Antirevolutionair
Orgaan
voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsehe Eilanden.
4
9,50
IÏ00IBEÜ
PREMIE
lil- ESI SCHELDEK
BON
IER
IN HOC SIGNO VINCES
R- EN VRÜCHTENTDINEN
LEVELD
KINADRUPPELS
WOENSDAG 27 APRIL1927
42ste JAARGANG
Abonnementsprijs per drie maanden franco pet post f 1.- bij vooruitbetaling.
buitenland bfl vooruitbetaling f 8.50 per jaar.
RECHT
E BODEN
Uit de Pers.
Uit onze Partij,
Ho. 3323
afzonderlijke nummers 5 cent.
uitgevers
W. BOEKHOVEN ZONEN
sommelsdijk
Telef. latere. No. 202 Postbus No. 2
AJle stukke» voor* de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Adminls tratie, franco toe te zenden aan de Uitgever»
bouwerij
75 - R'dam
UIFTAFELS
spotgoedkoop.
f 165,-.
sa, 1 Salon-
EERDERIJ
;str. R'dana
TEN IN SOORTEN,
OCARIA, PALMEN
- AZALIA'S IN
US - VARENTJES,
BLOEMENMAND
PEREN, BESSEN,
TRUIKROZEN enz.
ELHARNIS
Dr. H. NAN NI NO'S
EETLU5T-0PWEKKEND. /l.30p.fl.
voor de Lezers van de
Ter gelegenheid van de 18e verjaar
dag van H. K. H. PRINSES JULIANA,
meenen wij onzen lezers een dienst te
bewijzen, door het boekje:
DOOK BETSY
als Premie aan te bieden tegen den
verminderden prijs van 75 cent.
Dit aardige werkje, speciaal ge
schreven voor jong-Nederland, geeft
een mooie beschrijving van het leven
van onze Prinses, van haar geboorte
tot aan haar 18e jaar. Bovendien is
het verlucht met een 16-tal foto's, ge
drukt op kunstdruk.
Niemand, verzuime, zich dit werkje
aan te schaffen, dat franco wordt
toegezonden na ontvangst van onder-
staanden bon.
voor de Lezers van MAAS- EN
SCHELDEBODE.
Ondergeteekende zendt hierbij
cent, en wenscht te ont
vangen exemplaren van
ONZE KROONPRINSES
Deze Courant verschijnt eiken woensdag en zaterdag.
ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel
DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f 1.— per plaatsing.
Groote 'letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden Ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur
498
EF. 1005 en 1946
BILLIJK
:0 TERUG
RIJSCOURANT
AGE
NTEN j
De Kozakken of de Heilige Geest.
De Indische medewerker van het Roomsch-
Kath. dagblad De Maasbode beschrijft het
karakter der moderne Westersche beschaving.
Onder Kozakken verstaat hij de bolsjewisten
van onzen tijd en scherp ziet hij in, dat de
menschheid van onze dagen voor deze keuze
de kozakken of den Heiligen Geest gesteld
wordt.
Is het niet dezelfde tegenstelling, die wij van
Groen van Prinsterer geleerd hebben. Revolutie
of Evangelie
Hij schrijft naar aanleiding van een artikel
van den correspondent van de New-York Times.
En wat hij schrijft is waard gelezen te
worden
Deze heer, deze gentleman, die ongetwijfeld
een waardig lid is van het wei-denkende,
wel-gekleede, wei-gemanierde en wel-gestelde
grauw, dat danst en grijnst o, zelfs niet
eens orgiet in grooten stijl, want daar is het
te slapzinnig en lamlendig voor op den
■v ondergang van, nu ja, onze beschaving, heeft
L het bestaan, de lezers en de lezeressen van
gemeld constructief orgaan aan den voor
avond van de Shanghaische explosie te ver
gasten op het volgend brok berichtgevend
proza, dat verdient klassiek te worden
vermit/3 het heel het vooze en verrotte mam-
monisme enamericanisme en commercialisme,
heel onze civilsatie, waarvan de bank en
de dancing de polen zijn, samenvat in éénen
greep. Vandaar de woorden monumentaal en
synthetisch.
