Antirevolutionair Orgaan voor de Zuidhollandsche en Zeeuwsche Eilanden. Sanap IN HOC SIGNO YINCES WOENSDAG 16 FEBRUARI 1927 41ste JAARGANG -I vfk Hoofdpijn Kiespijn *25c4É "K f No. 3303 W. BOEKHOVEN ZONEN stukken voos* de Redactie bestemd, Advertea tiëta en verdere Ad minis tra ti e, franco toe te zenden aan de Uitgever® De Provinciale Staten. v. Welke positie nemen provincie en gemeente in ons land in Van de beantwoording van deze vraag hangt veel af. Immers al naar men het beeld van deze positie ziet, zal men provincie en gemeente een taak opdragen, die er mede overeenstemt. Veel is er over de staatsrechterlijke positie van deze onderdeelen des rijks gesproken. Een bekwaam leerling van Thorbecke Mr. de Vries heeft in 1847 een werkje geschreven, getiteld„Van de wetgeven de macht der plaatselijke besturen". In dit werkje neemt de Vries het stand punt in, dat élk der onderdeelen een eigen belangengroep heeft te behartigen, Volgens hem zijn de belangen van rijk. provincie en gemeente uit hun aard verschillend. Ieder onderdeel heefteen eigen belang, en er bestaat een criterium waaraan getoest kan worden of een onderwerp uit zijn aard tot den kring van belangen behoort. En nu heeft de wetgever zich aan dit criterium te hou den. Een vast criterium wordt echter door de Vries niet aangegeven. Heeft, volgens hem, de rijkswetgever zich eenmaal een onderwerp tot regeling aangetrokken dan is daarmede beslist dat het onderwerp tot de rijksbelangen groep behoort. Mr. Olivier, ook een leerling van Thorbecke schreef in 1847 een werkje getiteld„Beperking van den eigendom door het politierecht". Deze schrijver is consequenter dan de Vries. Olivier geeft den rechter de taak om te waken dat geen der corporaties zich begeeft op het terrein dat van een an der behoort. Ook wanneer de wetgever zich begeeft op het gebied van provincie of gemeente, moet de rechter de wet onverbindend verklaren. Maar ook Oli vier geeft geen criterium aan waaraan kan worden getoetst wat tot rijk, pro vincie of gemeente behoort. Trouwens dit criterium bestaat ook niet. In de praktijk is gebleken dat vele onderwer pen zoowel als rijks- als provinie- of als gemeentebelang te beschouwen is. Het standpunt door beide schrijvers ingenomen werd ook gehuldigd door Thorbecke en is in art. 140 en art. 141 der Prov. wet terug te vinden. Men noemt deze leer, de natuur rechtelijke theorie. Een ander standpunt wordt ingenomen door vele andere staatsrechtsgeleerden. Deze zeggen dat de werkkring van rijk, provincie en gemeente gelijk is. Er is geen onderscheid in wat behoort tot het belang van het rijk, of van de pro vincie of van de gemeene. Toch, al is bij dezen het uitgangs punt gelijk, gaan zij toch ook weer verschillende kanten uit. In de eerste plaats heeft men de theorie van het primordiale recht, ver dedigd door Prof. Krabbe. De onderdee len van den staat, zegt hij, zijn ouder dap het rijk. Zij oefende vroeger krachtens eigen autoriteit wetgevende macht uit. Uit de onderdeelen is later pas het geheel ontstaan en het geheel bestaat om de onderdeelen, maar de onderdeelen niet om het geheel. Wanneer de Grondwet een onderwerp aan den rijkswetgever heeft opgedragen ter regeling, of wan neer een onderwerp door den rijkswet gever is uitgeput, houdt alles op, maar overigens hebben de onderdeelen het recht alles te regelen wat zij van belang achten, en dat volgens hun primordiaal recht. Deze leer zou ten grondslag lig gen aan de art. 134 en 144 der Grond wet. Maar dan is art. 141 der prov. wet een ongrondwettige bepaling. Een andere meening is van Duit- schen oorsprong en wordt voorgestaan door Mr. Levy. Deze theorie belijdt het beginsel dat de onderdeelen hun auto nomie uitsluitend danken aan het ge heel, aan den