(ENS
Twee Bladen.
ir
ii
NS
Woensdag 13 Oct. 1926.
No. 3267.
TWEEDE BLAD.
Uit de Pers.
lEIMR?
Gemengd Nieuws.
voor
1
i
tingsmiddel.
MAGAZIJN
TTERDAM
;irma LEZER.
DM
Hoe men de Kiexers
voorlicht.
Land- en Tuinbouw.
een niet adverteerende
zaak Moet op den duur
worden gelijk een bloedarm
mensch, n.lKRACHTELOOS
e pauw"
n
-
-r.
580
:ndie spoedig ver»
echte spijsvertering
ïstelijke vermoeienis
heid, pijn in rug of
ïddel. i
en geeft daardoor
gezonden eetlust;
- DEN HAAG.
partij
1.50 tot f 12.50.
rten MEUBELEN.
AGES.
Iffl«
Tien weken achtereen heeft de heer v. D(is)
in De staatkundig gereformeerde Banier zijn
pijlen tegen de Antirevolutionaire Partij ge»
richt terzake van het Vrouwenkiesrecht. Het
is hem niet gelukt aan te toonen, dat de A.
R. Partij verantwoordelijk is voor de invoering
van dat stemrecht. Wel heeft hij kunnen laten
zien, dat d e partij, toen het stembiljet den
vrouwen, haar ondanks, eenmaal was in de
handen geduwd, gemeend heeft haar vrouwen
te moeten aanraden er nu ook, als getuigen
van Christus en ter wille van den invloed
der antirevolutionaire beginselen op het poli»
tiek beleid des lands, van gebruik te maken.
Maar dat wisten we aldaarop was reeds vóór
de invoering van het vrouwenkiesrecht onzer»
zijds aangedrongen. Dat zal ook niemand on»
zer ontkennen en de heer Van Dis behoefde
daar waarlijk geen tien lange artikelen over
te schrijven. De meeste der door hem aange»
haalde citaten had hij zelfs kunnen vinden
in een rapport over het Passief Vrouwenkies»
recht, opgesteld door de commissie»Idenburg
en in 1921 vóór de Depu*atenvergadering aan
al de aangesloten A. R. kiesvereenigen toege»
zonden. De heer Van Dis heeft dus nagenoeg
niets nieuws beweerd. Hij zou nuttiger werk
hebben verricht, indien hij, uitgaande van de
H. Schrift en het program van beginselen zijner
partij niet antithetisch, maar thetisch had aan»
getoond, dat het gebruik van het stembiljet
door de vrouw ongeoorloofd is. De staatk.
geref. Banier polemiseert altijd, maar laat na
haar beginselen positief te propageeren. Wan»
neer krijgen we nu eens een uiteenzettingen
toelchting van haar Program?
Na tien weken was zijn pijlkoker van «de
A. R. Partij en het Vrouwenkiesrecht* uitge»
put. Zijn arsenaal echter nog niet, want hij
gaf daarna eerst een tusschengerecht «Rome
en de Zondagsheiliging*, waarin Ds. Wisse een
zoeten hap kreeg, maar die toch een bitteren
nasmaak had, omdat gezegde «Ds. W, vroeger
als A. R. de coalitie verdedigde*, en daarna
werd een nieuwe pijlenbundel aangesneden
onder den titel «Leerdwang*.
We weten intusschen nu, én van onszelf,
én van dhr. v. Ddat de A. R. Partij, nu de
Vrouw het stemrecht bezit, haar meent te moe»
ten opwekken er een goed gebruik van te ma»
ken.
Nu komt echter de vraag: Hoe staat het
te dien aanzien in de Staatkundig Gerefor»
meerde Partij, die in haar orgaan de A. R.
zuster ter zake zwaar beschuldigt, en zelf
weieens de vrouwen dat gebruik heeft ont»
raden
Terwijl de heer v. Dis zich vermaakte met
het schijfschieten, hebben wij onzen tijd benut
om gegevens te verzamelen en te verwerken,
di* ons bij wijze van steekproef eenig licht
over de hier gestelde vraag kunnen verschaf»
fen.