Het is Zaterdagavond, nu ik deze dingen
sein en de stad is schitterend verlicht, voor
al door de talrijke Engelsche, Fransche,
Japansche en Chineesche cabarets, die meer
dan ooit te doen hebben. Overal dans
muziek. Goede wijnen doen Latijnsche ma
rinemannen vroolijk zingen en Engelsche
matrozen krachtig vloekenoveral doen
goed gewapende politie-agenten de ronde,
naast ato's snellen de riksjaas voort. In
een der schouwburgen gala-voorstelling.
Beau monde, sjieke officieren, prachtig ge-
kleede vrouwen. Het geheel geeft den in-
j druk van Montmartre, maar nog indruk
wekkender omdat vlakbij de breede rivier
mond te vinden is met talrijke verlichte
oorlogschepen, die zich stil in het water
spiegelen en daar zoo onschuldig liggen,
alsof zij geen dood en verderf kunnen
verspreiden. Dat is Sjanghai, het door de
buitenlanders gesschapen Sjanghai, de bui
tengewone wereldstad aan de Jangstekiang
Maar even buiten die goed verlichte
wijken, achter stevige prikkeldraadversper
ring, daar ligt het Sjanghai der Chineezen.
Geen dans, geen licht, geen beschaving.
Azië in optima forma. Middeleeuwsche
toestanden 11
Dit is vlakweg ontzettend dit is, men be-
grijpe dit wel, een doodvonnis over een
werelddeel, over het leidend ras der mensch
heid. Burgers en burgeressen van het zeer
kleine en zoo rustige, kalme, degelijke land
aan het Westerstrand, van het land met de
zelfstandigheidspolitiek, van het land waar
men zoo bezadigd en veilig de kat uit den
boom pleegt te kijken, dit beteekent wan
neer er niet heel gauw héél véél verandert,
niet alleen in economisch en diplomatieke en
dergelijke, maar in de ziel der Westersche
menschheid de eerste bazuinstooten, die
aankondigen den Untergang des Abendslan-
des.
Want het is waar wat er staat in dezen
psalm des onbenulszóó is het te Sjanghai
en zoo te Nanking en te Singapore en te
Bangkok en te Calcutta en te Bomba zóó
heel het Oosten door. Juist, aldus is het met
de ..sjieke officieren" en de „beau monde"
dat is me iets, de koloniale beau monde
en de „prachtig gekleede", zegge driekwart
ontkleede, vrouwenhet is inderdaad zeer
Montmartriaansch, maar dan mét de cham
pagne en de rest en zónder de romantiek
van IJdurger en zónder den wrangen hoon
en de bittere zelferkenning van het Chanson
uit den toch wel schoonen ouden tijd.
En het ergste van alles is, dat niet alleen
de lugubere correspondent van de „New-
York Times", maar zoowat heel de bende
vanaf de „sjieke officieren" en de „prachtig
gekleede vrowen" tot en met de vloekende
matrozen nog bezeten zijn van de inbeelding
dat ze, de hemel betere het,' beschaafd zijn,
cultuurmannen en cultuurvrouwenbezeten
van den waan, dat het toch mear een heel
beschavingswerk is geweest, om zóó radicaal,
zoo natuurgetrouw de bloemen der Éuropee-
sche civilisatie over te planten op Aziatischen
bodem; bezeten van den waan ,dat het bras
sen en jazzen nog lang kan worden volge
houden achter prikkeldraadversperringen,
onder de schutse van oorlogsschepen, waar
Ze met een druk-op-den-knop een spervuur
kunnen leggen rondom dit waardig festijn
onzer onvolprezen civilisatie.
En dan, na er op gewezen te hebben, dat
dit soort van Westersche beschaving geen zier
beter is, dan het bolsewisme en straks als dat
beter is, dan het bolsjewisme en straks als dat
lijke kracht er tegenover heeft te stellen, ver
volgt de schrijver
Zoowaar als men den Heiligen Geest heeft
uitgebannen in helsche ontkenning, zoowaar
hebben de „Kozakken" een kans gekregen.