wil van den rijkswetge ver. Hun recht is niet primordiaal, maar afgeleid. En de Staat kent geen veror dende wetgevende bevoegdheid toe aan de onderdeelen, van verdeeling van de staatszaak is geen sprake. De onder deelen hebben slechts het beheer over over eigen huishouden, de zorg over eigendommen. Anderen gaan in beginsel met deze Duitsche theorie mede doch zeggen dat onze Grondwet, hoewel de onder deelen slechts afgeleid gezag hebben, van de verdeeling der staatszaak is uit gegaan. De rijkswetgever kent aan de onderdeelen een eigen terrein toe, waar op zij zelfstandig, hoewel niet onafhan kelijk van de staat een taak vervullen. Dit is de z.g. kringen theorie, welke wordt geleeraard door Prof. Buys en Prof. Oppenheim. Maar al gaan beide inzooverre accoord verder gaan hun wegen ook weer uit een. Prof. Oppenheim zegt, dat uit den aard der zaak kan voortvloeien dat een te regelen onderwerp slechts kan gere geld worden, door provincie of gemeen te en dus alleen door dat onderdeel geregeld mag [worden. Overigens is een terrein dat reeds door het rijksgezag betreden werd, niet absoluut verboden voor de onderdeelen, dit hangt er slechts van af, met welk doel dat terrein door de onderdeelen betreden wordt. Geldt het de bescherming van andere belangen dan het rijk beoogde dan mogen de lagere corporaties dit regelen. Een voor beeld hiervan is de trekhondenwet. Het rijk beschermt de trekhond door te ver bieden dat meer dan 2 personen op een hondekar plaats nemen. Maar de gemeente mag verbieden dat in bepaalde straten, zelfs een persoon op een hon dekar plaats neemt, mits het oogmerk maar niet is de hond te beschermen, doch om b.v. het verkeer op een druk gedeelte niet in gevaar te brengen. Dit is de z.g. oogmerk of motief theorie, voorgestaan door Mr. Schepel en Prof. Oppenheim. Deze theorie komt te pas bij de uitlegging van de art. 141 en 142 der Rrov. Wet. Tenslotte is er nog een theorie dia leert dat elk onderwerp, dat het rijk nog niet geregeld heeft door de onder deelen geregeld mag worden, maar zoo spoedig het rijk ingrijpt, moeten de onderdeelen zich geheel terugtrekken. Wel mogen de onderdeelen dan deze stof nog regelen. Wanneer de rijkswetgever deze be voegdheid hun uitdrukkelijk toekent. Dit is de de z.g.n. positief rechtelijke theorie van Mr. van Leeuwen. Het is te begrijpen, dat deze theoriën van groot belang zijn. Want al naar men een dezer theoriën huldigt, zal men de Grondwet en organieke wetten interpreteeren. In onze wetgeving is geen vast systeem te vinden. Nu eens wordt in de wet de positief rechtelijke theorie, dan weer eens de oogmerktheorie gehuldigd. Formeel juridisch gezien zijn de pro vinciën en gemeenten rechtsgemeen schappen die hun bevoegdheid uitslui tend ontleenen aan den rijks wetgever. Het is een verhouding van een lagere tot een hoogere orde. Gevolg hiervan is dat de onderdeelen in ieder geval niet mogen ingaan tegen de Rijksrege ling. Uit bovenstaande blijkt echter dat er geen grens tusschen de bevoegheid der onderdeelen en het rijk is aan te geven. De gemeentewet verbiedt aan de ge meentebesturen te treden in hetgeen van algemeen rijks- of provinciaal be lang is. De plaatselijke verordeningen houden van rechtswege op te gelden als zij een onderwerp regelen daar door wet of algemeene maatregel van be stuur wordt voorzien. De Prov. wet bevat desgelijks zulke bepalingen. Het criterim dat deze organieke wet ten voor de competentie van gemeente en provincie geven is dus uitermate vaag en geeft geen enkele waarborg voor de gewestelijken en plaatselijke autonomie. Het Rijk, de administratie, en de rechter hebben alles feitelijk in hun hand. De provincie heeft ingrijpen van het rijk te duchten en de gemeente ■HMaa i'ii Deze Courant verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden franco per post f 1.