernemen wenscht Ds.
J. van Amstel van Putten, beroepen predikant
bij de Ned. Herv. Kerk alhier, in de komende
week hier henen te komen en Woensdagavond
in de kerk op te treden.
ca xm uflcs iowoa go Sfcicp „.„os;-,
*b H ryvs3
„De Waarheidsvriend'], het orgaan van den
Geref. Bond in de Ned, Herv. Kerk, schrijft
NEUTRALITEIT QP, SCHOOLTERREIN
IS EEN VALSCHE LEUZE.
Ik zou mij al buitëngéwoon moeten vergissen,
als ik veronderstel, dat ef onder de lezers van
„De Waarheidsvriend" nog velen zijn, die hun
ne kinderen sturen naar een openbare of zoo
genaamde neutrale school. Tot die lezers
wenschte ik mij in hef bijzonder gaarne tt
richten.
We zouden de tegenstanders van het Chris
telijk onderwijs kunhëh verdeelen in twee soor
ten. Er zullen er zijn, 'die er niets voor voelen,
omdat doodeenvoudig de eeuwige dingen hun
nog niet de zwaarste geworden zijn. Hoe zou
men dan ook begeeren kunnen om het onder
wijs op Christelijken leest te schoeien We
begrijpen, dat men tegenstander blijft, zoolang
we nog geen oog hiervoor hebben, dat het
zoeken van het Koninkrijk Gods het voornaam
ste is.
Maar daar zijn ook andere tegenstanders, die
een meer Doopersch standpunt komen in te
nemen. Zij zijn tegen alle Christelijke actie en
■staan daarom onmiddellijk gereed met dat scher
pe wapen, dat het met dat Christelijk onderwijs
toch eigenlijk niets gedaan is, omdat het toch
allemaal maar eigen werk is. Ge begrijpt, dat
het noodig is om ook deze ernstige beschul
diging onder de oogen te zien.
Ik heb eens een neutraal onderwijzer ont
moet, die mij vroeg of hef'er eigenlijk wel iets
toe deed, of een kind op de openbare of op
de Christelijke school leerde lezen, schrijven,
zingen of rekenen. Vertel mij eens, zoo luidde
de vraag, of men iemand ook op Christelijke
wijze met cijfers op de lei of in het cahier
kan laten omspringen De vraag werd natuur
lijk zoo gesteld, dat het- van te voren reeds
belachelijk moest heeten om daarop nog een
bevestigend antwoord te durven geven.
Edoch, zou het dan van geen beteekenis
wezen, wie ons kind onderwijzen zal Is het
met een kind, hetwelk uit een huis komt waar
met God en Zijn Woord wordt gerekend, niet
noodzakelijk, dat het ook op school in een
dergelijk millieu komt Ge kunt toch een tee-
dere kamerplant zoo maar niet aan de koude
winteratmosfeer bllootstellen
Neen, het is maar niet enkel te doen om de
school met het gebed en het lezen van God;
Woord te doen beginnen. Het is er om te doen
om het geheele onderwijs van een Christelijken
geest te doordringen.
Zou het niet van groote beteekenis wezen,
of het kind op de school psalmen en geestelijke
liedekens zingt, "dan of dat kind slechts de
neutrale versjes leert Acht de beteekenis van
't lied niet gering. Vele ouden van dagen, die
veel van hetgeen vrpeger op de catechisatie
geleerd is, al lang hebben vergeten, putten nog
troost uit de versjes, die op school werden
geleerd.
Zou het voorts niet van groot gewicht zijn,
dat men onze kinderen leert lezen Uit boekjes
waarin ook plaats„lsyyior bijbelsche geschie
denissen en verhalen, waarin met God en Zijn
Woord wordt gerekend? Is men van neutrale
zijde niet jaloersch. -op de schoone geschiede
nissen uit den Bijbel
Hoe zal verder recht gedaan worden aan
de geschiedenis yan ons Vaderland,, als niet
schier op elke bladzijde met Gods hand mag
worden gerekend
Onze tachtig-jarige oorlog, de geschiedenis
van de onoverwinnelijke vloot, kan nooit op
neutrale wijze naar recht naar voren worden^nl
gebracht. Vrj
Wat te denken van een natuurkunde-les,
waarbij alle verschijnselen maar worden toe
geschreven aan datgene, wat men' natuurwetten
pleegt te noemen, in plaats van te rekenen
met een God, die alles regeert en bestuurt
Zoo zouden we kunnen voortgaan met steeds
meer bewijzen naar voren te brengen van de
stelling, dat neutraliteit eigenlijk onmogelijk is,
zal men aan het Christelijk beginsel waarlijk
recht laten geschieden. Hoe zou het trouwens
van iemand gevergd kunnen worden om in
strikten zin neutraal te wezen. Dit zou dag
in dag uit ten slotte niet anders kunnen dan
in den weg van absolute dooding van eigen
persoonlijkheid.