Op den voorgrond willen we zelf mededee»
len, dat we een »raming« hebben gemaakt
absolute zekerheid van de cijfers is er ten
deele niet 1 Maar we hebben onze raming ge»
steld op de basis van de meest gunstige con»
ditie voor de S. G. P., waardoor we het ab«
solute minimum van vrouwenstemmen verkre»
gen. Ons benaderde getal is dus als zoodanig
»zeker«.
We kregen tot dit doel uit een 86»tal ge»
meenten onze gegevet.s. Een 25»tal daarvan
konden we niet benutten, omdat men niet in
staat was, ons het juiste getal kiezers en kieze»
ressen op te geven. In de kiezerslijst dier ge»
meenten waren daarvoor niet de noodige
aanwijzingen te vinden. De 61 overige hebben
we verwerkt. Volgens welke methode
We hebben allereerst van de totalen der
mannelijke en vrouwelijke kiezers afgetrokken
de getallen mannen en vrouwen, die niet aan
de stemming hebben deelgenomen. Deresten
gaven ons dan het juiste getal mannen en
vrouwen dat ter stembus kwam.
Daarop volgde echter een onzekere factor.
In de meeste gemeenten worden stemmen van
onwaarde uitgebracht of blanco biljetten in
de bus gestopt. Het geheim der stemming
maakt het onmogelijk na te gaan, hoeveel
mannen en vrouwen daaraan schuldig staan.
Om echter onze «raming* voor de S. G. P.
zoo gunstig mogelijk te maken, hebben we
aangenomen, dat deze »ongeldige« stemmen
alle van vrouwen afkomstig waren. Natuurlijk
is dat sterk overdreven, maarde Nederland,
sche Vrouw moet ons dit voor éénmaal maar
eens niet euvel duiden. Er schuilt geenerlei
minachting voor haar achter.
Vervolgens hebben we aangenomen, dat
van alle andere partijen behalve de staatkun»
dig»gereformeerde, de vrouwen even trouw
je s?em'3us «in geweest als de mannen,
t j 's overdreven, het is toch een bekend
reit, dat met name op de iijsten der S. D. A. P.,
Communisten en dergelijke revolutionaire
groepen veel meer mannen, v ooral jonge man»
nen, dan vrouwen stemmen. We hebben echter
jP d,eze wijze in dubbelen zin de S.G.P. on»
der de allergunstigste positie gesteld. Met deze
rekenmethode kwamen we zelfs in enkele ^e»
vallen tot het verrassend resultaat, dat op die
andere partijen samen meer stemmen van vrou»
wen zouden uitgebracht zijn, dan er in totaal
J^oowen aan de bus kwamen. In zulke gevallen
hebben we de cijfers dan natuurlijk genorma»
iiseerdalle vrouwenstemmen aan de andere
partijen gegeven en voor de S.G.P. nul stem»
men van vrouwen genoteerd.
,^e verdeelden daarna het totale stemmen»
tal der andere partijen overeenkomstig de ver»
houding van het kiezerstal in mannelijke en
vrouwelijke stemmen, verminderden de totalen
van de mannen en vrouwen, die aan de stem»
mmg deelnamen, met deze getallen het saldo
gat ons het «grootste maximum* van mannen,
flat op de S.G. lijst kan, het «kleinste mini»
mum« van vrouwen, dat op die lijst moét ge
stemd hebben.
i E^n »taming«l Toegegeven, maar een die
haar benaderd getal zekerheid geeft en die
in werkelijkheid voor de mannen slechts meer
omlaag, voor de vrouwen naar boven kan
worden gecorrigeerd
Ziehier nu het resultaat onzer berekening
Geld. st. Andere Partijen S.G.
V. M. V.
M. V.
M.
Huizen
Zegveld
Rill. Bath.
Colhen
Langbroek
Gameren
Heikingen
Dirksland
Melissant
Zuidland
Oudenhoorn
Ede
Rozenburg
Waddinxveen
Hilligersberg
Herwijnen
A. Hardenberg
Den Ham
Werkendam
Ridderkerk
Broek o,L.