Een kans, die groeit, naarmate het Westen
heidenscher wordt een kans, die des te groo-
ter is, omdat de missie, die wèl bezield is
door de kracht van den Heiligen Geest, alle
gevaar loopt van in-éénen-door te worden
weggevaagd van den Chineeschen aardbodem
metde prachtig gekleede dames, de vroolijk
vloekende matrozen en gelijksoortige bescha
vingsproducten.
En wèl krachtens een al te menschelijk
misverstand, dat zich in de historie der
Europeesche expansie méér heeft voorgedaan.
De Kozakken óf de Heilige Geesthet is niet
langer louter voorspelling of voorgevoelhet
gaat met een snelle vaart aan op het oogenblik
waarop een derde mogelijkheid zal blijken
te zijn uitgesloten en waarop zélfs onze be
schaafden dat in ontzetting dat zullen inzien.
De Kozakken of de Heilige Geest 1
Deze correspondent drukt het op zijn wijze
uit. Maar in den grond der zaak wordt hier in
treffende woorden gewezen op de groote anti
these, die het leven der menschheid beheerscht
het Evangelie of de Revolutie.
Een derde is er niet
Groen van Prinsterer heeft eens gezegd, dat
er onder de Roomsch-Kath. uitstekende Anti-
Revolutionairen worden aangetroffen.
Hier hebt gij er één van
V Leerzaam.
Zooals bekend is, tracht de gemeentelijke
overheid van Amsterdam zich verdienstelijk
te maken door het instellen en exploiteeren van
allerlei overheidsbedrijven.
De Socialistische Wethouders leggen er zich
bijzonder op toe om van alles een gemeentebe
drijf te maken.
't Gaat echter in de praktijk nog niet erg
voorspoedig.
Het Antirevolutionair beginsel om het parti
culier initiatief voor op te stellen bleek altijd
nog goedkooper dan dit socialistische ideaal.
Een kras staaltje speelde zich enkele weken
in de hoofdstad des lands weer af, waaruit duide
lijk blijkt dat het er nog niet zoo mooi met die
gemeentebedrijven voorstaat als men wel wil
doen gelooven.
Een ex-ambtenaar van de gemeentelijke visch-
voorziening, een klerk-kassier stcnd terecht we
gens verduistering van omstreeks 11.000.—
't Is niet voor het eerst. Bij vorige gelegen
heden is al gebleken dat de fout schuilde bij
het gebrek aan controle van gemeentewege.
Mr. Vaillant, een van de verdedigers, zeidat
dit gemeentebedrijf op zoo onverantwoordelijke
en roekelooze wijze is gevoerd, dat het alle per
ken te buiten ging. Als het een particulier be
drijf had gegolden, zou het allang naar de maan
zijn geweest. Maar bij een gemeentebedrijf als
dit stopt men alle gaten met geld int de groote
kas en houdt men het bedrijf met alle gebreken
en kwalen kunstmatig in het leven.
„De Bakkers-Bondscourant", dit feit relevee-
rend merkt er het volgende bij op
Het gebeurde moet de voorstanders van uit
breiding der gemeentebemoeiing op het gebied
der levensmiddelenvoorziening wel eenigszins
beschaamd maken. Niet alzoo wethouder de
Miranda Die is voor de Rechtbank nog van
leer getrokken tegenhet particuliere be
drijf, alsof daar diefstal bedrog en verduiste
ring aan de orde van den dag zijn. Ook praat
te hij hij het gebrek aan controle goed De con
trole, zoo zeide hij, is naar mijn oordeel slecht
geweest, maar nooit kan men daar de gemeen
te Amsterdam een verwijt van maken. Zij be
taalt de ambtenaren zoo goed, dat men volle
dige plichtsbetrachting mag eischen ook zon
der controle.
Begrijpt men de beteekenis van die woorden
uit den mond van 'n magistraat van de hoofd
stad goed Zij is deze dat men de eerlijkheid
kooptEn dat dat bij slechte, onvoldoende
betaling, de gemeente-ambtenaar of -beambte,
in het algemeen ieder werknemer, gerechtigd
is, te nemen wat hem niet gegeven wordt.
