voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
vtoCi*
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO YINCES
No. 3383
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1927
42STE JAARGANG
flflHKOWOIBIIIB UERfiflOmm.
W. BOEKHOVEN ZONEN
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe ie zenden aan de Uitgevers
V Het vloekveibod.
BuitenlandL
Deze Courait vei schijnt eiken WOENSDAQ en 7ATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franc per post f 1.— bij vooruitbetaling.
BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar,
AFZONDEKLIjKE NUMMERS 5 CENT.
UITGEVERS
SOMMELSDIJK
Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel.
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.- per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte, die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur.
Nu de tijd van vergaderen weer is
aangebroken brengt scbier elke post
ons opgaven van vergaderingen met
verzoek deze onder plaatselijk nieuws
te willen opnemen.
Wij kunnen ons goed verplaatsen in
den toestand waarin de meeste ver»
eenigingen zich bevinden. Zij moeten
van „gegeef" leven en zitten over het
algemeen slecht bij kas. Hooge adver-
tentiekosten kunnen er meestal niet af.
Toch is 't niet mogelijk voor de uit
gevers van dit blad al deze verkapte
advertentiën belangeloos onder het
redactioneel nieuws op te nemen. Dat
gaat te veel geld kosten.
Daarom hebben wij een middenweg
gezocht en meenen deze gevonden te
I hebben in de volgende regeling.
Wij stellen onder de rubriek adver
tentiën de gelegenheid open tot het an
nonceeren van vergaderingen, tijd,
plaats, agenda, spreker enz. en bere
kenen hiervoor den sterk gereduceer»
den prijs van
5 CENT PER REGEL,
zoodat de vereenigingen een zeer goed-
koope gelegenheid hebben hun verga
deringen op de wijze zooals ze zelf wil
len, bekend te maken. In tien regels,
dus voor slechts 50 cent, kunnen zij
annonceeren wat zij willen. Wij geloo»
ven, dat men de billijkheid van deze
regeling zal inzien.
Onder het redactioneele nieuws wor
den dus geen aankondigingen van ver
gaderingen meer opgenomen.
Heeren Secretarissen of andere in
zenders van de voor deze rubriek be
stemde berichten, gelieven er rekening
mede te houden, dat zij bij inzending er
bij vermelden: „voor advertentie-ver
gaderingen". Bij nalatigheid daarvan
worden deze onder de gewone annon
ces opgenomen.
DE UITGEVERS.
Verschillende gemeenten in het gewest waar
ons blad gelezen wordt, zijn overgegaan tot
het opnemen van een vloekverbod in hun po
litie verordeningen. Meerderen zijn er echter,
die hiertoe nog niet besloten of indien dit punt
ter sprake kwam, besloten hebben afwijzend
op het verzoek om een vloekverbod in het
leven te roepen te beschikken.
Daar de Bond tegen het schenden door vloe
ken van Gods Heiligen Naam, thans weer met
een verzoekschrift tot de gemeentebesturen
kwam, kan het zijn nut hebben iets over deze
kwestie te zeggen.
Enkele gemeentebesturen weten eigenlijk niet
precies wat zij in deze kwestie doen moeten.
Oude Tonge b.v., hoezeer de Raad het vloe
ken afkeurde, besloot geen vloekverbod in het
leven te roepen, daar men niet inzag hoe een
dergelijk verbod in de praktijk zou te hand
haven zijn.
Ooltgensplaat besloot deze zaak uit te stellen
tot de volgende vergadering, waar Burgem. en
Weth. met een prae-advies komen Zullen.
Wij kunnen ons indenken, dat men de be
zwaren tegen een dergelijk verbod niet licht
weegt.
Welke zijn deze bezwaren
Meestal worden een drietal bezwaren tegen
het vloekverbod ingebracht.
In de eerste plaats is er een juridisch bezwaar.
B.v een staatsman als Mr. S. van Houten
heelt, toen hij minister was, een zoodanige ver-
wdening van een gemeente vernietigd, op grond
van de overweging dat onder de bevoegdheid
van den gemeenteraad tot het maken van ver
ordeningen, die in het belang van de openbare
°rde, zedelijkheid en glzonheid worden vereischt
en van andere betreffende de huishouding der
gemeente (art. 135 gemeentewet) niet begrepen
iss het waken tegen godslastering.
In den laatsten tijd wordt dit juridisch be
zwaar niet meer zoo naar voren gebracht. De
tegenwoordige regeeering en vele leden der
rechterlijke macht hebben zich op een ander
standpunt gesteld en achten de gemeentebe
sturen wel competent om vloekverboden in het
leven te roepen.