Asperen
Heukelum
Mijdrecht
Wiinis
De Werken c.a,
Almelo
Bussum
Glessendam
Hazerswoude
Ooltgensplaat
Haarl[meer
Bergschenh.
Zuilichem
Gouderak
Papendrecht
Den Bommel
Dordrecht
Wijk c.a.
Moercapelle
Benthuizen
Kampen
Loenen
Capelle a|Y.
Urk
Peursum
G. Nieuwkerk
Schelluinen
Barendrecht
Bleiswijk
Blokzijl
Naaiden
Leiderdorp
Brandwijk
Molenaarsgraaf
Wijngaarden
Hagestein
Everdingen
Stad a|t Har.
Tienhoven (Z.H)
Ameide
Zoo krijgen we op de staatk. geref. lijst in
deze gemeenten een getal van 7559 manneD
en 2849 vrouwen. Van de 10408 stemmen
2849 of ruim 27 van vrouwen afkomstig.
Als uiterste minimum)
Op het totaal der stemmen der S.G F. in
het geheele land, 62513, zou het naar dezen
maatstaf een aantal van bijna zeventien duizend
vrouwen worden. Het kan ook meer, het kan
wel boven de 20,000 geloopen hebben.
Nu zullen we aan deze cijfers geen verdere
commentaar verbinden, maar de heer Van Dis
veroorlove ons toch een tweetal vragen
1. Welk zedelijk recht heeft een partij om
in haar orgaan wekenlang een andere partij
aan te vallen op het stuk van het Vrouwen»
kiesrecht, terwijl in die partij zelve op dus»
danige wijze een vrijmoedig gebruik van het
stembiljet der vrouw wordt gemaakt?
2 Welke houding en welke gedragslijn is
eerlijkerdie der A.R. Partij, die het vrouwen»
kiesrecht ten allen tijde heeft gewraakt, niet
omdat het stemmen der vrouw als «zonde
tegen Gods gebod« kan worden aangemerkt,
maar omdat zij van oordeel is, dat een orga»
nisch kiesrecht in overeenstemming is met de
door God in de Schepping gegronde orde,
dat in die orde der vrouw een andere taak
is gegeven en zij dus eerst, als God haar aan
het hoofd van een gezin geplaatst heeft, voor
de uitoefening van het stemrecht kan geroepen
worden, doch die (de A.R. Partijj.in het voor»
uitzicht, dat het Vrouwenkiesrecht niet meer
te keeren zou zijn, rondweg en publiekelijk
haar vrouwen heeft aangemaand dan ook ge»
bruik van het stembiljet te maken ter bevor»
dering van een politiek beleid naar Christelijk»
staatkundige beginselen
dan wel die der Staatk. Geref. Partij, welke,
het Vrouwenkiesrecht openlijk als «zonde tegen
Gods gebod* brandmerkende, nochtans zich
het stemmen van duizendtallen vrouwen op
haar lijst Iaat welgevallen en er de profijten
van inrekent? R. A. d. O.
1282
1467
1164
1334
118
133
240
252
233
245
7
7
482
437
399
362
83
75
217
191
194
171
23
20
327
233
263
212
64
21
482
362
400
337
82
25
203
119
96
95
107
24
642
527
479
498
163
29
424
322
280
278
144
44
434
427
415
415
19
12
257
190
254
190
3
5819
4768
4393
4138
1426
630
590
496
557
496
33
1426
1233
1131
1133
295
100
1928
1864
1865
1837
83
27
455
371
438
371
17
2682
2251
2670
2251
12
1496
1352
1480
1352
16
620
629
525
530
95
99
349
2591
2366
1919
2017
672
533
518
519
515
14
3
481
328
372
302
109
26
447
244
436
244
11
985
837
928
837
57
565
494
529
494
36
746
678
668
634
78
44
6270
5596
6225
5596
45
4400
4937
4340
4937
60
901
570
609
504
292
66
892
900
854
896
38
4
675
636
474
507
201
129
5470
4483
5158
4667
312
385
322
383
322
2
249
123
161
123
88
425
415
333
358
92
57
955
882
865
882
90
419
336
291
290
128
46
11803
11246
11438
10990
365
256
581
356
365
308
216
48
165
120
135
120
30
215
133
95
85
120
48
4410
4066
3721
3921
689
145
349
320
310
320
39
1476
1156
1063
1021
413
135
558
632
525
624
33
8
106
83
96
83
10
249
228
209
224
40
4
116
72
71
61
45
11
842
785
754
762
88
23
408
362
360
332
48
30
287
265
272
272
15
1194
1162
1175
1162
19
465
434
449
434
16
177
194
149
163
28
31
158
129
133
114
23
15
88
77
68
62
20
15
229
161
198
156
31
5
286
213
228
193
58
20
230
216
177
168
53
48
88
72
75
70
13
2
408
333
376
298
32
35
Nadruk verboden.