- bfj vooruitbetaling. BUITENLAND bij vooruitbetaling f 8.50 per jaar. AFZONDERLIJKE NUMMERS 5 CENT. UITGEVERS SOMMELSDIJK Telef. Interc. No. 202 Postbus No. 2 ADVERTENTIËN 20 cent, RECLAMES 40 cent, BOEKAANKONDIGING 10 cent per regel DIENSTAANVRAGEN en DIENSTAANBIEDINGEN f l.~ per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot DINSDAG- en VRIJDAGMORGEN 10 uur. Kiezers en gekozenen. Ongetwijfeld mag de vergadering der hulp» Centrale van Woensdag j.l. goed geslaagd heeten. Al moest men het ditmaal zonder een spre» ker van den overkant doen, dit werd ruim» schoois vergoed door de rede van den heer Warnaer, voorzitter der Hulp»Centrale, die een duidelijk en leerzaam overzicht gaf van verrichtingen der Provinciale Staten na 1923 en hetgeen de verschillende politieke fracties daarbij gepresteerd hadden. De afgevaardigden der plaatselijke Kies» vereenigingen zullen er voldoende stof kun» ncn uithalen om voor de verkiezingen nog eens een inleiding voor eigen Kiesvereeniging te maken over de beteekenis der a.s. Staten» verkiezing. Daarnaast blijft echter ook plaats voor ver» wezelijking van het goede idee van den afge» vaardigde van Ouddorp, n.l. dat onze Voor» ;itter vóór de verkiezing in de vergaderingen van de Kiesvereenigingen op Goeree en Over» flakkee persoonlijk het woord tot de aange» sloten kiezers richt. Immers de heer Warnaer staat no. 1 op de lijst van -de Staten.sectie Ridderkerk. En nu wordt er wel vaak geklaagd, (en terecht) dat er na de invoering van de even» redige vertegenwoordiging zoo weinig is over» gebleven van het contact, dat er bestond tus» schen kiezers en gekozenen. Flakkee verkeert echter bij de Staten ver» kiezing in de gunstige positie dat no. één van de anti.rev. lijst een oude Flakkeënaar is, die reeds jaren de belangen dezer streken in de Staten mocht behartigen. Het nauwe verband tusschen hem en de Flakkeesche kiezers bestaat er dus en kan blijven bestaan. Onze Kiesvereenigingen moeten van deze gelegenheid profiteeren en zij doen wel indien zij den heer Warnaer uitnoodigen om voor de leden der Kiesvereeniging in hun gemeente eens op te treden. De loonen onzer landarbeiders. Voor eenigeD tijd gaf De Telegraaf een lijstje aan de landarbeidersloonen die volgens collectieve contracten in verschillende streken van ons land gelden. De volgende nemen wij over Oude Bildtzijl (Friesland). Volwaardige vaste arbeiders minstens f 18 per week, plus emolumenten van f 3 per week. Bolsward Friesland Volwassen vaste arbeiders f 25 per week in de hooitijd f 30 per week. Oude Tonge (Z. Moll.) Vaste arbeiders 1 Mrt.—1 Dec. f 16 i f 16,50. 1 Dec.—1 Mrt. f 9,60 per week plus emolu» menten. St. Philipsland (Zeeland). Vaste arbeiders of knechts1 Mrt.—1 Aug. f 15 i f 16. 1 Aug—2 Dec. f 17,50 a f 18,50 1 Dec.—1 Maart f 12 a f 13 per week plus emolumenten. Steenbergen Noord Brabant). Vaste arbeiders gedurende 3 maanden f 17 3 maanden f 20, 3 maanden f 23 en 3 maan» den f 14, plus emolumenten. Koedijk. Bekwame en volslasen vaste arbeiders minstens f 22 plus emolumenten. De loonen die voor Oude Tonge gelden, zullen die van andere plaatsen uit ons gewest niet zoo heel veel ontloopen. In vergelijking met andere streken van ons land, maakt het loon dat hier uitgeteld wordt geen gunstigen indruk. Billijkheidshalve moet bij vergelijking alle factoren in rekening gebracht worden en de bijkomende omstandigheden, die in de ver» schillende provinc: ën zeer uiteen loopen, be« kend zijn. Een zuivere vergelijking is dus niet te maken. Maar ook zonder die te kennen, mag veilig worden aangenomen, dat de loonen in onze streek eer tot de laagste dan tot de hoogste gerekend moeten worden. Wat