In de tweede plaats wordt gezegd dat door
het vloekverbod de geestelijke vrijheid wordt
aangerand.
Het is voornamelijk Minister Slotemaker de
Bruine geweest die dit bezwaar opperde.
De Hoogleeraar deed dat met de volgende
bewoordingen
„Maar ik mag er misschien aan herinneren
dat het was inderdaad voor de wet van
1848 en 1855 er mannen en vrouwen ge
weest zijn van diepe religieuse overtuiging,
die in den aanvang van de 19e eeuw zeer
ernstig zijn belemmerd door degenen, die des
tijds de leiding hadden.
En omdat dit toen gebeurd is, komt het
mij voor, dat inzonderheid zij, die rechts
staan, zooveel aanleiding hebben om voor
zichtig te zijn op dit terrein en om al den
ernst van dit vraagstuk te doorschouwen".
Het is bekend dat juist de Anti-Rev. de gees
telijke en religie-vrijheid, in navolging van
Groen van Prinsterer, willen hoog houden. Ge
wetensvrijheid en vrije meeningsuiting zijn kost
bare vruchten van het Calvinisme.
Maar het strafbaar stellen van het openbaar
vloeken en lapteren van Gods Heiligen Naam
heeft hiermee niets te maken.
Zoomin gewetensvrijheid en vrije meenings
uiting belemmerd wordt door het verbod van
majesteitschennis of door het strafbaar stellen
van schending van goeden naam of eer, zoo
min worden deze grondrechten aangetast door
het instellen van een vloekverbod.
De heer Idenburg heeft tegen het bezwaar
van den heer Slotemaker terecht opgemerkt
dat niemand in zijn geweten verplicht wordt
om in het openbaar God te lasteren of te hoo-
nen.
Een derde bezwaar is sterker en daarmede
dient o.i. wel degelijk rekening te worden ge
houden.
Het is namelijk mogelijk dat in de een of
andere gemeente een vloekverbod praktisch
niet te handhaven is en eer zal prikkelen tot
verzet en toename van het kwaad dan dat het
kwaad zou afnemen.
Zooals met alle wetten en regelen' moet
ook deze wortelen in de volksovertuiging en
doet zij dat niet, dan wordt zij tot een aan
fluiting.
Iedere gemeenteraad zal voor zichzelf hebben
uit te maken in hoever een vloekverbod prak
tisch goed effect zal hebben.
Vreest men dat de bevolking in haar meer
derheid er verkeerd op reageeren zal, dan is
het beter geen vloekverbod op te nemen.
Men werpt hier wel tegen dat de roeping der
Overheid er toch ligt, dat zij gehouden is Gods
Naam te verheerlijken.
Hiermede zijn wij het eens en daarom achten
wij dat ook de Overheid in die plaatsen, waar
de bevolking helaas zoover afgedwaald en ge
zonken is, dat zij het vreeselijk kwaad der
godslastering niet meer gevoelt, nog wel een
taak heeft.
Niet om nu toch met een vloekverbod te
komen en dan te zeggen nu hebben wij onze
plicht gedaan.
Dat zou een paskwil zijn, een schijnvertoo-
ning, misschien als politieke manoeuvre niet
zonder nuttig effect, maar in den grond der
zaak toch een bedriegelijke vertooning.
De taak der Overheid in die plaatsen ligt o.i.
hierin, dat zij in de instructie van haar gemeente-
personeel en in de voorschriften, betreffende
de gemeentelijke localiteiten, de openbare scho
len, de verkooplokalen enz., bepalingen tegen
hetvloeken opneemt.
Het heeft ons zeer verblijd dat het dagelijksch
bestuur van Oude Tonge nadrukkelijk verklaard
heeft het vloeken streng af te keuren. Maar au
zouden wij het van dit bestuur consequent
achten, dat het, waar het de onmogelijkheid
om een vloekverbod te handhaven inziet, der
gelijke bepalingen in de instructies en voor
schriften opnam. Niet omdat het zoo noodig
is, dat tegen het gemeentepersoneel wordt opge
treden, wij nemen gaarne aan, dat dit zich aan
dit kwaad niet bezondigd, maar om met de daad
te toonen, dat het de zonde tegen het derde
gebod niet duldt en aan de ingezetenen dit op
duidelijke wijze demonstreert en alzoo tot voor
beeld is.
Misschien kan, nu de Raad van Oude Tonge
het in het leven roepen van een vloekverbod
verwierp, door enkele leden nog eens een po
ging gewaagd worden om in dezen geest toch
iets tegen het kwaad te doen.