Stierenkeurngen.
«De stier is een halve kudde*, beet het van
ouds. Waaruit blijkt, dat men reeds lang wist
dat den stier op de kwaliteit van onzen vee»
stapel grooten invloed heeft. Maar hoe groot
die invloed en de beteekenis van den stier is,
dringt eerst langzaam tot de massa der vee»
houders door. Steeds grooter wordt het aantal
van hen die niet op een paar kwartjes of een
gulden dekgeld zien, als zij weten, dat de stier
is van goede afstamming. Gelukkig is men
ook bij de keuringen in de laatste jaren niet
slechts op het extérieur, maar meer en meer
ook op de afstamming der stieren gaan letten.
Tien jaar geleden was er nog een sterk verzet
tegen het opnemen der bepaling bij de Cen»
trale keuring van premie«waardige stieren, dat
enkel dieren met bekende afstamming en vol
doende productie van de moeders, zouden wor»
den geprimeerd. In 1923 kon die bepaling
worden doorgevoerd, en toen werd tevens
vastgesteld, dat stieren boven 4 jaar alleen ge
primeerd konden worden, nadat bij keuring
van de nakomelingen was gebleken, dat ze
inderdaad in de fokkerij wat gepresteerd had»
den. Dit getuigde van den zin, om inderdaad
p.ractisch te willen werken. Een stier van 4
jaar oud kan nog van groot nut voor den
veestapel zijn, maar dan moet ook de praktijk
bewezen hebben, dat hij waard is aangehou»
den te worden. Dat bewijs kan geleverd wor»
den door keuring van zijn nakomelingen. In
Gelderland o.a. heeft men de zaak goed aan»
gepakt. Men heeft daar, en ook in Limburg
en Brabant, de verplichte stierenkeuring. De
ondervinding sedert 1920 leerde, dat het aantal
aangeboden stieren is verdubbeld, dat men
dus waarde hecht aan de keuringenvoorts,
dat het provinciaal reglement veelal door de
plaatselijke overheden onvoldoende wordt ge»
handhaafd; en eindelijk, dat in de op vee»
teeltgebied achterlijke streken het aangeboden
materiaal helaas nog niets is vooruitgegaan.
De Rijksveeteeltconsulent te Arnhem, de heer
De Jong, noemde als zoodanig: de Neder»
Betuwe, het Westelijk deel van Maas en Waal
en de Bommeler» en Tielerwaard Daar ont»
breekt dus blijkbaar nog de noodige energie.
Intusschen gaat men op de Centrale keuringen,
in alle provinciën, waar ze worden gehouden,
voort in de goede richting, en neemt men in
den Catalogus opde afstamming tot in twee
geslachten met alle bekende productiecijfers van
moeder en beide grootmoeders. Bij de Centrale
Keuring te Zutphen wordt zelfs een systeem
toegepast, waarbij aan afstamming en produc
tie evenveel invloed op de toekenning der
premies wordt gegeven als aan het extérieur.
Dat systeem werkt in de praktijk goed en vlot.
Onze klppenhouderij.
't Gaat met onzen eierenafzet niet zoo goed
meer als te voren, en dientengevolge is het
kippenhouden ook niet zoo winstgevend meer.
Vooral voor den kleinen boer is dit een te»
leurstelling, en het maakt hem bezorgd, dat
het rnet de kippenhouderij mis zal loopen. 't
Is daarom goed eens een gerusstellend, doch
tevens waarschuwend woord te doen hooren.