Is dit de moderne, de sociaal-democratibche
moraal Het wordt hoe langer hoe gekker'1_
Inderdaad het wordt hoe langer hoe gekker 1
Maar voor hen die hun gezond verstand ge
bruiken vormt het gebeurde weer een waarschu
wing te meer.
Rood helpt ons in den afgrond stoffelijk en
zedelijk
Ook wij zijn vol verwachting 1
„De Waarheidsvriend", het orgaan van den
Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk, voerde
een polemiek met „De Banier", het orgaan der
S. G. P.
„De Waarheidsvriend" is niet tevreden met
de richting waarin „De Banier" het persdebat
leiden wil. Het blad wenscht geen zijpaadjes
in te gaan en het vraagt nu
Het hoofdpunt van ons betoog lag in de
vraagwanneer de Antirevolutionairen de
Calvinistische levensbeginselen niet in vol
doende mate in de wetgeving tot uiting weten
te brengen, waarom dan de Staatkundig
Gereformeerden dit in de Kamer den Anti
revolutionairen niet verbeteren.
De weg ligt voor hen open door gebruik
te maken van artikel 117 van de Grondwet,
welk artikel aan de leden van de Tweede
Kamer het recht van initiatief verleent.
Op grond van artikel 117 der Grondwet
kunnen de Staatkundig Gereformeerden b.v.
voorstellen indienen tot het vaststellen van
een nieuwe Zondagswet, tot wederinviering
van de doodstraf, tot afschaffing van het
vrouwenkiesrecht, tot opheffing van den
stemplicht enz. enz.
Zoolang zij dit niet doen, hebben zij geen
recht, anderen, die wegens htm geringe ge
talsterkte in de Kamer ook geen kans zien
hun beginselen in de wetgeving belichaamd
te krijgen, te verwijten van niet getrouw te
handelen egens hunne beginselen.
Daarover en daarover alleen zouden wij,
voor wij op andere onderwerpen ingaan,
wel eerst eens de meening van den heer
Van Dfs willen vernemen.
Ook wij zijn vol verwachting.
Wat zal de heer Van Dis hierop antwoorden?
„De Rotterdammer" driestart
OP GEVAARLIJK TERREIN.
Het was een gevaarlijk ondernemen om een
staatkundige groep te vormen van de volge
lingen van de predikanten Ledeboer, Budding,
Bakker en Van Dijke.
Want, zooals we opmerkten Aan politieke
en aan maatschappelijke vragen werd zoo goed
als niet gedaan. Het godsdienstig leven was
hun al en hieraan gaven zij een bijzonderen
vorm.
Maar op het gebied der staatkunde onge
schooldheid, wanbegrip zelfs vaak, en een afkeer
ervan".
De politiek, we herhalen het nog eens, is een
gevaarlijk terrein voor wie er zich op waagt.
In de Kerk is het„Mijn Koninkrijk is niet
van deze wereld", aar hier is de wereld het
operatie-gebied voor de staatknde. In zooverre
mijden de politiek-schuwen vele gevaren. Want
ook hier komt al etende de honger. Machts
begeerte, zeteljacht, cijferwellust, zijn de klippen,
welke bedreigen.
De staatkundig-gereformeerde partij, uit be
ginsel tegen vrouwenkiesrecht, als ook andere
partijen, aanvaardt gaarne de stemmen der
vrouwen en voorspeld mag worden, dat over
luttel aantal jaren hiervan nauwelijks meer
gesproken wordt.
Dit laatste is al heel gauw bewaarheid.
Men lette slechts op de houding, welke Ds.
Kersten aannam tegenover de strubbeling te
Krabbendijke.
Bij de propaganda beroept men zich op de
vrouwen, die gevangenisstraf boven een gang
nzar de stembus verkiezen. Maar wanneer een
raadszetel in gevaar komt, dan heet hetVer
maan den broeder die op de stemmen der
vrouwen speculeert, i k wensch onzen invloed
daar niet te breken.