V De Heer Schouten over t «Overheid
en Godsdies si.
Maandag 28 November a.s. houdt de Staten-
sectie Ridderkerk haar jaarvergadering.
Dit zal de eerste jaarvergadering zijn, welke
zij in haar nieuwe samestellmg houdt.
Het agenda, dat wij voor deze samenkomst
ontvingen, bewijst dat de leiding onzer Sectie in
goede handen is.
Indien er een flinke opkomst 4s kan deze
vergadering bizonder vruchtdragend zijn.
Op de middagvergadering n.l. zal de heer
J. Schouten, lid der Tweede Kamer, het onder
werp inleiden over Overheid en Godsdienst.
Een onderwerp, dat juist voor onze Staten-
sectie van zoo bizonder groot belang is.
In deze moeilijke kwestie ligt het priac'p:ecle
verschil tusschen ons en de St. Gerei partij.
Dit vraag stuk omvat de verhouding tusschen
Kerk en Staat, de Godsdienstvrijheid, de gees
telijke vrijheid, de vrije meeningsuiting en zoo
veel meer, waarover oneindig veel misverstand
bestaat en tot dwaling aanleiding geeft.
Daarom is het goed, dat deze zaken door
iemand als de heer Schouten eens besproken
worden.
Wij hopen op een flinke opkomst.
De vergadering wordt gehouden in de Oranje
boomstraat, dus in de nabijheid van het station
Rosestraat. Beter kan het niet
Alle leden van Anti-Rev. Kiesvereenigingen
hebben vrijen toegang.
Aau den Arbeid.
De secretarissen onzer kiesvereenigingen heb
ben van het bestuur der Staten-sectie Ridderkerk
een aanschrijven ontvangen, waarin gewezen
wordt op den noodzakelijken arbeid van dezen
winter.
Nadat gewezen is op de noodzakelijkheid,
dat het bestuur een werkprogram opstelt en
zorg draagt, dat onze kiesvereenigingen actief
blijven, ook in een winter waarin geen ver
kiezing behoeft voorbereid te worden, wordt
uiteengezet wat er zooal te doen is.
Daar is in de eerste plaats de uitbreiding
van het ledental. Het verhoudingscijfer van het
bij de verkiezing uitgebracht aantal A. R.
stemmen en het leden tal der K. V. is zeer
ongunstig.
Dan is er het vraagsstuk der financiën. Wan
neer dit vlak voor een verkiezing onder de
oogen gezien wordt, is het te laat.
Voorts heeft de K. V. tot taak het lezerstal
der A. R. pers uit te breiden. De stapels neu
trale dagbladen, welke nog steeds onze A. R.
gezinnen worden binnengedragen, zijn het be
derf onzer beginselen.
Dan is er de noodzakelijke propaganda onder
de zoogenaamde middenstof.
Het bestuur onzer Sectie zegt hiervan
„Verkeerd moet het worden genoemd, dit
alleen maar in verkiezingsdagen te doen. Dan
doet iedere partij het en worden de menschen
er ten slotte afkeerig van. Men doe het nu.
In dezen winter. In onze dorpen gaat dat zoo
onder de bedrijven door. Het communisme
wacht niet en wacht nooit tot de verkiezin
gen. Het werkt altijd. En dat moet voor ons
reeds aanleiding te over zijn o m„ tijdig en
ontijdig" bij ons volk het pleit te voeren
voor onze heilige beginselen.
Laat er dan zoo, ook in dezen meer rusti-
gen winter, overal een verblijdende actie zijn,
in onze kiesvereenigingen en Hulpcentralen.
Onze beginselen moeten weer tot het onder
werp van onze gedachten en van onze ge
sprekken worden. Alleen dan zullen we ont
komen aan de uiteenloopende gevaren, die
ons in dezen materialistischen tijd bedreigen.
Eenerzijds is er in onze gelederen nog zoo
veel dat herinnert aan den kouden geest van
het stervende Liberalisme, dat zich samenvat
in de kreet: „Ben ik mijns broeders hoeder'
en anderzijdsch dreigt het gevaar meegezogen
te worden met den stroom der valsche de
mocratie. Inzicht in die gevaren krijgt men
alleen wanneer men voortdurend en ernstig
studie maakt van hetgeen Gods Woord voor
het leven, der volkeren te zeggen heeft en
van hetgeen de Geschiedenis daarvan leert:
daar staat geschreven en daar is geschied.'
Laat ons deze wenk ter harte nemen 1
Aan den arbeid I
Er is zoo veel zoo héél veel te doen
i
V Twee tegen drie.