Dat woord komt van een der eerste deskun»
di. en op hoenderteeltgebied, den heer Jos
Boshouwers te Lent. De kippenhouderij is in
normale omstandigheden slechts een onder
deel van het landbouv?» of veeteeltbedrijf De
schrijver merkt tercht op: hoesamengestelder
het bedrijf is, de.s te minder risico het geheel
oplevert, omdat het eene het andere in even»
wicht houdt. Nu is het waar, dat de eieren
tricten werden minder eieren gebruikt. In
Engeland kan de behoefte aan eieren nog lang
nie door - igen kippenstapel gedekt worden.
Met minder hooge prijzen dan voorheen kan
men ook volstaan. De prijzen der voederar»
tikelen zijn lager gewordende kippenhou»
derij gehiedt zooveel rationeeler dan vroeger,
zoodat de kostprijs van het product veel lager
isde goed georganiseerde verkoop is oorzaak
dat op de meest afgelegen plaatsen nog een
hehoorlijke prijs is te behalen.
B-r.
De rekening thuis.
Het wegwerken van het kabinet Colijn is
voor de Nederlandsche belastingbetaler een
dure geschiedenis geweest, zegt de Zeeuw, en
het bewijs dit aldus
Zooals bekend hadden de door Minister
Colijn ingediende belasting ontwerpen ten
doel de afschaffing van bestaande belastingen
ten bedrage van pl.m. 50 millioen gulden
per jaar en de invoering van nieuwe hef»
fingen waarvan de opbrengst op ruim 30
millioen gulden geraamd zou kunnen
worden.
Een gedeelte hiervan zou echter, waar het
hier gold de belasting van weelde»verterin»
gen voor rekening komen van buitenland»
sche toerist :n.
Noodlanding van een Jagersvliegtulg bij Dieren.
Een Jagersvliegtuig van het vliegveld Soesterberg maakte Vrijdag een noodlanding en kwam
ongelukkig terecht in een sloot langs de Muiderstraatweg even voorbij Dieren.
goedkooper zijn geweest dan voorgaande jaren.
Daar staat echter tegenover, dat ook de voe»
derartikelen in prijs zijn gedaald. Een goed
ingerichte kippenhouderij is ook thans zeker
een winstgevend bedrijf gebleven. De groote
klagers van heden hebben nooit het rechte
voordeel van hun kippen gehad Zij weten
niet er uit te halen, wat er in zit. Noodig is
in de eerste plaats, dat er veel meer aandacht
aan de afstamming wordt geschonken. Als een
kip daardoor ook maar 10 eieren per jaar méér
kan leggen, beteekent dat op 100 hoenders
1000 eieren, zonder dat er meer voor gevoerd
behoeft te worden, want een slechte kip eet
evenveel als een goede Ten tweededen ge»
middelden prijs der eieren over een vol jaar
moet men verhoogen. Dat heeft men in de
macht, en dat kan ook alweer zonder kosten,
namelijkdoor op tijd te broeden. De dieren
moeten legrijp zijn vóór of rond Allerheiligen
(I Nov De eieren zijn dan duur, tellen dub
bel. 't Is de kanker in de kippenhouderij, dat
men maar tot diep in den zomer blijft door»
broeden. Ten derdeom véél wintereieren te
kunnen rapen van op tijd gebroede en van
goede afstamming zijnde kippen, is een goede
niet luxueuze, dus eenvoudige, maar doelma
tige huisvesting onmisbaar. Een goed hok, op
tijd geregeld schoongemaakt, is véél meer van
invloed dan de voeding. En dat schoonmaken
kost niets. Vele hoenderverblijven zijn nog
vieze kerkers, donkere mestholen, krioelend
van ongedierte. Daar kan geen kif gezond
blijven, nog minder een voldoend aantal
eieren leggen. Wanneer men de zaak goed
aanpakt, zal een behoerlijke winst niet uit»
blijven.