Dat klinkt anders dan de resolute uitspraak
wij wagen het met God en houden ons met
politieke berekening niet op.
De stemmen, welke uit de vergadering op
gingen en van belustheid op zetels spraken,
moeten de leiders wel tot nadenken brengen.
ARTIKEL 36.
Merkwaardig en inconsequent was de houding
welke Ds. Kersten aannam tegenover artikel 36
der Geref. Geloofsbelijdeniséén der hoek-
steenen der S. G. P.
Onbesproken laten we de onbewezen stelling
en de onbillijke beoordeeling deur anti-rev.
partij, die 21 woorden in artikel 36 geschrapt
zou hebben om de coalitie met Rome mogelijk
te maken.
We dachten, dat Ds. Kersten wel beter wist
en eindelijk zou erkennen, dat on ze partij ook
hierin aan de opvatting der vaderen vasthoudt.
Wil de S. G. P. een andere meening huldigen,
dat is haar zaak, maar wees dan ook con-
gekwent.
En wat zei Ds. Kersten van hen, die per
soonlijk en praktisch, precies als hij zelf, de
voordeelen der sociale verzekering aanvaarden?
Hij gaf dit merkwaardige antwoordWe
mogen over de consciëntie van anderen niet
heerschen.
Een zuiver gereformeerde en anti-revolutio
naire stelling. Dodh waar blijft zoo iemand met
de handhaving van artikel 36 volgens de op
vatting der S. G. P.
Hij heeft er praktisih afstand van gedaan.
Moet dat de volgelingen niet tot ernstig na
denken stemmen
Twze pijlers van de S. G. P., artikel 36 en
verwerping der sociale verzekering worden hier
met onbegrijpelijke gemakkelijkheid losgewrikt,
eenvoudig om aan praktische moeilijkheden te
ontkomen.
Snelle afloop der wateren, zou men met
recht kunnen zeggen.
SOCIAAL ONGEVOELIG.
Het stofgoud der beginselvastheid is wel heel
gauw van de pas-ontplooide vleugels der S.G.P.
gestoven.
Erger is echter, dat een harde plek van
sociale ongevoeligheid zichtbaar werd.
„Altijd door, zoo schreven we, kunnen de
staatkundig-gereformeerden zich niet onthouden
aan opbouwenden arbeid op politiek en maat
schappelijk gebied.
In de plattelandsstreken, waar htm grootste
getallen aanhangers zitten, is zooveel te ver
beteren. De oud-liberale geest heerscht daar
vaak oppermachtig. Aan de doorwerking der
Christelijke beginselen ontbreekt daar soms
alles".
Het heeft ons steeds bizonder geïnteresseerd,
hoe de S. G. P. op den socialen nood en den
oud-liberalen geest reageeren zou.
Welnu, Ds. Kersten heeft geen blad voor zijn
mond genomen.
Als de vakorganisatie opkomt voor de rech
ten der arbeiders, dan zou hij dezen geen cent
laten verdienen.
Deze bittere, oud-en-koud-liberale uitspraak,
doet ons buitengewoon veel leed.
Waar blijft hier de vrijheid van overtuiging,
welke Ds. Kersten wil eerbiedigen
En ligt hierin ook niet opgesloten, dat de
afkeer van de anti-rev. partij grootendeels ge
voed wordt door de sociale ongevoeligheid,
welke zich in den mantel der over-vroomheid
hult?
SAMENWERKING AFGESNEDEN.
Indien werkelijk de oud-liberale gedachte, zij
het ook onder stichtelijke termen bedolven, de
grondtoon der S. G. P. moet zijn, dan is onze
teleurstelling minder groot, dat samenwerking
met onze partij blijkbaar reeds bij voorbaat
wordt afgesneden.
Wat ook de gevolgen mogen zijn, aldus
werd het uitgesproken, op onze medewerking
b.v. in de Staten van Zid-Holland behoeft de
zoogenaamde rechterzijde niet te rekenen.