is hiervan de oorzaak V De ouderavond te Sommeladljk. Onze lezers zullen waarschijnlijk wel ge» lezen hebben het verslag van den ouderavond te Sommelsdijk, dat in ons j.l. Zaterdag»num» •oer verscheen. De woorden door de beide predikanten, Ds. v. Velzen en Ds. Lokhorst gesproken, deden ongetwijfeld weldadig aan. Van de zijde van de S G.P. en de H.G.S. hoort men niet anders dan smalen op het werk der rechterzijde, onder Gods zegen tot stand gebracht. Horwei ook de S.G.P. profiteert van de vruchten van den schoolstrijd, door de coalitie gestreden, weet men daar niets beters te doen dan de coalitie en de rechtsche partijen die haar vormden, af te breken. Tegenover deze verguizing en miskenning van het werk der rechtsche groepen, wij her» halen het nogeensonder Gods zegen tot stand gebracht, deed het goed van deze pre» dikanten nu eens een andere toon te mogen beluisteren. Hier werd aangemaand tot dankbare erken» ning van hetgeen God heeft willen doen door middel der rechtsche partijen inzake den schoolstrijd. ■nDe Heere heeft groote dingen gedaan, dies zijn wij verblijdt. Dkt moet in de ziel leven van ieder die het Christelijk Onderwijs liefheeft. En dan blijft ons oog niet gesloten voor de wijze waarop de Heere deze groote dingen aan ons doet. God werkt middelijk en bedient zich van menschen. Dat wij uit het Babel van hei liberalisme verlost zijn, was Gods werk, die er de Chris» telijke partijen toe samenbracht. Het is de verdienste der beide predikanten van den ouderavond geweest, de vrienden van het Christelijk Onderwijs op te wekken tot dankbare erkenning van den zegen die God over den schoolstrijd der gecoaliseerde partijen geschonken heeft. V »NIet alleen onbetamelijk, maar vol» strekt ongeoorloofd.* In de Saambinder, onder redactie van Ds. Kersten, kwam voor eenige weken een stukje voor, dat handelt over het Belgisch verdrag, en waarin o.m deze passage voorkwam Onder de droeve zaken, die denjongsten tijd ons land troffen, behoort zeer zeker het feit, dat de Tweede Kamer het Belgisch Verdrag aannam. Dat vele Socialisten voor het Verdag waren, .was te verstaan, evenals tal van Roomschen, maar het schijnt wel of de A.R. Kamerfactia met blindheid is geslageD. Door dik en dun heen volgde men den Minister in diens heilloos voorstel van het Verdrag met België. Zou God ons door eigen dwaasheid gaan bezoeken en ten verderve leiden Arm land I Droevig volk, dat voortholt op den weg der zonde, verder en verder van Hem af. O, ga het den levenden ter harte, en keere de Heere het kwaad, eer het ten volle besloten is. Zoowel De Standaard, het hoofdorgaan der A R. Partij, als De Waarheidsvriend, het orgaan van den Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk, onder redactie van Ds. v. Grieken, vir den dat dit nu toch veel te ver gaat. De Standaard schrijft dat men maar moet aannemen dat, hetgeen hier gezegd is, niet bedoeld is, immers, was dit wel het geval, dan zou men staan voor zulk een uiting van sata» nischen haat jegens de A.R. partij dat men er van huivert. De A.R. Kamerfractie gevangen in de bekoring van Socialist en Roomsche, voort» hollend op den weg d:r zonde, verder en verder van God af, het land ten verderve leidend I Dat is de beteekenis van hetgeen werd neergeschreven. En daarom sluiten we opzet buiten, willen we liever aileen maar denken aan het niet onderkennen van de draagwijdte der woor» den die men bezigde. En dan wordt het ons ook mogelijk tot de redactie een woord van ernstig protest te doen hooren. Men weet toch, dat de beide afgevaardig» den der S. G. Partij meer dan eenmaal hun stem hebben uitgebracht in vereeniging met den Socialist en den Communist. Ook nu, bij de stemming over het Belgisch Verdrag, was dat het geval. Als wij nu