Weet gij t dat voor geiten zeer vergiftig
zijn de volgende planten Monnikskap, vooral
de gele, de Waterscheerling, de gevlekte Scheer
ling, de witte Nachtschade en de Dolle Kers
Dat voor het dier vergiftige heesters zijn
Taxus-bacata, Rhododendron of Alpenroos, de
Azalia en het Peperboomje 7 dat de geit is een
bergdier, van nature aan droogte gewend,
waarom het geen nat voer mag hebbendat
het om die reden ook niet te veel groenvoer
mag hebben, en men goed doet de klaver met
hooi te vermengen dat min of meer verwelkt
groenvoer licht trommelzucht kan veroorzaken
Weet gijdat alle levende organismen ade»
menook het zaad dat zaad, geborgen in
een luchtdicht gesloten glazen flesch, door
verstikking, dat isgebrek aan lucht, aan zuur»
stof afsterft dat een bijenkoningin 3000 eitjes
in een etmaal kan leggen dat klimop 450
jaar kan leven, de kastanje 600, de eik 1000
tot 1500 en de iep zelfs 2500 jaar
Wenken en mededeellngen.
Om paarden tegen de lastige vliegen te be<
schermen, wrijve men de plekken, waar het
dier met den staart niet bij kan komen, in
met versche walnootenbladeren, tot deze ge»
heel stuk gewreven zijn. De groenachtige
vlekken, welke daardoor bij lichtgekleurde
paarden ontstaan, verdwijnen spoedig. Ook de
bolsters der noten kunnen dienenn.l. een
aftreksel er van, een handvol op 1 L. kookend
water. «Horseman* waarschuwt in «De
Paardenwereld* om niet overhaast het paar»
denbedrijf af te schaffen. In Parijs wordt het
gemeentelijk automobielbedrijf gedeeltijk weer
door paarden vervangen. De vuilafvoer kostte
vroeger te Parijs slechts een derde van nu.
Ook in de Westfaalsche steden zijn de proef»
ritten bij de gemeentebedrijven in het voor»
deel van het paard uitgevallen. Zelfs in de
Vereenigde Steten, het automobielland bij uit»
nemendheid, beijvert zich een Vereeniging
voor de wederinvoering van paardetrekking.
Een dito vereeniging is in Frankrijk opgericht.
De kippenhouderij kan nog wel loonend
blijven, meent de heer Holsteijn in «Klein»
veeteelt« 't Is waar, dat we dezen zomer geen
prijsstijging bij de eieren hebben gezien als
anders, maar door de staking in de mijndis»
Doorvoerin
voor de belast,
een bezuinigi^
gulden.
Nogal geen
Het Kabine p.
nen, met het'
van de ingedi
geringe vertra;
Juist vo ir
werpen voor
maar Minister:
handeling do<^
wijzigingen a
Dat kostte /f
Hoeveel, v.
maar vast st]
een jaar vers
Wat dus be
in elk geval im.
gulden meer
op te brengt;
crisis was uiL*_~
De politie'^-
het Kabinet
Maar de
de rekening
En geen tl
Het tekorj
In «de Groi
vrouw Ina B]
het tekort, d
kind kenmerk1
lijke rust.
Onze tijd
nomen, dat
innerlijke rust]
voor zijn lich
lijdt het kind
Uiterlijk en
heeft het gan
Het is van dfi
verbijsterende
Zijn instinct
moeder, grooi
leeft en e'
iets belachelij
onze samenle
die hun groo
met bodde
badpak aan t,
den weldoen:
im. Onze foto werd
'eum verliet.
een oude vro
£e nersDectieen halmen, hoffelijken Groen
ze iui^t hun !ie naar alle regelen va« het
en schrik allej°urlla^istieke duel den deSen
lijk kza°'worded de eerste Plaats tegen de
ge"etwat,8h°ete' dat zf «8a»g
hart, wat zijnch^fn b« ODS.v°l* ,En
eeren en kan 5 f£"er. °Pl Wljl G°1JT
als 7iin opliikp'racht wanneer dit be
ziel eiscRt dk dan tocb eindelijk schéén
nucftehre,Udhetrerd gehaat de Christus-belij»
de vroegere' lj alleen v?.n den *lieven Je"
het verzet tegie,n f g^ht men zou
Het kind k n een pracht.opdracht
voor de uitgave van de
open. zichtbaar prijsgegeven er zijn geen
geheimen meer, geen droomen en geen illu»
sies onder een wild gerucht raast het voor»
bij. Maar er trekt een stil»aan radeloos bran»
dend verlangen door de menschenwereld
een zeer dat doet uitslaan al de buitensporig»
heden van dezen tijd ook bij het kind.*
WEER EEN RAMP OP DE MAAS.