Op de begrooting van Financiën voor het
volgend jaar komt een aanvrage voor om gelden
ten behoeve van tractementen van twee nieuwe
Hervormde gemeenten en wel voor Lemelerveld
en Sittard.
Daarnaast vraagt minister De Geer echter
geld uit de Regeeringskas voor drie Roomsche
pastoorsplaatsen, n.l. voor Munsterscheveld en
Rottem voor een pastoor en zijn vicares, wijl
Rothem tot een nieuwe parochie is verheven
bij beschikking van den bisschop van Roer
mond.
Natuurlijk hebben Roomschen en Hervormden
gelijke rechten. Beide kerkformaties zijn bij de
wet erkend.
Wanneer men echter zoo uit de Staatskas
predikanten en pastoors gelijk op ziet betaald,
moet toch, dunkt ons, de liefde van velen, die
zoo gesteld zijn op dezen fiancieelen band,
wel wat bekoelen.
Het is in den grond der zaak een gekke
situatie.
„De Waarheidsvriend" wijst hierop en zegt
hoe noodig het voor het welvaren der kerk is,
dat die zilveren koorden eens worden doorge
sneden. Natuurlijk is ook „De Waarheidsvriend"
geen voorstanders van de scheiding van Kerk en
Staat zonder meer. Zij schrijft
„Want allen, die het goede voor de Kerk
zoeken en die juist uit dien hoofde het be
ginsel van losmaking van de zilveren koorde
voorstaan, willen dit niet zonder meer,
maar wenschen die losmaking gepaard te zien
gaan met finale afrekening tusschen Staat en
de Kerk, zoodat de Kerk in kapitaal krijgt,
wat haar thans in jaarlijksche rente als pre-
dikantstractamenten enz. wordt uitgekeerd.
De voorstanders van losmaking van de
zilveren koorde denken er dan ook geen
oogenblik aan om oude rechten aan den kant
te zetten. Zij onderschrijven daarbij volmon
dig de gedachte, dat „zelf aanpakken" der
Kerk zal ten goede komen.
Vervolgens geeft het blad toe, dat, zooals
het nu sinds jaren gaat, dat de regeering Pro
testant en Roomsch jaarllijks op voet van ge
lijkheid nieuwe tractamenten toekent, het niet
langer voortduren kan.
Inderdaad, zoo is het.
Het ware te wenschen, dat de oogen van wat
meer menschen hiervoor open gingen.
Het lossmaken van den financieelen band kan
de Kerk niet anders dan ten goede komen.
EEN BEULSPLAATS VACANT.
Een vrouw onder de gegadigden.
De Tsjechoslowaksche beul heeft den leef
tijdsgrens bereikt en moet thans zijn werk aan
een jongere kracht overlaten. Hoewel het beuls-
beroep op zichzelf wel weinig zal aanlokken,
schijnt het ambtenaarschap, de vaste positie, die
er aan is verbonden, een groote aantrekkings
kracht uit te oefenen. Er zijn tenminste 59 sol
licitaties voor den post ingekomen. Onder de
gegadigden bevinden zich o.a. een gewezen
hoogleeraar, een advocaat, een ambtenaar op
wachtgeld en ookeen vrouw. Dit laatste
feit geeft een Weenscsh blad, dat vergeet, dat
er de eeuwen door altijd vrouwen zijn geweest,
die in moed, onverschrokkenheid en wreedheid
bij geen man ten, achter stonden, de bitteie
opmerking in de pen, dat de huidige zeden
wel diep gezonken zijn en dat met name de
zwakke sexe in diep verval moet verkeeren.
Het is voor de gemoedsrust van het blad ge
lukkig, dat er niet veel kans schijnt te bestaan,
dat Tsjechoslowakije voortaan een vrouw tot
scherprechter zal hebben.
MEXICAANSCHE GENERAALS.
Een gevaarlijke post.
De sterfte onder de Mexicaansche generaals
is groot den laagten tijd. Voor zoover zij zich
niet kunnen vereenigen met het huidige bewind
van Calles en voorstellen, daaraan uiting geven
door opstand te maken. Dat gaat nu eenmaal
zoo: de militaire opstand leidt in Mexico wel
eens tot het presidentschap, niet zelden ook
mislukt de poging en blijven enkel nog maar
de vlucht naar het buitenland of een terecht
stelling over als ontknooping. In de geschiedenis
der laatste maanden zijn het vooral terechtstel
lingen. Thans is het generaal Aguillar, wien
het lot trof. Hij wa^ een der aanvoerders van
het leger van Serrano, dat in opstand kwam.