daaraan eens de opmerking hadden vastgeknoopt, dat de afgevaardigden der Staatkundig Gerefor» meerden verward waren in de netten van Marx en Lenin en aldus voortholden op een zondigen weg, verder en verder van God af, ten verderve van het landwat zou de Re» dactie van De Saambinder dan hebben gevoeld Verder dan het stellen van die vraag be» hoeven we eigenlijk niet te gaan. Ze houdt tegelijk ons protest in. Ais wij de Staat» kundig Gereformeerden in de Kamer aan» troffen in gezelschap van Socialist en Com» munist, is nooit de gedachte in ons opge» komen daarin een bewijs van Godverzaking te zien. Wij hebben altijd angenomen, dat de afgevaardigden dezer partij hunne eer» lijke overtuiging gevolgd hebben naar het licht dat zij bezaten. Zoo willen wij ook zelf beschouwd worden En we voegen daaraan toe, dat Christe» net» elkander niet anders mogen beoordeelen. Daarom zijn de aangehaalde woorden uit De Saambinder niet alleen onbetamelijk, maar volstrekt ongeoorloofd. Aldus De Standaard. En De Waarheidsvriend schreef: Dat Is toch te bar. Het schijnt van de redactie van »De Ba= nier«, het orgaan van de Staatkundig Gere» formeerden, gewoonte te worden om weke» lijks haar pijlen op de Antirevolutionairen en soms ook op de Christelijk<Historischen af te schieten. Dit geschiedt dan onder groot gejuich van Vrijzinnigen en Sociaal»Demo» craten, die niets liever zien, dan dat door tweespalt en onderling gekrakeel de Protes» tantsch Christelijke partijen verbroken liggen. Ons blad is niet in de eerste plaats het aangewezen orgaan om aan de pijlen van »De Banierhet schild ter bescherming voor te houden. Wij zouden dan ook van deze bestrijding hier geen gewag hebben gemaakt, ware het niet, dat een gelijke strijdmethode ook in 5>De Saambinder«, het corresponden» tieblad van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, schijnt te worden gevolgd, schijnbaar met de bedoeling om uit de krin» gen der gereformeerde Nederlandsch Her» vormden eenige winst voor eigen Kerkfor» matie te verkrijgen. Doch afgezien van dit laatste, kan hetgeen ■»De Saambindert schrijft, in geen enkel opzicht door den beugel van fatsoen en eerlijkheid. Wij laten onbesproken het verband, dat in het bovenstaande gelegd wordt tusschen de vele Socialisten en tal van Roomschen, welke met de A.R. Kamerfractie hun stem aan het Verdrag gaven, want hetzelfde ver» band zouden wij kunnen leggen tusschen de Staatkundig Gereformeerden, die met den Communist, verscheidene Socialisten, waaronder de meest revolutionairen, de Vrij» zinnig Democraten en de Vrijheidsbonders, arm in arm optrokken tegen het Verdrag. Maar wat in het stuk in »De Saambinder« af te keuren valt, is in de eerste plaats de beschuldiging, dat de Antirevolutionairen bij het uitbrengen van hun stem door andere motieven werden gedreven dan door het landsbelang. Men mag, wanneer de feiten achterwege worden gehouden, niet spreken over een door dik en dun volgen van Minister van Karnebeek. Dit is een beschuldiging, welke ongepast en zonder nadere motiveering onwaar is. En dan de conclusie van »De Saambinderx, waarin de Antirevolutionairen op grond van hun stemmen van het Verdrag het droe» vig volk zijn, »dat voortholt op den weg der zonde, verder en verder van Hem af«. Mag dit maar zoo gezegd worden Wij laten veel over onzen kant gaan met betrekking tot hetgeen de Staatkundig Ge» reformeerden en de leiders der Gereform. Gemeenten over ons zeggen. Maar tegen hetgeen ze nu schreven, behoort op de meest ernstige wijze te worden geprotesteerd, niet het minst ook omdat men zich hier schuldig maakte aan profanatie. stilt men spoedig met Buisjes 75,4-0 en Bij Apoth.en Drogisten u.l ÉH

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1927 | | pagina 1