Eén sleepboot overvaren.
De vier opvarenden verdronken.
Zondagavond is op de rivier de Maas, ter
hoogte van de Rotterdamsche Droogdokmaat
schappij te Rotterdam, een ernstig ongeluk
gebeurd.
Omstreeks halfnegen kwam het Nederland»
sche stoomschip Larenberg van de naamlooze
vennootschap Hillegersberg (Vinke en Co. te
Amsterdam), metende 3256 ton, de rivier op
varen, met bestemming naar de Waalhaven,
waar het aan paal 24 gemeerd moest worden.
Ter hoogte van de Rotterdamsche Droogdok»
maatschappij kwam de sleepboot Denemarken
van de Nederlandsche Stoomsleepdienst voor»
heen Piet Smit, een van de grootere types
riviersleep booten naast het voorschip van de
Larenberg, om de sleeptros uit te brengen en
bij het meren te helpen. De Denemarken is,
door nog onbekende oorzaak, dwars voor den
kop van de Larenberg geraakt. In dit schip
zat nog tamelijk veel gang en het gevolg was,
dat de Larenberg op de Denemarken liep.
Laatstgenoemde werd midscheeps getroffen en
zonk bijna onmiddellijk. De Larenberg is ge»
heel over de sleepboot heen gevaren.
Oogenblikkelijk werden van de Larenberg
alle beschikbare boeien over boord gezet.
Door de diepe duisternis was het onmogelijk
iets te zien en er is ook niets meer gehoord.
Het liet dan ook weldra geen twijfel meer,
dat alle opvarenden van de Denemarken, te
weten de kapitein, de machinist, de matroos
en de stoker, mee naar de diepte zijn gezogen
en zijn verdronken.
Dit is in zes weken het derde ernstige on»
geluk met een sleepboot op de Maas.
Zondag was het juist zes weken geleden, dat
de sleepboot Minerva op de Maas, bij het uit
de Jobshaven sleepen van het Engelsche toe»
ristenschip Ranchi onder water getrokken is,
doordat de sleephaak niet tijdig losgegooid
kon worden. Bij dit ongeluk zijn twee opva»
renden verdronken.
Op 15 September j.l. is op de rivier de
Maas, ter hoogte van IJsselmonde, de Belgische
sleepboot Jupille 40 door het achterop komen»
de Duitsche stoomschip Elbing I overvaren.
Da§rhij ÏÜ3r WïBe&ïté.twee van dg opvarenden
ontplooiing had beoogd en bevorderd, ja I
dan zou men hem graag hebben toegegeven,
dat men de volmaaktheid nog lang niet had
bereikt 1
Maar zóó staat de zaak allerminst:
«Deze Eeuw zal nooit de mijne zijn;
Ach, reez' in 't eind de mijne 1
Die Eeuw, waarop mijn uitzicht staar,
Die in mijn hart zich openbaart 1
Geef, Heiland 1 't zij mijn oog haar ziet,
Of 't rijzend kroost heur heil geniet,
Geef, dat zij haast verschijne 1*
Dat was wartaal, 't was toch immers een
heel fatsoenlijke »eeuw«, waarin men leefde;
die misschien nog heel wat verrassingen droeg
in haar schoot ze was trouwens nog maar
pas op gang de als zoo vele glorieuze
mannen 't er in uithielden, ook wel goed
genoeg zou zijn voor Bilderdijk 1
Maar zoo wAs nu eenmaal die man
goed voor brand-, sni)- en stootwonden,
verouderde wonden, zonnebrand, aam
beien. spierpijnen, spit. rheumatische
pijnen, wintervoeten, springende handen
en nog veel meer, koopt ge met een
pot Akker's Kloosterbalsem, de snel
werkende merkwaardige veelzijdige zalf.