Sprak Christus zelf niet: Wie niet voor mij
is, die is tegen mij
Zou er wel één terrein voor den Christen
kunnen wezen, waarop hg neutraal zou mogen
zijn Neutraal, dat zou immers willen zeggen,
dat men lus eigenlijk over den Koning der
koningen niet meer zou mogen spreken.
Neen, nog, eens: dpt kan niet, dat mag niet.
Nu zegt misschien een ander, dat de kinderen
toch eigenlijk nog veel te jong zijn om over
Gd en Zijn Woord te hooren spreken. Maar,
lezers, zien wij niet menigmaal, dat God de
jonge kinderen ook komt weg te maaien met
den sikkel des doods Worden er niet vele
sierlijke jonge bloemen van den stengel afge
sneden Heeft dan ook het schoolkind geen
onsterfelijke ziel Gods Woord is toch zeker
op onze hand. Staat er niet geschreven: „Die
Mij vroeg zoeken, zullen Mij vinden"
De tuinman weët het ook wel, dat hij van
een ouden, dikken boom onmogelijk meer een
goeden leiboom maken kan. Men moet begin
nen om de jeugdjg$dafcjés*te leiden. Maar zoo
is het ook met betrekking tot de eeuwige din
gen. Voor den Heere ïi het even gemakkelijk
om een grijsaard van 80 jaren in de ziel te
grijpen en te bekegrs%=. als ook te werken in
het kinderhart.
Maar dit zult ge me onmiddellijk moeten toe
geven, dat het kinderhart toch 't meest ont
vankelijk is om het- zaad des Woords te ont
vangen.
Ik werd er een Vörig jaar hier weer zoo is
versterkt, toen ik stond aan het ziekbed van
een meisje van elfjaar. Wat een diepe indruk
ken van de eeuwige dingen in het hart van
dat stervende kind.l Het was een vrucht van
hetgeen op de school was geleerd.
Het is wel, svaar, dat naar de Doopbelofte
de ouders in de alle'rèerstè plaats'tijn geroepen
om hunne kinderen in de voorzeide Iéér te
onderwijzen. Maar helaas, in zoo menig gezin
komt er zoo weinig van. De vader verlaat des
morgens zijn woning, als de kinderen nog te
bed liggen. En wat moet menige moeder niet
slovenO, die aardsche beslommeringen. Wat
leggen ze een beslag op het menschenleven in
dien korten tijd van ernstige voorbereiding voor
de eeuwigheid.
En toch zal het wat te zeggen wezen, ou-
als de
moeten
eten
voor
u ook zoo
in
ge he
ders,
zou
voor
goed
u ook
worden
maar g-
kommerd.
Dat zal
Zullen w
verwaarloo
onthouden,
van dien
Heiland nie
Mij komen
zulken is
Als ge e
volgende v
vereeniging
de oprichti
Het neut
langer hoe
toonen. De
Kerk maar
weigeren
zingen er
„Nederland
Na dit
meer aan
eigenlijk 2
Ik ken
waren ove
ting van
komen. E.
bedenkelijk
baar al het
maar eigen
te ontkenn
aan den i
is waar,
dominee f
goede onde
Maar, G
is ook w;
zooveel eic
heid van b
scherpe co
van het
dan ook
en bouw
graanpakh
over Godsf
En een
vinden on
schiedt, m
stelde ik
of ten min
waar van
niets gevo
We vre
menschen
toekomst,
deze toest;
worden.
Moge
afhankelijk
J zoening o
'ons daarb
en werker
Want
kunt gij
KAMPEF
MIDDEL
30305
welke,
milie ha
vele be
Huweli
SOM
li
u
He
onze
liefd
vade
Wed
in
jaar.
Midd
//mui
f
"«•Gr.
1
Midd
1
MID
tijdens
geliefde
Overgro
betuiger
alsmede
Drs. Sn
en Zusi
behandt
liefde al
asqsotsg
DIRKS1
gevraa
kan wc
Loon
Br.:
Rottere