Serrano zelf was al vroeger gepakt en tegen
den muur gezet. Thans was het de beurt van
Aguillar. Bij een poging om de grens van Texas
over te komen, waar hij in veiligheid zou zijn
geweest, werd hij gepakt. Overgebracht naar
Montery, moest hij zich voor den krijgsraad
verantwoorden. Hij werd ter dood veroordeeld
en dadelijk terechtgesteld.
EEN WERVELSTORM BOVEN
WASHINGTON.
Een storm, die op sommige plaatsen cycloon
kracht kreeg, terwijl hij over de Oostelijke
staten der Unie trok, heeft aan ten minste der
tien menscshen het leven gekost en liet op zijn
pad een aantal steden achter, die materieel
zwaar geteisterd waren. De baan van de cy
cloon strekte zich uit van Washington tot aan
de Canadeesche grens en werd gemeld van
Chicago tot New York. De hevige winden en
de zware regens hebben een schade teweeg
gebracht van millioenen dollars. Te Wasring-
ton kwam een persoon om.
Voorts worden de Nieuw Engeland staten
met nieuwe overstroomingen bedreigd.
In de staat van New York en in sommige
gedeelten van Pennsylvanië woedde de storm
met ongekende hevigheid.
New Cork (stad) kwam er met betrekkelijk
geringe schade af, offschoon de zware regens
nogal stremming brachten in het verkeer.
EEN MEISJE VERMOORD.
Bij Dresden is Donderdag in een hooiberg
het lijk van een jonge vrouw gevonden, die
vermoord bleek. Zij had een schotwond in de
hartstreek en teekenen van worging aan de
hals. In een naburige herberg werd zij herkend
als het meisje dat in gezelschap van een motor
rijder daar een kop koffie had gedronken. Na
dien was het paar weggetufft. De rechercheur
te Dresden vermoed dat de motorrijder, klaar
blijkelijk de moordenaar, uit Berlijn afkomstig
is.
DE DALING VAN HET GEBOORTE
GETAL.
Het geboortegetal heeft in Engeland en
Wales in de eerste drie kwartolen van dat
jaar zijn laagste stand (17.2 per duizend le
venden) bereikt. Voor de eerste maal is het
gebleven beneden de buitengewoon lage ge
boortegetallen in den' oorlogstijd. Daarom kan,
naar de Times opmerkt, de opvatting, dat het
lage „oorlogsgeboortegetal" een zuiver tijdelijk
verschijnsel was, niet meer gehandhaafd wor
den. Het geboortegetal is thans de helft van wat
het '40 jaar geleden was.
Hier volgt nog een overzicht van de geboorte-
tegetallen over 1913—1927
1913: 24.1 (per duizend levenden), 1914:
23.8, 1915: 21.9, 1916: 20.9, 1917. 17.8, 1918:
17.7, 1919: 18.5, 1920: 25.5, 1921: 22.4, 1922:
20.4, 1923: 19.7, 1924: 18.2, 1925: 18.3, 1926:
17.8, 1927 (drie eerste kwartalen): 17.2.
Het aantal levend geborenen dat in het derde
wartaal van 1927 is aangegeven, bedroeg
164.009 of 7071 minder dan in het voorat-
gaande kwartaal, en 10.828 minder dan in het
derde kwartaal van 1927.
VERGANE GROOTHEID.
Familieleden van den vroegeren
Sultan in armoede.
Uit Jeruzalem wordt aan de New York Herald
gemeld, dat de locale gouverneur en andere
autoriteiten te Aleppo giften inzamelen om
de kleinkinderen te kunnen onderhouden van
den vroegeren Turkschen Sultan Abdoel Aziz,
die te Aleppo geheel hulpeloos vrijwel van
honger omkomen. Abdoel Aziz was Sultan van
Turkije van 1830—1876. Toen in 1924 de Turk-
sche Sultan verbannen werd, moesten tege
lijkertijd alle leden van het huis Osman, manne
lijke zoowel als vrouwelijke, het land verlaten.
EEN GRANAAT IN EEN GEVANGENIS
GEDRONGEN.
In een artilleriepark in het Oosten van Sofia
is Vrijdagavond een stuk zwaar geschut afge
gaan. Het stuk was gebruikt bij schietoefenin
gen en nog geladen, toen het in het park terug
gebracht werd. De granaat is aan den anderen
kant van Sofia in een gevangenis geslagen. Eén
soldaat werd zwaar, een ander licht gewond.
Het gevangenisgebouw is niet zwaar bescha
digd. Niemand werd gewond, maar onder de
gevangenen en het personeel brak een paniek
uit