gehouden voe.,
evenwicht. Er
it Nut van 't Algemeen« I
van het gezinslf®2.,vü°r, dj£ïouÜ^in'veiYig'heid
van vertrouwde en betrouwbare sfeer Er zijn
honderd dingen die zijn intellect vullen. Er
is de auto die hem laat rondvliegen, en hem
alle macht en lust zich ooit op iets te con»
centreeren, dat moeite of diepere aandacht
vergt, ontneemt. Er is de bioscoop, de radio,
die hem zonder inspanning alles laten zien
en hooren wat zijn ondervinding noch zijn
verbeelding kenden. Er is de sport, die hem
naar buiten roept, en doet leven in zon en
wind gezond voor zijn lichaam en zeker
ook in veel opzichten voor zijn geest. Maar
iets schiet hij in, dat een nijpend tekort aan
gezondheid van zijn geest dreigt te worden:
de noodzakelijke rust voor zijn gedachten»
leven. Al wat het kinderlijk innerlijk leven
uitspon vroeger in het rustig huiselijk millieu
wat het bewaarde als zijn onvervreemdbaar
kostelijk bezit voor de rijpere jaren tot in den
ouderdom toe deze rust missen niet allen,
maar wel het grootste deel der tegenwoordige
kinderen. H.t geheele leven ligt daar wijd
VoÓr zichzelf moest hij hebben een wereld
apart en een eeuw apart.
En dan dat altijd weer spreken van «vuile
zocden« en van het «reinigend bloed«,
zong men sinds jaren al niet onder meer
«O, Sterveling I gevoel uw waarde I*
En hoor nu dien Bilderdijk daar tegenin
«Maar, zondaar, steeds verdiept in zonden,
Hoe moet ik voor Uw vierschaar staan?
Ach, schaamrood voor Uw gunstgenooten,
Heb ik U z.'lf voor 't hoofd gestooten,
Uw bloed gehoond, veracht, gesmaad;
En duizend duizendmaal gevallen
Hoe durf ik op Uw weldaad brallen
Na 't steeds in achtloosheid verdubbeld
zondekwaad I*
Het is waar, 't kan niet worden ontkend,
de man schijnt het met zichzélf te kwaad te
hebben hij zégt dit tenminste in den eersten
persoon.
Maar vergeet niet: hij is ondenkbaar leep.
En men kan dat «ik* immers ook wel be»
schouwen als een soort van stijlfiguur, waar»
mee hij wat hij van zichzelf zingt eigenlijk
zijn tijdgenooten in de schoenen schuiven
wil 1
En nu wil men ook weer gaarne erkennen
eigen «onvolkomenheid*.
Maar dit wat hier staat, neen 1 dat laat men
zich door niemand en alllerminst door een
man als Bilderdijk zeggén, weg met zulk
een I
schip van de Larenberg kwa jv, vroegen wij
of zij een hieuwlijn wilden hebben. Er werd
teruggeroepen, dat wij de tros zoo .maar moes»
ten geven.
In andere havens is het gebruikelijk, de
sleeptros met een hieuwlijn uit te zetten, d.w.z.
er wordt dan eerst een dunne lijn, met een
eindje hout aan het eind uitgegooid naar de
sleepboot.
Vandaar wordt dan met deze lijn de sleep»
tros ingepalmd. De sleeptros behoeft dan niet
zoo dicht bij het zeeschip te komen. In Rot»
terdam maken de sleepbootkapiteins in den
regel geen gebruik van de hieuwlijn. Zij komen
heel dicht langzij en pikken de tros met den
pikhaak of met de hand op. Deze methode
is natuurlijk gevaarlijker, maar het gaat vlugger
en het is gemakkelijker.
Wij hebben dan de tros over bakboord laten
zakken. Op het achterdek stond iemand met
den pikhaak klaar. Ik hoorde hem iets naar
den kapitein roepen. Waarschijnlijk kon hij
oen nog niet bij de tros, in ieder geval begon
ifl
t<
'4
LI
I
„tm