De S. G. P. aanvaardt dus de verantwoor
delijkheid, wanneer door haar toedoen de
vrijzinnige geest in het gewestelijk bestuur den
toon zal kunnen aangeven.
Het zij zoo. Wij oordeelen anderer con
sciëntie niet.
Doch wel vragen wij met al den ernst, welke
in ons is, en met de zachtmoedigheid, welke
den Christen betaamtIs dat de les, die Jezus
ons geleerd heeft toen Hij weggeleid werd om
van den duivel verzocht te worden
Begaf Hij ziich noodeloos in gevaar Of
leerde Hij ons niet uitdrukkelijk, dat de almach
tige God ons menschen aan de middelen bindt
Wij wagen alles op alles, zegt de S. P.
Het klinkt alsof men Luther hoortdoch
waagt zij het werkelijk met God
PROGRAM VAN ACTIE VOOR A..R.
GEMEENTERAADSLEDEN.
Men vraagt ons een proeve van een program
van actie voor Gemeenteraadsleden.
Hoewel het moeilijk gaat om een generaal
program op te stellen dat voor iedere gemeente
geschikt, bieden wij hier toch een proeve dat
in enkele gemeenten gebruikt wordt Iedere
Kies vereen iging kan het desgewenscbt wijzigen
overeenkomstig de behoeften in eigen gemeente.
PROGRAM VAN ACTIE VOOR DE
GEMEENTERAADSVERKIEZING
TE IN 1923.
Ie. Principieel gedeelte.
De Antirevolutionaire Kiesvereeniging
te in vergadering bijeen op ter
voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezing
wijst in verband daarmede allereerst op het
Antirevolutionaire Program van beginselen.
De nood der tijden roept met grooter aandrang
dan ooit te voren om een zuivere beginsel'
politiek om vastheid van grondslag om een
onwankelbare overtuiging.
Naam:
Woonplaats
Tegenover hen, die de bron van het recht
zoeken in den menscb, stelt het beginselpro'
gram de uitspraak, dat alle recht uit God is.
Tegenover de souvereiniteit van den mensch
handhaaft het de volstrekte souvereiniteit Gods
over al het geschapene.
De beginselen van het program, zonder
schipperen met beslistheid te bandbaven wordt
als hoofdzaak beschouwd bij alle politieke
actie.
Daarnevens acht zij het met het oog op de
werkzzamheid van den gemeenteraad in de
komende periode gewenscht zich uit te spreken
over de navolgende, op den voorgrond treden'
de punten van gemeentel eleid
le. De gemeenteraad is overheid en moet
beleiden de souvereiniteit Gods, en dat het
zijn gezag aan Godes gratie verleend, waartoe
hij zijn vergaderingen aanvangt met gebed.
2e. De gemeente bevordere met alle haar
ten dienste staande middelen de Zondagsrust
en streve naar winkelsluiting op Zondag Voorts
were zij op publiek terrein wat met den hei»
liging van den Zondag in strijd is,
3e. De gemeente heeft tot taak de handha»
ving van de openbare eerbaarheid Deze
worde bevorderd
a. door handhaving van het besluit tot af
schaffing van de kermis
b. door het verbieden van scbandaalcolpor»
tage, en uitstalling van onzedelijke prenten
c door bestrijding van drankmisbruik, o.a.
door gebruik te maken van de bevoegdheid
door de Drankwet aan de gemeenten verleend
d door te waken tegen het misbruiken van
Gods Heiligen Naam, en door het strafbaar
stellen van publieke Godslastering.
2 e. Zakelijk gedeelte.
le. Het gemeentebestuur stelle zich tot taak
gezien de groote vermeerdering der uitgaven
en de verwachting van de belangrijke vermin,
dering der inkomsten, om evenwicht te bewa.
ren tusschen de draagkracht der gemeente en
de uitgaven die zullen geschieden, terwijl bij
de maatregelen die daartoe zullen worden
genomen, voorzoover zulks personen zal be.
treffen met hun belangen rekening worde
gehouden en daarbij strikte rechtvaardigheid
worde betracht.
2e. Zooveel mogelijk worde bij alles de
